Corpus of Electronic Texts Edition

Fód codarsna críoch Bhanbha (Author: Eochaidh Ó hEoghusa)

p.302

1. 1] Fód codarsna críoch Bhanbha;
   2] mór d'uaislibh na hathardha
   3] taoth ar sgáth oiléin na n-olc
   4] fan gnáth doimhéin do dhúsocht.
2. 5] Iomdha leacht Ghoill is Ghaoidhil,
   6] iomdha éacht do b'ionmhaoidhimh,
   7] iomdha oil úir san eing-se
   8] re goimh thnúidh 'n-a timchill-se.
3. 9] Ríoghraidh Ghall, Gaoidhil Bhanbha,
   10] gnáth leo lot na hathardha
   11] re gomh croidhe dá chéile;
   12] blogh oile dá haimhréidhe.
4. 13] Meinic a-niodh 's a-nallain
   14] miosgais chroidhe ag cniochtGhallaibh
   15] do chloinn mhéirsheing Ghaoidhil Ghlais
   16] fa Éirinn bhfaoilidh bhfoltchais.
5. 17] Meanma chroidheamhail chogthach,
   18] aigneadh doiligh díoghaltach
   19] dóibh sin ag saorchath Banbha
   20] fir na n-aolchlach nAllmhardha.
6. 21] Lucht inghreama Innse Fáil
   22] 's clann mhillteach Mhíleadh Easbáin
   23] casmhail a rún dá-roile
   24] fa Mhúr n-arsaidh n-Úghoine.
7. 25] Eagla cniochtGhall re a gceanaibh
   26] eagla Ghall ar Ghaoidhealaibh
   27] 's gan ghlas fa éineing orra
   28] ní has d'Éirinn eatorra.
8. 29] Gidh eadh ní hionann gach olc
   30] is anbhuain fhairche Chonnocht,
   31] achadh cuaingheal na gcall sean,
   32] ó bhuaidhreadh Ghall is Ghaoidheal.
9. 33] Sluagh Danar ar dhruim a cean
   34] ar olc re huaislibh Ghaoidheal
   35] tír na sruth bhfaoilidh bhfosaidh,
   36] Gaoidhil san chruth chéadna-sain.

---

p.303

10. 37] Tnúthach bhfoghla re fada
    38] Goill is mac Meic Diarmada
    39] —mór d'éintír ionnramh a n- olc—
    40] fa fhionnmhagh gcéichtmhín gConnocht.
11. 41] Ní choisgid aonlá d'fhoghail
    42] Goill Fhódla d'fhuath Chonchobhair;
    43] bídh amhlaidh ar fhuath na nGall
    44] faghlaidh a dtuath 'n-a dtiomchall.
12. 45] Ní lugha as mhillteach mac Taidhg
    46] ar iath Cruachna an chláir mhínaird
    47] tír bhreaclongach na mbruach slim
    48] d'fhuath eachtronnach 'n-a inntinn.
13. 49] Mór longphort do leagadh lais
    50] feadh cogaidh an duinn dearcglais
    51] 's níor tógbhadh dún ná diongna
    52] san mhúr fhódghlan oireaghdha.
14. 53] Gidh eadh is easbhaidh air féin
    54] gach cion gnáth, gach greas aigmhéil,
    55] gach díbhearg dá ndéanann sain,
    56] fa réadhfhonn mhíndearg MaonMhaigh.
15. 57] Budh aithreach leis uair éigin
    58] iath Cruachna an chláir mhínghéiggil
    59] muighe slaitgheala síon dte
    60] gan aitreabha ríogh roimhe.
16. 61] Caithfidh cuingidh Cláir Meadhbha
    62] bheith ag ól fleadh bhfíneamhna
    63] —náir don tairngeartach ros togh—
    64] fa ghairbhleachtach cláir Chruachan.
17. 65] Gach brugh dar bhris go talamh,
    66] gach lios dar loisg Conchabhar
    67] budh saothrach ar a ghruaidh ngil
    68] ag uaim aolchloch 'n-a n-áitibh.
18. 69] Adamar tar éigceart nGall
    70] budh fuar do dhruim a ndéanann
    71] ráth shéadChruachan na sreabh dte
    72] fa éadnuachar ngeal nGaillmhe.
19. 73] Seinbhean na ríogh, Ráth Cruachan,
    74] go mbia cuimhne a chreachruathar
    75] saoilim—gion go saoiltir lais—
    76] 'gun mhaoilinn bhraointigh bheannghlais.

