Corpus of Electronic Texts Edition

Background details and bibliographic information

Book of Leinster, formerly Lebar na Núachongbála

Author: [unknown]

File Description

R. I. Best and M. A. O'Brien

Funded by University College, Cork and
The HEA via the LDT Project

2. Second draft.

Extent of text: 81100 words

Publication

CELT: Corpus of Electronic Texts: a Project of University College, Cork
College Road, Cork, Ireland—http://www.ucc.ie/celt

(2006) (2008)

Distributed by CELT online at University College, Cork, Ireland.
Text ID Number: G800011E

Availability [RESTRICTED]

Available with prior consent of the CELT programme for purposes of academic research and teaching only.

Copyright for the printed edition rests with the School of Celtic Studies, Dublin Institute for Advanced Studies, Dublin. The electronic edition was compiled with the kind permission of the copyright owner.

Sources

    Manuscript source
  1. Dublin, Trinity College Library, MS 1339 (alias H 2.18, Book of Leinster) T. K. Abbott and E. J. Gwynn (eds.) Catalogue of Irish Manuscripts in the Library of Trinity College Dublin (Dublin 1921) 158–161.
    Editions
  1. Robert Atkinson (ed.) The Book of Leinster sometime called the Book of Glendalough with introduction, analysis of contents, and index (Dublin 1880).
  2. R. I. Best, Osborn Bergin, M. A. O'Brien and Anne O'Sullivan (eds.) The book of Leinster, formerly Lebar na Núachongbála (6 volumes) (Dublin Institute for Advanced Studies 1954–1983).
    Editions and translations of individual LL texts
  1. Charles O'Conor (ed.) Rerum hibernicarum scriptores veteres (Buckingham 1814) vol. 1, xxxi–xlii.
  2. John O'Donovan (ed. & trans.) The enumeration of the House of Tara, in: George Petrie, On the history and antiquities of Tara Hill, Transactions of the Royal Irish Academy 18, pt. 2 (Dublin 1837) 188–93.
  3. John O'Donovan (ed. & trans.) Suidigud Taigi Midchuardda, in: George Petrie, On the history and antiquities of Tara Hill, Transactions of the Royal Irish Academy 18, pt. 2 (Dublin 1837) 199–204.
  4. James Henthorn Todd (ed. & trans.) Can a mbunadas na nGaedel, in: idem (ed.) Leabhar breathnach annso sis: the Irish version of the Historia Britonum by Nennius (Dublin 1848) 220–287.
  5. Eugene O'Curry (ed. & trans.) Lectures on the manuscript materials of ancient Irish history (Dublin 1861) 476–494, 501, 583, 637–642.
  6. Whitley Stokes (ed.) Fragment of Cormac's Glossary, in: Three Irish Glossaries (London 1862) 44.
  7. James Henthorn Todd (ed. & trans.) Cogadh Gaedhel re Gallaibh: The war of the Gaedhil with the Gaill (London 1867).
  8. William M. Hennessy (ed. & trans.) Noenden Ulad & Emuin Macha, in: Samuel Ferguson, Congal, a poem (Dublin 1873)
  9. Eugene O'Curry (trans.) Ilían caslióir Solman, in: idem, On the manners and customs of the ancient Irish (Dublin 1873) vol. 3, 14.
  10. W. K. Sullivan (ed. & trans.) The fight of Ferdiad and Cuchulaind: an episode from the ancient tale of the Táin Bó Chuailnge, or the Cattle Prey of Cooley, in Eugene O'Curry, On the manners and customs of the ancient Irish (Dublin 1873) vol. 3, 413–463.
  11. J. O'Beirne Crowe (ed. & trans.) The Dind-shenchus of Eriu, in Royal Historical and Archaeological Association of Ireland Journal 4 Ser. II (1874) 170–77.
  12. Brian O'Looney (ed. & trans.) Suidigud Taigi Midchuardda, in: John T. Gilbert (ed.) Account of facsimiles of National Manuscripts of Ireland (London 1878) pt. 2, 53.
  13. Whitley Stokes (ed. & trans.) Eclais Dé bí, in: idem (ed.) On the calendar of Oengus (Dublin 1880) iv.
  14. Ernst Windisch (ed.) Longes mac n-Uislenn, Irische Texte mit Wörterbuch (Leipzig 1880) 67–82.
  15. Ernst Windisch (ed.) Scéla Mucce meic Datho, Irische Texte mit Wörterbuch (Leipzig 1880) 93–112.
  16. Whitley Stokes (ed. & trans.) The Destruction of Troy (Calcutta 1881).
  17. Thomas Olden (trans.) On the geography of Ros Ailither, in Proceedings of the Royal Irish Academy, 3 Ser. (1884) 219–252.
  18. Ernst Windisch (ed.) Die irische Sage Noiden Ulad, Berichte der Königl. sächsischen Gesellschaft der Wissenschaften 36 (1884) 336–347.
  19. Ernst Windisch (ed.) Ein mittelirisches Kunstgedicht über die Geburt des Königs Aed Sláne, Berichte der Königl. sächsischen Gesellschaft der Wissenschaften 36 (1884) 191–243.
  20. Whitley Stokes (ed. & trans.) Find and the phantoms, Revue Celtique 26 (1886) 289–307.
  21. Henri d'Arbois de Jubainville (ed. & trans.) Ind ingen colach, Revue Celtique 8 (1887) 150–156, 403.
  22. Whitley Stokes (ed. & trans.) Incipit do flathiusaib Herend, in: idem (ed.) Tripartite Life of Patrick, App. 18 (London 1887) 512.
  23. Whitley Stokes (ed. & trans.) Annalad anall uile, in: idem (ed.) Tripartite Life of Patrick, vol. 2 (London 1887) 530–541.
  24. Whitley Stokes (ed.) The Siege of Howth, Revue Celtique 8 (1887) 47–64.
  25. Whitley Stokes (ed.) Annals from the Book of Leinster, A.D. 457–1189, with a translation of the Irish, in the Tripartite Life of Patrick (Rerum Britannicarum medii aevi scriptores, 89) (1887) 512–29.
  26. Ernst Windisch (ed.) Táin Bó Flidais, Irische Texte, Ser. II. 2 (Leipzig 1887) 206–23.
  27. Henri Gaidoz (trans.) Les trois clercs et le chat, Mélusine 4 (1888) 6–11.
  28. Heinrich Zimmer (ed. & trans.) Aided Derb Fhorgaill, Zeitschrift für deutsches Alterthum 32 (1888) 217–219.
  29. Heinrich Zimmer (ed. & trans.) Keltische Beiträge 1, Zeitschrift für deutsches Alterthum 32 (1888) 220–228.
  30. William. M. Hennessy (ed. & trans.) Mesca Ulad, Todd Lecture Series 1 (Dublin 1889).
  31. Ernst Windisch (ed.) De Chophur in dá muccida, Irische Texte, Ser. III.1 (Leipzig 1891) 230–77.
  32. Rudolf Thurneysen (ed.) Mittelirische Verslehren, in Irische Texte Ser. III. (Leipzig 1891) 32–33, 35–36, 57–59, 61–63, 70–71.
  33. Bartholomew MacCarthy (ed. & trans.) Hériu ard inis na rríg, in: Codex Palatino-Vaticanus, Todd Lecture Series 3 (Dublin 1892) 142–213.
  34. Edmund Hogan (ed. & trans.) Cath Ruis na Ríg for Bóinn, Todd Lecture Series 4 (Dublin 1892) 1–59.
  35. Standish Hayes O'Grady (ed.) The Boroma, in: idem (ed.) Silva Gadelica, vol. 1 (London 1892) 359–90.
  36. Standish Hayes O'Grady (ed.) Silva Gadelica, vol. 2 (London 1892) 467–468, 471, 477, 478–482, 485–486, 490, 513, 516, 523–534, 539 [Prose dindshenchas].
  37. Kuno Meyer (ed.) Fingal Rónáin, Revue Celtique 13 (1892) 368–97.
  38. Whitley Stokes (ed.) The Boroma, Revue Celtique 13 (1892) 32–124.
  39. Whitley Stokes (ed.) The Battle of Mag Mucrime, Revue Celtique 13 (1892) 426–74.
  40. Whitley Stokes (ed.) The Violent Deaths of Goll and Garb, Revue Celtique 14 (1893) 396–449.
  41. Eóin Mac Neill (ed. & trans.), Three poems relating to the Battle of Mucrama, in Proceedings of the Royal Irish Academy, 3 Ser. (1895) 540–553.
  42. Ernst Windisch (ed.) Tochmarc Ferbe, Irische Texte, Ser. III.2 (Leipzig 1897) 445–548.
  43. Eleanor Hull (ed.) The intoxication of the Ultonians, in: idem (ed.) The Cuchullin Saga in Irish literature (London 1898).
  44. Kuno Meyer (ed. & trans.) The song of the sword of Cerball, Revue Celtique 20 (1899) 7–12.
  45. Georges Dottin (ed. & trans.) Les deux chagrins du royaume du ciel Revue Celtique 21 (1900) 349–387.
  46. T. O. Russell (ed.) An bhoramha Laighean, or, The Leinster tribute (Dublin 1901).
  47. Whitley Stokes (ed.) The Destruction of Dind Ríg, Zeitschrift für Celtische Philologie 3 (1901) 1–14.
  48. A. H. Leahy (trans.) The Courtship of Ferb: an old Irish romance transcribed in the twelfth Century into the Book of Leinster translated into English prose and verse (London 1902).
  49. Whitley Stokes (ed. & trans.) On the deaths of some Irish heroes, Revue Celtique 23 (1902) 303–48, 438; 27 (1906) 202.
  50. Whitley Stokes (ed.) The Songs of Buchet's House, Revue Celtique 25 (1904) 18–39.
  51. Ernst Windisch (ed.) Die altirische Heldensage Táin Bó Cúalnge nach dem Buch von Leinster, Gedruckt mit Unterstützung der Königl. sächsischen Gesellschaft der Wissenschaften (Leipzig 1905).
  52. Whitley Stokes (ed.) The Colloquy of the Two Sages, Revue Celtique 26 (1905) 4–64.
  53. Kuno Meyer (ed.) The Death–Tales of the Ulster Heroes (Dublin 1906 repr. 1993) 24–31.
  54. Kuno Meyer (ed. & trans.) A poem by Dallán mc More, Revue Celtique 29 (1908) 210–214.
  55. Whitley Stokes (ed.) Tidings of Conchobar mac Nessa, Ériu 4 (1908) 1–38.
  56. Kuno Meyer (ed. & trans.) Tecosca Cormaic: The instructions of Cormac Mac Airt, Todd Lecture Series 15 (Dublin 1909)
  57. Kuno Meyer (ed. & trans.) Fianaigecht, Todd Lecture Series 16 (Dublin 1910) 46–51. Available on CELT: G303018 (edition) and T303018 (English translation).
  58. Carl Marstrander (ed.) The deaths of Lugaid and Derbforgaill, Ériu 5 (1911) 201–18.
  59. Lucius Gwynn (ed.) De Maccaib Conaire, Ériu 6 (1912) 144–53.
  60. Kuno Meyer (ed. & trans.) Hail Brigit, Zeitschrift für Celtische Philologie 8 (1912) 612.
  61. Tadhg O'Donoghue (ed. & trans.) The O'Conor Don MS, in: Osborn Bergin and Carl Marstrander (eds.) Miscellany presented to Kuno Meyer by some of his friends and pupils on the occasion of his appointment to the chair of Celtic philology in the University of Berlin (Halle 1912) 258–277.
  62. T. P. O'Nolan (ed.) Mór of Munster and the tragic fate of Cuanu son of Cailchin, in Proceedings of the Royal Irish Academy 30, section C (1912–13) 261–82.
  63. Eóin Mac Neill (ed. & trans.) Poems attributed to Flann Mainistrech, Archivium Hibernicum 2 (1913) 48–99.
  64. Joseph Dunn (trans.) The ancient epic tale Táin Bó Cúalnge, the Cúalnge Cattle-raid (London 1914).
  65. Kuno Meyer (ed.) The Guesting of Athirne, Ériu 7 (1914) 1–9.
  66. W. R. Owen (ed. & trans.) Tuathal Techtmar ocus ríge na hÉireann, Ivernian Society Journal 7 (1915) 147–155.
  67. Paul Walsh (ed. & trans.) A poem on Ireland, Ériu 8 (1915) 64–74.
  68. Kuno Meyer (ed. & trans.) Masu de chlaind Echdach aird, Zeitschrift für Celtische Philologie 11 (1916) 107–113.
  69. Tom Peete Cross (ed. & trans.) Laegaire mac Crimthann's visit to Fairyland, Modern Philology 13 (1916) 731–9.
  70. Rudolf Thurneysen (ed. & trans.) Morands Fürstenspiegel, Zeitschrift für Celtische Philologie 11 (1916–17) 56–106, 212, 308.
  71. George Calder (ed.) Auraicept na n-Éces: the scholars' primer [includes text of the Trefhocul from LL] (Edinburgh 1917) 258–269.
  72. Kuno Meyer (ed.) Mitteilungen, Zeitschrift für Celtische Philologie 12 (1918) 377–379.
  73. Kuno Meyer (ed. & trans.) Cú Chorb and Echu Find Fúath nAirt, Zeitschrift für Celtische Philologie 12 (1918) 435–8.
  74. Rudolf Thurneysen (ed. & trans.) Zeitschrift für Celtische Philologie 12 (1918) 271–280.
  75. Rudolf Thurneysen (ed. & trans.) Morand und sein 'sín', Zur keltischen Literatur und Grammatik, Zeitschrift für Celtische Philologie 12 (1918) 271–280.
  76. Tadhg O'Donoghue (ed. & trans.) Advice to a prince, Ériu 9 (1921) 43–54.
  77. Rudolf Thurneysen, Ailiu íath nhErend, Zeitschrift für Celtische Philologie 17 (1928) 270.
  78. Rudolf Thurneysen, Zu Auraicept na n-Éces, Zeitschrift für Celtische Philologie 17 (1928) 290–303; 19 (1932) 128.
  79. Margaret E. Dobbs (ed. & trans.) The Ban-shenchus, Revue Celtique 67 (1930) 282–339.
  80. Vernam Hull (ed.) The cause of the Exile of Fergus mac Roig, Zeitschrift für Celtische Philologie 18 (1930) 293–8.
  81. Richard Irvine Best and Hugh Jackson Lawlor (eds. and trans.) The Martyrology of Tallaght: from the Book of Leinster and MS. 5100–4 in the Royal Library, Brussels, with introduction, translations, notes and indices (London 1931).
  82. Vernam Hull (ed.) De Gabáil in t-Sída, Zeitschrift für Celtische Philologie 19 (1931) 53–8.
  83. Mary E. Byrne and Myles Dillon (eds.) Táin Bó Fraich (Dublin 1933).
  84. Rudolf Thurneysen (ed.) Scéla Mucce meic Dathó (Dublin 1935, repr. 1975).
  85. Paul Grosjean (ed.) Hagiographica celtica, Analecta Bollandiana 55 (1937) 96–108, 284–99.
  86. J. Carmichael Watson (trans.) Mesca Ulad, Scottish Gaelic Studies 5 (1938) 1–34.
  87. Vernam Hull (ed.) Aided Meidbe: The violent death of Medb, Speculum 13 (1938) 52–61.
  88. R. A. S. Macalister (ed. & trans.) Lebór Gabála: The Book of the Taking of Ireland (Dublin: ITS 1938–41) Part I–IV.
  89. Vernam Hull (ed.) The Exile of Conall Corc, Publications of the Modern Language Association of America 56 (1941) 937–50.
  90. Kenneth Jackson (ed. & trans.) The Adventure of Laeghaire mac Crimthainn, Speculum 17 (1942) 377–89.
  91. Myles Dillon (ed. & trans.) The Yew of the disputing sons, Ériu 14 (1946) 154–65.
  92. Margaret E. Dobbs (ed.) Agallamh Leborchaim, Études Celtiques 5 (1949/51) 154–61.
  93. Vernam Hull (ed. & trans.) Longes mac nUislenn: The Exile of the sons of Uisliu (London 1949).
  94. T. F. O'Rahilly (ed.) Cúán Ua Lothcháin and Corcrán Clérech, Celtica 1 (1950) 313–7.
  95. Margaret E. Dobbs (ed. & trans.) On the graves of Leinster men, Zeitschrift für Celtische Philologie 24 (1954) 139–53.
  96. David Greene (ed.) Fingal Rónáin, in: idem (ed.) Fingal Rónáin and other stories (Dublin: D.I.A.S. 1955) 1–15.
  97. David Greene (ed.) Orgain Denna Ríg, in: idem (ed.) Fingal Rónáin and other stories (Dublin: D.I.A.S. 1955) 16–26.
  98. David Greene (ed.) Esnada tige Buchet, in: idem (ed.) Fingal Rónáin and other stories (Dublin: D.I.A.S. 1955) 27–44.
  99. Gerard Murphy (ed. & trans.) A ben, bennacht fort—ná ráid! By Daniél ua Líathaiti, in: Early Irish lyrics: eighth to twelfth century (Oxford 1956) 6–9.
  100. Christian J. Guyonvarc'h (trans.) La Mort violente de Celtchar fils d'Uthechar, Ogam 10 (1958) 371–80.
  101. Christian J. Guyonvarc'h (trans.) Le Meurtre de Conchobar, Ogam 10 (1958) 129–38.
  102. Christian J. Guyonvarc'h (trans.) La Naissance de Conchobar. Version A, Ogam 11 (1959) 56–65.
  103. Christian J. Guyonvarc'h (trans.) Les exploits d'enfance de Cuchulainn, d'après la version du Táin bó Cualnge du Livre de Leinster, Ogam 11 (1959) 206–15, 325–35.
  104. Paul Grosjean (ed. & trans.) Deux textes inédits sur S. Ibar, Analecta Bollandiana 77 (1959) 426–50.
  105. Christian J. Guyonvarc'h (trans.) L'ivresse des Ulates, Ogam 12 (1960) 487–506; 13 (1961) 343–360.
  106. Myles Dillon (ed. & trans.) Lebor na cert: The Book of rights (Dublin 1962 ITS vol. 46).
  107. M. A. O'Brien (ed.) Corpus genealogiarium Hiberniae, vol. 1 (Dublin: D.I.A.S. 1962).
  108. Seán S. Ó Conghaile (ed.) Is ór nglan, is ném im gréin, in: idem (ed.) Rí na n-uile: Liricí diaga a cumadh idir an 9ú agus an 12ú céad (Baile Átha Cliath 1964) 64–7.
  109. Máirín O'Daly (ed. & trans.) Beir mo scíath, sceo fri úath, Ériu 20 (1966) 191–201.
  110. David Greene and Frank O'Connor (eds. and trans.) Ráithe fó foiss fogamar, in: A golden treasury of Irish poetry, A.D. 600 to 1200 (London 1967) 140–3.
  111. David Greene and Frank O'Connor (eds. and trans.) Cluiche cách, caíne cách, in: A golden treasury of Irish poetry, A.D. 600 to 1200 (London 1967) 174–175.
  112. David Greene and Frank O'Connor (eds. and trans.) Men and women, in: A golden treasury of Irish poetry, A.D. 600 to 1200 (London 1967) 202–204.
  113. Gearóid S. Mac Eoin (ed.) Ein Text von Togail Troí, Zeitschrift für Celtische Philologie 30 (1967) 42–70.
  114. Wolfgang Meid (ed.) Táin bó Fraích (Dublin: D.I.A.S. 1967).
  115. Cecile O'Rahilly (ed. & trans.) Táin bó Cúalnge from the Book of Leinster, (Dublin: D.I.A.S. 1967, repr. 1970).
  116. Máirín O'Daly (ed. & trans.) Úar in lathe do Lum Laine, in: James Carney and David Greene (eds.) Celtic studies: Essays in memory of Angus Matheson (1912–1962) (London 1968) 99–108.
  117. Anne O'Sullivan (ed. & trans.) The O'Moore poems in the book of Leinster, Celtica 8 (1968) 182–6.
  118. H. P. A. Oskamp (ed. & trans.) Mochen, mochen, a Brénaind. By Máel Ísu Ó Brolchán, Éigse 13 (1969/70) 92–8.
  119. Wolfgang Meid (trans.) Die Romanze von Froech und Findabair (Innsbruck 1970).
  120. Vernam Hull (ed.) Four Old-Irish songs of summer and winter, Celtica 9 (1971) 200–1.
  121. Máirín O'Daly (ed.) Cath Maige Mucrama (Dublin 1975) 38–63.
  122. Fergus Kelly (ed. & trans.) Audacht Morainn (Dublin: D.I.A.S. 1976).
  123. Ulrike Roider (ed.) De Chophur in da Muccida (Innsbruck 1979).
  124. Jeffrey Gantz (trans.) The intoxication of the Ulaid, in: idem (ed.) Early Irish Myths and Sagas (London 1981) 188–217.
  125. Edward Gwynn (ed.) The Metrical Dindshenchas, 5 vols. (Dublin repr. 1991). (Available on CELT.)
  126. Kevin Murray (ed.) The Finding of the Táin, Cambrian Medieval Celtic Studies 41 (2001) 17–23.
  127. Julius Pokorny, Molaisse und seine Schwester, Zeitschrift für Celtische Philologie 9 (1913) 239–241.
    Secondary literature
  1. Brian O'Looney, On the Book of Leinster and its contents, Royal Irish Academy Proceedings, 2 Ser. I. (1877) 367–81.
  2. Heinrich Zimmer, Deutsche Literaturzeitung II. 270–1 (1881).
  3. Max Nettlau, The Fer Diad episode of the Táin Bó Cúailnge LL 82a 21–88b 52, Revue Celtique 10 (1889) 330–346; 11 (1890) 23–32; 318–343.
  4. Edmund Crosby Quiggin, Die lautliche Geltung der vortonigen Wörter und Silben in der Book of Leinster version der Táin Bó Cualnge (Greifswald 1900).
  5. Kuno Meyer, Die Zuverlässigkeit des Faksimiles von LL, Zeitschrift für Celtische Philologie 8 (1910) 181–2.
  6. Lucius Gwynn, Leabhar gabhála and the Book of Leinster, Ériu 8 (1916) 114–16.
  7. Rudolf Thurneysen (ed.) Die irische Helden- und Königsage bis zum siebzehnten Jahrhundert (Halle 1921).
  8. Áine de Paor, The common authorship of some Book of Leinster texts, Ériu 9 (1923) 118–146.
  9. R. M. Smith, The speculum principum in early Irish literature, Speculum 2 (1927) 411–445.
  10. Rudolf Thurneysen, Die drei Kinder, die gleich nach ihrer Geburt sprachen, Zeitschrift für Celtische Philologie 20 (1936) 192–200.
  11. Vernam E. Hull, A collation of two tales in the Book of Leinster, Zeitschrift für Celtische Philologie 19 (1933) 161–62 PMLA 56 (1941) 937–50.
  12. Máirín O'Daly, The verbal system of the LL Táin, Ériu 14 (1946) 31–139.
  13. Review of The Book of Leinster, vol. 1, Francis Shaw, Studies 45 (1956) 111–3.
  14. Aubrey Gwynn, Some notes on the history of the Book of Leinster, Celtica 5 (1960) 8–12.
  15. Review of Some notes on the history of the Book of Leinster, Brian Ó Cuív, Éigse 10 (1962/63) 263.
  16. William O'Sullivan, Notes on the scripts and make-up of the Book of Leinster, Celtica 7 (1966) 1–31.
  17. Review of The book of Leinster, vol. 4, Brian Ó Cuív, Éigse 11 (1964/66) 297–8.
  18. Cecile O'Rahilly, The preverb con- (co n-) in the LL Táin, Ériu 20 (1966) 104–11.
  19. Review of The book of Leinster, vol. 5, Tomás Ó Concheanainn, Éigse 12 (1967/68) 240–4.
  20. Cecile O'Rahilly, 'ciarso (carsa), ciarsat' in LL, Celtica 7 (1966) 38–42.
  21. D. Dilts Swartz, Repetition in the Book of Leinster Táin Bó Cúailnge and in neo–classical rhetoric, Proceedings of the Harvard Celtic Colloquium 5 (1984) 128–146.
  22. D. Dilts Swartz, The problem of classical influence in the Book of Leinster Táin Bó Cúailnge: significant parallels with twelfth-century neo-classical rhetoric, Proceedings of the Harvard Celtic Colloquium 6 (1986) 96–125.
  23. Erich Poppe, The genealogy of Émín(e) in the Book of Leinster, Ériu 40 (1989) 93–97.
  24. Norbert Backhaus, The structure of the list of Remscéla Tána Bó Cúalgni in the Book of Leinster, Cambridge Medieval Studies 19 (1990) 19–26.
  25. Uáitéar Mac Gearailt, The language of some late Middle Irish texts in the Book of Leinster, Studia Hibernica 26 (1993) 167–216.
  26. Uáitéar Mac Gearailt, Infixed and independent pronouns in the LL text of Táin Bó Cúailgne, Zeitschrift für Celtische Philologie 49–50 (1997–98) 494–515.
  27. Pádraig Ó Néill, The Latin colophon to the 'Táin Bó Cúailnge' in the Book of Leinster: a critical view of Old Irish literature, Celtica 23 (1999) 269–275.
  28. Edel Bhreathnach, Two contributors to the Book of Leinster: Bishop Finn of Kildare and Gilla na Náem Úa Duinn, Michael Richter and Jean-Michel Picard (eds.) Ogma: essays in Celtic studies in honour of Próinséas Ní Chatháin (Dublin 2002) 105–11.
  29. Gerald Manning (ed.) The later marginalia in the Book of Leinster, Celtica 24 (2003) 213–22.
  30. Michael Slavin (ed.) The ancient books of Ireland (Dublin 2005).
    The edition used in the digital edition
  1. Book of Leinster, formerly Lebar na Núachongbála. R. I. Best and M. A. O'Brien (ed), first edition [xvi + 206 pp.] Dublin Institute for Advanced StudiesDublin (1967)

Encoding

Project Description

CELT: Corpus of Electronic Texts

Sampling Declaration

The present text represents pages 1119–1192 and 1202–1325 of the volume. Esnada Tige Buchat and Fingal Rónáin are available in separate files and are omitted here. The editorial introduction, notes and indexes have also been omitted. Missing text supplied by the editors is tagged sup. Expansions to the text are marked ex.

Editorial Declaration

Correction

Text has been checked and proofread once. All corrections and supplied text are tagged.

Normalization

The electronic text represents the edited text.

Hyphenation

Soft hyphens are silently removed.

Segmentation

div0=the whole document; div1=the section; stanzas are marked lg.

Interpretation

Names of persons (given names), and places are not tagged. Terms for cultural and social roles are not tagged.

Canonical References

This text uses the DIV1 element to represent the section.

Profile Description

Created: By Irish scribes in monastic scriptoria, based on older materials. Date range: 1150–1190.

Use of language

Language: [GA] The text is in Middle Irish.
Language: [LA] Some formulaic words and phrases are in Latin.

Revision History


Corpus of Electronic Texts Edition: G800011E

Book of Leinster, formerly Lebar na Núachongbála: Author: [unknown]


p.1119

{MS folio 245b} Do fallsigud Tána Bó Cualnge.

COncomgarthá trá filid Herend do Senchán Torpeist. dús in
32880] ba mebor leo Táin Bó Cualngi inna ógi. & asbertatar nad {MS folio 245b 5} fetar di acht bloga nammá Asbert iarum Senchán ria daltu dús cia díb no ragad ara bennacht i tíre Letha do foglaim na Tana berta in suí sair dar éis in chulmeinn. Dolluid Emine hua Ninene & Murgen mac Sencháin do thecht sair. iss ed dollotar do
32885] {MS folio 245b 10} fertai Fergusa. meic Róig & sech a liic oc Énloch la Connachta. Suidid Murgein a oenur oc liic Fergusa. & luid cách úad do chungid taige oiged dóib colléic. Gabais Murgen tra laíd don lííc amal bid{MS folio 245b 15} Fergus fessin adgladad a n-asbert riss iarum. Manib do liic luaich- thech malgel ma Róig rofessin fechtaib co n-éicsib imman
32890] immanachta laithiu bruidin bé Cuailngi in cech follus a Fergus. La sodain forrubai in ceó mór imbi connach fúair a muntir co{MS folio 245b 20} cend tri laa & tri n-aidche. & dolluid a dochum iarum. intí Fergus. fo chongraimimm chain .i. brat uanide léine chulpaitech co nderggintliud. claideb órduirn. maelassai chredumai. folt dond fair.
32895] Adfét Fergus dó iarum in Táin uili amal doringned o thossuch co dead.,{MS folio 245b 25} Asberat alaili im is do Senchan adchoas iar troscud fri noebu síl Fergusa. & nibo machthad cid samlaid no beth. Tiagait uli co Senchan iarum & adfiadat a n-imthechta dó & ba buidechside díib
32900] iarum dano. {MS folio 245b 30} Is héseo turem remscéla Tána Bó Cualngi .i. a dó déc .i. De Gabáil in tsíd. De Aslingi in Meic Óic. De chophur na da Muccida. De Tháin Bó Regamain. De Echtra Nerai. De Chompirt Choncho-{MS folio 245b 35} buir. De Thochmurc Ferbae De Chompirt Con Culaind. De Thain Bó
32905] Flidais. De Thochmurc Emiri. Atberat dano is di remscelaib. De Thecht Con Culaind do thaig Culaind cherdda. De Gabail gascid do Choin Chulaind. & dia dul i carpat. Dia luid Cú Chulaind do{MS folio 245b 40} Emain Macha cosna maccu. Acht is i curp na Tána adfiadtar na tri sceóil dedenchasa.,


p.1120


32910] {MS folio 245b} De Gabail in tSida in so sic.,

BOí rí amra for Tuathaib Dea i nHere. Dagan a ainm. Ba mór dí a chumachta. ced la Maccu Miled iar ngabail in tíre.{MS folio 245b 45} ar collset Tuatha Dea ith & blicht im Maccu Miled. co ndingsat chairddes in Dagdai. Doessartsaide iarum ith & blicht
32915] dóib. Ba mór dí a chumachtasom in tan ba rí i tossuch. & ba hé {MS folio 245b 50} fodail inna side do feraib Dea .i. Lug mac Ethnend i sSíd Rodrubán. Ogma i sSíd Aircheltrai. Don Dagdu fessin im Síth Leithet Lachtmaige oí asíd Cnocc Báine. Brú Ruair. Síd in{MS folio 246a} Broga dano ba laiss i tossuch. amal asberat. Do lluid dí in Mac
32920] Oac cosin Dagda. do chungid feraind o forodail do chách. ba {MS folio 246a 5} daltasaide dí do Midir Breg Léith. & do Nindid fáith. nimthá duit ol in Dagda. Ni tharnaic fodail lemm. Etá dam dí ol in Mac Ooc. Cid bia co n-aidchi it trib féin. dobreth dosom ón iarum. Collá dot daim tra ol in Dagda uaire doromailt do ré Is menand
32925] {MS folio 246a 10} olse. is laa & adaig in bith uile. & iss ed on doratad damsa. Luid dó Dagán ass iarum & anaid in Macc Oóc ina síd. Amra dano a tír hisin. Ataat tri chrand co torud and do gs. & mucc bithbeo fo{MS folio 246a 25} chossaib & mucc fonaithe. & lestar co llind sainemail. & ni erchranand sin uile do gs.,


p.1121


32930] {MS folio 245a} De Chophur in da Muccida

CeiSt cid dia tá Cophur na Muccide. Ni handsa. .i. muccaid Ochaill Oichni. & muccaid Boidb rig síde Muman. alaile rí{MS folio 246a 20} síde Connacht. Síd mBoidb iss ed Síd ar Femun. Sid nOchaill iss ed Síd Cruachan. Ro boí dí cairddes eter ríg síde
32935] Muman. & ríg side Connacht. Ro batar dano da muccaid ocaib .i. Friuch & Rucht a n-anmand .i. Friuch muccaid Boidb. Rucht{MS folio 246a 25} muccaid Ochaill. Ro boí dano carddess eturrusaide .i. suithe ngentlechta la cechtar de. & nos delbtais in cech richt. amal no bíth Mongán mac Fiachna.
32940] Ba he carddes na da muccaidse .i. In tan ba mess la Mumnechu. {MS folio 246a 30} Do theiged in muccaid atúaid cona muccaib caelaib fadess. In tan ba mess dano atúaid. no theiged in muccaid andess fathúaith. Consoíter debuid eturru. Asbertis Connachta ba mó cumachta a mmuccida. Asbertis Mumnig dano ba mó cumachta a mmuccida.
32945] {MS folio 246a 35} Bliadain and dano mess mór la Mumnechu & dolluid in muccaid atúaid fadess cona muccaib leis. Feraid a cheile failte ris. Consaíter etrunni mad tú ol se. Asberat ind firseo is mó do chumachtasu indausa. Ni lugu ém ol muccaid Ochaill. Bieid ní i fessamar ón{MS folio 246a 40} ol muccaid Boidb. Dogensa urgaire do muccsu connápat metha
32950] ce beit for mess. & bat metha mo mucca féin. Ocus immarránic anísin iarum. Téit muccaid Ochaill dia thaig iarum cona muccaib{MS folio 246a 45} caelaib leis. iss infechtain rosiachtatar less ar throgi. Con- tibther immiseom o ránic a thír. Olc húar lodsai ol cach fris. Is mó cumachta do cheili andaí Ni bá anísin ol sesseom. Biaid mess
32955] {MS folio 246a 50} lenni atherruch & dogensa in cless cetna risseom. & immarranic son dano iarum. Téit muccaid Boidb fathúaid a dochumsom día bliadna cona muccaib caelaib leiss i tíre Connacht. & dogeni {MS folio 246b} muccaid Ochaill a cetna fria muccasom coro serggsat. Co n-erbairt cách ba cumma a cumachtu dib linaib. Luid muccaid Boidb
32960] atúaid cona muccaib caelaib leiss. Gataid Bodb a muccaidecht n-airi. Gatar dano a muccaidecht{MS folio 246b 5} arin fer atúaith. Dí bliadain lána dóib iar sin i ndelbaib senén.


p.1122

{MS folio 246b} Indala bliadain túaid la Connachta for Dún Chruachan in bliadain aile dóib oc Síd ar Femun. Condrancatar fir Muman i n-oendáil
32965] {MS folio 246b 10} laa n-óen and. Ní bec a ndeilm dogniat ind eoin arfar mbelaib. ol eat. bliadain lán o tát ocond imchiradsa & ocund ábairtse cosindiu. Tan iarum batar forsna briathraibse co n-accatar rechtaire Ochaill{MS folio 246b 15} chuccu issin telaig. Fuidell mac Fiadmire a ainmside. ferthair failte friss. Is mór a ndeilm dogniat ind eóin arbar mbelaib.
32970] Indar lat batir hé da én batar ocund atuaith innuraid. & iss ed dano dogníside co cend mbliadna a cetna. Co n-accat ní iar{MS folio 246b 20} suidiu batar delba doíne. in da sinén hísin. Ataciat iar suidiu batir é a ndá muccid. Ferait failti friu. Ni fíu falti frinn or muccaid Boidb biaid mór colla cóem. & mór núall diar n-ág ar
32975] {MS folio 246b 25} ndís. Cichib róer ol Bodb. Nin foruireth na mmaith ol se. O lodmarni uaibse ol se dib línaib dí blíadain lána cossindiu. Ataam i ndelbaib én. Adchondarcfarsi a ndoringensamni arbar mbelaib.{MS folio 246b 30} Bliadain lán dún i Cruachnaib ocund urdsin. Bliadain aile oc Sid ar Femun. Co n-faccatar ind fir atúaid & indess ar cumachta
32980] díb línaib. Regmai dano ifechtsa i ndelba míl uisci & bemmit fo {MS folio 246b 35} murib co cend dá bliadna aile. Documlat uadib iar sin cechtar n-aí a leth. Luid indala n-aí i Sinnaind luid alaile i sSiúir. Batir iar sin da bliadain lana fon uisci. Bliadain lán atchitís i sSiúir ic immithi. In bliadain aile dano atchitis i sSinaind. Batar dano
32985] {MS folio 246b 40} da n-oss. & teclamad cechtar n-aí osséti co ndenad damlíg do mennut a cheile. Batir da fennid & imgonad cechtar de a chéle. Batir da siabuir & fobuthad cechtar de a chéile. Batir da draic{MS folio 246b 45} túarcad cechtar de snechta for tír a cheili. Dofuittet díb línaib assind aér comtar di dorbbi. Teit indala n-aí i topur Glaisse Cruind
32990] i Cualngiu. conda essib bó Dáiri meic Fiachnai. & teit alaile i n-Uarán {MS folio 246b 50} nGarad la Connachta conda ib bó Medba & Ailella conid díb ro chinset in da tharb. in Finnbennach Aí & in Dub Cualngi. {MS folio 247a} Rúcht & Runce. imtar dá muccid. Ingen & Eitte imdar da sinén. Bled & Blod imtar da míl fo murib. Rind & Faebur imtar da
32995] {MS folio 247a 5} fénnid. Scáth & Scíath imtar dí siabair. Crunniuc & Tuinniuc imdar dí dorbbai. Finnbend Aí & in Dond Cualngi a n-anmand in tan batar da tharb.


p.1123

{MS folio 247a} Is amlaid baí in Dond Cualngi
dubdond diumsach discir dondócach.

33000] {MS folio 247a 10} fuascrach. forbartach. forranach. illanach.
tnuthach tairbech taebslemun.
calma comnart. cliabremur.
cendard cassetnach.

33005] crónanach cransúilech. mongach munremur. munelach
súlmar srónmar sétfethach.
co tul tarbda.
{MS folio 247a 15} co tachim thuinni.

33010] co tarbigi ríg. co ruathur bethrach.
co mbruth biasta.
co mbuilli latraind.
co lunni leomain.

33015] co taillsitis tricha mac midaísi o médi co midáid.
Midach na mocháirgi.
{MS folio 247a 20} Ónmit na himmirgi.
maccóem na n-innili.

33020] tamon na trebairi. Athair na mórchethra.
mó dindgna dam domun. Dond.
Findbennach im
damsaide cenfind cossind,

33025] croda crochda. croderg mar do rotte roth.
{MS folio 247a 25} mar do fothraicthe fuil.
mar do commiltea i corcair.
co ndeil diliucht

33030] o dela co droind. tri moing maithchrúi.
maccaím búair nAí
gu n-urbull imthromm.
co n-ucht echda.

33035] co n-ubullrosc ercce.


p.1124

{MS folio 247a } Con-erthossach écne
co n-íargaile erre.
co n-adabraib baisi.
buadgein buagnige.

33040] buridach nolairain. dretel damraide
diabul feibe Finnbennach. Findbennach


p.1125

{MS folio 247a} Tain Bó Flidaisi.

{MS folio 247a 35} BOI Flidais ben Ailella Find i crích Ciarraige. Carais Fergus
33045] mac Rooig ara airscelaib. & dothegtis techta úadi cind cecha sechtmaine béus a dochum. A ndolluid iarum dochum{MS folio 247a 40} Connacht. dobertsom ri Ailill anísein. Cid digén di sund ol Fergus arna raib meth n-einich na anma duit and. Cid dogenam de dí ol Ailill. Imraidfemni & Medb nech úainn co Ailill Find do
33050] {MS folio 247a 45} chobair dúnni. & uaire is co dul neich dó ni fail nap tussu fadéin nod tét. bid ferr de ind ascaid. Dothét Fergus ass la sodain a tríchait láech. In da Fergus & Dubthach. co mbatar oc Áth Fénnai i tuasciurt. críchi Ciarraigi.{MS folio 247a 50} Tiagait don dún. ferthair failte friu. Cid fris tudchabair ol Ailill
33055] Find. Coro anam celide latsu ol Fergus. dáig ata debaid dúnn ri {MS folio 247b} Ailill mac Matach. Ni anfasu limsa ém ol Ailill Find. Mad nech im dot muntir no ainfed. Dáig adfiastar damsa not chara mo ben. Etair ascaid di chethra dí dúnn. Atá eicen mór forn. Ni{MS folio 247b 5} bérasu ascaid uaimse ol Ailill dia n-ana chelide lemm. Doberar
33060] dam co tinniu dóib cona dú di chormaim dia feiss. Ni chathiubsa do biadsu ám ol Fergus uaire na biur th' ascaid.{MS folio 247b 10} Assind liuss duit dí ol Ailill. Rotbía són ol Fergus. ni gebthar forbasi fort. Doscumlat ass iarum. Tairceth fer i n-áth ol Fergus fó chetóir i ndorus ind liss. Ni éraibther & ni erbbaibther dom
33065] inchaibse ém ol Ailill. ragatsa féin ol se. Cia úann ragas ara chind {MS folio 247b 15} ind fir a Dubthaig ol Fergus. Ragatsa ara chind cid me ol Dubthach Dothét Dubthach iarum issin n-áth ara chind. Benaid Dubthach sleig tríit co ndechaid tria di sliasait. Dolleciseom dano gai do Dubthach co mbert crand tríít.
33070] {MS folio 247b 20} Tuthaet Fergus mac Oenlama fessin. La sodain benaid Ailill sleig triit co torchair ina ligi. Totháet Flidais la sodain assin dún. Ataig a bratt tairsiu a triur. Maidti munter Fergusa hi teiched.{MS folio 247b 25} maidti Ailill ina ndiaid. Facabair fiche laech leis gun airliuch. Atluí ochtur dia muntir din trichait connici Cruachain. Adfiadat a
33075] scél. Cotéraig Ailill & Medb co mathib Connacht. & longas Ulad {MS folio 247b 30} archena do ascnam hi crich Ciarraige cona mbuidnib. condici


p.1126

{MS folio 247b} Áth Fenna. & dobretha colléic ind óic athgoíti la Flidais issin dún. Congairther Ailill Find assin dún do Ailill & Meidb. Ni regsa ol se is mór a sotla & a olcas ind fir fil and ol se. Dobretha ind óic for
33080] {MS folio 247b 35} fúataib úad anall. Co mbatar i ndunad la Ailill mac Máta. Sechtmain lán eter dá áige dóib oc togail in dúine fén. Co torchratar secht fichit láech do mathib Connacht.{MS folio 247b 40} Nibbo do séun maith dodechabair úan a Fergus ol Ailill. Ni gó ém ci asberthar són ol Bricriu cen nech do thutim lind. Ba ágae
33085] immaric cech fer dib. nadcon torchair cid oenfer la cech n-ae. It móra na tri corthese do bith fo chonaib & énaib. La sodain coteirget{MS folio 247b 45} a triur lomnachta. & bert imdorus ind liss remib co mbuí i mmedón. & tiagait Connachta leu immalle issin less. & arslegait secht cét láech issin dún. Im Ailill Find & im trichait mac dia maccaib. & im
33090] {MS folio 247b 50} Amalgaid Múad. & imm Eochaich Muinmedain. & im Chorpre Cromm. & im Ailill m Brefni. & im thri Oengusa Bodbgnai. & im{MS folio 248a} thrí Echdachu Irruis. & im secht mBreslenu Aí & im choicait nDomnall. & doberat Flidais assin dún. & dobreth a mbaí di chethrai and .i. cét lulgach &uii. fichit dam. & tricha cét di chethrai
33095] olchena. {MS folio 248a 5} Is iar sin luid Flidais co Fergus mac Róig. & is dosein no gaibed Flidais cech sechtmad laa do feraib Herend dia toiscid ocon Táin. & is desin luid la Fergus iar Táin dochum a chríchi. co ngab rige{MS folio 248a 10} nUlad. & iss and atbathsi iarum oc Tráig Baili. Is disein atá Tain
33100] Bó Flidais i rremscelaib na Tána.,


p.1127

{MS folio 248a} Tain Bó Fraich.

FRóech mac Idaith do Chonnachtaib. Macside do Bé Find a sídib. Derbsiursaide do Boind. Is hé laech is áildem ro{MS folio 248a 15} buí do feraib Herend & Alban. Acht níba suthain. Dobert a
33105] mathair dí bae déc dó assin tsid. It é finda óiderga. Boí trebad maith oca co cend ocht mbliadan cen tabairt mna chuca. Coíca mac{MS folio 248a 20} ríg rop é lín a teglaich. comaís comchutrumma fris uile eter chruth & chosc. Carthai Findabair ingen Ailella & Medba ara irscélaib. Adfiadar
33110] dosom oca thaig. Ropu lán Heriu & Albu. dia allud & dia scélaib. {MS folio 248a 25} Iar suidiu docorastar fair dul do acallaim na hingine. Immaroraid fria muntir anísin. Tiagar uait dí co siair do mathar co tucthar ni do étuch ingantach & de ascedaib síde duit uadi. Luid iarum co fiair .i. co Bóind co mbuí i mMaig Breg. & dobert
33115] {MS folio 248a 30} coicait mbratt ngorm & ba cosmail cech ae ri findruine ndoíle. & cetheora oa dubglassa for cech brutt. & mílech derggóir la cech mbratt. & lenti bángela co tuagmílaib óir impu. & coíca scíath{MS folio 248a 35} n-argdide co n-imlib. & caindel rígthigi i lláim cech ae & coíca sem- mand findruine ar cech n-ae. Coíca toracht di ór forloiscthi in
33120] cech n-ae. Eirmitiuda di charrmocul foib anís. & is di lecaib log- {MS folio 248a 40} mairib a n-airíarn. No l.astais i n-aidche amal betis ruithni gréni. & coica claideb n-órduirn leo. & gabor bocglas fó suidi cech fir. & beilge óir friu. Maelland arggait co cluciniu óir fo bragit cech eich. Coíca acrann corcra co snathib argait estib. co siblaib óir & argait
33125] {MS folio 248a 45} & co cendmilaib. Coíca echlasc findruine co mbaccán órda for cinn cech ae. amp.uii. milchoin i slabradaib argait. & ubull n-óir eter cech{MS folio 248a 50} n-ae. Broca credumai impu. Noco rabi dath nad beth intib. Morfesser cornaire leo co cornaib órdaib & argdidib. co n-etaigib{MS folio 248b} ildathachaib. co mongaib órdáib sidbudib. co lennaib etractaib.
33130] Bátir tri drúith remib co mindaib argdidib fo diór. Sceith co fethul chonduala la cech n-ae co círbachlaib co n-esnadaib credumai iarna{MS folio 248b 5} toebaib. Triar cruittire co n-écosc ríg im cech n-ae. Documlát ass do Chruachnaib cossind ecuscsin leu. Dosndéccai in


p.1128

{MS folio 248a} derccaid din dún. in tan dodechatar i mMag Cruachan. Dirimm
33135] {MS folio 248a 10} atchiusa ol se don dún inna lín ó gabais Ailill & Medb flaith nicos tánic riam & nicos ticfa dírimm bas choímiu. na bess áiniu. Is cumma lemm bed i taulchubu fína no beth mo chend lasin gáeth dothaet{MS folio 248a 15} tairsiu. Abras & abairt dogní in t-ócláech fil and. nochon accasa riam a chutrumma. Focheird a bunsaig rout n-aurchora úad. siu
33140] cotrí ri talmain nos gaibet na .uii. milchoin cona secht slabradaib argdidib.{MS folio 248a 20} La sodain dothiagat in tslúaig. a dún Chruachan dia ndécsin immusmúchat in doíni issin dún co n-apthatar sé fir déc oco ndeicsin. Tairlengait i ndorus in dúine. Scoirit a n-eochu. & lécit a mílchona.
33145] {MS folio 248a 25} Dosennat na.uii. n-aige do Ráith Chruachan. & secht sinnchu & uii. mila maige. & uii. turcu alta. conda rubatar ind óic issind aur- laind in dúine. Iar sain focherdat in milchoin bedg. i mBréi. gabait{MS folio 248a 30} .uii. ndoborchona. Dosbertatar dochum na ardda. i ndorus na prímrátha.
33150] Deissiter i ssuidiu. Dotíagar ond ríg dia n-acallaim. Imchomarcar cia bu chan dóib. Noda sloindet iarum iarna slontib fíraib. Fróech{MS folio 248a 35} mac Idaith in so ol seat. Ráite in rechtaire frisin ríg & in rígnai. Fo chen dóib ol Ailill & Medb. Is óclách án fil and ol Ailill. Táet issin less. Dolleicther dóib cethramthu in taige.
33155] Ed a écosc in taige. Sechtordd and. Secht n-imdai o thein co {MS folio 248a 40} fraig isin taig imme cuaird. Airinech di chredumu for cech imdái. Aurscartad derggibair fo mrechtruncain uile. Trí stéill chredumai i n-aulaith cecha imda. Secht stialla umai on damdabaich co cleithe{MS folio 248a 45} issin tig. De gíus dogníth a tech. Ba tuga slinned boí fair
33160] dianechtair. Batar sé senistri déc issin tig. & comlae humae ar cech n-aí Cumg umai darsa forlés. Cetheor ochtga humai for imdái{MS folio 248a 50} Ailella & Medba. immdernide de chredumu uili. is sí i certmedón in taige Da aurainech arggait impe for diór. Flesc argait isind airin-{MS folio 249a} niuch rosaiged midlissiu in taige. Timchellad a tech imme cuaird.
33165] ón dorus dialailiu. Arrócbat a ngaisceda issin taigsin & sedait. & ferthair failte riu. Fochen dúib ol Ailill & Medb. Iss ed doróachtamar ol Froech.{MS folio 248a 5} niba durais ar aig baig ón ol Medb. Imbrid Medb & Ailill fidchell iar sin. gaibid Froech iarum imbeirt fidchille ri fer dia muntir. ba
33170] caínide fidchella. Clár findruine and co cetheoraib auaib & uilneib {MS folio 248a 10} óir. Caindel de líc logmair oc fursunnud dóib. Or & arggat ind fuirend boí forsin chlar. Aurgnaid biad donaib ocaib ol Ailill. Ni hed is accobor limm ol Medb. Acht dul do imbirt na fidchille thall


p.1129

{MS folio 249a } fri Fróech. Eirgg dó. is maith limsa ol Ailill. Imberat in fidchill
33175] iarum & Fróech. Boí a muinter colléic oc fuiniu na fiadmíl. Sennat do chruitteri dún ol Ailill ri Fráech. Sennat ém ol Fráech. Crottbolg di chrocnib{MS folio 248a 20} doborchon impu. cona n-imdenam do phartaing. foa n-imdenam di ór & arggat. bíann n-erbbad impu a mmedón. ba gilidir snecta.
33180] Sella dubglassa inna mmedonaide. Bruit lín gilidir fuan ngessa {MS folio 248a 25} imna tetasin. Imreithitís na delbasin iarum inna firu immecuaird. Sennait dóib iarum. conid apthatar da fer déc dia muntir la coí & torsi. Ba caín & ba bind in triarsa. & batar caíni úaitni in sein. Is hé in
33185] triar irdaircc. Tri derbrathir .i. Goltraiges & Gentraiges & Suantraiges. Boind a ssidib a mmathair a triur. Is din cheol sephainn Úaithne{MS folio 248a 30} cruitt in Dagdai ainmnigther a triur. In tan bóe in ben oc lamnad. ba gol mairgg lee la gúri na n-idan i tossuch ba gen & fáilte ar bíth{MS folio 248a 35} ar medón ar imtholtain in da mac. Ba súan algine arabeitte in
33190] mac dedenach ar thrumme inna brithe. Conid de ro ainmniged trian in chiúil. dofiussig iarum assin tsúan in Boind. Aurfoímsiu ol si do thrí maccu a Uathni lanbrotha fo bith file Suantride &{MS folio 248a 40} Gentride & Goltride ar búaib sceo mnaib dothoetsat la Meidb & Ailill. Atbelat fir la clúaiss ngléssa dóib.
33195] Anait din tsenmaim iar sain issind rígthaig is ségond dofanic ol {MS folio 248a 45} Fergus. Fodlid dún ol Fróech fria muntir a mbiad. Tucaid isa tech. Docing Lothur for lár in taige fodáile doib a mbiad fora dernaind no rannad cech n-ágae cona chlaindiub & ni aidleth toinn na feóil. O gabais rannairecht ni archíuir bíad foa láim
33200] riam. {MS folio 248a 50} Batar tri laa & teora aidche oc imbirt na fidchille. La immed na{MS folio 249b} lliac logmar i tegluch Froích. Iar sin adgladar Fróech Meidb Is maith ro ngabus fritt ol se. Ní biur do thochaill dind fithchill. Ná raib meth n-einich deit and. O túsa issin dúnsa iss ed laithe inso
33205] {MS folio 249b 5} a siam limm ol Medb. Deithbir ón ol Fraech atáat tri laa. & teora aidchi and. La sodain atraig Medb. ba mmebul lée buith donaib ócaib cen bíad. Luid co Ailill. ráidti friss. Mór gním doringensam ol sí ind óic annechtair donnáncatar do bith cen bíad. Diliu duit imbeirt
33210] {MS folio 249b 10} fidchille ol Ailill. Ni derban in fodail dia muntirseom sethnu in taige. Atát tri laa & teora aidchi and ol sisi. Acht nadá n-airigmer in n-aidchi la bánsuilsi ind líac logmar issin tig. Apraid riu ol Ailill{MS folio 249b 15} anat dina cuínib co fodailter dóib. fodailter dóib íarum. & ba


p.1130

{MS folio 249a} maith ro mboth friu. & ansait tri laa & teora aidchi and iar sin
33215] forsind fledugud. Is iarum conaccrad Fróech issa tech immacall- amae & imchoímras dó cid dodnucai. Is maith ol se limm célide{MS folio 249b 20} libsi. Ni holc ém lassa teglach for ngnás ol Ailill. is ferr for tormach oldás for digbáil. Anfimni dí ol Fraech nach sechtmain. Anait iar sin co cend coicthigis issin dún. & toffund dóib cech óenlá dochum in
33220] {MS folio 249b 25} dúine. Dosaigtis Connachta dia ndécsin. Ba imned la Fraech cen acallaim na ingine. Sech ba hé less nod mbert. Laithe n-and atraig deud aidche do inlut dond abaind. {MS folio 249b 30} Is hé tan dolluidsi ón. & a hinailt do indlut. Gaibidsom a lláimsi. An rim acallaim ol se. Is tú doroachtamar. Is fochen limsa ém ol
33225] ind ingen ma chotíssind. Ni chumgaimm ní duit., Ceist in n-éláfa limm ol se. Ní élub ém ol si ór issam ingen rig & rígna. Ni fil dot{MS folio 249b 35} daidbrisiu. nachimm étasa om muntir. & bid hé mo thogasa dano dul chucutsu. is tu ro charus. & beirsiu lat in dornaiscse ol ind ingen. & bíd etrond do chomarthu. Dosrat mo mathair damsa ol si
33230] {MS folio 249b 40} dia taiscid. & asbér is cor rodalláus immudu. Téit dano cechtar de a leth iar sain. Attagursa ol Ailill élud inna hingine ucut la Fróech. ce dobertha dó nipad madae. & dotaísed ar ndochum cona chethrai do chobair dún ocon Táin. Dotháet Froech{MS folio 249b 45} cuccu issa tech n-immacaldmae. In cocur fil lib ol Fráech. Dotallfasu
33235] indi ol Ailill. In tiberaid damsa for n-ingin ol Fráech. immanaiccet in tslúaig doberthar ol Ailill. dia tuca tinnscra amal asbérthar.{MS folio 249b 50} Rotbia ol Fráech Tri fichit ech ndubglass damsa ol Ailill cona mbeilgib óir friu. & di laulgaich deec o mmeltar ól n-aiss ó cech ae. &{MS folio 250a} láeg find óiderg la cech n-áe. & tuidecht duit limm cot lín uile &
33240] cot áes chíuil do thabair inna mbó a Cuailngiu. & doberthar mo ingensa duit acht co tís. Dothongusa tarmo sciath. & tarmo chlaideb.{MS folio 250a 5} & darm threlam ni thibrind i tindscra cid Meidbi insin. Doching uadaib asa taig iarum. Immosnacaillet iarum Ailill & Medb. Farbbiba sochaide n-immund de rigaib Herend dia rucasom
33245] in n-ingin. Aní is maith fuaiprem inna degaid & marbam fo chetóir {MS folio 250a 10} resiu forruma bine fornn. Is liach ón ol Medb & is meth n-einich dúnn. Niba meth n-einig dúnn ol Ailill. Tucht ara ndalfarsa. Dotháet Ailill & Medb issa rrigthech. Tiagam ass ol Ailill co{MS folio 250a 15} n-accamar na mmilchona oc toffund. co mmedón laí & combat
33250] scítha. Tiagait ass uili iarum dond abainn dia fothrucud. Adfiadar dam ol Ailill at maith i n-uisciu. Tair issind linnisea co n-accammar{MS folio 250a 20} do snám. Cindas na lindise ol se. ni fetamar nach ndodaing inti


p.1131

{MS folio 250a} ol Ailill & is comtig fothrucud inti. Gataid a étach de iarum & téit inti. & fácbaid a chriss túas. Oslaigid Ailill iarum a bossán dia éis.
33255] {MS folio 250a 25} & boí ind orndnasc and. Atageuin Ailill iarum. Tairchi a Medb ol Ailill. Dotháet Medb iarum. in n-aithchein sin ol Ailill. Aithgen ol si. Fosceird Ailill issin n-abaind sís. Ro airigestar Fráech anísin. Co n-accai ní dolleblaing in t-écne ara chend & gabsus inna béulu.{MS folio 250a 30} Foceird bedg cucai & gaibid a oílech. & dotháet dochum tíri. &
33260] dombeir i mmagin diamair. i mbrúch na haband. Dotháet do thuidecht assind usci iarum. Na tair ol Ailill co tuca chroíb dam din chairthend tall fil i{MS folio 250a 35} mbruuch na haband. It aildi limm a chaera. Teitsium ass iarum. & brissis gesca din chrund & dambeir ria aiss tarsin n-uisci. Ba hed
33265] iarum athesc Findabrach. nach álaind atchíd. Ba haildiu lee Fróech {MS folio 250a 40} do acsin tar dublind. in corp do rogili. & in folt do roáilli. ind aiged do chumtachtai. in tsúil do roglassi. Iss he móethóclach cen locht cen ainm. co n-agaid focháel forlethain. Is é diriuch dianim{MS folio 250a 45} In chraeb cosna cáeraib dergaib eter in mbragit & in n-agid ngil.
33270] Iss ed atbered Findabair. nocon facca ní rosaissed leth vel trían do chruth. Iar sain docuirethar na craeba dóib. assind usciu. It ségdái & it{MS folio 250a 50} áildi na caera. Tuc tórmách dún díb. Téit ass atherruch co mbuí i mmedón ind usci. Gaibthi in beist assind uisci. Domiced claideb{MS folio 250b} uaib ol se. & ní rabai forsin tír fer no lamad a thabairt do ar omun
33275] Ailella & Medba. Iar sin gataid Findabair a hétach & focheird bedg issin n-uisce cossin chlaidiub. Dolleici a hathair sleig cóicrind di{MS folio 250b 5} anuas rout n-aurchora co lluid tre da triliss. & condo ragaib Froech inna láim in slig. Fosceirdside issa tír súas in slig & a mmíl
33280] inna tháeb. Léciud ón co forgabail. cenéle n-imberta gaiscid. co {MS folio 250b 10} lluid tarsin tlacht corcra. & tresin léine baí im Ailill. La ssin coteirget ind óic la Ailill. Dotháet Findabair assind uisciu. amp facbaid in claideb i llaim Fraech. & co mben a chend den míl co mbaí fora thóeib. & dobert a mmíl leiss dochum tíre. Is de atá
33285] {MS folio 250b 15} Dublind Fráech i mBreib. i tírib Connacht. Téit Ailill & Medb ina ndún iarum. Mórgním doringensam ol Medb. Issinn aithrech ol Ailill a ndoringensam risin fer. Ind ingen im ol se atbélat a bbéoilside imbarach dadaig. & niba cin mbreithe{MS folio 250b 20} in chlaidib beithir di. Dentar fothrucud lib dond irsai. enbruithe
33290] n-úrsaille & cárna samaisci do indarggain fo thál & béuil & a thabairt issin fothrucud. Dogníth uile anísin. amal asbertsom.{MS folio 250b 25} A chornairi iarum remisium dochum in dúine. Sennaitdi conid

