Corpus of Electronic Texts Edition
Background details and bibliographic information
Mór grádh Dé do na daoinibh
Author: Tuathal Ó hUiginn
File Description
Electronic edition compiled and proof-read by Beatrix Färber , Mairéd Carey
Funded by The HEA via the LDT Project and
School of History, University College Cork
2. Second draft with variants.
Extent of text:
2030 words
Publication
CELT: Corpus of Electronic Texts: a project of University College Cork.
College Road, Cork, Irelandhttp://www.ucc.ie/celt (2014) (2020) Distributed by CELT online at University College, Cork, Ireland.
Text ID Number: G402165
Availability [RESTRICTED]
Available with prior consent of the CELT programme for purposes of academic research and teaching only. CELT would like to thank the Irish Province of the Society of Jesus for granting permission to reproduce this work in electronic form.
Sources
Manuscript source- Dublin, Trinity College Library, 1318, (alias H. 2. 16 alias Yellow Book of Lecan); an Duanaire; see Abbott and Gwynn, Catalogue of Irish Manuscripts in Trinity College Library (Dublin 1921). Digital images and the description from Abbott and Gwynn are available on http://www.isos.dias.ie.
Literature- This poem is listed in the Irish Bardic Poetry Database (see http://bardic.celt.dias.ie/main.html) and dated to the mid-15th century.
- An English translation is available in Dá Dé, 102105.
The edition used in the digital edition- Lambert McKenna, Mór grádh Dé do na daoinibh in Dán Dé, Ed. Lambert McKenna. , Dublin, The Educational Company of Ireland (1940) page 3538
Encoding
Project Description
CELT: Corpus of Electronic Texts
Sampling Declaration
All the editorial text with the corrections of the editor has been retained. Editorial annotations have not been reproduced in this edition.
Editorial Declaration
Correction
Text has been checked and proof-read twice. All corrections and supplied text are tagged.
Normalization
The electronic text represents the edited text.
Quotation
Quotation marks are rendered q. They are not used within lines of poetry.
Hyphenation
Soft hyphens are silently removed. When a hyphenated word (hard or soft) crosses a page-break, the page-break is marked after the completion of the hyphenated word.
Segmentation
div0=the whole poem. Metrical lines and quatrains are marked and numbered.
Standard Values
Dates are standardized in the ISO form yyyy-mm-dd.
Interpretation
Names of persons (given names), and places are not tagged. Terms for cultural and social roles are not tagged.
Canonical References
The n attribute of each text in this corpus carries a unique identifying number for the whole text.
The title of the text is held as the first head
element within each text.
div0 is reserved for the text (whether in one volume or many).
The numbered quatrains provide a canonical reference.
Profile Description
Created: By Tuathal Ó hUiginn (died 1450).
(mid-15th century)
Use of language
Language: [GA] The text is in Classical Modern Irish.
Revision History
- (2020-01-06)
Beatrix Färber (ed.)
- Variant readings added in front matter.
- (2020-01-06)
Beatrix Färber (ed.)
- Variant readings added in front matter.
- (2014-11-10)
Beatrix Färber (ed.)
- File proofed (2).
- (2014-10-31)
Beatrix Färber (ed.)
- Corrections on p. 152 entered; file parsed and validated; SGML and HTML files created.
- (2014-10-13)
Beatrix Färber (ed.)
- Separate file for individual poem created; TEI header created.
- (2014-10-01)
Beatrix Färber (ed.)
- Text re-coded for poetry, with verses and metrical lines; mid-dot eliminated; page-breaks added; supplied text encoded; more proofing.
- (2014-09-26)
Beatrix Färber (ed.)
- TEI header created. Encoding revised/updated.
- (2006)
Hilary Lavelle, LDT Project, University of Ulster at Coleraine (ed.)
- File proof-read (1).
- (2006)
Data capture company (Text capture)
- Text scanned, as part of Dán Dé; basic XML prose markup applied.
Corpus of Electronic Texts Edition: G402165
Mór grádh Dé do na daoinibh: Author: Tuathal Ó hUiginn
Variants
¶XX]
[YBL col. 1959 4a tinnsgna 8a raibisin 9a feta 24d ach mo 26d ghar fh.
29b in fhuair t. 33d doibh c in taoir 35b re cr. 44c innichthi a uthar.
p.35
- {YBL col 195}1] Mór grádh Dé do na daoinibh
2] is creidte ar a chomaoinibh
3] tiocfa a lán dá dhainimh dháibh
4] gan ghrádh 'n-a aighidh d'fhagháil.
p.36
- 5] Ar n-annsocht fa deara dhó
6] teacht i mbroinn oighe d'Íosa
7] dar chuir tré oineach uime
8] an soidheach fhuil umuinne.
