Corpus of Electronic Texts Edition
The Book of Magauran (Author: [unknown])

section 24

XXIV

Ádhamh Ó Fialán .cc.

    1. 3100] Do fhóir Dia dobrón ó mBriuin,
      a-tá ar gcudhnódh chliar n-ainiuil;
      ní fóill ro ghlac sé an slóighsin
      gor fhóir Mac Dé an dobróinsin.
    2. Rob ionann dobrón dóibh sin
      3105] cliara Banbha agus Bréifnigh;
      gor sgaoil toil Dé dá ndeacraibh
      nírbh é soin a saoileachtain.
    3. Do shaoilsead cliara chláir Bhreagh
      fa fheall d'fhóbra ar fhear Maisdean
      3110] nach biadh im chlár fionn Fódla
      dámh ón fhioll gan fhurfhógra.

    4. p.203

    5. Mar soin do saoileadh uile
      ag sluagh Bhréifne braonuighe,
      cath ná léirchreach nar lamhadh
      3115] rath Bréifneach do bheagaghadh.
    6. An dá dhroingsin leath ar leath,
      dámha cáich 's an cath Bréifneach,
      rob é a luadh sgaoileadh gan sgur
      sduagh Thaoidhean muna thíosudh.
    7. 3120] Ní leig Íoso—oirrdheirc so—
      uadh a mhuintir a-mugho;
      fríoth cabhoir Dhé fa ndeacraibh,
      do fhalaigh sé a saoileachtain.
    8. Táinig mac Briain bhronnas cradh
      3125] ó fhionghuil mhaicne a mháthar;
      ar taithleach gé thí an ghasraidh
      bidh aithreach í an fhionghalsain.
    9. Gér uthrach ón fhionghuil mhóir
      mac Briain Chliach nach creid leabhróir,
      3130] teacht do ghéig Thaoidhean dá taigh
      nír léig sgaoileadh dar sgolaibh.
    10. An céadlá ro fheallsad air
      slógh máthar meic mheic Dhonnchaidh
      nós do sduaigh Inbhir an fheall
      3135] do-chuaidh ar imlibh Éireann.
    11. Cidh nach sínfeadh sé ar gach leath
      nós meic Bhriain go mbarr ndruimneach,
      ní bhí cliar an tann nach tair
      acht ag triall go barr mBeannchoir.
    12. 3140] Tusu an mac Briainse an bhairr thruim,
      a Mhéig Shamhradhán shúlchuirr;
      nach lór d'fhógra an domhain dúinn
      t'óbra tre fholuidh n-iomthnúidh.

    13. p.205

    14. Tnúth riot, a Thomás, tug soin
      3145] feall ort dod bhráithribh bunoidh;
      tuig, a rí Cál agus Chuilt,
      do bhí i ndán duid a dhíoghuilt.
    15. Sloinnfidh mé dod mhalaigh dhuinn
      blagh sgeoil do sgríobhadh romhainn;
      3150] sgéal léaghthar mar as dual dúnn
      do-ghéabhthar uam man iomthnúdh.
    16. Tig iomthnúdh mór re Mac Con
      ag Oilill Ólum uasal;
      gor roidhing cách ceann i gceann
      3155] ba gnáth Oilill gá imdeall.
    17. Feallais maicne a mháthar féin
      ar Mac Con—ba cleas aigbhéil;
      an sduagh bharrlag nír bháidh sin—
      tre fharmad áigh is einigh.
    18. 3160] Mac Con mar do cinneadh dó
      ba heagal leo a thocht tarrso;
      cúis na Muimhneach fa fheall air
      teann Luighdheach ar an luchtsain.
    19. Iomthnúdh fhear n-Éireann uile
      3165] do bhí re barr Almhuine,
      flaith Áine gan uabhur mbreath,
      re huamhun láimhe Luighdheach.
    20. Éarais Oilill—anba an fheall—
      Mac Con cosnumhaidh Éireann,
      3170] go ndearna soin siobhul neirt,
      fa bhloigh don Iobhur oirrdheirc.
    21. Tig aonta ag Oilill na n-each
      re hArt d'ionnarba Luighdheach;
      gor sgaoil sé an fíochphobul fill
      3175] do dhíochrodar é a hÉirinn.