p.1132

{MS folio 250b} abbad tricha fer di sainchaemaib Ailella ar sírechtai. dothaet iarum isin dún. & téit issin fothrucud. Coneraig in banchuire imbi. ocon
33295] {MS folio 250b 30} dabaig dia mblith & dia folcud a chind. Dobreth ass iarum & dogníth derguth. Co cualatar ní a ngolgaire for Cruachnaib. Co n-accas na trí coícait ban co n-inaraib corcraib. Co cenbarraib{MS folio 250b 35} uanidib. co milechaib arggait. fora ndóitib. Tiagair chuccu do fis scél dús cid ro chainset. Fráech mac Idaith ol in ben
33300] macdreittel rig side nHerend. La sin rochluinethar Fraech a ngolgaire. Domthócbaid ass ol se ria muntir. Gol mo matharsa in{MS folio 250b 40} so & bantrochta Boinni. Tocabair immach la sodain. & berair cucu. Dothiagat na mná immi. & berdait uadib i sSíd Cruachan. Co n-accatar ní in tráth nóna arnabárach dotháet & coica ban
33305] imme iss é úagslán cen on cen anim. comaesa comdelba. comailli. {MS folio 250b 45} comchaíni. comchórai. comchrotha. co n-ecosc ban síde impu. conna baí aithgne neich sech alaile díb. bec nad muchthá doíne impu. scarsat i ndorus ind liss. Atnagat a ngol oc dul úad. co{MS folio 250b 50} corastar na daíni batar isind liss tar cend. Is de atá golgaire ban
33310] síde la áes cíuil Herend. Teitseom iarum issin dún. Ataregat in tslúaig húili ara chend. &{MS folio 251a} ferait failti friss. Amal bad a domun aile thissad. Atraig Ailill & Medb. & dogniat aithrigi ndó dond es doringensat fris. & dogniat{MS folio 251a 5} chóri. Gaibthir fledugud leu dadaig. Congair Fraech gilla dia
33315] muntir. airg ass ol se cosin magin i ndeochadsa issin uisce. Éicne forácbusa and. Donuc do Findabair. & irbbad fessin fair. & fonaither in t-écne lee co mmaith. & ata ind ordnasc i mmedón ind éicni. Is{MS folio 251a 10} dóig lim condessar cuca innocht. Gabthus mesca & aruspeittet céola & airfiti. Asbert Ailill iarum
33320] tucaid mo séotu damsa huili ol se. Dobretha dó iarum co mbatar ara belaib. Amra amra ol cách. Gairid damsa Findabair ol se.{MS folio 251a 15} Dothaet Findabair cucai. & coíca ingen impe. A ingen ol Ailill. ind ordnasc doratusa duit-siu inuraid in mair latt. Tuc dam cond accatar ind óic. Rot biasu iarum. Ni fetar ol si cid dernad de.{MS folio 251a 20} Fintasu ém ol Ailill. Is eicen a cungid vel th'anim do dul asdo
33325] churp. Nicon fíu ol ind óic atá mór di maith and chena. Ni fail ní dom sétaibse nád tei dar cend na hingine ol Fraech. daig ruc in claideb dam do giull dom anmain. Ni fuil lat do sétaib ní nodott{MS folio 251a 25} ain mani aisce úadi ind ordnaisc. ol Ailill nicom thása cumang dia
33330] tabair ol ind ingen anro chara dagne dimsa. Túngu dia tonges mo thúaith atbelat do béoil meni aisce úait ol Ailill. is aire condegar

p.1133

{MS folio 251a 30} chucut. úair is decmaing. ar rofetarsa co tísat na doíni atbathatar o thossuch domuin. ni thic assin magin in rolád. Nícon ticfa ri moín vel adlaic thra. ol ind ingen. in sét connegar and Tiagsa conda
33335] {MS folio 251a 35} tucsa úair is tricc condegar. ni regasu ol Ailill. Táet nech úait im. dia tabairt. Foídis ind ingen a inailt dia tabairt. Tongusa do dia thonges mo thúath dia faigbither nícon béosa fot chumachtasu{MS folio 251a 40} bas ire. diandum roib forsa rol mo greis. Nicon gebsa ón dítsu ón cid cossin n-echaire théisi. ma fogabthar ind ordnasc. ol Ailill.
33340] Dobert iarum ind inailt in méis issa rigthech & in t-éicne fonaithe fuirre. is é fuillechta fo mil dognith lassin n-ingin co maith. & boí{MS folio 251a 45} ind ordnasc óir forsind eicni anuas. Dosféccai Ailill & Medb. Dalei co ndercar ar Fráech & doéccai a bossán. Indar lemm is la teist foracbus mo chriss ol Fráech. for fír do flatha ol Fraech. apair cid
33345] {MS folio 251a 50} dernais dind ordnaisc. Ni cheltar orut ón ol Ailill. Lemsa ind ordnasc ro baí it bossan. & rofetar is Findabair dorat duit. Is{MS folio 251b} iarum rolasa issin duiblinni. For fír th'ainich & t'anma a Froeich asndíth cia cruth arralad a thabairt ass. Ni céltar fortsu ol Fráech{MS folio 251b 5} A cétlá fosfuarsa ind ordnaisc i ndorus ind liss. Rofetar ropu
33350] sét cáeim. Is airi dosroisechtsa co lléir im bossán. Rotchúalasa a llaa dochoad dond uisciu. Ind ingen rodlaa immach oco iarmoracht. Asbiurtsa frie cia lóg rom bia latt. ara fagbail. Asbertsi frimsa{MS folio 251b 10} dombérad seirc mbliadna damsa. Ecmaing nis ragbusa immum. Fosrácbus im thaig dim éis. Ni comairnecmarni co comairnecmar
33355] oc tabairt in chlaidib issind abaind im láimse. Iar sin atchondarcsa {MS folio 251b 15} in tan ra oslaicisiu in mbossan. & rollais ind ordnaisc issin uisce. atchonnarc in n-éicne dorroeblaing ara chind conid gab inna béolu. Ro ngabusa in n-éicni iarum cotnócaib issin mbrat darolus i lláim na hingine. Is he in t-eicnesin iarum fil forsin méis. Gaibthir admilliud
33360] {MS folio 251b 20} & adamrugud na scelsa is tegluch. Ni foíchursa mo menmain for óclach n-aile i nHerind it íadsiu ol Findabair. Arotnaisc dó ol Ailill & Medb. & tair chucunni cot búaib do tháin na mbó a Cuailngiu.{MS folio 251b 25} & in tan doregasu cot búaib anair doridisi fíbaidsind in n-aidchisin d'adaig & Finndabair. Dagénsa anísin ol Fráech. Biit and iarum
33365] co arnabarach. Gabais Fraech immi cona muntir. Celebraid iarum do Ailill & Meidb.{MS folio 251b 30} Documlát da críchaib iarum. Ecmong ro gatá a bae calléic. Tanic a mathair chuce Ni béoda do fechtas ar si dochóas. Fofirfe mór n-imnid duit. Ro gatta do bai & do tri meicc & do ben

p.1134

{MS folio 251b 35} conda fail oc Sléib Aelpae Ataat teora bae díb i nAlbain tuascirt
33370] la Cruthnechu. Ceist cid dogensa ol se ria máthair dogena nephthecht dia cungid. Ni thaibrea th' anmain forru ol si. Rot biat bai lemsa chena ol si. Nim thá son ol se. Dochoid form einech &{MS folio 251b 40} form anmain. Airec co Ailill & co Meidb co mbúaib do tháin na
33375] mbáu a Cualngiu. Ni rochebthar ol a máthair a condaigi. Téiti úad iarum la sodain., Dochumláisom ass iarum tríb nonbaraib & fidchuach & cú lomna{MS folio 251b 45} leu. Co lluid hi crich nhUlad. Co comairnaic ri Conall Cernach oc Bennaib Bairchi. Rádid a cheist friside. nibu sirsan duit ol seside
33380] aní ardottá ardottá mór n-imnid ol se cid and do beth do menma. {MS folio 251b 50} Dommáirse ol Fraech ri Conall co ndichis lemm nach ré conarnec- mar. Ragatsa ém ol Conall Cernach. Documlat ass a triur tar muir{MS folio 252a} sair i mBretnu tar Saxanu. tuascirt. tar Muir Hicht co tuascert Longbard co rrancatar Sleibte Aelpae co n-accatar fraccnatain oc
33385] ingairiu chairech ara cind. Tiagam ar ndís ol Conall a Froích co {MS folio 252a 5} n-acaldam in mnai thall. & anat ar n-óic sund. Lotar iarum di acaldaim. Asbertsi. can dúib. Di feraib Herend ol Conall. Nipu sirsan do feraib Herend ém tíchtain in tírise. Do feraib Herend em mo mathairse. Domfair ar chondailbi. Aisnid ní dún diar
33390] {MS folio 252a 10} n-imthechtaib. Cinnas in tire dorancamar. Tír nduaig n-uathmar. co n-ócaib ansib. regait for cech leth do thabairt bó & ban & brat ol si. Cid as nuidem tucsat ol Frech Bai Fraech meic Idaith a{MS folio 252a 15} iarthur Herend & a ben & a thrí meic. Unse a ben lasin ríg. ondát a bai issin tír arfar mbelaib. Donfairni do chobair ol Conall. Is bec mo
33395] chumang acht eolas nammá Iss é Fraech inso ol Conall & it é a baí {MS folio 252a 20} tuctha. In tairisi libsi in ben ol si. Cid tairissi lind in tan dolluid bés ni tarissi iar tiachtain. Ben taithigi na báu airgid a dochum. Eprid frie for toisc. Di feraib Herend a cenel di Ultaib in tsainriuth Tiagait co suidiu. ardagaibet & no slaindet dí & ferais fáilti fríu.
33400] {MS folio 252a 25} Cichib fobruireth ol si. Fonroireth imned ol Conall. lem na baí & in ben fil issind liss. Nibu sirsan duib ém ol si. dul fo dirimm inna mná Andsu dúib cech rét ol si. Ind naithir fail oc imdegail ind{MS folio 252a 30} liss. nim thír ainm ol Fraech. Ni tairissi limm. At arisisiu limm. Rofetamar nín mera uaire is di Ultaib duit. Can di Ultaib dúib ol
33404] si. Huinse Conall Cernach sund laech as dech la Ultu ol Fraech. Focheirdsi di láim im bragit. Conaill Cernaig. Reiss ind orgain{MS folio 252a 35} hifechtsa ol si. Úaire dondanicside. Uair is do suide dorairngered

p.1135

{MS folio 252a} orgain in dúinisea. Tiagsa ass ol sisi. ni beo fri mblegon na mbó Faiceb in less n-óibela. Is mé no n-iada. Asbér is déol ro dinetar
33410] ind loíg. Tístaisi issin dún acht comtalat. Iss andsu dúib ind naithir {MS folio 252a 40} fail ocon dún. Dolléicetar iltuatha di. Regmai ámin ol Conall. Fuabbrait in less. Focheirdd ind naithir bedg i criss Conaill Cernaig. & orgait in dún fo chetóir. Tessairgit iarum in mnaí & na tri maccu.{MS folio 252a 45} & doberat a n-as dech sét in dúine. & leicid Conall in nathir assa
33415] chriss. & ni dergeni nechtar de olc fria chéile. & dothiagat i crích Cruithentuathe. co tuc a teora bú día mbuaib assaide. Co tullatar{MS folio 252a 50} do Dún Ollaich meic Briuin friu co mbatar i nAird hua nEchach. Is and atbath gilla Conaill oc timmain na mbói. Bicne mac Laegaire.{MS folio 252b} Is de ata Inber mBicne oc Bennchur. co tucsat a mbú taris illei.
33420] Iss and rolásat a n-adarca díb. conid de atá Trach mBennchoir. Luid Fraech ass iarum dia chrich iarum & a ben. & a meicc & a bai{MS folio 252b 5} laiss. Co luid l.a Ailill & Meidb do tháin na mbó a Cualngiu. Finit. finit. Amen.


p.1136

{MS folio 252b} Fochond Loingse Fergusa meic Roig in so sís.,


33425] Batar Ulaid i nEmain Macha oc fledugud oc feiss Emna. Is {MS folio 252b 10} éside tres fes as chaínem ro boí in Heire .i. fess Temra. & fess Emna. & fess i nIarthur Chonnacht. Tri fichit ildana no bitis in cech ae. Batar Ulaid oc fess lae n-and. Ni thanic Fergus. vel{MS folio 252b 15} Dubthach Doel Ulad. Tanaic dias oac fene do Emain Macha. Da
33430] écland da threnfer Mael demis chirdub for cechtar de. Cia focherdtha dorn lán d'fíadublaib fora cenna no giulad fora finn. Ara n-acairbi.{MS folio 252b 20} batir mesráini a ndí súil. Bátir cuirridir og. batir dubidir cir. batir metithir coire colpthaige a nglúine. No sceirtfide saland méich di chechtar dena da llurggan. Leithir leth ndamseiche cechtar a nda
33435] {MS folio 252b 25} thraig. Ba mmóir choire ndarta cechtar a nda odbrand. Brothrach co lluibnib finnaib im chechtar de. ro iurtha mac secht mbliadan di cec mbrothairniu. ro boí foraib sciath for muin cechtar de. Ba lleithir{MS folio 252b 30} dómain dabcha. Taul for ba mmóir scabail cairech. Sleg conduala miled i llaim chechtar de. indar latt ba mór mbliadna ro batar fo
33440] diaid. Dubidir domain coire cechtar a nda ngnúsa. Batir gilidir {MS folio 252b 35} snechta a fiaclai. Batir méit fiacla cámaill. Batir móir claideb ngarmna a nda claideb. Andar latt ba mór mbliadna o batar fo thalmain. Inda llatt bá culscian srúb cechtar de. Da liaigdelgg n-iairn{MS folio 252b 40} ina mbrutt. Batir leithidir trí artemu. Batir finna na lluachracha
33445] dia n-éis oc imthecht. Tecat dochum nEmna. Dotháet in dorsaid dia n-acaldaim. Cinnas atuber ol suide. Amal atoncossin ol seat.{MS folio 252b 45} Ni táet fer cen dán i nEmain. Cia dán dongniid ol se. Ni óendán ón ol seat. Turim ni dún ol in dorsaid. Doronam chétus comrac ri feraib. Ammin maith oc longud. Ro elamar cor clocha. gabla. & atud
33450] {MS folio 252b 50} teined. Tiagsa dí co n-aprur ol in dorsaid. Atafétsaide iarum issind rigthaig. cona cruth & a n-ecose & a ndan. Dosléic issind liss


p.1137

Tochmarc Ferbae

{MS folio 253a} airgit oengil friu. lénti bangela co n-esnadaib corcraib iar tóebaib impu. Sceith órbuide co mbilib argit oengil fora munib co fethaib & co ndualaib & co n-imlib finddruini & nealtnebtha dib. Claidib
33455] {MS folio 253a 5} debennacha mora co n-eltaib dét co n-imduirnib airgdidib for a cressaib. Da maelgai i llaim cech fir dib co semmannaib argait. baí dano torachta di ór forloiscthi im cech ngai dib. Ni bátar assai imma cossaib na celbair imma cennaib.{MS folio 253a 10} In tres buiden dano .i. in buiden i mbai Mani fodéin. Coica ech
33460] dergdond seta sithméti inti. & coica ech find n-óiderg. It é scuaplebra iarna rusiud i corcair uile .i. a scópa & a monga. Srein delinecha friu. .i. bolga dergóir isindara liniu & bolga airgit oengil isin líne aile.{MS folio 253a 15} Belgi oir & argit friu uile. Maelchircul óir co clucinib fo bragit cech eich díb. ba binnithir téta mendchrott oca senmaim i lláim
33465] súad fogur na clucinsin. ica fogluasacht dona echaib ina cémmennaib. Carpait foduirn findruini co n-asnadaib óir & argit eter cech da n-ech{MS folio 253a 20} díbside. Coica sadall corcra co snáthib argit estib i cengul do chrettaib na carpat & co siblaib oir estib immach. dar borddaib na carpat co cendmílaib ingantachaib foraib. Coíca gilla n-óc n-aigfind
33470] {MS folio 253a 25} n-imlebur isin choícait charputsin. & ni baí nech díb acht mac ríg & rigna & curad cathmiled do Chonnachtaib .l. brat corcra cortharach impu co cortharaib ecair óir & argit. Cethri ora umaidi ar cech brut. mílech do dergór forloiscthi in cech brut. Lenti srebnaidi sítai co{MS folio 253a 30} tuagnadmannaib di ór bruthi buide i custul fria ngelchnessaib. l. cathsciath n-airgdide cona timtimchiull d'ór & co mbreccad gemm
33475] carrmocoil & lec lógmar cech datha for muinib leo. Dá chaindill gaiscid di slegaib cóicrinnechaib i lláim cech fir díb.l. semmand{MS folio 253a 35} d'indruini & d'ór in cech gai dib. Ciano dlestá miach óir do cech fir dib no ícfad seim gai cech fir dib é Torochta d'ór forloiscthi im
33480] cech gai dib. irthocbáil dano do charmoclaib fóthib uile cona n-ilbreccad di gemmaib lógmaraib. No lastais trá in aidchi amal{MS folio 253a 40} ruthni greni. l. claideb n-órduirn n-intlaisse co n-eltaib dét ecoir oir & argit. i trúallib fichthib finnargit fora cressaib dóib.l. echlasc


p.1138

{MS folio 253a} findruini co mbaccánaib óir ina lamaib. Ba caemalaind iarum & ba
33485] cruthach in maccoem baí eturru. is e leccanfota lansolus. drechlethan. {MS folio 253a 45} Folt fochas orbuide fírlebor fair co sniged co brainni a imda. Rosc n-airard n-adanta is e gorm glainidi ina chind. Ba cosmail fri cléithe caille cetamain fri sian slébi cechtar a da gruad. Andar latt ba fross do nemannaib rolaad ina chend. Andar latt bátar da dúal partaingi
33490] {MS folio 253a 50} a beoil. ba gilithir snechta oenaidchi a brági & a chnes chena. Sect {MS folio 253b} milcoin imma charpat i slabradaib argit & ubull óir for cech slabraid combá leór ceol fogur na n-ubull frisna slabradaib. noco rabi dath na rabi isna conaib bátar aice. Mórfeisiur cornaire co{MS folio 253b 5} cornaib óir & argit leo co n-etaigib illdathaib impu co mongaib
33495] finbuide foraib Bátar tri druí rempu co mindaib airgdidib uaas cennaib co mbrattaib breccaib impu. & co sciathaib umaidib & co n-asnaidib credumai foraib. Trí cruittiri co n-écosc rigda for cech{MS folio 253b 10} ae ina comair i mbrattaib corcraib. Rancatar iarum fon tachimsin co Cruachain & ro fersat a trí
33500] graiphni oenaig for faichthi na Cruachna. Celebrait iar sin do Meidb & do Ailill. & tiagait fon cummasin i cend séta & imthechta{MS folio 253b 15} for ammus Ratha Ini. Is caín tíachtain chetus ol Bricriu. ni fetar in ba caín ticfaithi. Biaid dul dia fiastar ar Mani. Rofitir me ar Bricriu is ruathur laí dogentaí ni anfaidi fri feiss aidchi i cuiciud
33505] Chonchobuir. Doberimse mo brethir ar Mani coro eram feis trí laa {MS folio 253b 20} & tri n-aidchi i ndunud Geirg na tairchem arís co Cruachain. Ni boí ní ba siriu ic fiamuch ráid ríu acht téit i cend séta & imthechta. Iar rochtain tra do bé thastil co dunud Geirg ro gabad oc frithálim in tsluaig and. Ro ésraít a tigi do bethi barralaind barrglas & essair
33510] {MS folio 253b 25} urard úrluachra. Foídis Erb a comalta .i. Findchoem ingen Ergi aróen ri bé tastil do fegad in tslúaig amal ticfaitís. Nirbo chían ém disi ón. Oro scaich di mess forru. Luid fri deminscél cosin ngrianán i mboí Ferb. & ro ráid fria Atchiusa ar si dírim don dúnsa & oro{MS folio 253b 30} gab Conchobor Emuin noco tanic rempi & noco ticfa co bruinne
33515] mbratha dirim is áilliu vel is choemiu vel is ilchlessachu andás in dirim docechaing in mag innossa. Is samail lim & bad i n-aballgort chumrai no beind lasin mbalad tánic dia n-étaigib ar ndochum iarna fogluas-{MS folio 253b 35} acht don maethgaíth doic tairsiu. Cech cless & cech abairt dogní in t-óclách fil eturru nocon faccasa riam a leithéit. focheirt a bunsaig
33520] rót n-urchair uad. fochengat a choin inna diaid. co tecat a choin eturru & lár & in t-óclach eturru & firmimint conna ric lár conas{MS folio 253b 40} gabat eturru fon cummasin. La sodain tra tecait slúaig dunaid Geirg coro múchait sé fir déc dib ica fégad. Tairlingit i ndorus in

p.1139

{MS folio 253b} dúne iar sin. & tairniter a carpait & scoirtir a ngrega. & tecait innund
33525] {MS folio 253b 45} isin dúnud. & ferthair firchain fáilti friu. & dognither gríth gretha do glanfothrucud dóib. Doratad iar sin isin laechthech mór boí ar comair drechi in dunaid. Dosrochtatar fo chetóir airigthi airerda[...] do cech biud sainemail boí for druimleirg in talman.{MS folio 253b 50} In tan tra ba hane dóib bith ic tochathium a flede dodechaid
33530] sidi gaíthi géri galbigi coro chroth dindgna in dúnaid uli & coro {MS folio 254a} chrithnaig in tech claraid i mbaí in slúag co torchratar a scéith dia ndelgnaib & a slega dia n-adlennaib. & coro sétea a mmíasa uadib amal dulli darbri. Machtnaigit ind óic desein. & ro iarfaig{MS folio 254a 5} Gerg do drui Mani cid ro imfulaing in gáethsin. Is and sin ro
33535] recair Ollgaeth druí Mani. Indar lind ém ar sé ní fó sén i tancas din tochmarcsa innocht. Dabarró Conchobor dafoichlid co mbrisfea cath for Meidb isin matainsea imbárach iar far ndíth uili in lín itaid is tig & dormgni in glónáthi airchetailseo iar sin.

    1. {MS folio 254a 10} Deilm in gaeth granni in grith
      bith ro bedb.
      derb in rád raínfid fer

      33540] sleg tri Gerg.
    2. Urchur arad tri reing ríg
      gním co neim.
      snigfid fuil formna fer
      sleg fri sleig.
    3. Gesfid scíath ria mbeim bailc
      a glaic gil.
      beti cuirp i cossair chairn
      bat mairb fir.
    4. {MS folio 254a 15} Bás meic ríg do lágin ríg

      33545] bid gním gér
      ulach ard 'ma chorp cruaid
      trúag in scél.
    5. Brisfid Badb bid bríg borb
      tolg for Meidb.
      ilar écht ár for slúag
      trúag in deilm.
    6. Deilm


33550] Diambad fómsa trá cách ol in druí no faicfithea in dunadsa innocht. Ro cairigedsom ó Mani co garb airesin. Is ed ro ráid Gerg.{MS folio 254a 20} ní baí ní ara fubthaitis occu. ar ni rabatar curaid vel cathmílid Ulad aróen ri Conchobor. Cenco beth sibsi etir sund ar se dobéraindsea & mo da mac cath do Chonchobur. Ra tócbait a n-airm
33555] leo iar sin. & ni thartsat dia n-airi a n-ebairt in druí. Dia mbaí dano Conchobor i tosuch ind laísin ina cotlud i{MS folio 254a 25} nEmain & a rígan na farrad .i. Mugain Etanchaithrech ingen Echach Feidlig. Co n-acca in mnaí coem ina dochum ina imdaí


p.1140

{MS folio 254a} Ecosc rignaide lé mong casdrumnech barrbuide i cuacris imma
33560] cend. sretha sítai fria gelchnes. bréit bláthmin máeth do sítu {MS folio 254a 30} uanidi imma bragit. Da maelassa findruine etera bonnu bláthmini & talmain. Tó cech maith duit a Chonchobuir. Cid fil dúinn deside ar Conchobor. Secht mbliadna ó 'nocht ar si dogentar táin bó Cualngi. & airgfitir Ulaid & berthair in Dond Cualngi. & mac ind
33565] fir dogena sin .i. Mani Mórgor mac Ailella & Medba dodechaid do {MS folio 254a 35} feis la hEirb ingin nnGeirg do Glind Gerg tri choícait a lín. Erigsiu ar si trí coicait fomorach cucu & bid latt coscur. Bidgais Conchobor iar sin & dúscis a rigain. & adfét di a aislingi. Is lór ém ar Mugain fil chena etrund & Connachta. Is demin ém ar se cid nar tost bemni
33570] dogentar in táin út. Déni a chomairli ri Cathbad ar Mugain & in chomairli dobera duit corop hí dogneis. Rádid Conchobor iar sin{MS folio 254a 40} fri Cathbad. ara ndernad fastini dó & doringni rand tosaig laíde iar sin & ro frecair Cathbad hé

    1. Finna latt a Chathbaid chain

      33575] ca buadred fil im menmain;
      ca hurbaid mór arnomthá
      a Chathbuid a druí Emna.
    2. A Chonchobair na curad
      a rí urdnide Ulad;

      33580] dofáetsat mór curad de.
      bid hé airdi d'asslinge.
    3. {MS folio 254a 45} Innis cech olc ticfa de
      déni fir na fastine;
      na habbair tria baegul bréic

      33585] ar ni fil druí do lethéit.
    4. Dofáeth Mani cech ail
      mac Medba don Chruachanmaig;
      is dofáetsat ri gním nguil
      tri choicait dia chomaltaib.

    5. 33590] Na slúaig út ón Chruachain chaises
      ni thecat uait dara n-ais;
      {MS folio 254a 50} ar is móti da blad trá
      foichle fethim is finna. F.


p.1141

{MS folio 254b} Doroichisiu imslán a rí ar se co mbuaid & coscur. & commaidim.
33595] Is and sin doroacht Cathach Catutchend ingen Dímóir co Emain. bangaiscedach amra iside. á iathaib Espáni tánic ar seirc Con Culaind co Emain. dochuaid issin sochraite sin aróen ri Conchobor{MS folio 254a 5} Doriachtatar dano triar amra a finib Fomórach and fo blad barbardachta ad .i. Siabarchend mac Sulremair. & Berngal Brec.
33600] & Buri Borbbriathrach. Dorocht dano and Fácen mac Dublongsig do sentuathaib Ulad. & Fabric Fiacail Nemi asind Asia Móir. amp{MS folio 254a 10} Forais Fingalach a Manaind. Luid iarum Conchobor tri choicait laech impusin & ni ruc nech do Ultaib leis. acht sé féin & a ara .i. Brod & Imrind in druíi. mac Cathbath. Ni baí dano gilla oc neoch
33605] díb. acht gilla Conchobuir acht a scéith fora munib leo & a llaigne {MS folio 254a 15} lethanglassa ina llámaib. & a claidib tromma tortbullecha fora cressaib. Niba lín tra ba mesta forru. bá mór a toilc menman. Oro siachtatar iarum co mbatar ic fegad in dúnaid uathu innund atchonncatar tromnél dímór uas chind in dúnaid. Cirdub indara
33610] {MS folio 254a 20} cend dó & dergg a medon & glass in cend aile. Iarfaigis Conchobor iar sin cid co tircran a Imrind ar se in nél út atchiam uasin dunud Tirchanaid ém ar Imrind ág & urbaid na haidchi innocht. & doringni in rethoricseo iar sin. .R. Dubnél nemi. glass erchad. imfaebor derg. crua credbaigthi
33615] {MS folio 254a 25} fo bíth tescfaiter taíb. leonfaitir lama. cirrfitir colla. maelfaitir muneóil i ndunad Geirg o thrath nóna nithaige co medón laí lechtlige di lar óc dalfid écdubi. D Cechaing Conchobor iar sin ar ammus in dunaid. Is and sin dano ro sudiged dabach umai thall is taig diarb a chomainm Ol Gualai.
33630] {MS folio 254a 30} iar sin. & robas oca línad dond fín. Dorochair dano a escra féig finnargait a lláim in daleman isin dabaig coro dóirt a trí tonna dar borddaib di. Is and ro ráid Ollgáeth in druí .R. All amae ol in druí brod in airigid niba cían la hallmuri bías ar focrechtnaigfiter sluaig airdibdibther laechrad. dobrisfiter
33625] {MS folio 254a 35} tige fogeba Emain ditui ar focerthar gala oenfer eter laí & aidche. eter slóg Geirg & Conchobuir isin tegdaise innocht ní fó mac ruc mathair isin taigsea innocht. Doroich Conchobor in dorus & gárit na hallmaraig gáir airgni


p.1142

{MS folio 254b} iar sin amal ba bés dóib immon dunad. Ergid Gerg iar sin &
33630] {MS folio 254b 40} érgit a da mac .i. Cond Coscarach. & Cobthach Cnesgel & gabait a n-armu. & rádis Gerg fri Mani. leicsiu etruind féin innar nUltaib. co fessara cia úain bas chalmiu bidbaid duitsiu sind uile. Is fó duit ar comthuttim aroén. mad sinni dothaeth and geibsiu it chind{MS folio 254b 45} dia féta. Téit Gerg immach iar sin & a da mac cona muntir léo.
33635] & foroprait ar gabáil in dúnaid. & ar chathugud fri Conchobor immach & ní lecat nech forro indund fri ré cían. Fecht n-oen trá téit Gerg darin dorus immach fri cnes urgaile & forfobair fora{MS folio 254b 50} thaffond ind loích on dúnud immach. & ros geib sroigled & essorcon do cech aí & do cech airchind immon dúnud & dofuittet cuiciur
33640] {MS folio 255a} fomorach laiss don ruathursin. & dofuit leiss in druíi. Imrind mac Cathbad & benaid a chend de & berid leis in cend innund ar ammus in doruis. Is and sin dodechaid Cathach Catutchend eturru & in dorus.{MS folio 255a 5} & dorat comrac féig fichda dósom. araísin co topacht Gerg in cend
33645] dísi. & berid leiss innund issin tech boí Mani. iarna chrechtnugud co mmór. & foceird na cinnu úad i fiadnaisi Mani. & suidis na imdaí iar sin & ataig a osnaid ass. & conattacht dig. Rosaig Conchobor andside cona muntir co mbátar fri cnes in tsonnaig. & tócfait a{MS folio 255a 10} sciathu úasa cennaib ina lámaib cléi & sraccait in sonnach cucu
33650] immach dia lámaib desaib & cengait co mbatar for lár in dúni. & ba oendorus dóib andside iar mbrisiud in dangin. Is and sin dolleici Brod uad indara sleig buí ina láim innond istech conos tarla{MS folio 255a 15} triasin scíath boí for inchaib ind ríg Geirg & conos tarla tria eslind a chuirp corbo chross tall tarsna triana chlíab iar tregdad
33655] a chride. & co ndechaid tria Airidech .i. gilla Geirg. co torcratar a ndís cen anmain. Immasaí Conchobor iar sin fo slúag Geirg{MS folio 255a 20} sechnón in dúnaid co torchair tricha láech leis do muntir Geirg do gním a lámi fém a oenur. cenmothá ina torchair ria muntir. Dorochratar dano sochaide dia muntirseom leosom.
33660] Is and trá atraacht Nuagel ingen Ergi .i. ben Geirg & dorat a trí {MS folio 255a 25} foídi ferggacha guil esti. & ro gab cend a fir ina hucht. Dar brethir ém ar si is mór in gním gillai doringni Brod .i. Gerg do marbad ina thig féin. Is sochaide trá ar si bias icot chainiud. & ciaro thuttis im changin t'ingini mór n-ingen i rraba féin chardes.
33665] & dorat a thesta for aird. & doringni rand tosaid laide.


p.1143

    1. {MS folio 255a 30} Iss é Gerg so ina ligi
      is tria chin a ingini;
      is triana cin atá sund.
      in tarbech sínte comlund.

    2. 33670] Mor in comlund ro gab Greg.
      ócláech find faeborderg.
      fer fíal fomórda ferda.
      aircech álaind ardergna.
    3. Ca laech rop ferr inna Gerg.

      33675] ca fróech na figed fri feirg;
      {MS folio 255a 35} ca slúag na caínfed do bás
      cen tlás na scaílfea dot éis.
    4. Sáeth lim th'fegad it lige.
      a Geirg alaind foltbuide;

      33680] a chara na cuan in cech than.
      is trúag limsa do marbad.
    5. Romaind duit i nGlind Gerg.
      ic Loch Áne is ic Irard;
      is icna huaranaibse thess.

      33685] mór mban foúarais cardes.
    6. Robat cara do cech cléir.
      no bíd cách icot ógréir;
      ba maith ri cách do gráibri,
      is derb ropat degairle

    7. 33690] {MS folio 255a 40} Ropat móra do berta.
      ropat ségaind airechta;
      ropat rí rurech co rrath
      ropat fuilech i fírchath.
    8. Ropo mór do thech rofess.

      33695] cia doringned and t'amles;
      {MS folio 255a 45} is and rot gáet i nn-inud ríg
      cia doringned rop anfír.

    9. p.1144

    10. {MS folio 255a} Rot gaet Brod is níro dlig.
      cor gab triut in Airidig

      33700] tú féin is do gilla thair
      i nn-oenfecht darochrabair.
    11. Mór gním gillai can gess.
      doringni Brod rop amles.
      marbad ríg rinne ré ré

      33705] ro marb sé sinni & sé IS é

{MS folio 255a 50} Foropairset dano dá mac Geirg béus .i. Cobthach Cnesgel &{MS folio 255b} Cond Coscarach ar gabáil in dúnaid & niro scandir cen échta dóib. Niro dámair in mórbríg do Mani bith ina thost cen techt féin do digail a chlemna for Ultaib. & atraacht iar sin & ro gab a scíath mór
33710] {MS folio 255b 5} míleta fair & a da sleig slemungéra uillendcha móra ina láim. & a chlaideb trom tortbuillech crúadgér comramach fora chriss. & atraactatar a thrí coicait i n-oenfecht fris. Nirbo irusa a frithalim ba mór in toilg menman & aicnid & intinsaitin úalli ro boí i cridi cech{MS folio 255b 10} óen dibsin. Ro boí dano sant mór & duthracht calmai do denam
33715] occu. Bá ségda súairc sobesach in rígmacc boí rempu. & ciarbo maccoem iar n-aís ropo mílid iar mórgasciud. ba halgen curmthigi. is ba dúr debtha. & ba nathir nemi. Bá cumnech écraiti. Ba oíbel{MS folio 255b 15} ága. bá comnart comergi. ba logthanach sét. ba hanaccarthach imgona. ba tene aradna. bá nertlia fergi. ba tond bratha ar buirbe.
33720] bá íaru ar athlaimi. ba dair ar damgni. ba hé rind ága & imgona na teora Connacht. & ba hé a cendmíl airechta & a lám thairberta sét & a sodomna ríg.{MS folio 255b 20} Nirbo miad leis nech isin domun do thiachtain fo chomlín do gabail tige fair. Ro thaffniset iarum iar sin na fomórchu on tig
33725] immach. Nirbo lám lega la Mani in n-uairsin. & dorochratar nonbur fomorach dia chétscundscli a oenur. Is and sin doriacht dibergach{MS folio 255b 25} na hAsia Móri .i. Fabric Fiacail Nemi fri cnes na debtha. & ro gab sroigled & essorcoin & brúd & básugud in tslúaig remi. & ni ragbad riss co rrocht cosin magin i mbaí Mani co tard cechtar n-aí díb scíath fri
33730] scíath dia cheli. & bátar isin chomlund co ndechaid dar medon aidchi. {MS folio 255b 30} & dorat Fabric tri gona aidbli for Mani. & ro dichend Mani esium iar scís chomluind. Cid Conchobor dano bá gal churad leis ar dorochratar tricha laech lánchalma leis do muntir Geirg imma mac .i. im Chond Coscarach. Ro immir trá in slúag cechtarda immforrán
33735] {MS folio 255b 35} fora cele. is bec naro chomraicset mera a coss. icond imthuarcain. Rosiacht fuil glúni fer sechnón in dunaid. Atchlos fon trichu chét


p.1145

{MS folio 255b} ba nesom dóib blobemnech na scíath & na bocóte & scemgal inna{MS folio 255b 40} laigne lethanglas & na claideb crúadgér. i comrac. & briscbrúar na clocend ica n-erlech & búridach na míled ic immirt écomlaind forru.
33740] Ro socht trá Mani iar ndíth na Fomorach co Fácen mac nDublongsig co mbátar fri ré cían i cathugud. Dorochair Facen{MS folio 255b 45} deside. Dorochair dano Siaburchend mac Slisremuir ra Cobthach Cnessgel mac Geirg. & ro tafned Mani & Cobthach iar sin issin rigthech iar cor áir a muntire. & ro gabsat co setrech & co ferda in
33745] tech co mmatain & m deochas forru ind. Is i nderiud na haidchisin dochuaid in ben chétna adfét na{MS folio 255b 50} scéla do Chonchobur. co rocht co Meidb áit i mbaí ina cotlud ina{MS folio 256a} himdaí i Cruachain Aí Co n-erbairt fria. dia mbeth fastini ocut ar si a Medb níbad chotlud dogenta. Cid and sin ar Medb. Ata
33750] Conchobor ar si oc gabail ar Mani & dofáeth leis Mani & eirgsiu innossa & non dígela. & dorat rand tosaig laide. & ro recair Medb triana cotlud.

    1. {MS folio 256a 5} A Medb ca cotlud dogní
      in fetar cinnas ataí;

      33755] diamsat fissid fáth imne
      ropad mithig duit eirge.
    2. A bé bán bulid co llí
      ca scél uathmar innisi;
      cata námait dothaet and

      33760] cia halt doine cia n-anmand.
    3. Conchobor cend na curad.
      ardrí ilbuadach Ulad;
      {MS folio 256a 10} ní damair a bruth no ferg.
      coro thogla innocht for Glend Gerg.

    4. 33765] Cia bail i tá Gerg is Mani.
      na fuilet i n-oenbali;
      ma tát ní hassa a togail.
      do lucht tigi Conchobair.

    5. p.1146

    6. {MS folio 256a} Mani cid mór a menma

      33770] im febas a degdelba;
      niba leiss commus a chind.
      da thurus innocht don Glind.
    7. {MS folio 256a 15} Mad dia marbthar Mani mór.
      bid díth cethern bid ár slog;

      33775] atresat curaid fri gail
      iter Chruachain is Emain.
    8. Érig is digail do mac.
      tinóil cóiced Ól nÉcmacht;
      snaidfea na sluagu co serb.

      33780] mad dia n-erge innossa a Medb.
    9. A.

{MS folio 256a 20} Dúscid Medb iar sin & dúscis Ailill. & adfét dó in fís atchonnairc & adfét fon slúag iar sin. Nibó fír ón ém ar Bricriu. O 'tchuala Fiannamail mac Ferguis Fordeirg sin .i. mac rechtaire na Cruachna níro ernaid fri cách. acht luid remi i n-iarmoracht Mani.
33785] ar bá comalta dósom Mani. ar rop é in t-ochtmad maccóem {MS folio 256a 25} na Cruachna Fiannamail. Togais Medb lé secht fer n-armach a n-as dech dorala i Cruachain in tansin. Is and sin doriacht Domnall Derg Drechlethan mac Dubain meic Ingamna. laech heside is dech ro boí ar cúl scéith & claidib & gai i coiciud Chonnacht.
33790] {MS folio 256a 30} & bá comalta dil dano do Mani heside. & dochuaid issin sligi cétnai ria cach. Tricha láech dano ba hed a lín. & Domnall ainm cech fir díb. Imthigis dano Medb iar sin ina réim ina ndíaid. Aslingi Medba connice sin & turthed a himthechta.{MS folio 256a 35} Imthús im Mani thair. Ro gab ina chind co maethráth éirgi
33795] arnabarach. & nirbo sám subach sadail ro cathed ind adaigsin eturru maróen Ó 'manacca dóib ri suilsi ind laí ro chumnig cách a anfolaid dia cheli. & forópair Conchobor ar gressacht a muntire.{MS folio 256a 40} Diamtís Ulaid ar se no betis immalle frimsa ní fuléngtha in cath amal fuilngithir d'fomórchaib. Ro drebaing gal i mbrunnib na fomorach
33800] don gressacht mórsin & dosratsat co dúr & co díchra frisin cathugud {MS folio 256a 45} & niro ansat di co ndechatar dar dorsib ind rígthigi innund. Ba cóem ém & ba hirgna in phelait rígda i ndechas and. Ba líach droch- aradu furri. Ro boí cét mías findargit & tri chét do chredumu & tri chet do finddruini and. Bátar dano tricha escra do airgiut oengil
33805] {MS folio 256a 50} Espáne ar borddaib dabach. Batar dano da cét corn buabaill co


p.1147

n-imdenam óir & argit & tricha coppán argit & tricha coppán{MS folio 256b} créduma. & cethracha gagar. Imscing línanairt gil co ndelbaib mgantachaib fri fraigid and. Is and sin immarocht don tslúag cechtarda for lár in tigi. Ropo díth don tslúag co mór and sin.
33810] {MS folio 256b 5} Rosiacht Cobthach Cnesgel mac Geirg iar slaidi na fomórach cosin magin i mboí Berngal Brec ic dichendugud na Connachtach. Dofuit Berngal tra la Cobthach iar scís chomlaind. Dorochair dano Buri Borbriathrach do laim Mani. & ro dased immi iar sin & ro{MS folio 256b 10} n-immir for slúag na fomorach sechnon in tigi. & dorochair tricha
33815] laech dib leis. Ó 'tchonnairc in cur cróda cathbuadach Conchobor in lainni forsa rabi Mani ro ndírig a dochum & ro frithailseom Mani co fichtha furachair & bátar fri ré cían i cathugud. & ro brissiset{MS folio 256b 15} nonbor maccoem fo cossaib. Teilgis Mani rout n-urchair co feirg & lonnus co mboí ina chrois trí Chonchobar. & céin boí Conchobor
33820] oc béim na sleigi ass ro gon Mani don mánáis lethanglais boí ina láim. & dodechaid Brod i foirithin Conchobair. & ferais Mani tri crechta aidbli fair. & nírbo sétrech comlaind Brod iar sin. Impáis{MS folio 256b 20} Conchobor iar sin fri Mani & ron ecrand do bráthbemmennaib do cech aird. co torchair leis marb cen anmain & forfopair iar sain ar
33825] erlech in tslúaig imme do cech leith isin tig. co torchratar bond fri bond & médi fri medi sechnon in tigi. Cid fil and trá acht ní{MS folio 256b 25} thérna nech i mbethaid dona tri coicdaib laech dodechaid la Conchobor acht sé féin & Brod. & cid ed ón ni slán ternátar. Tafnís Conchobor Cobthach mac Geirg ón dúnud immach. & i céin ro boí
33830] ina lenmain sechnón in maigi dochuaid ind ingen .i. Ferb ingen {MS folio 256b 30} Geirg & bé thastil immalle fria cosin magin i mboí Mani ina chróligi fola. & ina chropartaig & ro boí oc derfadaig & oc mifri. Dar brethir ém ar si ci ataí th' oenur innossa mór n-aidchi robá sochaide & dorat in laidsea oc tabairt a thesta.


    1. 33835] A gillai is derg do lepaid
      ní dam na déine deccair
      olc sén i tanac ó tig.
      bid mana dér rit muntir.
    2. {MS folio 256b 35} Sochaide dia tartais olc.

      33840] 'n aidchi ro ba i llongphort;
      a meic Medba in murir.
      a chulian ard ardenig.

    3. p.1148

    4. {MS folio 256b} A meic Ailella nach dis.
      ní latt in gním ro maídis;

      33845] Is trúag rim chride is rom chlí
      do bith tall it bithligí
    5. A gillai is gastu atchonnac.
      ropat slatt óir fri hadart.
      {MS folio 256b 40} ciaro boí do dál ri nech.

      33850] rob í do dál dedenach.
    6. Ropo garb do lám sin chath.
      ropot iarsla fomórach;
      mór fúaim do builli fri cend.
      sochaide i tanac thimchell.

    7. 33855] Ropo súairc do dath
      ropot cumnech comaltach;
      ropot gasta dar cach glend.
      sochaide i tanac thimchell.
    8. {MS folio 256b 45} Ropo chóir damsa sáeth dít

      33860] araí chomraic cenco rícht;
      ni lugaite in grád cen chess.
      Cid de thic m'amless.
    9. Is sáeth lim in lihi i taí
      a gillaisea a meic Meidb;

      33865] & is sáeth ram chride.
      intí fuil 'cot urnaide.
    10. Rop annam lat bith cen t'arm.
      nóco notarla is tu secmarb;
      {MS folio 256b 50} corot gaet in gai glan gle.

      33870] is corot tregd araile.
    11. 'S corot letar claideb crúaid.
      's coro sil bróen fola dar grúaid
      {MS folio 257a} 's coro gabsat immut uli.
      roptar athig oenchuri.

    12. p.1149


    13. 33875] {MS folio 257a} Uch cid ro batar damsa.
      naro fegsat ardinsa;
      mo lennán mo thoga tréoit
      is m'fer dingbala degséoit.
    14. Is m 'er dingbala frim lá

      33880] Mani Mor mac Ailella;
      {MS folio 257a 5} ba marbsa da ingnais de
      cenco tisium dam aire.
    15. A bratt corcra i nn-inud ríg.
      is mór domber i n-imsním;

      33885] dar eis nir gab nech úad
      oro gab armu d'imlúad.
    16. Sé féin ar lar in taigi.
      's a lám arna himdibi.
      's a gai 's í laech ras cuir.

      33890] 's a chend i lláim Conchobuir.
    17. {MS folio 257a 10} 'S a chlaideb tortbuillech trén.
      ro gab úad i n-etarcén;
      's a sciath bail darochair de,
      i cosnam a muntere.

    18. 33895] Coíca láech immi fo thrí
      trúag a ndul uili ar nefní'
      mór a n-osnad tan ros cab
      'ca chosnam darochratar.
    19. Hésium féni noco bréc.

      33900] ro fodail mór sét;
      {MS folio 257a 15} ni lugu dorochair de
      oc cosnam a muntire.
    20. Atá na ligi co crúaid
      maccoem Connacht glaini á sluaig

      33905] mairg dia muntir miad glan gle.
      & mairg dia glancheile.

    21. p.1150

    22. {MS folio 257a} Noco chumcimsea ní duit
      air domrat i ndrochbeirt;
      is briste mo chride de.

      33010] icot fégad a gillai. A.
    23. A.

{MS folio 257a 20} Is and sm doroacht Fiannamail mac Fergusa Forderg trí choícait laech cucu. Ro tuarascaib ind echlach disi & ro innis scéla garba dósom. Ro dassed immisium iar sin. & ro iarair eolas airm i faigbed Chonchobor. & doringset laid eturru.


    1. 33915] Fiannamail seo chucunni.
      ro iarraided acunni;
      {MS folio 257a 25} cid maith a bés oca thig
      ro scar do gs ria muntir.
    2. A ingen is garb in scél

      33920] innissi dam tria grés ngér;
      scarad fri muntir mét ngal
      mas iatso darochratar.
    3. Is iatsain do muntersu
      arai cenco fintatsum;

      33925] ro marbsat ro marbtha i fat
      robo chomrac dergnámat.
    4. {MS folio 257a 30} Ocus Mani in marend hé
      mo chomthach mo choceile;
      mo rí mo ruiri 'com thaig,

      33030] mo duni alaind inmain.
    5. Is goirt lim aní atberi
      a Fiannamail fiannaidi;
      ro merad immut cen acht.
      fogéba sund a thiglecht.

    6. 33935] Eolas dam ram forraig ferg.
      ma rafetar a glanFerb;
      {MS folio 257a 35} apair rim cia bail i tá
      Mani Mór mac Ailella.

    7. p.1151

    8. {MS folio 257a} Uchan achan air

      33940] na fetar a Fiannamail;
      dorochair Mani malle
      is ogus a muntire
    9. Cia dorat in cath crúaid.
      Cia doraitni fó dimbúaid;

      33945] & cia ro marb Mane.
      & siat i n-oenbaile.
    10. {MS folio 257a 40} Ulaid tancatar atúaid.
      a nirt chatha chlaidebrúaid;
      coro gabsat foraind tech.

      33950] co tri coícdaib laech laimthech.
    11. Ticfa fri Ultaib in scél
      at bidbaid cen imarlén;
      mairfitir and tiar is tair.
      dia marat na Connachtaig.

    12. 33955] Doberim mo chobais duit.
      a Fiannamail uair at roglic;
      {MS folio 257a 45} na dechaid d'Ultaib cen chlith.
      acht óendias ina mbethaid
    13. Cade in días térnatar and

      33960] cia halt daíne cia n-anmand;
      & cía dochuatar ass
      doringset mór diar n-amles.
    14. Conchobor is Brod cen brath
      is iat térnatar assin chath;

      33965] da gai trí Chonchobor féin.
      's a trí tri Brod ni imcén
    15. {MS folio 257a 50} Ciaro guin Conchobor crom
      cia dorat i n-ecomlond;
      ni beoda a dula cen geiss.

      33970] ma tá airsium dluig legis.

    16. p.1152

    17. {MS folio 257b} Mani ro guin Chonchobor.
      di sleig nirb orddugud;
      ro marbsom Mani iar sin.
      is é afa Fiannamail. F.


33975] Imthigid Fiannamail iar sin i n-iarmoracht Conchobuir co tarla {MS folio 257b 5} Niall Cendfind mac Conchobuir ina agaid. & cét fer n-armach do thegluch Conchobuir immalle fris ic iarraid Chonchobuir. Ro ferad gleo fíchda feochair eturru. Maroen ro imred forlond fer for Fianna- mail deside. & nir damad cert comlaind dó náco torchair marb cen
33980] {MS folio 257b 10} anmain. Dorochair dano trícha laech laisium a oenur. Forfopair and sin ind ingen ic fegad gilla Connacht. Dar brethir ém ar si ni ar meth gascid ná hengnama dorochrabairsi acht forlond do imbirt foraib. & ummoro tra ar si darochair far comlund libsi cia dorochrabair. & ro chan in laidseo sis.


    1. 33985] {MS folio 257b 15} Truag sin a gillu Connacht
      ní fuil clúim ria bar n-adart;
      bar lemsi is léim cen follacht
      fúarabair béim dar amarc.
    2. Ca sluag rop ailliu innathe.

      33990] is bad ferr i cend clethe;
      bar ndelb ropo delb dílge
      is frithe serb far snathe.
    3. Snáthe far ruisc ro mebaid.
      fuarabair dig cuisc tonnaid;

      33995] {MS folio 257b 20} ropo chrúaid leo far ndebaid
      ro dedail gleo i n-uar collaib.
    4. Ro marbsaid cét fer n-armach.
      ro forrép in cú codnach
      bar scél is crúaid 's is caingnech.

      34000] is mana dér co homnach.
    5. Is trúag mo chumangsa rib
      ic scailiud dér is ic mifrig;
      ropad ferr limsa dula lib
      is mo loscud do chrithrib.

    6. p.1153


    7. 34005] {MS folio 257b 25} Sib slúag rop áilliu i nHerind
      gillai Chonnacht nos caínim;
      cach oen ros marb ní seguind
      fégaim cech mbaidb foa fuídim.
    8. Ropo mór far muirn sin chath

      34010] i n-agid na fomorach;
      mór mban dagena uch ach
      i ndegaid na rouallach.
    9. Uallach thancatar is tech.
      nocorb athair dóib aithech;

      34015] {MS folio 257b 30} oro gabsat cóir na cleth.
      nocorb allic dóib teched.
    10. Ro biathsaid Baidb co mbáni
      a llus airm lór a chruadi
      Gillai Chonnacht co caími

      34020] daíni ra tromalt truagi. T.

Doroacht iar sin Domnall Derg Drechlethan mac Dubain faichthi{MS folio 257b 35} in dúnaid. Maith ém a llus gai & claidib ar bé thastil Domnall Derg mac Dubain. Lond fri úair ngascid cách tanic and & ropad mór a chobair dia chomaltu diana tairsed ina bethaid. O 'tchuala ind
34025] ingen sin dodechaid immach ina agid & ro gress co mór & doringni rand & ros frecair Domnall Derg Drechlethan.

    1. {MS folio 257b 40}A Domnaill meic Dubain dil
      a gríb in gascid gabthig;
      cidat lond im gním garta

      34030] ro marbad do chomalta.
    2. Ciaro thuit Mani in milid.
      ra chind ara chomdinib;
      im gaís im gasced im gart
      im enech is im ánlecht.

    3. 34035] Ni hopair laech na ndéni
      uchfad uch is ecaíni;
      {MS folio 257b 45} or na targa Mani de.
      ba ferr calma fri namte.

    4. p.1154

    5. {MS folio 257b} Bam tarb tnúith isna tressaib.

      34040] focicher crú tria chnessaib;
      coselub mór bemmend búan
      ar Conchobor claidebruad.
    6. Nirbo ró Conchobor cain.
      i ndígail Mani mennmnaig;

      34045] or ni tharga is nir gein
      a mac samla asin Chruachain.
    7. {MS folio 257b 50} Conchobor cid mór a blad
      & Niall is Feradach.
      i ndígail Mani ro cerb

      34050] nos linfea mo lám a Ferb.
    8. {MS folio 258a} Dambad tussu a Domnaill Deirg
      no marbtais Ulaid tri Feirb;
      ropad bladach a digail
      for scéol Mani mórgnimaig.

    9. 34055] Daig is esium féin ro beb.
      Mani Mórgor met miled;
      noco ragsa síar dom thig.
      na raib fer bethaid d'Ultaib.
    10. {MS folio 258a 5} Ropad sám ram chride cain.

      34060] ropad dídnad dom anmain;
      dithnacht Ulad uili ind.
      dot láim dremain a Domnaill. A.

Nirbo chían inn irnaide do Domnall co n-acca chuci in mbuidin móir i mbátar cethri chet fer n-armach im Feradach Lámfota mac
34065] Conchobuir. Imsaí cách díb dochum a chéli. Ro imred forlín fer {MS folio 258a 10} andside for Domnall. & ro dásed immisium & dorochair coíca láech lais & dorochair fer cech fir dia muntir. & ro gonsom féin Feradach badí Doringned guin galand desium and sin & ro díchend Feradach{MS folio 258a 15} hé & rolá a ulaig commaidmi. & ro díchennait a munter & rolaad a
34070] n-ulach commaidmi. Dochuaid ind ingen iar sin co mbaí ic fégad Mani. Is étig ar si{MS folio 258a 20} atathar and sin innossa a gillai. & bam marb dot chumaid. cid tréot ro marbad m'athair & a mac. & is dóig niba hed amáin dia tora Medb & doringni in laidsea sis tria thursi.


p.1155


    1. 34075] {MS folio 258a} Trúag ám sin a meic Medba.
      a gillai alaind ergna;
      is fuilech forderg do chnes.
      dodechaid dít ar n-amles.
    2. Is triut ro marbad m'athair.

      34080] ropo deglaech degathaig;
      is triut ro marbad a mac.
      ni hassa dam a dermat.
    3. {MS folio 258a 25} Is triut dogentar mór d'ulc.
      atgén arin gné fil orut;

      34085] is mór d'ulc bias de
      d'óes Mani & Feirbe.
    4. Is briste mo chride de
      ic fégad do chrólige;
      mallacht ar láim ro letair

      34090] is dotrat i ndrochlepaid.
    5. Mór n-ingen dia tibre sáeth.
      mór mban do marbad a glangáeth.
      {MS folio 258a 30} mór n-airecht bias ocot gul.
      is dot tesbaidsiu th'oenur.

    6. 34095] Ropot álaind a chianaib.
      cut chulenaib 'con fiadaig.
      ropo mór let do menma
      im febas do degdelba.
    7. Isat étig innossa

      34100] isat bána do bassa.
      is mairg na cifea dar lind.
      ro scar do chend rit cholaind.
    8. {MS folio 258a 35} Olc in scél berthair síar
      co Finnabair na nglangiall;

      34105] tasc a brathar di co feirg.
      is a esbaid ar glanFeirb.
    9. Ailill & Medb don maig.
      ni biat siat i mbethaid;
      imsod a gné do gruaide.

