Corpus of Electronic Texts Edition
Annals of Ulster otherwise Annala Senait, Annals of Senat (Author: [unknown])

Year U1496

U1496.0

{fol. A 109c} Kal. Ian. f. ui., l. xiii., & bliadhain Bisex h-í, Anno Domini M. cccc. xc. ui.

U1496.1

Glaisne, mac Remaind, mic Rughraidhe Meg Mhathgamna, do marbadh ina thigh féin a Muinechan le Gilla Padraig, mac Meg Mhathgamna, .i. mac Aedha Oig, mic Aedha Ruaidh, mic Rughraidhe, tercio Idus Ianuarii, annsa n-aidhche & lena derbrathair eile, .i. le Rughraidhe. Ocus ní thangadar acht se sgológa deg do dhenam an marbtha-sin. Ocus do gabadh Ros, mac Maghnusa, mic Aedha Ruaidh Meg Mathgamna, leo annsa tigh cetna an oidchi-sin.

U1496.2

Brian, mac Remaind Meg Mhathgamna & clann Glaisne, mic Remaind {fol. A 109d} Meg Mathgamna, do dhul ar creich ar Mag Mathgamna & ar a clainn, seachtmain a n-diaigh Glaisne fein do marbadh & an crech do breith leo & Seon, mac Con Uladh, mic an Chaeich, do marbadh leo ann & coicer, no séiser, marcach do marbadh ann, timcheall Sheoin. Ocus mac Toirrdelbaigh, mic Ardghail, do marbadh fa lucht na creiche, .i. Seaan.

U1496.3

Caislen Atha Seanaigh do ghabail a n-diaigh Nodlaig ar bardaibh h-Ui Domnaill le mac h-Ui Domnaill fein, .i. le h-Aedh.

U1496.4

Sith do dhenamh do h-Ua Domnaill re Cairbrechaibh & tigerntus d'fhuirech ag Feidlim, mac Maghnusa, mic Briain & caislen Sligigh d'fhuirech ag an Calbach Caech, mac Domnaill, mic Eoghain h-Ui Conchobair.

U1496.5

h-Ua Cuirnin d'h-eg, .i. Ruaidhri h-Ua Cuirnin.

U1496.6

Eogan Og, mac Eogain, mic Aedha h-Ui Dhalaigh, d'h-eg in bliadhain-si.

U1496.7

Florinnti h-Ua Corcráin & a bean


p.400

d'h-eg a cais{fol. B 96d}len h-Ui Raighilligh, .i. sai cruitire & fhir thed & fer budh roibhind do bel & do laim.

U1496.8

h-Ua Dubda d'h-eg in bliadhain-si, .i. [gap: erasure/extent: half-line]

U1496.9

h-Ua Neill, .i. Domnall, mac Enri, mic' Eogain' & a dhías mac, .i. Brian & Eogan, do dhul ar creich ar h-Ua Neill eile, .i. ar Enri Og, mac Enri, mic Eogain & Niall, mac Toirrdelbaigh Ruaidh h-Ui Neill & dias marcach eile do marbadh leo ann & mac h-Ui Meallain do ghabail leo, .i. Rughraidhe, mac Eogain h-Ui Meallain & an creach do thabairt leo gu beodha o Chreig baile h-Ui Shercaigh. Ocus as i sin an cethramadh crech fichet do-rigne Domnall ar Enri & ar ar' gabh leis o dho do marbadh h-Ua Neill eile, .i. Conn. Ocus an Satharn a n-diaigh fheile Brighde do-ronadh sín.

U1496.10

h-Ua Gailmredhaigh d'eg in bliadhain-si, .i. Brian.

U1496.11

h-Ua Flannagain Tuaithi Ratha, .i. Gillibert, mac Cormuic, mic Gilla Isu h-Ui Fhlannagain, d'h-eg a tús Earraigh na bliadhna.

