Corpus of Electronic Texts Edition
Two medical fragments (Author: [unknown])

part 2

B

RIA MS 23 P20

¶1] {Ms page 23a line 41}[Q]uia dictum est primus quodh duo tractatus primi erunt de morbi[s] uineuersalibus .i. o do labrumar gustrasta ar tus co mbedís in da cedtrachtadh don lebur so dona h-eslaintib {Ms page 23b} uilidhi, da reir sin is coir duin a fis do beith againn ca minca aderur inn eslainti do beith uilidhi, oir aderur hi do beith uilidhi a moran do modhuibh & ar tus on ni tachmuing in corp co h-uilidhi & is andsa modh so aderur in fiabras ina eslainti uilidhi amail adubrumar romuinn. Item aderur uilidecht uilidhi continoidech, oir tachmuingid si gach uili cinél galuir, mar atait aitt & nescoidi & idropis & potogra. Item aderur uilidecht neimdechfrech uilidhi na mball co h-uilidhi, mar ata bolgach & gerba noch ata o uilidecht na mball , oir is neimdechfrech iad in gach rand don corp co h-uilidhi. Item aderur uilidecht na mbrigh risin n-allus in tan fo tic se deis comartha in dilega ina tigernuighid na briga deis comartha in dilega d' innarbad adbuir na h-eslainti.

¶2] Modh ele i n-abur uilidhecht uilidhi truaillighthi & is amlaidh sin ata in lubra ina h-eslainti truaillighthi gun a cuis, oir is cuis & is adbur don uili eslainti hi & is mar sin ita in réma ina cuis & ina adbur dona h-eslaintib co h-uilidhi & do moran d' eslaintib. & Ata tisis co uilidhi, oir is uilidhi a h-adbur & a h-eslainti. Item fetuid uilidecht neimdechfrech techt on gaili & ona h-aoibh & ona h-indibh, & is


p.51

mar sin ita in flux bronn & fetuid techt on incind mar sin. Item aderur uilidecht uilidhi gortuighe & is amlaid sin ata epilepsia uilidhi, oir gortuighe si in corp uili ina h-aixis. & Ata apoplexia ina h-eslainti uilidhi, oir toirmiscid si cuimne & gluasacht. & Aderur uilidecht uilidhi na méidi & is amlaid sin aderur in pairilis do beith uilidhi, oir tachmuingidh si leth in cinn a coitcindi no mer no ball ele rannuighe. & Aderur eslainti an cinn do beith uilidhi, amail ata a teindes & Aderur ni ele do beith o uilidecht uilidhi tosanuigh & is amlaid sin atait eslainti in craidhe uilidhi, mar ata tremor & singcopis. Aderur eslainti na n-áo do beith uilidhi, mar ata a tes & i duinti. Aderur [eslainti] na n-indi4 do beith uilidhi, mar ata sdirilitas. & Aderur uilidecht uilidhi salcuir, mar ata ictericia & morfea & h-enteria.

¶3] Aderur uilidecht uilidhi boill umcengul, oir cenglaid si maille risna ballaib ele co h-uilidhi, mar ata [eslainti an gaili mar ata] in sgethrach & neimdilegad no gaothmuirecht no siadumlacht, no eslainti na n-indidh mar ata colica & illica, & eslainti na n-arund & in lesa, mar atait clocha, oir is boill serbisecha don corp co h-uilidhi na boill sin.

¶4] Item aderur eslainti aontadach co h-uilidhi re titanus, oir is eslainti uilidhi sin, oir connmuidh in corp co h-uilidhi no in rand uachtarach no in rand ichtarach don corp, & dechfrigid oipicostina & oimpicostina, oir tachmuingid epicostina leth in cuil & empicostina leth na h-aighchi & tachmuingidh tetanus iad ar aon. Et aderur eslainti uilidhi ele do beith and .i. eslainti coitcind & idirdeluighter ina n-eslaintib comcosmaile & oifigacha, & sgailti na mball ndluith o lothuib & do crechtuibh, & atait eslainti ele uilidhi ann aderum isin 3 lebur inar ndiaigh do reir na ndoctuireadh.