- 9] D' Íobhas d'annsocht na ndaoine
10] fuilngis feall na Céad-aoine
11] do ní gníomh nar ghníomh asbail
12] Rí na ríogh do reacasdair.
- 13] Do thionnsgain sin sa Dar-daoin
14] páis an Mheic mór an chomaoin
15] mar do gheall gach fáidh i bhfad
16] do cháidh tar ceann a charad.
- 17] An lá-sain lór do phudhair
18] do innis dá asbulaibh
19] gur ghar na dochair-se dhó
20] do ghabh ro-thuirrse rompa.
- 21] San oidhche ro b'fhoigse dhó
22] do gheall Críosd fa cúis iarghnó
23] ag a imirche asbal
24] go ndinginte a dhiúltadh-san.
- 25] Nach tréigfeadh Dia do dhealb neamh
26] Peadar do ba páirt daingean
27] is é céid-easbal do chan
28] 's do thréigeasdar é an t-asbal.
- 9] Freagra an Ríogh go raibhe ó shin
30] uadh go cluinsin an choiligh
31] feadh ré dtréigfidhe fa thrí
32] le a fhear éin-tighe an t-Aird-rí.
- 33] Dá bhféadtha dul seacha so
34] d'eagla an bháis do bhí ar Íosa
35] gur shir sé gan é d'oidheadh
36] sé do nimh gur neartoigheadh.
- 37] Gidh eadh ó do b'éigean sin
38] dortadh fola Dé dhúiligh
39] Mac Dé d'aon-toil an Athar
40] do aontuigh sé ar slánachadh.
- 41] Do rinne an Coimdhe dá chloinn
42] dá áis féin feirrde an urruim
43] sé gion gur bh'anáir Athar
44] gabháil Dé do dheonachadh.
- 45] Póg ar Íobhas gion gur ob
46] aithris nar fháilte charad
47] an chealg i gcroidhe an asbail
48] leanb Moire níor mheallasdair.
- 49] 'N-a bhrághaid broid nar chubhaidh
50] bearar é le hIúbhulaibh
51] Rí na glóire do ghabháil
52] ní as fhóille dá easanáir.
- 53] Admháil Íosa dá éis sain
54] níor chuimhnigh comhrádh Peadair
55] níor aomh aon-asbal eile
56] 's níor aomhasdar d'áiridhe.
- 57] Gá chaoineadh an gcéin do mhar
58] ní chuala gur choisg Peadar
59] go dtug sé síoth 'n-a shéana
60] níor sgíoth é dá áithmhéala.
- 61] I gcuibhreach is cúis tuirrse
62] cuirthear Íosa an adhaigh-se
63] bás uain Mhoire ar n-a mhárach
64] roimhe fuair an falámhach.
- 65] Feadh na hoidhche uair dochar
66] nar bh'urusa d'iomachar
67] leagan dé a-mach ar madain
68] uch ní hé do fhóbradair.
- 69] Le lucht cosaoide a chionadh
70] téid go teach an bhreithiomhan
71] rann 'gá chabhair ann más fhíor
72] rann i n-aghaidh an Aird-ríogh.
- 73] Ag foráil Críosd do chrochadh
74] glór Íobhal 'gá ardochadh
75] tagra Meic mhuirnigh Mhuire
76] 'gá reic d'fhuighlibh acluidhe.
- 77] Truagh comhairle a chinidh féin
78] ar Mhac na hóighe ainn-séin
79] gé do bhás i ngioll ré ghuin
80] bás 'n-a chionn nochar chubhuidh.
- 81] Deilg i gceann uain na hóighe
82] sáidhtear ar chóir choróine
83] raon na ndealg nó go ndearna
84] dearg do thaobh an Tighearna.
- 85] An chroch d'iomchur ré ais féin
86] do Chríosd do b'éigin ei-séin
87] do ba dochar fillte fuair
88] 'gá chrochadh innte an athuair.
p.37
- 89] Sínis féin ré chronn a chorp
90] do dheoin Dé doirbh an umhlocht
91] do ní a bhoill 'n-a dtrí treanaibh
92] do roinn ar thrí tairrngeadhaibh.
- 93] Gadaidhe gach láimhe leis
94] crochair fa anba an aithis
95] do b'ionann díol dó agus dóibh
96] acht mó más fhíor a n-onóir.