    22. p.207

    23. Éire d'Oilill is d'Art fhial
      fágbhais Mac Con mhac Maicniadh;
      nír ghluais géag Thaoidhean ó thigh
      acht aoinfhear déag go deimhin.
    24. 3180] Re n-áireamh ní anfa sinn
      tuirreachta Luighdheach luaidhim;
      nó go dtáinig fear Lí a le
      don fheadh do bhí ní bheimne.
    25. Gluaisis roimhe flaith Fódla
      3185] a-noir d'aithle a urfhógra;
      do chleith Lacha Tí nír thearc
      deich gcatha fo thrí ag toigheacht.
    26. Aoinfhear déag—nír bhuidhean bheag—
      is deich ndeaghcatha fichead
      3190] ní tháinig slógh Laghdhach luinn
      gan a lór cabhlach cugainn.

    27. [...]
      go hOilill 's go hArt
      (Lugh) Mac Con críche Connacht
      do roinn Fhódla na ngart nglan
      3195] fa fhógra d'Art nírbh iongnadh.
    28. Mac Con ba chuid d'Fhódla fhinn
      éarais Art agus Oilill;
      mó riamh a rath do Lughaidh
      triall sa chath do-chualubhair.
    29. 3200] Tarrla bás Eoghain is Airt
      le Mac Con sa chath urrdhairc
      gor chosain gart Éibhir Fhinn
      bhar éirigh d'Art is d'Oilill.
    30. An dream nachar dhíothaigh díbh
      3205] Mac Con na gcomhrag n-ainmhín
      flaith gaoil don aicme nír an
      nó gor sgaoil maicne a mháthar.

    31. p.209

    32. Mar sin do-ghéana, a ghruadh bog,
      dul fon lucht ro fheall orod;
      3210] gach a bhfuil díbh fa fheall ort
      at-chím nach geall red ghuasocht.
    33. Ag sin sgéal beag dod bhais ghil,
      a Mhéig Shamhradhán shuilbhir,
      a ghéag bharrlag Bhanbha, is beacht
      3215] tre fharmad tarla a thoigheacht.
    34. Formad riot fo-deara dháibh
      feall ortsa, a fhéinnidh Gabhráin;
      a shlat Ché gan chor d'fhaghail
      Mac Con rob é th'ionamhail.
    35. 3220] Neimhiongnadh tnúth, a thuir Bhreagh,
      do bheith riot—ríoghdha t'fhoinneamh—
      ar díoth sluaigh, a chleath Chomuir,
      ar buaidh gcreach, ar chomhlonnuibh.
    36. Ar iomghuin mbeodha, a bhadhbh Dhor,
      3225] ar cagadh ar bord mbiodhbhodh,
      ar loinneart gcruaidh i ngach cath,
      ar toirreacht sluaigh go seabhrach.
    37. Ar méad do mharcshluaigh mheanmnaigh,
      ar cródhacht, ar ceithearnaibh
      3230] —do ghnaoi is foda suas mar soin—
      ar cruas do throda i dtochroibh.
    38. Ar iomad do ghealgha ngéar,
      d'iomad do cholg 's do choiléar,
      a shlat nachar dhiommol dream,
      3235] ar iomad glac is ghaithleann.
    39. Ar uaisle do theaghlaigh thréin,
      d'iomad mac ríogh god roiréir,
      ar meanmnaighe is ar méad sguir,
      's ar greadhnaighe, a ghéag Gabhraidh.

