Corpus of Electronic Texts Edition

Background details and bibliographic information

Iongaibh thú orm, a Iarla

Author: Gofraidh Fionn Ó Dálaigh

File Description

Electronic edition compiled and proof-read by Margaret Lantry

Funded by University College Cork. and
Professor Marianne McDonald via the CURIA Project.

2. Second draft.

Extent of text: 2180 words

Publication

CELT: Corpus of Electronic Texts: a project of University College Cork.
College Road, Cork, Ireland—http://www.ucc.ie/celt

(1997) (2008)

Distributed by CELT online at University College, Cork, Ireland.
Text ID Number: G402124

Availability [RESTRICTED]

Available with prior consent of the CELT programme for purposes of academic research and teaching only.

Sources

    Manuscript source
  1. Dublin, Royal Irish Academy, MS 743, 665 (alias A iv 3: see Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc. 18).
    The edition used in the digital edition
  1. Láimhbheartach Mac Cionnaith, Iongaibh thú orm, a Iarla in Dioghluim Dána, Ed. Láimhbheartach Mac Cionnaith. , Dublin, Oifig an tSoláthair [Government Publication Office] (1938) page 338–344

Encoding

Project Description

CELT: Corpus of Electronic Texts

Sampling Declaration

All the editorial text with the corrections of the editor has been retained. Variant readings and editorial annotations have not been reproduced in this edition. Variants may be entered in a future edition.

Editorial Declaration

Correction

Text has been checked, proof-read and parsed using NSGMLS.

Normalization

The electronic text represents the edited text. Compound words have not been hyphenated after CELT practice.

Quotation

There are no quotations.

Hyphenation

The editorial practice of the hard-copy editor has been retained.

Segmentation

div0=the whole text. Metrical lines and quatrains are marked and numbered.

Interpretation

Names of persons (given names), and places are not tagged. Terms for cultural and social roles are not tagged.

Canonical References

The n attribute of each text in this corpus carries a unique identifying number for the whole text.

The title of the text is held as the first head element within each text.

div0 is reserved for the text (whether in one volume or many).

The numbered quatrains provide a canonical reference.

Profile Description

Created: By Gofraidh Fionn Ó Dálaigh, an Irish bardic poet (1320–1387) Date range: c.1340–1387.

Use of language

Language: [GA] The text is in Classical Modern Irish.

Revision History

Corpus of Electronic Texts Edition: G402124

Iongaibh thú orm, a Iarla: Author: Gofraidh Fionn Ó Dálaigh

p.338

GOFRAIDH FIONN Ó DÁLAIGH cct.
  1. 1] Iongaibh thú orm, a Iarla,
    2] mór mh'fhearg ret fholt ngéigniamhdha;
    3] ná tabhair fheirg ar th'fhilidh;
    4] teilg i n-aghaidh th'aindlighidh.
  2. 5] Sul thuileas mo thonn fheirge
    6] do ghríosadh do ghruaidhleirge
    7] do-bhéar robhadh romham féin
    8] gidh foghal oram ei-séin.
  3. 9] Na foghla as a bhfás pudhar
    10] orm, a Iarla DeasMhumhan,
    11] tú do-ní iad ó fhuilnge,
    12] a rí Liag dá leanfuim-ne.
  4. 13] Ní racha sinn seachad féin
    14] dot éagnach, a ucht mínréidh;
    15] red ghnúis mbuig is dú a dhéanamh,
    16] dhuid a-tú dá thaisbéanadh.
  5. 17] Is ort as cóir a chumhal
    18] d'agra, a Iarla DheasMhumhan,
    19] lucht faghla nach rosgar ruibh
    20] do losgadh mh'arbha ar th'ionchuibh.
  6. 21] Gé tharmairt a thoidheacht de
    22] goradh do ghnúise háille
    23] ar son ghairthe gráin leargan
    24] ní cáir aighthe d'imdheargadh.

