Corpus of Electronic Texts Edition
On the Qualitees, Maners and Kunnynge of a Surgean (Author: Lanfranc of Milan)

Capitulum 3

Cap. III.

An .3. caibidlech do
[...]
hinntinniph dhlighes an siruirci do bheith aige

¶9] Sciendum est quod omnis intencio ciruirgici agus cetera. .i. bi a fhis a [...] inntinn dlighis in siruirci [...] aige co bfuil si examuil co rannuighi agus do crichnuighthi o aonduine, gidh edh connmuidhter iad fo tri hinntinnibh co generalta. An cedinntinn dibh scáoiledh na continóidighi. An .2. hinntinn in sgaoile sin do shlanughadh. An .3. inntinn inurbadh na nimurcach. Et o dhoniter so uile le laimh conmuighter gach inntinn vhis ag an tshiruirci fona tri hinntinnibh so, no fa chuid dibh. Et scáoilid an sciruirci an continóid le cuislinn, no le scarification, no le cauterium, no le sanguis sugibh do cur a lenmuin don ball. Et ge légmuidne so uile dona barbuiribh agus dona mnaibh le huadhbur agus le midhingmaltacht, as dobuir in tshiruirci iad, oir do rinne Galienus agus Raisis na hoibrecha so lena lamaibh fein, mar is follus ina leabhruibh fein agus is cuisleóir gnathach misi fein, oir legim cuislinna


p.274

nach fétuid na barbuiri ro-oirrderca do légin. Et sgaoilter an continóidighi an uair scoilter cuislinna na narac agus in édain, agus doniter cauterium co minic orra sin i nadhaidh eslainti na súl, agus doniter cauterium a ninadaibh iomdha annsa chend agus annsa corp ar son morain desláintibh, do reir mar fhoillseochas forcedal caibidligh na cauterium isna caibidliughuibh labrus dibh fein, no sgaoilter an continoidighi an uair gerrtur ar lucht na hydrópisi, agus in uair bhenmuid na clocha fuail as an lamhonnán le gerradh sgaoilimid an continoidighi agus ni hinnta sin amain scáoilimid í, acht ac dénam chneadh a ninadhaibh imdha annsa corp, agus foillseóchamuid so a moran dinadhaibh annsa leabur so. An .2. hinntinn .i. na cneadha agus na crechta agus in fistula agus in cainnser do chnesúghadh, agus in brisedh cnamha dhaingniugadh le hoibrechadh an tshiruirci, agus ni hedh amáin acht morán doibrechaibh examhla ele do dhénamh leis an inntinn so, agus do ghebhtur forcedal imslán annsa leabhur so orra so. An .3. inntinn .i. in imurcach dinarbadh, mar ataid scrophuili an chinn agus in mhuinil agus na mball ele, agus cataracta agus ungula agus pannum agus sebel agus feóil imurcach agus nodi agus moran dimurcachaibh ele bentur as na suilibh, agus polipus {MS folio 137v} [...] agus imurcha herm[...] isach é.