---

p.304

20. 77] Tuigthe dhamh gé deirim sain
    78] do nós bhan nach bí Cruachain
    79] iosdadh úr oileamhna Chuinn;
    80] roidhiomdha dhún mar dearaim.
21. 81] Luighfidh air d'éis a ndearna;
    82] ní bhia cuimhne a céidmheanma
    83] glac as créachtdomhain ó chath
    84] ag séantolaigh mhac Mághach.
22. 85] Ráth Meadhbha na múr líggeal
    86] fiú a bhfuair d'ulc dá himdhídean
    87] do bhiodhbhaidh Bruighne na bhFionn
    88] cuimhne ar dhiomdhaidh nach dligheann.
23. 89] Meinic riamh do rinneadh sain
    90] ag díon Chonnacht d'Ú Eoghain
    91] gníomh neamhthláith i n-uair fheadhma
    92] fa chreachráith bhfuair bhfinnMheadhbha.
24. 93] Meinic lingeas leirg dtroda
    94] re cathaibh chlann nDiarmuda
    95] tre bhróin ngéirreann síothghlan sean
    96] ar léibheann bhfíochmhar bhféinneadh.
25. 97] Meinic dhoirtear i ndeabhaidh
    98] d'fhuil chodhnaigh chlann Muireadhaigh
    99] ceatha braon ndorus ndomhain
    100] fan dtaobh solus síodhamhail.
26. 101] Adhbhar omhain dá dhreich dhuinn
    102] a bhfuil d'airrdhíbh Chon Culuinn
    103] san ghríbh dhreachmhaordha ón Mhuaidh mhir
    104] dá neamhchaomhna ar uair éigin.
27. 105] Cú Chulainn an chroidhe mhir
    106] níor chuir riamh i rinn éigin
    107] bríogh i gcréachtnughadh a chuirp
    108] síol na n-éachtchuradh n-orrdhuirc.
28. 109] An tráth fa dtigdis uile
    110] i gCúigeadh chlann Rudhraidhe
    111] níor bh'uamhan le beithir mBreagh
    112] sluaghadh na gceithir gcóigeadh.
29. 113] Fir Éireann d'aonrún cogaidh
    114] d'éis na Tána tángadair
    115] d'fhios Eamhna na mbánshroth mbinn
    116] ealbha ánrath fa Oilill.

---

p.305

30. 117] Lingis i lámhaibh Ultach
    118] an Cú fíochdha fóbartach
    119] tré bhróin gcrannruaidh choille reann
    120] i gcoinne armshluaigh Éireann.
31. 121] Innlid ar Choin na ceardcha
    122] a gcleasa áigh inneallta
    123] uaisle an chuire chneisghil chaoimh
    124] sa bhreisligh uile d'aontaoibh.
32. 125] Leathtrom muinntire Meidhbhe
    126] don chur-sa ar Magh Muirtheimhne
    127] téid soin ar chéadfaidh catha
    128] do Choin éachtaigh fhionnMhacha.
33. 129] Gidh eadh tar éis a ndearna
    130] ar chathaibh Chláir seinMheadhbha
    131] do créichtchiorrbhadh cneas an Chon
    132] sa treas éichtiongnadh uathmhar.
34. 133] Cuiris láimh—lór do phudhar—
    134] d'eis a chuirp do chréachtnughadh
    135] slat do b'orsa d'fhine Ír
    136] ar cridhe an Chon-sa an chleitín.
35. 137] "An croidhe ad-chiú ar n-a tholladh
    138] go dul orm ní fheadamar
    139] gur neamhchruaidhe ná cur cloch"
    140] ar cur fearchuaine Ultach.
36. 141] "Gé a-tá a-niogh 'n-a chosair chró
    142] ní shaoil mé—móide mh'iarghnó—
    143] narbh iarann cruaidh mo chridhe"
    144] ar sduaidh ghrianfhonn Gháiridhe.
37. 145] "Bheith dom chroidhe d'fheoil nó d'fhuil
    146] dá saoilinn" ar Cú an chleasraigh
    147] "fa chlár sreabhghlas na mbeach mbinn
    148] leath a ndearnas ní dhingninn."
38. 149] Mar sin narab séad samhail
    150] bheith i gcath, a Chonchabhair,
    151] gan ghuais fhuileachaidh d'arm ort,
    152] a bhadhbh fhuireachair éadtrocht.
39. 153] Saoiltear leat le linn deabhtha
    154] croidhe iarainn aithleaghtha
    155] 's gan sgáth a chréachtghoine id chorp,
    156] a bhláth céachtMhoighe Connocht.

---

p.306

40. 157] Dar leat bídh lúireach Logha
    158] i gcath fad chneas míontana
    159] red dhimbríogh i ndíon do chuirp,
    160] a ghríobh na n-ilghníomh n-orrdhuirc.
41. 161] Nó saoilidh tu-sa, a thaobh slim,
    162] go mbí airm Uair mheic Tuirinn
    163] id bhais tslim ghéiggealtais ghloin
    164] i rinn éigeantais agaibh.
42. 165] Munab eadh, is iongnadh linn
    166] mar thig tu-sa toisg innill
    167] saor i gcéidrinn gach chatha,
    168] a chraobh ghéigshlim ghormMacha.
43. 169] A aigneadh fosaidh feithmheach,
    170] a ghus reachtmhar ríbheithreach,
    171] a dhreach shlim níamhsholuis náir,
    172] a ghrianfhorais fhinn Fhuaráin.
44. 173] A éigne ón Charraig chladhaigh,
    174] a phosd catha, a Chonchobhair,
    175] a ghnúis ghairthe re dtéigh tol,
    176] a réim aithbhe dá hanfadh.
45. 177] A leac thairsigh na troda,
    178] a choiléin chlann nDiarmoda,
    179] a bholg fichigh fionnshroth dtréan,
    180] a chrithir shiobhlach shoighnéan.
46. 181] A-tá im chunnradh re a chéibh dtigh
    182] rann do ghnáth d'Aodh Mhág Uidhir,
    183] géag armghonta ón mhínFhinn mhuill
    184] d'fhírrinn adhmholta oruinn.
47. 185] Fiacha oram-sa amhlaidh sin
    186] inghean Domhnaill, dreach fhaoilidh,
    187] dlighidh sin míonrais molta
    188] dá síodhbhais dhil dhonnchorcra.
48. 189] Díoghrais mholta dá dreich dhuinn
    190] ní fuláir d'inghin Domhnaill;
    191] clú a saorathar is dual dí
    192] sduadh ó chaomhachadh Chairbre.

    Fód.