      34110] ni mé naba lór truage. T.


p.1156

{MS folio 258a} Is and sin rasochtatar a da mac co Conchobor .i. Niall &{MS folio 258a 40} Feradach. Darocht dano Medb co secht cétaib láech lé co mboí as cind ind armaige. Doringni crúadchippi grinni bec di. & torcaib idna catha rempi & ros dírig ar ammus Conchobair do digail a
34115] mmeicc & a muntire fair. & ciarbo chnedach crechtach Conchobor{MS folio 258a 45} nocon ic imgabail Medba ro boí acht is 'ca iarraid. conos tarla tul fri tul. Gebid cách díb sroigled & essorcoin. leod & letrad brúd & básugud a chele. Rofuc Medb andside tolc míled i cath na nUltach co torchair cóiciur lee. im dá mac Conchobuir .i. im Níall Cendfind
34120] {MS folio 258a 50} & im Feradach Lamfota. Ro gab dano Conchobor scaindred & répad & mudugud in tslúaig aile amal leomain londchrechtaig eter {MS folio 258b} banbraid corbo díanleges dó amal ro thuitset a gaí chró ass la méit na ferggi ro gab iar marbad a da mac. Maidid for Meidb iar sin & dofuittet tri coícait léech lánchalma dia
34125] {MS folio 258b 5} muntir. & nos berat na ferchutredaig ass hí iar sin. amal bá bés dóib. & ro len Conchobor in maidm co ndechaid dar Mag nIni immach. Impáis Conchobor iar sin fri dúnud nGeirg dia indriud. Atagat munter Geirg andside im Chobthach Cnesgel cath cróda comnart do{MS folio 258b 10} Chonchobur ic cosnam a ndúnaid. Imsaí Conchobor chucu amal fáel
34130] fó chairib. & feraid comlund fri Cobthach & dorochair Cobthach deside. & ro marbad cech óen ba inechta dia muntir. & ataig Conchobor lais ina fúair d'ór & d'argut & d'indruini & do chornaib & do choppanaib{MS folio 258b 15} & d'escraib & d'arm & d'étuch. Rofuc dano leis in dabaig umai ro boí is tig. & no fiurad forba Ulad uili a llán do lind. & is ria atberthea
34135] ól nguala la Ultu. Fo bíth is teni guail no bíd i nEmain is tig i n-ibthea hí & is uad ro ainmniged Loch Guala umai i nDaminis{MS folio 258b 20} criche Ulad ar is foí atá indiu i ndiamraib. Dorat dano leis in rígain .i. Nuagil ingin Ergi. & a hingin .i. Feirb. & na tri coicait ingen immalle fria. Atbath fo chétoir Ferb & a trí coícait ingen immalle
34140] fria do chumaid na macraide. Atbath dano Nuagel do chumaid a fir {MS folio 258b 25} & a da mac. Ro claided úag do Feirb iar sin. & ro tócbad a lia. & ro scríbad ainm oguim. & doringned duma immon licc. conid Duma Ferbi a ainm ri Ráith Ini aniartúaid atá. Imthigid Conchobor co mbúaid & choscur co rocht co Emain &
34145] {MS folio 258b 30} adfét a scéla o thús co dered do Mugain & ro ráid fria fili .i. Ferchertne mac Dergerdne meic Gairb meic Fir Rosa Ruaid meic Rudraige co ndernad glónathe airchetail co cummair do chumnigud in scéoilsin. Conid iar sin ro chansom in laídseo sís. & ro falsig ind éicsiu dósom combad fúasait don Táin in scelso.


p.1157


    1. 34150] {MS folio 258b 35} Aslinge Conchobuir choir
      meic Cathbad cróda findmóir
      ardrí Ulad erim n-úag
      ris dresend cách claidebrúad.
    2. Boí Conchobor aidchi and

      34155] ina chotlud nirbo gand.
      co n-aca ní chuci in mnaí
      ina dochum ina imdaí
    3. Etiud corcra co cruth óir
      a hecosc nirbo deróil

      34160] {MS folio 258b 40} srethai sítai uasa cind
      mind ard óir ina imthimchiull.
    4. Asbert fris in ben co mblaid
      Maith in sen a Chonchobair;
      ordan & taced dait

      34165] do cech leith úair it irdairc.
    5. Cid as nesu dúin de sin
      ar mac Nesa miad mairir;
      asníd a bé dún co llí
      ca fot cossin n-immirgi.

    6. 34170] {MS folio 258b 45} Secht mbliadna lána o 'nocht
      not gluasfiter dond oenphort;
      maccaib mnaib miad ros bí
      immon Dond cathach Cualngi.
    7. Cia nos ber nual cen goí

      34175] cia doróet in cath cocróe
      slúag ard Herend immasaig
      im Ailill don Chrúachanmaig.
    8. Noco toil sin slicht nad bá
      ol Conchobor cond catha.

      34180] {MS folio 258b 50} in fail anaill násad n-án
      a bé barrbude balbán.

    9. p.1158

    10. {MS folio 258b} Fil gním n-amra. dét for sét
      is ní irnaidi fri bréic;
      {MS folio 259a} mac ind fir dotic cen meth

      34185] Mani Mór mortha miled.
    11. Dodechaid do feis la Feirb
      la ingin Geirg do Glind Geirg;
      tri coícdaib laech lathar fír
      ed a llín ní immarrím.

    12. 34190] Im thráth nóna nuall glan gle.
      is and fastud na flede;
      {MS folio 259a 5} is and airisit malle
      a rí Emna ollglaine.
    13. Cia lín ragmait réim cen aír

      34195] ar Conchobor cóir cruthchaín.
      eirgsiu chucu rád cen brath.
      tri coícait fer fomórach.
    14. Bid latsu coscar co ngail
      a Chonchobuir chomramaig;

      34200] gebatsu form in scél gle
      a rí Emna ollglaine.
    15. {MS folio 259a 10} Duscis Conchobor iar sin
      & duscis a rígain
      adfét a tarfas dó

      34205] tria relad cen imargó
    16. Asbert fris in ben co mbail
      Mugain miadmas co morchéil
      is lór na fil chena trá
      etruind & Connachta.

    17. 34210] Atbert Conchobor glan gle
      comsid án na hergaile;
      {MS folio 259a 15} is derb cia anam nar tig
      daficfat na Connachtaig.

    18. p.1159

    19. {MS folio 259a} Uair dorala duit a thecht.

      34215] ní gebam dít trí fornert;
      a flaith Ulad glaine slúaig
      coro thérna iar nglanbúaid.
    20. Luid Conchobor iarum
      a lin cétna nirbo gó

      34220] do Raith Ini násad gúr
      i mboí Gerg diarbo rígdun.
    21. O rancatar in ráith réil
      in fíand fodbach co nglanchéill
      {MS folio 259a 20} dochuatar ind aidbli uird

      34225] dara ndorus in mórbuirg.
    22. Cechaing Conchobor sin les
      trí choicait láech lúth rofes.
      facbaid a muntir immuig.
      na cró chatha co cunnail.

    23. 34230] Dabach umai i tig ind rig
      ica línad tall dond fin.
      {MS folio 259a 25} in tan ránic núall
      mac Nesa noithech nitha.
    24. Aill amae tall ar in druí

      34235] di láim ind ríg nad imchloí
      atgen form láid luth frisgair
      brod ane in airidig.
    25. Nirbo irnaide iar sain
      coro es Brod úad in sleig

      34240] co mboí tria Gerg isin tig
      & triasin n-airidig.
    26. {MS folio 259a 30} Tanic Conchobor is tech
      co trí coícdaib laech laimthech;
      co tuc cend Mani

      34245] cona secht fichtib airlech.

    27. p.1160

    28. {MS folio 259a} Facbaid Conchobor is tig
      a muntir tria imargail.
      acht hé nammá & Brod
      ní thérna dib fri slonnod.

    29. 34250] In ben chetna thiar fri Meidb
      rádis athesc narbo meirb
      {MS folio 259a 35} marbais Conchobor do mac
      olc uair dochúaid dia chomrac.
    30. Doluid Medb aníar don chath

      34255] co secht cetaib fer n-armach.
      co comraic tul fri tul
      i mmaig Ulad fri Conchobur.
    31. Marbais Medb and isin maig.
      mórfesser tria imargail;

      34260] dia laim féne ferr cech cur
      im da mac do Chonchobur.
    32. {MS folio 259a 40} Maidid iarum siar for Meidb
      corbo esbaid asa seilb;
      co fargaib and ed imne.

      34265] secht fichit londláth gaile.
    33. Soit iarum frisin dún.
      Ulaid uallaig erctais múr.
      airgit aní roboí and.
      co n-ilur tuarad tetband.

    34. 34270] Doringsetar cath co crú
      munter Geirg thall fri Ultu;
      {MS folio 259a 45} co 'mmacommarb dóib uile
      eter ríg is rígruire.
    35. Ro marbsat and amra fir.

      34275] secht Find secht nDuib secht Temin;
      imna ócu erctais dind.
      im tríchait Fergus forind.

    36. p.1161

    37. {MS folio 259a} Tricha Murethach miad mend
      co ngabtaís catha co cend;

      34280] tricha Failbe tricha Fland.
      im tríchait noísig nDomnall.
    38. {MS folio 259a 50} Tricha Cobthach tricha Cond.
      im tríchait Corpre comdond;
      tricha Dubthach. tricha Ros

      34285] im tríchait n-alaind nÓengos.
    39. {MS folio 259b} O sain immach imalle
      do lonnaib láth is gaile;
      ní fil rofiter a ndíl
      ro bátar uile i ndimbríg.

    40. 34290] In sin uile adbal gáir
      la toirm teglaig co tromgráin
      imma ruirig roínis cath
      ind úairsin dorochratar.
    41. {MS folio 259b 5} Remscél do Tháin Bó Cualnge cain

      34295] bid forbach dond imgail;
      is dond aslingi atá
      bás Mani Móir meic Medba.
    42. Mora gluind ro batar de.
      cid uathmar in t-aslinge

      34300] dorochair Gerg cona slúag
      in ruri garta comrúad.
    43. Dochuaid Conchobor co mbúaid
      mac Nessa noítis morslúaig;
      {MS folio 259b 10} do Emain Mache monar ngle

      34305] co tarfad a aslinge.—

      A.

Finit.

p.1162

Longes mac nUsnig

{MS folio 259b} CId dia mboí longes mac nUsnig. Ni handsa. Batar Ulaid oc ól i taig Feidlimthi meic Daill scelaige Conchobuir. Baí dano{MS folio 259b 15} ben ind Féidlimthe oc airiuc don tslúag osa cind is sí thorrach. Tairmchell corn & cuibrend & rolasat gair mesca. A mbátar
34310] do lepthugud dolluid in ben dia lepaid. Oc dul di dar lár in taige ro gcha in lenab ina broind co closs fón less uile. Atraig cach fer di alailiu is tig lasin screich ísin co mbátar cind ar chmd is taig. Is{MS folio 259b 20} and adragart Sencha mac Ailella. Na curid cor díb or se. Tucthar cucund in ben cu festar cid dia tá a ndeilmsea. Tucad iarum in ben
34315] chucu. Is and asbert a ceile .i. Feidlimid.

    1. .R. Cia deilm dremun derdrethar a ben or se
      dremnas fot broind búredaig
      bruit cluasaib cluinethar
      {MS folio 259b 25} gloim eter do da thaíb trentormaid

      34320] mor n-úath adnaigethar
      mo chride crechtnaigedar cruaid.

Is and rolasi co Cathbath ar ba fissidside.

    1. .R. Cluined Cathbad cóemainech
      Caín mál mind mór mochtaide

      34325] mbrogthar tre druidechta druad.
      Or nad fil lem féin findfocla
      {MS folio 259b 30} fris mberad Feidlimid
      fursunnud fiss
      ar nád fitir banscál

      34330] cia fo brú
      cid fom chriol brond becestar.


p.1163

{MS folio 259b} Is and asbert Cathbad.

    1. .R. Fot chriol brond becestar
      be fuilt budichass

      34335] ségdaib sellglassaib
      sian a gruadi gormchorcrai
      fri dath snechtai samlamar
      {MS folio 259b 35} set a détgni dianim
      niamdai a béoil pardardeirg.

      34340] bé dia mbiat ilardbe
      eter Ulto erredaib.
      gessid fót bru búrithar
      be find fota foltlebor
      imma curaid cossenait.

      34345] imma tardríg iarfassat
      biat iarthur tromthoraib
      fo chlí choicid Chonchobuir.
      {MS folio 259b 40} Biait a béoil partardeirg
      imma deta nemanda

      34350] fris mbiat formdig ardrigna
      fria cruth ndigraiss ndianim.

Dorat iar suidiu in Cathbath a láim fora broind na mna. Coro derdrestar in lelap fo láim. Fír ar se ingen fil and. & bid Derdriu{MS folio 259b 45} a hainm. & biaid olc impe. Ro genair ind ingen iar sin. & ro ráid
34355] Cathbad.

    1. A Derdriu manidera már.
      diamsa coemainech clothbán;
      cesfaitit Ulaid rit ré
      a ingen fial Feidlimthe.

    2. 34360] Biaid etach cid iar tain
      dot dáig a be for lassair;
      is it amsir cluintise
      longes tri mac n-ard nUisle.
    3. Is it amsir gnim dremiun

      34365] {MS folio 259b 50} gentair iarum i nEmain;
      {MS folio 260a} bid aithrech a coll cid iar tain.
      fo foísam meic Roig rogmair.

    4. p.1164

    5. {MS folio 260a} Is tríut a bé co mbail
      longaes Fergusa ó Ultaib;

      34370] & gním arcoínfed guil
      guin Fiachnai meic Conchobair.
    6. Is it chin a bé co mbail
      guin Gerrce meic Illadain.
      & gním nad lugu smacht

      34375] orggain Eogain meic Durthacht.
    7. {MS folio 260a 5} Dogena gním ngranni ngarg
      ar feirg ri ríg nUlad n-ard;
      biaid do lectan i nnach dú
      bid scél n-airdairc a Derdriu. A.


34380] Marbthar ind ingen ar ind óic. Nithó or Conchobor. Berthair limsa ind ingen imbarach or Conchobor. & ailebthair dom réir fein.{MS folio 260a 10} & bid sí ben bias im farradsa. & nira lamatar Ulaid a chocert immi. Dogníther ón dano. Ro alt la Conchobor combo sí ingen as mórailliu ro boí i nHerind. Is i liss fo leith ro alt connach acced
34385] fer di Ultaib hí cosin n-úair no foad la Conchobor. & ní bui duine {MS folio 260a 15} no leicthe issin leisin acht a haitisi & a mummi. & dano Lebarcham. ar ní éta gabail disside. ar ba banchainte. Fecht n-and dí baí a haite na ingine oc fennad lofg fothlai for snectu immaig issin gemrud dia funi dissi. co nfaccasi in fiach oc
34390] {MS folio 260a 20} ól na fola forsin tsnechtu. Is and asbertsi fri Leborchaim. Ropad inmain oenfer forsa mbetis na tri dath ucut .i. in folt mar in fiach. & in grúad mar in fuil. & in corp mar in snechta. Orddan & tocad duit. ni cían úait atá is taig it arrad .i. Noísi mac Usnig. Nipam slánsa ám or issi conid n-accursaide.
34396] {MS folio 260a 25} Fecht n-and dí buíseom intí Noísi a óenur for dóe na rrátha .i. na Emna oc andord. Ba bind im a n-andord mac nUsnig. Cech bó & cech míl rochluined no mbligtis d'immarcraid uadib. Cech duine nod chluined ba leór sithchaire & airfitiud doib. Ba maith{MS folio 260a 30} a ngaisced dano. cia do beth coiced Ulad uile impu i n-oenbaile
34400] acht coro chuired cách díb a triur a druim fri araile. ni bertais buaid díb ar febas na ursclaige & na imdíten. Bat comluatha dano fri conaib oc taffond. No marbdais na fiada ar lúas.{MS folio 260a 35} A mbuísium dí a oínur intí Noísi i mmaig mosetl.nsi cuci immach amal bid do thecht secha. & nis n-athgeóin. Is caín or


p.1165

{MS folio 260a} seiseom in tsamaisc téit sechond. Dlegtair or sisi samaisci móra
34405] bale na bít tairb. Atá tarb in chóicid lett or seiseom .i. rí Ulad.{MS folio 260a 40} No thogfaindse etruib far ndís or sisi. & no gebaind tarbín óc amal tussu. Nithó or seiseom. La sodain focheird bedg cuce corra gaib a dá n-ó fora chind. Da n-ó mele & cuitbiuda and so ol si mani
34410] mberasu latt. Eirgg uaim a ben olse. Rot bia ol sisi. Atraacht la {MS folio 260a 45} sodain a andord ass. Amal rochualatar Ulaid innund in andord atraig cech fer díb di alailiu. Lotar meic Uisnig immach do thairmesc a mbrathar. Cid no taí ol seat. na 'mmongomad d'Ultaib it chinaid. Is and dochuaid
34415] dóib a ndoronad friss. Biaid olc de ar ind oic. Cia beith noco biaso {MS folio 260a 50} fó mebail céin bemmitni i mbethaid. Regmaitni lee i tír n-aile.{MS folio 260b} Ni fil i nHerind ríg na tibre fálte dún. Batar eat a comairle. Ro imthigsetar ind aidchisin .i. trí coícait láech dóib & lll. ban. & lll. gilla. & Derdriu leo. Batar for essama céin móir mórthimchell. Co
34420] trialta a ndíth co mmenic ic rígaib Herend tria indle & chelga {MS folio 260b 5} Conchobuir. Otá Ess Ruaid timchell síardes co Beind Etair sairtúaid daridisi. Araide tra co ndarafnetar Ulaid tairis i crích nAlban co ngabsat i ndithrub and. Ond úair ro scáich dóib fiadach in tslébe doelsat for cethra fer nAlban do thabairt chucu.
34425] {MS folio 260b 10} Dochuatarside dia ndilgiund i n-oenló Co ndeochotar dochum ríg nAlban conadragaib ina munteras. & coro gabsat amsai aice. & ro suidigset a tige isind faichthi. Im dágin na ingine dorónta na tigi conná hacced nech leo hí ar daig naro marbtais impi.{MS folio 260b 15} Fecht and dí luid in rectaire matain moch co rralai cor imma
34430] techsom. Co n-accai in lanamain ina cotlud. Dochuaid ar sin coro dúsig in ríg. Ní fúaramni or se mnai do dmgbalaso cosindiu. Ata i fail Noísen meic Usnig ben dingbala ríg iarthair domain. Marbthar{MS folio 260b 20} fo chetóir Noíse & foad in ben letso ol in rectaire. Acc or in rí acht airgsiu dia guidi damsa cech laa fo chlith. Dogníther ón. A n-atbered
34435] im in rectaire chaidche friasi; adfédedsi dia celiu in n-aidchisin fo chetóir. Uair naro etad uadi. no erálta for maccaib Uisnig dul i ngabthib & i cathaib & i ndrobelaib ar daig coro mmarbtais. Araide{MS folio 260b 25} batar sonairteseom im cach n-imguin connar étad ní dóib asna amsibsin.
34440] Ro tinolta fir Alban dia marbad iarna chomairle frieseon. Adfetsi do Noísin. Imthigid ass or si. uair moni digsid ass innocht nobor mairfither imbárach. Lotar ass ind aidchisin co mbatar i n-inis mara.{MS folio 260b 30} Adfiadar do Ultaib anísin. Is trog a Chonchobuir ar Ulaid meic Uisnig do thuitim i tirib námat trí chin drochmna. Ba ferr a
34445] comaitecht & a n-imguin. & tuidecht dóib dochum a tíre oldaas a tuitim la náimtiu. Tecat dí ar Conchobor. & tiagat commairge friu.


p.1166

{MS folio 260b 35} Berair chucu anísin. Is fo chen lend or seat. Regthair. & taet Fergus frind i comairge. & Dubthach. & Cormac mac Conchobuir. Tiagaitside co ragbaiset a lláma di muir.
34450] Baí im imchosnam im Fergus da churiud do chormannaib a comairle Chonchobuir. Ar isbertatar meic Uisnig nach ístais biad i nhErind acht biad Conchobuir i tossuch. Luid iarum Fiachu mac{MS folio 260b 40} Fergusa leo. & anaid Fergus & Dubthach. & dollotar meic Uisnig co mbátar for faidchi na hEmna. Is and dano tanic Eogan mac
34455] Durthacht rí Fernmaige do chorai fri Conchobor. Ar ro boí i n-essíd friss i cíana. Is seside ro herbad do marbad mac Uisnig & amsaig Conchobuir immi conna tistais cuciseom.{MS folio 260b 45} Batar meic Uisnig ina sessom for lar na faidchi. & batar na mnaa ina suidib for dou na hEmna. Dolluid dí Eogan ina thur
34460] iarsind faidche. Dolluid im mac Fergusa co mbai for lethláim Noísen. Feraid Eogan sailti friu la béim forgama do gai mór in Noisen. co{MS folio 260b 50} rraimid a druim triit. Focheird la sodain mac Fergusa co tuc dí{MS folio 261a} láim dar Noísin co tuc foí & co tarlaic fair anúas. & is amlaid ro bíth Noísiu tria mac Fergusa anuas. Ro marbtha iar sein sethnón na
34465] faidchi. Conna térna ass acht a ndechuid do rind gai & do gin chlaidib. & rucadsi innund co Conchobor co mbaí fora láim. & ro cumrigthe a lláma iarna cúl.{MS folio 261a 5} Atchuas do Fergus iarum anísin & do Dubthach & do Chormac. Tancatarside co ndernsat gníma móra fo chetóir .i. Dubthach do
34470] marbad Mane meic Conchobuir. & Fiachna meic Feidilmi ingine Conchobuir dond oenargam. & Fergus do marbad Thraigthreoin meic Traiglethain & a brathar. & sargud Conchobuir impu. & cath{MS folio 261a 10} do thabairt eturru iar sin isind oenló co torchratar tri chét de Ultaib eturru. & ingenrad Ulad do marbad do Dubthach ria matain.
34475] iarum Emain do loscud do Fergus. Iss ed lotar iarum co Ailill & co Meidb ar rofetatar is sí lanamain ro failsad. & dano nibu chul{MS folio 261a 15} serci do Ultaib. Tricha cét rop é lín na llongsi. Co cend se mbliadan dec niro an gol na crith leo i nUltaib. acht gol & crith leo cech oenaidchi.
34480] Bliadain dissi trá i fail Conchobuir. & risin resin niro thib gen ngairi. & ni doid a sáith do biud na chotlud. & ní thuargaib a cend da glún. In tan dí dobertís na hairfiti di is and atberedsi.


p.1167

    1. {MS folio 261a}Cid caín lib in laechrad laind
      cengtai Emain iar tochaim;

      34485] {MS folio 261a 20} airddiu docingtis dia taig
      tri meic adlaechda Uisnig.
    2. Noísi co mid chollan chain.
      folcud limsa dó 'con tein;
      Arddan co ndam no muicc maiss.

      34490] aslang Andle dar arddais.
    3. Cid milis lib a mmid mass.
      ibes mac Nessa nithmass;
      baíthium riam rén for bru.
      biad menic ba millsiu.

    4. 34495] {MS folio 261a 25} Oro sernad Noísi nár.
      fulocht for feda fianchlar;
      ba millsiu cach biud fo mil
      araralad mac Usnig.
    5. Cid binni lib in cach

      34500] cuslennaig vel chornairi;
      is í mo chobais indiu;
      rochuala céol bad binniu.
    6. Bind la Conchobor for ri
      cuslennaig vel chornairi;

      34505] binniu lemsa clóth nell.
      sian no gebtis meic Uislend.
    7. {MS folio 261a 30} Fogur tuinni toirm Noísi.
      ba ceol bind bithchloísi;
      coblach Arddain ropo maith.

      34510] andord Andle dia uarbaith
    8. Noísi ro noad a fert
      ba dirsan in comaitecht;
      do ro dalius drong tria alt
      in dig tonnaid dia n-erbalt.

    9. p.1168


    10. 34515] {MS folio 261a} Inmain berthán áilli a blai.
      tucthach duine cid dinblai;
      {MS folio 261a 35} ba dirsand nad resco indiu.
      mac Uisnig do idnaidiu.
    11. Inmain menma cobsaid cáir.

      34520] inmain óclách ard imnáir;
      iar n-imthecht dar feda fál.
      inmain costal i tiugnár.
    12. Inmain súil glass carddais mná
      ba hamnas fri ecrata.

      34525] iar cuairt chaille comul sáer.
      inmain andord tria dubraed.
    13. {MS folio 261a 40} Ni chotlu trá
      & ni chorcu m'ingne.
      fáilte ni thaet imm aire.

      34530] or nach taide mac Tindle.
    14. Ni chotlu
      leth na haidche im ligu.
      focheird mo cheird imm drungu.
      sech ní lungu ní thibiu.
    15. Falti indiu nídam úain

      34535] i ndail Emna ercdair saír.
      na síd na suba na sám.
      na tech már na cumthach caín. C.

{MS folio 261a 45} In tan dí no bid Conchobor oca halgenugudsi is and atberedsi.


    1. 34540] A Chonchobuir cid no taí
      dorurmis dam brón fo chaí
      is ed am cein no mmair
      do serc lim níba romair.
    2. In rop ailliu lim fo nim

      34545] & an rop inmainib.
      rucais úaim mór in bét.
      connach acciu com éc.

    3. p.1169

    4. {MS folio 261a 50} A ingnais is torsi dam
      tucht domadbat mac Uislen.

      34550] caurnán círdubdar corp ngel.
      ba suachnid sech ilar mban.
    5. {MS folio 261b} Da grúad chorcra cainiu srath.
      beoil deirg abrait fo daildath.
      detgein némanda fo lí

      34555] amal soerdath snechtaidi.
    6. Bá suachnid a eirred nglan
      eter fiannaib fer nAlban.
      fúan cain corcra comul cóir.
      cona imthacmung dergóir.

    7. 34560] {MS folio 261b 5} Inar srólda sét co mbríg.
      i mbui cét lám ilar mín.
      fora imdenam is gle
      coíca unga findruine.
    8. Claideb órduirn ina láim

      34565] da gai glassa co ngáethgráin;
      finden co mbil óir buide
      & taul argait furri.
    9. Forruich frind Fergus find.
      ar tabairt darsa morlind;

      34570] {MS folio 261b 10} ro rir a einech ar chuirm
      dorochratar a morgluind.
    10. Ciano betis forsin maig.
      Ulaid im gnúis Conchobuir.
      doberaindse uile cen chath.

      34575] ar gnais Noisi meic Uislean.
    11. Na briss indiu mo chride
      mosricub mo mochlige '
      is tressiu cuma inda muir.
      madda eola a Chonchobuir. A.


p.1170

{MS folio 261b 15} Cid as mó miscais lat atchí ar Conchobor. tussu ám or si & Eogan
34580] mac Durthacht. Biaso dano bliadain i fail Eogain ar Conchobor. dosbert iarum for láim Eogain. Lotar arnabárach do áenuch Murthemni Buísi ar cúl Eogain i carput. Dorarngertsi nach facfed{MS folio 261b 20} a da céili for talmain i n-oenfecht. Maith a Derdriu ar Conchobor.
34585] Súil chaírech eter da rethi gniisiu etrumsa & Eogan. Ro baí ail chlochi mór ara cind. Dolleici a cend immon cloich co nderna brúrig dia cind combo marb. Longas mac Usnig in sin. & Longas Fergusa & Aided mac nUisnig & Drerdrend Finit. Á. finit.


p.1171


34590] {MS folio 261b 25} Incipit Mesca Ulad.

O Doriactatar Meic Miled Espaine Herind. Tanic a ngáes timchell Tuathi De Danand. Curu leiced Heriu ar raind Amairgin Glúnmáir meic Miled. Uair is samlaid ro baiside{MS folio 261b 30} rígfili & rígbrithem. Curu raind Herind dar dó & co tuc in leth ro boí sís d'Herind do Thuaith De Danand. & in leth aile do maccaib
34595] Miled Espain da chorpfini fadéin. Dochuatar Tuath De Danand i cnoccaib & sidbrugib cura accallset{MS folio 261b 35} sída fo thalmain dóib. Barfacsat cúicfiur díb ar comair caich cóicid i nHerind ic mórad chath & chongal & áig & urgaile etar maccu
34600] Miled. Baracsat cuiciur díb ar comair cúicid Ulad in tsainruth. Anmand in chuicfirsin. Brea mac Belgain a Drommannaib Breg.{MS folio 261b 40} Redg Rotbél a slemnaib Maige Ítha. Tinnell mac Boclachtnai a Sléib Edlicon. Grici a Cruachán Aigli. Gulban Glass mac Gráci a Beind Gulbain Guirt meic Ungairb.
34605] Barimmartatar sin inlach eter chúiced Ulad. imma raind i trí in {MS folio 261b 45} tan is ferr ro buí in cúiced .i. ra lind Conchobuir meic Fachtna Fathaig. Is iat ra roind in coiced ra Conchobor a dalta fadessin .i. Cu Chulaind mac Sualtaim. & Fintan mac Neill Níamglonnaig a Dún Da Bend. Is é raind tucad ar cúiced a Cnucc Uachtair Forcha risa
34610] {MS folio 261b 50} ráter Uisnech Mide. cu tailmedon Trága Baile. cuit Con Culaind din chuiciud. Trian Conchobuir im á Thráig Bali co Traig Tola i{MS folio 262a} nUltaib Trían Fintain. ó Traig Tola cu Rind Semni & Latharnai. Bliadain don chuiciud amlaidsin ina trí rannaib. Co ndernad feiss na samna la Conchobor i nEmain Macha. Ba sed mét na fledi. cét
34615] {MS folio 262a 5} ndabach do cach lind. Atbertatar áes gráda Conchobuir nar furáil mathi Ulad uile ic tomailt na fledisin ara febas. Is í comairli doringned la Conchobor Lebarcham do faidiud ar cend Con Culaind co Dún nDelga & Findchad Fer Bend Uma mac{MS folio 262a 10} Fraeglethain d'faídiud ar cend Fintain meic Neill Niamglonnaig co
34620] Dún Da Bend. Rosiacht Leborcham co Dún Delga. & atbert ra Coin Culaind tuidecht d'acallaim a chaemaite. cu hEmain Macha. Is amlaid buí


p.1172

{MS folio 262a} Cu Chulaind & comfled mór ace do lucht a chrichi fadessin. i nDún{MS folio 262a 15} Delga. & atbert na ragad. acht bith oc frithalim lochta a chríchi
34625] fodesin. Atrubairt Emer Foltchain ingen Forgaill Manach in tsessed ben is ferr tarraill Herind. na dingned acht dul d 'acallaim a aite Conchobuir. Atbert Cu Chulaind a eich do gabail dó & a charpat do indell.{MS folio 262a 20} Is gabtha na eich & is innilti in carpat ar Laeg nit infuirig cusin
34630] anuair nadat torbad dit gaisciud. Cing and ind uair bas ail duit. Gebaid Cu Chulaind a threlam gaiscid immi. & faleblaing ina charpat.{MS folio 262a 25} imrulaid remi Cu Chulaind i tremdirgi na sliged. i n-athgardi na conar. cu hEmain Macha. & tánic Sencha mac Ailella d'ferthain fáilti ra Coin Culaind ar fagthi na hEmna. Is íseo falti ferastar fris.
34635] Mo chen bithchen do thíchtu a chend sochair slúaig Ulad. a éo {MS folio 262a 30} gaile & gaiscid Gaedel. a meic dil drongaich dornchorcra Dechtini. Fálti fir connaig ascid sin bar Cu Chulaind. Is sed écin bar Sencha mac Ailella. Apair ca hascid connaigi ar Cu Chulaind. Atbér acht co rabat glinni mo dingbála ria. Apair ciata glinni condaigi dar cend
34640] {MS folio 262a 35} frithaisceda damsa. Na da Chonall & Loegaire .i. Conall Ánglonnach mac Iriel Glunmair. & Conall Cernach mac Amairgin. & Loegaire Londbuadach. Ra fornaidmed forna coraibsin inn ascid dar cend{MS folio 262a 40} frithaisceda do Choin Chulaind. Cata cuir condaigisiu rit frithaiscid bar Sencha. Na trí gillai óca ána airegda. Cormac Condlongas
34645] mac Conchobuir. Mes Dead mac Amairgin. Eochu Cendgarb mac Celtchair. Is sed connaigimse ar Sencha mac Ailella. In trian fil it láim do Ultaib do lecud úait ra bliadain do Chonchobur diamba{MS folio 262a 45} ferddi in cuiced a bith aci ra bliadain. ní hindsa uair is é in tipra na telluch thechtaide é na fétaither d'áthgud na d'éligud. úa
34650] ríg Herend is Alban. sech dambad ferddi in coiced a bith ace ra {MS folio 262a 50} bliadain ní hindsa a bith ace. & mani ferddi. scolfa minmac lind a chor fora trian fein i cind bliadna. Doriacht Fintan mac Neil Niamglonnaig. Airichlis Cathbath {MS folio 262b} druí degamra. Ra fírastar failti fris. Mo chen do thichtu a óclaíg
34655] alaind amra a phrimgascedaig ollchuicid Ulad risná gabat dibergaig na hanmargaig na hallmaraig a fir ocharimmil chuicid Ulad.{MS folio 262b 5} Fáilte fir connaig ascid sin ar Fintan. Is ed écin ar Cathbad. Apair conat raib ar Fintan. Atbér acht conam rabat glinni mo dingbala ria. Apair cata glinni connaigi. dar cend frithaisceda
34660] damsa ar Fintan. Celtchair mac Uthidir. Uma mac Remanfisig a Fedain Cualngi. Errgi Echbél a Brí Errgi. Ra fornaidmed forna

p.1173

{MS folio 262b 10} coraibsin. Apairsiu fadechtsa cata cuir geba frit rithascid a Fintain. Tri meic Uisnig anglonnaig. tri aenchaindli gascid na hEórpa.{MS folio 262b 15} Noisi & Anli & Ardan. Ra fornaidmit na glinnisin leith for leth.
34665] Táncatar is tech i mbaí Conchobor .i. is Teite mBrecc. Is rí Ulad Conchobor ifechtsa ar Cathbath. ma thuc Fintan a thrían dó is sed ar Sencha ar tuc Cu Chulaind. Mas sed or Cu Chulaind ticed{MS folio 262b 20} d'ól & d'óebinnius limsa ar is í mo rithascid. Cadeat m'acsinesea & m'urnadmand ar Fintan. in tráth lamair a radsin. Tincsetar
34670] glinni cechtar n-aí díb cu barbarda. & ba sed barbardacht na comergi co mbaí nónbor i ngonaib & nonbor i fuilib. & nonbur ra hulibásaib. eturru for leth.{MS folio 262b 25} Atrácht Sencha mac Ailella & barocroth in craíb sídamail Senchada. comba taí tastadach for Ultaib. Romór debthaigthi ar
34675] Sencha. úair ní rí Ulad Conchobor co cend mbliadna. Dogenamni sin ar Cu Chulaind acht na tísirsiu etraind i cind bliadna. Ni thargsa{MS folio 262b 30} ón ar Sencha. Fornaidmis Cu Chulaind fair. Damnatar la tri laaib & aidchib ic ól na coibledisin Conchobuir. co tarnacar leo. Lotar da tigib & dúnib & dagárasaib ar sain.
34680] Intí thanic i cind bliadna ro boí in coiced ina thopor thuli & {MS folio 262b 35} techta ac Conchobor. conna rabi aithles fás fal.am otá Rind Semni & Latharnai co Cnocc Uachtair Forcha. & co Duib & co Drobais. cen mac i n-inad a athar & a senathar ic tairgnam da thigernu duthaig.
34685] Is and so dorala caínchomrád eter Coin Culaind & Emir. Atar lim {MS folio 262b 40} ar Emer is ardrí Ulad ifectsa Conchobor. Ni liach ciambad ed ar Cu Chulaind. Is mithig a choibled rígi do denam dó badechtsa ar Emer. ar is rí co suthain é Dentar dí bar Cu Chulaind. Doringned in choibled co mboí cét ndabach do cach lind inti. Is in tan cetna
34690] {MS folio 262b 45} rachomarléic Fintan mac Neil Niamglonnaig a choibled do denam co mboí cét ndabach do cach lind inti. & corbo éim & corbo ellam i n-oenló ra fuaprait & i n-oenló rapsat irlama. i n-oenló ra gabait a n-eich dóib & ra hindlit a carpait. Taisechu rosiacht Cu Chulaind{MS folio 262b 50} co hEmain. Ní tharnacar acht a eich do scur inn úair doriacht Fintan. & tanic reme i nEmain. Is and boí Cu Chulaind ac tócuriud
34695] {MS folio 263a} Conchobuir ar ammus a fledi. inn úair doriacht Fintan. Cadeat mo chuir & mo glinni inn úair lamair sút do rád. filem sund ar meic Uisnig. ic comergi. Cid messe bar Cu Chulaind. ní hamlaid{MS folio 263a 5} atú cen ratha. Atraachtatar Ulaid co barbarda ara n-armaib. ár
34700] nar lam Sencha érgi eturru. raptar essídaig. Nara chumaing Conchobor ní dóib. acht in phelait rígda i rrabatar d'fácbáil leo. & rata linestar mac dó diarbo chomainm Furbaide mac Conchobuir.{MS folio 263a 10} Is amlaid ro buiside Cu Chulaind rotan ail. & banéclastar Conchobor


p.1174

{MS folio 263a} fair. maith a meic bar Conchobor diambad áil dait ticfad dít Ulaid
34705] do sídugud. Cinnas eside bar in mac. & coí & tuirsi do denam I fiadnaisi do chaemaiti Con Culaind. ór ni rabi d'écin catha na{MS folio 263a 15} comlaind fair nach fortsu bias a menma. Sois in mac for cúlu & dogní coí & tuirsi i fiadnaisi a aiti Con Culaind. Confócht Cu Chulaind. cid nod boí Atbert in maccáem ri Coin Culaind. in tan atá in cóiced na thopor tuli tussa 'ca adgell. & 'ca admilliud. ar aí cloechlód
34710] oenaidchi. Tucus mo brethir ris bar Cu Chulaind & ni taris ticfaither.{MS folio 263a 20} Daongsa mo brethir ar Fintan. na lecob d'Ultaib cen taidecht lim innocht. Bagebsa comarli amra dúib dá lamaind a labra far Sencha mac Ailella. In cetleth dond aidchi do Fintan. & in leth dedenach
34715] {MS folio 263a 25} do Coin Chulaind. ar thoirsi in meic bic do chosc. Lecfatsa fair bar Cu Chulaind. Anfatsa fair dano bar Fintan. And atractatar Ulaid im Chonchobor. & faidis téchta fan cúiced do thochostul lochta in choicid co cobfleid Fintain. Luid Conchobor fodéin co craisluch na Craibruade imme co
34720] {MS folio 263a 30} Dún Dá Bend co tech Fintain meic Niamglonnaig. Doriachtatar Ulaid do thochastul na fledi connach baí fer lethbali i nUltaib na toracht and. Is amlaid tancatar cach briugu cona bantuilg. Cach rí cona rígain. cach fer ciúil cona chomadas. Cach ségaind cona banségaind. mar ná risad acht dám nónbair in bali is amlaid ra
34725] {MS folio 263a 35} frithálit. Ro bátar cotaltigi caema cumtachda cruthglana ria n-airchill. Ro batar gríanána álli ardda essarda do aín & do úrluach- air. & sluagthigi sithata. Cuchtarthigi lethna luchtmara. & bruiden{MS folio 263a 40} brec bélairsiung is sí lethan luchtmar lánmór. is sí chulach chernach cethardoirsech inra thaillset mathi Ulad etar mna & firu.
34730] ic ól & ic aíbnius. Ra doirtea airigthi bíd & lenna dóib cu riacht praind cét de biud & de lind cach nonbair díb.{MS folio 263a 45} Ár sain ra hairecrad a óltech la Conchobor ar gnímaib. ar irrannaib & cenelaib. ar grádaib & dánaib & ar chaínbésaib im choemchostud na fledi. Tancatar rannaire ra raind. & deogbairi ri
34735] {MS folio 263b} dáil. & dorsidi ri dorseoracht. Ro canta a céoil & a n-airfiti & a n-intlassi. Gabtha a ndúana & a ndréchta & a n-admolta dóib. Ra fodailte séoit & maíni & innmassa dóib. Is and so atrubairt Cu Chulaind ra Láeg mac Riangabra érig remut a mo phopa Laíg.{MS folio 263b 5} faircsiu lett renna aeoir. finta lat cuin ticfa midmedon aidchi. ár it menic i crichaib ciana comaidchi 'com óit & 'com forairi. Ra
34740] erig Laeg remi immach. Ro gab ac midem & ic mórdescin noco{MS folio 263b 10} tánic medon aidchi. Feib thanic medon aidchi Tanic Láeg is tech


p.1175

{MS folio 263b} remi aitt i rrabi Cu Chulaind. Is medon aidchi fadechtsa a Chú na cless ar se. Mar rachuala Cu Chulaind ra innis do Chonchobur
34745] & sé san fochlai fennida na fiadnaisi. Atraacht Conchobor ra beind {MS folio 263b 15} breccsolais buabaill. Ba taí tastadach ar Ultaib. á 'tconncatar in ríg na sessam. Ba sed a thaidecht bátar dá tairnad snathat a féci for airlár co cluinfide. Oen do gessib Ulad labrad riana ríg. & óen do gessib in ríg labrad
34750] riana druidib. Is and atbert Cathbad drui degamra. Cid and sin {MS folio 263b 20} a ardrí Ulad airegda a Chonchobuir. Cu Chulaind ann so. is mithig leis dol d'ól a ledi Diambad maith leis bennachtu Ulad i n-óenbaile da thuillem. & ar faind & ar mná & ar maccaími d'fácbáil. bud maith ar Cu Chulaind acht co tisat ar curaid & ar córaid &
34755] {MS folio 263b 25} ar cathmilid & ar n-áes cíuil & dána & airfitid lind. Atraachtatar Ulaid érgi n-aínfir ara fachthi fondchrúaid immach. Maith a mo phopa Laíg ar Cu Chulaind tabair séol étrom forsin{MS folio 263b 30} carpat. Bátar teora búada airaidechta forsinn araid inn úairsin .i. immorchor ndelend. & foscul ndíriuch. & léim dar boilg. Maith
34760] a phopa Laíg ar Cu Chulaind. saí brot n-áig forsan echraid. memaid banbidgud bodba d'echraid Con Culaind. Tancatar echrada Ulad{MS folio 263b 35} fora n-athiris & iss ed so ro gabsat i fachthi Dúni Dá Bend. do Chathir Osrin. do Lí Thúaga. do Dún Rígáin. d'Olarbi. & ra hur nOllarbi i mMag Macha. I Slíab Fúait & i nÁth na Forari. do
34765] Phort Nóth Con Culaind. i mMag Murthemni. i Crích Saithi. dar {MS folio 263b 40} Dubid. dar sruthair na Bónni. i mMag mBreg & Mide. i Senmag Léna in Mucceda. i Claithar Cell. dar Brosnachaib Bladma. a clé ra Berna Mera ingini Trega risater Bernán Ele indiu. A ndes ri Sliab nEblinni ingini Guaire. dar Findsruth risa n-apar Aband
34770] {MS folio 263b 45} hua Cathbath. i mMachaire Mór na mMuman. dar Lár Nartini. & i Smertaini andes. na findcharrgib Locha Gair. dar sruthlind Mági. co Clíu Máil meic Ugaine. i crích na Desi Bice. i ferund Con{MS folio 263b 50} Ruí meic Dáire. Cach tailach dara tictis na múrtis co fáctais ina{MS folio 264a} fóenglenntaib cach fidbad dara tictís no thesctaís rotha iarnaide
34775] na carpat frema na ralach romór comba crích machairi da n-éis. {MS folio 264a 5} Cach sruth & cach áth & cach inber dara tictís ba lecca lomma lántírma dara n-éis ra hed cían & ra dréchta fata. ra mét na bertís a n-echrada ra n-irglúnib. na hessa & na hátha & na hinbera assa corpaib fodein.
34780] Is and sin atbert Conchobor rí Ulad. ní fúarammar in sligese {MS folio 264a 10} eter Dún Dá Bend. & Dún Delga. Doberam ám ar mbrethir ar Bricni acht is airdarcu dúin sanas na da neoch aile éigem. indar

p.1176

{MS folio 264a 15} lind ni ar crích Ulad uili itám itir. Doberam ar mbrethir and ar Sencha mac Ailella. nach ar crích Ulad itir itaam. Doberam ar
34785] mbrethir ar Conall cunad fír. Is and sin tendsat araid Ulad a nglomraigi i mbélbaigib a n-echrad an chétchairptech cossin carptech ndedenach. Co n-ebairt Conchobor.{MS folio 264a 20} cia forindfad dún ca crích ina fuilem. Cia farindfad duit ar Bricriu acht Cu Chulaind. Uair is é atrubairt na rabi tricha cét
34790] na dernad argain cét cacha trichu cét. Dimsa thic a Bricri ar Cu Chulaind. Ragatsa ar Cu Chulaind. Luid Cu Chulaind co Druim Collchailli risa n-apar Áni Cliach. Apair a phopa Laíg in fetarsu{MS folio 264a 25} ca crích ina fuilem. nad fetar són am. Barfetarsa ám ar Cu Chulaind. Cend Abrat Slebi Caín seo thess. Sleibti Eblinni seo thairthúaid
34795] Lind Lumnig in lind solosmór út atchí Druimm Collchailli seo i {MS folio 264a 30} fuilem risi n-apar Áni Chlíach i Crích na Dési Bici riund andes atá in slúag i Clíu Mail meic Ugaine. i ferund Con Ruí meic Dári meic Dedaid. I comfat ro bátar immisain. snigis tromsnechta dermár for
34800] Ultaib co rránic co formnu fer & co fertsib carpat. Dorigenta furopra {MS folio 264a 35} ic aradaib Ulad. colomna cloch do thócbáil eturru. ar scathaib a n-ech. eturru & in snechta. cundat marthanaig béos Echlasa Ech Ulad o sin ille. Cunad d'indchomarthaib in scéoil sin. Lotar rempu Cu Chulaind & a ara .i. Loeg. cunice bail i rrabatar
34805] {MS folio 264a 40} Ulaid. Ceist dí bar Sencha mac Ailella. ca crích inad fuilem. Itaam ar Cu Chulaind i Crích na Desi Bice i ferund Chon Rui meic Dari i Cliu Máil meic Ugaine. Ar mairg deside ar Bricni. & mairg Ultu. Na hapair a Bricni ar Cu Chulaind. ár bératsu éolas{MS folio 264a 45} do Ultaib i frithdruing na sliged cétna cu roissem ár mbidbadaib.
34810] riasiu bus lá Mairg Ultu arro genair ar Celtchair mac Uithidir in gormac. dobeir in comairli. Ni fetamar ar Fergna mac{MS folio 264b} Findchonna far rí Burig Ulad comairli merbi na mettachta na mígascid acut d'Ultaib ríam a Chu Chulaind cusinnocht. Mairg a téit intí dobeir in comairli far Lugaid Lamderg mac Leti.{MS folio 264b 5} rí Dáil Araide. cen inad rend & arm & faebur do denam de. Ceist
34815] cena far Conchobor. cid as áil dúib. Is áil dún ar Celtchair mac Uithidir bith lá co n-aidchi issin chrích inad fuilem. Uair massi madma lind dula esti. uair ní slicht sinnaig i feóraind vel i fasaig na{MS folio 264b 10} fidbaid ocaind. Apair dí a Chu Chulaind ar Conchobor. Ca hinad
34820] longphoirt as chóir dúin lasin lá co n-aidchi seo. Oenach Senchlochair sund ar Cu Chulaind. & ní hinbaid oenaig ind inbaid garb gemretta

p.1177

{MS folio 264b} so. & Temair Luachra for leccaind na hIrluachra. & iss inti atát na histoda. & na forgnama. Dula cu Temair Luachra dí is cóir and{MS folio 264b 15} ar Sencha mac Ailella.
34825] Lotar rempu i tremdirgi na sliged cu Temair Luachra & Cu Chulaind d'eolas rempu. Cid Temair Luachra már fás ríam vel iaram hí{MS folio 264b 20} ní ind aidchisin rop falam. Ba dethbir ón. Úair mac rucad do Ailill & do Meidb dárbo chomainm Mane Moepirt. & tucadside ar altram do Choin Ruí mac Dáre. & dollotar ind aidchisin .i. Ailill & Medb. co mathib a cóicid leo d'ol i cind mís in meicsin. Cia ro bátar
34830] {MS folio 264b 25} sin uile and ro buí Eochu mac Luchtai cona choiciud and. & dano ro buí Cú Ruí mac Dári co clannaib I edad uili. & cia ro bátar sin uile and ba ben fattech Medb in bangaiscedach ingen ardrig Herend.{MS folio 264b 30} .i. Echach Feidlig. Bátar da dercaid & da druid oc foircomét di.
34825] Ba sed a n-anmandside .i. Crom Deroil & Crom Darail. da dalta do Chathbath druid degamra. Is and barecmaing dóibsin bith ar múr Temra Luachra in tansin ic fegad & ic forcomet. Ic midem & ic mórdescin for cach leth uathu. Is and sin atbert Crom Deroil. innat arfaid inní tarfáid damsa. Cid
34840] ní ar Crom Darail. Atar lim at ruibni ruadgascid & ám hám sochaide {MS folio 264b 35} atchiu dar leittrib na hAirluachra anair. Nírb urail lim lom cró & fola issin mbél tacras sin. ar Crom Darail. Uair ni sluag na sochaide sin acht na daire romóra secha tancamar indé Dambad ed iat cid fotera na carpait rígda romóra fothu. Nidat carpait sin ar Crom
34845] {MS folio 264b 40} Darail. acht na rígrátha secha tancamar. Diambtís ratha íat. Cid fotera na scéith áilli oengela intib. Nidat sceith etir ar Crom Darail.{MS folio 265a} acht na colomna cloch filet i ndorsib na rigráth. sin. Díambtis colomna iat ar Crom Deroil cid fotera immad na rend ruadarm uas brontib mórduba in mórsluaig. Nidat renna sin etir ar Crom Darail.
34850] acht uiss & altai na crích cuna mbennaib & cona congnaib uasa. {MS folio 265a 5} Diambtis uiss & altai iat ar Crom Deroil. Cid fotera na cuiret a ngrega d'fotlaigib assa craib conid fordub cu aér n-enadbul uasa cennaib. Nidat grega sin ar Crom Darail acht alma & eiti & innili na crich arna{MS folio 265a 10} lecud asa faltaigib & a fidbualtib. uair is arna geltaib sin tairisit na
34855] heoin & na hethaiti forsin tsnechtu. Mo chobais masat eoin & ethaiti iat ni himmirgi óenéoin.


p.1178

    1. {MS folio 265a} Masat elta co ndath elta
      ní himmirgi óenéoin;
      atá bratt brec bánóir

      34860] andar let im cach n-óenéon
    2. Masat elti glenna garba
      asna renna rodba;
      {MS folio 265a 15} nidat uati slega serba
      uasna beraib bodba.

    3. 34856] Dar lim nidat frossa snecta.
      acht mad fir bic becta.
      atát ina ngrindi garta.
      uasna rinni recta.
      fer fa cach starga cruaid chorcra

      34870] is adbul inn elta; M.

{MS folio 265a 20} Acus na héligsiu ar Crom Deroil. etir missi. uair is mi ata ar fírinni. á thecait sech rennaib na ndairi na hIrluacra anair. cid ros crommad menbatís doeni. & is amlaid ro boí acond éligud & bacachain in laid seo.


    1. 34875] A Chruim Darail cid atchiu
      tresin ceó
      cia forsata in mana cró
      iarsin gleo
    2. Ni cóir deit immarbáig rim
      as cach raind
      {MS folio 265a 25} aterisiu a duni chruimm
      at muni maill.
    3. Masat muni bít i fus
      ina tast
      risatresat munip liss.

      34880] da dul ass.
    4. Masa dairi feda feirn.
      as chaill chairn.
      ni luadfitis sligi nduilb
      diambtis mairb.
    5. Uair nachat mairb garg a ngléo.
      garb a llí
      luadit maigi. is feda feo
      uair isit bí
    6. {MS folio 265a 30} Diambtís craind da chendaib cnocc

      34885] cu ngnim glecc
      ni luadfitis leithet bruitt
      diambith brecc.

    7. p.1179

    8. {MS folio 265a} Uair nachat craind gránna a muirn
      gaind nach dailb
      fir cu múadaib
      as fir fern rúada a n-airm.
    9. Mas ar druim ech ndond atát
      drong sreth sníit.
      {MS folio 265a 35} masat cargi is luath rait.

      34890] at ruad masat liic.
    10. Cid datá neim ar cach barr
      báig derb dond.
      a 'taregat sechin rind
      cid ros crom. A.

Atchuala Cú Rui mac delbchain Dari imresun in da drúad ar múr Temra Luachra ara chomair immach. Ni bar oenscéol atát
34895] {MS folio 265a 40} na druidse immaig ar rí in domain. Cú Ruí mac delbchaín Dari. Is and sin ra chomerig grian sech comchruinni in talman. Is follus dhúin innossa in sluag ar Cromrail. Atracht grían ra lecnib na hIrluachra. & is amlaid ra buí 'ca rád & ro chachain in laidsea. & barecart Cú Ruí im enrand é don laíd.


    1. 34900] {MS folio 265a 45}Atchiu Luachair línib sliab
      taitnid grian tulgorm re taíb.
      is óic imriadat do chéin
      eter moin céir & craib.
    2. Mas elta fiach sut tair thall.

      34905] mas elta tradna tromm
      mas elta druiti labor
      mas elta chadan na chorr.
    3. Masa elta giugrand gúr.
      masa elta gési gér

      34910] {MS folio 265b} is fata uadib cu nem
      is garit úadib co fér.
    4. A Chu Ruí meic Dári dil
      a fir imthéit sále sreb
      apair or is ferr do chiall

      34915] ca rét imthic in sliab sen.
    5. In da dercaid in da druí
      is adbul a céo;
      {MS folio 265b 5} is uil úamnaigi atascí
      is luamnaidi a ngléo.

    6. p.1180


    7. 34920] {MS folio 265b} Masat cethrai corniga cais.
      masat cargi cruada cniss;
      masa chaill dubgorm thana.
      masa thondgur Mara Miss.
    8. Masat cethra co ndath chethra.

      34925] ni himmirgi oenbó
      ata fer borb bertas broengó
      ar druim cacha oenbó
    9. {MS folio 265b 10} Atá claideb cacha bó
      's a sciath da leith chlíu;

      34930] atat meirci cruaid ra cruaid
      uasna buaib atchiu. A.

