Corpus of Electronic Texts Edition
The Book of Magauran (Author: [unknown])

section 16

XVI

Niall Ó hUiginn cc

    1. Eire trom trillse Saidhbhe,
      1840] earla i bhfuilead fionnfhailghe;
      barr mar fhionndruine as úr dath,
      an cúl fionnbhuidhe fleasgach.
    2. Ní héadtrom an t-eire cinn,
      an phununn fhuilt bhláith bhoigfhinn
      1845] n-a sreith ghlantruim ar géig Mis;
      ní hacmhaing breith a baithis.
    3. Sreath bhan bhíos ar a nglúinibh
      fhailceas don ghil ghormshúiligh;
      ós bheirt duinn dá fult fuilcear
      1850] 's a druim re hucht n-ionailteadh.
    4. Folt Saidhbhe mar a snáth óir
      gur mheala—móide a honóir—
      trilis druimneach ciabh chlannach,
      an tuighneach fhiar fhiarrannach.
    5. 1855] Gabhaidh re fighe a fuilt chais
      biseach conáigh craobh Dhurlais;
      adhnaidh aoibh ag breith bhisigh
      le dreich saoir na Saidhbheisin.
    6. Bídh gach uair fhailcear dhise,
      1860] ar dtaisbéanadh a trillseise,
      re folt camlag cladh gcopdha
      farmad bhan a bantrochta
    7. Inghean Í Chonchubhuir Chliach,
      bean airgnigh Átha finnChliath,
      1865] céad bláthchraobh ann re fhighe
      barr snáthchaol ar Saidhbhine.

    8. p.123

    9. Ní léir tairis a taobh geal
      a folt trom an tráth sgaoiltear
      ó bharr réidh úr n-a idhibh,
      1870] a glún féin ní faicfidhir.
    10. Falchaid a trillse troma
      bun fuilt lachan Liathdroma,
      ní léir tar a barr a bun
      gach clann n-a céibh ar gcasadh.
    11. 1875] Dá mnáibh is mór an ceannach
      n-a barr fhada fhéithleannach;
      doilghe a dhrumdhluighe is locht liom
      dá folt bhunbhuidhe bhairrfhionn.
    12. Casmhail re hubhlaibh aipche
      1880] folt ríoghna ríogh Conmhaicne;
      folt fiar do-chí 'ma ceann
      do iadh fa thrí n-a thimcheall.
    13. Falcadh a hearla an tan táir
      d'ionailtibh gríbhe Gabhráin,
      1885] inghean ríogh ag fighe a fuilt
      fíon gá ibhe gá hionailt.
    14. Ní thoilleann ar cholcaigh gcuirr
      folt ríoghna Rátha Bréanainn;
      cuilt ní saidhbhir 'mun Saidhbhsin,
      1890] airbhir fhuilt ní anaidhbhsigh.
    15. Casmhail folt mná Muighe Samh
      re saorbharr Sadhbha Cruachan;
      a gnaoi ar fleisg an earrla fhinn,
      teisd a dealbha mar Dhoirinn.
    16. 1895] An finnchiabhach Lacha Léin
      casmhail a fholt re a fhoiltséin,
      duail leabhra ar mallchraoibh Midhe
      earrla barrchaoin baillghile.

    17. p.125

    18. Baramhail a bairr sgathaigh
      1900] folt mháthar Cuinn Chéadchathaigh;
      Gráinne nó Úna ise
      acht áille clúmha a céibheise.
    19. Casmhail folt Saidhbhe saoire
      's trillse Muirrne Munchaoimhe,
      1905] máthair Fhinn gan chruinne um chrodh
      ar nar chinn duine ar domhon.
    20. Sadhbh óg an earrla bhachlaigh
      mar Shaidhbh méirsheing malachdhuibh;
      diall re hinghin Chuinn Chodhail
      1910] gun fhinnghil truim
      [...]
    21. Fada uaithe bhíos a bharr
      ag bantrocht chraoibhe Cualann;
      locht ar a fult ní faicthear
      's a folt i n-ucht ionailteadh.
    22. 1915] Re géis Lacha guirm Ghile
      canaid maithe a muinntire:
      'Táinig tuilleadh dealbha dhuid
      re bruinneadh t'earrla fhionnbhuig '.
    23. Inghean Cathail Chairn Bhricne
      1920] trillse crocha a ceinnlitre,
      iomdha minshlighe mhall chíor
      i mbarr inghine an airdríogh.
    24. Púdrall fionn buidhe ro bhearr
      i n-a cul ríoghna righleann;
      1925] álainn reimhe gach drong de
      gidh eire trom a trillse. Eire
    25. Do Shaidhbh féin is neasa a-nois,
      canfad maith re mnaoi nDurlais;
      ro ba breath olc gan duain di
      1930] fuair a folt leath na laoidhe.