    7. p.339

  7. 25] Óglách dhuit do-rinne riom
    26] adhbhar móide nach maithfiom;
    27] gníomh té dá dtíosadh don mhóid
    28] mé dod ghríosadh, a Ghearóid.
  8. 29] Dá ndearnainn, a dhreach mar bhláth,
    30] gríosadh th'aighthe tret óglách
    31] mó a chionta don tí dá dtig
    32] gach ní dá dtiocfa treimhid.
  9. 33] Ar ulc riot-sa agus rum-sa
    34] tángas d'fhoghail oram-sa,
    35] a ghéag shúlchar Shíotha Truim,
    36] do rúnchar fhíocha eadruinn.
  10. 37] Feall orm do chaibhdhin charraigh
    38] ní leanabh é ar easurraidh;
    39] 'ma íoc ná déanaidh-se doirr;
    40] m'éaraic-se is díot do dhleasoinn.
  11. 41] Ar mbiodhbha d'eadráin oruinn
    42] tar éis meabhla 's míochomhuill,
    43] a leomhan dearccorr fionn Fáil,
    44] leattrom is gan ionn d'eadráin.
  12. 45] Uirre sin gidh saor thu-sa,
    46] éagcóir d'éis na meabhla-sa
    47] lucht a déanmha i dtreise id thoigh
    48] —gé théarna mei-se ón mheab- hail.
  13. 49] Gion gur thuiteas leo is leanta
    50] dhaoibh-se drong an aineachta
    51] mar do dáilte crú mo chuirp;
    52] im shláinte is dú mo dhíoghuilt.
  14. 53] Feall orm, is gan é ar séana,
    54] cuin dhíolfa nó dhíghéala?
    55] dlighidh tú a dhíol nó a dhíoghail
    56] síodh mása dhú i ndoighníomhaibh.
  15. 57] Suidheochaidh mé do mhuin cheirt,
    58] clú th'fhéicheamhnais gidh oirrdheirc,
    59] an gníomh doluigh nach dearnais
    60] oruibh do bhríogh breitheamhnais.
  16. 61] Créad fhuil agaibh 'n-a aghaidh
    62] gan a íoc ret ollamhain?
    63] lucht cogair fhaghla mh'fhine
    64] agaibh tarla i dtuinidhe.

    17. p.340

  17. 65] Cuma gá conair raghas
    66] an fear re bhfuil mh'fhaltanas
    67] ní bhiú ag cleith dola ar a dhruim,
    68] a fhala is id leith leanaim.
  18. 69] An uair badh chóir dhuit druim ris
    70] nó a mhilleadh, a mheic Mhuiris,
    71] is gníomh dod dhreich mar dheargfhuil
    72] bheith ag díon do dhíbheargaigh.
  19. 73] Mar nach fuigheadh fear dom chloinn
    74] bheith tar th'oirbhire againn
    75] bheith agaibh ciodh 'ma badh cáir
    76] dom fhior chagaidh gá chongbháil.
  20. 77] A Ghearóid, gidh doirbh dhamh-sa
    78] druim do chur red chumann-sa
    79] ceadh 'ma badh ionpháirte inn
    80] is fear mh'iomcháinte ar th'uillinn.
  21. 81] Gé táim ort ag iarraidh ceirt,
    82] gidh ullamh thú dá thoirbheirt,
    83] leasg gan t'agra, a fhleasg Leamhna,
    84] leasg tagra re tighearna.
  22. 85] Tú d'agra gan t'aithghin linn
    86] mo dháil is mó do mhaithfinn;
    87] gidh ionam linn dod leanmhain
    88] ní hionann inn d'fhéicheamhnaibh.
  23. 89] Gidh mé as dírghe cuid don cháir
    90] dá n-agrar thú, a thuir Iomdháin,
    91] budh beag dtaraidh an tulchóir
    92] it aghaidh don agarthóir.
  24. 93] It aghaidh, a fhabhra mall,
    94] gé tá an fhírinne agam
    95] ní íocfa, a ghéag Thoighe Tháil,
    96] acht oile dhéag do dhíoghbháil.
  25. 97] Déantar síodh nó bearar breath
    98] eadrainn, a earla fáinneach;
    99] lór dhúinn a ndobhramair air,
    100] a ghormlannaigh úir éachtaigh.
  26. 101] Nó bíoth cairde leath ar leath
    102] 'n-ar ndáil gidh fada an fuireach
    103] nó go dteagmha, a dhaithghil duinn,
    104] dod fhreagra th'aithghin aguinn.

