Corpus of Electronic Texts Edition
The Book of Magauran (Author: [unknown])

section 23

XXIII

Aonghus Ó hEoghusa .cc.

    1. Millte Éire d'iomthnúdh Ghaoidheal,
      ní gaol síodha an seol do-niad,
      a bhfíoch gá gcursun a caomhthach
      dursun nach fríoth d'aonghuth iad.
    2. 2940] Méad a n-iomthnúidh fa iath mBanbha
      bheanas díobh Fhódla an fheoir chuirr;
      an tráth badh leo léim fo Ghallaibh
      gleo ar gach bhféin i gclannaibh Cuinn.
    3. A milltear dh'Fhódla is é mhilleas
      2945] gan mhian síodha ar sean ná ar óg;
      do mhill ar n-oiléinne Éire
      soiléime linn féine an fód.
    4. Ní as fhiadhnaighe d'iomthnúdh Ghaoidheal
      gabháil mheic Bhriain an bhairr thláith;
      2950] idh ar cheann Tuama do theannadh
      ní huadha as fhearr ceangal cáich.
    5. Maith chuimhnéaghas cúis a mhóide
      mac meic Dhonnchaidh deargas ghó;
      mairg as a dhál as go hacas
      2955] i nglas lámh nó daghcas dó.

    6. p.193

    7. Gabháil Tomás tug an chéadóir
      chrích n-Éireann ar ionchaibh Gall;
      do bhí ar bhfaire fa ghlas Ghaoidhil
      's ni raibhe acht cas aoinfhir ann.
    8. 2960] Mág Shamhradhán do shíodh Ghaoidheal
      do ghabh Dia gá dhreich mar ghrís,
      táinig an fear a hidh eile;
      dhá thigh mo chean reimhe a-rís.
    9. Do fhuaslaig greim a ghlas lámha,
      2965] ní leigfe an mBréifne ar bhreith Ghall;
      do bhean an nglaic as gérbh aimhdheoin,
      ait an bhas gan ainbhfeoil ann.
    10. Táinig dá thigh mac meic Dhonnchaidh,
      ná déanad Gaoidhil glór tláith;
      2970] musgludh fhir Éirne as a idhibh
      do-bhir éirghe ar cridhibh cáich.
    11. Nír choimse imshníomh fhear mBréifne
      a bhas Tomás is tú i láimh;
      ba ndearnadh ort nochorbh iongnadh
      2975] socht ar reabhradh bhfionnbhan bhFáil.
    12. Créad fa dtiocfaidhea i dteach nGaoidhil,
      a ghnúis fhir na n-earladh gcas?
      do fhéad tú gan tocht dod ghabháil,
      nír dhú gan olc d'agháil as.
    13. 2980] Maidhm do ghéibhinn, a ghlac Thomás,
      Teallach n-Eachach rob é a tháth;
      títhe ó idh an ghlais id ghealbhois,
      don bhais ghil do cheanglais cách.
    14. Saoth liom mar leanaid don iomthnúdh
      2985] oireacht Bréifne bhréagaid ciuil;
      gach géag geal re chéile i gcoimhmeas,
      Éire is eadh bhoingeas d'íbh Briuin.

    15. p.195

    16. Ceangul síodha ar sluaghaibh Banbha
      beag badh iarrtha d'airgneach Gall;
      2990] cosnadh cách a orrainn d'Fhódla;
      ní tráth comainn d'fhóbra ann.
    17. Slóigheadh combágha i gceann Tomás
      tír do-bhéara ar bheagán cháith;
      ó Taidhg má tharla ar tí an fhorráin
      2995] ní bhí tarbha i gcombáigh cháich.
    18. Beag do-fionntar fraoch a ghaisgidh
      re ghnúis ndeirg go ndéantar cion;
      go roich do mhac Bhriain go bunadh
      dar lat biaidh go humhal d'fhior.
    19. 3000] Mág Shamhradhán shirfeas comunn
      an cneas mín ní mairg re dtug;
      ní do theinne chreasa an chloidhimh
      seinge a shleasa roighil rug.
    20. Mná aontumha ag iomrádh Tomáis
      3005] n-a dtigh uainghiusa is air bhíd;
      ni cóir gach laoi luadh an Bhréifnigh
      a gruadh do mhnaoi téighthir tríd.
    21. D'inghreim Bhréifneach beag bha déanta
      man ndonn cassa mar chrann siuil;
      3010] dál ar leith dá chineadh cagadh
      milleadh neich bagar ó mBriuin.
    22. Maith tig don dreim deabhtha d'aghbháil
      uathudh lucht dan lugha an díoth;
      mádh goire an deabhaidh ní déanta
      3015] d'fhearaibh Moighe Sléachta an sioth.
    23. Fraochdha a n-éirghe d'oirchill bhiodhbhadh;
      beag a bhfios ma bhfreagraid ghliaidh;
      sgiath geal re gach n-ais mar éighthir
      sleagh ar bais gach Bhréifnigh biaidh.

