Corpus of Electronic Texts Edition
An Irish Astronomical Tract (Author: [unknown])

Caibidil 21

Luna nicel luminis abet nisi

etcetera.

Ni fuil en red solus isin re acht mar ghabus on grein & as amlaid ataid ar aen comtrom mar samail liathroidi cruindi, oir da madh na claraibh lethna do bedis, amail adobradar na h-aineolaigh, an trath do bedis a n-oirrcer no a n-iarrtar na firmaminti ni faicfithi dibh acht a m-buird & gidhedh docithfithi iad uili a mullach na firmaminti. Ma sed o nach folluse dociter cruinn iat a mullach na firmaminti na an gach inadh eli acu sin tuicter gorab cruinn ataid fein & nach lethan. Et an cuid cruind ut dacimid a gac aen dib ni fuil ann acht emisperium .i. letspeir & an let eli gan fhaicsin. As mar sin is follus gorab corp cruinn ata ag an grein & ac an esca & ac na plainedaibh & ac na h-airdrinnachaibh uile, oir gebe taeb da faicter iat as cruinn daciter iat.

Et mar adubramar, ni fuil solus on a naduir fein ag an re & as amlaid ata dorcha slighaithe amail iarann iar na glanadh , & in med da solus bhis aigi as on grein gabus & as i a speir an speir is foicsi don talmain idir na corpaibh nemdha & speir na greine an ceathramad os a cinn. Agus gidh fada o ceili iat an trat bis an re fai an grein co direc an en ceim re , is annsin soillsiges si an leth uachtarach don re & bigh an let laimh rinne dorca & as annsin as lan re dorca againne. Et as ime sin nach faicmid isin aimsir sin en red don re.

Et an trath fagas an re an ceim direc sin a m-bi se fon n-grein & snaidhes tar eis a ceile uaite sair snamaidh an solus mar sin deis a ceili siar .

An solus ghabhus an cuid uachtarach de on grein soillsigid an bord ictarach de & is annsin bis an re ar a primh .i. ar a ced solus laimh rinne, oir as i sin ced cuairt dacimid e & gach faidi da cumscaidinn sair on


p.90

grein as moidi timceallas solus na codac thuas de anuas & gac fad sair teit on grein as moidi biseac a soluis tiar & doni bisec a dhorchadais toir co nuigh a ceithre deg, oir is annsin as rofaidi on grein e & bis co direc ar a comair don taib eli don talmain & is annsin bis an t-emisperium as foicsi dan talmain dhe solus uili & in t-emesperium uachtarach dorcha uili. Et mar sin ni bi chaithi gan a leth dorcha & a leth solas gibe slige a n-gabann.

Et an trat claenas an re o diameiter na greine siar .i. on line direc a m-binn don taib ele don talmain ar comair na greine, impoid solus an re laimh rinne suas tar eis a ceili & in med soillsigter don bord ichtarach ar a primh as i an med sin dorcaidter don cuid soir de ar a guin. Et mar sin an med soillsigter de gach n-en aithi co ceann a ceithre deg as i in medi sin dorcaidter dhe gach n-en aithi co deredh a mis no co m-bi co direach fon grein a n-en ceim ria , aturra & in talam, & is annsin bis an let bis rinne don re dorcha & an leth suas solus & da cur so a ceill co follus dagen fidair annso this a cuireab an grian fo let taeb na talman don taebh tiar & in re da ceim deg becan os cinn na talman uaithi sair & scribocad dorca uili e ac an bord iartarach is foicse don grein de, noch foiltsiges e da beth ar a prim.

to face p. 90

Dagen aris fidhair eli a cuireabh an re a mullac a speiri fein a cinn an sechtmad la don mhi & a leth solus & a let dorcha & cuirfed an grian fo leth taib na talman don taib tiar.

to face p. 90 (2)

Dagen aris an treas fidair a cuireabh 11 an re toir co direac & a let uachtarach dorcha & a leth ichtarach, ata ar comair na greine & na talman, solus. Et cuirfad an grian an uair sin tar eis dul fai di fo let taib na talman &rl. Et ac so thall an fidair fein.


p.92

Daden aris an ceathramad fidair & scribochad an leth12 is foicsi don talmain don re solus & an leth eli dorca amail bis an re annsa deichmad (?) la don mhi & cuirfed e mar sin thoir co direc & an grian a medon ichtair na talman co direac.

Daden da eise sin an cuigeadh fidair a cuireab an re a mullach a cercaille fein a n-en ceim risin n-grein & scribocad an leath suas solus de & an leth anuas dorcha. Et ac so an fidhair don taib amuith don leth ele .

to face p. 92