Ní cian ro batar and in da druid & in da dercaid cu remid banbidcud bodba don chetna braini dar glend anall. Ba sed a barbardacht{MS folio 265b 15} atraachtatar cuna fargaib sleg ar aidlind na scíath ar berraidi ná
34935] claideb ar alchaing i Temair Luachra na torchair. Cach teg ara rabi tuigi i Temair Luachra atrochair na linbrattaib dermáraib de. Ba{MS folio 265b 20} samalta combo ní in muir tísad dar múraib & dar cernaib in betha chucu. Ra sait gnethi da gnúisib & ra buí crith ar détaib i Temair Luachra ar medón. Atrochratar in da druid i nnélaib & i tassib & i
34940] tamlecht. Fer díb dar múr immach. Crom Darail. & Crom Deroil dar {MS folio 265b 25} múr innond. Et araí sin ra érig Crom Deróil & ra chuir súil darin cétna mbraini tanic issin fachthi. Tarblaingset in slúag forinn faidchi. & suidset i n-oenairctas forinn achthi Snigis & legais in snechta tricha ferrthraiged ar cach
34945] leth uathu ra bruth na míled mórchalma. {MS folio 265b 30} Tanic Crom Deroil is tech i rrabi Medb & Ailill & Cú Ruí & Eocho mac Luchta. & bariarfacht Medb can as tanic in t-armgrith darfanic inn a haéor anuas. vel in dar muir aniar vel inn a Herind anair. Is a Herind anair dar lecnib na hIrluachra cu demin ar Crom Deroil.
34950] {MS folio 265b 35} Tachim sluaig barbardai nad etarsa indat Herennaig vel indat allmaraig. masat Herennaig & menbat allmaraig isat Ulaid. Nabad achnid do Choin Ruí andsút ar Medb tuarascbala Ulad ar is menic{MS folio 265b 40} ar écraitib & ar sluagedaib & ar thurasaib inna farrad é Ropad aichnid ar Cú Rui acht co fagbaind a tuarascbala. Tuarascbail in


p.1181

{MS folio 265b} chetna braini tainic issin mbali díb ám atá acumsa ar Crom Deroil.
34955] Tabair dúin dí ar Medb.{MS folio 265b 45} Unsea ra dún anair anechtair ar Crom Deroil atchonnarcsa and budin rígda romóir fiu ríg cach oenfer sin buidin. Triar i n-airenuch na buidni. laech rosclethan rígda romór eturru bar airmedón. samalta ra ésca 'na ollchóiciud déc a gnúis & a drech & a aged.
34960] {MS folio 266a} Ulcha degablach findchael fair Folt tóbach dergbudi i forchengul co fán a chulad leis. Lend chorcra chorrtharach immi. milech óir ecair ina brutt uasa gelgualaind. léni de sról ríg ra grían a gelchnis. Scíath dondchorcra co cobradaib óir buide fair. Claideb órduirn
34965] intussil leis. Sleg cuinseo corcarglan ina gelglaicc deiss deligthi. cona foga fogablach lé Certlaech da leith deis suillsithir ri snechta a gnúis & a drech & a aged. Fer bec bradub dá leith chlí luchru són cu mór. Fer find forsolus ic faebarchless chlaideb uastu. A cholg dét aithgér urnocht issin dara láim dó A chlaideb mór mileta issin
34970] láim n-aill. Ras cuir immasech i n-urairdi & i n-ísli. gun benat foscud fri folt & fri leccainn in laích móir medónaig ariu ra sechat talmain. ras geib in fer cétna ar rind ar uigib & faebraib. Is rigda in tuarascbáil ar Medb. Is rigda in luct issa tuarascbáil bar Cú Ruí Ced on cia sút bar Ailill. Ni handsa. bar Cú Ruí
34975] Conchobor mac Fachtna Fathaig rí díless dingbala Ulad hua ríg {MS folio 266a 20} Herend is Alban. in laech mór medonach út. Fintan mac Neil Niamglonnaig fer trín Ulad da leith deiss. cunid soillsithir snechta a gnúis & a aged. Cu Chulaind mac Sualtaim in fer bec brádub da leith chlí Ferchertni mac Corpri meic Iliach in fer find forsolussin
34980] {MS folio 266a 25} fil ic imbirt chless gaiscid uastu. rígollam de rígollomnaib Ulad sin. & cúlchometaid do Chonchobur o théit i crích a bidbad. Cipé dambad áil a áil vel a accallam in ríg ni lemthar co n-elathar in fersin. Unsea riu sain anair anechtair ar Crom Deroil. Atconnarcsa and{MS folio 266a 30} triar n-álaind n-étrom & erriud fennidi impu. días óc aítidach díb.
34985] In tres gilla ulcha degablach dondchorcra fair. Nicon benat a drucht dind féor ar áthi & imetrummi imthancatar mar na facced nech don mórslóg iat. & atchiat in sluag n-uile. Is séim & is imétrom & is sídamail in tuarascbail ar Medb. Is séim{MS folio 266a 35} iss is sídamail in lucht isa tuarascbail ar Cú Rui. Cia sút for Ailill
34090] Ni handsa ám bar Cú Rui. Trí sáermaccaémi Tuathi De Danand and sin bar Cú Rui. Delbaeth mac Eithlend. & Óengus Óc mac in Dagdai. & Cermait Milbél. Tancatar sin dered aidchi indiu. da mórad áig

p.1182

{MS folio 266a} & urgaile curas mescsat iat arin tslúag. & is fír cunna faccet in slúag{MS folio 266a 40} iat & atchiatsom in slúag.
34095] Unsea riu sain anair anechtair ar Crom Deroil. Atchiu and buidin laechda langlonnaig co triur derscaigthi rempu. i rremthús. Laech fíchda fordond and sin. & laech find fíralaind. & laech ruanaid rigthend{MS folio 266a 45} trén. co fult tóbach dergbuide fair. cunid samalta ra cír mbethi ra dered fagamair vel ra bretnasaib bánóir glantaitnem a fuilt. Ulcha degablach dondchiar fair. samalta ra hed láma laích ar fat. samalta
35000] {MS folio 266b} ra corcair lossa liac vel ra oíblib úrtheined a gnúis & a drech & a aged. Tri scéith donderga míleta foraib. Tri mánaisi mára murnecha bar{MS folio 266b 5} an barcaib leo. Tri claidib tromma tortbuillecha leo. Tri étaigi cáema corcardai impu.
35005] Dar ar cubus is laechda & is curatta in tuarascbail ar Medb. Is laechda & is curatta in lucht isa tuarascbail ar Cú Rui. Cid ón cia sút bar Ailill. Ni handsa. Tri prímlaich Ulad ind sin. na da Conall & Loegaire. .i. Conall Anglonnach mac Iriel Glunmair, & Conall{MS folio 266b 10} Cernach mac Amairgin. & Loegaire o Raith Immil.
35010] Unsea riusain anair anechtair bar Crom Deroil. Ataconnacsa and triar n-uathmar n-anachnid i n-airinuch na buidni. Tri lenti linecda i caustul fri cnessaib dóib. Tri bruitt finnig liathodra i forcipul impu.{MS folio 266b 15} Tri cualli iairn isna brattaib uasa mbraaib. Tri fuilt fordonna fraechda forru. Tri glansceith odorda co caladbualtib finnuma forru.
35015] Tri slega slindlethna leo. Tri claidbi órduirn acaib. Ba samalta ri gláim con allmaraig i fathod srenbúrach craidi cach miled díb ra{MS folio 266b 20} forcloistecht a mbidbad isin dunadsa. Is barbarda 's is cauratta in tuarascbail ar Medb. Is barbarda in lucht issa tuarascbail bar Cú Rui. Ced ón cia sút bar Ailill. Ni handsa
35020] bar Cú Rui. Tri taismidi catha Ulad and sin. Uma mac Remanfissig {MS folio 266b 25} a Fedain Chualnge. Errgi Echbél a Brí Errgi. Celtchair Mór mac Uithidir a Raith Celtchair a Dún Da Lethglas. Unsea riusain anair anechtair bar Crom Deroil. Atconnarc fer súilech sliastach slinnénach sármór síthfata. co sarbratt lachtnai
35025] {MS folio 266b 30} imbi. Secht ngerrchochaill ciara. comlemna imbi. girri cech n-uachtarach. libru cach n-ichtarach. Nonbur cechtar a da tháeb. Lorg aduathmar iarnaidi na láim. Cend anbten furri. & cend álgel ba sed a reba & abairti fuirmid in cend n-anbthen for cendar na nonbor condas marband ra abraitiud n-oenuaire. Fuirmid in cend
35030] {MS folio 266b 35} algen forru. condas bethaigend issinn uair chetna. Is ingnad in tuarascbail far Medb. Is ilrechtach intí 'sa tuarascbail

p.1183

{MS folio 266b} bar Cú Rui. Cid ón cia sút bar Ailill. Ni handsa bar Cú Ruí in Dagda Mór mac Eithlenn dagdia Tuathi De Danand. Da mórad áig & urgaile{MS folio 266b 40} ra cummasc isin matin indiu forin sluag & ni faccend nech issin
35035] tslúag é. Unsea riusain anair anechtair ar Crom Deroil. Atchonnarcsa and fer tailc tuillethan. Is é bailc bradorcha. is é drechlethan détsolus cen erriud cen étgud cen armu cen faebru acht fuathbróc dondlethair{MS folio 266b 45} degsúata. cu airbaccaib a da ochsal. remithir fer mór cech n-oen
35040] ball de. In corthi cloichisea immuich na fetat Clanna Dedad uile da thócbáil ra gat a talmain & daringni ubullchless án méor coa cheli{MS folio 267a} de. Ra leic uad ra talmain feib ra leiced dlaí omthaind bar athi & etrummi. Is ruanaid rightend trén rochalma in tuarascbail bar Medb. Is{MS folio 267a 5} fornirt cach 'sa tuarascbail bar Cu Rui. Ced ón cia sút bar Ailill.
35045] Ni handsa. Trisgatail trenfer sin .i. Trenfer tigi Conchobuir. is é marbas na trí nónbair dá déccun anníaraid nammá. Unsea riusain anair anechtair ar Crom Deroil. Atchonnacsa gilla nua noidenda i cengul & i cubriuch. Trí slabraid cechtar a da choss.
35050] {MS folio 267a 10} & slabrad cechtar a da lam. Tri slabraid imma bragit. & mórfessiur cecha slabraide conid inund & óenmórfessiur déc. Co mbeirsium rompur ferda feramail cu trascrand in óenmórfessiur déc cunas tairngend feib ro thairnged a comlín de bolganaib belca for áthi &{MS folio 267a 15} etrummi. In tan atchluined boltnugud a námat in tan ra benad
35055] cend ind fir díb ra tailfót de thailfotaib in talman. vel risin carraic clochi. iss ed atbered in fersin ní da thetarrachtain gaili na gascid{MS folio 267a 20} berair in rumpudsin, acht fá baltnugud in bíd & in lenna fil issin dunudsa. na ngeibsium eill nári cu n-imthig athach leo co taí tastadach conda bic in tond inburbi chétna.
35060] Dar ar cubus ar Medb. Is nemnech & is dochoisc in tuarascbail. Nemnech dochoisc cách issa tuarascbail bar Cú Rui. Ced ón cia é{MS folio 267a 25} bar Ailill. Ni handsa mac na tri curad atrubart a chianaib .i. Uma mac Remanfisig. Errgi Echbel. & Celtchair mac Uthidir. Is éicen in n-airetsin da slúag ica chomét. a théit i crích a bidbad daig
35065] a gaili da chomus .i. Uanchend Arritech & níra slán acht a {MS folio 267a 30} oenbliadain déc. & nira chaith a chuit riam na tairced do cach óen no bid issin taig. Unsea riusain anair anechtair ar Crom Deroil. Atcondarcsa and budin da daescarslúag oenfer eturru. Suasmael dubrintach fair

p.1184

{MS folio 267a} mocolsúli móra oengela ina chind. Aged ethiopacda slemangorm
35070] {MS folio 267a 35} aci. Bratt ríbáin i forcipul immi. frithchuman umaidi ina brutt uasa braini. sithbacc creduma ina láim. Clucin ceolbind ina chomaitecht. Bertaid a echlasc barin slúag co tárcend suba & sogra dond ardríg & dond tslúag uili.{MS folio 267a 40} Sothib & is fursidi in tuarascbail ar Medb. Sothib cách 's a
35075] tuarascbail bar Cú Rui. Cia sút bar Ailill. Ni handsa bar Cú Rui. Róimid rígóinmit sin ar Cú Rui. Ónmit Conchobuir. Ni rabi d'esbaid nach do chumaid ar duni d'Ultaib riam ara tucad da ari acht co facced Róimid rígónmit.
35080] Unsea riusain anair anechtair ar Crom Deroil. Atchonnarc and {MS folio 267a 45} fer corcarda cétliath i carput chendphartech ás echraid uraird. lend ilbrecc ingantach imbe. co n-imdénam órsnáith. Fail óir dano cechtar a da lám Fánni óir im cach mér da meraib. Airm co n-imdenam órda lais. noí carptig remi. &ix. carptig na degaid
35085] {MS folio 267b} &ix. carptig cechtar a dá tháeb. Is urdnidi & is rígda in tuarasgbail ar Medb. Is rígda & is urdnide tí 's a tuarascbail ar Cú Rui. Ced ón. cia sut bar Ailill. Ni handsa bar Cu Rui. Blad Briuga mac Fiachna a Temair na hArdda. & is{MS folio 267b 5} éicen na noí carptigsin imme. cach conair téit. ar ní eistensom
35090] ra hirlabra neich din tslog acht réa n-irlabrasom. gaíni a comrade do neoch aile acht dósom. Unsea riusain anair anechtair ar Crom Deroil. Atconnarc and budin rígda romóir. Oenfer ina airenuch sáic. folt fraechda fordub{MS folio 267b 10} fair. ell n-ailgen issin dara hoil dó Cubur fola fordeirggi issind
35095] óil aile dói. frecra mín munterda in dara fecht. & frecra andiaraid in fecht aile. Onchú obeli cechtar a da gualand. Sciath taí tailgel fair. Claideb gelnduirn leis. Sleg mór míleta ra aird a gualand inn{MS folio 267b 15} uair ras geib a grith slegi. Dobeirseom béim d'erlaind in rogai bara dernaind co maidend lán ármide meich de sponcaíblib tentidi dara
35100] slind & dara fográin inn uair ras geib a grith slegi. Cairi dubfola da lind aduathmar aidchi remi arna denam tria druidecht da folaib.{MS folio 267b 20} con & catt & druad cu fobairthea cend na slegisin issind lind nemi sin. In trath na thiced a grith slegi. Darar cubus in tuarasgbail ar Medb. Is nemnech cach 's a tuar-
35105] asgbail ar Cú Rui. Cid on cia sút bar Ailill. Dubthach Doel Ulad sin ar Cú Rui. Fer nara thuill buide ri nech riam. & inn úair is{MS folio 267b 25} crech ac Ultaib ule. is crech acisium a oenur. In Luin lúathéchtach Celtchair na láim ar íasacht. & cori fola forderggi rempi. arna

p.1185

{MS folio 267b} loscedsi a crand vel in fer no biad fóthi meni fothraicthe sin choire.
35110] fola nemi hí & ic tarngiri chatha itási. {MS folio 267b 30} Unsea riusain anair anechtair bar Crom Deroil. Atconnacsa and buidin aile. fer féta farsaid findlíath ina airenuchsaide. Bratt glefind immi. co n-achárimlib argit oengil. Léni alaind oengel i caustul fri cnes dó Maeldorn finnargit fa choim. Cráeb chréduma ra
35115] {MS folio 267b 35} haird a gualand. Binnius airfitig inna guth. airlabra airard admall aci. Darar cubus is brithemda & is gáeth in tuarascbail ar Medb. Is gáeth & is brithemda cách 's a tuarascbail bar Cu Rui. Cid ón cia sút bar Ailill. Ni handsa. Sencha Mór mac Ailella meic Maelchlóid.
35120] {MS folio 267b 40} a Carnmaig Ulad. Sobérlaid fer in talman & fer sídaigthi slúaig Ulad. Fir domuin án turcbáil co funiud. no sídaigfed da thrí findfoclaib. Unsea riasain anair anechtair ar Crom Deroil. Atconnarc and budin fég fíralaind. Gilla óc aítidach inna hairenuch. folt buide
35125] {MS folio 267b 45} buanchlechtach fair. In breth na fetand in láech fil remi da brith. beridseom hí Is gáeth & is glicc in tuarascbail ar Medb. Is gáeth & is glicc in tí 'sa tuarascbail ar Cú Rui. Cia sút bar Ailill. Ni handsa. Caíni cainbrethach mac Sencha meic Ailella sin & in breth na beir a
35130] athair & na fetand beridseom hí {MS folio 268a} Unsea riusain anair anechtair ar Crom Deroil. Atcondarcsa and tríar úathmar allmarda co putrallaib imgerra urardda co n-étaigib allmarda liathodar impaib. co tri gothnib umaidi i llámaib dessa{MS folio 268a 5} leo. co trí lorggaib iarnaidib ina lámaib clí ni labair nech díb
35135] ri araile & ni labair nech din mórsluag riu. Is mogda allmarda in tuarascbail ar Medb. Is mogda & is allmarda in lucht isa tuarascbail ar Cu Rui. Cid on cia sút ar Ailill. Ni handsa ar Cu Rui. Tri dorsid rítigi Conchobuir and sin. Nem & Dall &{MS folio 268a 10} Dorcha. Tuarascbail in chetna braini tanic issin fachthi dibsin.
35140] Nuchun airrecht in druí mór nimthathand a tuarascbail do thabairt ó sin immach. Is iat Ulaid sút tra bar Medb. Is iat écin bar Cu Rui. In ra samlaid riam na hiaram. vel in fail i tudchaisin vel remfaistini acaib.{MS folio 268a 15} Nad fetamar má tá ar Cu Rui. I fail san dunud nech rafitir
35145] ar Medb. Atá sinser Cland Dedad bar Cu Rui .i. Gabalglinni mac Dedad fil is é dall .xxx. bliadan isin dunadsa ica gairi. Tiagar da iarfaigid de in ra hairichlit. & iarfaigther de cia hairichill tucad{MS folio 268a 20} forru. Cia ragas and bar Cu Rui. Táet Crom Deroil & Faenglinni

p.1186

{MS folio 268a} mac Dedad. Tancatar rempu connice in tech ra bi Gabalglinni ica
35150] gairi. Cia so ar eseom. Crom Deroil & Faenglinni mac Deroil and so ar iat ga iarfaigid dítsu in ra bi i tarngiri vel i fastini a taidecht Ulad vel in fail rithalim forru. má tá Is cian atá i tairngiri a taidecht{MS folio 268a 25} ara rithailit. Is é a rithalim. Teg iarnaidi & da thech claraid immi. & teg talman foí anís. & lecc imdangen iarnaide fairside & na fríth
35155] da chrín & do lassamain. & da gúalach ra timmairged issin tech {MS folio 268a 30} talman conid forlán. Iss ed ra thairngered dún co timmairgfitis mathi Ulad i n-oenaidchi. issin techsain. Atát secht slabraid uriairn sund fa chossaib ind lepthasa ra hairichill chengail & forríata a{MS folio 268a 35} cengul dona secht coirthib failet forin faidchise immuich. Tancatar
35160] rempu issin tech. i mbaí Medb & Ailill & mathi na cuiced. & adfetaiter dóib mar ra airichlit Ulaid. Tiagar d'ferthain failti riu. Nech uaitsiu & uaimse a Chu Rui ar Medb. Cuich ragas and far Cu Rui. In dias cetna ar Medb. amp{MS folio 268a 40} curap amlaid ferthair failte friu uaimse co mathib choicid Connacht
35165] & uaitsiu cu mathib da cuiced Muman. Dobersa cid aichni bar Cu Rui arinti receras in fálti in ra síd vel in ra debech. Uair mad é Dubthach Doel Ulad receras is ra{MS folio 268a 45} hessíd táncatar. Mad e Sencha mac Ailella recras is ra síd tancatar. Lotar rempu conici bail i rrabatar Ulaid forsind faichthi.
35170] Mo chen bidchen do thichtu a ardrí ardectach ardúasal Ulad ar Crom Deroil ó Meidb & o Ailill & o mathib cuicid Connacht leo.{MS folio 268b} Mo chen bithchen do thichtu a ardrí ardechtach Ulad ar Foenglinni mac Dedad o coin Ruí mac Dari cu mathib da coiced Muman failit tall isin dunud. Tarisi lind & tarisi risin ríg. ar Sencha mac
35175] {MS folio 268b 5} Ailella. & ni do denam uilc na hirgaili tancatar Ulaid acht ar medarmesci á Dún Da Bend co Cliu Máil meic Ugaine. & nira miad leo dul assin chrich co mbetís aidchi longphoirt inti. Tancatar rempu cunice bal rabe Medb & Ailill & Cu Rui &{MS folio 268b 10} Eochu cu mathib na tri cuiced. ra innisetar doib. Ra cuirit in
35180] t-aes dána & na hairfitig & lucht airgarrdigthi co hUltaib céin ro bas ic errad tigi doib. do gardigud & d'airfitiud doib. Ra curit techta chucu da rad riu in laech bad ferr d'Ultaib do brith rogai{MS folio 268b 15} tigi doib. Ra erig imresun dug ac Ultaib immi sin. Atraachtatar cét curad comchalma díb ara n-armaib in n-óenfecht. Cura sidaig
35185] Sencha mac Ailella iat. Táet Cu Chulaind and ar Sencha. ba thómos a thigi thancabair & bid fora faesam curos tí arís.


p.1187

{MS folio 268b 20} Atraacht Cu Chulaind. Atraachtatar Ulaid ergi n-oenfir i ndiaid Con Culaind. Sillis Cu Chulaind farin tech is mó ro baí 'sin baili. Is eside in tech iarnaide immá rrabatar in da thech claraid.
35190] Tancatar lucht a frithalma chucu & ra hatód tor tened dermár {MS folio 268b 25} dóib. Ra deoraintea airigthi bíd & lenna dóib. Cach faicsi thiced d'aidchi ra étlaitis lucht a frestail & a frithalma ar oenferaib uathu. cu riacht in fer ndedenach coro iad in comlai da éis. Co tucait na secht slabraid uriairn forsin tech. & ro cenglait dona secht coirthib
35195] {MS folio 268b 30} cloch batar forsind fachthi immuich. Tucait tri coícait goband cona mbolgaib goband da gressacht in tened. Tucait a trí tim- chuardda imman tech. ra hadnad in tene anís & anúas issin tech. Co tanic robruth in teined trisin tech anís. Cura thromgairset in{MS folio 268b 35} slúag immon tech. curba thaí tastadach for Ultaib. Cu n-ebairt
35200] Bricriu. A Ultu ca rét in bruth romór gabas ar cossa. acht is irdarcu damsa sanas ná do neoch aile égem. dar limsa atathar icar loscud{MS folio 268b 40} anís & anuas. & is forríata in tegdas. Biaid cur da findfam bar Triscatail Trenfer ic érgi. & ic tabairt bulli da choiss issin comlaí n-úriairn bai rissin dorus. Nira chneit & nira geis & nira guais in
33205] chomra. Ni mandernais da fled d'Ultaib a Chu Chulaind bar Bricriu.{MS folio 268b 45} dosratais i cró bidbad iat. Na gáb a Bricri ar Cu Chulaind. Dagensa dom Chrúadin ni triasa ragat Ulaid uli immach. Sádis Cu Chulaind a chlaideb co ránic conici a elta trisin tech iarnaidi & trisin da thech
35210] claraid. Tech iairn and so bar Cu Chulaind etar da thech claraid. Messu cach maín on bar Bricriu


p.1188

Orgain Dind Ríg

{MS folio 269a} CID dia tá orgain Dind Ríg. Ni handsa. Boí Cobthach Cóel Breg mac Ugaine Móir i rrige Breg. Baí dano Loegaire Lorc mac Ugaine i rrige Herend. Ba formtech Cobthach fri
35215] {MS folio 269a 5} Loegaire im ríge Herend corra gaib fergg & galar de coro sergg a fuil & a feóil de. conid de ro boí Cóel Breg fairsium & ní roacht marbad in Loegaire. Ro gaired dó iarum in Loegaire co farcbad bennachtain ocai ria n-écaib. In tan didiu dolluid a bráthair chucai issin tech{MS folio 269a 10} brister coss erín chirci for lar in taige. Nírb irsan do galar or
35220] Laegaire. Is tairise ón or Cobthach. Dochuaid ass uile anísiu eter fuil & chnáim eter bethaid & indili. Doronsáid fuachtain frim a gillu .i. coss na circe do brissiud. Tucaid ille co tucursa cumrech impe. Fe{MS folio 269a 15} amai or Laegaire. Is meth & milliud dond fir. Is tabarta i n-éslis. Tairsiu imbárach or Cobthach co raltar mo fertsa latt ar atbélsa ar
35225] lúath Maith or Loegaire dogéntar. Maith tra or Cobthach ria rigna & ria rechtaire. Abraidsi ba marbsa can fis do neoch aile. & domberar{MS folio 269a 20} im charpat & altan scene im láim. Doraga mo brathair co dichra dom chaíniud. Bés rosia ní uaimsea hé Ba fír són. Doberar immach in carpat Dothaet a brathair dia
35230] chainiud. Téitside cona tailce fair anúas. Nos clanna in sciain ind oca fordrund co tuargaib cend ass i coirr a chride conidro marb.{MS folio 269a 25} Foracaib Loegaire mac .i. Ailill Áine. Ro gabside ríge Lagen. Nirbo lór dano la Cobthach in chetfingal co tart argat do neoch dorat dig tonnaid do Ailill combo marb de. Iar sin ro gabsom rige Lagen.
35235] {MS folio 269a 30} Foracaib dano Ailill Áne mac .i. Moen Ollam. amlabar side dano combo fer mór. Laa dó didiu issin chluichimaig oc immáin. Dorala camman dara lurggain. Románicse on or se. Labraid Móen or na gillai. Labraid a ainm ond úairsin. Congairther fir Herend do Chobthach do thomailt fesse Temrach.
35240] {MS folio 269a 35} Luid Labraid dano cumma chaich. In tan didiu rop ániu dóib ic tomailt na fesse.' batar in t-aes admolta forin lár oc admolad ind ríg & na rígna & na flathi & na n-octhigern. Maith didiu or Cobthach in fetabair cia as féliu i nHerind.{MS folio 269a 40} Rofetamar or Craptine .i. Labraid Loingsech mac Ailella. ronanacsa


p.1189

{MS folio 269a} i n-erruch coro marb a oendam damsa. Is hé as féliu rofetamar ar
35245] Ferchertni fili. Ronanacsa dano i ngaimriud coro marb a oenboin dam. Eircidsiu lessium dano ar Cobthach ar is feliu andúsa. Nipa{MS folio 269a 45} messaitiseom desin or Craiptine & nipat ferddesiu. A Herind duibsi im ol Cobthach. Mani fagbam ar n-inad inti or in gilla. Dlomtair
35250] iarum. Cid ragmait or in gilla. Siar or Ferchertni. Tiagait iarum co rríg Fer Morca .i. Fir Mora batar immon Luachair{MS folio 269b} nDedad thíar. Scoríath iss hé ba rí dóib., Cid doforfuc or Scoríath. Ar ndlomad do ríg Herend. Fo chen dúib or se. Bid inund techt no anad dún céin no mbeosa. Robar bia degcommaid. Ingen la Scoríath.{MS folio 269b 5} Moríath a hainm. No bithe 'coa forcomét co lléir. uair na frith
35255] céili dingbala di fo chetóir a mmathair oca comét. Niro chotlaiset a dá súil ríam acht indala n-ai oc aire a ingine. Ro charastar im ind{MS folio 269b 10} ingen inti Labraid. Baí comairle eter in n-ingin & Labraid. Ro boí urgnam mór la Scoriath do feraib Morca. Is ed comairle
35260] dorónsat Craiptine do seinm suantraige iarsind ól co comtholad a mmathairsi. co rroissedsom in n-imdaí Ba fir son im. Niro cheil Craiptine a chruitte dadaig coro chotail in banscál. & co comarnaic{MS folio 269b 15} ind lánamain. Nirbo fota trá iar sin coro dúsigsi. Erig a Scoríath or si. Is olc in cotlud ataí ol si. Anál mnáa lat ingin Cluinte a hosnaid
35265] iar ndul a menmairc uathi. Atraacht iarum Scoriath. Fintar cia doróne so or se. coro gabtar{MS folio 269b 20} claidib dó fó chetoir. Nicon fes cia dorone. A cind dona druidib & dona filedaib or se mani fintar cia doróne Bid d'anim duit or Ferchertne do munter do marbad. Do chend dano ditso féin ar
35270] Scoríath mani aprai. Apair or Labraid Is leor mo mudugud m'oenur. Is and asbert Ferchertne{MS folio 269b 25} Ni ceilt céis céol do chruit Chraptine co corastar for sluagu suanbás consrec coibnius eter sceo Máin Moríath macdacht Morca mo cein lúag Labraid.
35275] Labraid or se condranic frie iar for tálgud do chruit Chraipthine {MS folio 269b 30} Ro mertsom a muntir i ssuidiu. Maith tra or Scoríath nicon terglansamni céli diar n-ingin cosin nocht ara seirc lind Ciano bemisni ica thogu iss é fuarammar and Déntar ol is taig ol se & tabar a ben fora laim Labrada & ni scersa fris or se corop rí Lagen.
35280] {MS folio 269b 35} Dothaet iarum a ben chucai & foid leis. & doberat sluagad fer Muman iar sin co rroachtatar Dind Ríg in cetorcain. & atroas techt arin orggain co ndernsat comairli mbrecaig ind oic amuich .i. C raptine do dul forsin doa in dúni do seinm suantraige don tsluag{MS folio 269b 40} innund condarralad dara cend. & in sluag ammuig do thabairt
35285] a n-aigthe fri lár. & a mmeóir ina cluasaib conna cloistís in seinm.


p.1190

{MS folio 269b} Combó ed ón dognithe and & co torcratar ind fir & co ndechas arin dún & co ralad ar in tslúaig & coro hort in dún.{MS folio 269b 45} Ro boísi dí forin tsluagud .i. Moríath. Nirbo miad lesi dí a mera do chur ina cluasaib ria céol fessin. co mboí tri thráth ina cotlud ar
35290] niro lamad a gluasacht. Unde dixit mac Lonáin.

    1. Feib conattail Moríath múad
      fiad slúag Morcae mó cach scéol
      {MS folio 270a} dia n-ort Dind Ríg réim cen tréis.
      dia sephaind céis centoll céol.


35295] Ro gabsom dí rige Lagen iar sin & batar core & Cobthach & is and ro boí a sossadsom i nDind Rig. Fechtas im ro gabsom & lánrige la Cobthach. Ro chuirestar iarum{MS folio 270a 5} innf Chobthach do denam a menman & do airiuc thuile dó Dorónad teg lesseom dano ara chind Chobthaig. Imchomnart im a tech d'iurn
35300] eter fraig & lár & chomlada dorónad a tech. Lagin oco denam bliadain lán & doceiled athair ara mac & mathair ar ingin. Is dó atá nit lia Lagin rúni. Is and doronad a tech i nDind Ríg.{MS folio 270a 10} Ro cured dí Cobthach dond irgnam & dolluid.xxx. ríg imbi do rigaib Herend. Forémdes im o Chobthach dul issin tech co ndigsed
35205] máthair Labrada. & a druth. Is ed dorroíga in drúth bennachtu {MS folio 270a 15} Lagen. & soiri a chlaine co bráth. Ara aithius dia mac dochuaid in ben. Esseom féin .i. Labraid oca ferthaigis. Luidseom arnabarach do chluichi frisna gillu isin léna. Co n-accai a aiti hé Imbridside oenchossid sciach fora druimm & fora chind ind{MS folio 270a 20} Labrada. Is dochu or se bid echt la mac echt latso. Olc duit a gilla
35310] or se rf Herend do thocoiriud co trichait rig imbi cen bith ria mbéolu oc airiuc thuili dóib. Gebid imbí iarum. & luid chucu issa tech. Tene duib or se & lind & biad isa tech. Is cóir ar Cobthach. Nonbur dó for lár in taigi.
35315] {MS folio 270a 25} srengait in slabraid baí assin chomlaid ina ndiaid conda ralsat arin coirthe i ndors taige & ro sutea na tri choícait bolg goband doib immon tech & cethrur oclách for cach bulg combo te don tslúag. Do mathair a Labraid ar na óic. Nathó a maccucan or si. Dénasu{MS folio 270a 30} th'einech thriumsa ar atbelsa chena.
35320] Orggthir tra Cobthach Coel secht cetaib & co .xxx. ríg imbi. Inde dicitur.


p.1191

    1. {MS folio 270a}Tri chet bliadan buadach rím
      re ngein Christ compert nóeb.
      {MS folio 270a 35} nirbo bratharda ba holc

      35325] orta Lorc la Cobthach Cóel.
    2. Cobthach Cóel co tríchait ríg
      ro n-ort Labraid lirdes muad
      mac meic Loegaire din lind
      i nDind Rig ra hort in slúag.


35330] Et is desin asbert Ferchertne file.

    1. Dind Rig
      ropo Thúaim Tenbath
      .xxx. fariach
      rop ua find bebsait
    2. brusius breosus
      bure lond Labraid
      lath ngaile
      hua Luirc
    3. {MS folio 270a 40} Lugaid loeg lond

      35335] sanb Setna
      sochla Coel Cobthach
      cond mál Muridach
    4. mandras arma
      brathar athar
      ollam Máin
      maccu ána Ugaine

.i. Máine Ollomsom i tossaig Labraid Móen iar sin. Labraid
35340] Longsech im o luid for longais. Orggain Dind Rig in sin.


p.1202

Niall Frossach


35670] {MS folio 273b 1} BUI rí fírén forglide fíal fossad flaithemda i n-ardrígi for Herind .i. Niall Frossach mac Fergaile. Ba maith Heriu fria remis. Boí{MS folio 273b 5} mess & class & íth & blicht fria lind & boí cach óen fora duthaig oca. Dorecmacht fecht n-óen and móraenach i Taltin lais co forglu fer nHerend imme. Ra córaigit dano ríg rogmara & rigna rosclethna &
35675] {MS folio 273b 10} tóisig na túath. & a n-airig. for foradaib airegdaib ind oenaig. Batar im maccaími & dreittil & láith gaile na nGaedel for dírmaib dronaib tendroscachaib ic ferthain graffand issind óenuch. A mbatar and dofic ben do saigid in ríg & mac na hucht. & dobert{MS folio 273b 15} i n-ucht in ríg. Ar do rígi & ar do flaithemnas or si finta damsa tria
35860] firinni flatha cóich athair collaide in meicsea ar ni fetarsa fessin. Ár thongimse féin fót firinni flathasu & fón ríg follomnaiges ind uli{MS folio 273b 20} dúil nach fetar cin o ferscal fri hilbliadna innassa. Tochtais in rí andside. In dernais lanamnas rebartha ri mnaí aile for se. & na ceil or se ma dorónais. Ni chel or si. Doringnius. Is fír ar in rí ra chomraic in bensin ri fer in n-uair remi. & in
35685] {MS folio 273b 25} chompert ro facaibside accisi rolásaide. rolaside triasin comsuathad it maclocsu. Coro chompert it broindsiu. Is é in fersin athair do meicsiu. & fintar cía eside. A mbátar and dano co cualatar in fothrum assind áer cucu &
35690] {MS folio 273b 30} co nfaiccet in fuath & in n-irchóit n-anachnid oc tuttim for lar ind oenaig coro chuir scuru & daíni for teiched. Connar thairis issind oenuch acht in rí & úathad malle ris. Crét tú ar in rí Dune ar se. Cid dottuc fon innassain ar in rí{MS folio 273b 35} Ni handsa ar se. Sacart Insi Bó Finni me a bunud. & tech doronad
35695] acum & nirb áil dam sáer isin domun do thabairt do denam a erscoir. Co tánic demon for deilb duine dom saigid & co nderna erscor issin{MS folio 273b 40} taíg. & niro gab logidecht aile. acht slectain do. & ro slechtusa dó


p.1203

{MS folio 273b} iar sain. & rom gabsa andside miad & borrfud. & dom thanic tond diummais. & tucad luad for luamna fom. & romfucsat na demna leo.
35700] {MS folio 273b 45} & batar accom follomnugad fri re.uii. mbliadan innossa. In tan iarum rucaisiu in mbreith fíren forglide í mbuaruch forsin nmaí dodechaid dott ail is anddonrala ni uasutsu. indé iarum tánic ditsu{MS folio 273b 50} ar th'imdergad foloiside i n-ardda coro scaíl na demna for cach{MS folio 274a} leth. & niro fétsat m' fastudsa. occo issind aer co tudchadsa for
35705] lár amal atchisiu & corom saerad tria firinni do flathasu. & iss í ind {MS folio 274a 5} firbreth rucaisiu or se forin lenam. Ro saerad in sacard & rofess athair na noíden tria breith in ríg fon cummasain. Bá la gein ind rígsain ro fersat na tri frossa .i. fross argit a gil. is deside ro cumtaigit scrína & ethla náem Herend. & fross
35710] fola for glend Lagen. & fros chruthnechta.

Unde Fland Frossach


p.1204

Óenach Talten

{MS folio 274a 10} FERthair Oenach Talten la Diarmait mac Cerbaill in bliadain ro gab rigi Herend. & Ciarán mac in tSáeir a anmchara issind Oenuch. 'na farrad. Agtair cluicheda & ferthair graifni ind Oenaig. Tic ben do saigid a fir, issind Oenuch. & atnaig oc liamain a fír for mnai aile. & ro buí in fer oc éligud in gnimasin. Gebatsa
35715] {MS folio 274a 15} a luige fó láim Chiaráin ar in ben. Dober in fer a luigi fó láim Chiaráin narbo chintach issin gním ro lí a ben féin. & ba bréc dó Gebid dano cnocc allsi for muneol áit i mbaí lám in chlerig fair & téit a chend de co mboí i fiadnaisi fer nHerend oc imthecht issind
35720] {MS folio 274a 20} Oenuch & se can chend coro mórad ainm Dé & Ciaráin issin mirbailsin. Rucad in díchennach la Ciarán co Cluain iar sain dia lessugud airet no chindfed dia a bethu. & ro boí co cend. uii. mbliadan 'na{MS folio 274a 25} bethaid ocna manchaib dar éis Chiaráin
35725] Co tucad ben chuice fecht and. & coro aíntadaig fria. & coro torrched in ben de. & co ruc mac conid ésen Sogain i mMide ut alii dicunt. Iar comrac dósom im frisin mnaí atbath fo chetóir. Coro{MS folio 274a 30} hadnacht leisna clerchu. i cind airtherach immaire Chomgaill áit i
35730] fail cross Chomgaill indiu. Co fil lecc & ligi Ambacuc and sin i cumnigud in scéoil do chách. Conid ingnad d'ingantaib Oenaig{MS folio 274a 35} Talten in sin. Ingnad aile in so béus do ingantaib ind Oenaig cétna .i. facsin na trí long ar imram issind áeor uasa. & fir Herend im Domnall mac
35735] Murchada ic ferthain ind Oenaig.


p.1205

Aided Cuanach meic Ailchini

{MS folio 274a 40} ÁED Bennáin ri Irlochra dá mac déc lais & teora ingena. Senfocal léo. Ni amlaid foracaib Aed Bennain a maccu. Mór{MS folio 274a 45} Muman ingen Áeda Bennáin. Ro buí admilliud furri i tossaig.
38740] Ni theissed acht co dorus tige. Rot mairg a Mór ar in guthassind áer úastu. Ro batar im rigrad Herend oca cungidsi. Laa and dí co cuala in nguth. Rot mairg a Mór. Ba ferr lim dobertha oldaas a{MS folio 274a 50} bithtarngire. In ba i tossaig vel i nderiud. I tossaig im or sisi. Doratad iar sin fualang fóthe coro ling dar dúa ind liss. conna
35745] fess cia deochaid. Coro sir Herind da bliadain. Coro dubai fri gin {MS folio 274b} & gaíth hi certib & lothraib. cona tarlai do Chassiul. Fingen mac Aeda is é ba ri andside. Ingen rig na nDesi leis. Boí oca cairibside tri thráth.{MS folio 274b 5} Laa n-and luid issa rígthech iarsind ingairiu. conda tarlaic
35750] frisin tenid. Curid or Fingen in cale ucut immach. Rot bia mo delg ol ind rigan. & foí lee innocht. Ni maith or Fingen. Cencop maith bidit ecen. Nochon ifamni coro foasu lési. Bid eicen or Fingen.{MS folio 274b 10} Tucthar dam in delg Sísi ro deraig dóib .i. ind rígan. Fácbais ind ingen na ceirte alláthís & téit chuce issin n-imdai. Can duit a ingen
35755] or Fingen. Is and noda sloinne & donnanic a cíall. Maith or Fingen. Tarcaidside comthrom di argut friesi hi tossaig. Amal ropo matan{MS folio 274b 15} atraigsi do eirgi lasna caírcha. Nathó or Fingen. nat ainisiu arin rigain. Atraig in rigan co mbaí oc garib impu. Gaibid or Fingen in mbrat corcra ucut impe. & delg inna rigna ina bratt. Niba i
35760] comairichas frimsa or ind rigan. Bid fir or Fingen. Aní ro renais {MS folio 274b 20} ní chomraicfe fris. Anfaidsi or is ferr a cenel or Fingen. Is fria tra dofedar cech degben i nHerind .i. fri Móir Muman. Buisi i fail Fíngin co rruc mac dói. Sechnasach mac Fingin. Marb Fingin iar sudiu. Co ndechaidsi co Cathal mac Finguine .i. co
35765] {MS folio 274b 25} rríg Glenmain .i. rige Muman a Casiul in tres fecht. A Glennamain in fecht aile. A hÁine in fecht aile .i. Eogonacht sin uile. Luid dí co Cathal i nGlendomuin. Tucad dano siur disi i ngait aníar .i. Ruithchern ingen Aeda Bennáin co mbaí oc Dún Chaireda i crích{MS folio 274b 30} hua Liathán oc ingairiu i ndoíri. Ba hé dí a hannacol .i.


p.1206


    1. 35770] {MS folio 274b} Locht mór do Dún Chaireda
      innach lúachair bongair dó;
      maccain congair in airdcheóil.
      sech ni n-athgén nim athgeoin.

{MS folio 274b 35} Co tucad mac Mo Cherdda cucce. Óinmit side & fáith Dé Gaib
35775] sin a ingen or se.

    1. Maccan congair in ardchéoil
      sech nim aithgen nim athgeóin.
      intí chongair o Loch Léin ar Mac Mo Cherda
      is daig immon etar céin.

    2. 35780] Locht mor do Dún Chairedo
      innach luachair bongair dó;
      ni fil locht fair acht mad óen.
      nad fil lúachair ima thóeb.

{MS folio 274b 40} De Eogonacht Locha Léin dond ingin ar Mac Mo Cherda.
35785] Atchúas do Móir. Dochuaidside conda tuc cuicce co mbúi ina farrad. Dotheigtis im a ndís sethar co mbitís oc caíniud Fingin Is and asbertsi.

    1. In tan docengat in tsluaig
      timchiull Glendomain atúaid.

      35790] dibad marbain Locha Cend
      {MS folio 274b 45} ciam mataí a Ruithchernd.
    2. Fingin ba garg ba díglach
      ba gáeth ba báeth ba brigach.
      slemun guide gargg tomtha

      35795] ba forbaelid a somtha.
    3. Fil mo dáil i llaind Lothra
      lecht Fingin.
      issind insi ata dam
      {MS folio 274b 50} lecht Aeda & Damnatan.

    4. p.1207


    5. 35800] {MS folio 274b} Maccan congair i nUilind
      i nUilind maccan congair
      {MS folio 275a} atche Femin im Loch Cend
      atchi Loch Cend ca nad mair.
    6. Is annam iar n-imrim ech

      35805] eter Chassel & Loch
      iniaite én finnabrach
      feras amran imma droch.

{MS folio 275a 5} Boí im Cathal oc cloistecht friesi i tóib in muini. Is and atrarach side & asbert.


    1. 35810] Is deithber
      cencop mór mo thuasa.
      inid diliu imradud
      in marbain innousa.
    2. Cid in marbán oro bi

      35815] i n-úir bliadain no lathi.
      is a dagdoinacht conoí
      cona dermatar a choí
    3. A ben ucut na fer mol
      frisin marb dochuaid do don

      35820] {MS folio 275a 10} car nech na dingnea th'étail
      co ndig fessin do ecaib.
    4. A fir ucután amne
      uair fomairnecsa oc coe.
      bid sí do sercsu bas ni

      35825] nad mair inti cetabuí

Nocho n-accasi tra oca chaíniudsom ond uair sin. Dorat dí Mór in Ruthchern do Lonán mac indig. Ro baiside for fogail i fail{MS folio 275a 15} Chathail. Co tarat Mór a síair dó Fechtas and tanic rí na nDése. For láim Chatail no bíd Lonán. Érigsiu a Lonáin riasin ríg.


p.1208


    1. 35830] Na glúais Lonán mac Findnig
      or Mór aníar
      {MS folio 275a} A síd iarar imbir
      Niba danu frí grithu
      {MS folio 275a 20} nib' athiu fri cure

    2. 35835] in laech hé dia tailcibe
      laech dolleice a suide.

Luid siar dí in Lonán & a ben co maccaib Aeda Bennáin. Dos- narraid Cuano mac Cailchín o Liathmuiniu co rruc a mnaí o Lonán.{MS folio 275a 25} & coro gonad fadéin. & co n-erlai iarna guin co rranic síar.
35840] Is iar sin ro fuacrad cath o maccaib Aeda Bennáin for maccu Cathail .i. ar nocho roacht ind lanamain siar dia n-inchaib. & dano ro boí cuit do maccaib Cathail ocon tsarugud. Cindas churfither in{MS folio 275a 30} cathsa or fir Muman. mad meic Cathail tiasat i n-agid mac nAeda. immotáeth dóib ar chomúaill. Tiagait dí meic Aeda i
35845] n-agid na n-echtarthúath sair .i. na nDésse & Hele & Múscraige Bregoin & Airthir Femin & Fer Maige. Cuanu ba hé rí Fer Maige Fene. Meicc Cathail dano ar cind Chorco Loigde & Chorco Duibne{MS folio 275a 35} & Ciarraige & Chorco Bascind & Chorco Mrúad. In tres laa dí resin cath. is and tanic triar aesa cerdda co Cuanaig.
35850] Bui Cuano oc taffond. Teit chuccu. Can dúib or Cuanu. & cia no {MS folio 275a 40} saigid Aes cerdda atancomnaic. Co Cuanaig saigmít. Ro marbad Cuanu hi tress indossa or se. Is and asbert in tres fer.

    1. Anim do neoch bith cen tech.
      masa fír athguin Cúanach;

      33855] fibthair im maig di suidiu
      cen deme do Liathmuiniu.

Asbert araile.

    1. Nirbo dithrub cosindiu.
      {MS folio 275a 45} in tslige do Líathmuniu.

      35869] immusretís cossa ech
      Muman i mbethu Chuanach.

Asbert in tres fer.

    1. Cossin laithe ro nuagad.
      ganem im thoíbu Cúanach;

      35865] ba aicde na dairthech ní
      comla ri Dún Liathmuni.


p.1209

{MS folio 275a} Fo chen dúib or se. messe Cuano. Fe amai or seat. nit ricfam.{MS folio 275a 50} Ro scichis deit féin. Bia marb ria cind bliadna. Doratad iarum in{MS folio 275b} cath. Lonan im aníar i n-agid Chúanach. Ro memaid tra ria
35870] maccaib Cathail as Indiu Mór co lLuachair nDedad. Ro memaid dano re maccaib Aeda sair co Cend Currig. Adogrind im Lonan{MS folio 275b 5} inní Chuanaig. i nDubid immatarraid dóib. Dobeir Cuanu forgab for Lonan co mbuí triit Oc soud do Chuanaig ass docuiredar cuilend athorbai i ngabol Chuanach conatarla faen. Dober dano Lonas
35875] {MS folio 275b 10} fuasma do gai mór indseom. & ni thuidchid de co tall a chend de. Is and asbert Mac Mo Cherda.

    1. Dresfid huinnius & fern.
      do taig indiu a Ruithchern.
      biaid brattan fuidb im nech.

      35880] fo daig ilmonsa Cuanach.
    2. Sescand Cluana maccú Birnd.
      dobert Bodb echt n-amra n-ind.
      deccaid i tóeb ind lenai.
      {MS folio 275b 15} lecht Cuanach meic Cailchenai.

    3. 35885] A chuilind ind athforbai
      rolais ar cossa amrai
      olc sén uare ardotbí
      aithechthuathi dia slabrai.
    4. Is úarach

      35890] innocht aithgelach Cúanach.
      a dagben in banna bán.
      a ingen a oínmaccán.

{MS folio 275b 20} Ba fir son niro an aice in n-aidchisin acht in triarsin. Aided Cuanach meic Ailchini in sin.,


p.1210

Echtra Laegaire meic Crimthainn


35895] {MS folio 275b} BAtar Connachta fecht and i ndáil oc Enloch for Maig Aí Cremthand Cass iss é bá rí Connacht in tansin. Ansait{MS folio 275b 25} ina ndáil in n-aidchisin. O 'trarachtatar matin moch arna- bárach co n-accatar in fer chucu triasin ciaig. Bratt corcra coic- diabulta imbi. Da sleig cóicrinni ina láim. Sciath co mbuali óir fair.
35900] Claideb orduirn fora chriss. A mong órbuide dara aiss. Tabraid {MS folio 275b 30} fáilti dond fir dotháet chucaib or Laegaire Líban mac Crimthaind. Macsaide is áinem ro boí la Connachta. in Laegaire.

Fo chen don láech nad athgenamar or Laegaire. Is bude lim or se.{MS folio 275b 35} Cid immotracht or Laegaire. Do chungid sochraite or se. Can duit or Laegaire. Do feraib side dam. Fiachna mac Retach m'ainmse.
35905] Mo ben iarum rucad uaim .i. rofuc Eochaid mac Sáil. Dorochairside limsa i rroí chatha. co ndeochaid co mac brathar dói. Co Goll mac{MS folio 275b 40} nDuilb rí dúin Maige Mell. Doratusa secht catha doside. & ro memtatar form uile. Forruacrad iarum cath lind indiu. Do chungid
35910] chobartha iarum dodechadsa. Is and asbert.

    1. Aildiu maigib Mag Da Cheo.
      immaluadet linni cró
      cath fer side lán do gail
      {MS folio 275b 45} ni cían di siu inid fail.

    2. 35915] Tindsamar fuil fichda fland
      a corpaib segda sóerchland;
      fora collaib ferait brón.
      bantrocht dían derach dímór.
    3. Cetorggain Cathrach Da Chorr.

      35920] imma rabe táeban toll;
      dorochair co cind fri cath
      {MS folio 275b 50} Eochaid mac Sáil sirechtach.

    4. p.1211

    5. {MS folio 275b} Trén ron bagi Aed mac Find.
      in n-irgail n-uallaig n-adrind;

      35925] {MS folio 276a} Goll mac Duilb dondmeic Nera
      ron bagi mór caemchenna.
    6. Maithi m'eich. áilli mo mná
      me fadéin ni hed namma;
      urrand argait & óir

      35940] teit lim cach duine dian áil. A.
    7. {MS folio 276a 5} Findne gela na lláim
      co comarthaib argait báin
      co claidbib glanaib glassaib.
      cornaib cruachaib comrasaib.

    8. 35935] Co comarlib in chatha
      ar belaib a findlatha;
      cengait dar gaó glassa.
      buidni bána barrchassa.
    9. Crotait irgala ecrat

      35840] orcit cech tír fonuaprat
      {MS folio 276a 10} caín cengait uili don chath.
      sluag dían deligthe diglach.,
    10. Deithbir dóib cid mor a mbríg.
      at meic rigna & ríg;

      35945] fil fora cennaib uile
      monga áille órbuide.
    11. Co corpaib mínib massaib.
      roscaib rélib rindglassaib.
      fiaclaib glainib glanaib

      35950] {MS folio 276a 15} belaib dergaib tanaidib.
    12. It maithe fri guin duine.
      binne fri úair cormthige
      sech it suithe for rannaib.
      idid era for fidchellaib. Findne gela


p.1212


35955] {MS folio 276a} La sin imsoí úadib. Mebol dúib or Laegaire cen chobair ind fir. {MS folio 276a 20} Fonópairside.l. láech ina díaid. Gaibidside remib fon loch. gabaitseom dano ina diaid. Co n-accatuar a ndúnad ara cind. & in cath i n-agid araile. Esseom rempo co rranic a ndúnad .i. Fiachra mac Rétach. Condrancatar i suidiu na da chath.
35960] {MS folio 276a 25} Maith a Fiachnai or Loegaire condricubsa frisin tóesech anal .l. laech. Roticubsa im or Goll mac Duilb. Immostuarcat a ndíb coícdaib. co tulaid Loegaire ass a choicait i mbethaid iar tuitim Guill cona choecait.{MS folio 276a 30} Maidid in cath remib iar sin co ralad a n-ár. Cáit i tá in ben or
35965] Laegaire. Atá i ndún Maige Mell ol Fiachna. & leth in tslúaig impe. Anaid sund co ndarisa mo choícait or Laegaire. Luid iarum Loegaire co rranic a ndún. Ro bas im oc gabáil in{MS folio 276a 35} dúine. Bid bec torbai or Laegaire. Dorochair for rí & dorochratar for coím. Lecid in mnai immach & tabar slan dúib taris. Dogníther
35970] ón. & is and asbertsi oc tuidecht immach .i. Osnad ingen Echach Amlabair.

    1. Nip inmain lá negtar fuidb
      fo bíth corpáin Guill meic Duilb.
      nech ro charusa rom char

      35975] ni sceol Laegaire Lí Ban.
    2. {MS folio 276a 40} Ba mellchu lim dul dáil
      i ngnais Echada meic Sáil.
      meti ni badam béo.
      d' ingnais rig Maige Da Cheo.

    3. 35980] Iar sain carsor Goll mac Duilb
      las ngontais scaíltis fuidb.
      {MS folio 276a 45} fo reir nDé tiagsa immach
      dochum Fiachnai meic Retach.

Luid Loegaire iar sin co tarat a láim i;;áim Fiachna. & foid ra
35985] Loegaire ind adaigsin .i. Dér Grene ingen Fiachna. & dobreth .l. {MS folio 276a 50} ban da choicait laech. Anait leo co cend mbliadna. Tiagam do fis scél ar tíri or Laegaire. Dia tísaid aridisi or Fiachna berid eochu lib.


p.1213

{MS folio 276b} & na tairlingid díb. Dognither ón. Tiagait co rrancatar a n-oínach. Connachta andside bliadain lán oca chainisium. conda fairnechtar
35990] i n-oendáil ara cind. Ro lingset Connachta do failti friu. Ná taet or {MS folio 276b 5} Loegaire. Do chelebrad díb dodechamar. Nacham fácaib or Crimthand. Rige teora Connacht duit. a n-ór & a n-argat a n-eich & a sréin & a mna coema dot réir & nachan fácaib. Conid and asbert Loegaire.


    1. 35995] Amra sin a Chrimthain Chaiss
      {MS folio 276b 10} carma imthecht da cech frais.
      immáin catha cét míle
      techt a rrige i rrige
    2. Ceol soer sirechtach side

      36000] techt a rrige i rrige.
      ól a stabaib glana
      acallaim neich no cara.
    3. Mescmai fairind óir buide
      for fidchellaib findruine;

      36005] donfairic ól meda mind
      la fíanlaech n-uabrech n-imrind.,
    4. {MS folio 276b 15} Is í mo bensa féine
      ingen Fiachna Der Greine.
      iar sin co n-écus duit

      36010] ben cech oenfir dom choicait.
    5. Tucsam a dún Maige Mell
      .xxx. core. .xxx. cornd
      tucsam Osnaid canair muir
      ingin Echach Amlabair. A.

    6. 36015] Amra sin a Chrimthain Chais
      basa fiad a claidib glais;
      {MS folio 276b 20} oínadaig do aidchib side
      ni thibér ardo ríge.

Iar sin ro soí uadib isa síd doridise. conid fil i llethrige in tsída fri
36020] Fiachna mac Retach .i. i ndún Maige Mell & ingen Fiachnai inna farrad.,


p.1214

Cath Carn Chonaill

{MS folio 276b 25} DIArmait mac Aeda Sláne. Sinech Cró rod n-altsom. N o bertis Connachtai a búsi. Co tarat imchossait móir eter Diarmait & Gúaire Aidne Is and asbertsi.


    1. 36025] A Diarmait a mallchobair.
      uamain Gúaire fonfodair.
      {MS folio 276b 30} ar it anmand cloíthe cath
      tair chucund a duinebad.
    2. Leic do Diarmait na raid friss.

      36030] in cath ní héol n-irradais.
      denaid choirm do mar atá
      foid chucai dothaideba.
    3. Rúanaid asberthe co se
      frisseom ar mét a áne

      36035] indiu is lobrán i mMide
      {MS folio 276b 35} Diarmait mac Aeda Sláne.
    4. Trícha tinne tricha bó
      fuirec ceniuil ferguso
      icdaí dartaid i cind gait

      36040] ina forreith do Diarmait. A.
    5. Bet fir móir ar maccain bic
      co ti ar cobair co Grip.
      bid daim ríatai loíg ar mbó
      co tí cobair Diarmata. .A.
    6. A.


36045] {MS folio 276b 40} Ro hícc ní dissi im in chossaít. Dorat Diarmait láim dar Connachta co raimid riam for Guaire Aidne coro giallsaide dó fri rind cliadib.


p.1215

{MS folio 276b} Ar foracaib Cámine Indse Celtrado Guairiu nad gebad fri hócu.{MS folio 276b 45} Ar ro boí Cámmine tri thrath oc troscud for Guaire Aidne. Mad cóir la Dia or Cámmine in fer fil hi comthairisim frimsa niro
36050] thairise fri naimtiu. Dothaet d'aurgaire slechtaid do Chamini Doreilced in t-aurchorsa{MS folio 276b 50} or Cammín. Comlúath sin dano or Cámmine & doberat do réir. Is de asbert Cammin.

    1. I mbiat faibra fri faibra

      36055] {MS folio 277a} & findne fri afindne.
      bidit aithrech a Guaire
      clerchen fri tarlais tinne.
    2. Iar réir doarbart Mac
      fri hathlad úaire

      36060] cride Guaire fo chiunu
      inna triunu fo Gúaire

Taich dí Guaire for leith assin chath & a gilla. Ro gab in gilla{MS folio 277a 5} bratán riamnaige. ro fon & dorat do Gúaire. unde Gúaire dixit.

    1. Átlochur do Dia i n-etad

      36065] innocht dom feis hénecad
      rom buise adaig aile
      dombert .uii. mbú Mac Maire.

Dolluidseom do giall fri claideb do Diarmait. Maith or Diarmait{MS folio 277a 10} cid ara ndéine Guaire in rofeili ucut. Inn ar Dia fa in ar duine.
36070] Mad ar Dia dobéra ní innossa. Mad ar duine ni thibre ol atá co feirg & luinne.

Dotháet chucu. Ní damsa a Gúaire ol in drúth. Cingthe sechai. Ní damsa a Guaire ol in clam. Rot bia or Guaire. Focheirt a gaó dó{MS folio 277a 15} Ní damsa or a cheili. Focheirt in scíath in delg in mbratt in criss.
36075] Ni tam or Diarmait. Tair fon claideb a Guaire ol Diarmait. Ni dam


p.1216

{MS folio 277a} a Guaire or in ceile Dé An bic a Diarmait or Guaire co tall mo léni{MS folio 277a 20} dím don cheiliu Dé Maith or Diarmait ro giallaisiu do ríg aile .i. do Mac Dé. Aso mo giallsa duitseo im ol Diarmait. Slechtaidside do Guaire fo thrí Nip ancórai trá ol Diarmait co ndigis ar mo chendsa
36080] {MS folio 277a 25} do aenuch Thaillten. conat rogbat fir Herend do ríg & do chind athchomairc dóib. Is and asbert Sinech.,

    1. Cach mac tigirnd timchride
      tathut áirle limsa de.
      dote dessel in broga

      36085] laiss fuidell mo ruanada.
    2. Ní for braigtib dam ná bó
      clóithir colg mo ruanado.
      is for rigaib focheirt feit
      indiu in dubcend la Diarmait.

    3. 36090] {MS folio 277a 30} Guaire mac Colmáin in rí
      ro chacc for croíbu Aidní
      rolá bualta méit chind bó
      ar uamon mo ruanadó.
    4. Oro brecca broenán cró

      36095] léni ndendgorm nDiarmato;
      eirred fir cluas catha
      ní comtig cen illdatha
    5. {MS folio 277a 35} Oro brecca bróenan cró
      brunni gabra Diarmató

      36100] usce assa negar Grip
      ni lustai fri sacarbaic.
    6. O dolecther immasech
      cranna fianna for cech leth
      nipo decmaing caiseld cró

      36105] for crund a durn Diarmató

    7. p.1217

    8. {MS folio 277a} Oro sernatar gai bic
      i tossuch a n-immaric.
      is í dias cíta ric.
      {MS folio 277a 40} A gabair & Diarmait. A Diarmait.

    9. 36110] Adnuu ar Guare
      da rís Sinich co cruu.
      nicos faicéb la biu.
      ata biu com luu.
    10. Adnuu or sisi

      36115] ni ric Sinich co cruu.
      ní fil ócu cá himochaid
      cid na cid nacha fitir nuu.

{MS folio 277a 45} Luidseom iarum inti Gúaire do oenuch Thailten ar cend Diarmata. & míach argait leis dia thabairt do feraib Herend.
36120] Maith or Díarmait in fer dotháet chucaib. atethaid a indili oca thig. Is sárugud damsa truag vel thrén do chungid neich cucai.{MS folio 277a 50} Luidseom dí co mbuí for láim Diarmata. for foradaib bít and{MS folio 277b} a lláasin. Ni comtich nech ní chucaiseom. Bá machtad leiseom ón. Medón laí arnabárach. maith a Diarmait ar Guaire. Epscop do
36125] gairm chucumsa co tardsa mo choibsena dó Cid so ol Diarmait. {MS folio 277b 5} Cid nach mana éca latsu damsa a Diarmait. Áit i taat fir Herend etar thrúag & trén nad cunnig nech díb ní chucumsa. Ni raigebthar fort or Diarmait. miach argait duit sund út. Atá argat im limsa or Guare. Atraracht iarum & nos tairbir assa díb lamaib. & asberatsom
36130] {MS folio 277b 10} ba lethfota a lám ond uairsin oc rochtain na céli nDé Dogniat iarum ógsíd .i. Diarmait & Guare. & ro gabsat fir Herend inní Guare do chomairlid & do chind athchomairc dóib.


p.1218

Senchas Ailiúin Chobthaig

{MS folio 277b 15} DUBthach Dornmar mac Eogain rí Muman. Ben ambrit leis. mór im a túathi na mná No bíd dano in ben oca
36135] chomét co lléir. conna comrised fri mnaí n-aile. Batar fir Muman oca chairigud cen chlannugud do denum. Dochuas uad do{MS folio 277b 20} chungid ingini as áillem no beth la Mumain do chungid dó Foríthdó iar suidiu Fedelm Foltbuide ingen Díníl o Chum Dínil i crích Corco Duibne i rRos Tuascirt. Tic in tecta aníar co n-erbairt
36140] frisseom. {MS folio 277b 25} Dolluidseom iarum do feiss lassin n-ingin. Dollotar co mbatar issind faithchi uile a munter. Dolluid in ben immach co rrala cor impu for tuathbiul conna cungnetar nem na talmain. It é clama bodra. Iss ed ruc a ech inní Dubthach co tech a ingini buí issind
36145] {MS folio 277b 30} faithchi .i. Ethni Thoebfota ingen Dubthaig. Olc ón im ar sí soifetsa uile. Úamse rucad in t-eolas. imtheitside impu conid rala díb acht in buidre nammá Ni huaimse rucad ón or si. Ni rolá díb{MS folio 277b 35} iarum. Gaibthi síar. Táet Dínel ar se armo chend dom sénad. Drui side. No senaside co ndarala de. Dotháet ind ingen immach do
36150] ferthain failte frisin ríg. Is cóir duit ar Dínel ferthain failte fris. is tú doroacht do maith & do líth dúib.{MS folio 277b 40} Ba maith on ám a Díneil ar ind ingen dia mbeth iartaige de. Biaid or Dinel. Cid bias de or ind ingen. Is and asbert Dinél.,


    1. 36155] A Feidelm a foltbuide
      béra mac do Dubthach de.
      bid fer inraic in cech airm
      Carpre Cendchotut a ainm.
    2. {MS folio 277b 45} Genfid i n-inis iar nglind

      36160] rofestar Eriu imrind
      gebaid rige regtar fir
      for Clanna Dedad meic Sin.

