Corpus of Electronic Texts Edition
The Book of Magauran (Author: [unknown])

section 5

V

Lúcas Mac Naimhin .cc.

    1. Ramhuch táinig tásg Fearghail
      620] sgéal do dhubh dhreich míndealbhaigh;
      an chraobh fa bhláth—ro bo béad—
      saobh do chách gan a choimhéad.
    2. Fearghal mhac Briain bruinne seang
      do Leith Chuinn cúich nach caoineann?
      625] bha mharthain dóibh d'éis an fhir
      sbéis nochor chóir n-a chairdibh.
    3. An learg do rath ba ralán
      go bás meic Mhéig Amhradhán;
      a-tá ar ndíoth a cruidh do chách
      630] an chríoch do chuir i gconách.
    4. Ag sgaoileadh dúinn n-a dhiaidh sain
      gan arbhur d'aithle an fheolmhaigh;
      ar ndul uainn do chraoibh Choradh
      laoigh ar mbuair gar mbeathoghadh.
    5. 635] Ro bo mince crodh na gceall
      ar comairce ag craoibh Raoileann;
      táinte sluaigh Glinne Gaibhle
      tre bhuaibh cille ar comairghe.
    6. Gér líonmhar a lucht toighe
      640] dh'éis mharbhtha fhir Aolmhuighe,
      láimh re theach tugadh ar gcrodh,
      rugadh ar gcreach gan chosnomh.
    7. Mairg bheanas chéill don chruinne
      bha bhfuil d'anshógh oruinne,
      645] ni raibhe re dtocht í Tháil
      ar n-aire re holc d'agháil.

    8. p.45

    9. D'éis mharcaigh Mhuighe na bhFeart
      budh oilithrigh ar n-oireacht;
      biaidh aithne na sligheadh sair
      650] gá chineadh d'aithle Fhearghail.
    10. Mac Briain mheic Dhonnchaidh, dearc mhall,
      mhac Fionnghualann, flaith Cualann,
      do-chuaidh a gcáin do na cnaibh
      an uair do-cháidh ó Cobhthaigh.

    11. 655]
    12. Do-chuaidh ar gcara ór gcairdibh,
      mór eagla gach athairgnigh;
      ní bhí do theagar bham theach
      ní ba mbadh eagal aithchreach.
    13. Re méad na dtoirbheart tug dáibh
      660] ní tualaing cách a gcongbháil;
      mairg nar chara d'ú Bhriain Bhreagh
      dá bhfagha n-a dhiaidh dídean.
    14. Re linn airgnigh Achaidh Mhóir
      do thaibhghinn agra éagcóir
      665] d'aithle Fhearghail ní háil linn
      leanmhain ar dáil dá ndlighim.
    15. Im thacar mbó beag mo shníomh
      d'éis mheic inghine an airdríogh;
      ar gcrodh má do-cháidh is-teagh
      670] re ndol í Tháil ní thoillfeadh.
    16. A-déara mé n-a marbhnaidh
      re fleisg an fhuilt fhionnghabhlaigh:
      'Agod chaoineadh do bhraith bean,
      a fhlaith Taoidhean, ar dteicheadh'.
    17. 675] A Theallach n-Eachach gan fheall,
      a dhíon éigeas is airdcheall,
      rian bhar námhad a-nuraidh,
      a fhian Fhánad, fhuarubhair.

    18. p.47

    19. A theaghlach fhir na n-each seang
      680] do sgaoil sibhse ar fhud Éireann;
      a lucht toighe baidhbhe Breagh
      tairnge im chroidhe bhar gcoinnmheadh.
    20. A mbliadhna is meisde mise
      mórbhann uaim gá innise;
      685] ar chan mé a-nuraidh re neach
      —madh cumhain é budh aithreach.
    21. Easgairdeach mhé thuaidh is teas
      —is mairg neach do-ní aimhleas;
      ar n-uabhur re cois í Chéin
      690] a-nois is uamhun eiséin.
    22. Bás meic ríoghna rátha Cuinn
      do rad mhé i ngarrdha gobhuing;
      ní thabhram féin aithne air
      mo réim a haithle Fhearghail.
    23. 695] Fearghal mhac Briain, bruinne geal,
      ní ceann mo bhuair do-bheireadh;
      faire mo chruidh ro bo cháir
      ní fhuil mh'aire re héadáil.
    24. Gabha ag athchuma arm gcorr
      700] ar marbhadh churadh Cualonn;
      a shleagh re a roibhe roimhe
      fear oile gá hathshnoighe.
    25. Aithris Mhaghnusa is Bhriain Bhreagh
      tairbhirt chruidh crodh do chaitheamh;
      705] gon fhior nach mar ní mhéaradh,
      an cradh ciodh má gcaigéaladh?
    26. Ar mbreith ar n-áirgheadh 's ar n-each
      cách cugainn d'iarraidh aithchreach;
      a-rís ráinig ar ceann chruidh
      710] an dream táinig ar tosaigh.