    27. p.341

  27. 105] Tuigim is mar thuar faladh,
    106] gidh iongnadh an t-ordaghadh,
    107] móid agad dhreich raghloin ruinn
    108] ar mbeith a hadhbhair aguinn.
  28. 109] Rum do rinneadh an bine
    110] fa bhfuil oram th'oirbhire;
    111] do-ghéan uime mh'oirbheirt féin;
    112] an buille oirrdheirc ei-séin?
  29. 113] Baramhail do-bhéarar dhi
    114] urchor i n-aghaidh ruaige
    115] dá dtógbha fhalaidh eile
    116] i n-aghaidh ar n-oirbhire.
  30. 117] Má do chiontuigheas rut riamh
    118] i gcúis fa madh cóir mh'aimhriar,
    119] a fholt na bhfinnearladh bhfann,
    120] nocht an t-indearbhadh oram.
  31. 121] Achmhusán nach eagail damh,
    122] gé tú ar thoradh mo theangadh,
    123] gríosadh neich fa a ní féine
    124] ná bheith ar tí toibhéime.
  32. 125] Aimhleas ar Ghaoidheal ná ar Ghall
    126] do mhuin diomdha ní dhearnsam;
    127] is díleas inn dá gach fhior;
    128] sinn fa dhímheas níor dligheadh.
  33. 129] Do-ní mé—ní dá mhaoid- heamh—
    130] i n-aghaidh bhar n-iolmhaoineadh
    131] dot fhéin dhaoinigh druim ar druim
    132] réir gach aoinfhir fam acmhuinn.
  34. 133] Aithreach a fhad do leanas
    134] díbh gidh maith bhar muintearas
    135] más é as tuar dímhiadha dhamh,
    136] a sduadh mhínfhiadha Mhumhan.
  35. 137] Trem dhiomdha ar do dhreic rachaoin
    138] ní fhuighbhe uainn éantathaoir;
    139] nochan fhuighbhe uaim itghe;
    140] is cuibhdhe uaibh imirce.
  36. 141] Imirce nach áil linne
    142] do-ghéan d'aimhdheoin mh'intinne
    143] tre fheirg ret aighidh nuaidhe,
    144] a dheirg raighil rosguaine.