    3. p.1219

    4. {MS folio 277b} Biaid cét mbliadna i flathius
      bid airdirc a mórmaithius.

      36165] genfit adamra na ré
      nad co tancatar co se.
    5. Finnai cid lethan a lloch
      & cid mór a anfod
      {MS folio 277b 50} traigfid ní bia banna fair.

      36170] i flaith meic Dubthaig Dornmair.
    6. A tír fil la toeb Cláre.
      otá Cnámchaill co hÁne.
      {MS folio 278a} ni nad raibe fair co se
      donicfa immed dáme.

    7. 36175] Bairend cia soréid uile
      ásfaid comba lochdaire;
      biaid immad aittin and
      hi tírib áillib Érand
    8. Femen cid sescand co se

      36190] & cid rota Raigne
      {MS folio 278a 5} dorega scothsemmor ind
      Charpri chatotchind
    9. Baidfidir iarum túaid Buí
      is and atber Dinel druí

      36185] díth meic Dubthaig truag n-élang
      cainfitit tuatha Erand
    10. Asfaid carrac fora druim
      issind acen oc Taig Duind
      comba fadirc os ler lán

      36190] in charrac cach leth for snám.
    11. {MS folio 278a 10} Ra faid iarum timchell sair
      ecna do thír & muir.
      la toib nErend erim ngle
      conda ben fri Bentraige.

    12. p.1220


    13. 36195] {MS folio 278a} O docomce Corpre clí
      colla fri crích mBentraigi;
      nicon bia senchas iar sin
      do mac Dubthaig meic Eogain.
    14. Regthair etarru & tír

      36200] oc búain míanna mór in brig
      {MS folio 278a 15} It e dogenat in mbrú
      síl mBuinne do Bentraigiu.
    15. Ticfa rí runda aile.
      Cobthach di thuib tharrigi.

      36205] is leis berthair aittreb ind
      for Druim Corpri Cotutchind.,
    16. Biaid caín lind
      conda ticfat in talcind.
      fial etrocht aille sretha

      36210] bid leo tria bithu betha.
    17. A.

{MS folio 278a 20} Senchas Ailiuin Chobthaig in sin.


p.1221

A ben bennacht fort na raid

{MS folio 278a} ATrubairt Daniel hua Liathaithe airchinnech Lis Móir oca guide don mnaí Esseom ropo anmchara disi. Baísi im oca thothlugudsom. Is and asbertsom


    1. 36215] {MS folio 278a 25} A ben bennacht fort na raid
      imraidem dáil bratha buain;
      atá irchra for cach ndúil
      atágur dul i n-úir n-úair.
    2. Imrádi baís cen bríg mbuí

      36220] is suaichnid ni gais frisgní
      in n-atberisiu bid dál fás.
      bid nessu ar mbás 'siu 'marrí
    3. {MS folio 278a 30} A n-airchend fil ara cind
      bid mebor linn erim ngand

      36225] sund ciano cráidem in ríg
      batin athrig is tír thall.
    4. Riched ní renaim ar chol
      dam adfither cia dogner;
      ní nad faigbesu iar sin

      36230] ni thabro ar ben a ben. A.
    5. Messe tussu. tussu mé
      águr aigde Fiada fó
      Guidsiu gigsa Comdiu cáid
      a ben na ráid ní as mó. A.

    6. 36235] Na bísiu ar seilg neich nach maith.
      dáig not chuirfe in Flaith ar cel.
      Áigsiu águr Crist cen chin
      náro lámur tríst a ben. A.

{MS folio 278a 35} Bid fir on or sisi ro sléchtsi fora bith denmasom in eret ro boi
36240] i mbethaid.


p.1222

Días macclerech

{MS folio 278a} DÍAs macclerech ro batar i commaid oc légund comtar comaltai óptar noidin. Batar hé a n-imraite ina bothiniu.{MS folio 278a 40} Is trúag in turusa tiagait ar caím & ar carait uand nach tecat aridisi co fis scél dún in tíri i tiagat.
36245] Denam comairle. nechtar de úand dig ar tús co tí co scélaib dia cheliu. Dentar ám. immaragaib doib cip é díb no digsed hi{MS folio 278a 45} tossaig co tissed ria cind mís co fis scél di arailiu. Nirbo fota trá iar sin coro marb indala n-aí Adnaicthir lia cheili. & gebid a écnairc. boí oca frithalim co cend mís. ni thanic a chele.
36250] {MS folio 278a 50} buí oca écnuch & oc écnuch na Trínóite. Coro guid ind anim in Tríndóit imma lecud dia acallaim.{MS folio 278b} Boísium dí oc slechtanaib ina bothiniu. Fordorus bec uasa chind. Adcomaing a chend immon fordorus cona tarlai marb. Co n-accai ind anim in colaind ara belaib. Dar leside is ina curp buí
36255] Buí oc tadbriud. Olc ón im ol se. in choland do thabairt chucumsa. {MS folio 278b 5} Munter na cille ám or se dosnuc. La sin lingthi assin tig immach. Buí in fer graid oc béim in chluic. Nocho maith a chlerig or se in choland do breith chucumsa. Niro recart in clerech. Gaibthe co{MS folio 278b 10} cách. Nicon cualatar. Ba tor mór lesseom ón. Gaibthi assin chill
36260] dochum na meithle. Iss ed so or se. nicon cualatar. No ngeib luinne. Luid dia chill dorídisi. Dochuas co ndechmaid dosom. Co n-accas a choland issin tig. Dofucad dochum reilgge. In tan dochuaidsom{MS folio 278b 15} issin cill co n-accai a charait ara chind. Amein ane fota co tanac. Olc do briathar. Nacham chairig or a chéile. Tanac mór fecht co mbínd for cinn t' adairt oc neméle frit. & ní chuala. ar ní chluinethar
36265] in corp tiug trom in n-anmain n-aerda n-étruim tanaide.{MS folio 278b 20} Rothchlunim innossa ol sesseom. Nathó ol a chéile t'anim nammá iss ed fil and. Is riat cholaind fessin ataí ic teched. Ar rom gádsa co 'mmanárlaid dún. Nocon fail ón iarum. Mairg dogní olc.
36270] Céin máir dogní maith. Eirg ar cend do cholla resiu doberthar issa {MS folio 278b 25} nderc. Co bráth nocho regsa inti doridisi. art gréin & ara homun. Rega. bia bliadain i mbethu. In bíait cech dia ar m'anmainse. ar is é árad & slabrad & muince as tresseom do thabairt anma dune a hiffurn in biait.
36275] Celebraid dia chéliu. & téit dochum a cholla. & atraacht a gréich {MS folio 278b 30} ass oc techt inte coro thathbeoig. co ndeochaid dochum nime hi cind bliadna. In biait trá is í ernaigthe as dech fil and.,


p.1223

Ri irissech ro boí do Grecaib

{MS folio 278b} RI irissech ro boí do Grecaib. mór a thabartche & a dearc.{MS folio 278b 35} Ond úair gabais flaithemnas nochon facces gen gáre fora
36280] beolu; Cia dobertais airfite in domain chuice. Epscop na farrad iss é ro boí i farrad a athar i flaithemnas. Doberedside im affaing ndergóir cacha dige no ibed dond epscop. Nocho tabrad{MS folio 278b 40} im in gilla. acht cecha tabrad remi & iarum. Maith or in t-epscop ingnad imradimse formo menmain. Atusa.uii. mbliadna it chom- aitecht & ni erbart frit béus. Raidsiu or in rí is cet duit. Ni handsa.
36285] Ro buí remutsu sund t'athair féin. fer amra. ropo maith frimsa.{MS folio 278b 45} Rop é a mathius frim conna ibed dig co tardad affaing ndergóir cecha hoendige dam. Tussu im cidit maith frim riam & iaram. noco tabrai dam a n-irdaltasin. & ni accim arbad messu do{MS folio 278b 50} flaithemnasu oldás flathius t'athar acht másu ferr cid etir do
36290] flaithseo. Cid nossaira latsu iarum fo bíth is fír flatha congeib na{MS folio 279a} toirthe. Atbérsa fritsu ón. is é mo dóchusade. rochuala niconro atlaigestar m'athairse a chuit riam acht ór dobered ara anmain. Messe im dobérsa mo chobais o gabusa flaithemnas nicon esbiusa
36296] dig ríam nach atlaigind. Is suachnid dí is ferr la Dia atlugud oldá {MS folio 279a 5} ór. sech dogensa in n-atlugud. rot biasu dano ind affaing cacha dige no íbsa. Maith or in t-epscop & anaill forácbusa cen rád fritso. Maith or in rí. Is duit ar in clerech is lia cach coemna & cach airfitiud{MS folio 279a 10} forsin talmain. Is ingnad lenni nad accamar gen gári fordu dét a
36300] ríam. Ní beraso dano din chursa or se. Maith or in clerech. Fecht and dí ro buiseom .i. in rí fora dergud. A da maccóem fora bélaib. Maith tra a datiucán or na maicc. Is ingnad lenni amal atá do sercso linni & ar sercni latso .i. naro thibisiu rinni riam. Dogenamni{MS folio 279a 15} tra tromdacht fritso co n-erbara la tabairt da lám imma bragit.
36305] Maith or se tic cách issa tech. Maith or in rí tabar slabrad forna gilla ucut. Cid so or cách. nibaadas a cóemna ros baiseom anallana.{MS folio 279a 20} Ragait im bás innossa. Tucthar crocha dóib. Is drochscél or cách na rrigdomnai & na maccáem do marbad. Bertar immach or in rí Bertair. inba for crochad dogentar no far claidbed dogentar a gillu.
36310] Is ferr lind ar claidbed ol seat. Gaibid claidbiu dóib. Ro gabtha {MS folio 279a 25} dá chlaideb uasa cind. Na tabraidsi builli dóib co n-erborsa frib or se. Maith a gillu in maith far menma lib innossa. Ni maith or in gillai. Cid na tibid innossa. Ní accor lend or na gillai. Is andsu a gillu{MS folio 279a 30} in claideb fil uasmo chindsa. claideb Ríg na ndúile dia dáil im
36315] mullach anúas día ndernur uabur no esba. ní tharddaidsi formsa iarum & ni rabaid oca chungid. Tailcid na gillu suas ni sirsan dóib a llott. Conid airesin dí napo chóir do neoch uabur na hespa do denam. ar atá in claideb cétna os chind cach oen..


p.1224

Iartaige na hingine colaige do Grécaib


36320] {MS folio 279a} BAÍ rí amra do Grecaib i ndunud fecht and. Dunad dano lasna {MS folio 279a 35} rigu thair do grés. Oc ól im & oc tomailt bíte na rígna i foss. Tic fis scél don ríg. Ordan & airechas duit a rí rucad ingen duit arráir. Rop sén slán or in rí bendacht for broind roduc. Ordan duit{MS folio 279a 40} a rí ar ócthigern and. rucad mac damsa arráir. tabar ind ingen dó
36325] dano or in rí Bés dóib dano do grés. Mac berar i n-oenaidchi fri ingin. {MS folio 279a 45} ernascar cechtar n-aí diaraili. Cid marb nechtar de fo chétóir; intí méras and dia chongbáil co idan do gs cen chomrac ri nech aile. Airnascar dano do mac ind ócthigirn ingen in ríg. Ro alt trá ind
36330] ingen co digrais fri légend & gaís & eladain. Comba frie no bid im. {MS folio 279a 50} chomarc a hathar & a chomairle. i n-aracul fo leith ón. & ní buí nech no lamad techt i sodain. acht nech no bíd oca timthirecht. Is ísi dano{MS folio 279a} no daled in dáil ndedenaig cech n-aidche. Combad chommán & cretair cip ed dosnecmad on tráth co araile. Dotheiged ina máclossaib
36335] co ngeibed in n-escra co ndáled isna curnu. imdasoad immach iar sin.{MS folio 279a 5} Ros carastarsi dí gilla cáem ro baí issin tegluch. Dochuredarside fecht and cosna ingena isa tech. Ni thudchid assa tig comtar carait & ind ingen.
36340] Fecht and ro foí in gilla lasin n-ingin isind aracul dolluid in rí {MS folio 279a 10} don dorus. Oslaicid or in rí Atraig ind ingen & dobeir in colcaid darin gilla. Gaibid in rí co ndessid forsin cholcid. Dessidsi dano ina farrad. co mbátar i n-imacallaim co tráth nóna. Luid in rí immach. marb in fer buí fon cholcaid. Ba tor dona ingenaib anísin.
36345] {MS folio 279a 15} Dolluid dano bachlach mór do dorus tige na n-ingen. Gairit chucu. doberat biad dó Beir úan in faistin ucut. rot bia a lóg. Cengaltair iarum. cure uait fon all. bid ferdde dia ndigusa let or sisi.{MS folio 279a 20} Teitsi lesseom cuiri uait fon all. A mbuí in bachlach oc suide. dobeirsi dí láim friu a ndís co ndarala fon nglend. Bid ferde do
36350] rún or si. Maith tra ar int ócthigern is mithig ind ingen don macsa. A tabairt


p.1225

{MS folio 279a} dó dano or in rí Ata sunn út ingen óc alaind co ndagceniul & co{MS folio 279a 25} ndaglégund. Dotháetside dano do feis lee. Cid dogénsa or sisi rofestar formsa mo bét & nom loscfider fo
36355] chétóir. Déni mo chobair or si fria sétchi .i. foí lassin fer im richtsa. Dia comair frit iarum co ndechusa dar th' ési. Domratadsa dano do{MS folio 279a 30} fir or siside. Doberam comairli dano fairsin dorísi. Berthairseom i tech cucaiseom .i. tech dorcha conná 'monacced dóib co arnabárach. Leicthirseom chucu. Fochen duit or sí tair cot ócrígain. do maith
36360] {MS folio 279a 35} & líth dúib. & maccaib & ingenaib. Foidsi fo leith co comarnaic ind lanamain. Oro chotail in gilla. Nom leicse sin n-inadsin or si a fechtsa. nithó or a sétig co n-accara cách in fer condranic frim. Maith or sisi Contolat luidsi immach condaig caindil & dosbeir fo dúpla in taige{MS folio 279a 40} coro lassa a tech. Atraig in gilla do thessarcain in tige. Usce
36365] assind iáenai or si frisin n-inailt. Luidside dond iaenai. Gaibidsi inna diaid. Oro baí ind inailt oc tairiud forsin n-usci gaibidsi a da cois coro{MS folio 279a 45} furim a cend fon usci co ndaro marb nis tarlaic súas. Riasiu risedsi ro thessairc in gilla. Ca tá mo inailtse or si. moruar masu badud ro báded condaccatar marb. feccaidsi fora cóene. Cumma lat or in gilla.
36370] Foidsi lesseom iar sin. {MS folio 279a 50} Téit leis dochum a thíre. Marb a hathairsi iar sin. Ro gab ardrí aile is tír. Marb dano a célisi. Mór a orddan ind ríg ro gab and.{MS folio 280a} Mór dano a horddansi. Congairedsi dano don ríg do thabairt ascada di. Tanicsi cosin rig. Feraid in rí fáilti móir frie. Bíd for
36375] tomaltaib immalle fri suide. In fail anmcharait ocutsu or si. Fil im {MS folio 280a 5} or in rí. fer amra. bid hé bas anmchara damsa or sisi. Teitsi dí do gabail anmcharddi. Carttair cách immach. Dobeirsi a coibsena cen forclith. Ó rochuala in fer graid in mbaís do denam di & in delb rocháem ro fecc fora guide. Nitho or si. Cid a ndoronad
36380] {MS folio 280a 10} and do baís bes niro phendsemmar ind. Noco tuillfem dano fris. Niro lil dí in clerech isna coibsenaib. Celebraidsi dond ríg. Téit in rí iar sin do acallaim ind anmcharat. Adfet don ríg coibsena{MS folio 280a 15} na caillige. Olc sin or in rí Congairther in ben doridisi don ríg. Maith a ben or se in dartais do choibsena. Tó or si. In rot guidsiu in clerech. Niba me asbéra Olc sin or in rí Eirgg ass a chlerig or se
36385] bale na clórsa th'imrádud.{MS folio 280a 20} Rucad leis in ben co ndernad tech ndarach di for comruc teora sliged cen dorus ass acht senistri beca. Forracbadsi and sin. Dobertis doíne irescha mirend beca di innund. Secht mbliadna di fond altsin.
36390] Co ndernai iachtlaind caíl truaig di. {MS folio 280a 25} Adfiadar don ríg bith di i mbethaid beus. Oslaicthir furri Co rrucad i n-ucht leis co rrabas coa lessugud corbo hí as mórailliu ro baí Togai do ríg tra or in rí hísin co ndigis chucai. & biasa fot


p.1226

{MS folio 280a 30} anmcharde. Domratusa do ríg or sisi .i. don Chomdid nipa ferr in
36395] rí cosa ragthar and noco chloemchlod de céin bam béo. Disert & eclas do denam damsa letso. Dognith ón. Ro linad in disert do búaib & damaib & echaib & ór & argut.{MS folio 280a 35} Tair dot dentu trá or in rí Co ndig clerech remum ind .i. anmchara. Cóich side or in rí Mo anmchara féin or sisi. ro n-imderg gus. Noibside im i suidiu ari nderna d'athrige. co tudchaid chuice.
36400] Batar dí ina ndisiurt co ndeochatar dochum nime & co ndentaís{MS folio 280a 40} ferta móra erthu. Conid sf cathir attaig as dech fil la Grecu in chathir ro gabad impu. Rop é trá iartaige na hingine colaige do Gcaib in sin.,


p.1227

Dá brón flatha nime

{MS folio 280a} DA brón flatha nime. cid ara n-apar brón i nnim. ni handsa.
36405] {MS folio 280a 45} Eli & Enóc ro gadatar in Comdid ara mbrith na corpaib dochum nime. La febas dí a n-arilten fri Dia for talmain ructha dochum pardais ina corpaib criad. Ataat iarum na hanmand
36410] {MS folio 280a 59} gela glana etromma aérda impu ma cuairt for luamain i rrichtaib {MS folio 280b} angel. Atátsom im .i. Éli & Enóc ina corpaib criad tromma cepdai & noco n-état comaitecht. Is bron & torsi mór leosom ón cen chomaitecht na n-angel. Condat ésin da brón flatha nime.{MS folio 280b 5} Téit dí Eli co mbí fo chrund parduis & soscela ina láim do
36415] precept dona henaib & do anmannaib in pardais. Dothiagat iarum na heoin co mbít oc ithi toraid in chraind. Caíra ón móra at milsiu cach mil & at mescai cach fin. Bít iarum oc ithi na cáer.{MS folio 280b 10} Oslaicid Ele iar suidiu a soscela. La sin donimmairget a n-eitte friu & a cossa cen scifud cosse na eitti co roisc in precept. Precept
36420] laithi bratha iss ed pritchas doib .i. a ndoberar do thodernamaib for anmannaib doene dia bratha .i. Na cethri srotha immon sliab{MS folio 280b 15} .i. im Slíab Sióin ic loscud na n-anmand .i. na deich cét mbliadan. fota in gábud do neoch lasa mbiat pectha. Is ferr do neoch as maith airliud cid frisin laasin nammá Cenco peth do imniud ar
36425] {MS folio 280b 20} cind na n-anman acht lathe mbrátha ba meiti na cotlad nech oca imradud céin no beth i mbethu. Cenmothá tetacht Crist co nnoí ngrádaib nime. & feraib talman do neoch ro genair & geinfes co bráth & munter iffirn. Is amlaid doraiga chucu intí Ísu. Crist & a{MS folio 280b 25} chroch derg re aiss do digail fair a chrochda ar thuidecht da
36430] tesarcain a gin díabuil Bid mór dí a slóg & a teclam bias and. Is ar belaib in tslúaigsin dí doaspenfa cách a gnimu eter maith & saich. Cach ar uair ón do thaspenad a n-atchoncatar a súli. & i n-atrubratar a mbéoil & a{MS folio 280b 30} tengtha & a ndoronsat a lláma. & aní immandechatar a cossa. Crist
36435] mac Dé & angil nime & fir thalman & iffirn i coistecht fris. Con roisc dó in taspénadsin do denam. a demon comaitechta oc taithmet{MS folio 280b 35} dó cach uilc doringni. ar no bíd fora láim chlí do gs oca forcomét. Aingel comaitechta fora láim deis oc taithmet dó a ndoringni do maith.


p.1228

{MS folio 280b} Oro scóich dó uile in sin. Deccaid sin a brithemnu or Crist. Cade
36440] as trummu a maith nach a saich ind firse. Is trummu ám dá maith.{MS folio 280b 40} Airged dí lamaith cosin muntir. Doroíga dano or Crist co aingliu & árchain gliu. Dothiagat angil. ara chend a lláma foena fris. Fo chen duit. tair im uchtsa. Cucumsa doraga ol alaile. Is comthrom{MS folio 280b 45} dano a maith & a saich ind firse. Lenni a leth dano ind firsin or
36445] Diabul. Ni etarscerthar ind anim ol Crist ol is tressiu mo chumachtasa regaid limsa. Is trummu dano a olc ind firse. Airced dano lia olc cosin muntir doroíga. Dothiagat demna ara chend. Rot mairg or{MS folio 280b 50} seat Rot bia mairg & imned. Dobéra imned do neoch. indara fer{MS folio 281a} cona durn. in fer aile cona srogaill araile oca guin co mberaib &
36450] ic gárigud immi. Mairg im asroairli assa churp fessin in faltisin Diabuil. In tan iarum ro scichset in t-etargleodsa síl Ádaim. Is and{MS folio 281a 5} atbera Crist friu techt la Diabul cona doescarslúag .i. do neoch doroígai & rolá ina munteras. i n-iffern cen nach forcend. Atresat
36455] iar sin & atbelat a n-oíngáir estib oca ndrongad la Diabul i n-iffern. It é teora gáire in domain .i. in gair roláset tuath Dé oca{MS folio 281a 10} timmargain dona Áegeptacdaib fri Foraind fri Muir Romair dia marbad & dia ndilgiund & do thabairt a mac & a n-ingen co bráth. acht manis tessairced Dia. & gair fer nIffirn & anmand síl Adaim do
36460] neoch atbath díb ria crochad Crist .i. dosfuc ar ulc ri Diabul condat {MS folio 281a 15} fil i n-irbothaib flatha nime. in gáir dí rolaset na hanmand ar imtholtain tuidechta ó Diabul. & gair fer n-iffirn ina ndíaid. In tres gáir .i. gáir na pecthach oca cur i n-iffern do bithaittreb péne & rége cen nach ndíl etir.
36465] {MS folio 281a 20} In munter iarum dorroega Día regaitside dochum flatha suthaine la Crist mac nDé bí i n-airbrib árchangel. Erbata tra ind lathisin .i. lathe brátha iss ed pritchas Eli fo chrund pardais. acht bec desium anisiu.{MS folio 281a 25} Amal dúnas iarum Éli a lebur doberat ind éoin a ngáir estib.
36470] & túarcit a n-eitti fria toebu. co tecat a srotha fola assa tóebaib ar omun lathe bratha In tan ass iat ind éoin dogniat sin ba cóir dúinni inar ndoenib talmannaib ciano bemmis ina airichill. In tÉli iarum{MS folio 281a 30} & in tEnoc asberar sund asregatside ar cend a martra. Ar atrubairt. in spirut nóeb. Quis est homo qui uiuit & non uidebit mortem .i.
36475] cia ro blaiss bethaid & na faicfe éc. Tecaitseom ar cend. Ancrist fri dered domain. conid lasside claidbiter .i. Diabul i rricht duine intí{MS folio 281a 35} Ancrist amal bid do thabairt creitmi dotháet isin domun. Soud a pholaire ina étun. is é comartha bias faír. cech oen chreitfes dó
36480] claidbebtair leis. Conid Michel dothaet dona nemdaib conid hé gebes claideb do Ancrist.,


p.1229

Cethrur macclerech

{MS folio 281a 40} Cethrur macclerech do feraib Herend dochótar ina n-ailithre do dul do Róim. Dognít a n-oegidecht la fer n-amra do Francaib oc dul do Róim. Dobreth fín & cruithnecht dóib.{MS folio 281a 45} maith doib. Is ed as maith dún trá acallam ind fir maithse iar
36485] tuidecht dún o Róim co ndarda nach ndísert dún sund co rrabam inar n-ailithre and ar is imda cach torad and eter fín & chruithnecht & cach torud archena. Fochen dúib or in laech. Robarbia mo maithse. Tabraidsi dano{MS folio 281a 50} for maith damsa .i. guide Dé erom. Dognither ón. Tiagait co tairchellsatar relic & martra Petuir & Phóil
36490] {MS folio 281b} Tecait anair doridisi. Cuinnegar tra baile coro falmaigther dúib. Atá disert bec sund Atá disertach trúag and. Apar fris tuidecht{MS folio 281b 5} ass or in rí Atlochur do Dia ol in disertach. Mo rí talmanda dom brith ass & mo rí nemda do thuidecht ind. Aircid ind a chlerchu i
36495] fechtsa. Corop solaid or in clerech. Cid asberat or in ri. Corop solaid dóib. As tír dóib or in rí Gentlide atacomnaic. Na hebat cid usce in tíre.{MS folio 281b 10} Tiagait ass uide ind laisin co rrancatar cathraig and. Bui in t-epscop .i. a toisechsom oc indmut a lám assin tsruth arnabarach.
36500] co n-accai comraid craind frithrosc in tsrotha chucai. Docuirethar {MS folio 281b 15} bedg anís co mbuí i n-ucht in chlerig. Beir latt a gillai dond ríg so or in clerech. Nocon fetarsa cid fil and. Berair dó iarum. Oslaicthir leis. co n-acca sé tinni argait inti & tinne dergóir eturru. Ro curthea leis i mmeid. nicon rabi méit friged i nnach ae díb sech araile. Maith
36505] {MS folio 281b 20} or se congartar dún na clerig. Dorochet iarum. Maith a chlerchiu atá sund ar n-etargléod. Na secht tinnese amne .i. na se tinni argait it é sé lathe na sechtmaine. in tinne óir is hé in domnach in sin. Is ed atchíu ni trummu ní sech araile díb. Is é a etargnaside dí{MS folio 281b 25} amal nach trummu tinni di sund sech araile. Is amlaid soluid
36510] laí sech araile. don tsechtmain. Ar is óenrí dosrat & ni tharat olc for nach ae sech araile. Anaidsi a chlerchu. & itib degdoene. acht{MS folio 281b 30} chena na imradid solud céin bethi i mbethaid. Connach cóir dí lenmain do solud vel sénairecht.,


p.1230

Epscop do Gaedelaib dochoid do Róim

{MS folio 281b} EPscop do Gaedelaib dochoid do Róim conid ránic & co turcaib
36515] in cloich. Maith dam or se tect co tartur mo di láim im {MS folio 281b 35} chroich Crist. Teit ass iarum co rranic ríg n-amra n-and dogníside failte fris. Cid no thegi a chlerig or in rí Do chosnam ám na croche dús i tardaind mo dí láim impe. Maith a chlerig or in{MS folio 281b 40} rí atá Dia in cach dú Cid na hanai limsa co ndernaindse cennach
36520] frit .i. tussu do guide Dé erumsa & meisse do denam neich ortsu. Corop tussu bes anmchara damsa. Déntar ém or in clerech. Dognither{MS folio 281b 45} eclas dó for lár in dúne. & cloc inna láim dá béim dia thrathaib. Ór & argat ind ríg acai i tascid. Ni theiged in rí immach nach i tech co ndechsad chucaiseom & ind rigan do thabairt choibsen dó
36525] I ndúnadaib ata menciu na rríg thair. I fos im bíte na rígna. Ba menciu dano ind rigan do thabairt a coibsen dó Dorala tra dóib{MS folio 281b 50} comtar oentadaig in t-epscop & ind rigan. Bátar amlaidsin ri ré{MS folio 282a} cían cen fis. Rofes im iar tain. co cúala in rí Ni fír or seside. ni chretiubsa ó duni conid n-accur féin atchichera im or in marntid. Is and foit it daimliacso. in tan nad bísiu i fus. Maith or in rí Bíd
36530] {MS folio 282a 5} forcomet forru. Tiagsa amal bid i ndúnad. Dognither ón. Tiagait- seom ina ndamliac. Ro boí in forcomet forru. Dothaet in rí tráth do aidchi co mbuí immon damliac cona sluagaib imme. In fail in clerech is taig. Cia so or in ben. Atá in rí sund oslaic remi. Bale i
36535] {MS folio 282a 10} rrabi costrasta bíd and co matin. Ní messu caimda in chlerigsin. Bid aithrech in lanamnus. Cumma or in rí saidid immon tech co matain. Olc so a mmo Chomdiu or in clerech. Atusa orbam noídiu 'cot fognam cossinnocht. conid hé mo iartaige dul a drochgnimaib{MS folio 282a 15} dochum n-ifirn. Is cobair tra or se in díanaithirge Ro immir a
36540] chorp co ndernai tri chét slechtain conid rala hitasse. La trócaire nDé dí amal doreithseom a munter isna cumgaib ros tócbaiset angil co mbaí fora dérgud inna eclais fessin. Fer dí luid timchell{MS folio 282a 20} conid cualai oc celebrad íarmerge ina eclais. Ni hed for scél atá in clerech oc celebrad. bid olc ar n-iartaige or in rí Dorega tene do
36545] nim ornd. Is amlaid dochóid in rí chucai & cach slechtain a cind araile leis co rranic in n-eclais. Gebthair or in clerech ni horm{MS folio 282a 25} m'óenur ro himred athise o Diabul. Benacht latso or se. regatsa a lleth tarmartus co rrís croich Crist. Celebraid don ríg. & luid iarum co tarat a dí láim im chroich
36550] Crist. & doratad dano a lúag don banscáil ar anad lasin ríg. Is maith dí doreith Dia a muntir isna cumgaib. conid andso anmcharde Dé{MS folio 282a 30} oldás anmcharde doíne. Is suachnid ón sund ar niro logsat doíne a phecda don cheliu Dé deseo & ro log Dia.


p.1231

Baí rí amra de Grécaib Salemón a ainm

{MS folio 282a} BAÍ rí amra de Grecaib Salemon a ainm. Doronad dí cobled
36555] {MS folio 282a 35} mór do la ríg dia thuathaib. Ros gab mesca mor. Ro batar etairise ocon ríg. Mo arise duib innocht ol se fri triar cáem dia muntir. Dogentar or seat. Is amlaid dí ro batar ocond aire{MS folio 282a 40} & sesra fína ina farrad. & gilla oc gabail chaindle friu. Baí cach díb oc airiuc thuile di arailiu Maith tra or in tres fer. Is maith dún
36560] atlochomar diar tigerna. Maith siansa in chuirp acht oenrét. It {MS folio 282a 45} failte na cossa inna roguth cen gluasacht. Fáilti na lláma ic tairbirt in chuirp. Failte na súle oc descin in tuara. Failti na sróna fria bolud. Failti na béoil fria blassacht. Atá ní nad failid and .i. ar n-estecht ar ní chluinethar cách úan parabuil mbind fri araile.
36565] {MS folio 282a 40} Ceist cid immeraidfem. ni handsa. dús cumachta as tressiu fil for talmain. Rofetarsa ar in laech do Romanchaib .i. fín. Ar is fín ro medair in slúag co mbátar cen chond cen chéill. & comtar mera {MS folio 282b} mesca con darala i súan fo chossaib a mbidbad. Is degdul or in fer de Grecaib. acht ba dóchu lim ba tressiu
36570] cumachta na flatha dia tardad in fín. Tressiu f aith feraib. sruithiu {MS folio 282b 5} dúilib duine. Is a chumachtaside fonrignine cen mescai cen chotlud cia taam oc ól fina. Maith or in laech do Ebríb it mathi na dula dorata and. Nemiasserus a ainmside. Ba dóchu limsa or seside ba moo
36575] {MS folio 282b 10} cumachta banscále. Noco n-ingnad dano acht bad chuman lat imbarach. Bít and co matin. Maith ale or in rí cia cocert ro boí etroibsi arráir. Is ed so amne ro imraidsem. Cia cumachta is moo forsin talmain. Asrubartsa or in laech do Romanchaib. cumachta fina. Asrubartsa or in laech
36580] {MS folio 282b 15} do Grecaib. cumachta ríg. Asrubartsa ar in tEbraide. cumachta mná Ro baí ind rigan for lethlaim ind ríg. A mind óir ar cind in ríg. Is tressiu in fín ar indara fer. Is tressiu cumachta in rig ar araile. Cid ane cen chumachta limsa or ind rigan. la tabairt béimme dia
36585] {MS folio 282b 20} baiss fora chathbarr ind ríg. co mboí for lár in taige. A mmarbad or cách nos déccai in rí sechae. Tibid ind rigan la sodain Tibid dano in rí fo chetóir. Ni lotfider in ben ol in rí A sein ane or Nemiasserus is tren a chumachta sin. Is fir or in rí is tressiu{MS folio 282b 25} cumachta mná oldás cech cumachta. Or is ina étun bís di a Satan
36590] comaitechta connach tabar a aithber furri cech a ndeni.


p.1232

Sloiged már rucsat Gréic co Hebríb fechtas n-aile

{MS folio 282b} SLoiged már rucsat Greic co Hebríb fechtas n-aile. immoster- chomlaisetside a formna co mbatar i n-oenchathraig. Ro gabsat{MS folio 282b 30} Gic forru. Trí mís lána dóib oc forbaise na cathrach. Ond úair thallsat céill chena di thogail na cathrach. tuctar geill dún or in
36596] Greic. & regmait diar tír. .i. xxx. láech de formnu slúaig na cathrach. {MS folio 282b 35} Immacallam imme or Ebríb. Maith ar comarlid amra díbside in fáthsa doberar chucaib. maith or cách. ni handsa or se. Batar na hoegaire fecht and oc ingaire a trét. Dosrinolsat cúana mára cucu do chonaib alta. Conbuachaille dano lasna hoegaire.
36600] Ro gabsat frisna cuana co mmór. No geibtis dano na oegaire {MS folio 282b 40} fecht aile. Atá ní as maith dún dano arna coin alta. Dénam córai. Maith or na oegaire. Ni handsa. Aurthaige úanne conna ísa cú allaid cairig céin bethi i mbethu. & léicid dunni na conbuachailli do{MS folio 282b 45} marbad. Dogenmaisni sin or na oegaire. diambad tarisi lend.
36605] Denaidsi for tairisin. Fonascar co lléir. Nos léicet dí na coin alta fona conbuachaille coros marbsat cen tessarggain dona aegairib.{MS folio 282b 50} Maith trá dosronsamni so or na cúana. Robarbiasi imned a fechtsa a aegaire. Sech mairfiter far caírig. Is maith dúib dia ternaid{MS folio 283a} fessin. Ba fír són iarum conna fargabsat cairig díb i mbethaid
36610] la méit na dígla. Is cuntabair in térnatar na oegaire. Is de atá lim a scélsa. dia tartamni .xxx. dar ndegdoinib immach{MS folio 283a 5} i ngiallas bid tanaite ar clíath gabala sund. doregthar forn issin cathraig. bruifitir slúaig. na cathrach. Gebtair claidib iar sin diar ngiallaib connach rega nech úan ass i mbethaid. Frithgabaid iarum co mmaith ocund. & regait na fir úaib. & maidfid forru. Ba fír son
36615] {MS folio 283a 10} re cind in tres laí Trí tráth do lucht na cathrach na ndegaid oc cur a n-áir. connach sochaide atrullai díb. Maithigid mór iarum in degcomairli. & lottid mór in drochcomairli. Is ed asberatsom trá conid hí cétna gó daronad ríam in sin.


p.1233

Triar macclerech


36620] {MS folio 283a 15} TTRiar macclerech do feraib Herend dochotar inna n-ailithre. Ba dichra & ba cridechair dochoas and. Ni rucad and do loon for muir acht teora bargin. Beratsa in cattíne or fer díb. O rosiachtatar dí formna na farge; i n-anmaim Crist trá lecam{MS folio 283a 20} ar ráma úan isa muir. & foncerddam i lleth ar Tigernai. Dorónad
36625] ón. Nirbo chian iar sin la fortacht Crist co ndarraile dochum indsi. Alaind ind inis. Usce & connud imda inti. Denam tra eclais dún for lár na indsi. Dognither ón. Téit a cattine dosrengai bratán{MS folio 283a 25} fíréisc dóib conice tri bratanu cech ae a thratha. Ní ailithre ar n-ailithre hi fechtsa. Tucsam ar loon lend .i. ar cattine diar
36630] n-airbiathad. Ní chaithfem torad in caitt. Batar iar sin sé thráth cen túara. conda tanic timthirecht o{MS folio 283a 30} Christ. co mbuí forsind altóir .i. lethbargen chruithnechta cech fir & ordu éisc. Maith tra finnad cách úaind a mod dond fir ardonbiatha. Gébatsa chetus or fer díb na tri coícdu cech dia la celebrad mo
36635] thráth & la aiffren cech dia. Gebaitsa dano or araile tri coíctu {MS folio 283a 35} ernaigthi la celebrad mo thráth & la aiffrend cech dia. Gebait dano or in tres fer tri coictu hymnum dicat cech dia la celebrad mo tráth & la offrend cech dia. Dognither ón tra. co ré fata. Marb iarum in tres fer Ro gabad
36640] a écnairc & ro hadnacht. Maith tra na tesbad in t-ord assind eclais. {MS folio 283a 40} Rannam etraind ord ar cocéli .i. fer na tri coicat is hé atbath and ar tús. Rannait eturru iarum mod in tres fir. Nirbo chian tra iar sin corbu marb araile. Adnaictherside dano .i. fer na tri coicat
36645] aurnaigthi. Trummute lassin n-oenfer di suidiu. Ba saethar mór im {MS folio 283a 45} dósom na tri .l. salm & na tri .l. urnaigthi & na tri .l. ymnum dicat. lasna tri offrennaib cach dia & la celebrad na tráth. Fir or seseom moo serc na desse út la Tigerna indúsa. Rosuc cucai. fomrácaibse. Dogentar troscud frisseom ón or nach ferr a n-airli.ud
36650] {MS folio 283a 50} andúsa. Donic in t-aingel. Is bairnech do Thigerna fritso or in


p.1234

{MS folio 283b} t-angel do throscud indligthech fair ar ní bá cen airchisecht úad. Ced laisseom dí cen mo brithse la muntir. Is tu dorroega or in t-aingel .i. Ro randsaid for n-urddu. In fer im dorroega na tri{MS folio 283b 5} coícait is duthain. & nime. nusmenicedar is aire fosroiti i tossaig.
36655] Fer na trí coícat ernaigthe. Ní thimdibend saegul. ni thabair saegul. Aní doroegaiseo .i. ymnum dicat. sirsaegul doberside & flaith nime. bendacht forsin Tigerna o tucad. am buidechsa de.{MS folio 283b 10} Buí dí ina indse co haís & chríne conid tarraid Brenaind forsind fairgge conid eside rod mbeir & dorat commain & sacarbaic dó
36660] co ndechaid dochum nime. Conid tor angel fil uastib do gs & a n-inis. & conid hé Brenaind adfét in scel sin.


p.1235

Macclerech do muntir Ferna móire

{MS folio 283b 15} Macclerech do muntir Ferna móire dalta do Brigit teig co nduthrachtaib dissi. Eiseom i prantig leesi fri cathim a
36665] chota. Fecht n-and dí iar techt do láim. benaid Brigit bascrand. maith ale in macclerech thall in fil anmcharait latso.{MS folio 283b 20} Atá im or in macclerech. Gaibem a écnairc. Cid ón or in macclerech. Ro thathamair. Atchonnarcsa in tráth ro scáich duit leth do chuite is and ropo marb. Cid dia tá lat ón. ni handsa. Atchondarcsa it
36670] meide doberthe do chuit cen chend fort etir ond úair ropo marb {MS folio 283b 25} th'anmchara. Airgg ass ná caith m naco ragba anmcharait. Air is coland cen chend duine cen anmcharait. Ar is usci loch aelta .i. ni maith do dig ní maith do indlut. is cumma & duine cen anmcharait.


p.1236

Fechtas do M'ling is Tóidin co n-acca Mael Doborchon

{MS folio 283b 30} FEchtas do M'ling is Toídin co n-acca Mael Doborchon mac
36675] Cellaig cuce fora iarair ech. Tech n-oiged sochaide tech Mail Doborchon. Ba maith dano fri mMo Ling in tainriuth. Fo{MS folio 283b 35} bíth is e rop anmchara do bennachaid do M'ling. For íarair ataam a chlerig or Mael Doborchon. For iarair Crist ón ar Mo Ling. Is mor in t-échtsin doronsat Iudaidi Crist do chrochad. Dobémais ar
36680] cumang ica thessarggain or Mael Doborchon. Gaibthi Mo Ling iarum{MS folio 283b 40} i mmedón muine draigin. & dober a chocholl for cualle i mmedón in muine. Amal bad é Crist tra in sucut cinnas donesartha. Sreid Mail Doborchon a étach de & dosrála in muine secha cona dib lámaib co rroacht in cocholl co mbai eter a dí láim. Is
36685] {MS folio 283b 45} amlaidseo donesarcaindse ar Maíl Doborchon & ro bátar a sreba fola assa innaib. Amra sin a Mael Doborchon ar Mo Ling. Rot bia a lóg la Crist. ni theilcfet fir iffirn fuil essiut co bráth & noco tacerat demna for t'anmain. Airg a manaig út ar Mo Ling frisin certán{MS folio 283b 50} frisin n-iarair la Máel Doborchon. Gaibthi remib in certan co{MS folio 284a} foruim for di leiss ana gabra áit i rraba. Conda ruc. Mael Doborchon
36690] leis a eochu dochum a thige.

Asbertsom Mo Lling fri hAdomnán oc cumma na cána.

    1. Is taccar dúib mad n-ellaig
      Mael Doborchon mac Cellaich;

      36695] co farcbaid for soborthon
      {MS folio 284a 5} for treib Maíle Doborchon.

Drochcomaithech ro baí i n-ocus dosom .i. Grác

Drochcomaithech ro baí i n-ocus dosom .i. Grác & a ben .i. Crón. Nó bid Grác oc frithtuídechd friseom. No erbbad a mnaí dochum{MS folio 284a 10} in chlerig. Tair dam d'inrig aris a chlerig or Crón. Buíseom oc
36700] fúaim ochra imma chossa. Teitseom issa lestar dosrigsi a gobol


p.1237

{MS folio 284a} friseom. Bui a menad inna láimsiom. Dobert triana memmor co rragaib in lestar fris anís. Is and asbertsom.

    1. Mo gillasa in conainech
      suail ní dianid robuidech

      36705] tocair assa cháthir fein
      i cáthir comaitech.,

{MS folio 284a 15} Maith a banscal or seseom ro riastrat drochdoíne do gabol combat sáithech dít. Niba fír són or sisi. ni fuil i nHerind duinni rom lama lam chona. Is iar sin tra tancatar dibergaig cucisi co
36710] ndeochatar da fer déc díb furri. Co n-erbairt Mo Lling.

    1. {MS folio 284a 20} Coin Cróne
      mathe oc imdegail tóne.
      Cid dia mbiathaiter la Cróin
      coin nad gabat ica tóin.


38715] Maith or Grác beir in mac don bachluch dia altram. Téitsi lasin mac. Nirbo maith disi in n-aidchisin lasna bachlachu. Dodeochatar{MS folio 284a 25} im Hui Dega co rrucsat a chend deseom fein .i. do Gráic Adfiadar do mMo Lling ón. Co clos a guthsi arnabárach a olcas di in n-aidchisin. Boíseom oc timchiull martar and sin. Is and asbertsom oca déscinsi.


    1. 36710] A ben Gráce
      {MS folio 284a 30} in n-eces duit Grác do guin;
      ni accim sund nech bad bínd
      im geim ind laíg fil fort muin.

Beir do mac latt a ben or seseom. indat báid in bachlaig imdo
36725] mac.

Mo Lling Luachra dalta do Maehóc Ferna

{MS folio 284a 35} Mo Lling Luachra dalta do Maehóc Ferna. Is ó Maedóc ro gabsam Tech Mo Lling. De Huib Dega Móir Lagen dosum. Immicurtis iarum cenna sechaiseom darsi nGairb sair & siar eter


p.1238

{MS folio 284a} Laigniu & Ossairge. Mo chobais or seseom is sám & is bind limsa in
36730] {MS folio 284a 40} tan domberar in tilach darsin Gairb aníar. Nom geib gráin in tan berair taris síar. Ba mór n-imnid rod mbaí oc cluidi na Toedini. la demna & cuana & drochdoíne oca chonton.

    1. Tucus gablán or seseom o Dubglais
      dom thig ar uamun tiugbais.

      36735] saidid a cend fo thonna
      {MS folio 284a 45} tromma fri feda findbais.
    2. Tucus gablán
      dom thig ar uamon tiugbais.
      snaifid anmanna ili

      36740] for sligi richid rindmais.

Fechtas dósom oc ernaigthi ina eclais

{MS folio 284a} Fechtas dósom oc ernaigthi ina eclais. Co n-acca in n-óclach cuci{MS folio 284a 50} isa tech. Etach corcorda imbi. & delb derscaigthe leis. Maith sin a chlerig ar se. Amin ar Mo Ling. Cid na bennachaiseo damsa ar in{MS folio 284b} t-óclach Cia ataiseo ar Mo Lling. Messe or se Crist mac De Ni etar
36745] ón ar Mo Lling. In tan dotheiged Crist do acallaim na céle nDé nipo chorcarda na rigda dotheiged. acht i rrechtaib na tróg .i. na llobor{MS folio 284b 5} & na clam. no bíd Crist. In amaires mo ngeibe dím cia is dóig lat and. Ba dóig lim ar Mo Lling comad é diabul dom irchót. Bid olc duit in t-amaires or in t-oclách. Maith ar Mo Lling. Atá sund do
36750] chomarba soscela Crist la turcbáil in tsoscela. Na turgab a chlerig{MS folio 284b 10} or se. is dochu is messe immeradiseo in fer imnedach. Cid dia tuid- ched ar Mo Lling. Co tartasu do bennachtain form. Ni thiber ar Mo Lling ar nocho n-airle nipa ferdde. Cid do maith duit iarum. A{MS folio 284b 15} chlerig or se mar no thiastaso i ndabaig mela coro fothraicthe inti cot étuch. No biad a bolud fort mani nestá th' étach. Cid dia tá
36755] latt ón ar Mo Lling Ata lim cen co nderna ní do bennachtsu damsa biaid a soborthon & a bal form anechtair. Nit bía ar Mo Lling ar nis{MS folio 284b 20} airle. Maith or se tabair lán mallachta form dí Cid do maith duit ón ar Mo Lling. Ni handsa a chlerig or se in bél forsa targa in


p.1239


36760] {MS folio 284b} mallacht formsa biaid a irchóit & a neim it belaibseo. Airg ar Mo Lling ni dligi bennachtain. Ropad ferr lim no dlessaind. Cinnas{MS folio 284b 25} dosnuilliub. Fognam do Dia ar Mo Lling Fe amae or se. Ni rucaimsi ón. Brodlan legind. Ni mó do legendso. & nim chobrathar Oeni dano ar Mo Lling. Atósa throscud im o thosuch domain. ni ferdde
36765] dam. Slechtain do dénam ar Mo Lling. Foremdim tairniud form {MS folio 284b 30} béolu. siar atát mo glúne. Eirgg ass ar Mo Lling ní etaim do thessargain. Is and asbert diabul.

    1. Is ór glan is nem im gin
      is lestar argait co fín

      36770] is angel is ecna nóe
      cech óen dogni toil ind Rig.
    2. Is én imma n-iada sás
      is no tol dian eslind gúas
      {MS folio 284b 35} is lestar fás is crand crín

      36775] na deni toil in Rig thúas
    3. Is crae chumra cona bláth.
      is lestar is lan do mil;
      is lia lógmar co mboil
      dogní toil Maic Dé do nim.

    4. 36780] Is cnú chaech nad bi ammáin
      is brénce brén is crand crín;
      is cráeb fiadabla cen bláth
      cách na déni toil in Ri.
    5. {MS folio 284b 40} Dogní toil Maic De do nim

      36785] is grian etrocht i mbí sam
      is airide Dé do nim
      is lestar glainide glan. Is.
    6. Is ech buada dar mag reid
      fer adcosnaid flaith De máir.

      36790] Is carpat fedair fo rig
      dober búaid a hallaib óir. Is ór.

    7. p.1240

    8. {MS folio 284b 45} Is grian gures riched nóeb
      fer dian budech in Rí mór.
      is tempul sonaide sáer

      36795] is crín noeb conutaing ór. Is ór.
    9. Is altóir fors ndailter fín.
      imma canar ilar cór
      is cailech glanda co llind
      is findruine find is ór. Is ór


36800] {MS folio 284b 50} Luid ass tra iar sin.,

Caillech dorat a mac dósum do M'Ling

{MS folio 285a} Caillech dorat a mac dósum do M'Ling Findnat a hainm adropartsi eturru & Dia do M'Ling corop th'ainmseo tra ro phé a chlerig fair. In leor let a chaillech mac Mo Lling do rád fris.{MS folio 285a 5} comba hed a ainm. Maith limsa ón or sisi. Maith a maccáin ar
36805] Mo Lling cip ed dogné celi nDe i ngabud ciambad airc duit. Dogentar or si. Fechtas dí don gillu dorraiffnetar na hetarnaide dochum na Berba. Co n-acca in clam forsinn ath Ar écnairc in{MS folio 285a 10} Ríg móir conam rucasa fort muin. Maith ám or se asrubairt Mo Lling nachat farcaind. Imsoí chucai. gaibthi fora muin. In
36810] tan rosiacht medón ind átha dolléicther gai dó fon chlam co mbuí thríít co torchair. Dogní draic tentide im don chlam dochum{MS folio 285a 15} richid. & bentair a chend deseom. Crist dolluid i rricht in chlaim dia thessarggain ar phianai iffirn. Rucad in ilach iarum sechai sís iar nglind. Is and asbert Mo Lling


    1. 36815] Ro bíth do mac a Findnat.
      ni raind i ndó nach i trí'
      ronuc in fer ronidnacht
      ro fácbad Findnat cen ní

    2. p.1241

    3. {MS folio 285a} Mac Mo Lling
      indiu ruc bás do rind;
      {MS folio 285a 20} ro gonad i mmedón ága

      36820] dochotar urchair ána ind.
    4. Trógan indiu co n-ár bert
      rohuc a lecht co áth cian;
      nach ní ro roni ria techt.
      fo secht dolluthir a pían.

    5. 36825] Ilach in so iarsind lind
      lasna ócu ilar cland;
      {MS folio 285a 25} ro pé nuallán angel find
      immon truagan ro bíth and.
    6. Ba fó líth

      36830] issind eclais fouair fríth;
      is é mo mac Mac Maire
      mo mac aile ro bíth. R.

Dochóidseom trá i nnem arin mbecsin do maith.

Fechtas aile do M'Ling is Toídin

{MS folio 285a 30} Fechtas aile do M'Ling is Toidin. Co n-accai nónbur dona
36835] dibergachaib cuci. Maith sin a bachlaig. Amin a chridecán. In tú in tairchetlaid. me im. Gaib runnu dún a bachlaig. Cia dia ngeb. Damsa is me is toísech. Cia th'ainmseo. Mael Geuraige. {MS folio 285a 35} Molad damsa & dom gai. Cia ainm do gai. Etenchar. & maith le tornech eten na mbachlach oca truastad. conid and asbertsom.


    1. 36840] Mael Gengraige
      co mbé a thóe i tenraige;
      'mosluid Etenchar fo thrí
      tria thoíbu Mael Gengragi.

Mo loig fri rand. is maith in rand. Dene rand damsa. Cía th'ainmsiu Firt Fiaich.
36845]


p.1242

    1. {MS folio 285a} Firt Fiaig
      {MS folio 285a 40} gnáth oc gliaid in cech airm;

      36850] co rraib in fer assa fert
      for derc ind fir issa hainm.

Mo lóig fri rand dano. Messe. Cia th'ainmsiu. Imscripul a bachlaig.

    1. Gentar Imscripul
      no bratad cach cill.

      36855] {MS folio 285a 45} oca brithe fon glend
      is maith no srengam in ngirr.

Maith a bachlaig.

    1. Ro bíth Imscripul
      no bratad cach cill

      36860] fálid munter iffirn and
      ond uair rosfánic andland.

{MS folio 285a 50} Messe a bachlaig. Cia th'ainmseo. Cu Chluchair.

    1. Cu Chluchair
      gentair etar da sruthair.

      36865] broimm crúaid iar n-ithi arba.
      I timnu anma Con Cluchair.

{MS folio 285b} Mo lóig fri rand. Messi a bachlaig. Cia th'ainm. Cu Cholom.

    1. Dofil éc do Choin Choluim
      anair dar secht sechtmuire.

      36870] biaid cros fora lige
      óndiu ria cind sechtmuine.

Mo loig fri rand. Not anister tra or it mathi na rraind.{MS folio 285b 5} Tiagait iar sudiu.,


p.1243

Cóica epscop dodeochatar dochum M'Oedoc Ferna do Bretnaib Cille Muine

{MS folio 285b} COica epscop dodeochatar dochum M'Oedoc Ferna do Bretnaib
36875] Cille Muine. ina n-ailithre dodeochatar. ar ropo dalta intí {MS folio 285b 10} M'Oedoc Ferna do Dauid Cille Muine. O amsir Dauid ni ru cad feoil i praintech Cille Muine. connad ruca comarba M'Oedoc Ferna. Is do ro rath & comsuide dó fri Dauid don chomarbu nod bera. & anad dó na hapdaine Cille Muine. nad chomraicfet a chossa{MS folio 285b 15} fri talmain céin bes i mbethu. Tancatar dí ind ailithir co M'Aedoc.
36880] Ructha i tech n-oíged hi corgus erraig in sin. Dobreth dóib coica bargen do chruithnecht. & luss & medgusce prainni cecha haini. Cid dia tucad so ol in t-epscop uasal. Dia thomailt duibsi ol in{MS folio 285b 20} ferthigis. Ber latt dorísi ol in t-epscop. Mo chobais ni caithfider mír de sund. co rraib mucc & ag and. Is ed so ol in ferthigess. Cet
36885] cet ol M'Áedóc. Dentar dóib. Dognither on. Berair dóib. Dognither ón. Berair dóib. Is maith ón or se. Bersiu lat a n-arbor & facaib in{MS folio 285b 25} féoil. Domelat iarum. bít and co arnabarach. Bennachaid M'Oedóc dóib. maith or M'Edóc. Cid anidrosaid ni ar far cursachad ind
36890] féoil do thomailt duib issin chorgus & in t-arán cen ithi. In assind {MS folio 285b 30} legund tucais sin a M'Oedóic ol in t-epscop. Maith ol M'Aedóc. ni handsa ám ol in t-epscop. In mucc thucad dún areir ass a mmathar atib co ndúaib in talman. Nirbo ecen iar sin acht a comét ar chonaib & gataigib. Iss ed a cétna ro saethraiged frisin n-ag. Ni col dí a
36895] {MS folio 285b 35} thomailt ar laiget a saethair. In bargen im rucad immach. Cóic furopre ar tri fichtib ar trí cétaib forsind oenbargin .i. in lín lá bís issin bliadain iss ed a llin furopra bís forin bargin. & dotháet allus la cech [...] A soethar mórsin iarum dar th'orddanso nocho{MS folio 285b 40} tomel ón corop saethar mo da lamsa dorromiulsa iar saethrugud
36900] assa thalmain. Ba fír són ní doid bargin i nHeri. Conid siat ro selaig in ceppaig [...] Ferna Moir atúaid. Conid sin bargen cetadóid i nHerind. Connach inchathmi do neoch ní cen saethar lubra vel ernaigthi.


p.1244

Buí siur Mo Lassi Lethglinni oc légund i fail Mo Lasse

{MS folio 285b 45} BUI siur Mo Lassi Lethglinni oc legund i fail Mo Lasse. Is í dí doimthirthed in clerech. Macclerech dí hi combuid in chlerig. immanarnaic dóib & in maccaillech combo torrach
36905] de. biaid olc di sund or in banscál dia fessara in clerech. Dobera {MS folio 285b 50} miscaid forn. Conna gébam nem na talmain. Is lór iarum or si mo{MS folio 286a} mudugudsa. Airgsiu fora imgabail. Nim erbarasa dí a ben ar in macclerech. mani thí triam thóeb ar in ben. m'ecnaircsi or si do gabail co mmaith diamba béosa or seseom ni bia i n-ifurn. For
36910] foísam nDé dí or sisi. Luidseom iar sin co mbuí i nArdd Macha{MS folio 286a 5} Ata a chlerig in maccaillech co n-idnaib. Ropsat idain dianbáis ám or in clerech .i. ar Mo Lasse. & fogait nime & talman airthe. Ba fír son nis tarraid comman. Dochoid etar úir & iffern. Ni relic in clerech a hadnacul i rrelic. conid issin mónai fri cill anís ro
36915] adnacht. {MS folio 286a 10} Macclerech do Laignib ranic cucaiseom do Ard Macha. Cinnas ar seseom do M'Lasse. Amein or in macclerech. & in maccaillech. iss ed so or se. dochoid etar úir & iffern. Nicon fess cia dorónai. Maith dano or se. Nod léice tra iar sin for gabail a hecnarca .i. {MS folio 286a 15} uii. mbiate cech lai leis. Cet slechtain. na tri choicait cech laí leis
36920] Dotháet atúaid iar sin. Bennachaid don chleriuch. Imchomairc cech rét dó Is ed so or in clerech. Áil dam ar in macclerech bothnait diamair i ngeisind Dia fri cill anechtair. Maith or in clerech. Dogní{MS folio 286a 20} boith i fochraib ind ligi. bliadain dó and. Fecht and dí conid accai chucai. Bendacht for th'anmain tra or si. Is maith atai frimsa.
36925] Domessart inge bec. Cid as mó dottessairc or in macclerech. In biait or sisi. Is and asbert.

