Corpus of Electronic Texts Edition
A Treatise on Fevers (Author: Unknown)
Section 22
{TCD 1302 fol col and line fol 7a1line31} Fiarfaighter annso an fedtar galur gabaltach do beith ann. Dociter nach fedtar oir adeir Aristoleles na briathra so: Aicsidens autem non transit de suibiecto in subiectum .i. ni teit an aicid o suibidecht co suibidhecht, & is amail ata an galur a n-a ni aicidech, da reir sin ni gabhann se nech da ceile. Tig Auicenna a n-a aiged so sa ced canon, & tic Ipocras sa vi pairtegal d' aimprismi, & Auicenna sa vii canon xx, noch adeir arteitica & podagra sunt morbi eritari .i. ata arteitca {TCD 1302 fol col and line fol 7a2line1}) & potagra a n-a ngalraib oidrechtacha gabaltacha, da reir sin fetar galur gabaltach do beith ann, amail adeir Gordonius na briathra so: Antrax, lepra, lipa, freinisis, contagia prestant, is iad so na h-easlainti gabaltacha antrax .i. nescoid doniter o comcumusc na tri lennann .i. fuil derg & linn
p.54
ruadh & linn dub, corob airi sin bid na tri datha so uirthi .i. dath derg & dath buidhi & dath dubh, & ar dasachtaigi an adbuir on dentar i bidh si gabaltach. Lipa .i. galar sul, lepra .i. lubra. Freinisis .i. dasacht, & doberid so gabaltaighi da ceile, & adeir Galenus annso nach incaitreaba31 a comursanacht na ndaine a n-a mbiad na galra gabaltacha adubrumar, & co h-airithi an lucht ar a mbia pestilensia. Et adeir fos gan comaentugadh riu a n-inadaib cumga. Et adeir fos an fer cedna na daine do geib bas is na teagmannaibh so, & co hairighi is in pestilens, dlegar a secna, & an t-aer timcilles iad do secna, & dlegar na luibhi noch fasus is na reilgibh a n-adlaicter na cuirp so do secna ar dainib & ar ainmidhibh, oir adeir an feallsam na briathra so: Uirtus pabili maneat in pabulo etc. Et adeir an fer cedna gach uili drocbaladh do secna a n-aimsir na plaighi, & tortha na crann & luibed do secna mar an cedna & replegion bid & dighi & folmugadh minic do tobairt ar an corp mar as du. Fregramaid cuigi sin & adermaid co fedtar galar comcosmail no egcosmail do tuismed o n-a cosmailius, amail adeir Galenus co cruthaigter pairilis & sincoipis & eipilencia o linn ruadh, & perplemonia, pleuirisis & litargia o frenisis, & lepra & albus o morfea. Et adeir Auicenna co ndenann aicid easlainti galur crichnaitech a mball, amail ata frenisis ag cruthugadh thinnis an cinn. Et adeir an fer cedna amail geinter galur o galur corob amlaid sin leigester galur o galur ele, amail is follus is in fiabrus tic a ceand spaismis, & is in quardana tic a ceann meilincoile. Item adeir Auicenna co fuilead uiscietha & luibi ecin noch tuismighes galar gabaltach gan fuirech, amail ata euforbia & acosinne, & cruthaigter mar an cedna o claochlogh na n-aimser is na h-airdibh, & na h-easlainti adubrumar leigester {TCD 1302 fol col and line fol 7b1line1} iad on claochlogh sin. Et adeir an fer cedna co [gap: extent: c. six characters] galar o na smuaintib o gluasacht na brighi [ainme]32, mar is follus is in lucht gabus destin cucu o na torthaib gera d'fhaicsin ag a [ni]thi amail atait ubla fiadhain[e] & a cosmaile.