U1496.12

Mag Samradhain, .i. Domnall Bernach, mac Tomais, mic Ferghail Meg Samradain, do marbadh a feall le Maghnus, mac Tomais, mic Tomais, mic Ferghail Meg Samhradhain & le clainn Aedha, mic Eogan, mic Tomais, mic Ferghail & le clainn mic Briain Theallaigh Eathach, .i. Tadhg & Pilib, .i. clann Fheidhlim, mic Briain. A Tempoll an Puirt do-ronadh sin la fheile Beraigh, a ceann bliadhna o 'n la do bathadh a derbrathair eili & a chenn-fine.

U1496.13

{fol. A 110a}An Giustis Saxanach d'fhagbhail Erenn in bliadhain-si.

U1496.14

An Dalatunach, .i. Tomas, mac Emaind, mic Piarais Dalatún, d'fuaslugadh ar tri cet


p.402

marg & ar ceithri fichit dheg bo a n-gill ar thuaith Baile na n-Gedh o Chonn, mac Airt, mic Cuinn h-Ui Maeilechlainn & o mac mic h-Ui Cerbuill.

U1496.15

h-Ua Dalaigh Breifne, .i. Lochlaind, mic Uilliam, mic Aedha h-Ui Dhalaigh, d'h-eg do na cnedhaibh tucadh air an oidchi do marbadh Glaisne Mag Mathgamna a tigh Glaisne féin.

U1496.16

h-Ua Ferghail, .i. Rugraidhe, mac Cathail, d'h-eg in bliadhain-si. Rughraidhe, mac Iriail h-Ui Fherghail, .i. lethtaisech eile na h-Anghaile, do ghabail le h-espoc na h-Anghaile, .i. le h-Uilliam, mac Donnchaídh, mic Uilliam h-Uí Ferghail, & h-Ua Ferghail do ghairm do 'n espoc fein an bliadhain cetna. h-Ua Ferghail aile do ghairm ina adhaigh-sin do Cetach, mac Tomais, mic Cathail, mic Thomais h-Ui Ferghail.

U1496.17

Mac Sar Edbard Iustas (Eustace), .i. Rolan, d'h-eg a n-deredh na bliadhna-sa, eter da Nodlaig: .i. an t-e le n-dernadh Mainistir Cille Cuilind.

U1496.18

h-Ua Dubda d'h-eg an biadhain-si, .i. Uilliam, mac Domnaill Ballaigh, mic Maeil Ruanaigh, mic Ruaidhri h-Ui Dubhda. Ocus h-Ua Dubda do dhenam ina ínadh do Brian Og, mac Briain h-Ui Dhubda.

U1496.19

h-Ua Dochartaigh, .i. Brian, mac Domnaill h-Ui Dochartaigh, d'h-eg. Ocus h-Ua Dochartaigh do dhenam do Sheaan h-Ua Dochartaigh leis h-Ua Domnaill, .i. le h-Aedh Ruadh.

U1496.20

Eimar, mac Briain, mic Neill Ghallta h-Ui Neill, do marbadh a feall & a derbrathair eile, .i. Eogan, do sgathadh an la cetna lena n-dias derbrathar eile, .i. le Conn Ruadh & le Feilim, a tus an t-Samraidh.

U1496.21

Baile Meg Mhathgamna do {fol. A 110b} losgadh, .i. baile Aedha Oig, mic Aedha


p.404

Ruaidh, mic Rughraidhi, le Brian, mac Remainn, mic Rughraidhi, a tus an t-Shamhraidh.

U1496.22

Gilla Padraic, mac Meg Mathgamna, .i. mac Aedha Oig, mic Aedha Ruaidh, mic Rughraidhe Meg Mathgamna, do marbadh a feall leis h-Ua n-Anluain, .i. le Maeilechlainn, mac Feidhlim h-Ui Anluain & lena braithribh, .i. le h-Ardgar & araile, isin coicedh Kalainn do mhí Iuin & a derbrathair eile, .i. Eimher, do ghabhail in la cetna. Ocus Mag Mathgamna & a caeraidhecht & clann Maghnusa Meg Mathgamna do dul a ceann h-Ui Raighilligh & Gall, le denam an mharbhta-sin & Brian, mac Remuinn & clann Glaisne, mic Remaind Meg Mathgamna, do breith a caeraidhechta leo a Fern Mhuighibh, .i. a ferainn Mheg Mathgamna & Ghilla Padraig.