    1. A cetal fota figlech
      in biait is inmuin adrad.amp

      36930] {MS folio 286a 25} dia ngabtha erum do léir
      ní beind nach céin i ndamnad.

    2. p.1245

    3. {MS folio 286a} In biait is inmain adrad.

      36935] cein mair anmain dia ndichet.
      fiu la ríg dodonfarci.
      cetheora darti fichet.

In biait ám or si is í nom chobradarsa.

{MS folio 286a 30} Fecht and dí tánic Fursu craibdech dochum na cilli. Co n-accaside
36940] timthirecht n-aingel issin mónai dond lige. Maith a mMo Lasse ar Fursu cia noeb fil issin mónai. Idal fil and ar Mo Lassi. Demon callige. Decca so a mMo Lassi co n-acca so timthirecht aingel dond ligi dochum nimi.

{MS folio 286a 35} Tucaid iarum in corp assin monai coro adnacht issind relic. Co
36945] nderna foesam in macclerech. co nderna nóeb din maccleriuch. & co ndechaidsi dochum nimi.

Conid ferr cech ernaigthe dí in biait.


p.1246

Luid Mael Ruain Tamlachta fechtas dia airge

{MS folio 286a 40} LUid Mael Ruain Tamlachta fechtas dia airge .i. ceppán i Sléib Mairgge. cell nuachongbal. Co n-acca intí Mael Rúain
36950] in relic nglain imme & in dairthach fo lánessair glain. Dotháet senóir do indlut dó Is ruith dún or Mael Rúain. Nathó{MS folio 286a 45} a Mael Rúain fer trúag atancomnaic. In tú glanas in eclais. me im. Is i furopraib dogníther ón. Atú i ndoíre do maccaib mo brathar armo chuit. Rofitir cech fer díb turais dom opair cach dia. Nocho
36955] {MS folio 286a 50} beosa accu iarum. regsa letsu co mbeo issin manchine. Fo chen duit or Mael Rúain. Tair im diaidse. Atlui iarum fair co ndechaid issin n-áith do thirad., {MS folio 286b} A mbuí Mael Rúain and d'adaig. co n-accai in noeb aníar chucai. Maith a chlerig or se. noco maith duit in t-oenmanach ro buí
36960] ocumsa do thabairt úaim. Ni ar ulc frit am or se. Rot biaso olc {MS folio 286b 5} cetus mani lai uait in cele nDe ria cind tri tráth ondiu. Congairther in céle Dé do Mail Rúain. Airg do tig aridisi or Mael Rúain. Nathó nacham bersiu do doire. Nocho dingnisiu{MS folio 286b 10} ní dóibsium etir or Mael Rúain. Atbelsa gortai dí Ni erbailt
36965] céle Dé riam de gortai ná huacht. Airgseo co mbé issind eclais. immonairchisfe in t-erlam dít. acht coropat faisitech. Luid síar cona tarlaic ina eclais. Dothaet ben for céim na reilgge arnabárach. In fail in céle Dé thall. Atlochammar do Dia do{MS folio 286b 15} thuidecht ona bachlachaib. Annam lend aithled cena lama
36970] itiaidsiu. Lenni dait inniu dano a chlerig. Nicon regsa ám chucut. Inn ed ón a bachlaig. tuth na mbachlach aile dochoid immutso.{MS folio 286b 20} Noco rega im mír it béoluso co ndechais gortai. Dorega chucainni imbárach ol a setig or am ferrsa friss. In tussu ón. messe on. Buisium can ní a llaasin co n-aidche. Tic a setig. Tair chucainni
36975] a chlerig fochen duit. Noco reg or seseom. Rot mairgseo ám dot {MS folio 286b 25} rád atbelai gortaide. Sé thráth dó cen dig cen biad. co rragaib ceill ar ecaib. ar gortai. A mbuí and co n-accai chaillig istech Cia fil sund or in chaillech. foremmid a hacallaim Messe or se. Cia galar so a chlerig or si.
36980] {MS folio 286b 30} Gorta dom brith. Fe amai or in chaillech. Biad acumsa & tussu


p.1247

cen biad. Lingthi immach. Dobeir dó ammaig imm & arbor & ass. Feccaid fora rithigid. Mo chobais ol a setig is bó bias úaimse fria brothchán. biaid bó uaimse dano ol a setig. Inti thanic i cind{MS folio 286b 35} bliadna it di lilgaig déc ro batar aciseom. & cess no da chess
39985] lána do braich & do arbur biid. Berdair dí lesseom sair do Mael Ruain .i. uii. lilaca & aire.uii. n-ech do braich & biud. Cid so or Mael Ruain. Iss ed so a chlerig. Atlochomar do Dia or Mael Ruain.{MS folio 286b 40} Is mórad anma in Chomded Conid ferr do neoch dí a edpairt don Chomdid andás dona doínib talmannaib.,


p.1248

Cummíne Fota mac Fiachnai di Eoganacht Chassil


36990] CUmmíne Fota mac Fiachnai di Eoganacht Chassil. Fria ingin féin doroni in Fiachna tré mescai. Ol is lia mathair{MS folio 286b 45} no foad ind ingen. Coros cuibsigestar a hathair dús cia dia rucad in macc. Co tarat in ben a coibsena corbo lesseom. Asbertsom a chor in meic i mbeolo biasta. & connach imminaicced
36995] do & a ingen co bráth. Rucad uadisi iarum in mac i mmudiu bic {MS folio 286b 50} i mbid ass. co farcbad for beind chroisse i ndorus chille. & etach corcarda imbi. & tri fichit unga d'argut


p.1249

Longes Chonaill Chuirc

{MS folio 287a 1} Áth Clíath co n-accai na llonga oc dul taris. Luid leo taris sair co n-accai slébe Alban. Lecait uadib hi tír. Luid i sliab iarthair
37000] Alban. Ro fer snechta mór fair co toracht a chriss. Sé thrath dó {MS folio 287a 5} cen dig cen bíad co tarlaicseom & se marb sin glind. Dolluid Gruibne éices fili Feradaig ríg Alban díb marcachaib déc do chungid a mucc issi nglend Co n-accaiside oi dia brutt forsin{MS folio 287a 10} tsnechtu. fer marb ol suide. Co n-accai ropo the a chorp. Dormgni
37005] reod dond fir ar in file. Ataid tenid imbi conna remset a baill oc eirge. Dogníther ón. coro mberb. Atraig opund. Fossud a laich or Gruibni ni áigther ní Is and asbert Gruibne la déicsin a gnuse a n-asbert.{MS folio 287a 15} .r. Fo chen a Chonaill chaín Chuirc cach tír thuic dar mara
37010] mbrug thíar medarsot sund sál condat sernd súan. Sluaged mbalb buidnib gal gabsait gair thromm thriuair trede nad{MS folio 287a 20} fúach fofuair. fo dal rodom dia tucthar conid form forromais nach for alathire tí tarrassais. lathar col combat colcend frit mbrath mbrichi fort colla clár cannoe nad léit Lugthiach.
37015] mac Ailella airmetside miad armitis táti dé dagerimi án sceo {MS folio 287a 25} dagcaillne díth. dítidech a naillChuirc immalluritar carud gáir ardat Chassial cáin úindiaig comb for Femon folnaibthir feiss find dedais sín slán giallo gebai Mumain mórsluagaig combo Locha Lén leo linfaid t'erchlos Erendmag ol sceo
37020] tuathe Oengusa os cach thire tí.{MS folio 287a 30} Ticfat Tálcind dar muirthrían trolmaib crád cromm. Ecmamg im iss ésseom indala cimbid ro anacht Corc ar Laigniu .i. in fili atrubart in filidecht. Dobeirside dí dá laim imme. Ba cóir dún{MS folio 287a 35} ám or se failti fritt. Cia rot lessaigestar or se cossind ogumsa
37025] fil it scíath. nip sén dorinchossig. Cid fil and or Corc. iss ed fil and mad fri dé tiastaso co Feradach.


p.1250

{MS folio 287a} Do chend dít siu bad fescur. Mad i n-aidche do chend dit siu bad{MS folio 287a 40} Matin. Nipa samlaid bías. No mbeir leis iarum dia thaig fessin. & cliath fóe & ochtur fon chléith.
37030] Luid iarum dia mís da acallaim Feradaig. & fonacaib Corcc immaig. & atchúaid dó a scél n-uile .i. Techt do chungid a mucc. & asbert is marbad ro marb in fer. in tan atchondairc a nn-ogum{MS folio 287a 45} issin scíath iss and rap aithrech leis a marbad. Ar iss ed ro bui i ssuidiu. mac rig Muman doriachtso. Mad fri dé tissad t'ingenso
37035] do thabairt do ria fescur. Mad i n-aidchi a feis leis ria matain. {MS folio 287a 50} Is olc in scél or Feradach ba dirsan nach i mbethaid donucais. Fonaisc a comthrom do argut for Feradach & dombert ammuig.{MS folio 287b} Feraidside failte móir friss. Ni tharddad dó im ind ingen. Ar asbert Feradach ní thibred a ingin do amus fa anechtair nirbo
37040] baa dosom ón o immanarnaic ind lanamain combo torrach de in {MS folio 287b 5} ben. Coro assaíted & co mbert mac dó Ní ardamair armad chóich. Ro tríallat dia breoad. Tancatar fir Alban fón loscud. Ba bés i tossaig nach ingen dogníd buís dar cenn aurnaidm no breotha.{MS folio 287b 10} conid de atáat na bríse. Mag mBreoa .i. Mag mBreg.
37045] Ro gadatar dí fir Alban dáil don ingin co cend mbliadna co rrucad a mmac i finichruth. vel i fineguth vel i finítés Tecait hi cind bliadna dia breoad. In tibér do macc duitsiu or si. Dobéra im or{MS folio 287b 15} seseom ar belaib Feradaig. in tan dí bath dia loscudsi dombertsi ara mbelaib a ndíís. In la Corc in mac a ben or Feradach. Is leis ar in ben. Ni geb
37050] úait ar Corc ar is mac moíni co ndardda a senathair. Dobiursa duit{MS folio 287b 20 } ám or Feradach. is lat in mac. Gebthair ar Corcc i fechtsa. Airg immach a ben or Feradach & nibo sirsan duit. Ni rega im or Corc or ni cintach. Cintach im or Feradach. Ni cintach im or Corc cech
37055] maicc a mathair. Fora mmac atá a cin .i. fora crisluch. Berar in mac immach dí or Feradach. Ni berthar dano or Corc ar ní fil for{MS folio 287b 25} feraib in n-ocsin. Ar asrire in mac a chinaid. Dosressart dib línaib or Feradach. Ba sirsan ar Corc. Maith a Chuirc or Feradach foí lat mnaí Is tu no togfaimmís di ciano bemís ica thogu. Dobersa
37060] {MS folio 287b 30} a lóg do feraib Alban. Dognither ón anaidseom tair co rrucsi tri maccu dó Maith a Chuirc or Feradach ber do maccu latt dochum do thíre & do mnaí ar is liach a mbith ria tír anechtair. Beir latt ere triir do arggut. Tiagait .xxx. laech lett dognither ón. Dolluid{MS folio 287b 35} anair a .xxx. láech co rranic Mag Femin. Dofuirim snechta foraib
37065] i ssudiu. Conda bert for merugud oc Cnucc Graffand. Baí a athair- seom i llobrai. Fothúaith roslasom i tuascert maige. Baí muccaid


p.1251

{MS folio 287b} Aeda ríg Muscraige oca muccaib in laasin. Asbert fri Aed dadaig.{MS folio 287b 40} Atchonnarcsa ingnad ol se indiu isna drommaibse atúaid. atchonnarc doss n-ibair for carraic co n-acca daurthach bec ara belaib & lecc
37070] cloiche ara belaibside. timthirecht angel ond licc súas & anúas fir {MS folio 287b 45} or in druí ind Aeda bid ed domsod. rig Muman in sin co bráth. & intí cétna ataifes tenid fond ibursin bid úad rige Muman. Tiagam dia hatud or Aed. Anam co mmatin or in druí Iss ed dí doralaiseom{MS folio 287b 50} fora merugud intí Chorc [...] a ro addaí tenid dia mnai & dia maccaib conid fúair in tAed arnabarach oca thein cona maccaib
37075] {MS folio 288a} imme. Atgéoin dí & dobeir failte móir dó & dobert a macc i ngiallai fria láim. In tan trá ro bás oc imchosnam ríge Muman iar n-ecaib{MS folio 288a 5} a athar iss and ranic Corc. Dognith iarum attreb lessium fo chetóir issin Chasiul. & ba lánri fer Muman ria cind sechtmaine. Is é dí
37080] cetgiall ceta ra gaib rí Muman giall Múscraige. & soerthi dóib dara esi & rigan uadib i Casiul.{MS folio 288a 10} In muccaid dano fouair i Cassiul. doratad sairthi dó la rig Cassil & dia chlaind .i. cen cháin & cen chobach rig na rechtaire. Is é dano congair gairm rige do rig Cassil & dobeir bennachtain
37085] lasin ríg & dechelt ind ríg do fo chetóir. {MS folio 288a 15} Is desein dí atá Cassel Cuirc. & iss ed a sil & a sémenn Cuirc meic Lugdach fil i Cassiul co bráth ond úairsin.,


p.1252

Cath Maige Mucrima

{MS folio 288a} Ailill Aulom mac Moga Nuadat do síl Ebir meic Miled Espáin. Rí Muman dí in tAilill Sadb ingen Chuind
37090] {MS folio 288a 20} Chetchathaig leis. Tri meic di. Eogan mac Ailella. & Cian mac Ailella. & Cormac mac Ailella. Dia tat Eoganacht & Ciannacht & Dáil Caiss. Dalta dano do Ailill & Saidb Lugaid mac Con do chorco Loígde. for óenglún & óenchích ro alta & Eogan mac Ailella.{MS folio 288a 25} Luid Ailill iarum aidchi samna do recaire a ech i nÁne Chliach.
37095] dergither dó is tilaig ro lommad in tilach in n-aidchisin & ni fes cia ros lomm. Fecht fo dí dó fon innasin. Ba ingnad lesseom.{MS folio 288a 30} Foidis techta úad co Ferches mac Commáin éices ro baí i mMairg Lagen. Faith side & fénnid. Dolluidside dia acallaim. Tiagait a ndíís aidchi samna issin tilaig. Anaid Ailill is tilaig. Baí Ferches
37100] frie anechtair. Dofuitt dí cotlud for Ailill ic costecht fri fogilt na {MS folio 288a 35} cethrae. Dollotar asin tsíd & Eogabul mac Durgabuil rí in tsída ina ndíaid & Áne ingen Eogabuil. & timpán creda ina láim oca seinm dó ara bélaib. Atraig dó in Ferches co tobairt buille dó Ro roith Eogabul reme
37105] {MS folio 288a 40} issa síd. Atnuarat Ferches di gai mór co rróemid a druim triit in tan donnanic co Ailill. Condranicside frisin n-ingin eret ro buí i ssuidiu. Ro den in ben a ó cona farcaib féoil na crocand fair &{MS folio 288a 45} connaro assair fair riam ond uairsin. conid Ailill Olomm a ainm o sein. Olc ro bábair frim ar ind Áne mo sárugud & marbad m'athar.
37110] Not sáraigiubsa ind .i. nocon faicebsa athgabáil latt in tan immosceram. Ainm na inginesin fil forin tilaig .i. Ane Chlíach. Bruig Ríg{MS folio 288a 50} dí domsod ind Ailella i comfocus don Máig .i. usce mór. Is de
37115] asbert in file. Usce Mage cen bad sruth.{MS folio 288b} ba lustai cen fursunduth fo bíth dotháet sech thóeb liss. Aedáin meic Melláin éicis.


p.1253


37120] {MS folio 288b} Luid dano fecht aile Eogan mac Ailella & Lugaid mac Con .i. a chomalta co hArt mac Cuind dia mbaí for cuairt Chonnacht.{MS folio 288b 5} do thabairt ech & srían úad .i. brathair mathar do Eogan. Oc techt dóib sech a mmag co cualatar in ceol issin dus ibair ro buí ossind ess. Berait leo co hAilill aridisi .i. in fer thucsat assin duss.
37125] {MS folio 288b 10} ar batar oc imresain imme co rrucad Ailill breith dóib. Fer bec tri thét ina thimpán. Cia t'ainm Fer Fí mac Eogabuil. Cid dobrintaí or Ailill Ataam oc imresain immon fersa. Cinnas fir so. Timpanach maith. Senter dún a ceol or Ailill dogentar or se.{MS folio 288b 15} Ro sephaind dóib dano goltride conad corastar i ngol & i coí
37134] & derchoíniud. Ro gess dó anad de. Ro seind dano gentride. conad corastar i ngen ngaire acht naptar ecnái a scaim. Ro sephaind{MS folio 288b 20} dóib dano suantraige conda corastar i súan on tráth co araile. Atrullaiseom iar suidiu a lleth dia tudchid & foracaib drochimtel eturru. Ar ba sirsan leis.
37135] Atragat iar sudiu. Beir breith dún a Ailill. Bec torbai or Ailill. Cid atrubartbair in tan fríth in fer. Atrubartsa or Lugaid lemm{MS folio 288b 25} a céol. Atrubartsa ar Eogan is lem in ceoluid. Is fir or Ailill la Eogan in fer. Is drochbreth or Lugaid. Fír dam or Ailill. Ni fír or Lugaid ní gnath fir fort beolu. Ni tú as cóir dia chairigud or
37140] {MS folio 288b 30} Eogan aithech samlut. Bid aithech samlumsa or Lugaid lommeras a cendsin ditsa & salteras fort leccoin. Cinnas dogentasu or Eogan. i rroí chatha or Lugaid. A llaasa i cind mís dotéis co comairsem i Cind Abrat.{MS folio 288b 35} Ba fir són im. Condrecat dia mis. cách cona sochraite co mbatar na da idne aigid i n-agid. Luid dano la Mac Con isin cath a aite .i. Lugaid
37145] Lága mac Moga Nuadat. Is and luid Mac Con i n-imaccallaim fria drúid Dodera a ainmside do Dairinib dó in tainriuth. {MS folio 288b 40} comchosmail crotha & delba in drúth fri Mac Con. Maith or Lugaid foceraid Eogan comrac desse formsa innosse & donscera a bruth meic ind ríg & a adbar & hua araile. N mataet fort beolu ar in drúth
37150] {MS folio 288b 45} at lomthrú Regaitse ara chend ar in drúth. & do mindsu formo chind & t'erred immum. co n-erbara cách is tussu dothaet and. Ma beith ní iarum totim damsa not beirsiu ass fo chetóir ar atbéra cách is tussu dofáeth and & mebais in cath iar suidiu. Biaid im Eogan
37155] ocdo chungidsiu sethnó in chatha dia n-accera iarum do cholpthasu {MS folio 289a} not gignether ón Dognither ón. marbthair in drúth. Rofitir im Éogan nárbu é Lugaid ro marb. Feccaid fora íarmoracht iar sain.


p.1254

{MS folio 289a} Ro mebaid in cath or cách. Dorochair Lugaid. Ba fír son maidid for{MS folio 289a 5} Lugaid. Á 'tchondairc dí Eogan da cholptha Lugdach trésin slúag.
37160] amal snechta n-oenaidche ar thaitnemchi a da cholptha. Ro raith Eogan na díaid co tarlaic irchor fair conid n-écmaing ina gairr. Is de atá Brén Gairr for ndortai. in ránic in t-erchor ol se. Maidid{MS folio 289a 10} iar sain. Is de ro cet.

    1. Cath Chind Ebrat ro mebaid

      37165] for Mac Con chétaib acan;
      cind .uii. mbliadan ní duibel
      dofích Mucrama matan.

Amal ba fír són. Nira fét Lugaid bith i nHerind iar sain la Éogan.{MS folio 289a 15} Co ndechaid reme i nAlbain for teched. & nocon fess c'airet
37170] rochúaid. Rochúaid dano Lugaid Lága .i. lágine mór no bíd na láim la Mac Con. Trí nónbair dóib nammá Iss ed dí dochuatar co rríg nAlban. Dosrinchoisc iarum Lugaid co mór a muntir arnábad baeglach no betis .i. arna tuctha aichne forru. ar dáig naro{MS folio 289a 20} marbtaís la ríg nAlban ar ríg nHerend .i. Art mac Cuind. & asbert
37175] Mac Con fria muntir ara ndernad cách díb ríar araile. amal bad rí cach fer díb dialailiu. & dano conna abbrad nech a ainm féin frissium.{MS folio 289a 25} Fálid friu im rí Alban Noco dernsat a slonnud. & nocon fess can dóib. acht a mbith do Gaedelaib. Mucc & ag cach nóna dóib i tech. fo leith co cend mbliadna.
37180] Ba hingnad iarum lasin ríg febas a ndelba & a n-airechas & a {MS folio 289a 30} n-engnama eter brissiud catha & immairec & chomlaind. & búaid n-oenaig & chluiche & chéti. & imbert brandub & búanbaig & fithchille. & nad raibe toesech forthu in tsainriuth. Láá and dí buí Lugaid oc imbirt fidchille frisin ríg co n-accatar
37185] {MS folio 289a 35} fer écosca ingnaid chuccu is tech. Can don fir ucut ar in rí De Gaedelaib ol se. Cia dán. airbere ar in rí Écse ol sé Scéla fer nHerend lat ar in rí in maith flaith Airt meic Cuind. Is maith ol se. Ni thánic i nHerind riam flaith samlaid. Cia as rí Muman ar in rí{MS folio 289a 40} Eogan mac Ailella ol se ar is senóir a athair. & Lugaid mac Con ar
37190] in rí Nicon fessa a imthechta íarna innarbu do Eogan mac Ailella. Mór líach ón ar in rí Mairg Herind ara testá & cenél Lugdach ar in rí cindas atá Nis fil i mmaith ol se. acht i ndoere & i ndochraite & i cumalacht do Eogan.{MS folio 289a 45} Amal rochúala Lugaid ón bátar fir óir & argit inna láim dobert a
37195] mér for dís fa thríar díb conda forlaig in t-airinech buí ara bélaib.


p.1255

{MS folio 289a} Donécca in rí Ell chondalba dotic ale or in rí is lói atchúas a scél.{MS folio 289a 50} Luid Lugaid immach la sodain. Maith a ócu ar in rí is é Lugaid{MS folio 289b} téte immach atchíusa issind abairt doringni. Congairther fer aile dó arnabarach. & adfíadar a scél cétna dó Is í ind ábairt chetna
37200] dogénaiside. {MS folio 289b 5} Is fír ar in rí iss é Lugaid inso. & iss ar m'ómunsa nacha slonnet. Doberthar tra múin impu co fessammar. Berar mucc & ag fora coiss dóib. & apar friu a mmunter féin da n-irgnam dóib. Foscichret i crandchor iarum. Fáicebthair Lugaid fris anechtair. Forcomo so
37205] {MS folio 289b 10} frissin ferthaigis. Dochuaidsom im i crandchor ind aurgnama. Maith or in rí frisin ferthaigis finta cia as toisech fodla & ara ndentar bélaib. Ni buí and ón acht in rechtaire a oenur. Fír or in ri{MS folio 289b 15} Marbaid dam dreim de lochdaib. Dobeir im luch for cuibrend cech fir díb is si dergg cona find. & doberar ara mbélaib. & atrubrad friu co
37210] mairfitis mani estais na lochtha. Imma dóib. ro bántá co mór iar sain. Noco tucad cuccu ríam anceiss bud doilgiu leo.{MS folio 289b 20} Cinnas atát or in rí Ataat ina mbrucc & a mmíasa na fiadnaisi. Is brocc Muman dar míasa ón ar in rí Apar friu mairbfitir mani essat. Nip sen ó timmarnad or Lugaid la tabairt na lochad inna béolu.
37215] in rí ocó descin. {MS folio 289b 25} Dosmberat na fir uile la sodain. Buí fer dobbronach díb no scead la tabairt erbbaill na llochad dia bélaib. Calgg dart bragit or Lugaid.{MS folio 289b 30} Iss ithi lochad coa lloss. Slucid iarum erboll na llochad. Dogniat ní airiut or in rí on dorus. Dogniimse errosom dano or Lugaid. In
37220] tussu in Lugaid or in rí Iss ed mo ainm or Lugaid. Fochen duit ám or in rí Cid diarot dichlis formsa. Ar th'ómun ar Lugaid.{MS folio 289b 35} Dodígelaindse th'osnaidsiu cosindiu dianot fessind. Domairsedsa cobair cid indiu or Lugaid. Rot bia im cobair or in rí Rí Alban atomchomnaicse. Ingen ríg Bretan mo mathair. Ingen ríg Saxan mo{MS folio 289b 40} ben. Nos bersa latt uile fri dígail th'osnaide. Am buidech de or
37225] Lugaid. Dosnuc dí in t-oenfer for óensluagad uile in muntirse. An ro baí iarum di longaib & libarnaib & bárcaib i n-airiur Saxan & Bretan. tarchomlátha co mbatar i Purt Ríg i nAlbae & todlach mór{MS folio 289b 45} di churachaib leo. Asberatsom ba hoendrochet baí eter Herind &
37230] Albain di churchaib. Dolluid Lugaid dí cossind arba & cossin tromslúag mórsain do dígail a ancridi for firu Herend. Nírbo gor in mac dosnuc. Ro{MS folio 289b 50} indrettar dí in Herind coro giallsat sochaide mór díb dó & nistarraid


p.1256

{MS folio 290a} debaid co rráncatar Mag Mucríma hí Crích Óc mBethrae fri Aidne
37235] atúaid. ó Ath Chlíath dano sathúaid. Mag Mucríma díi. mucca gentliuchta dodechatar a húaim Cruachna. Dorus iffirn na Herend{MS folio 290a 5} sin. Is esti dano tánic in t-ellén trechend ro fásaig Herind. Conidro marb Amairgene athair Conaill Cernaig. ar galaib oenfir ar bélaib Ulad uili. Is esti dano dodechatar ind énlathi chrúan coro chrinsat
37240] {MS folio 290a 10} in Herind. nach ní taidlitís a n-anala. condaro marbsat Ul.aid dano asa táblib. Is esti iarum dodechatar na muccasa. Nach ní immatheg- tís co cend .uii. mbliadan ní ássad arbur na fér na duille trít. Bale i rrímtis ní antaís and acht no thegtis hi tuaith aile dia n-irmastá{MS folio 290a 15} a rrím. Ni rímtís fo chomlín .i. ataat a trí and ar in fer. is mó a secht
37245] ar a araile Atát a noí and ol araile. Óenmuc déc. tri mucca déc. Attroithe a rrím fónd innasain. Farfémditís dano a nguin. ár dia ndibairgtis ní arthraigtis.{MS folio 290a 20} Fecht and dí luid Medb Chruachan & Ailill dia rím .i. i mMag Mucrima. Ro rímthea leo iarum. Ro buí Medb inna carput. ro leblang
37250] mucc díb tarsin carput. is immarcraid in muccsain a Medb or cách. {MS folio 290a 25} Niba híseo ol Medb la gabail a colpthae na muicce co rróemid a croccend fora étan. conda farggaib dano in croccand inna láim cossin cholpdu. & nocon fess cía deochatar ond uairsin. Is desin atá Mag Mucríma.
37255] Ro lléiced tra do Mac Con indred na Herend co rránic Mag {MS folio 290a 30} Mucríma i n-iarthur Chondach Is mithich ol Art mac Cuind debaid dona feraib. Mithig im ar Eogan mac Ailella. Luid dano Eogan a lláá ria sin co Díl machú Chrecga di Ossairgib.{MS folio 290a 35} Ro buí i nDruim Díl. Druíside is é dall. Tair limsa or Eogan do
37260] sinnath na fer & dia ndichetal. Maith or se. regasa latt A báidathair ol a ingen. Ben oentama ón .i. Moncha ingen Díl. A ingen ba hara do.{MS folio 290a 40} Amal rosiachtatar Mag Clíach. Atgeóin im in druí for labrad Eogain ropad trú Maith a Eogain ar in druí in fácbaiseo iartaige. m mórithir ar Eogan. Maith ám a ingen ar Díl. Foí la Eogan dús in
37265] bíad rigi Muman uaimse co bráth. {MS folio 290a 45} Dergidir don lanamain. Maith a ngein concompred and .i. Fiacha Mullethain mac Eogain. Lesainm dano dósom Fiacha .i. Fer da Líach .i. a lláá dorónad marbthair a athair arnabarach. a llaa rucad marb a mathair a lláásin. Líach dano cechtar n-aí díbsin.
37270] {MS folio 290a 50} Conid desin rátir Fer dá Líach. Fiacha Mullethan dano is de ro {MS folio 290b} ainmniged .i. ros gabsat idain Moncha ingen Díl oc Áth Nemthend for Siúir. Olc napo matain imbárach not assaítither ara athair. Diambad and ar in druí forbiad Herind a ngein co bráth. Fír ám or{MS folio 290b 5} si. acht mani thí thriam tháebu ní tharga nach conair aile.


p.1257


37275] {MS folio 290b} Téit uadib issin n-uisce. Cloch fail i mmedón ind átha. Dosléice impe. Cotomgaib or si. Buí issin tunidesin co tráth teirt árnabárach.{MS folio 290b 10} Is mithig tra ol a hathair. Doscuredar tara cend. Atbailet a béoil. Rolethai dampim cend inna noíden forsin chloich conid de ro boí Fiacha Mullethan fair. athair Eoganacta uile.
37280] Luid trá Art mac Cuinn dar Sinaind síar co mórsluagaib fer nHerend immi. Dogenai Olcacha .i. goba di Chonnachtaib a óegidacht{MS folio 290b 15} in n-aidchi riasin chath. Batar hé dano a imráttiside. Is tromm in dámsa donuc Mac Con chucaib. Bid amnas dombúrfet chucaib in damradsa Bretan & Alban. Ni fil a mmenmain fri teched. ar is fota a{MS folio 290b 20} teiched co Sléibe Elpa araill díb. Is olc dano a fola ind fir las tiagar
37285] issin cath. Dligid Lugaid fiachu de din chursa. Cia mét di chlaind forácbaiseo a Airt ar se. Oenmac ar Art. Robec ám or se. Fóe lamm inginse a innocht a Airt. Ata i tairngire damsa{MS folio 290b 25} orddan mór do genemain úaimse. Ba fír són. Ba mór a n-orddan .i.
37290] Cormac mac Airt meic Cuind. Foid lé in n-aidchisin. Iss and ra compred Cormac. Asbert frie bérad mac & ropad rí Herend in macsin. Is and atchúaid di cach foloch forfolaig dá{MS folio 290b 30} tharmnugud don macsin. & asbert nó mairfidé arnabarach. & celebraid di. & asbert frie ara mberad a mmac ar altram coa
37295] charaitseom de Chonnactaib. & luid dochum in chatha arnabárach. Batar erlama im la Lugaid a chomarli .i. dochuaid leth fíallaig{MS folio 290b 35} úad i talmain .i. dogníthe derc don chetfóit & cliatha tairsiu. no briste in gae ar bulg & a rind tresin cléith. Áitt ón i rrabe úiri fer nHerend. Comrigthe dano coss in Gaedil di choiss ind Albanaig.
37300] arna digsitis na Gaedil for teiched. & da Brettnach im Gaedel. {MS folio 290b 40} Ro suidigthe tra na da indna do chechtar na da lethe. N a ríg dano ro batar i n-airinuch in chatha .i. Lugaid Mac & Lugaid Lágae. amp Béinne Britt i n-airinuch indala indna. Art mac Cuind & Eogan mac{MS folio 290b 45} Ailella. & Corbb Cacht mac Ailella i n-airinuch in chatha aile.
37305] Forrúacart im Lugaid comrac desse for Eogan. Asbert Eogan nad ragad na agid don chursain ar batar olca a folaid friss. Asbert dano Lugaid nabad drúth dara chend in chursain cia dufoítsad. Ár rop{MS folio 290b 50} ferr leis coin fer nHerend dá ithi oldás buith fria thír anechtair ní bad sire.
37310] {MS folio 291a} Bá dub im in t-aér úasaibseom colléic dona demnaib. oc irnaide na n-anman trúag dia tarrung dochom iffrin. Acht dá angel amáin


p.1258

{MS folio 291a 5} ni bátar and. Os chind Airt im no bítiside cach leth immatéiged issin tslúag. fo bíth fír n-aicnid na fírflatha. Is and tra forfópart cechtar na da ergal dochum araile. Amnass
37315] im in gress rollásat. for cechtar na da leithe. Amainsi na tadbsin {MS folio 291a 10} ro batar and .i. findnél na cailce & ind áeil dochum inna nél asnaib sciatha & asnaib boccóitib oca n-essorggain de faebraib na claideb & de imfaebraib na ngae. & na saiget iarna ndegaursclugud dona{MS folio 291a 15} curadaib. & béimnech & briscbrúar na mboccóti iarna truastad
37320] dena calggaib & dina buirnib in t-airbrech dina dibairgthib na n-arm. In tóescach & in tinsaitin na fola & na cró a ballaib na n-écland & tré thoebu na miled.{MS folio 291a 20} Is amlaid im ro bátar na da Lugaid sethnó in chatha amal bíti mathgamna etar banbraid ac fápo cach fir ar n-úair úadib. Cathbarr círach 'ma chend cechtar n-aí & lúrech iairn imbi. & claideb mór
37325] inna láim. Immusrúbartatar forsna slúagaib coro thrascratar{MS folio 291a 25} ilcheta díb. Fón cosmailius cétna ro boí Eogan mac Ailella & Corbb Chacht mac Ailella assind leith aile. Bá tnúthach & ba hinfir in comracsa.
37330] condracatar fir Herend & Alban .i. is bec nach saltrad cach fer for cossaib a cheile ocond imthuargain.{MS folio 291a 30} In tan tra ro bátar cind ar chind no gonta in fer assin talmain dia dib culadaib conda cuired dar cend. Atosrerachtatar dóib assin talmain fir Alban coro iadsat impu.
37335] {MS folio 291a 35} Maidid iarum for Art mac Cuind co feraib Herend. co ralaad a n-ár. Sadess ro memaid in maidm do Áth Chlíath i Crích Oac mBethrae. Atá a n-otharlaige frisin n-áth atúaid .i. Secht meic Ailella Óluim. Atá dano Taurloch Airt airm i tall Lugaid Lágae mac{MS folio 291a 40} Moga Nuadat a chend de forsin chloich fil i Taurloch .i. in tan
37340] ro mbuí Béinne Britt oc béim a chind de Eogan mac Ailell.a donarraid Lugaid Lágae. Is and asbert ar ra ngab ell chondailbe. Ó díb nguallib súas atacomaing Béinne .i.

    1. ísel béim benas Béinne.
      {MS folio 291a 45} Ardd béim benas Béinne.

      37345] dotháet mo recht assa richt
      bemmend benas Béinne Britt.

Dobert béim la sodain do Béinne dara munél co mbuí a chend for bruinni Eogain. Donairthe Mac Con ocasain. Olc ind imbeirt{MS folio 291a 50} sochraiti sin a Lugaid ar se. Cumma duit or Lugaid dobersa cend


p.1259

{MS folio 291b} ríg Herend duit indossa dara éissi Luid i ndegaid in madma
37350] sathúaid arridisi. co comarnaic fri Art conidro marb. & décmaing a chend de. Is de atá Turloch Airt hi Crích Óc mBethrae.{MS folio 291b 5} Gabais Lugaid mac Con iar sain ríge nHerend ar ecin. co mbuí i Temraig secht mbliadna lána. & gabais Chormac mac Airt ina ucht i n-altram.


37355] Béo im in tAilill Ólom béus. & ba é a hannacul.

    1. It crína indiu mo chruí
      nis feithet meic na huí'
      {MS folio 291b 10} is é mo thimna cen on.
      atbiur ingra do Mac Con.


37360] Ba hé a hannacol Meic Con i ndíeid a drúith.

    1. Ní ela
      gára o luid Dadera.
      fo bíthin it máigine
      dar éis drutháin Dárine.


37365] Ba hé a hannacol Saidbe ingine Cuind Cetchathaig.

    1. {MS folio 291b 15} Mairg damsa de mairgg di Chliu
      dia fríth Fer Fíth inna eu.
      is de docer Art mac Cuind

      37365] & uii. meic mo Áuluim.
    2. Mairg damsa de mairg do Chliu
      dia fríth Fer Fith inna eu.
      Foder ecomlond do Art
      focer lige do Chorb Chacht.


37375] {MS folio 291b 20} Fecht and dí dofeotar caírcha glassin na rigna indí Lugdach. Táncas i rréir Meic Con. Atberim or Mac Con na caírig ind. Ro boí Cormac na mac bec for dérgud inna farrad. Acc a daeteac or se. Ba{MS folio 291b 25} córu lomrad na cairech i llomrad na glasne. ár ásfaid in glassen. ásfaid ind oland forsnaib caírib. Is í ind fírbreth ón or cách. Is é dano


p.1260

{MS folio 291b} mac na fírlatha rodfuc. La ssain focheird leth in taige fon aill
37380] {MS folio 291b 30} .i. in leth i rrucad in gúbreth. meraid cu bráth fon innasain .i. in Chloenferta Temrach. Is dosein ro cet.

    1. Rohuc Lugaid laechda éo
      gubreth i céo cruth atchiu;

      37385] maraid dó o sein co bráth
      clóen ind ráth dind leith adiu.

{MS folio 291b 35} Bliadain dó iar sain i rrígu i Temraig & ní thánic fer tria thalmain ná duile tre fidbuid. na gránni i n-arbur. Ro ndlomsat dí fir Herend assa rígu ar ropo anflaith.
37390] Luid síar iarum co mórimmirgi dia thir. Ni dechaid im Lugaid Lágae leis.{MS folio 291b 40} Áitt or se i tuithchedsa frim bráthair fót bíthinsiu & i ndernus fingal noco ricub arithisi. Dombér i ndíl do mac ind ríg ro marbus. Cobo thrí dí no n-aithned Mac Con do Chormac. & tíntád fris béus.{MS folio 291b 45} Celebrais dó iarum. Iss ed luid síar co Ailill .i. dia gorigud. Luid i
37395] lless cucai. Dobeir Sadb a dí láim 'má bragit. Na eirgg a maccain or si. is olc in fer cossa téigi. ní dílgedach. Fochen ón or Ailill. Tair{MS folio 291b 50} chucum tra co 'mmaragba dún. co nderna athair dímsa. & co{MS folio 292a} ndernursa mac dítsu ar ná filet maccu lim dom gaire. Dobeir
37400] iarum leccoin fri leccoin dó Donáirraill im co fíacail fidba ro buí ina chind ina leccoin. Rot ánic ale or se & docóinfe colléic. Luid úad{MS folio 292a 5} immach. La sodain iss and immaránic fri Saidb. Fe ón or si oco décisiu

    1. Is é forgab dia tuit ri.

      37405] ro geguin fiacail fidbuí
      ro gab súainiud do delbad
      bá dirsan in tigcelebrad.

{MS folio 292a 10} Ba fír són. Tar éssi dí tánic Ferches mac Commáin co hAilib. Fé a Feircheiss or Ailill i ndiaid Lugdach dait. Re cind tri tráth 1o
37410] legai leithchend Lugdach. Luid Ferches inna díaid. rosiachtsom a thír. i suidiu. Dorat a druim ri corthi isin tslúag. Co n-accatar nf in Ferchess. Nacha{MS folio 292a 15} lleicid ille for Lugaid. scíathaigit ind fir eturru. Dosléici chuce darsin slúag co n-ecmaing inna é tan coro recart in coirthe fris
37415] aníar coro secai cen anmain. Luid Ferches im resin slúag issin n-ess co tochrad casnaide a gae


p.1261

{MS folio 292a 20} dóib forsin n-usce. Is de atá Ess Ferchiss. Is do sein asbered Sodb ingen Chuind.

    1. Mairg damsa de mairg indiu

      37420] dia fríth Fer Fíth inna éu.
      iss ed nom bera do don
      irchor Fercheiss for Mac Con.

Is and asbert Ailill.

    1. Trícho bliadan mad co se

      37425] {MS folio 292a 25} opsa senóir dímellte.
      comdon dersaig asmo chess
      erchor meic Commáin éices

Gabais Ailill iar sain ríge Muman .uii. mbliadna. Cathraige Mucrima in sin i torchair Art mac Cuind & uii. meic
37430] Ailella. co n-ár fer nHerend impu. Dia n-erbrad.

    1. Matan Maige Mucrima
      inid toetsat rig ile;
      {MS folio 292a 30} ba dirsan do Art mac Cuind.
      is oín adbaill in slige.


37435] Asberat im araile ro baí Lugaid Mac Con tricha bliadan i rrige nHerend. Unde dicitur.

    1. Gabais Mac Con tírm
      cach leth co glasmuir ngledend;
      trícha bliadan án naland

      37440] ro boí i rrígu Herend.


p.1262

{MS folio 292a 35} Incipit de maccaib Conaire.

TRí bráthir Cairpre Músc & Cairpre Baschaín & Corpre Rigfota tri meic Conaire meic Etersceóil hui Ieir. Idem & Conaire mac Messe Buachalla. & Sárait ingen Chuind meic
37445] {MS folio 292a 40} Oenláma Gába mathair mac Conaire. Batar dí meic Conaire i nMaig Breg iar marbad a n-athar i mBruidin da Derga. Baí Incél Cáech do Bretnaib in féinnid. & tri meic Hui Désa .i. Fer Gair &{MS folio 292a 45} Fer Rogain & Fer Lé Bátar dí tri meic Conaire oc Temuir i n-orbbu Féine hi cóiciud Chorpri Nio Fer. ar it é fénni in sin
37450] Muscraige & Dál Matti & Corcu Dubni. & Lagein ó Buais co Commur Trí nUsce. Is dibside dongairther Dál Maitti beus. Boí dí mathair{MS folio 292a 50} mac Conaire la Neimed mac Srobcind hi tírib Hua Liatháin {MS folio 292b} Is de atá Ard Nemid. In Nemed hésin dí bá rígbriugaside. & d'Érnaib a chenel. & is é ba rí hErand. Gabais co Belach Feda
37455] Máir. {MS folio 292b 5} Luid fecht and Eogán Már do acallaim mac Conaire do Themair Breg. Infíd dóaib scéla Muman. Infíd dano dóib Incél Caech do bith i llepaid ac Nemiud mac Srobcind. Is and asbert Corpre Músc. Ba menma dún ém saigid Incéil i nAlbain iar nguin
37460] {MS folio 292b 10} ar n-athar. cenco tísed i nHerind nar ndóchum. Is desin foídis Corpre Músc Fiachraig Rigfota i n-oenló o Themraig corrici tech Nemid meic Srobcind ríg hErand & foranic Incél and fora cind.


p.1263

{MS folio 292b 15} Fertha fálti fri Fiachaich Rigfota. fo bíth ba dalta dóib uile. & ba mac na rígna. Is uad atá Ros Ríatai fri Ard Nemid andes fo
37465] bith in chluichi & ind ániusa dogníd in Ríata sin maginsin Baí dano{MS folio 292b 20} trénfer la Incgel. ni leiced raind na fodail i tig Nemid. Fer do imthrascrad fris do cech dáim ticed tech Nemid dia tísed dám anechtair and. Imchoemnacair Incgél dí dús in boí vel in tanic dám anechtair issind aidchisin. Asbert Nemed ni thánic ol se dám
37470] {MS folio 292b 25} anechtair innocht. Asbert dano Fiacha ced dano do Incgél in dám do imchomarc. Do imthrascrad frisin trenfer ucut ol se do muntir Incgiúil Am dámsa ém ol Fiacha. Cia dacheleseo innocht ol se ní{MS folio 292b 30} dichela imbárach. Tair forsa llár dí ol Ingcél. Bid indossa duit ón ol Fiacha Rigfota. Dothaetsaide forsin lár. Condrecat & in trénfer.
37475] Trascarthair in trenfer forsin coire co memaid a doe láma forsin drolam iarthairach & co memaid a chóeldruim immon inber combo marb de fo chétoir.{MS folio 292b 35} Is iarum asbert Ingcél. Ni cluchi anisin ol se acht is comlund. Rommertabair ol Ingcél lécud mo námat chucum i n-oentech
37480] frim. Is iarum atbert Sárait. Bá díanaich lemsa cid cend Ingcel {MS folio 292b 40} doberad mo mac. & ci atbalad oca ba sodeithbir dó Is iarum asbert Fiacha fri Neimed. ara fácbad Ingcél a theglach. Is iarum asbert Nemed. Ní chumgaba nech ellach na tellach im thegluchsa acht me fadéin. Asbert Fiacha fri sodain. Foichlide dí maccu Conaire. ar
37485] {MS folio 292b 45} thicfat re cind chóic laithe déc do chath fritsu co Belach Slige. Díanaigid ém ol Nemed. Loscat manis rí cath uaimse. Farumai iarum arnabárach co ránic Temraig. Is and assbreth fris. Is ríataide ind imrimsin oc dul dó dar Slige nAssail. Is desin asberarsom Fiacha Ríatai. Innisid iarum tuaid a n-atchonnairc{MS folio 293a 50} i tegdais Nemid. & anro raid Nemed fris. Is desin nenaisc Corpre
37490] Músc for Dergthene a folta dar é si flatha .i. filidecht cen ergnam{MS folio 293a 5} act focul cen chloen cen rudrach. cétlath fri ríg Cassil. & nert & sochraite dóib oc dígail a n-athar. Is iarum fichsetar cath & Derg.thene leo oc Beluch Feda Máir. & memaid for Nemad. &
37495] dorochair Ingcél Cáech and. & ni thorchair Nemed. It é indrema a {MS folio 293a 10} cendaile fil fri Crossa Brenaind andess i mBeluch Feda Máir. Is desin imchemnacair Dergthene. A Chorpri Múisc murnig co dígis Nemed ma dorroach Léi. Lé Fír Flaith mac Conaire docer i mBrudin Da Derga.
37500] Is desin frisrogart Corpre Músc. Co rinnib sleg i mbrunnib bánaib.


p.1264

{MS folio 293a 15} co faebraib claideb i mmunélaib. slóg ro soíset gnee. dariuchtatar meicc dofessat hui digal immatorchair di láim im chend cnedach im chéil rochlois ilach crúaid congraimm. Is desin gabsat meic Conaire crích Muman Gabais Corpre Músc
37505] {MS folio 293a 20} ótá Brosnaig co Dergmónai iar Loch Léin. atá hErand dar Mumain. Co fi; cach immaire and táeb fri taeb fri immaire nEoganachta fo bíth immfortachta & comairchisechta dóib co bráth. Gabais Corpre Rigfota eter Diabulmúscraige gabais & hEllne{MS folio 293a 25} crích Ciarraige Luachra hó Fornocht conici Lumnech. & gabais
37510] Corpre Baschaín in tír atá a chenel indossa.

    1. Fo chen cách tanic se
      Sárait mathair tri Cairpre.
      fo chen don chach dománic.
      Mathair tri Corpre Sarait.


37515] .i. Sárait ingen Chuind .i. Cond mac Oenláma Caíphe di {MS folio 293a 30} Chonnachtaib is di ro gab Nemed mac Srobcind in randsa. Trí brathir im Óengus mac Óenlama & Cond. & Gala Dána.

    1. Co slóg tar buidne balca
      ní matulaid co Connachta.

      37520] mairg atchondairc crú Cuind
      tar táeb claidib Con Culaind.


p.1265

Audacht Morainn

{MS folio 293a 35} AUdacht Morainn meic Moín do Feradach Find Fechtnach. Macside ingine Lóith meic Delaraid de Chruthentúaith. Birt a mathair ina broind lé tairis sair i nAlbain iar ndílgiund
37525] {MS folio 293a 40} saerchland Herend dona athechthuathaib. Dolluid iarum in Ferad- achsain i cind ilbliadan i nHerind co slógaib tairis. Faídis Morand in n-audachtsa chuice. co n-erbairt. Comérig a Nere nollgnathaig noíthiut búaid ngaire gor intech{MS folio 293a 45} arafolmaider fásaig fírinne fírforbart flatha fég fír mo muimme
37530] mo bríathar hi comrair gaíse comadar. Beir dó ré mo bás. cluined mo chosc iarmothá sund .i. ma théise sech ríga téise co Feradach Find Fechtnach.{MS folio 293a 50} Abbair friss ri cach mbréthir. Mórad firinne no mórfa. Nertad{MS folio 293b} firinne no nertfa. Tóc bad fírinne cot n-óceba. Comad firinne cot
37535] n-óba. Ár céin conoadarsom fírinne noco tesseba maith aire, nocon airchranfa a flaith.{MS folio 293b 5} Ar is tria fír flathemon túatha móra midetar. Is tre fír flatha at mortlada móra di dóenib dingbatar. Is tre fír flatha at mórchatha fri crícha cu námait curetar.
37540] Is tre fír flatha cach recht rán. cach lestar lán imma flaith. {MS folio 293b 10} Is tre fír flatha foss & slánte. Sid & subaige. Somaíni & soad. Sodcad & sádaile. Comláine cride & menman. Cach comarbba cona chlí i cind a thíre techtai. Is tre fír flatha cach tír torthech cach lámnad lánchóir.
37545] {MS folio 293b 15} Is tre fír flatha cach feda aird úasail immaid. Is tre fír flatha mesrada móra for fedaib ata manna millsi blassaigter. Is tré fir flatha cach tlachta dianime dechmarómnaiter condat lí súla segaiter.{MS folio 293b 20} Is tre fir flatha comrar comga cach cethra i críchaib flatha fírian.
37550] Is tre fír flatha. nad fuigle nad fuigledar. nad bí co fássaigib fíriánaib fossaigedar a breith. Is tre fír flatha dofócbat dúili dúsi ili órda airgdidi.{MS folio 293b 25} Is tre fír flatha ildelba ilmíli a muirib domnib sceo móraib for tráchtaib téchtaib tochratar.
37555] Is tre fir flatha aibne uisci íascaib tonnaib dona aibnib segtar. Is tre fír flatha fácaib cach dám mochta inna suidiu iarna sáethur co fathaib fiss tri forcetal féthamail.{MS folio 293b 30} Is tre fír flatha facaib teora blai. .i. blai brugai im cach n-oenach.


p.1266

{MS folio 293b} Blai dúnaid la túatha téchtai tecraiter. Blai tige móir midchuardda
37560] medrait soír & doír baíth & gaíth. gnáith & ingnáith. {MS folio 293b 35} Is tre fír flatha tromlibarn mór lán múni bárc hi cind cach thíre. Is tré fir flatha sina cach threimse docengat ré .i. Gaim cain cuisnech. Errach gaethach tírim. Sam taurnrossach. Fogomur tromdruchtach toirthech. Uair is gó flatha dobeir sína sáeba for
37565] tuatha clóena. {MS folio 293b 40} Is tre fír flatha. clanna caíne tusmiter di forbbaib téchtaib. Apair fri Feradach árim remfissid arad sencharpait. remidéccai iarmodécai tossaí friu sceo thairsiu. aruscessi. aruscialladar.{MS folio 293b 45} immusdín immusdídnad arnab co folaib fonnuu fodlongat.
37570] Is tré fír flatha cacha cethri i críchaib cach flatha fíreoin cen tedmand cen anceiss. Is tre fír flatha cach suth sóinmech cach doth toirthech. cech lamnad lánchóir.{MS folio 293b 50} Apair fris nirap rannaire rúamna goa. ar ní chumgat goa baa
37575] i cathroib. {MS folio 294a} Apair fris ni fuigle co ngaib cathróe. Apair ris coradar a flaith eter rinni gai. o docoot rinne immasech ni fess cúich less cúich amless and.{MS folio 294a 5} Apair fris ní hassu a cungid inna flatha oldás a himdídnad.
37580] Ní assu a togairm oldás a himchomét. Apair fris duilig. doínech. dothengne. Ar dligid cach dotheinga díge. Dligid cach doínech dibdúd. Dligid cach dímsach tairnium. Dligid cach forránach fuidbech. Dligid cach forcradach féscred.{MS folio 294a 10} Apair fris ni ranna airlise imdergga, ár is dórtud fola fulige. fó lár.
37585] Apair fris nip fuilech nip cuilech. nip cróda a lám. Apair fris nir lua uarlommand fola for úarmírend craó for feola{MS folio 294a 15} fine. ar étarba n-inderb n-indles im tír cáich ar n-úair. Apair fris fingal nis derna. mairg dodafórti. mairg fors ndortar. dofechar o Dia co nómad n-áu, co ndéne duthaine & garsechla.
37590] Dofórtai orddan & ana. Dobádi greit & athgabáil Dollega clanna {MS folio 294a 20} & comarbbu. Fofera mór n-uilc i fus. fo sechtdiabul tall. Apair fris dénad cach maith. ar is maith mathiges cach. Cured cach fó riam foricfa ara chind asrenar fó fia. ar is fó ulc adfenar olc.{MS folio 294a 25} Apair fris admestar dúle dúlemon. Admestar hírinn asa ilménib.
37595] méin óir. méin airgit. méin umai. méin lúadi. mein iairn. Admestar talam assa torthib. Admestar assa bésaib búar. Admestar asa moínib mblicht. Admestar caírcha assa comthlachtaib coínib{MS folio 294a 30} comdathcha gnúsi gradugud. Ol is find caírech a sérachar. ní saer imná bí.
37600] Apair fris ní rire seniris ar nuairis. Ní rire maith ar olc. ni rire


p.1267

{MS folio 294a} degfer ar drochfer. Ni rire dagmnaí ar drochmnaí Ní rire a chlotha{MS folio 294a 35} ar biad ar is ferr dín cloth oldás din bíd. Ni ria a einech ar eochu echdadath. Apair fris níp sotal sóisil saináirlech. ar is ferr cíall indá crod.
37605] Is ferr gáes anda gáes. iss ed is dóennacht dílsi & díute. tua & trebaire. Dech cecha áilche ainmne.{MS folio 294a 40} Apair fris ní filet acht cethri flathi issin bith .i. Flaith congbála co slúagaib anechtair. & cialflaith & fírflaith. Flaith congbála tra nirap inmain flaith. amal soit a slúaig úad. soid a greit & a gaisced.
37610] a grád & a gráin for cula. {MS folio 294a 45} Ciallflaith im congbaidside a chrícha cen chatha cen choscru. ráid a ré laaib & aidchib ar is láaib & aidchib ráetar in bith uile. Fírflaith im immusmórat immusnertat immusbágat immus- cumtagat & fírinne immalle. Tarbflaith dano nirip inmain flaith. Doslaid dosladar. fofich.
37615] {MS folio 294b 50} fofechar. conclich conclechar. Is fris conbith bemmennach búredar. Garb dúaig tossach a flatha. Miscnech anblathach a medón. Utmall{MS folio 294b 5} elothach a dered. Is fria maccusein ardlúthfaiter cinaid airgébtair gnúsi. ardúnfaiter cride. Ni fochen or cách do maccaib na flathasin.
37620] Nírbu maith flaith for n-athar dún riam. Cach flaith nad bí hi fírbescnaib fírinne follnadar. dobá dobeba. dorá dorera. Congaib conscara.{MS folio 294b 10} Apair fris nacha n-erbbad do saebfádib. acht na n-erbbad do fírinne bid ferr cotnóba. Dia nderna in so uile bid sen bid sírsaeglach.
37625] bid cernach. bid cathbúadach. roria a condia. danicfa a accobor. {MS folio 294b 15} Biaid cach mí do cona bláth. Is úad adgebthar Heriu co bráth. Apair fris forcmad mo bríathra bertach co mbúaid atamidiur arm' chenel clith cotomécnigedar spirut mo dligid díl réim scartha scél mbind.
37630] Búaid cach flatha a firinne. fáilte cach maige mógad cách a thúaith.{MS folio 294b 20} Apair fris nacha n-erbbad i ngentliucht. na n-erbbad i fírinne. cotnoaba. Apair fris nacha n-erbad i sénairecht. ar ni gnáth nach sénaire
37635] bed airddiu neoch. Apair fris nacha n-erbbad i n-ídlu. na n-erbbad i nDía as dech deib Día nime. Finit. Amen.


p.1268

{MS folio 294b 25} Incipit Bórama

ARdrí ro gab for Hérind .i. Túathal Techtmar mac Fiachach
37640] Findolaid meic Feradaig Findfechtnaig. Is é in Tuathalsain {MS folio 294b 30} ro gab Herind ar écin. Is leis ro marbad Ellim mac Conrach i cath Aichle i taeb Themrach. & ro bris cóic catha fichet for Ultaib. & a cóic fichet aile for Laigniu. & a .xxu. for firu Muman. & a. xxu. for Connachta. I ndígail sain marbtha a athar & a senatharsain
37645] {MS folio 294b 35} ro marbsat athechthúatha Herend. As is for athechthuathaib Herend ro bris Tuathal Techtmar na cathasa uile. Co ndessid i Temraig iar tain. & co ndernad feiss Temrach leis. Co tancatar fir Herend chucai feraib mnáib sceo maccaib & ingenaib.{MS folio 294b 40} & co tartsat ráth fris na n-uile ndúl. Na cossentaís ríge nHerend
37650] fris nach fria síl co brath. It íat inso ríg na cóiced batar acond feissin .i. Fergus Febail rí Ulad. Eogan mac Ailella Érand ri choicid Chon Rui. Eocho mac{MS folio 294b 45} Dáire rí chóicid Echach meic Luctai. Conrach mac Deirg rí Connacht. Eochu mac Echach Domlén for Lagnib.
37655] Bátar dano dá ingin gradacha la Túathal .i. Fithir & Dairine a n-anmand. Co tarat Eochu mac Echach Domlén rí Lagen in n-ingin{MS folio 294b 50} ba siniu .i. Fithir. ar níba gnáth sósar d'feiss i fiadnaisi sinsir in{MS folio 295a} tansin i nHerind. Dosrat iarum Eochu a mnaí leis co Ráith Immil i lLagnib. Dalta dil im do ríg Connacht ind ingensin Tuathail.
37606] Atbertatar im Lagin friss is ferr ind ingen ro fácbais. Conid iar sain {MS folio 295a 5} dochúaidsium fothúaid aridisi co Temraig co n-erbairt fri Tuathal. Marb ar se ind ingen rucusa lem. & ba hail lem th' ingensu aile do thabairt. Atrubairt im Tuathal da mbeth ar se ingen ar choícait acum doberthá duitsiu co tormalta ben díb.
37665] {MS folio 295a 10} Tucad dó iar sin ind ingen aile .i. Dárine. Dalta side dano do ríg Ulad. & dosrat leis co Ráith Immil áit i mbaí ind ingen aile ara cind. Amal atchondairc im Fithir Dárine atbail Fithir le náre fo chetóir. Amal atchondaircside éc a sethar atbail de chumaid.{MS folio 295a 15} Doringned iar sain a tanach na da ingen. Co n-aprad cách is garb
37670] in tonachsa. Conid aire rátir Garbthanach.


p.1269

{MS folio 295a} Ránic iar sain firindi in scéoilsin co Temraig co Tuathal. Rucad fiss{MS folio 295a 20} iar tain o Thuathal co ríg Connacht .i. co haite Fithirni. & co ríg Ulad .i. co haite IDáirine. Ra thinolsatsaide a slúagu leo co áit i mbaí Tuathal Tectmar. Ora chomraic im dóib i n-oeninud atbert
37675] Tuathal. Is mór ar se in t-écht doringni rí Lagen. bás mo dam ingen {MS folio 295a 25} do thuidecht trina cheilg. Is amlaid ra boí 'ca rád & doringni laíd.