    37. p.342

  37. 145] Ceileabhradh dhuit—dia do mhóid;
    146] mei-se ag gluasacht, a Ghearóid;
    147] do sheachna ar neach níor dhú dhamh
    148] muna bheath tú dom thréagadh.
  38. 149] Fear aithne na n-uile cheard
    150] dom thréagadh truagh an díbhearg;
    151] gá dú acht ní aithnighe inn
    152] gidh tú as aithnighe i nÉirinn.
  39. 153] Feabhas th'aithne, a fhir Theamhra,
    154] córaide dhamh doimheanma
    155] th'anáir faoi ó nach fuighinn;
    156] fagháil gnaoi do ghnáthuighinn.
  40. 157] Dar leat nocha rabha riamh
    158] id bhrugh, a bharr na bhfinnchiabh,
    159] is ná faca sibh sinne,
    160] a fhir dhathta Dhuibhlinne.
  41. 161] Dá dteagmhainn duid ar druim róid
    162] seocham do ghéabhtha, a Ghearóid,
    163] gan mé ná thú rinn do rádh
    164] agus rinn chlú ar mo chomhrádh.
  42. 165] Beag má do-bheirim aithne
    166] ort gidh adhbhar machtnuighthe
    167] mar do-chuaidh th'aigneadh tar ais
    168] uainn ar gcaidreamh bhar gcádhais.
  43. 169] Ní chongbha th'aghaidh mhóir mhoill
    170] feadh a haithinte oruinn;
    171] deacair dhamh aithne uirre
    172] gan char aighthe oruinn-ne.
  44. 173] Dar leat ní tu-sa a-tá ann
    174] gér dhlúith dá chéile ar gcumann,
    175] nó no ní mei-se mé féin
    176] gidh bé dan treise a thoibhéim.
  45. 177] Baramhail aithne agam
    178] a-tá, a chraobh fhial fhabhradhdonn,
    179] ar do ghlár 's ar ghné th'aighthe
    180] gidh lán mé dod mhearaithne.
  46. 181] Gé aithnim th'aghaidh gcorcra
    182] is th'ucht solus somholta
    183] t'aigneadh ní aithnim a bheag
    184] aithghreim dod chaidreamh caithfead.

    47. p.343

  47. 185] Ní hé a ghuth as ghabhtha orm
    186] mo bhiodhbha, a bharr na bhfiarchorn;
    187] do mhealladh, a bhionnshlat Bhreagh,
    188] d'iomlat teangadh ná tigeadh.
  48. 189] Is faoi leis an bhfear do chum
    190] dhuit sgéal aimhleasa oram
    191] gion go ndéine inn d'ionnlach
    192] sinn dá chéile coimhdhiomdhach.
  49. 193] Ní hé ná badh éidir lat
    194] a chosg, a chiabh na bhfionnshlat;
    195] a mbí im cheann gion go gcoisge
    196] do-sní dream as díochoisge.
  50. 197] Gion go gcoisge an gcaibhdhin mbig
    198] do-ní orm cion nach ceilid,
    199] cogadh na gcuradh coisge,
    200] pobal Mumhan míonfhoisde.
  51. 201] Do choisgis cogadh chlann Luirc,
    202] do cheartuighis chloinn shaorChuirc;
    203] ceadh fa gcoisge na ríogha
    204] 's nach coisge mh'fhear eissíodha?
  52. 205] Eadram agus mh'fhear cionadh
    206] libh gion go reich réidhioghadh
    207] réidh uaibh UrMhumha is Éile,
    208] sluaigh urlamha aigmhéile.
  53. 209] Laighnigh i leith do dhroma
    210] fraoch mar éirgheas eatorra
    211] tú don chéadghuth ga gcosg soin
    212] do bhrosd ar n-éagnach oruibh.
  54. 213] Do réidhigh do neart a-niar
    214] snaidhm cogaidh Chloinne Uilliam;
    215] truagh ar réidhigh do rosg glan
    216] 's gan chosg ar n-éinfhir fhaladh.
  55. 217] Mar sin dámadh loinn libh-se
    218] do choisgfidhe an gcaibhdhin-se;
    219] tig dhíbh Í Chairbre do chosg
    220] is airge an tír le a dteagosg.
  56. 221] Ní chluinim cogadh dá mhéad,
    222] a Iarla Inse finnGhréag,
    223] nach coisge ó nach ceile
    224] gion go gcoisge ar gcoillidhe.

    Iong.

    57. p.344

  57. 225] Saor, a Eilionór, ar mh'fheirg
    226] th'aghaidh leathain mhóir mhíndeirg;
    227] gé tá míndeirge id ghnúis ghloin
    228] ní i gcúis díbheirge deargthair.
  58. 229] A Chondaois Cóigidh Mumhan
    230] nar luigh ar lucht ealadhan
    231] gidh tuar mo dhoirre a-dire
    232] ní thoille uam oirbhire.

    Iongaibh.