Non eodem regimine indigent pingues naturaliter, & cetera, .i. ní hinann regimen dligid na daíne
Agus dá teagma an anfainne sin do leith an
1305]
choimplexa bíth 'na cúis don truaigi mur so, .i. nach éidir leis na ballaib an oileamain do tharrang chucu, nó arna tarrang nach éidir leó a díleagad, & tic truaigi na mball uaid sin. Et teagmaid do droing éigin a mbaill do beith láidir ag dénum an
1310]
atarraing sin, & gan a mbeith reamur acht a mbeith truag co nádúrda; & as ó láidireacht an teasa ag dísgaílead teagmus sin & ó anbainne bríge claechluigthi na mball & ó anumlacht athnuaigthi na mball. Et teagmaid cló na ballaib
1315]
beith anumal chum a n-athnuaigthi ar son a cruaidi & a tirmacht, mur is follus a lucht leanna duib, nó ar son láidireacht na78 cnaí, mur is follus a lucht leanna ruaid. Óir atá teas gér cnaíteach acu innus co cnaídinn an teas sin an ní do dligfid
1320]
inntóg79 a substaint na mball ón80 chlaechlódh.
Et as éidir a thuicsin as na neithib sin cúise na reime imurcaidi tic ó náduir.
Nam oppositorum opposite sunt cause81, .i. is cúise contrárda bís ag na neithibh contrárda:
1330] Et ar an adbur sin dá teagmad co mbeith duine éigin truag ar son dígbaidthi na feóla & in méthraid dligid sé gnáthrugad dona neithib do-ní téigid & fliuchad, & do biaduib oilius co mór & is urusa do díleagad & d'inntóg a cusmailius na mball.
1335]
Agus dleagur boill an treas díleagad do chomfhurtacht innus coma móidi do tarróngthaidi an oileamain & do díleagfaidi & do coinneóchaidi & do hinntóchaide. Agus dligid sé gnáthugad dona neithibh chathuigius a n-aigid na tirmaideachta
1340]
& an dísgaílti. Et as imchubaid don droing lérb áil a cuirp do reamrugad aipstinens do dénam ó na neithibh saillti & géra & aigéidigthi, acht muna gnáthuigthear iat mur shabsa82 innus coma feirrdi in tochlugad.
1345] Ar an adbur sin is maith do reamrugad na corp cruithneacht beirbthi & uigi boga, & liti do {MS P page 371}min chruithneachta, & mur an cédna rais, & pónuire bristi ar mbuain a croicinn di, bainne & cáisi nuad, & almoint millsi & cnó nuada aipchi, cearca
1350]
& éin méithe, colum arna rósdad & fín maith mur an cédna, & gnáthugad do chluithib & do gairdeachus co minic, & gan cuisle ná purgóid do gnáthugad
1360] Et gibé shanntaigius na bríga so do chalmugad, .i. bríg an treas díleagad, & co speitsialta an bríg atarraingtheach & an bríg díleagthach, as ro-maith dóib roim dul a fothragad a mboill do choimilt co measurda, & ana diaid sin ceirín do phic do
1365]
chur orra, & saethar measurda ainnséin, & fothragad 'na diaid sin, & a tirmugad ainnséin lé héduigib tirma, & a n-ongad ainnséin maille ré beacán d'olaid na holiua nó do chamamilla, & a oileamain co gnáthach leis na biaduib do gnáthuig sé.
1370] Agus is follus as na neithib sin adubramar regimen na ndaíneadh reamur tair éis a chéile. Óir as imchubaid dona daínibh reamra, do choiméd83 a sláinti, diet oilius co beac & a beith a caindiacht móir, & gach uile ní do-bearar dóib
1375]
a beith ac toirmeasc na reime do méid éigin.
Más ead, gnáthuigid siat fothragad roim a cuid, & méduigthear a saethur, & ongthur lé holadaib dísgaílteacha iat, & gnáthuigid siat trifeara beac & lictabáire do-níthear do lactuca84 & triacail co
Et is follus as na ráitib sin cinnus reamraigthear na baill truaga, & cinnus truagaigthear na boill reamra.
Et is do leith atarraing na hoileamna chum
1395]
na mball, & a connmála inntu, & a hinntóg ana nádúir, reamraigthear na boill. Et coimlíntur na hoibrigthi so lé coimilt & lé deargad na mball maille ré leigeasaibh deargus iat & lé huisgi te do dortad orra, & fá deóig linemintum do phic do
1400]
chur orra mur adubramar romainn.
Agus mad áilt ball atá roi-reamur do thruagugad, furtachtaigid chugi sin an ball do chur a n-inad fhuar a comnuidhi, & sligthi na hoileamna chugi sin do cheangal co cruaid, & an oileamain do
1405]
tharrang chum a chontrárda, & epitima do chur ar an mball toirmiscius a reamrugad; & curthur cimolea & cerusa luaidi85 maille ré súg gaifne