    1. Fithir is Dáirine
      da ingin Tuathail turaig.
      marb Fithir do nárine

      37680] marb Dárine dá cumaid
    2. At aidbli na hécóra
      atberim ropa détla.
      at tromma na tuicthena.

      37685] a tabairt i ndáil n-éca.
    3. {MS folio 295a 30} D'oenlámnad ructhasom.
      da ingin Tuathail trétaig.
      at tréna na tuicthena
      in n-úair aile la hécaib.

    4. 37690] Fithir álaind inmálla
      ingen ardríg na Temra;
      rob í a tochmarc dingbála
      in ben dorat rí Berba.
    5. Má dorochair Dárine

      37695] ac rig Lagen do línib.
      {MS folio 295a 35} atbiursa ní máigine.
      is dimsa tic a dígail.
    6. Ma ra thuit m'ingenrad
      rádim rib ni rád clithi;

      37700] digéltar ar Lagnechaib
      arna laechaib a lLifi. F.


p.1270

{MS folio 295a} Iss ed trá ro ráidset Connachta na gébtais o Lagnib cen chath.{MS folio 295a 40} Iss ed a cétna ro ráidsetar Ulaid. Atrubairt im rí Herend ní laind lemsa ar se cath do thabairt do Laignib, & cid ed mad hí bar
37705] comairlisi téiged cách na chomair chucu. Ba hé im a llín uile .xxii. mili. Ro gabsat trá cóiced Connacht{MS folio 295a 45} rempu dar Gúalu co Nás co rragbaiset longphort and. Atraach- tatar im slúaig Tomrach im ríg nHerend dar Grafrend. dar Buaidgein. dar Rige. dar Mag Núadat co Nás. co ragbaiset longphort
37710] {MS folio 295a 50} and. Atraachtatar dano Ulaid dar Ésa. dar Odba dar Fithairt. {MS folio 295b } dar Foendruim co Lethduma & ro gabsat longphort and. Cengait im Lagin ina ndáil. Co fersat cath fri hUltu Co torchair and Fergus Febail rí Ulad & borbraige Ulad archena. Atraachtatar{MS folio 295b 5} na slúaig archena. & ra loscset Nás & Alind. Maistin & Raírind. &
37715] ro múrsetar Báirc mBresail. Báirc side feda nemchrínda doringned {MS folio 295b 10} ic Bresal Brathirchend ic ardríg in domain. Focengat Lagin ina ndáil .ix. mili a llín Lagen. Coro chuirset cath oc Ráith Immil frisi n-apar in Garbthanach indiu. Ro ferad cath fíchda amnas eturru. co rróemid for Lagnib uair niro damad fír comlaind dóib.{MS folio 295b 15} Ro marbad tra Eochu mac Echach Domlen ri Lagen 'sin chathsin.
37720] & fichi ríg. malle ris O thati fogmair co tati Samna do Leith Chuind ac indriud Lagen. Co ndernsat Lagin síd fa deóid ra Túathal .i. eraic a ingen{MS folio 295b 20} dó & ro fácaib rígi Lagen oc Erc mac Echach Domlén. Is í seo im inn éraic .i. tri choicait cét bó tri.l. c. mucc. Trí
37725] .l. c. lendbratt. Tri .l. c. slabrad argit. Tri .l. c. molt. Tri. l. c. coire uma. Cóire mór uma i téigtís da muic déc & dá ag dec i tech{MS folio 295b 25} Temrach fein. Tricha bó find óiderg co llóegaib a comdatha & co nascaib créduma & co mbuargib créduma & cona cóidib creduma
37730] fairsin anuas. Is desin ro cet.

    1. Tuathal Techtmar techta in talman
      {MS folio 295b 30} tictís co Tuathal dia thaig;
      deich cét do chathaib ro chuibsig
      cóic achaid Uisnig ro air.

    2. 37735] Is é Tuathal tall a cinnu
      dena cóicedaib cen chleith;
      is é doringne flesc láma
      {MS folio 295b 35} tinne dána tána eich.

    3. p.1271

    4. {MS folio 295b} Da ingin ac Tuathal Tectmar

      37740] cumma cenco ructaís lib;
      siniu a meicc 'nat a méra
      giliu 'nát néla do nim.
    5. Fithir is Dárine dondgel
      inniasat dúib immar bías.

      37745] da ingin ac Tuathal Tectmar
      {MS folio 295b 40} ba holc dúachad debtha in dias.
    6. Fithir fúair tochmarc i Temraig
      tennáil tigi Rossa Rúaid;
      Eochu mac Echach a hAlind

      37759] ba trebthach a ainim d'úail.
    7. Álaind in ben ben meic Echach
      {MS folio 295b 45} ingen Tuathail Taulcha Glaiss.
      curu briss a céile a connáil
      far sub Slébe Collain cais.

    8. 37755] Gebidsium remi cu Temraig
      taebgel Trusten nirba thúr.
      anaidsi thess ar Maig Mugna
      budiu na mess cumra a cúl.
    9. {MS folio 295b 50} O rosiacht in fersain Temraig.

      37700] {MS folio 296a} tilach i tomled mid medb.
      innisid a mnaí do mochéc
      ra boí for drochsét co derb.
    10. Ros frecair fírflaith fer funid
      atrubairt i Ráith Móir.

      37765] rot fia Dárine ni daidbir
      cu lámire d'falgib óir
    11. Tug leis a mnaí co Mastin
      máethnaediu Themra Da Thí;
      fuair sidéic a síair i slánti

      37770] do chriaid fir na báirci hí

    12. p.1272

    13. {MS folio 296a 5} Rop olc le sárgud a sethar
      imma céile niro cheil.
      Atbail noedenán de náire
      cóegeran oc Sláne sein.

    14. 37775] Mar atbath Dárine dondgel
      do décsin ar Fithir find.
      is dia cumaid is marb Fithir.
      uch ropo rithir in raind.
    15. {MS folio 296a 10} Nostic in sruithsain ria samain

      37780] sruth mná Nechtain cussin neim.
      ro bóe longphort accu i nAlmain
      cu taite samraid iar sain.
    16. Sirset in cóiced im Charman.
      o Charmun co Commur cass;

      37785] ní hénairt immar doringned
      ruc héraic a ingen ass.
    17. {MS folio 296a 15} Adbol inn eraic ra hérim
      innises fer brec nach beo.
      tri .l. cét bó cach bliadna

      37790] ba garit lán Liamna leo.
    18. Tri .l. c. slabrad n-argait
      álaind ro thaitnítis thall.
      is adbal & ni sáebgo
      slabrad cacha oenbó and.

    19. 37795] Tri .l.c. mucc no méttais
      i mmórchailtib i mbít luin.
      {MS folio 296a 20} tri .l.c. moltrad mongach
      nucun olc in chongab chruid.
    20. Tri .l. c. lendbratt Liffi

      37800] ligda lettais dara lár.
      tri .l. c. n-anart n-imda
      co ndath n-adarc mirrda mán.

    21. p.1273

    22. {MS folio 296a} Tri .l. c. core n-uma
      i mberbthea mid Maige Móein;

      37805] {MS folio 296a 25} molt ris mbenad ucht araile
      ba hé lucht in choire chóeim.
    23. Coire uma dib i Temraig
      dá muicc déc and sís 'ma sech.
      in da muicc déc nucu dírad

      37810] iss ed ro línad a leth.
    24. Cert comlin na mucsain d'aigib
      {MS folio 296a 30} iss ed nos tailled aice thall.
      is desin ba lán in caire
      docurthea ár aige and.

    25. 37815] O ré Thuathail dóib cá toboch.
      co ré Fínnachta na forc.
      da fichet ríg do chlaind Tuathail
      ros ben a bruachaib Bríg Molt. T.

{MS folio 296a 35} Dorochair tra Tuathal iar sain i nDál Araide i mMónai in
37820] Chathala Mál mac Rochride. iar forbu .x. mbliadan ar chet. & tricha bliadan díb dó i rríge nHerend.

Ro gab iar sain Mál mac Rochride ríge nHerend. & ruc in mboroma.{MS folio 296a 40} Rosfuc iar sain Feidlimid Rechtaid ó Choin Chorbb & ro marbad Cu Chorb la Feidlimid i cath.


37825] Rosfuc dano Cond mac Feidlimtheo iar n-ilchathaib.

Rosfuc Conaire cliamain Cuind.

{MS folio 296a 45} Rogab tra Art ríge nHerend & baí oc iarraid na borama & nis fuair cen chatha.

Rosfac Fergus Dubdétach oenbliadain.


37830] Rosfuc Cormac mac Airt.

Iar sain gabais Corpre Liphechair & ro boí ic tobuch na borroma for Lagnib. Iss ed im ro ráid Bressal Belach mac Fiachach Baccid nach tibred cen chath. Doringned íarum lerthinol Lethi Cuind{MS folio 296b 50} la Cairpre Liphechair. co Cnamross. i lLaignib.


p.1274


37835] {MS folio 296b} Ra tinólait dano Lagin connici in Garbthonaig. & ro iarfaig Bressal díb cinnaís dobéram in cath. & doringni laid.

    1. Denaid dún bar comairli
      a lucht in chóicid chnedaig.
      {MS folio 296b 5} apraid rind a roLagniu

      37840] in síd is lib vel in debaid.
    2. Nim chomlín in cathasa
      d'feraib na Herend uile.
      atmaim dúib in fathsa
      noco chelim ar duine.

    3. 37845] Sóid goí ar uathad sochaide
      acna feraib a Fanait.
      is nám i tuind rothuile
      {MS folio 296b 10} ríge neich ica namait.
    4. Is úanne na hécóra

      37850] is sind ro briss in cóemna;
      is aire 'sam etána.
      ni fess nach form bus ráena.
    5. A n-as ferr dot chomairlib
      a meicc Fiachach na tána.

      37855] airisem ri roLagnib.
      fiss úait co Find inn ága.
    6. {MS folio 296b 15} Fíanna Find co faebraige
      tinóil a meic na flatha;
      bít acut i n-oenbaile

      37860] remut i cend catha.
    7. Find fer álaind uirnide.
      isat ilerda a scéla;
      da tora Find Almaine
      armslaide ár sain dena. D.


p.1275

{MS folio 296b 20} Tiagar trá úait a Bresail ar mathi in cóicid d'indsaigid Find
37865] meic Cumaill. Niba nech aile ar Bressal acht me féin & bár mathisi lemm. Tanic iarom reme fodess co rRind Descirt. risi n-apar Rind Dubain Ailithir indiu. Áitt is rabi Find mac Cumaill. Ra fóchtait scéla
37870] {MS folio 296b 25} do ríg Lagen i tíg rígfenneda Herend .i. Find meic Cumaill. Ro innis iar sain in rí a ecomnarta. & ro ráid ni duthchu ar se dontí thicfa do dichur in chísa dochraidse de chóiciud Lagen. & is amlaid ro bai ca rád & doringni laid.

    1. A Find in n-érgi ri báig.

      37875] in bia & Lagin d'oenláim.
      {MS folio 296b 30} ma thici erig fer chath,
      ra primthuathaib na Temrach.
    2. In cualadais in cáin truimm;
      berair úain i lLeth Cuind;

      37880] trícha bó nór mile
      do búaib cáema comdine.
    3. In cualadaisiu Lagin.
      do thuttim i n-oenmagin
      nó'n cualadais fichit ríg

      37885] do thuttim trísin migním.
    4. {MS folio 296b 35} Or memais mo chride cain.
      acht mani diglorsa m'athair;
      mani imriu a úabur ard
      ar Corpriu Liphi lángarg

    5. 37890] Mairg triallas cen luing dar ler.
      mairg triallas a hard i n-isel;
      mairg bale bís ar da raind.
      mairg dobeir sar for saerchlaind.
    6. {MS folio 296b 40} A meic Cumaill aidble glond

      37895] geib immot is imthigeom;
      gebid bar n-armu co grind
      & éirgid a fían Find. A Find.


p.1276

{MS folio 296b} Ro erig iar sin Find & a fíann malle ris. & ro gabsat rompo & a llám chle ra Berbai co rRind Roiss Bruicc ós Berbai. Ro suid in
37900] {MS folio 296b 45} rígfénnid for drummain uasin russ. Atchonnaic sluag sírechtach sémide ina mbuidnib súas dochum nime & anuas. Cia sluag sút bar ind fían. Angil sin bar Find .i. teglach ríg nime & talman. & talcind ticfat i fus áit i failet na hangil út.{MS folio 296b 50} Batar im tri derbchomaltai d'Find issin baile .i. trí meicc
37905] {MS folio 297a} Fíacha meic Conga. Ba híat a n-anmandside .i. Mo Lling Lúath. Cellach Máel. & Bráen. Nirbo chían dóib and sin co faccatar chucu Mo Lling Lúath. Ica facsin do Find is and doringne in laíd seo

    1. {MS folio 297a 5} Mo Lling Lúath Cellach Bróen bil.
      tri meic Fiacha cosin neim.

      37910] Druim nDubglaisse i failet airm.
      níba úadib ainm fair sein.
    2. Doragat sunda dá n-éis.
      bid glan a séis immon ross.
      bo chichlet angil ó Día

      37915] niba lía dulli for doss.
    3. {MS folio 297a 10} Brénaind Birra Brenaind fáid.
      níba tláith ticfait in ross.
      daraga na ndíaid don glind.
      Mo Lling fáid co cétaib cros.

    4. 37920] Dia dom dítin Dia dom fis.
      Dia dom chomét d'iplib doss.
      co ragba ra hanmain Find
      tairngires Mo Lling sin ross.
    5. {MS folio 297a 15} Tellach Brenaind sin Druim.

      37925] in tellachsa tellach Find.
      in tres tellach as dech lem.
      tellach as ferr Teg Mo Lling. M.

Iar sain iarfaigis Mo Lling Lúath cid 'ma táncabair ille. Is and atbert Find. Ri Lagen tánic d'accaíne a imnid & a foréicne frind.
37930] {MS folio 297a 20} .i. Fir Herend im Charpre Liphechair do fúacra chatha fair vel do brith na bórrama. Is adlaic linni tochta i mbáig Laigen. Iss ed im ro ráid Mo Lling ra Find can tocht úaithed i cend ríg Herend co feraib{MS folio 297a 25} Herend imme. Is é im lín ro boí Find and sin coic cet déc rígféinned


p.1277

{MS folio 297a} & dechenbor ar fichet cach rígfenneda díbside. Ro ráid im Mo Lling
37935] Lúath ra Find. Airis acainni innocht & fogeba airigthi imda ced fata etar na hinadaib asa faeigbiter dobertar i n-oenbaile.

{MS folio 297a 30} Is amlaid ra boí ca acallaim & doringni laid.

    1. Rot fíasu i mBroccross
      a Find inn ága.
      mónaind na móna
      saill muicce Slánga.
    2. Dercain a dithruib

      37940] stáec thuirc na tuinne.
      {MS folio 297a 35} eóin Airir Lemna.
      iaich Berba bruinne.
    3. Fulocht Chind Tíre.
      íasc Inbir Feile.
      féoil daim Chnuicc Cláre.
      saill bruicc a Bérre.
    4. Cnoi a lLettraig Faelchon
      a Fid Daruba.
      sméra gne

      37945] Sléibe da Duma.
    5. Na hubla álli
      a fedaib Cua.
      {MS folio 297a 40} na háirni a hÉblind
      fid foenglind Fua.
    6. Suba a Sléib Bairchi
      rot bía co hálgen.
      léeig beca ar beraib.
      a fedaib Cáibden.
    7. Cóic cét rigfer

      37950] atát fót ríagail.
      tricha fer fálid
      cach oenfir d'fiannaib.
    8. Pill coilcthi clúime
      dúib cen choll ngeisse.
      {MS folio 297a 45} brothracha beca
      lepa cach deisse.
    9. Lepaid ard aíbind
      ratfiusa féine;
      comól ra slánte

      37955] fálte ra féile.
    10. Airis rit muntir
      a meic na flatha;
      ní maith rí úathed
      oc tabairt chatha.
    11. {MS folio 297a 50} Is comrac bidbad
      slúag Breg is Berba.
      atrochair thb athair
      ra cathaib Temra.

    12. p.1278

    13. {MS folio 297a} Na cethri chóicid

      37960] la Corpre núachar.
      {MS folio 297b} mairg bís cen brathair
      sóid goí for uathad.
    14. Dárine is Fithirt
      má fríth mór n-imned;
      is fuilled n-ága
      dála in da ingen.
    15. Eocho mac Echach.
      co cétaib dethach.
      {MS folio 297b 5} rab é in bidc rúanaid.

      37965] gním n-uabair nEchach.
    16. Tánic ra hEchaid
      a bith co húathad.
      trochair Eochaid
      sin chath ac Tuathal.
    17. Rici a less muntir
      sin maig immárach.
      da tí in Corpre
      bid é in gorgne glámach.
    18. {MS folio 297b 10} Airis ra Lagnib

      37970] ra láechraid mBerba.
      ná digis t'oenur
      i cend ríg Temra.
    19. Na bít it écmais
      t'fían álaind amra;
      nar thuitti i tétnais
      ac rígaib Banba.
    20. Fir Herend uile
      atát i n-óenmaig.
      is lór do chrúaidneim

      37975] aiged ra faebraib.
    21. {MS folio 297b 15} Fiss uait co Fíaca
      co fer na neme.
      fiss uait co hAgrúan
      co harmrúad nEne.
    22. Fiss uait co Díccoll
      co Druim de Chonar;
      fis úait i nAdar
      co Dond mac nDogar.
    23. Fiss úait co Cémán

      37980] co Crottaib Áne.
      {MS folio 297b 20} fiss co hAed mBoinne.
      fiss uait co Slánge.
    24. Is and atá Duban
      ac Druim Dóele.
      da mathib na féne
      Lugaid is Gáene.
    25. Is and ata Idland
      i nDún ós Leitter.
      is and atá Garad

      37985] isin glind i Cepten.

    26. p.1279

    27. {MS folio 297b} Bressal hua Baiscne
      do brathair féne.
      {MS folio 297b 25} Crimthand ard armrúad
      dithrabach déine.
    28. Mael Cruind a Cremchaill
      Máel Augra inn astair
      Flaithchius in gascid
      Cuán in chascair.
    29. Inmain ém sessiur

      37990] Garbdaire Daelgus.
      Miledán Úarguss
      Ethladán Óengus.
    30. {MS folio 297b 30} Gatal a Gatlaig.
      Bran o Thul Tuinne.
      Gúaire na háebe
      Dub Daele Duinne.
    31. Ferscar is Cara
      ticfait dot chobair.
      Ferdomon failech.

      37995] Cellach Cind Magair.
    32. Cúanu ó Chreicc Escne
      Fer úaine a hAidne.
      Dubróit Dubdola
      Fer Aba a hAilbe.
    33. {MS folio 297b 35} Imcían is Rúadchú.
      Nertach is Lía.
      triar tend dorat roa
      is ferr rot fia. Rot fiasu.


38000] Ra chomérig iar sain ind fian & ro léicsed da conaib. Dercais in {MS folio 297b 40} rígfennid fora chonaib & fora slúag & iss and atbert. Is conair chúan innocht Ross mBrocc. & dorigni in laid.

    1. Ross mBrocc indiu is conair chúan.
      romuir rúad etar da hall.

      38005] cian garit ticfait naím ind.
      bid Teg Mo Lling a hamm.
    2. Báethlaig mera nach mín céim.
      {MS folio 297b 45} cailig feda 'man fid ngluair.
      giugraind gergga cocrait gáir.

      38010] sám ra brocnait beith na úaim.
    3. Uanbach tond tarclaim ra hor.
      condál con fa chétaib cúan.
      rosbía talcind dar lind láin.
      focerdfet imme ar n-úair.

    4. p.1280


    5. 38015] {MS folio 297b 50} Gáir na Gairbe clithar fid.
      {MS folio 298a} maigre na srib súas do ráith.
      allgaire cúach mellach lind
      eicet cor find foscod tráid.
    6. Taídiu gríanach géntar leis.

      38020] beith ara greiss bid maith lem;
      cian garit ticfat naím ínn.
      Mo Ling ainm intí 's a cell.
    7. {MS folio 298a 5} Ar cúl ra doithnennán dían.
      ar n-aiged ra Slíab da Róen.

      38025] arráir dúin i Sléib dá Thorc.
      innocht co Ross mBrocc na mbróen.
    8. Foimsid a Núado dubnóin duind.
      dar tuind sruthra sále sing.
      i fíad Femin. i Fid Crott

      38030] {MS folio 298a 10} fácaib Ross mBrocc ná bí ind.
    9. Ébind lem réclam daim dein.
      resin féin i Fid da Dall.
      rémteán tuinne dar taíb cúain
      fogur essa uair ra hall.

    10. 38035] Ille alle da cét náem.
      doria don ráen co Ross mBrocc.
      {MS folio 298a 15} .lx. bliadan cethri chét
      co torset in port.
    11. Niba sind

      38040] dobéra in císsa co grind.
      níba cath níba crech.
      niba nech acht mad Mo Lling.
    12. Dofáeith lind.
      Fathaid tualaing comól grind

      38045] i ndígail meic Bresail báin.
      {MS folio 298a 20} dofaethsat flaithe Fáil find.

    13. p.1281

    14. {MS folio 298a} Glórach for Dubglaiss innocht.
      feraid folc Fid da Brón.
      nocon hi cheiles a tairm

      38050] sniges risin Gairb a glór.
    15. Glór na gáethi tresin sín.
      mar is déoin ra ríg na mbreth.
      in t-usce sís ina rám.
      {MS folio 298a 25} in sále anís immasech.

    16. 38055] Snigid snechta do cech róen.
      d'indaib cráeb a caillid cúan;
      atracht snechta d'ianaib Fáil.
      is ard gáir in mara múad.
    17. Enguba essa ra hail.

      38060] fuaim crotti Brain broscor niad.
      {MS folio 298a 30} caísecha Duib Dithruib déin.
      fodorddán Céin meic da rían.
    18. Comnuall na n-ela don tuind.
      esnad daim duind digrais band.

      38065] fodord féne ra fúaim sreb
      éngair ra gren gním nad gand.
    19. Bid adba caingen can chacht.
      {MS folio 298a 35} bid adba anngel 'man port.
      adba íath adba én mbec.

      38070] adba lecc ngér Ross na mBrocc. R.

Ro gabsat do rígbruidin Mo Lling lúaith. Ra córgit cách díb ar{MS folio 298a 40} míadaib & ar honórib. Ro cachainté ceóil corba chairchi ciúil uile in tegsain ón chúil co araile.

Bátar triar óclách i fiadnaise ind fenneda. ba ssed a n-anmand.
38075] Miledán. & Ethladán & Enan na húarbothi. Enán na húarbothi i mmedon eturru.

{MS folio 298a 45} Fís Enain sund for bóromai. Ba sed atchonnairc clerich ac affriund na fiadnaise co n-etaigib srebnaide sróldái impu & hé fein eturru ac denam ind affrind léo. Ba híat clerig batar and. Mo Lling{MS folio 298a 50} cona muntir iar tain. Ra érig iar sain Enan & ra fég imme in slúag.
38080]


p.1282

& bá hingnad leiss in slúag atchonnairc andside. Et doringne laíd.{MS folio 298b 50} & ro thairchan co ticfaitís clerig.

    1. Ross mBruicc bale buredach
      os tuind Berba bánglaine.

      38085] Talcind ina tromdámaib
      {MS folio 298b 5} contrebfat re thaíb;
      Bid é in t-inad ardúasal
      bid cend uide ailithrech
      i n-amsir na náem.

    2. 38090] Aille uathmar eidnenach
      inad na n-oss n-altaide
      ros bia Brénaind borrfadach
      atchonnarc im súan.
      gáir na Gairbe gainmige

      38095] ra tul tunne tulgurme
      {MS folio 298b 10} glend ailenach úar.
    3. Taidiu corach camlintech
      ba hur cairrggi cráebglassi
      doroset sund sochaide

      38100] da himthecht ar Día.
      da cét náem co nárglaine
      munter Comded cumachtaig
      Mo Lling lúam na fírinne
      cid fota daría.

    4. 38105] {MS folio 298b 15} Atchuala na haiffrenna
      atchondarc na saltracha
      na sreith táeb ra táeb.
      cromcind ataconnacsa
      cona crannaib cromcenna.

      38110] atchonnac na Talcenna
      taidbsiu na náeb.

    5. p.1283

    6. {MS folio 298b} Mo Lling luam na fírinne
      fáid Meic Maire mórglonnaig.
      {MS folio 298b 20} misse fora chomairge

      38115] co bráth o 'ndiu immach.
      beit clerig na comnaide
      úas altorib anglide.
      doraga fer foluamnach
      atúaid a mMaig Rath.

    7. 38120] Taige ardda airerda
      cruaidi & comnarta
      filet sund innocht.
      epscuip & ancharait
      uasail. & ailethraig

      38125] {MS folio 298b 25} dá n-éis i rRoss mBrocc. R.

Trí laa & tri aidchi d'Find cona féin isind inudsain. Co torachtatar fianna Herend as cech aird chuice. Tancatar uile rempo iar tain co Ráith Immil. risi n-apar in Garbthonach indiu.

{MS folio 298b 30} Is andsin ro iarfaig in rígfennid Find mac Cumail. Cáit sund ar
38130] se rapsat mairb na hingena triasa mberar in císsa a Laignib. Ro múnad dó iar sain in t-inad. Et dessid Find isind inudsin & doringne laid.

    1. Mor in gním daringned sund.
      {MS folio 298b 35} ma fuaratar fir forlund.

      38135] da ingin ríg Temrach túaid
      ropsat mairb and fri oenuair.
    2. Eocho mac Echach na nath.
      ranic reme tech Temrach;
      ropa chliamain ro baí than

      38140] do ríg Themra do Thuathal.
    3. Da ingin ic Tuathal trén.
      Fithirt is Dáirine atér;
      {MS folio 298b 40} Dárine is Fithirt cen ail.
      da ingin Tuathail Techtmair.

    4. p.1284


    5. 38145] {MS folio 298b} Tucad d'Eochaid Fithirt find.
      i Temraig os raenaib rind.
      ba roga nuachair cen ach
      ingen Tuathail na Temrach.
    6. Ceisid in rí ar Fithirt find.

      38150] ropa gním ecóir imgrind.
      nó co tuc Dárine lais.
      anall o Themraig thaebglais.
    7. {MS folio 298b 45} Mar dorocht Dárine dond.
      rop adbol in t-anforlond;

      38155] marb Fithirt de náre de.
      marb do chumaid Darine,
    8. Danither tanach co trén.
      i tig meic Echach Domlén.
      d'ingenaib in ríg co rath.

      38160] conid de atá Garbthonach.
    9. Rasoich Temraig fis in scéoil.
      ropa gním áigsech acbéoil.
      {MS folio 298b 50} tricha ar tri coícdaib ammaig.
      marba do mnáib da cumaid.

    10. 38165] {MS folio 299a} Ergit slúaig Ulad inn áig.
      & a n-ardrí d'óenláim;
      érgit slúaig Temrach na tlacht.
      & sluaig cóicid Connacht.
    11. Conrach mac Deirg ba trén smacht.

      38170] is é ropa ri Connacht;
      Fergus Febail fáth co ngail,
      is é ropo rí d'Ultaib.
    12. {MS folio 299a 5} Dalta ríg Connacht na cath
      rop hí Fithirt na primrath;

      38175] dalta ríg Ulad na n-ech.
      rop hi Dárine dondgel.

    13. p.1285

    14. {MS folio 299a} Rí Temrach dá mile déc.
      iss ed tanic sund ar sét;
      sé míle d'Ultaib cen ach.

      38180] se mile do sluag Connacht
    15. Comraicit i Temraig tréin
      immon ngním n-aigsech n-acbeil;
      {MS folio 299a 10} daniat comairle co mblad.
      la rig Temra la Tuathal.

    16. 38185] Is ferr lemsa na cath.
      atubairt rí na Temrach;
      ní háil dam cath co crúadi.
      do slúag Berba brattúani.
    17. Atubairt rí na Cruachna.

      38190] a aithesc febda fuachda;
      niba coma acht cath mór mer.
      gebat o rígraid Lagen.
    18. {MS folio 299a 15} Atrubairt rí na hEmna.
      a athesc fuachda febda;

      38195] conna gébad acht mad cath
      o Lagnib arna barach.
    19. Ro raid rí Temrach cen tár.
      athesc allata imlán.
      táet cach úaib ina chomair.

      38200] fo Lagnib in laechdolaid.
    20. Ro gabsat sluaig na Cruachna.
      {MS folio 299a 20} dar Gualu ba gnim fúachda.
      ráncatar Nás línaib nath

      38205] sin matain arna bárach.
    21. Ro gabsat sluaig na Temrach.
      dar Grafrend ba gním febda;
      dar Mag Múagend lith nad lac.
      dar sruth Rige dar Mag Nuadat.

    22. p.1286

    23. {MS folio 299a} Ro gabsat sluaig Ulad ré cách

      38210] dar Esa dar Odba ngnáth.
      dar Fithart cusna fonna
      dar faenlergaib Faendromma.
    24. {MS folio 299a 25} Cengait Lagin ina ndail.
      fó chomrepind fo chombáig;

      38215] coro thuitt Fergus fath nguba.
      arin leirg ós Lethduma.
    25. Innister do ríg Themra.
      mar dorochair rí Emna;
      iss ed atrubairt rí Breg.

      38220] is ascult ríg a munter.
    26. Loiscther Nás is Ailend án.
      loscther Maistiu milib dál;
      {MS folio 299a 30} loscther Roíriu ba rúad d'fuil.
      & múrther Barc Bresail.

    27. 38225] Gabsatar na sluaig iar sain.
      co ráncatar Ráith Immil;
      slúaig na Temra tolaib tlacht.
      & sluaig cóicid Connacht.
    28. Cengait Lagin ina ndáil.

      38230] da ríg Temra ba trénbáig;
      coro fersatar cath crúaid.
      ra Ráith nImmil anairtúaid.
    29. {MS folio 299a 35} Tinól Lagen lathar nglé
      coic mile is cethri mile;

      38235] .xii. mile mor ind neim.
      is .ui. mile na n-aigid.
    30. Brister ar Laignib na llong.
      úair fuaratar ecomlond;
      marbthair rí Lagen sin chath.

      38240] & térnaid ri Temrach.

    31. p.1287

    32. {MS folio 299a} Impáid rí Temrach fathúaid.
      co riacht Temraig in tromslúaig;
      iar marbad in fichet ríg.
      {MS folio 299a 40} ruc leis éraic cen imsním.

    33. 38245] Trícha bó findfergga.
      bat imlána oídergga;
      noí míle bó do ríg Breg
      i n-eraicc a da ingen.
    34. A trian isin Temuir truim.

      38250] is amlaid rainnit Leth Cuind;
      a trian i nEmain cen acht.
      a trían i Cruachain Connacht.
    35. {MS folio 299a 45} Mór de rígaib tiar & tair.
      ras teclaim co Temraig;

      38255] in tsechtmad bliadain ba brón
      is and berair in chain mór. M.

Bátar iarum ind fían in n-aidchisin ocin Garbthonaig. Ra eirgiset i mmucha arnabárach i comdail ríg Lagen. Tancatar trá tromlach{MS folio 299b 50} na féinne & tromlach cuicid Galián & tucsat a n-aigid i n-óenfecht
38260] for Leth Cuind. Is and im bátarside oc Cnamross. Ro cuired cáth crúaid combágach comramach eturru leith for leth. Araísin niro{MS folio 299b 5} fulangair do Leith Cuind co roemid forru. & coro marbait noí mile díb im thrí maccu Cairpri Liphecair .i. Eochaid & Eochaid Domlén & Fiachu Roptene. Dia n-ebrad.

    1. In cath ac Cnámros ni chelam

      38265] coscrad síde.
      {MS folio 299a 10} im thrí rígu docerddatar and
      tri trí míle.

Ni rucad tra in bóroma iar sain a lLaignib. Coro marbait in trícha rígingen & cet n-ingen im cach n-óeningin i Temraig la Dunlang mac Ennai Níad. dia mbaí in Chloenferta i Temraig. Coro
38270] {MS folio 299a 15} athsnaidmed in bórama doridisi for Lagnib.

Is mór cath tra ro fersat Lagin o sein mán mbóroma coro gab Laegaire mac Néil ríge nHerend. & it é inso na cathasin. & na échta{MS folio 299a 20} .i. Cath Maige Nuadatr ia mBresal mBélach béus Cath Cruachain


p.1288

{MS folio 299b} Chloenta ria Labraid for Eochaid Mugmedoin. Da chath déc ro
38275] bris Enna for Niall Noígiallach. Marbad dano Néill Noígiallaig ac Muir nIcht la Eochaid mac Ennai.{MS folio 299b 25} Gabais iar sain Loegaire mac Néill ríge nHerend. & tinolis Leth Cuind leis do thobuch na bóroma. & tic ar sluagud i lLaignib. Is é ba rí Lagen in tansin Enna Cendselach mac Labrada meic
38280] Bresail Belaig. Tinolait iarum Lagin im Enna. & toberat cath do {MS folio 299b 30} Loegaire .i. cath Atha Dara for Berba. Maidid and for Loegaire & mairbthair dergár Leithe Cuind and & tinoaliter a cind co ndernad carn díb ar brú na Berba i mMaig Ailbe.{MS folio 299b 35} Irgabthair dano Loegaire mac Neill féin and. Ro gell dano na
38285] tobechad tri bithu in mborama & a anacul. Dorat iarum ráthachas na ndúl dara chend na ticfad da toboch tria bithu i lLaigniu. amp iss ed ón nara chomaill. Uair thanicsium i cind da bliadan co lleith{MS folio 299b 40} coro gab bú oc Síd Nechtain. Conid airesin tucsat na dúle dáil báis do Loegaire i taeb Chasse. .i. talam da slucud & grian da loscud
38390] & gaeth do dula uad. Is desin rátir.

    1. Atbath Loegaire mac Neil
      i taeb Chaisse glass a tír
      {MS folio 299b 45} dúle Dé dars tanic dáil
      rucsat dáil báis forsin ríg.


38295] Ro gab Ailill Molt mac Da Thí rígi nHerend iar sain & tobgid in mbórama. It iatso dano na catha ro brissiset Lagin for Ailill Molt{MS folio 299b 50} & forsna rigaib aile ro gab i ndegaid Ailella Muilt co Aed mac{MS folio 300a} Ainmerech. Cath Luachra Breg. Cath Dumai Achir. Cath Ocha. for Ailill Molt in sin. Isin chath dedenach dorochair Ailill Molt la
38300] Crimthand mac Ennai. Cath Granni. Cath Tortan. Cath Dromma {MS folio 300a 5} Ladgaind. Cath Breg Ele. Cath Fremand Mide. re Falge Rot mac Cathair. Oct catha fichet re mac nDunlainge tre brethir mBrigte. Cath Maige Ochtair for Lugaid mac Loegairi. Cath Dromma da Maige.
38305] {MS folio 300a 10} Cath Dúin Másc. Cath Ocha ala chath. Cath Slabri. Cath Chind Srathi. Cath Findabrach ria nAilill mac nDunlainge. Cath ria corp Illadan. Cath Dromma Loegaire ria nOengus & Fergus dá mac Crimthaind meic Ennai for Diarmait mac Cerbaill.{MS folio 300a 15} Cia no thobgítis tra na ríg no gebtís Themraig in mborama is
38310] sochaide díb nach bered cen chath.


p.1289

{MS folio 300a} Gabais Aed mac Ainmerech rígi nHerend. It íat so meic Aeda. .i. Domnall & Mael Coba clerech. Gabrán & Cummascach. Tánic in Cummascachsin d'acallaim a athar. & iss ed ro ráde fris. Ba{MS folio 300a 20} hadlaic damsa saerchuairt maccáemnachta Herend do denam. &
38315] biaid ben cach ríg i nHerind aidche acum. Tanic iarum Cummascach reme for saerchuairt na Herend co toracht dar Rige anall ar ammus{MS folio 300a 25} Lagen cethri catha a lín. Is é ba rí Lagen in tansin Brandub mac Echach meic Muridaig meic Oengusa Brugaig meic Feidlimtheo meic Ennai Chendselaig. Ra innised iarum do Brandub mac ríg
38320] Herend da innaigid ar saerchúairt. Atbert Brandub tiagar ar se na {MS folio 300a 30} n-agid & apar friu cona filimse and. acht dochúadus i mBretnaib do thobuch císa & cána. Acus dentar a coindmed ó Boind co hIndeoin & marbad cách a chonnim. & ticed Cummascach féin chucumsa co{MS folio 300a 35} tri chet mac ríg imme. & dobérsa mo mnaí dó amal doratsat ríg
38325] na cóiced archena. Doringned tra in condmed. & doriacht in cethramad cath díb co tech mBranduib co Belach nDubthaire risi n-apar Belach Conglais{MS folio 300a 40} indiu. Dessid iarum Cummascach for erlaind in baile. Tancas da frestul. & doratait íat uile i n-oentech. Isind lósin tánic M'Oedóc hua Dunlainge d'indsaigid Branduib &
38330] {MS folio 300a 45} aisceda leis .i. aél. & coire. & scíath. & claidem. Baí aca tespénad don ríg. & doringni laíd mbic.

    1. Failet sund aisceda ríg.
      a meic Echach cen imsním;

      38335] aél co mbennaib braine.
      sciath is chlaidem. is chaire.
    2. In t-aél a llus in bíd.
      iss ed as chubaid ra hardríg.
      {MS folio 300a 50} in coire do bruith na n-om.

      38340] ra orddaig Crist in comgor.
    3. {MS folio 300b} In sciath ra hucht in chatha.
      i n-agid na n-anflatha.
      in claideb do chlód na cath.
      bíd acut a meic Echach.

    4. 38345] Condlaíd cerd Brigti ní chel.
      is é doringni in n-aél.
      Grésach doringne in caire
      do mac Néill do Láegaire

    5. p.1290

    6. {MS folio 300b 5} Claideb Crimthaind scíath Ennai.

      38350] is uaimse darogébai
      aél meic ind éicis find.
      Coire Dubthaig ó Duiblind.
    7. Dorat Laegaire na lend
      do Dubthach d'ollom Herend.

      38355] Dorat Dubthach dían a gal.
      d'Fíac do mac a sethar.
    8. {MS folio 300b 10} Tuc Fíac do Dunlang don reimm.
      dorat Dunlang é do Ailill.
      Dorat Ailill damsa iar sain

      38360] dosbiurtsa duitsiu a Branduib.
    9. Mathi na cruid beri latt.
      aél is chore comnart;
      claideb Crimthaind arnat chuir.
      {MS folio 300b 15} scíath Ennai is comderg ra fuil.

    10. 38365] Is messi M'Aedóc na mmed.
      tussu Brandub rí Lagen;
      missi ac crábud 'sa comaid.
      tussu ic éirge ra folaid. F.

Timnais M'Aedóc celebrad iar tain do Brandub. & daní na briathra
38370] becasa.

    1. {MS folio 300b 20} M'aél trébend torcbálach.
      tucad lem do Brandub borbdálach.
      mo chore dron dergdualach.
      tucad uaim do mac Echlach ardbuadach.

      38375] cet tinne rofíala.
      talla and fri béim n-aéla. M.

Imthigis M'Aedóc iar tain.

{MS folio 300b 25} Ro gab dano Brandub étach mogad imme. & ro gairm Oengus mac Airmedaig ríg Hua Falge chuce. & atbert fris. Érgem ar se &
38380] cuirem in coire út bar tenid & línam é do muccaib & do martaib. {MS folio 300b 30} Ra tócbad leó iarum in core for tenid & ro linad do thorcaib & do martaib hé Ro hatád torc trichemrúad mórtheined imme coro mberbastar.


p.1291

{MS folio 300b} Ba handsin ro ráid mac ríg Herend. Cáit ar se atá ben Branduib.
38385] {MS folio 300b 35} Docúas ar cend na rígna úad. Tanic in rigan da acallaim & ra fer falti ri mac ríg Herend. Tabair ar si ascid damsa úait. Cia ascid connaigi ar mac ríg Herend. Ni handsa ar si. Dál damsa ar si cen m'astúd co táir dom raind don tsluag & coro chennagur m'einech{MS folio 300b 40} úadib. Doratad ém disi inn ascidsin. & ro imthig rempe iar sain co
38390] rránic clithar díamair Dúne Buchet. & facbais in mbale uile. Ba handsin tánic Glasdám cáinte meic ríg Herend cona nónbor{MS folio 300b 45} cáinte imme. d'iarraid airigthi barsna luchtairib. Atbert Brandub ris in tú féin dobéra béim n-aéoil dait no in messi. Iss ed atbert in cáinte tabairsiu ar se. Dorat im Brandub in n-aél sin coire & dobert{MS folio 300b 50} noí n-aisle d'óenbéimmum anís. Atnaig in cáinte. ica fégad. Dar
38395] {MS folio 301a} a brethir ar se bar in cáinte ní tidnacul mogad acht tidnacul ríg. & ruc leis co rici in tech i rrabi mac in ríg. & iss ed a cétna ro ráidside. Iss in tansin atbert Brandub ra Óengus mac nAirmedaig. líntar{MS folio 301a 5} ar se bara acaind & berar do mac ríg Herend. Daringned trá
38400] amlaidsin. & ra thócbatar na da ríg forru in bara. .i. Brandub & Oengus. & dosberat sláet de i fiadnaisse meic ríg Herend. & tancatar{MS folio 301a 10} rempo immach & ro iadsatar in rígcomlai móir in rigthaigi dara n-éisi. Uair baí nert nónbair in cach fir díb. Doratait cethri tenti iar sain sin teg .i. tene cacha slessa. Ocus
38405] is andsin ro ráid Cummascach. Cia gabas in teg foraind. Messe ar Brandub. Ba handsin atrubairt Glasdám cáinte. na déntar mebul{MS folio 301a 15} formsa ar se uair ro chathius do bíad. Ni dingentar ar Brandub. Dring risin tech ar se & ling dar féice in tige & ling dar barr na lasrach immach. & bid slán duit úainne. Atchluiniu sút a Chummascaig ar{MS folio 301a 20} in cáinte. Geib m'étachsa immut ar in cáinte & eirc immach.
38110] Rachuaid iarum Cummascach fón innassain immach. & ro brissed co mór. Ro gab reme iar tain co hanfand co Mónaid Cummascaig i cind faichte Chilli Rannairech. Ba hand sin dorala chuice Lóchine{MS folio 301a 25} Lond sen Hua Lonáin airchinnech Cille Rannairech. & benais a
38415] chend de iarna slonnud dó & ruc leis in cend co airm i mbaí Brandub & ro thaspén dó in cend. Conid airesin doratad saíre do Chill Rannairech. Iss in tansin tánic epscop Áedain da n-insaigid .i. epscop Glinni{MS folio 301a 30} da Locha. Ba mac mátharsede do Áed mac Ainmerech. Iss ed ro
38420] ráid in clérech. At móra ar se na hechtaso doringsid. Cia forsa


p.1292

{MS folio 301a} ndígéltar iat ar Brandub. Ro recart in clerech is cet lim ar se cid for mac mo mathar .i. for Aed mac Ainmerech. & doringni laid.

  1. Guidim Comdid cumachtach
    comsid Cille Rannairech. &c.


38425] {MS folio 301a 35} alibi in hoc libro scripsimus. Iss ed ro ráid epscop Aedain ra Brandub. Tiagar úait co hAilech co tech Aeda meic Ainmerech & innister dó a mac do marbad. Conid and atbert Brandub. Cuirfiter ar se. & doringni laid.

    1. Tiagat techta úain co hAilech

      38430] co rig nHerend n-irradach;
      {MS folio 301a 40} inniset do ríg in tochair
      mar dorochair Cummascach.
    2. Rop í in choinnem nemnech námat
      mac in dagríg deoradaig;

      38435] is ed tánic ar sét
      tri .xx. cét d'Eoganchaib.
    3. Doberthe chuice na lepaid
      do mac ríg na Samúaire;
      ben cach ardríg fúair i nHére

      38440] do ríg Erne aduaire.
    4. {MS folio 301a 45} Téiged Munchorach is Murchad
      co teg Aeda degfledaig;
      teiged Cíar Caille & Daelgus
      is Oengus mac Airmedaig.

    5. 38445] Inniset ar colbo Ailig
      in dáil imma tíagatsom;
      & na léicet sech láim
      in mbáig imma tiagatsom. T.

{MS folio 301a 50} Dollotar iarum na techta fothúaid co ráncatar Ailech. Ro iarfaig{MS folio 301b} rí Herend scéla díb. Iss amlaid ro baí in rí & corn na laim ac ól
38450] meda. Iss ed ro raidset na techta. na scéla filet acaind ní innisfem


p.1293

{MS folio 301b} íat cen lóg. Ac seo in cornso dúib bar Áed. Conid desin atá Corn{MS folio 301b 5} Lagen i nAiliuch. Ro innisetar a scéla íar sain. Ro marbad ar síat do macsu & ár a muntire acaind. Atchualamarni chena na scélasin.
38455] & araí rosessidsi imslán. & daroisemni inbar ndegaidsi ar se atchichisti.{MS folio 301b 10} Tancatar na techtai rempo atuaid iar sain co torachtatar bail i rraba Brandub. & ro innisetar dó dál ríg Herend i lLaigniu do dígail a meic.
38460] Doringned tra lerthinol Lethi Cuind la Aed mac Ainmerech. & {MS folio 301b 15} tancatar rempo co Rigi. Ra innised do Brandub fir Herend do bith ac Rige. Is and dano baí Brandub in tansin ac Scadairc i ndesciurt Hua Cendselaig. & tanic reime fathúaid dar Muntech dar Munichin{MS folio 301b 20} dar Dáimne. dar Etar dar Ardchaillid dar Ard mBresta dar Slampaaline
38465] dar Fé i mBelach nDubthaire. risi n-apar Belach Conglaise. coa dún féin. Is andsin tánic epscop Aedáin d'innsaigid Branduib. Scéla lat a chlerig ar Brandub. Leth Cuind ic Baeth Eba ic Dún Búacci ar{MS folio 301b 25} epscop Aedáin ar ngabáil dúnaid & longphuirt leo and.
38470] Imthigsiu a chlérig ar se Brandub do insaigid meic do máthar .i co Áed mac Ainmerech. & íarr fossad fair dún. co toirset ar slóig cucuind. & fogeba síd vel debaid iar sain.{MS folio 301b 30} Rochúaid in clerech reime iar sain co pupaill ríg Herend. & ro ferad failte friss. Ro iarfaigit scéla de. Iss ed ro ráid in clerech.
38475] Brandub do bith ac Ráith Branduib forin tSláne. {MS folio 301b 35} Cid 'ma tacsu ar Aed. Do chungid fossaid fortsu ra síd vel ra debaid ar in clerech. Ni fuigbesu in fossadsin ar Áed coro benta do láim dona trí ballaib filet acut da ndéine do chlaind. Oclaigthir in clerech andside & atbert maram fitirsea Día ar se
38480] {MS folio 301b 40} co tuca sod meic thíre na trí baill filet acutsu conice in taulaig út tall. & ba fír ón. Conid desin dogairther Tréball o Sein ille. Ra érig iar sain rí Herend & ro gab recht hé & ra érgiset fir Herend.{MS folio 301b 45} & tancatar rempo. & epscop Áedáin léo. Rancatar iar sain co Belach Dúin Bolg. Ro iarfaig in rí ca ainm in belaigsea. Belach Dúin
38485] {MS folio 301b 50} Bolg sain. Ciata builg itir ón ar in rí Boilg lóin fer nHerend faicfiter and innocht ac Laignib ar in clerech.{MS folio 302a} Ráncatar iar sain conici in Licc. Ro iarfaig in rí ca hainm na glasslicci móri seo. Lecc Commairt Chnáma sin ar in clerech. Cáta cnáma itir ón ar in rí Uair is furri brisfiter do chnámasu &
38490] {MS folio 302a 5} benfaider do chend ditsu innocht ar in clerech. Rancatar rempo co Bernaid na Scíath. Cia hainm na bernadsa ar


p.1294

{MS folio 302a} in rí Berna na Scíath sain ar in clerech. Cáta scéith itir ón ar in rí Scéith Conaill & Eogain faicebtair and innocht.{MS folio 302a 10} Luidset fir Herend darin mbernaidsin. & gabsatar fir Herend
38495] dúnad & longphort andsin. Gabais epscop Aedáin remi co dú i mbaí Brandub. Ro iarfacht Brandub scéla dó Atbert in clerech fir Herend do gabail longphuirt ac Cill Bélat. & ro ráid na fúair féin honóir.{MS folio 302a 15} Is and atbert Brandub. Cade do chomairli dún a chlerig. Ni
38300] handsa, ar epscop Aedáin. Tuimther rigcaindell romór acut i clud na ráthaso ammuig. & tabar chucut tri chét sesrech & da dam déc{MS folio 302a 20} in cach Sesserig. & curter cléib gela forthib. & óclaíg imda isna clíabaibsin & tuigi ósa cennaib. & bíad forsin tuigi anúas. Tabraiter cucut tri .l. ech anríata & cenglaiter builg ina n-erblib & línaiter na
38505] {MS folio 302a 25} builgsin do minchlochaib do chor scéoin for graigib Herend. Bíd in chaindel mór út remut & in rígcoiri 'ma cend. co rois medón longphuirt fer nHerend. Cuir techta in n-airetsin d'innaigid rig Herend & apar riss co mberthar biad Lagen dó innocht. Doringned in chomairlisin la Brandub.
38510] {MS folio 302a 30} In n-airet robas immesin atbert Brandub. Is ferr damsa féin ar se dúl d'fegad in tSlúaig. & tairsiu lim a chlerig. Ragat bar in clerech. Tanic iar sain Brandub sé fichit óclách & óenech leo .i. ech ac{MS folio 302a 35} Brandub. & luid in clerech ina charput leo óta sin co ráncatar lettaeb Sída Nechtain. Dercais in clerech úad sís barin longphort. &
38515] atchonnairc amal elta ilerda cacha datha cen gluasacht os chind in longphuirt. Iarfaigis in clerech. cáta helta ilerda ataciam. Merggeda{MS folio 302a 40} fer nHerend sin ar Brandub ar slattaib & ar gáib úas bothaib fer nHerend. Conid and atbert in clerech na runnusa.

    1. Itchíusa na merggi
      is mana catha.
      mar bít éoin ar luamain

      38520] co ndeilb cach datha.
    2. Mairg táinic a turus
      Hua Neill asa taigib
      {MS folio 302a 45} bid gním co ngonaib.
      dathaeth rigrad Ailig.
    3. Noco n-assa a n-árim
      gním Lagen ard unchaig;
      dara thuit da ndebthaib
      Ailill mór mac Crimthain
    4. Cid Crimthan a athair

      38525] re táeb Ennai Aignig.
      nocorbo gním dochair
      dorochair ic Laignib.

    5. p.1295

    6. {MS folio 302a 50} Nocorb assa a n-árim
      gním Lagen ard amra;
      {MS folio 302b} dar chuirset a Temraig
      Cond Cetchathach calma.
    7. Mairg benas ra Brandub.
      borrfad mara romra;
      ra fínscoith na Temra.

      38530] ra bile n-ard nOdba.
    8. Is aice darochair
      Fíngin flaith na Muman;
      {MS folio 302b 5} is aice darochair
      Mael Mada & Mael Mudach.
    9. Is aice dorochair.
      Írladach mac Cobthaig;
      is aice dorochair
      Flannacan mac Dondchaid.
    10. Dobarficfa imbárach

      38535] in t-ardrí gatbíusa;
      bid comraicthe flatha.
      d'fis in chatha atchíusa. It.

{MS folio 302b 10} Imthigis epscop Áedain úadib da chill féin. Co nfacca iar sain Brandub in slíab lán do maccaemaib. & is iat maccaími bátar and maccáeme Ulad. Im Diarmait mac Aeda Róin. Tancatar meic ríg
38540] {MS folio 302b 15} Lagen & teglach Branduib na timchell & ro gabait ar bragtib iat. Cia sib ar síat. Macrad Ulad sinn ar siat 'ma mac ríg Ulad. Ro innised sin do Ultaib. Ra érgiset iar sain Ulaid .i. sect cét & uii. mili a llín. eter laech & clerech. Rancatar i comaichraib do Brandub. & ro{MS folio 302b 20} ráidsetar. cid 'ma ragbais ar maccu ar siat. Do gait bar n-eceng
38545] catha dímsa ar Brandub. Gettair dítsu co bráth bar rí Ulad. & dogentar cró cotaig & oentad etraind. & iss ed son ro tairngered tria aslingi Conchobuir meic Fachtna. & ro innis rí Ulad in t-aislingi & atbert.

    1. {MS folio 302b 25} Atchonnarc aslingthi n-ingnad
      da mbá im súan.
      in fitir nech úaib a fidrad

      38550] issin tSlúag.
    2. Atchonnaccus dabaich nglaine
      co néim n-óir;
      acum ar certlár mo thaige
      ic Brega ic Bóinn.
    3. Trian na dabcha d'fuilib dóene
      ingnad dál;
      {MS folio 302b 30} ni rabi acht oentrian do lemnacht
      ara lár.
    4. Trían aile ba fín forclid

      38555] ingnad lemm;
      daíne cromcenna ros timchell
      dar Muir Mend.
    5. Lagin uile ciarsat ile
      línib glond;
      tucussa dóib serc mo chride
      & mo chond. At.


p.1296

{MS folio 302b 35} Atchondairc iarum Conchobor in n-aslingthesin. & is amlaid atchonnaic Lagin & Ulaid 'mán dabaig ica hól. & rofetarsa ar se
38560] is é in cottach ro tairngered andsin. Uair is í ind fuil atchess issin{MS folio 302b 40} dabaich fuil na da cóiced i comrac. Is é in lemnacht in chanóin chomdeta chanait clerig na da choiced. Is é in fín corp Crist & a fuil edprait na clérig. & baí cá mínigud amlaidsin. & doringni laid.

    1. Dénaid dún ar cotach.

      38565] rop cotach tri bithu.
      risna fedaib fína.
      risna rígu a lLifiu.
    2. {MS folio 302b 45} Brigit aca chomét
      M'Aedóc o Dún Inne.
      Mo Lling thes na Táeden.
      Abbán. Caemgen Glinne.
    3. Epscop Sinchean sochla
      Mo Chalmóc on Chaba;
      is Mo Biu na rográd.

      38570] Comgall Colman Ela.
    4. A lucht na da chóiced
      clothaige in bar scélaib.
      {MS folio 302b 50} narap dál bas sía.
      ra taíb día denaid. D.

{MS folio 303a} Dessetar naím Lagen & Ulad 'sin tSléib iar sain. & doniat a cotach cen taithmech tria bithu.
38575] Atbert Brandub iar sain ri ríg. deligud longphuirt ra ríg Herend. Cindas ra fétfamni ón bar rí Ulad. ni handsa. ar Brandub. Gebidsi{MS folio 303a 5} longphort ar se bail ata longphort rig Herend. Dogentar debaid rib. & na fuilngidsi hí & deligid friu amlaid. Doringset Ulaid amal atbert Brandub friu. Atractatar Conall &
38580] Eogan cucu. & ro marb da cét díb resiu tarnaic a n-etráin. {MS folio 303a 10} Dosluíset Ulaid assede co hInis Ulad. & ro chlaidset clad impu inti da slegaib. & ro churset a n-eochu eturru & Dangen na Móna. Ra impa doridisi epscop Aedain ar ammus Branduib. & iss ed{MS folio 303a 15} ro raide. Mór ám ar se in dímiad tuc mac mo mathar damsa. i.
38585] Aed mac Ainmerech. & digélaid Dia fair & doringni in randsa.

    1. Lussán Aeda meic Ainmerech
      faicebthair ic Laignib in líagmaire.
      Béraid fíach cíar ara úlind
      co Cill Culind siaramain.