    24. p.197

    25. 3020] Leasg dan dleasda dul dá bhfóbra
      fir Bhréifne ó bhíd slios re slios;
      leagar ós cheannaibh druadh deathach
      ag luadh Teallaigh Eachach dh'fhios.
    26. Gan éidiudh leo acht léinte tana
      3025] dá dtreas deabhtha deargaid niuill;
      gnaoi ar na léintibh lá na troda
      a-tá am shléibhtibh boga ó mBriuin.
    27. Cródha a n-inneall d'fhios an tachair
      teaghlach an laoich lingeas díog;
      3030] cloidheamh foda ar cliu gach curadh,
      troda is riu dho bhunadh bhíod.
    28. Groidhe sleamhna, sriana breaca,
      béarthair chucu ar gcluinsin sgéal;
      sgor seang ó ghraifnibh na ngiolla
      3035] do bhearr d'fhaithchibh fionna a bhféar.
    29. Mairg nach adhrann dh'fhearaibh Bréifne
      beith i n-a ndíon dóibh as lia;
      dleaghar theacht i dteann re cáimthe
      neart an dream dá ndáilfe Dia.
    30. 3040] Ní gaol creiche ciomhsa a dtíre
      Teallach n-Eachach—anba an tóir;
      bheith ag an fhior im Ghleann nGaibhle
      fiodh ma gceann ní daingne dhóibh.
    31. Lán Éire d'uamhan bhar gcogaidh,
      3045] a chaithmheic Bhriain i mbím lios,
      do radadh dí a dílse sluaghaidh,
      bhar dtírse is í uamhain d'fhios.
    32. Éasgaidh dtroda Teallach n-Eachach;
      rob é mo ghlór re ghruadh mbreac:
      3050] 'Géabha dá dtí sibh ar sluaigheadh
      dod thigh ní nar luaidheadh leat.'

    33. p.199

    34. Súighfe chugud chóigeadh nGeanainn,
      a Ghleann Gaibhle an ghreadha luaith;
      ni cuma caol as fhearr uirre,
      3055] do thaobh a heang tuille an tuaith.
    35. D'urchur áith athchuire an gcraoisigh,
      le colg tana thógbha an láimh;
      deargfa a chais nduinn sa deabhaidh
      im bais gcuirr re fearaibh Fáil.
    36. 3060] Aithnidh damhsa déanamh t'earrla,
      iomdha cuas ann, iomdha díog,
      iomdha cladh is an chéibh ghlúinigh;
      do ghabh réir an Dúilimh dhíod.
    37. Ar cath mBréifne, a bhas a n-onchon,
      3065] do fhéagh Dia gad dhealbh i gclí;
      is ann rob áil cách do choimhdhe
      dáibh an tráth dod-roighne an Rí.
    38. Mág Shamhradhán ma sheilbh ndúthaigh
      Dia chungnas re cúl na sgath;
      3070] tugadh dó ar na doiribh sléibhe
      nach mó ar moighibh réidhe an rath.
    39. Síothcháin Chormaic n-a chrích dhúthaigh
      gá dheirc cuirr nar chomaidh éacht;
      gan chomhlaidh do char re dorus
      3075] foghnaidh fa Mhagh solus Sléacht.
    40. Dá rabh gá thigh, dá dtí ar sluaigheadh,
      is é a aonur ainceas cách;
      mac Briain dá mbeath i n-a ríghe
      biaidh a leath tíre dá tháth.
    41. 3080] Do mheasg Éirinn—anba an mheisneach ! —
      mac meic Mhóire an mheadhair ghairg
      formad re neach gráin an ghille,
      gidh báidh do bheath ime ós aird.

    42. p.201

    43. 'Dá bhfagha Bhóinn bruithean ghréine,'
      3085] glór fear dTeamhra a-tá n-a chluais,
      'dá súighe an ghrian srotha Sionna
      thiar bidh fotha an ghiolla i nguais.'
    44. Tomás mhac Briain bruinne solus
      re síol Craoidhe caithfidh rinn;
      3090] má tá i bhfíoch dlighidh a ndearna
      síoth cinidh Mheadhbha do mhill. Millte
    45. Maith do thógbháil Teallaigh Eachach
      inghean ríogh Éirne as fhionn barr;
      gabháil le cách do-ní Nualaidh
      3095] gach tráth dá mbí uamhain ann.
    46. Inghean Éadaoine úr gcolla
      corcra n-aighthe ó ibheas digh;
      dath an chróigh ar caoin a trillse,
      aoibh a glóir ní millse an mhil.
    47. Millte