Anno Domini mcccxv.
In die Sancti Johannis Baptiste, obiit interfectus Comes Glovernie, cum multis aliis, quasi sine numero; interficiuntur, in Scotia, et plures capiuntur per Scotos; qua de causa Scoti in audacia erecti, terram bonam et tributa de Northumberland ceperunt.
Item, cito post hec venerunt Scoti, et villam de Carlele obsederunt, ubi oppressus fuit Jacobus de Douglas per infortunium cujusdam muri cadentis.
Eodem anno, dicti Scoti, terra propria non contenti, prenimia superbia Hiberniam in parte boriali apud Clondonne applicuerunt, sex millibus pugnatorum et in bellis peritorum scilicet, Dominus Edwardus le Brus, germanus Roberti, Regis Scotorum, et cum eo Comes de Morreth, Johannes de Meneteth, Johannes Stiward, Dominus Johannes Cambell, Thomas Randolfe, Fergus de Andressan, Johannes de Bosco et Johannes Bisset Ultoniam manciparunt, et Dominum Thomam de Maundevile, ceterosque fideles a terra propria expulerunt.
Scoti primo Hiberniam intraverunt die Sancti Augustini Anglorum, mense Maii, juxta Cragfergus in Ultonia, inter quos et Anglicos primus conflictus habebatur juxta le Banne, in quo fugatur Comes Ultonie, capiuntur Willelmus de Burgo, Johannes de
Secundus conflictus apud Kenlys in Midia, in quo fugatur Rogerus de Mortuomari cum sequela sua.
Tertius conflictus est apud Sketheris juxta Arscoll, in crastino Conversionis Sancti Pauli, in quo fugantur Anglici, Scoti prevaluerunt. Et predictus Edwardus le Brus, cito post festum Philippi et Jacobi, fecit se coronari in Regem Hibernie, et Castrum Viride ceperunt, et suos ibidem reliquerunt, quos Dublinienses cito post expellebant, et dictum castrum ad manum Domini Regis receperunt, et Dominum Robertum de Coulragh, custodem castri ibidem invenientes, secum Dublin adduxerunt, qui incarceratus ad dietam positus expiravit.
Item, die Apostolorum Petri et Pauli, venerunt Scoti apud Dondalk, et villam ceperunt, spoliaverunt, conbusserunt, eisdem resistentes interfecerunt, et magna pars Urgalie comburitur a Scotis. Ecclesia Beate Marie Virginis de Atrio Dei, plena viris, et mulieribus et parvulis, comburitur a Scotis et Hibernicis.
Eodem anno, Dominus Edmundus le Botiller, Justiciarius Hibernie, circa festum Sancte Marie Magdalene, magnum exercitum de Momonia et Lagenia, et aliis partibus collegit, et Comes Ultonie, cum exercitu innumerabili, quasi in adverso, de partibus Connacie veniebat; ad partes de Dundalk, simul venerunt, et mutuo consulebant ut Scotos interficerent et quo modo ignoratur fugerunt; aliter, ut sperabatur, capti essent, quo facto, Dominus Comes Ultonie, cum Justiciario
Eodem tempore, Cathill Roge tria castra Comitis Ultonie in Connacia fregit et plures villas in eadem Connacia conbussit et spoliavit.
Et eodem tempore dicti naute dictum castrum adierunt, et Domini ibidem preliabantur, et interim plures Scotos interfecerunt, quo tempore Ricardus de Lan de Ofervvill a quodam Hibernico occisus est.
Item, postea, die Sancti Nicholai, dictus le Brus recessit de Cragfergus, ad quem Comes de Murreth cum quingentis venit ad partes de Dundalk pariter venerunt, ad quos multi fugerunt et dextram aliqui dederunt, et inde apud Nober transeunt, ubi multos de suis relinquunt, circa festum Sancti Andree, Apostoli. Et ipse Brus conbussit Kenlys in Midia et Grenard et dictum monasterium spoliavit de omnibus bonis, et Fynnagh et novum castrum conbussit et totam patriam illam, et tenuerunt eorum natale apud Loghsudy et conbusserunt. Et postea transierunt per Totmoy usque Rathymegan et Kildare, et partes de Tristeldermot et de Athy et de Ribane, non sine dampno hominum suorum.
Et tunc venit le Brus ad Skethyr, juxta Arscoll in Lagenia. Ibi occurrerunt ei in pugna Dominus Edmundus Botiller, Justiciarius Hibernie, et Dominus Johannes Filius Thome, et Dominus Arnaldus Pover, et alii magnates Lagenie et Momonie; ita quod unus predictorum Dominorum, cum exercitu suo, sufficeret eundem Edwardum et exercitum suum debellare.