39590] {MS folio 303a 20} Tuitfid ónd fíach é for faidche Chille Culind. & dogenat macrad Cilli Culind liathróit de. co cend.uii. mbliadan. Doroiset scol Cille Dara & gétaid fer díb in liathróitsin. Dogenaside sprédaire de & biaid aice co cend.uii. mbliadan aile. Doroset scol Cluana mór{MS folio 303a 25} M'Aedóc co Cill Dara & getaid fer dibside in spredairesin & ni


p.1297

{MS folio 303a} faccimse a díl o sein immach. In slíabso im i ndernad. in cotach. bud
38595] Sliab in Chotaig a ainm o sunn immach. & Sliab Nechtain a ainm conici seo. Imthigid in clerech iar tain. Gabais im Brandub fora oeneoch d'iarraid chomlaind ar feraib{MS folio 303a 30} Herend. Is é tánic da indsaigid o feraib Herend. Blátach toesech
38600] scuir ríg Herend. & ech ríg Herend fóe. Amlaid im baí Blatach is é nemnech námtidi. ni theilged urchor imraill. Araísin tra nira gaib{MS folio 303a 35} greim dósom sain. Ar dofuitt la Brandub & ro ben a chend de for Ath Blatachta. frisi n-apar Ath mBlathcha indiu. Luid Brandub iar sain aithle in choscairsin & ech ríg Herend leis.
38605] Tinolaiter iar sain a damrada chuce & a grega amal ra forcan epscop Aedáin. Is and atbert Brandub. In fagbaim ar se nech no digsed {MS folio 303a 40} do brath in longphuirt & in ríg. & no beth and arar cind co rosmís. & rosbia coma airesin .i. Rosbia nem ó chlerchib Lagen da marbthar. Da térna dano rosbia a thúath féin saer. & mo chubrendsa féin dó & d'fir a inaid. Tucait cuir rissin.
38610] {MS folio 303a 45} Ragatsa and ar Rón Cerr mac Dubanáig meic ríg Hua Máil. Tabar dano ar se fuil laeig & táes secail dam coro commilter dam. Tabar cochull forcrach & tíag. Doringned amlaidsin. co rraibe amal{MS folio 303a 50} cach lobor. Tucad coss chraind dó ra chuir a glún na gibis. Luid reime fón innasain & claideb aice fó etuch. co dú i r
38615] {MS folio 303b} rabatar mathe Herend i ndorus pupla Aeda meic Ainmerech. Ro iarfaigit scéla de & ba sed ro ráde a thuidecht o Chill Belat.{MS folio 303b 5} Dochúadus do longphort Lagen ó matin. & tancas dar m éis & ro lotted mo both & mo bró & mo rúamor & m'eclas. xx. lilgach úaimse 'na n-ícsain ar rí Herend. dia térnúrsa don tsluagudsa. & eirgg
38620] innund sin pupaill & inad nonbair duit and. & dechmad mo{MS folio 303b 10} chuibrindsea & mírenna in teglaig. Cid dogniat Lagin ar in rí Atát ac irlamagud bíd duibsi. & ní fuarabairsi riam biad damba sathchu sib. Atát ac bruith a mucc & a mart. & a tinne.
38625] Mallacht da chind bar cenel Eogain & Conaill. Da súil churad i {MS folio 303b 15} cind in chlaim atascím ar in rí Mairg duitsiu do menma ra rígi nHerend masa rem súlibse gebes ecla tú Ní hed de ssodain ar in rí Tiagar úain ar cend Duib Dúin ríg Airgiall.{MS folio 303b 20} Doriacht iar sain Dub Duin. Atbert rí Herend riss. Eirgg ar rí
38630] Herend & cath Airgíall latt co Bun Aífe fodess & connici in Crúadabaill & denaid foraire and na tucat Lagin ammus longphuirt foraind. Gabsat rempo amal ro forcongair forro Áed.


p.1298

{MS folio 303b 25} Is andsain atbert Aed mac Ainmerech ra gilla. Tuc lett cocholl Choluim Chilli dam co raib immum innocht corop dín dam e for
38635] Laignib. uair ro gell Colum Cille dósom na mairfide é asa chocholl. Fechta ile iarum ro íarfaig Aed do Cholum Cille. Cia lín a chlerig{MS folio 303b 30} ar se do neoch tharradais féin do rigaib ragas dochom nimi. Iss ed ro raid Colum Cille. Is demin ar se nach fetar acht trí ríg nammá .i. Daimín Dam Argait rí Airgiall. & Ailill Banda rí Connacht. &
38640] {MS folio 303b 35} Feradach Find mac Duach de Chorco Laígde rí Ossairge. Cia maith doringsetsaide for Aed sechna rígaib aile. Ni handsa ar Colum Cille. Daim Dam Argait tra ní dechaid clerech fa éra úaid & nira imderg clerech & nira craid chill na nemed. & ro tidnaic mór{MS folio 303b 40} don Chomdid. Rochuaidsium iarum dochum nimi arin cendsasain
38645] doringni ri muntir in Chomded. & atát na clerig ac gabail a écnarcasom. Ailill Banda im Is asso foúairside cendsa in Chomded. Cath{MS folio 303b 45} Chula Conaire ro chuirseom ra clannaib Fiachrach. co rroemid fairsium sin chathsin. Co n-erbairtsium fria araid carpait fég dúin dar th'aiss & finta latt in mór in marbad. & in faccus dúin lucht in
38650] {MS folio 303b 50} marbtha. Ro fég in t-ara dara aiss. & iss ed ro ráid is doolochta in{MS folio 304a} marbad marbtair do muntersu ar se. Ní hé a n-aithfer féin téit forro ar se. acht aithfer m úabairse & m anfírinni. & impá dún in carpat na n-aigid ar se. Uair dá marbthar misse ar fuid bud tessarcon
38655] {MS folio 304a 5} do sochaide. Ro impad in carpat iar tain i n-agid na námat. & dorigni in tAilill díanathirgi iar tain. & dorochair lá namtib. Fúair dano in fersain cendsa in Chomded ar Colum Cille. Feradach Find mac Duach im rí Ossairge fer santach díchuibsech{MS folio 304a 10} atacomnaicside. & cinco cluined acht mad oenscrepul óir vel argit ac duine na thír dobeired ar écin chuica féin. co cuired i cumtaigi 38660 corn & crandoc & claideb & fidchell. Ro gab iarum treblait dolochta{MS folio 304a 15} iar tain é Ra tinólit chuice a séoit co mbátar na thuilg aice féin. Tancatar a námait a íar tain do gabail tige fair. Tancatar im a meic chuciseom do brith na set leo. Ni berthai a maccu ar se. uair{MS folio 304a 20} ro chraidisa sochaide imna sétaibsin. is tol lim ar Dia mo chrád 38665 féin i fus impu & a mbreith dom deóin dom námtib uaim ar dáig narom chraidea in Comdiu thall. Ra imthigset a meic úadsom iar{MS folio 304a 25} tain. & ro gab fein for dianaithrige. & fúair bás o námtib. & fogeib cendsa in Chomded.


p.1299


38670] {MS folio 304a} Messe féin dano ar Aed in fagbaim cendsa in Chomded. Ní faigbusu itir on for Colum Cille. A chlerig dano ar esseom fagaib ón Chomdid dam can mo choscur do brith do Laignib.{MS folio 304a 30} Is dolig limsa ón bar Colum Cille. uair dib mo mathair. amp tancatar Lagin chucum co Daurmag. & ro fuaipertar troscud form
38675] co tucaind ascid meic sethar. & iss ed connaigsetar form cen choscor {MS folio 304a 35} do brith do ríg echtrand uadib. & ro gellussa doibsium ón. Acht chena ac seo mo chocholl dait & ni mairbfider thú ass dia mbe immut. Is ésin tra in cocholl ro íarr Áed fora gilla in n-úair út. Iss ed im atbert in gilla ra fácsam ar se ac Ailiuch in cochollsin.{MS folio 304a 40} Atbert dano Áed is dóchaite ar se m'fácbailse innocht la Lagnib.
38680] Imthús Branduib sunna. Ro herlamaigit leis a grega & a damrada. & ro chóraig a chatha. & ra imthig reme ra demi na haidche. Co{MS folio 304a 45} cualatar Airgialla in sit sait & broscur in mórslúaig & rámtéan na grega & tenmnedach na damraide fana fénaib.
38785] Atraachtatar Airgialla fó n-idnaib. Cia so bar Airgialla. ni handsa. gillanrad Lagen fó biud do ríg Herend. Atrachtatar Airgialla súas{MS folio 304b} & in lám dobered in fer suas bogebed mart vel muicc fo láim. Fír dóib bar rí Airgiall. Léicid sechaib iat. Imthigem dí bar Airgialla nara dermaitigther don chomraindsin. Luidset Airgialla rempo
38690] {MS folio 304b 5} da mbothaib longphuirt. Lotar rempo Lagin co cnocc na caindle i mmedón in longphuirt. & gatait in coire din chaindil. Cá solse már atchíam bar in rí Ni handsa. bar in clam. In biad doriacht. Ro érig in clam & ra ben a choiss craind de. & rosiacht a lám a
38695] {MS folio 304b 10} chlaideb. Ro tairntea a n-aireda dona damradaib. & ro léicthea na graige fo scoraib fer nHerend co ndechatar i fenscor. coro brissiset botha & pupli fer nHerend. Atraachtatar Lagin assa cliabaib amal buinne dílend do aillib{MS folio 304b 15} i n-imdornaib a claideb. i cúslaigib a scíath. i n-attaib a llúrech.
38700] Cia so bar cenel Conaill & Eogain Lucht taisbénta in bíd ar in clam. Indeo ale bar cách is sochaide íat. & ro ergiset Conall & Eogan.{MS folio 304b 20} & cid iatside ropsat láma i nnet nathrach. Doringned cró sleg & scíath acco 'má ríg nHerend. & tucad é bara ech. & rucsat léo co Bernaid na Scíath. Fácbaiter scéith fer nHerend ra hucht na
38705] bernadsin. {MS folio 304b 25} Berid Rón Cerr muscul ar ammus rig Herend. & marbais nonbor 'ca innsaigid. & tánic Dub Dúin rí Airgiall eturru. & comraicis dó & do Rón Chirr. & tuittis Dub Duin leis. Berid Rón Cerr doridisi muscul ar ammus rig Herend. & tic Fergus mac Flathraí rí Tailcha


p.1300

{MS folio 304b 30} Óc eturru & tuttis Fergus la Ron Cerr. Berid Rón Cerr iar sain
38710] muscul ar ammus in ríg. & gebis a choiss & trascraiss cuce é da eoch. & benaid a chend de forin licc commaig cnám. Gabais chuice a{MS folio 304b 35} théig & dórt[...] a mírenda esti & curis in cend inti. & gabais reme fo láim for lergaib in tsléibe. & anais and co matin.
38715] Ro lensat dano Lagin iar tain Leth Cuind & cuirit a ndergár. Luid cách arnabárach co coscor & co mmaídib connici bail i rrabe{MS folio 304b 40} Brandub. Tic dano Rón Cerr & curis cend Aeda meic Ainmerech na fiadnaisi. Conid Cath Dúin Bolg sin for boroma. Isin cathsa ro marbad Becc mac Cuanach.
38720] Ra thobgiset iar tain in mborama .i. Colmán Rímid. & Aed Úaridnach. Mael Coba. Subne Mend. Domnall mac Aeda. Cellach{MS folio 304b 45} & Conall Cáel da mac Mael Choba. Blaithmac & Diarmait. Gabais iar tain mac Blaithmaic ríge nHerend. Acus ni thuc in mborama. Cora tinolad leis tuaiscert nHerend. & atnaig 'ca n-achain
38725] & ro ráid

    1. {MS folio 304b 50} Dénaid dúin bar comairle
      {MS folio 305a} a Chenel Eogain Ailich
      in ragam fó roLaignib
      vel 'n anfam 'car taigib.

    2. 38730] Tabram lind ar mbóromai
      imma ndernad in debaid.
      Tiagam i lLeth mor Moga
      na sluaig na saiget segair.
    3. Denam sluaged sirbaga

      38735] innised cách dá cheile
      {MS folio 305a 5} leicem ní dar n-armchrechaib
      for Lagnib co ndéne. D.

Tuc lais Conall & Éogan is Airgialla Fir Breg & fir Mide co Lerg mna Fine. Lotar Lagin ina ndail andsin Is é ba rí Lagen in tan
38740] sin. Faelán mac Colmain & ferais cath. Memais for Sechnasach. {MS folio 305a 10} & cuirther ár Lethi Cuind. Facthair in boromai ac Lagnib. Gabais Cendfaelad mac Crundmáel .iiii. blíadna. Co torchair la Fínnachta. Gabais Finnachta Fledach mac Dunchada iar sain ríge nHerend


p.1301

{MS folio 305a 15} .xx. mbliadan. & berid in mbóroma fo dí cen fresabra. In tress
38745] fecht tánic da tobuch ra ergitar Lagin na agid. Doronad mórthinól Lethi Cuind laisium co Lathraig Muridaig i cocrích Lagen & Mide.{MS folio 305a 20} Rosaig a fiss sain co Bran mac Conaill. Tinoltair laiside Lagin co mbátar eter laech & clerech co hAlind.


38750] Ni thánic dano Mo Llmg leo. & tiagair ara chend Mo Lling uadib. & iss and boí Mo Lling in tansain ac Ross Bruicc risi n-abbar Teg Mo Lling in tanso. Uair o thanic Mo Lling o Sruthair Gúaire nocon{MS folio 305a 25} fúair inad árais naco toracht co Ross mBruicc. Unde Mo Lling. cecinit.


    1. 38755] Cuce seo ro dalus
      is and dogén mo thrátha;
      ní scér rissin n-árusa
      naco tí lathe brátha.
    2. Is andso bías m'accarda.

      38760] mo thaídiu úasin tuile;
      ní mór mo sáith cotulta
      cot attach a Meic Muire.
    3. {MS folio 305a 30} Ross nEidnech na habnaire.
      Ross nDubglassi co ndremna;

      38765] Druim nDaíle Druim nDamgaire
      Ross Bruic ar brú na Berba.
    4. Me Mo Lling na firinne
      Teg Mo Lling bías ar m árus;
      do déoin rig na dilinne

      38770] is cuceseo ra dálus. Cuce.

Mar doriacht in fiss sain dochom Mo Lling ra thinoil a muntir & doringni in laid.

    1. {MS folio 305a 35} Inmain tríar a Christ grind glúair.
      ragas lemsa ar cend in búair;

      38775] Forannán Aed mac Senaig.
      is Colmán ó Chluain Chredail.

    2. p.1302

    3. {MS folio 305a} Inmain tríar na tarraill cess
      doragat lemsa rom less;
      Dubthach Dubán díchlis brón

      38780] & Cuán o Chluain Mór.
    4. Inmain cóiciur comol nath.
      Álgenach is Fulartach;
      {MS folio 305a 40} Mo Menóc Miloc na mind
      & Findbarr fíal forfind.

    5. 38785] Inmain cethror comol n-án.
      Elchomach & Aedán;
      Sárnatan Colmnatan cain.
      noco limsa nach inmain. In.

Assa aithle sin gabais Mo Lling reme co hAlind áitt i rrabatar
38790] {MS folio 305a 45} Lagin. & ro ferad fírchaín fáilte accu fri Mo Lling. & dessid Mo Lling for láim ríg Lagen.

Is in tansin ro ráid Bran Ca comairle dogénam .i. in cath dobéram do Leith Chuind. vel in a mmunigin ar néem chena ragmait d'iarraid a maithme na borama. & mass a munigin náem cía do náemaib{MS folio 305b} Lagen churfimmid d'iarraid maithim na boroma. & is amlaid ra
38795] boí ca rád & doringni in laid.

    1. Turchan duin a Thuathail
      maic Ailella uathmair
      cia gebas Laigniu a lLuathmaig

      38800] tacair rind tria baig.
      {MS folio 305b 5} Cia do náemaib Lagen.
      fedaib maigib maigen
      cia náem don dreim dagfer
      dingbas dind in plaig.

    2. 38805] Inn í Brigit buadach.
      {MS folio 305b 10} vel inn e Fintan sluagmar.
      vel inn é M'Aedoc ruarach.
      vel Mo Lasse stuagmar
      vel inn é
      [...]

    3. p.1303


    4. 38810] {MS folio 305b} Inn é Brenaind Gabra
      vel inn e Cainnach amra.
      vel inn é Lachtáin láingel
      dingbas ní assar cind.
      No inn é Fiac Temrach

      38815] vel Tigernach trednach.
      vel inn é Fiachra find.
    5. Cia don chóiciur chéolach.
      a hoentelluch thréorach;
      Dagán epscop Eogain

      38820] & Abbán aíngel
      & Caimgen cóir.
    6. {MS folio 305b 15} Inn é Mo Chua Chlúana.
      Dolcain cosna bua.
      cona sessiur buad.

      38825] béras úan in cis;
      inn é Colum Tire
      vel inn é Baethín brigach.
      vel inn é M'Oedóc Ferna
      febda in fer cen scís

    7. 38830] Inn é in Gall cráibdech.
      vel Ithairnaisc álgen.
      vel inn e epscop Colmán
      vel Comgán na glindi
    8. {MS folio 305b 20} Nó inn e Berchan rocháid.

      38835] vel Emin cen fodáil.
      vel Mo chua mac Lonain.
      vel inn é Mo Lling.
    9. Nó inn irscartad comlaind.
      vel inn aiged ra dodraing

      38840] ra Finnachta in tsluaig.
      No inn é crúas ar catha.
      'ma tuitfet meic flatha
      béras anfír úaind.

    10. p.1304

    11. {MS folio 305b} Mo Lling lassar daiged

      38845] tond línta na n-airer
      {MS folio 305b 25} dogena less cáich.
      Is é in torc dar trétaib.
      is e in barr úas gécaib.
      mac Failleain in faid.

    12. 38850] Is é in sról dar slúagaib.
      is é in long ar lúamain.
      is e in kalaind mís.
      Retlu bruicc búada
      atchlunim atchúala

      38855] {MS folio 305b 30} béras úain in cís.
    13. Is é in t-usce fichthech
      is í in chaindel chridrech
      is uapar in rád.
      Is é Daniel Gaedel.

      38860] is é lúam na Taiden.
      hua Dega na ndám.
    14. Ech cacha ríg ruirech.
      screpol cacha cuiled
      uam do mMo Lling.

      38865] unge d'ar cach aiccme
      {MS folio 305b 35} in n-acme
      d'u Feradaig Find.
    15. Screpol cacha deoraid.
      nochon ar

      38870] eter tair is tíar.
      caeru cach mná cerna.
      samasc cacha selba
      do mac Failleáin fial.
    16. Ragaid missi ria.

      38875] corop deoin re Dia.
      {MS folio 305b 40} coro gabor mo dúain.
      In bórama saidbir.
      berar úaib bar Lagnib
      co bráth nocho nerthar

    17. p.1305


    18. 38880] {MS folio 305b} Rosíasa tír nAeda.
      nocho nfaigíub caemna
      ic iarraid bar cruid.
      ragatsa bar conair
      corop soraid

      38885] dar toraib cach tuir. Tur.

{MS folio 305b 45} Is andsain atbert Bran Ardchend ac nertad Mo Lling.

    1. Érig a Mo Lling.
      co mbúaid chrábuid grind;
      dena ní is less lind

      38890] & eirgg fathúaid;
      narap grían tria thech.
      narap dál ma sech.
      corop sochor sluaig.
    2. Corop rathmar ciúin.

      38895] narap é in lá liúin.
      {MS folio 306a} narap dígair dúairc.
      nira trágbas cess
      nirap fes na cúairt.
    3. M'echsa is m' erriud gnáth.

      38900] béra úaim re cách.
      co tí bráth bid búaid.
      rot fia Ros Cain.
      is rot fia Dún mBrain.
      rat fia Gaísit Glúair.

    4. 38905] {MS folio 306a 5}Dot mac is dott ua.
      ríge dóib dorua.
      ní chelim ar cách;
      ina tardais dam.
      bid móte do blad.

      38910] nóco tora in bráth.
    5. Borrama bar mbúair.
      noco berthar úaib
      a Brain Ardchind áin;
      céin bersa for nim

      38915] nís bérat na fir.
      do chlannaib Néill náir.

    6. p.1306

    7. {MS folio 306a} Derggfaide bar rind.
      itbeir rib Mo Lling
      {MS folio 306a 10} bid áigsech bar n-ord;

      38920] Finnachta ro fáeth.
      mar ra thuitt Aed
      i mBelaig Dúin Bolg.
    8. Ra thuitt Faelchu féig.
      & Róen mac Néill.

      38925] fácsat a fadb;
      dofaeth Dáre dían
      la Bran Find na ngiall.
      i cath Ruis da Charn.
    9. Na furig do báig.

      38930] acht érig ra dáil.
      do briathar bláith bind;
      {MS folio 306a 15} rot fia cocholl sróil.
      bia armo lethláim lóir
      is érig a Mo Lling. E.


38935] Ba érig Mo Lling iar tain & atbert ra Tollcend Clúa Ena risin filid tuidecht leis co teg ríg combad é no gabad in dúain molta doringni Mo Lling. Is and ro ráid Mo Lling na briathrasa oc tennad a étaig.

    1. {MS folio 306a 20} In-anmum na Trinóiti.

      38940] Trínóit 'cá tá nem;
      Athair Mac i spirst náeb
      is aroen dom reb
    2. I n-anmum a dóenachta
      Meic in Chomded cáid;

      38945] i n-anmum a deachta
      Ísu uasail áin.
    3. I n-anmum na n-árchangel
      atát aice ar nim.
      i n-anmum na n-árdapstal

      38950] filet 'ma gnuis gil.

    4. p.1307

    5. {MS folio 306a 25} Leis commus ar mbethaigthe
      ra comsid na cland.
      Leis commus ar marbthane
      in tan tic in t-amm. IN.


38955] Gabsat rompo iar tain co teg Cobthaig meic Colmain i nHuib Faelain. & ro diurad fled forro cor batar dóethanaig. Atbertatar a{MS folio 306a 30} chliar risin fer ndána. Is bec linne ar siat beith duitsiu i cléir hlerig. Mass ed bar in file fácbam na clercho. & tiagam rempo co teg ríg Herend. Ro gabsat rempo iarum co teg Fínnachta. Mar
38960] rancatar ro gab in fer dána dúain Mo Lling. & atbert iss é doringne. {MS folio 306a 35} Imthúsa Mo Lling. ra érigside arnabárach. & ní fríth in chlíar. Is fir ar Mo Lling. Élúd ram dúainse dormgne in fer dána. & recfaid hí ra ríg Herend. Rachuaid Mo Lling reme i mMuneal Findmaige risi n-apar Mag
38965] {MS folio 306a 40} Nechain indiu. i mMag Cláraig súas co ránic co lLathrach Muridaig. Ra éirgiset maccaíme fer nHerend dóib 'ma Dondgilla mac Finnachta iarna turchlossin dóib reme. Dosbertatar froiss .i. fross do fótaib. do chlochaib. & do cheppaib connach. roibidis da cleirech i{MS folio 306a 45} n-aeninad dib. Gabais reme Mo Lling araba co ranic tech in rig. & ní
38970] fúair coimergi and. Dercais forin sluag & ba nár leis. can comergi d'fagbáil & do chonnairc sin Colco mac Maenaig meic Dubanaig meic rig Hua Colgan & do erich reime. & tócbais Diarmait mac Colcon a{MS folio 306b} glún reime. & iss and bátar for uaitne cerna in cholbai. Ros bennach Mo Lling iartain in Colgainsin & in Diarmait mac
38975] Colcon. Darala ag allaid iar tain ar ammus na macraide cétna. & ro{MS folio 306b 5} dibairgset in n-ag n-allaid. co tarla erchor díb i tengaid orcan Dondgillai meic Finnachtai combo marb de fo chetóir. i n-osnaid Mo Lling. Co tucad gáir mór gubai and. Ca guba mor so bar
38980] Finnachta. Do maccsu Donngilla darochair and im einechsa ar {MS folio 306b 10} Mo Lling. Todíusc in mac a chlerig ar Finnachta & rot fia a lóg. Ni iarraim ar Mo Lling armo dúain & ar todíuscud do meic & ar nem duit féin. acht cairddi 'mán mborrama co lluán. Rot fíasu sin bar in rí


38985] Ro érig Mo Lling cuce & ro naidm in Trínoit & in cetharsoscela {MS folio 306b 15} comdeta fair. & táirthis báeth n-áraig fair. Gabais in clerech a dúain.


p.1308

    1. {MS folio 306b} Fínnachta a Huíb Néill
      amal gréin atrácht.

      38990] is í in bárc úasin tuind
      is í in tond úas tracht.
    2. Is é in cath ar tír
      arná lamat ríg a ngress;
      is é rí Temra ca tíath.

      38995] iss é in tríath da tic a lles.
    3. {MS folio 306b 20} Is é tuile glond ri gail.
      is é in tond immaig 's amach;
      is é rí na Temrach túaid.
      is é int íarn cruaid resin cath.

    4. 39000] Is é cride cerna Cuind.
      bile Temra tind i tind.
      is é in Finnachta nach fand.
      is é in crand fíngarta find.
    5. Atchuala ra senaib sund.

      30005] ferr molad na cech mod
      {MS folio 306b 25} ná fitir Finnachta fíal
      connach cían maras in crod.
    6. Téit in crod a seilb cach aín.
      ac síl nÁdaim im garuair.

      39010] báegul cach nech fo nim nár.
      téit 'ma sech in saegul suail.
    7. Corpre is Cormac is Art
      Cond ra riced rígleptha
      ciar gabsat Temair co tend

      39015] dar lem is ferr Fínnachta. F.

{MS folio 306b 30} Messu a chách leind do dál ar in rí bréc do rád duit .i. in dúan doringni Tollcend fili do reicc duit. Atbert Mo Lling. mas é doringne éirged & geibed a dúain. Ra érig in fili & dochúaid ina cend & iss ed ro ráid.


p.1309

    1. {MS folio 306b 35} Dríbor drábor
      cerca is cábail.
      lachain odra.
      lodra lomna áraig.
    2. Clocha Eóre

      39020] datha déne.
      benna Cuailnge
      buaidre céille.
    3. Ciall ar esbaid
      grian ard uismid.
      gaeth na sidi
      Liffi lusmair.
    4. Mo Lling lúamnech
      lúam na fírbreth.
      feidm tend tréorach

      39025] ic deilb fírbreth.
    5. {MS folio 306b 40} Misse romom
      co muir mideng.
      ticfa thorom
      grogoll triball.
    6. Messe imbárach
      co muir mílach.
      d'Ess Rúaid rámach
      iar n-úaim trílech. D.


39030] Ergid in fer dána iar sain. & berid side dían dásachtach co tuind {MS folio 306b 45} Dúine meic Fánat allá túaid d'Ess Rúaid coros báid and.

Mar atchonnairc Finnachta sain Rogab a choiss fón chlerech & cen a oclugud ris ní bad mó & a mac do thodiuscud dó & cech ní 'ma tánic fogebad.

Ra érig Mo Lling iar tain co mbaí ós chind in meic. & ro guid in
39035] {MS folio 307a} Comdid co díchra coro thodussig Día fairsium mac Finnachta. Is and atbert Mo Lling.

    1. Crist conic mo chrí
      nachum thair tríst tré
      corop glan mo gléo
      céin beo for bith ché
    2. Dondgilla co tí

      39040] a rí 'ca tá in réo.
      {MS folio 307a 5} mad cet ra Mac nDé
      corop é in mac béo.
    3. Corop é in mac béo
      mac Finnachtai in tslúaig.
      mad béo mac in mail
      ar dáil co dia lúain.
    4. Cían garit co bráth
      bud é in guth gnáth grind.
      in lúansa ra lúad

      39045] bid é lúan Mo Lling.

    5. p.1310

    6. {MS folio 307a 10} Bid dál fota hí
      niba dál dar aiss.
      ní lúan tratha foiss.
      acht lúan bratha braiss.
    7. Erig suas co héim

      39050] do réir Chomded cáid.
      a Dondgillai déin.
      narap léim sech láim.
    8. Ar Dia dogní in síd.
      narap díl iar scís.
      is teg atá in pháis
      conna dig darís.
    9. {MS folio 307a 15} Oenmac Muire is mó
      uas cach cuire itchí
      Comde nimi nuí

      39055] mo chomge is mo chri. C.

Tanic tra Mo Lling reme atúaid d'insaigid Lagen ar mathim na bórama. Rochuala dano Adomnán in scélsain .i. maithem na boroma do mMo Lling. & cairdde do thabairt impe co lúan. Tanic{MS folio 307a 20} reme co dú i rraibe Finnachta. Ro chuir Adomnán clerech da
39060] muintir ar cend Finnachta co tísed da acallaim. Is and ra buí Finnachta oc imbirt fidchilli. Tair d'acallaim Adomnáin ar in clerech. Ni rag ar Finnachta co táir in cluichiseo.{MS folio 307a 25} Tanic in clerech co Adamnán. Et ro innis dó in frecrasin. Atbert Adomnán. Imthigsiu arse Adomnán & abbair frissium. Gebadsa
39065] coícait salm in n-airet. & atá salm sin choícaitsin getas rígi ara chlaindsium & ara uib. & ar fer a chomanma. Tanic in clerech co{MS folio 307a 30} Finnachta. & ro innis dó Ni thuc Finnachta da óid sein. co tarnaic in cluchisin d' immirt. Tair d'acallaim Adomnáin ar in clerech. Ni rag ar Finnachta co
39070] táir in cluchiseo. Ro innis in clerech sin do Adomnán. Imthig doridisi ar Adomnán ara ammus. & apair ris gebatsa coícait aile sunda & {MS folio 307a 35} atá salm inti dobéra gairde saeguil dósom. Rochúaid in clerech & ro innis d'Finnachta. & ní tharat Finnachta da oid. Co tarnic dó in cluchisin.
39075] Ro ráid in clerech in tres fecht ra Finnachta. Ni rag ar Finnacht co táir in cluichiseo. Tanic in clerech co Adomnan. & ro innis dó{MS folio 307a 40} Insaigsiu é ar Adomnan. & abair ris Gebatsa coícait in n-airetsain & atá salm inti getas fairsium cendsa in Chomded d'fagbáil. Rochuaid in cle.rech & ro innis d'Finnachta.
39080] Mar atchúala Finnachta eside. ro chuir in fidchill co tricc tinnisnech Et tánic reme co dú i rrabi Adomnan.{MS folio 307a 45} Cid tuca duit ha Finnactai ár Adomnán. ná tánacais risin céttechtairib. ni handsa. ar Finnachta.


p.1311

{MS folio 307a} Inra maídis rimsa ar Finnachta .i. cen nech dom chlaind do
39085] gabail ríge nHerend & cen fer mo chomanma. fó al lemsa sain. {MS folio 307b} Aní dano ro gellais dam .i. gairddi saeguil. étrom dano lim sain dáig ra gell Mo Lling nem dam. In tres ní dano ra gellaisiu dam .i. can chendsa in Chomded d'fagbáil. nira fulngiusa sain do chlostecht can tuidecht fót guthsu.

{MS folio 307b 5} Is dó doringni Día sin. uair inm ra gell Mo Lling dó ar mathim
39090] na bóroma; nira chetaig do Adomnan a imdiupairt imme. In fir mathim na borama duitsiu co día lúain ar Adomnan. Is{MS folio 307b 10} fír ar in rí Rot melladsu deside bar Adomnan. Uair lúan lathi brátha atbert in clerech. Mani thís taris indiu ní ticfaider co bráth.
39095] Raptar carait im Adomnan & Finnachta. ora búi Finnachta na rigdomna. & Adomnan na foglaintid óac. Is in tansin doringni Adomnan na runnusa.

    1. {MS folio 307b 15} Andiu cia chenglaid chuaca.
      in rí crínliath cen déta.

      39100] in dál ro maith do Mo Lling
      deithfir don ching nis n-éta.
    2. Damad messe Finnachta.
      flaith Temra.
      co bráth nocho tibéraind

      39105] nocho dingenaind na nderna.
    3. {MS folio 307b 20} Cach rí nach maithend a chís.
      is fata bít a scéla
      mairg dorat in dáil dorat
      intí is lac is dó is méla.

    4. 39110] Doarnactar do gáesa
      is ar baesa co mbine.
      mairg rig ro maith in císa
      a Ísu nemda nime.
    5. Sochla cach nech ó threbas

      39115] {MS folio 307b 25} is mairg lenas do líathu.
      is fata in dálsa ma cate
      bid fate comma fíachu.

    6. p.1312

    7. {MS folio 307b} Damsam rísea ruadas chrú
      ro thairnfind mo bidbadú

      39120] ra thócebaind mo dindgna.
      ropsat imda m'airgalú.
    8. Roptaís imda m'airgala,
      mo bretha niptis gúacha;
      {MS folio 307b 30} roptís fíra mo dála

      39125] roptis lána mo thuatha.
    9. Roptis imfaicsi m'airde
      roptís daingne mo daingne.
      in dálsa cia ma tecmaing
      noco lecfaind re Laigne.

    10. 39130] Guidimse itgi for Dia
      nachom tháir bás vel baegul;
      coro thérna indiu Mo Lling.
      ní thaeth do rind vel d'faebur.
    11. {MS folio 307b 35} Mac Faelleáin fer dar múru

      39135] ní claifider for cúlu.
      ra fitir rúna Meic Dé
      rofitir Mac Dé a rúnu.
    12. Tri .l. salm cach día
      iss ed geibes ar Dia.

      39140] tri .l. bocht séol sairthe
      iss ed biathas cach n-aidche.
    13. In bile búada bissig
      {MS folio 307b 40} in fissid cosna fessaib;
      long lerda fofúair fáilte

      39145] tond Berba barce Bresail.
    14. In long d'ór is án inne
      in clár d'ór osna clanna.
      écne Dubglaisse duinne
      fúaim tuinne fri halla. A.


39150] Iar sain atraachtatar fir Herend i ndiaid Mo Lling. Et is and boi Mo Lling ac tóraind inaid muilind i Fornocht. Co n-accatar cuccu Fínnachta co feraib Herend. Ó'tchonnaic Mo Lling iat is and atbert


p.1313

    1. {MS folio 307b} A mo Chomdiu cumachtach.
      dorigne gach rig

      39155] a rí rofitir cach rún
      conic ar cul Finnachta
    2. {MS folio 308a} Finnachta
      tarnactar a rigleptha.
      mo mallacht is mallacht rig nemda

      39160] for ríg Temra. for Finnachta.
    3. Finnachta
      tarncatar a rigleptha.
      a ríge sech cach ro therind
      ní chelim for Finnachta.

    4. 39165] {MS folio 308a 5} Tairnebtait na hanflathe
      tocébdait na fíngarta.
      bennacht ar síl Diarmata
      mallacht ar síl Fínnachta.
    5. .X. ruc in mboroma

      39170] dá .xx. fíngarta.
      ó Thuathal Techtmar na ndíne
      nó co rige Fínnachta.
    6. Messe ruc in mbórramai
      do Lagnib ca fulachtain.

      39175] {MS folio 308a 10} ó Uíb Néill can nert doilge
      amo Chomde cumachtach. A.

Gabais Mo Lling reme darsin n-áth annond. & benais a chloc. & cuiris scén fo búaib Lagen co riacht cach bó díb a dín & a dangen. Doronsat Leth Cuind cró bodba impu. Is andsin atbert Mo Lling.


39180] {MS folio 308a 15} Corbar cairrge ar dairge donna. corbar tonna ar glasslinne. corba clocthige os chella nírap ella aisslinge.


p.1314

{MS folio 308a} Ránic reme Mo Lling síar conice dú i tá cross Mo Lling. Ro suid
39185] and & doringni in rand.

    1. Suidem sund suide n-ága.
      éirgem ra bága búada.
      {MS folio 308a 20} cip é bess for greiss Colaim
      ní bía a choland fo chúana.

    2. 39190] Mo mallacht ar Finnacht
      & mallacht Ríg nime;
      ro impá form Finnachta
      niba airdite a fine.
    3. A Brigit Chilli Dara

      39195] a Meic Thail ó Chill Chuilind.
      & a Meic Muire
      is let cech suide suidim. S.

{MS folio 308a 25} Is iar sain ro ráid Mo Lling ricfaide a less cobair andso i tráthsa. Ro fallsiged do Mo Thairean éside ra boí i n-airiucht ríg Lagen.
39200] Is airc ar se do Mo Lling i trádsa. Et damad maith risin Comdid {MS folio 308a 30} ropad maith linne ceó do chur thairsiu. Tucad in ceo thairsiu. & cia thucad ní fetatarsom a thabairt. Et andar leo atchonncatar a námait. íat. Gabsat rompo co hÁth Loegaire áit i rrucad Labraid Longsech. Bá hand atbert Mo Llin.
39205] {MS folio 308a 35} Cia fil sin bale ucut i clunem in cloc. Is and atbert Cólmnait in challech fris. Monúar tra a chlerig andar lem is úamain rot medair. Cell Úsaille sin ar in challech. Atbert Mo Lling ca brocc bendchoprach mór sút atchiam i cúil na cetharda. Cell Dara sin ar in challech. Conid and doringni Mo Lling in etarguidi seo.


    1. 39210] {MS folio 308a 40} A Brigit bennach ar sét
      nachar táir bét arar cúairt;
      a challech a lLifi lán
      co rísem slán ar tech úait.
    2. A Brigit bennach ar sét

      39215] bí féin 'car n-imchomet.
      cid cian cid garit ar techt
      da spirut nar comaitecht.

    3. p.1315

    4. {MS folio 308a 45} A Brigit bennach rédig mu rót
      a challech óg émid út;

      39220] tair dar cobair cu ba chét
      corop soraid ar sét cút.
    5. Bladfocul
      a Christ tair dom anaccul.
      A Brigit scar ósmo chind

      39225] do bratt find dom anacul.
    6. A Meic Tháil
      a chlerig urddinti áin.
      {MS folio 308b} a Brigit i lLifi Luirc
      meic uilc ní thiset nar ndáil.

    7. 39230] A Mael Ruain
      a Míchil árchangil úaig.
      nírbar lobair corbar tréin
      corop éim ar cobair úaib.
    8. Itge thend

      39235] Mo Chua Cluana Dolcáin lem;
      {MS folio 308b 5} ma tá Uxaille na chill
      táet co gluc bind arar cend.
    9. Béo mo rí
      marid méraid Mac Dé Bi.

      39240] ar cach rámut ar bith che
      ría slúag namat conar ti.
    10. Nert Dé lend
      arná ragbaiter ar n-ell.
      a Chaimgin cháid ma taí it glind

      39245] ra báig Mo Lling tócaib cend.
    11. {MS folio 308b 10} Comgan béo
      dom anacul ar cach ngléo.
      Mu Lassi cu cétaib náem
      & ar nín araen leo.

    12. p.1316


    13. 39250] {MS folio 308b} Lestar óir
      Aed mac Eogain Cluana Móir.
      imda rigrad imma lecht
      rop línmar oc techt 'nar tóir.
    14. Tipra glain

      39255] Dílgedach mac Cairpri chain.
      {MS folio 308b 15} do mathib domain in fer
      mo chen a chobair ind fir.
    15. Sruith in dám
      Dagán & Baethín bán.

      39260] dar n-anacol ar cach ngort
      na hágumar olc na hág
    16. Epscop Ith.
      Cruad & Elcho cen chleith;
      guidet in Comdid fo leith

      39265] dar mbreith sech coibdin sech creich.
    17. Epscop Ith Atha Fadat
      sechna sluagu nar sagat
      immaind acaind ar cach ngléo
      {MS folio 308b 20} epscop Ith dar n-imdegleo

    18. 39270] Admoniursa Mothaireán
      a chommairge is robalc.
      rom ainse cacha trátha
      epscop Atha Fadat.
    19. Ar cach n-olc itágursa

      39275] bágursa mac nOengussa.
      álim Mothaireán an bréo
      {MS folio 308b 25} tabrad céo darm chaímusa.
    20. A chalech ón Chetharlocht
      a dind callech sonaide.

      39280] a Crón ingen Setnai
      bennach sét mo chonaire.

    21. p.1317

    22. {MS folio 308b} A Thacain ailithir áin
      fail i tír Hua Crimthannáin;
      ní thiset námait nar ndáil

      39285] ni rabat 'car n-imgabáil.
    23. {MS folio 308b 30} Cluin ar núal
      a M'Enoc Ruis Muchnig múaid.
      a Choluim meic Cathbaid áin
      a Choluim cháid o Chlúain Úail

    24. 39290] In buarsa thucus atúaid
      slán rom faícfe slán rom fúair.
      a Chelláin a chell for sléib
      tair fo béim in bennáin búain.
    25. {MS folio 308b 35} M'Aedóc mín

      39295] ticed dar cech saebrót sáer.
      Colum Cilli Comgall cáid
      Mo Lling na ndáil mas hí chóir.
    26. A Mundu rédig mu rót
      a Abbáin caímaig ar sét;

      39300] a M'Aedóc dar toraib túath
      na hágam úath na héc.
    27. Cross Dé bí
      ra bruinne cach uilc fo thrí
      {MS folio 308b 40} úair nat ágammar Mac nDé

      39305] cia bé ni ágammar ní
    28. Atrácht ummum as cach aird
      Atrácht d'imdegail mo luirg.
      ingen Taláin ard a grád
      {MS folio 308b 45} Atracht do lár Maigi Luirg.

    29. 39310] A Cholmain Sléibe in Messa.
      atát i péin mo cho (ssa)
      a epscuip Átha Fadat
      is úair charat innossa.

    30. p.1318

    31. {MS folio 308b} A Rí rún

      39315] a náemPatraic fil i nDún.
      cepeth leth tíasom ar sét
      rop sora
      [...]
      cach ráen rún.
    32. Tair dar ndín
      a Muiri a mathair in Ríg.

      39320] a Émnat. a Fidnat án.
      a Cholmnat bán is a Bríg. A.


p.1319

Cogad Gaedel re Gallaib

{MS folio 309a} BUÍ dochraiti mór for feraib Herend co forlethan ó Lochlannaib & o Danaraib dulgib dúrchridechaib fri ré cían & fri amsir fota .i. fri deich mbliadna & oct fichit. da cet mbliadan iar{MS folio 309a 5} fairind .i. ó Artrí co Brian mac Cennetig. i Cassiul. ó reimes Aeda
39325] meic Néill Frossaig. i Temraig .i. se ríg déc risin résain i Cassiul. Da rig déc im i Temraig risin ré cetne. Mór de dod. & d'imned. de{MS folio 309a 10} thár & de tharcassul ra fulngetar fir Herend ri remes na rígsain o Lochlannaib & o Danaraib.


39330] I rremes Aeda meic Néill ríg Herend. & Artri meic Cathail rig Cassil. Ra thindscansat Gaill indriud Herend ar tus. a Cammus Hua Fathaid Tire .i. fichi ar chét long & ra indretar in tír uili. Ra{MS folio 309a 15} airged & ra losced leo Inis Labraind & Darinis. Tucsat Eoganacht Locha Léin cath dóib & ro marbad se fir dec ar .cccc. dina Gallaib
39335] in bliadain sin ar marbad Diman Arad & indara bliadain rigi Fedilmid meic Crimthainn .i. in dechmad bliadain re n-éc Artri. Tanic dano longes aili ar sain coro innretar Corcaig. & Inis Temli{MS folio 309a 20} & Becherinn & Cluain Úama. & Ros Níallain. Et Scelic Míchil Et rucsat Etgal in Scelic leo. i mbrait. conid tre mírbail atrulla úadib. & ba marb de gortai & d'íttaid occo hé.
39340]

Tanic longes aili i tuasciurt nHerend .i. in cethramad bliadain ar n-éc Aeda ríg Herend. Et ra argsetsaide Bendchor Ulad & ra{MS folio 309a 25} brissetar scrín Chomgaill. Ra marbsat epscop in bali & a ecnaidi & a sruthi. Ra airgset Mag mBili.


39345] Tanic dano longes aili i nHuib Cendselaig. & ra argset Tech Munnu & Tech Mo Lling. & Inis Teoc. Tancatar ar sain i nOssairge.{MS folio 309a 30} & ra hindred in tír leo. & tucsat Ossairge cath dóib. & torchratar .clxx. dina Gallaib. Ra airgset & ra loiscset Less Mór. & Cell Mo Lassi & Cluain Aird Mo Béccóc Ra toglad leo Dún Dermaigi & Inis
39350] Eoganáin. Et Disiurt Tipraiti. Ra gab rempo fathuaid iar tain co {MS folio 309a 35} Snám Aignech. Coro millset Land Leri & Cell Sleibi. Atuaid arísi doib coro airgset Sord Coluim Cille & Dam Liac Cianain. & Sláni


p.1320

{MS folio 309a} & Cell Ausailli. Et Glenn da Locha. & Cluainn Uama & Mungarit & urmór cell Herend uile.


39355] Tanic longes aile i cuan Lumnig. Et ra hindrit Corco Bascind {MS folio 309a 40} uathusaide. Et Tratraigi & Hui Chonaill Gabra. Acht tucsat Hui Chonaill cath dóib la Dondchad rí Hua Conaill in tansa. & Domnall mac Cindfaelad ri hua Cairpri. & ni fess ca lín dorochair and.

Tancatar ar sain ríglonges adbulmór la Tuirgéis i tuasciurt
39360] nHerend. Ra gab in Tuirges rigi Gall Herend. Ra hindred tuascert {MS folio 309a 45} nHerend leo. Et ra scailset fo Leth Cuind. Ra gab longes dib for Loch Echach. Ra gab longes aile i lLugmud. Longes aili for Loch Rí. Ra hindred dano Ard Macha fo thrí sinn óenmiss leo. & ro gab {MS folio 309a 50} Turgeis féin adbaine Aird Macha. Et ra innarb ass Foranann abbaid Aird Macha. co rrócht Mumain' & scrín Patraic leiss. Et baí
39365] Forannán cethri bliadna i mMumain. Et Turgeis i nArd Macha & nert tuascirt Herend aice.

Is andsin ra comallad fastini Berchain. in phrimfadai .i.

    1. Ticfait genti dar muir mall

      39370] {MS folio 309a 55} mescfait for ferand Herend
      bid uadib abb for cach cill
      bid uadib nert for Herind
    2. {MS folio 309b}Secht mbliadna doib ni feidm fand
      i n-ardrigi na Herend

      39375] i nn-abdaini cacha cilli
      do geintib duin Dublinni
    3. Biaid abbaid form chillse de.
      ni thacera d'iarmerge.
      can phatir can chreda

      39380] can Latin acht Gallberla.

    1. Item Colum Cille
      {MS folio 309b 5} In longessain Locho Ri.
      maith do morad gallgenti
      bid uadib abb Aird Macha.

      39385] bid ollomnacht anflatha.


p.1321

    1. {MS folio 309b} Item Bec mac De.
      Dar ben chloc i Taltin te.
      Ciaran sen saidbir saig.
      ro gell d'Herind co fa thri

      39390] dama Danar dublongsi.

{MS folio 309b 10} .i. Dam i n-inad innarba Coluim Cille dar muir & dam i n-inad saraigthi Ciarain fein i Taltin. & dam i n-inad troiscthi naem Herend i Temraig ar Diarmait mac Cerbaill.

Tanic iar sain Turges for Loch Rí. & ra indred Midi uad ass & Connachta. Et ra hindred leiss Cluain mac Nois & Cluain Ferta
39395] Brenaind. & Lothra & Tír da Glas. & Inis Celtra. & cella Dergdeirc {MS folio 309b 15} archena. Tuc Cluain mac Nois da mnaí. Is and rabered a frecartha d'althoir in tempoil móir. Otta ainm mnaa Turgeis. Tucsat Connachta cath dó. i torchair Mael Dúin mac Murgiusa rigdomna Connnacht.


39400] Tancatar iar sain cóic longa & tri fichit co Dublind Atha Cliath. {MS folio 309b 20} & ra hindrit Lagin co Margi leo. & Mag m Breg. Tucsat Dál Riatai cath don longissein Uair rachuatar lám chlé ri Herend fathúaid ar milliud Lagen & Breg. Ra marbad sin chathsin Eoganán mac Oengusa rí Dáil Riatai.


39405] Tanic tóla murbruchta móir do Gallaib i Mumain conna rabi aird {MS folio 309b 25} inti can longis. Ra gab longes díb i Ciarraigi Luachra. & ra hindretar co Cill Íti & co Cill Eimni. Ra hindretar daex longes Lumnig Marthin Muman & rucsat Forannan comarba Patraic. ó Chlúin Comarda leo co Lumnech. & ra brississet scrín Patraic. Is híseo bliadain ra {MS folio 309b 30} gabad Tuirgeis la Mael Sechnaill. Ro báided ar sain hé i lLoch
39410] Úir .i. bliadain re mbádud Neill Caille sain. & indara bliadain re n-éc Feidilmid meic Crimthainn. Ar marbad Turgéis dolluid Forannán assin Mumain co hArd Macha. & ra lessaiged scrín Patraic.


39415] Tancatar dano Gaill co Ross Cré sin bliadainseo. láe feili Poil & {MS folio 309b 35} Petuir & in t-oenach innillti and. & tucad cath dóib & ro maid forsna Gallaib tre rath Póil & Petair & ro marbad co diarmidi. & ra bualad Onphile iarla and de chloich coro marb é de. Ba grema d'feraib Muman in troscud daronsat ra Pól is ra Petar in n-aidche
39420] reime. Is mór d'ulc & d'imned fríth uatha & fuaratarsom ó chách.
39420] {MS folio 309b 40} do neoch nach scríbthar sund.

Tancatar iar sain longes adbulmór de Northmannaib for Boind. Ra hindred Brega & Mide.

Tanic longes aile corra gaib for Loch nEchach. Ra hindred


p.1322

{MS folio 309b} leosaide co hArd Macha & ra locset Ard Macha féin & ra hairged
39425]

{MS folio 309b 45} Tanic dano longes aile co Ath Cliath. & ra hindred leosaide Mag Lagen & Mag mBreg. etar thuatha & cella.

Tanic dano longes ba liu andásaide co Ath Cliath béus. Ra hindred leosaide urmór Herend uili. Ra hindred leo dano hÍ Coluim Cille. Ra hindred leo Inis Muiridaig & Daminis. & Glenn da Locha & Lagin
39430] {MS folio 309b 50} uili co Archad Úr. & co hAchad mBó & co Liath Mo Chaemóc & co Daire Mór & co Cluain Mo Lua. & co Ross Cré & co Lothra. coro brissiset scrín Ruadain. & co Cluain mac Nois & co Saigir. & co Dirmag.


39435] Tanic longes o Lumniuch i ndescert nHerend. & inriset Scelec Michil & Inis Fathlind. & Disiurt Donnain & Cluain Mór. Coro {MS folio 309b 55} marbsat Rudgaile mac Trebthaidi. & Cormac mac Selbaig anchora. is desside ra hoslaic angel fo di & ros cenglaitis na Gaill cach n-uairi.

{MS folio 310a} Ra hinnred leo dano Corcaig. & ro losced Ros Ailithri & Cind Mara. & Achad & Árd Feradaig Tugsat dano descert Herend cath
39440] dóib. & darochair Clochna rig Corca ac & Dondchad mac Amalgada {MS folio 310a 5} ríg Eoganacht ua Neit ac Corcaig ro marbad.

Ra hindred Cill Dara & Cluain Eidnech & Cend Ettig. & Cell Ached la longes Atha Cliath & ro toglad Dun Masc. dú inro marbad Aed mac Duib da Crích Fintaind. Rucsat leo i mMumain. & ra
39445] pianad [...] do iarraid fuaslaicthi fair. & iss ed nach fuair.

{MS folio 310a 10} Ra hindred dano Cenannas la longes Atha Cliath & Manistir Buti & Damliac Cianain & Sord Coluim Cille. & Findglas Cannig. Ra losced sin uile leo & ra hindrit.

Tancatar iar sin dubgenti Danarda {MS folio 310a 15} & ro laesat fo Herind. & ro
39450] batar oc dichor na findgenti a Herind. & ro marbsat cóic mili dona {MS folio 310a 15} findgentib oc Snam Aignech. Tanic dano longes aile cora gaib i Ciarraigi. & ra hinnred leo co Lumnech. Ra hindred leo Cell Ita. & Imlech Ibair & Cassel na Rig. & Aired Cechtraige. & Líath Mo Chaemóc. I n-amsir Fedilmid meic Crimthainn darónad na huilcsin.
39455]

Ro brissetar forro oc Ess Ruaid. Ra brissetar dano cath forru {MS folio 310a 20} for Dergdeirc. Ra brissetar dano Dál Caiss cath forru for Dergdeirc. Ra brissetar dano Hú Neill cath aile forro oc Ard Breccain. Ra marbsat dano Hui Cholgan Saxalb iarla. Tuc dano Olchubar mac Cineda rig Cassil á forru. & Lorcan ri Lagen cath
39460] doib ac Sciath Nechtain dú i torchair tanaisi ríg Lochlann & da cet de maithib Lochlann inti.

{MS folio 310a 25} Ra thogaib dano in [...] Rigna forro Ra briss dano Mael


p.1323

{MS folio 310a} Sechnaill ri Temrach cath Caistail Glinne forro du i torchair secht cet. Ra briss dano Tigernach cath forro oc Daire Disirt da Chonna i
39465] torchair da fichet déc.

Ra briss dano Olchobor & Eoganacht cath forro ac Dun Maeli {MS folio 310a 30} Tuile dú i torchair cóic cét. Darochratar dano .ccclxuiii. la Hú Fidgenti. Darochratar dano .ccc. la Ciannacht beus i cind mis iar sain oc
39470] Raith Aldain

{MS folio 310a 35} Ra briss dano Mael Sechnaill cath forro oc Ráith Chomair Ra brissitar Ciarraige Luachra cath forro

Tanic ar sain Amlaib mac ríg Lochlann & longes gall Herend lanmor leis .i. sin dechmad bliadain re n-éc Mael Sechnaill. cora
39475] gaib rigi gall Herend & is leiss ra baded Conchobor mac Dondchada rigdomna Temrach. Is lesin longessain ra memaid cath Cluana {MS folio 310a 40} Daim forsna Desib. dú i torchair mathi na nDési uili. Is leo ra marbad mac Cindfaelad ri Muscraigi Bregoin. Et ra muchad Muchthigern mac Rechtabrad i n-uaim. Is leo ro marbad Mael Guala mac Dondgaile ri Casil {MS folio 310a 45} .i. a druim do brissed im chloich. Torcratar tra torcratar na sochaidesin ra firu Herend. & na toisigseo .i. Scolph & Ona & Tomrair & Turgeis. &c.


39485] Tanic iar sain Oisli mac rig Lochlann .i. longes lanmor aile & ra millesetsaide urmor Herend. Darochratar sain dano la feraib Herend. Darochair em Oisli & ui cetless la feraib i Mumain Iss isein {MS folio 310a 50} bliadain i torchair Colphin & longes Duni Medoin ac Cind Currig. ro bas ica marbad ac Cind Curraig.

O Cind Curraig co Less Mor & dorochadar [...] im Rechtabrat
39490] mac mBrain. Rachúaid dano Baethbarr iarla & sochaide de lucht in madma leis oc Ath Cliath iar sin. & ro baded ic Ath Cliath tre {MS folio 310a 55} mirbuili Ciaran & Aeda Scannail forsara batar i forbaisi.

Iss isin bliadain i torchair Tomrair iarla la Brenain Cluana Ferta. i cind tri la ar n-argain Cluana Ferta do Ra briss dano Aed
39495] {MS folio 310b} Findliath mac Neill cath forro du i torchair da fichet & ruc Aed a n-uili indmas & mathius.

Ra hindred dano Lagin & fir Muman la longes meic Amlaib iar tain {MS folio 310b 5} co rrochtatar Ciarraig conna fargsat uaim can telud. & ni farcsat ni o Lumneich co Corcaig can indriud. & ra locset Imlec hIbair. & ra
39500]


p.1324

{MS folio 310b} indredset na Desi descirt de muir. Ra indretar in lucht cetna Midi & Connacht co rancatar Corca mRuad & Leim Con Culaind. {MS folio 310b 10} Darochratar sain uile beos la feraib Herend. Ra cuired a n-ár dano oc Ath Cliath la Aed Findliath mac Neill acin fleid daringned la Aed da mac Ragnaill. i nAth Cliath. Ra chuirset féin dano cath
39505] {MS folio 310b 15} eturru .i. Findgenti & Dubgenti .i. Barith & mac Ragnaill. dú i torchair mac Ragnaill & sochaide imme. Ra gonad Barith and & ba baccach riam iar sain hé.

Ra hindarbait dano Dubgenti a Herind ar sain. & dochuatar i n-Albain. & ro brississet cath for feraib Alban. du i torchair
39510] Constantin mac Cinaeda ardri Alban & sochaide mor malle riss. {MS folio 310b 20} Is andsain ra maid in talam fo feraib Alban.

Bui im araile cumsanad d'feraib Herend fri .xvel. mbliadan can indred Gall .i. o ré Mael Sechnaill mac Mael Ruanaid cosin mbliadan re n-ec Flaind meic Mael Sechnaill & co gabail rigi do Niall Glundub
39515] Isin andsain ra maid in talam for feraib Alban.

{MS folio 310b 25} Tanic tra and longes lá Acond & la Cossa Nára co rragbaiset for Loch da Chaech co hindred Muma leo. Ra brissetar dano Ciarraige cath forro. dú i torchair Tomas Cin Grete. Ra brissetar dano Hu Fathaid {MS folio 310b 30} & Hú Oengusa cath aili forro. Ra brissitar dano Ciarraige &
39520] Eoganacht & Corco Duibni cath forro oc Lemain. du i torchair Roalt Putrall & .ccc. immi. & Smurull.

Tanic iar sain longess adbulmór clainne Ímair i nAth Cliath. Et ra hindred aurmór Herend leo. Ra milled ém leo Ard Macha Et ra brissetar cath for Fland mac Mael Sechnaill. dú i torchratar
39525] {MS folio 310b 35} Aed mac Conchobuir Et Lergus mac Crundmael epscop Cilli Dara. Et Dondchad Máel abb Delgga. in bliadain rapo marb Mael Sechnaill sain. Ra hairged dano & ra losced Less Mór sin bliadain chétna.

Ra harged Cluain Uama. Et ra marbad Fergal mac Finnachta {MS folio 310b 40} epscop & abb Cluana Úama. & Uanan Cerín in secnabb. Sin
39530] bliadainsin ro marbad Donnchad mac Duib da Bairend ri Cassil. Et Siugraid mac Imair ri Gall. Mór trá d'ulc daronsat Gaill i nHerind sin bliadainsin.

Tanic morchoblach la Ragnall mac Imair. & la hOttir iarla. co {MS folio 310b 45} rraigbaiset for Loch da Chaech. Ra marbad leo Domnall mac
39535] Dunchada rigdomna Casil. Et ra raindset & ra hindriset Hu Chairpri & Muscraigi eturru.


p.1325

{MS folio 310b} Ra scailset iar sain .i. a trian i Corcaig. Et a trian i nInis na hEidnigi. Et a trian for Glaslind. Ra hindred in Mumain lasin {MS folio 310b 50} longessin cona raba tene o Luí fodess. Is lasin longissin ra marbad
39540] Gebennach mac Aeda ri Hua Conaill Gabra & rucsat a chend leo. Unde

    1. Mór scel a De do nim
      a beith oc Thomair.

      39545] fégaid cend rig Gabra
      mind amra iarthair domain.

{MS folio 310b 55} Is leosom ro marbad Anle mac Cathain ri Uaithni Fidbaig amp Longsech mac Setna

Rachuatar i nAlbain iar tain. Et tucsat fir Alban cath dóib. & ra marbad and .i. Ragnall & Oittir
39550]