    27. p.49

    28. Marbhadh míleadh Muighe Sléacht
      d'Fhearaibh Manach ba móiréacht;
      doirbh síoth ris na tuathaibh thoir
      ar ndíoth í Thuathail Teachtmhair.
    29. 715] Giolla Íosu is Fearghal fial
      gidh comhaidhigh cath Oirghiall,
      traisgeoraidh guin chleath gCoradh
      ar neach fhuil gá haltoghadh.
    30. Sgáile gach tuaighe n-a thaobh
      720] dar theasg a fholt fiar fionnchlaon;
      cneas í Chéin Gháille gá ghuin
      léir a sgáile sna sgeanaibh.
    31. Do chansad ós chionn a chuirp
      sluagh Teallaigh Eachach urrdhuirc;
      725] 'Fuil gon fhóir ór hadhradh lann
      rob amladh óir ar iarann.'
    32. Teisd gach aonduine ar flaith Fáil
      d'éis a anma dá ágbháil:
      'Má do bhí an druim gonta ód ghuin
      730] is tre luing th'ochta, a Fhearghuil '.
    33. A-dearar ar uaigh an fhinn
      gon phobul d'éis an Aifrinn:
      'Leagar, a chleath Chairn Line,
      neach it ainm gan oirbhire '.
    34. 735] Gidh iomdha id thimcheall re treall
      gáir ghol agus gáir ghéimeann,
      ba meince, a learg bhraonach bhog,
      sealg agus aonach umod.
    35. Tug Gleann nGaibhle gan ghabháil
      740] marbhadh meic Mhéig Amhradháin;
      fagus trá an ghabhal don ghlinn
      an ladhar gé tá ar toitim.

    36. p.51

    37. Ní clos ó do-chuaidh Fearghal
      éan sa choill ag ceileabhradh,
      745] cráin dá ló ní adhair d'ál,
      ní labhair bó re baothán.
    38. Dairghe tógbhaidh an tuile
      ar marbhadh laoich Liathmhuine;
      cognaid tonna Lacha Ló
      750] clacha orra re hannró.
    39. Ní thig bláth re barraibh crann,
      ní ásann féar ná fochann,
      ar an dtalamh do chuir cheas
      nach faghar luibh leigheas.
    40. 755] Teach onchon Lacha Leise
      rob é mo theach taireise;
      ní fhoil neach ris badh áil inn
      do-cháidh an teach dá dtéighinn.
    41. Nír an bó ná heach aige
      760] mac Briain nar bheag sochraide;
      má thug sbéis a bhean i mboin
      más eadh is ar éis Fhearghail.
    42. D'éis na sleagh do-chóidh n-a chneas
      fuath don iarann rob oircheas;
      765] a haithle an chroinn do-chóidh inn
      coill nochor chóir do chaigill.
    43. Fearghal mhac Briain badhbh Chualann,
      mac flaitheamhail Fionnghualann,
      ba díoth bó ar fíon bhfear Banna,
      770] ní bhíodh seadh dó i ndeagharra. R.
    44. Giolla Íoso an abhra dhuibh
      cealg do dhéachus dá dhíoghuil
      do bhraith ar neach eile inn,
      cleath Eine nochon áirmhim.

    45. p.53

    46. 775] A ndul ní heasbhaidh éinfhir
      meic do mhac an tuirfhéinnidh;
      bás na deise rem dhul féin
      meise gá gcur fa choimhréim.
    47. Dá marbhadh meisde mo sheadh,
      780] Gafraidh is Giolla an Choimdheadh;
      Giolla an Choimdheadh is cor dhi
      blogh do thoirneamh ar dtíre.
    48. Mathghamhain Mág Raghnaill réidh,
      ar gcara fíre an feirséin,
      785] do-bhéara mhé odhar ann
      nó go mbé tolamh taram.
      Ramhuch