Sed discordia orta est inter eos; confusi campum eidem Edwardo relinquunt, juxta illud quod scriptum est: Omne regnum in seipsum divisum desolabitur. Ibi interfectus est armiger nobilis et fidelis Regi et regno, Haymundus le Grace, et Dominus Willelmus Prendregast, miles. Occiduntur ex parte Scotorum Dominus Fergus Andressan, Dominus Walterus de Morrey, et multi alii interficiuntur, quorum corpora sepulta sunt apud Athy, in conventu Fratrum Predicatorum.
Postea, dictus Brus, in redditu suo versus Midiam, castrum de Ley cremavit, et tunc transiverunt dicti Scoti de Kenlis in Midia, ad quos Dominus Rogerus de Mortimer cum magno exercitu, venit fere cum xv. millibus, non fidelibus, ut creditur, inter se, nec cum Domino Rogero confederatis, qui quasi hora tertia fugam ceperunt, et terga verterunt, et principaliter de Lacyes, Domino Rogero, solo, cum paucis, quem oportebat fugere versus Dublin, et Dominum Walterum Cusake, ad castrum de Trym, relicta cum Scotis patria illa et villa de Kenlis.
Item, eodem tempore, Hibernici australes, Otothiles et Obrynnes cremaverunt totam patriam australem, scilicet, Arclowe, Novum Castrum, Bree et omnes villas adjacentes. Et Omorghes cremabant et devastabant partem de Leys in Lagenia, quos Dominus Edmundus Botiller, Justiciarius Hibernie, in magna parte occidit quorum capita quasi octinginta ad castrum Dublin deportata sunt.
Item, eodem anno, circa festum Purificationis Beate Marie Virginis, quidam magnates Hibernie et Dominus Filius Thome, Dominus Ricardus de Clara, Dominus Johannes le Pover, et Dominus Arnaldus le Pover, ratione pacis et majoris securitatis cum Rege Anglie firmande, venerunt ad Dominium Johannem de Hothom, per dictum Regem Anglie ibi assignatum, qui dicti magnates simul pro morte et vita ad tenendum cum Rege Anglie et pacem in terra pro posse eorum facere et Scotos interficere juraverunt. Quo facto complendo, mediante Deo, obsides dederunt et sic redierunt. Quam formam si alii magnates terre Hibernie tenere noluerunt, tanquam inimici Regis publice tenebantur.
Item, obiit Dominus Johannes Bysset. Et ecclesia nove ville de Leys, cum campanile, a Scotis comburitur.
Item, Fedelmicus Oconghyr, Rex Connacie, interfecit Roricum, filium Catholi Oconghyr.
Item, obiit Dominus Willelmus Maundevile, et Episcopus Conerensis fugit ad castrum de Cragfergus et supponitur episcopatus ejus interdicto. Et Dominus Hugo de Antonia interficitur in Connacia.
Item, in die Sancti Valentini eodem anno, Scoti moram fecerunt prope Geshyl et Offaly, et exercitus Anglicorum juxta partes de Kyldare, et Scoti tantam famem patiebantur quod plures eorum fame moriebantur, et eadem de causa iter occulte arripuerunt versus Fowr in Midia. Die Dominica sequenti taliter debilitati fuerunt, quid de fame quid de labore, ut plures eorum moriebantur.
Et postea venerunt magnates ad Parliamentum et nichil ibi fecerunt, sed totam patriam redeundo spoliaverunt. Et Dominus Walterus de Lacy venit Dublin famam sibi impositam purgandam, et obsides Domino Regi offerre sicut alii magnates fecerunt.
Et eodem tempore Edwardus de Brus in Ultonia pacifice morabatur.
Item, Otothiles et Obrynnes, Archibauldes et Haroldes conjurati fuerunt et villam de Wikelowe cum tota patria devastaverunt. Et prima septimana quadragesime, Comes de Morreth transfretavit in Scotiam, et le Brus placita tenuit in Ultonia et plures suspendi fecit.
Item, in medio quadragesime, Brus tenuit placita et occidit les Logans, et cepit Dominum Alanum Filium Warini, et duxit eum in Scotiam.
Item, eodem anno, Fennynger Oconghor occidit Cale Rothe, et cum eo galloglaghes et aliis circa trecentos. Eadem quadragesima, in medio, frumentum