- 97] Neamh do mheirleach do iarr air
98] Mac na hóighe do aontaigh
99] do bhéaradh teach nDé don dís
100] sé 'n-a leath acht go léigdís.
- 101] Rí an talmhan fa truagh an bhreath
102] do chrochadh i measg meirrleach
103] gár bheag croidhe an Ríogh do roinn
104] 's gach díol oile dar fhuloing.
- 105] Deoch do dhomblas aoi gur ibh
106] ní torchair Mac Dé dhúiligh
107] marbh oidhre Dé don digh-se
108] 's do roighne lé ar leighis-ne.
- 109] Cuirthear Dall gár dhoille céim
110] uatha d'athghuin an fíréin
111] níor bh'éigin a ghoin don gha
112] tar ar chéid-shil d'fhoil Íosa.
- 113] Ar an Dall díreach an bhreath
114] an fear tháinig ar taithleach
115] gé ro sgoilt cuirr a chroidhe
116] do dhoirt tuinn dá thrócuire.
- 117] Tonn uisge dhí go ndearna
118] fearais fuil an Tighearna
119] gan deoir nochar fhear dá fhuil
120] an tsreabh fa dheoidh gur dheasgaigh.
- 121] Dar gcionn gé ro fhear uile
122] fuil Dé díochra an trócuire
123] gémadh braon do doirte dhí
124] do shaor ar n-oilc-ne an t-Aird rí.
- 125] Níor chaoineadar a chlann féin
126] oidhre Dé dia do mhí-chéill
127] do ghéis an chruinne cheana
128] uime d'éis a oidheadha.
- 129] Ar an domhan 'n-a dhiaidh soin
130] truagh is nar thuigsead Iobhail.
131] táinig teimheal dorcha dubh
132] gur ceileadh ortha an t-ae-ar
- 133] Colann Dé ar ndáil a fhola
134] leagaid lucht a thórumha
135] tré thaom Éabha ro b'iomdha
136] séala ar taobh an Tighearna.
- 137] Do badh dearg 'n-a dheaghaidh so
138] an crann rér crochadh fosa
139] cuisne do bhí ris gach mbior
140] don fhuil-se na dtrí dtairrngead.
- 141] Muire ógh 's a dá shiair sin
142] ag coimhéad cuirp an Dúilimh
143] feirrde treoir na dtrí Muire
144] do bhí Eoin 'gá n-ionghuire.
- 145] Eoin Bruinne is a bheagán ban
146] do ba brónach do bhádar
147] toirrse Moire gémadh mó
148] níor choimse oile a n-iarghnó.
- 149] Beag do bhean do dhobrón dí
150] gér chreid sí a héan-Mac d'éirghe
151] a bhuime do bhí tuirrseach
152] 's gan í uime amhuirseach.
- 153] A chorp mar do chuala mé
154] adhlaicthear d'aindeoin Muire
155] 's é don bhan-óigh mar do bhí
156] do b'anóir lé dá léigthí.
- 157] A broinn talmhan an treas lá
158] d'argain Ifirnn do éalá
159] fás an dara huair aige
160] an bás fhuair is usaide.
- 161] Níor fhéad anam is é a dhearbh
162] dul ar neamh gur airg Ifearn
163] fada don phobal ré phort
164] go dtugadh aga an fhurtocht.
- 165] D'éis ionnloigh anba an chobhair
166] do b'áilteach lé asbolaibh
167] slán mar do chuaidh i n-a ceann
168] 'sa truaill a-tám 'n-a timcheall.
p.38
- 169] Iomdha ainn-séin duine dhíbh
170] nar chreid éirghe don Aird-rígh
171] i gcréacht Dé gur leigeadh lámh
172] níor chreideadh é go hiomshlán.
- 173] Clann Ádhaimh 'gá fhuireach sin
174] go ndearna Mac Dé dhúiligh
175] tar éis innichthe a othar
176] a imirche d'ullmhuchadh.
- 177] Ag dul dó ar deis a Athar
178] Mac Dé diadha an críochnachadh
179] gé do bhás uainn 'n-a fharradh
180] an bás fhuair níor íocamar.
- 181] Dia hAoine do adhair dhé
182] gidh mór dá n-uair fhuair Muire
183] fá Mac 'gá bhuain don bhan-óigh
184] dar lat ní fhuair easanóir.
- 185] Bheith ag feitheamh a bhfuair d'olc
186] do Mhuire gár mhó guasocht
187] ní fhaomh i bhfad uadha an ógh
188] a brad ní chuala a comhmór.Mór.