Corpus of Electronic Texts Edition
Anocht sgaoilid na sgola (Author: Tadhg Óg Ó hUiginn)
p.147
Tadhg Óg Ó Huiginn cct.
- 1] Anocht sgaoilid na sgola,
2] leabtha uadha a n-aontomha:
3] do-ghéna lucht gach leabtha
4] déra re hucht n-imtheachta.
- 5] Iomdha ag loighe, lór do sgís,
6] aréir san bhaile a mbímís:
7] gion gur goire um nóin anocht
8] loighe dhóibh iná dúsacht.
- 9] Glóir an bhaile 'na mbíodh sinn_
10] a hionnamhail ní fhaicim,
11] a Dhé, do neamhghlóir aniogh;
12] seanmóir don té do thuigfeadh.
- 13] Ionadh coinne ar chionn tSamhna
14] do bhíodh 'gun aos ealadhna:
15] aoinfhear amháin dá maradh,
16] níor sgaoileadh dháibh dealaghadh.
p.148
- 17] A lucht do bhí 'na bhaile,
18] lér mian ceard is comhnaidhe,
19] do bhí adhbhar far fhuath libh
20] labhradh na gcuach do chluinsin.
- 21] Do-chuaidh ar sgaoileadh don sgoil
22] gach fear dána 'na dhúthoigh:
23] ní thiaghair a toigh athar
24] ó shoin d'iarraidh ealathan.
- 25] Fada liom sgaoileadh don sgoil
26] do-chonnarc re cois Fhearghoil:
27] foide iná an sgol do sgaoileadh
28] gan m'oide ag cor chomaoineadh.
- 29] Oide d'iarraidh 'na ionadh,
30] rob usa dhóibh deilioghadh:
31] breath bhroide, a Dhé, dá dhalta,
32] dá mbé ag oide iasachta.
- 33] Mar táinig sgaoileadh na sgol
34] a gcrích nÉireann tré Fhearghol,
35] tig sgaoileadh sgoile Banbha
36] roimhe d'aoinfhear ealadhna.
- 37] Tuigid féin, fa fáth cumhadh,
38] gur éigean dóibh dealughadh,
39] sgol Dalláin ina dheaghaidh,
40] d'andáigh as na hoideadhaibh.
- 41] Do buaidhreadh do thuirse thruim
42] an dámhsain Dalláin Fhorguill:
43] níor anmhain dáibh níor dheadhail,
44] amhlaidh don dáimh déidheanaigh.
- 45] Sgola uaisle innse Fáil,
46] a gcédchumha um cheann Dalláin:
47] do ló sgarthana na sgol
48] is mó a n-athchumha um Fhearghol.
- 49] Moidhidh don bhrón bhíos fam thuinn
50] ag aithne m'aosa cumuinn:
51] a ndiaidh sgaoilte na sgoile
52] biaidh m'fhaoilte 'na heólchoire.
- 53] Mé a dhearbhráthair 's a dhalta,
54] gearr dá éis budh ionanta:
55] deithbhir mar oide ní fhuil,
56] foide beithir gan bráthair.
- 57] Dá dtugtha ré dheise dhamh,
58] nó ní budh shia do shaoghal,
59] bíodh mo shlán bheith mar do bhá,
60] ar leith atám ó theasda.
- 61] Tríocha bliadhan do bhí mé,
62] nó ní as fhoide, dom fhínné,
63] lán dom anáil ón uabhar,
64] crádh d'fhagháil gurbh ionnfhuaradh.
- 65] Do díoghladh do dheochaibh bróin
66] mo threise 'na thigh chomhóil:
67] má dho-rinne mé macnas,
68] is tinne, a Dhé, an díoghaltas.
- 69] Dom ullmhughadh níor áil lais
70] mo bheith adhaigh 'na égmais:
71] gur léig sé ar an énlaith inn,
72] mé a n-énbhoith re hO nUiginn.
- 73] Guth oram budh aimhleas damh
74] ós íseal ris an ollamh,
75] beag dtaraidh don té adéradh,
76] dé am aghaidh ní fhuiléngadh.
- 77] Ó aois leinbh do léigeadh rinn
78] (Dia dhá íoc re hÓ nUiginn!)
79] gach rún frithir dá bhfaghadh,
80] gur mhithidh dún dealaghadh.
- 81] An oideacht do-ním aniogh
82] dá dhaltaibh d'éis an fhileadh,
83] Fearghal Ruadh do-roighne soin,
84] truagh, a Choimdhe, nach cosmhoil.
- 85] Rinn onóra agus aoibhe
86] dhamh re cois a chomaoine,
87] liom a gcartaigh croidhe thinn
88] tar dhaltaibh oile Í Uiginn.
p.149
- 89] Ni shaoilim go bhfuighe an fear,
90] dá mbeinn choidhche dá chaoineadh,
91] d'éis an tsaothair fuair Fearghal,
92] uaim a dhaothain doimheanman.
- 93] An chumha go dtuga a treas,
94] dénamh seice isé ar n-aimhleas:
95] is é chráidheas an croidhe,
96] mé ag áineas tar m'eólchoire.
- 97] D'éis m'oide dhá ndeachadh dhíom
98] do shealad éigin m'imshníomh,
99] gearr bhíos an chumha so ag clódh,
100] gríos is urusa dh'fhadódh.
- 101] Gul ós aird ó nach áil linn
102] a ndiaidh Fhearghoil Í Uiginn,
103] truagh mo chuidse don chumhaidh
104] a tuigse uam d'osnadhaigh.
- 105] Feadh mo ré ní dulta dhamh
106] don bhaile a bhfaca Fearghal:
107] ní mharad na botha a mbeinn,
108] gotha carad ní chluinfeinn.
- 109] An leaba a mbíodh araon rinn
110] dá bhfaicinn d'éis Í Uiginn,
111] a dtéid thoram dom thuirse,
112] léig oram go n-íocfainnse.
- 113] Ionmhain both dhiamhair dhána
114] aithnim d'éis a theasdála:
115] a bhoth fholamhsa ar mh'aghaidh,
116] comharsa níor chleachtabhair.
- 117] Gan mharthain do mhac Áine,
118] rug don éigse a hamháille:
119] mar théid clár a taoibh thunna,
120] do sgaoil fál na foghluma.Anocht.