U1496.23

{fol. B 97a}Doinenn mor in bliadhain-si, innus gu roibhe ár adhbul ar bhuaibh & ar na h-uile eallaighibh archena.

U1496.24

Tachaisi mhor i n-urmhor Erenn in bliadhain-si & toirmesc mor ar tighedus na bliadhna.

U1496.25

h-Ua Domnaill, .i. Aedh Ruadh, mac Neill Gairbh, do dhul a n-Oirghiallaibh do chungnum le Brian, mac Remuind Meg Mathgamna & a n-dul le cheile assin a leanmhuin Mheg Mathgamna a m-Breifne h-Ui Raighilligh & an meid do imchedar do 'n tir & cuid h-Ui Raighilligh do 'n Chabhan do loscadh leo & crecha & millti do denam doibh ar Galltacht Machaire Oirghiall arís.

U1496.26

h-Ua Briain, rí Tuadhmuman, .i. Conchobur, mac Toirrdelbaigh h-Ui Briain, d'h-eg in hoc anno & a derbrathair eile, .i. an Gilla Dubh h-Ua Briain, do righadh ina inadh.

U1496.27

Mag Uidhir, .i. Seaan, mac Pilib, mic Thomais Mheg Uidhir,


p.406

do dhul ar tarraing Aedha, mic h-Ui Domnaill, do chur Cuinn, mic h-Ui Domnaill, o chaislen Atha Senaigh & Conn do chur o'n chaislen doibh Mag Uidhir da leanmuin co Dun na n-Gall & Dun na n-Gall do loscadh a tús laei. {fol. A 110c} Conn & eirghi-amach Thire Conaill & Innsi h-Eogain & Dartroighi Meg Fhlannchadha do ímpodh a toraidhecht ar Mag Uidhir & ar Aedh co Termonn Da Beóoig. Ocus Mag Raith, .i. Ruaidhri, mac Diarmata, mic Mharcuis Meg Raith, .i. comarba an Termaind, do theagmail doibh annsa Termann & h-é da fhogra do Conn & do Chonallcaibh gan a chomairce fein, na comairce an Termaind, do brisedh ar Mag Uidhir. Ocus nír' fhaemhadur san sin & Mag Uidhir & a muinntir d'imthecht ar eigin, no gu tarla a n-eich uile a criathrach bhog mhointigh, inar' fhagaibh siad deich n-eich ar cet each. Ocus brisedh ar muinntir Meg Uidhir leissin & Mag Uidhir do ghabail a comairce an Termaind & Meg Raith & da fer dheg do marbadh ann, timcheall Briain Oig, mic Briain, mic Pilib Meg Uidhir, do marbadh an la arna marach la clainn Aedha Meg Uidhir ina ferann fein & timchill Emaind Carraigh, mic an Airchideochain Mic Magnusa & Donnchaidh, mic Duinn, mic Pilib Meg Uidhir & Gilla Padraig, mic h-Ui Flannagain, .i. mac Gillibert, mic Cormaic h-Ui Flannagain & Airt, mic Taidhg Dubshuiligh, mic Mic Craith Meg Uidhir & araile.


p.408

U1496.28

Coinne eter h-Ua Raighilligh, .i. Seaan, mac Cathaal, mic Eogain, mic Sheaain h-Ui Raighilligh & Mag Mathgamna, .i. Aedh Og, mac Aedha Ruaidh, mic Rughraidhe & clann Maghnusa, mic Aedha Ruaidh, mic Rughraidhe, do thaebh ann & Brian, mac Remaind, mic Rughraidhe & clann Glaisne, mic Rémuinn, mic Rughraidhe, do 'n taebh eile. Ocus sith do dhenam annsa choinne eter Oirghiallaibh fein & cead tóraidhechta d'fhagbhail do Bhrian & do clainn Ghlaisne ar h-Ua Raighilligh & ar Mag Mathgamna & ar clainn Maghnusa. Ocus mac Caba do marbadh ar an toraidhecht-sin, .i. Mathgamain, mac Maeilechlainn Mic Caba, le Tuathal, mac Edbhard mic Rughraidhe Meg Mhathgamna, xi. die mensis Augusti.