    26. p.127

    27. Ní héasgaidh éirgheas a fearg
      an ghéis ghealbhráighdeach gruaidhdearg,
      mala mar dhaol, dearc mar ghloin,
      craobh Dhala is ceart ro chongaibh.
    28. 1935] Líonaid beangláin a bairr thruim
      a hucht oireaghdha áluinn;
      inghean Ailbhe an ochta gil
      failghe copdha re cíchibh.
    29. Crios cumhdaigh ceathra gceannrach
      1940] cubhaidh re cneas míndealbhach;
      ní háil lé fa slios solus
      crios agus é ar aondorus.
    30. Ní fríoth locht ó chionn go cois
      do ríoghain déadbháin Durlais;
      1945] moladh mná Béirre do-bhir,
      a-tá a féile fa faisgin.
    31. Dá láimh leabhair lór d'eire
      folt mná soillse Sligighe;
      togbhaidh tuighnigh gcais gcopdha
      1950] do bhais bhuinghil bharrchorcra.
    32. Inghean Cathail Chláir Mhidhe
      Cróichdhearg thíre tairngire,
      grian bhan Éireann an inghean,
      an ghlan mhéirsheang mhínfhinngheal.
    33. 1955] Bean Í Ruairc Rátha Guaire,
      ríoghan an ruisg gormuaine,
      fear ni hionráidh gumadh fhearr
      's a bhean ós fhionnmhnáibh Éireann.
    34. Ráinig fa Éirinn uile
      1960] nós mná mharcaigh Aolmhuighe;
      is lór don mhnaoi do mholudh
      a gnaoi mhór ag méadoghudh.

    35. p.129

    36. Sgárlóid chorcra cumthar dhi,
      léinte breacshróill bhíos uimpe,
      1965] róba na ríoghna ó Bhóinn Bhreagh
      is íorna óir a innreamh.
    37. Casmhail re sneachta ar snighe
      dath a glaice gléighile
      mar thaobh Sadhbha tráth a-troigh,
      1970] mar bhláth abhla dá haghaidh.
    38. A lán bhíos i n-a bruighnibh
      do mhnáibh fleisge fionnLuimnigh;
      dá bantrocht is lán gach linn
      ag snámh fa hardphort n-aoibhinn.
    39. 1975] Béas do mhnaoi Dhúine Dealgan
      gan mhnaoi gan fhear d'imdheargadh;
      cách gá roghairm ceann i gceann
      forainm go gnáth ní ghoireann.
    40. Inghean airdríogh Átha Bláir
      1980] as bhanchodhnach don bhandáil;
      docair tagra re cleith gCuilt
      fa bhreith d'agra ar a hionailt.
    41. Mór an duais do dhlighfeadh sinn
      d'agháil ón chneisghil chúilfhinn;
      1985] luadh a laoidhe is doladh dí
      moludh gruadh chraoibhe Céise.
    42. Ar feabhas a fuilt ghleannaigh,
      ar a gnúis ndeirg ndrithleannaigh,
      ar áille ar truime a taoibh ghil,
      1990] an laoidh uirre ro imthigh.
    43. Na hairm i n-éinleith tighe
      ní bhiad is gríobh Gháiridhe;
      ní bhia Sadhbh is-tigh re thaoibh
      is arm a fir n-a fochraoibh.

    44. p.131

    45. 1995] Meastar re máthair Lughaidh
      baincheann cloinne Conchubhuir;
      inghean Ailbhe as fhearr fa ghroidh
      geall dar Saidhbhne ó na Sadhbhaibh.
    46. Sadhbh inghean Chathail chosgraigh,
      2000] ríoghna ag roinn a tuarasdail;
      an tráth as truime a heire
      gan chách uirre ag oirbheire.
    47. Eire