Corpus of Electronic Texts Edition

Background details and bibliographic information

Tosach féile fairsinge

Author: Aodh Ollabhar Ó Carrthoidh

File Description

Electronic edition compiled and proof-read by Margaret Lantry

Funded by University College Cork and
Professor Marianne McDonald via the CURIA Project.

2. Second draft.

Extent of text: 1622 words

Publication

CELT: Corpus of Electronic Texts: a project of University College Cork.
College Road, Cork, Ireland—http://www.ucc.ie/celt

(1997) (2010)

Distributed by CELT online at University College, Cork, Ireland.
Text ID Number: G402143

Availability [RESTRICTED]

Available with prior consent of the CELT programme for purposes of academic research and teaching only.

Sources

    Manuscript source
  1. Dublin, Royal Irish Academy, MS 3, 136 (alias 23 L 17: see Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc. 1).
  2. Dublin, Royal Irish Academy, MS 743, 764 (alias A iv 3: see Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc. 18).
    The edition used in the digital edition
  1. Láimhbheartach Mac Cionnaith, Tosach féile fairsinge in Dioghluim Dána, Ed. Láimhbheartach Mac Cionnaith. , Dublin, Oifig an tSoláthair [Government Publication Office] (1938) page 415–419

Encoding

Project Description

CELT: Corpus of Electronic Texts

Sampling Declaration

All the editorial text with the corrections of the editor has been retained. Variant readings and editorial annotations have not been reproduced in this edition. Variants may be entered in a future edition.

Editorial Declaration

Correction

Text has been checked, proof-read and parsed using NSGMLS.

Normalization

The electronic text represents the edited text. Compound words have not been hyphenated after CELT practice.

Quotation

Quotation marks are temporarily retained.

Hyphenation

The editorial practice of the hard-copy editor has been retained.

Segmentation

div0=the whole text. Metrical lines and quatrains are marked and numbered.

Interpretation

Names of persons (given names), and places are not tagged. Terms for cultural and social roles are not tagged.

Canonical References

The n attribute of each text in this corpus carries a unique identifying number for the whole text.

The title of the text is held as the first head element within each text.

div0 is reserved for the text (whether in one volume or many).

The numbered quatrains provide a canonical reference.

Profile Description

Created: By Aodh Ollabhar Ó Carrthoidh, an Irish bardic poet Date range: c.1200–1600.

Use of language

Language: [GA] The text is in Classical Modern Irish.

Revision History


Corpus of Electronic Texts Edition: G402143

Tosach féile fairsinge: Author: Aodh Ollabhar Ó Carrthoidh


p.415

AODH OLLABHAR Ó CARRTHOIDH cct. ?
  1. 1] "Tosach féile fairsinge"
    2] —d'fhuighlibh Fíthil an focal;
    3] ní hiomdha dar n-aithnei-ne
    4] neach as urra don tosach.
  2. 5] Ní thig tosach fadhálta
    6] don tí dhligheas dán díom-sa;
    7] ní budh mór dá bharánta
    8] tosach an teagaisg ríoghdha.
  3. 9] Dó as fhearr thig an tosach-sa
    10] Ó Maol Ruanaidh rí Céise;
    11] tearc neach ar an domhan-sa
    12] as fhairsinge ná as fhéile.
  4. 13] Do-bhéaradh Mac Diarmuda
    14] a shúil tar ceann a einigh;
    15] dá mbeith fear a hiarrata
    16] níor bh'ei-sean fear a heitigh.
  5. 17] Ní ar domhan ní shanntuigheann
    18] acht dá dháil dá gach duine;
    19] nochan fearr an gallmhuileann
    20] ó léigtear é fa uisge.
  6. 21] Tomhaltach Mac Diarmuda
    22] mac na ríoghna ó Ráith Chruachan
    23] gá seadh méad a iarrata
    24] 's gur mó sa chách a chnuasach.
  7. 25] Rí maicne Maoil mhórRuanaidh
    26] 'ga dtá an t-eineach i gcartaigh
    27] fíon dá ól a hórchuachaibh
    28] uime ó mhadain go madain.

  8. p.416

  9. 29] Is uasal an t-aoghaire,
    30] a-tá aca ar a n-eineach;
    31] ní fhacas fós aonduine
    32] ag dul uadha fa eiteach.
  10. 33] Gearr budh lón a ionnmhus-san
    34] muna bheith Dia dá cosnamh,
    35] lámh aige dá thiodhlacadh
    36] is lámh oile dá bhronnadh.
  11. 37] Ní hí cuid na céadoidhche
    38] do-bheir Dia dá dhreich mhínghil
    39] acht é ag riar gach éanchoinnmhe
    40] bhíos 'n-a chás air dar-íribh.
  12. 41] A dtabhair mac Conchobhair
    42] agus a bhfaghann chuige
    43] aige ní fhuil comhchosmhail
    44] acht trághadh agus tuile.
  13. 45] Dá mbeith gan bhád ionlocha
    46] 's a dhámh i bpurt an locha
    47] do rachadh flaith Fiodhnacha
    48] dá bháthadh d'eagla ghotha.
  14. 49] Tomhaltach mac Conchobhair
    50] mheic Aodha—dia do thoice—
    51] mheic Chonchobhair chomhramhaigh
    52] mheic Tomhaltaigh óig oile.
  15. 53] Mheic Mhaol Ruanaidh romhasglaigh
    54] ris nach raibhe feidhm formaid
    55] mheic Ghiolla Chríosd chomhchubhaidh
    56] mheic Conchobhair mheic Cormaic.
  16. 57] Sgéal beag ar an gCormac-sa
    58] a-tá agam re n-a aithris;
    59] d'eagla gomadh domblasda
    60] dleaghar réilioghadh gairid.
  17. 61] Lá éigin dar éirghiosdar
    62] ar tulaigh láimh re a longphort
    63] oireacht i ngach éinionadh
    64] dá chumhga 'n-a mbíodh Cormac.
  18. 65] Go tulaigh na comhdhála
    66] do-chí chuca mun dtráth-sain
    67] bean leathchaoch ruadh roghránda
    68] 's aonbhrat lín ar a brághaid.