U1496.29

Emonn, mac Domnaill Bain h-Ui Raighilligh, d'h-eg in bliadhain-si.

U1496.30

Finnghuala, ingen Mheg Uidhir .i. ingen Tomais Oig, mic Tomais Moir (.i. an Gilla Dubh) Meg Uidhir, .i. ben Mheg Mathgamna, .i. Aedha Oig, mic Aedha Ruaidh, d'h-eg in bliadhain-si.

U1496.31

Mag Mathgamna do dhenum do Brian, mac Remaind, mic {fol. A 110d} Rughraidhe, in bliadhain-si a n-inadh Aedha Oig, mic Aedha Ruaidh, mic Rughraidhe, la fheile Mo Laissi & Aedh Og arna dhalladh roime-sin.

U1496.32

Doinenn romhor a Foghmur na bliadhna-sa le' r' milledh cach uile gu coitchenn fa n-a n-arbannaibh & gu h-airighi a Feraibh Manach.

U1496.33

Iarla Cille Dara, .i. Geroíd, mac Tomaís, mic Seoin Chaím, do thecht a n-Erinn an bliadhain-si, sechtmuín re feil Mícheíl, ina Ghíustís ar Gallaib na h-Erenn & fa onóir mhoir o righ Saxan & ingen deirbhseathar an righ fein do mhnai leís, .i. íngen abbaidh Glaisbeirigh.

U1496.34

Mac Suibhne Thíre Bagaine d'h-eg an bliadhain-si, .i. Mael Muíre.


p.410

U1496.35

h-Ua Domnaill, .i. Aedh Ruadh, mac Neill, mic Torrdelbaigh an Fhina & a mac, .i. Conn, do ligen Mheg Uidhir as a laimdechus, an Satharn re Samain, do Mhag Raith & do 'n Termunn. Ocus dar le cach nar' imshlann do reidhigset re Da Beaog, no frisin Termand, ar son cor' bh' eicen do met eigin fuaslaicthi do thabairt uadha fein as re for Tomais Meg Uidhir bhai a n-gobang il bliadhna occa do thabairt as i l-laim Ui Domnaill & a mic, .i. Cuind.

U1496.36

Mag Mathgamna Og, .i. Brian, mac Remaind & slicht Remaind airchena d'fagbail an Lochta Tighi & a n-dul a Fern Maigi & slicht Aedha Ruaidh do dul ar an Lucht Tigi a n-diaigh Samna isin bliadhain-si.

U1496.37

Mag Mathgamna, .i. Aedh Og, mac Aedha Ruaidh, do eg iar na dalladh athadh roimhe-sin; .i. la feile Muire isin Geimredh at-bail iar m-buaidh Ongtha & aithrighe.

U1496.38

Tigernan, mac Cobthaigh, mic Airt h-Ui Ruairc, do marbadh a feall la Fergal, mac Cathail Ballaigh, mic Airt h-Ui Ruairc {fol. A 111a} & le clainn Uaithne, mic Cathail Ballaigh.

U1496.39

Mac Daibhith Clainni Connmhaigh d'h-eg in bliadhain-si & in Mac Daibhith do-righned ina inadh do marbadh le clainn Ruaidhri mic Diarmada, .i. Tadhg & araile & leisin Calbach Caech, mac Domnaill, mic Eogain, h-Ui Conchobair.

U1496.40

Mac Goisdealbh do ghabail in bliadhain-si le clainn Ruaidhri Mic Diarmada.


p.412

U1496.41

Fínghein h-Ua Mathgamhna d'h-eg in bliadhain-si eter da Nodluig; no sechtmuin re Nodluig: .i. fer tuigsech, treidhech, ealadhnach & eolach i sgelaibh in domain th-soir & abhus.