    40. p.211

    41. 3240] Ar ruagaibh leabhra i ló chreach,
      ar chosnumh na mbord mBréifneach,
      ar léim go dian i ndeabhaidh,
      ar réir gcliar gach cineadhaigh.
    42. Ní lughu ba déanta dháibh
      3245] tnúdh red réidhe, a rí Gabhráin;
      is tú as réidhe ag riar na sgol
      ó Shliabh Bhéirre go Beannchor.
    43. Maith an chúis fhormaid oile
      riot, a mheic Bhriain Bhóroimhe;
      3250] toillfid ar nduaisne, a dhreach bhog,
      neach fat uaisle ní ágbhod.
    44. Seanchas t'athar, oirrdheirc sin,
      do shloinn Mac Fhir bhinn Bhisigh;
      a bharr Cé ro mhór mise,
      3255] nach lór é dá innise.
    45. Sloinnfidh mise diaidh i ndiaidh
      t'uaisle ó Mhóir, a mheic shaoirBhriain,
      do thóguibh rinn dealbha dhuid,
      a chinn Teamhra ar a dteagmuid.
    46. 3260] Naoi ríogha fichead fuair rath
      umud, a Thomás Teamhrach,
      móide ar daghlaoidh do dhuas cruidh,
      suas ó Amhlaoibh go hEochuidh.
    47. Amhlaoibh is Art, Domhnall Dean,
      3265] Fearghal is Domhnall déidgheal
      dá Thighearnán mad thaobh slim,
      a chraobh chineadhnár Chuilinn.
    48. Domhnall, Niall congalach cas,
      dá Fhearghal, suairc a seanchas,
      3270] Art Breagh is Ruarc druim ar dhruim,
      dá fhear dá ruacht gart gealChuinn.

    49. p.213

    50. Tighearnán tréan an cathfhál,
      Seallachán caomh, Cearnachán,
      Dubh Dothra is Dúnchadh na gcath,
      3275] Baoithín is Bláthmhach buadhach,
      cúl na bhfionnchladh mbarrghlan mbog
      is Criomhthan Almhan umod.
    51. Sgannlán umud, a fholt cas,
      Aodh Fionn, Fearghna agus Fearghas,
      3280] dias fhuineadhach ba gharg gal,
      Muireadhach ard is Eoghan.
    52. Duach Galach is Brian Banbha
      umud, a fhir fhionnGhabhra,
      ceann slógh ros seachain mearól,
      3285] is Eachaidh mór Muighmheadhón.
    53. Ag sin do gheinealach grinn
      don leithsin, a laoich, thuirmhim,
      is am tnúidh seanchas mar sin,
      a bharr gealchas múir Mhidhir.
    54. 3290] Gidh be do bheath re fhagháil,
      a Mhéig shúlghuirm Shamhradháin,
      iomdha cúis gan damhnadh dúinn
      dod ghnúis budh adhbhar iomthnúidh.
    55. Do thoillis tnúdh bhan mBanbha
      3295] riot, a fhéinnidh Eachlabhra,
      ar bharr ndrolshlámach ndleachtach
      ngobhlánach bhfann bhfinnleabthach.
    56. Ar béal ndearg is ar dhéad mbán,
      a mheic Bhriain bhréagas bandál,
      3300] suairc táinig, a fhir Eanaigh,
      's ar bráighid ngil ngéiseamhail.

    57. p.215

    58. Ar glaic mbarrdhuinn, ar barr cas,
      ar taobh séimhidhe solas,
      a í Dhuach nach crandta creach,
      3305] is ar chalpa luathléidmheach.
    59. Ag so, a Mhéig Shamhradháin Sháigh,
      —dolaigh uthrais ar éadáil—
      cúis laoidhe gairbhghleic do gha,
      a dhaighmheic Maoile Meadha. Do fhóir
    60. 3310] Meinic fhóire d'aighidh ghil,
      a inghean mhall Mhéig Uidhir,
      a Nualaidh go gcéibh gcladhaigh
      ar chéim n-uabhair th'ollamhain.
    61. Usaide amladh laoidhe
      3315] duid, a inghean Éadaoine,
      do ghnúis mar ghréin ndeirg ndealbhdha
      do théigh n-a leirg loinneardha. Do fhóir
    62. Is tú, a Athracht fhóireas dháimh,
      mo chrodh, m'ionnmhus is m'éadáil,
      3320] is tú an ógh a-tú do thagha,
      is tú m'ór is m'asgadha.
    63. Do fhóir