  19. p.417

  20. 69] Gabhais tres an aonach-sain
    70] nó go ráinig sí an baile;
    71] dí níor fhiafraigh éanduine
    72] cia hí nó cáit a raibhe.
  21. 73] Go Carraigh Meic Diarmada
    74] an tráth do-chuaidh an bhean-so
    75] níor shuidh an dúil diabhalda
    76] gur cóirigheadh lé leaba.
  22. 77] Oileachán beag éagcosmhail
    78] do-ní i n-uillinn an tighe;
    79] bliadhain dí ar an ndéarghadh-sain
    80] gan easbhaidh bídh ná dighe.
  23. 81] Gur caitheadh an bhliadhain-sin
    82] —mo chean do-rinne an ainmne—
    83] bean ná fear dá fiafraighe
    84] ní fhuair ar feadh na cairrge.
  24. 85] Téid an chaochruadh chiabhfhada
    86] ar gcor na bliadhna thairse
    87] d'ionnsaighe Mheic Diarmada
    88] 's beannaighis dó as a haithle.
  25. 89] Innisidh a himtheachta
    90] dó ó thosach go deireadh;
    91] ní sgéal so nach inleanta,
    92] sgéal as uaisle ar an eineach.
  26. 93] "Bliadhain gus an aimsir-se
    94] dhúinn it shíth, a rí Dhuibhe,
    95] ar bhfógra ó Thír Thairrngire
    96] bean mé ar ar cuireadh cluiche.
  27. 97] "I mbrugh Eamhna abhlaighe
    98] do cuireadh mé fa gheasaibh
    99] gan dul go Tír Thairrngire
    100] go mbeinn bliadhain 'n-a heasbhaidh.
  28. 101] "Níor gabhadh an bhliadhain-se
    102] uaim gan mo bheith i n-éantaigh
    103] 's gan neach ann dom fhiafraighe
    104] ar feadh an dá mhíos dhéag-sain.
  29. 105] "Do bhádhas an bhliadhain-se
    106] i gcúirt Locha Ché chornbhláith
    107] gan neach ann dom fhiafraighe
    108] —is do bhíodh uile an tromdháimh.

  30. p.418

  31. 109] "A n-áireamh ní féadfaidhe
    110] leath ná trian a mbí id bhaile,
    111] 's ní shaoileann díobh éanduine
    112] nach air féin bhíos bhar n-aire.
  32. 113] "Ar bhéasaibh ná ar mhíbhéasaibh
    114] ní diúltar neach ód thigh-se
    115] —'s ní léigthear acht fíréanaigh
    116] amháin i dteaghdhais nimhe.
  33. 117] "A Chormaic mheic Tomhaltaigh,
    118] an bhfuil ar feadh an bheatha
    119] teach i mbeinn an comhfhad-sain
    120] gan fhiafraighe acht do theach-sa?
  34. 121] "Beannacht agus bithbheannacht
    122] fágbhaim uile 'gad theaghlach;
    123] ní dearnadh 's ní dingeantar
    124] céim as uaisle ná a ndearnsad.
  35. 125] "Do ním-se dhuit fáisdine
    126] gé táim im beathadhach ghránna
    127] go mbia an t-oineach d'áiridhe
    128] 'gat shíol go laithe an bhrátha."
  36. 129] A geasa ó do fuasgaladh
    130] ar n-innisin a heachtra
    131] imthighis an ruadhchailleach;
    132] ní dí támuid budh-easda.
  37. 133] A airdrí fial foighideach
    134] is riot bheanas an sgéal-so;
    135] id bhrugh ní bhí coimhidheas
    136] re duine do shíol Eabha.
  38. 137] Níor bh'usa don chailligh-sin
    138] bheith mar do bhí i mbrugh Cormaic
    139] iná bheith id bhaile-se,
    140] a rí Locha Ché chollbhuig.
  39. 141] Do-ghabhthaoi id bhrugh bhiothbhuan-sa
    142] sgol ris gach gceird i nÉirinn
    143] 's ní bhíodh i dTigh Mhiodhchuarta
    144] acht duine ris gach éincheird.
  40. 145] Do ghreasa, do mhadhmanna,
    146] ní fhéadaim bheith dá bhfaisnéis;
    147] ní thuillfeadh san adhmad-sa
    148] an deachmhadh cuid dod chaithréim.

  41. p.419

  42. 149] Ad theagmháil, a Thomhaltaigh,
    150] ní thiocfadh duine ar domhan,
    151] a Chú Chuluinn churata
    152] a Chonaill Chúigidh Chonnacht.
  43. 153] A-tá ag dúsacht th'adhmholta,
    154] a rí ceirtbhreathach Céise,
    155] nach foghnann don adhmad-sa
    156] tosach acht tosach féile.

    Tosach féile.