Corpus of Electronic Texts Edition
Background details and bibliographic information
Dlighidh ollamh urraim ríogh
Author: Seaán Buidhe Mac Bruaideadha
File Description
Electronic edition compiled and proof-read by Margaret Lantry
Funded by University College Cork. and
Professor Marianne McDonald via the CURIA Project.
2. Second draft.
Extent of text: 1908 words
Publication
CELT: Corpus of Electronic Texts: a project of University College Cork.
College Road, Cork, Irelandhttp://www.ucc.ie/celt (1997) (2008) (2016) Distributed by CELT online at University College, Cork, Ireland.
Text ID Number: G402103
Availability [RESTRICTED]
Available with prior consent of the CELT programme for purposes of
academic research and teaching only.
Sources
Manuscript sources- Dublin, Royal Irish Academy, MS 3, 40 (alias 23 L 17: see
Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc.
1).
- Dublin, Royal Irish Academy, MS 703, 67 (alias 23 H 8: see
Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc.
17).
- Dublin, Royal Irish Academy, MS 257, 40 (alias 23 G 24:
see Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc.
6).
- Dublin, Royal Irish Academy, MS 7, 39 (alias 24 L 13: see
Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc.
1).
- Dublin, Royal Irish Academy, MS 943, 47 (alias 24 C 21:
see Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc.
22).
- Dublin, Royal Irish Academy, MS 200, 341 (alias E v 2: see
Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc.
5).
- Castlerea (Co. Roscommon), Clonalis House, Book of the O'Conor Don, c. 1631.
- Edinburgh, National Library of Scotland 72 1 44 (alias
Advocates Library, 44, 9: see Mackechnie, Catalogue of Gaelic
Manuscripts in Selected Libraries of Great Britain and Ireland (Boston
MA 1973)).
The edition used in the digital edition- Láimhbheartach Mac Cionnaith, Dlighidh ollamh urraim ríogh in Dioghluim Dána, Ed. Láimhbheartach Mac Cionnaith. , Dublin, Oifig an tSoláthair [Government Publication
Office] (1938) page 252256
Encoding
Project Description
CELT: Corpus of Electronic Texts
Sampling Declaration
All the editorial text with the corrections of the editor has been
retained. Variant readings and editorial annotations have not been
reproduced in this edition. Variants may be entered in a future
edition.
Editorial Declaration
Correction
Text has been checked, proof-read and parsed using NSGMLS.
Normalization
The electronic text represents the edited text. Compound words
have not been hyphenated after CELT practice.
Quotation
Quotation marks are temporarily retained.
Hyphenation
The editorial practice of the hard-copy editor has been
retained.
Segmentation
div0=the whole text. Metrical lines and quatrains are
marked and numbered.
Interpretation
Names of persons (given names), and places are not tagged. Terms
for cultural and social roles are not tagged.
Canonical References
The n attribute of each text in this corpus carries a
unique identifying number for the whole text.
The title of the text is held as the first head
element within each text.
div0 is reserved for the
text (whether in one volume or many).
The numbered quatrains provide a canonical reference.
Profile Description
Created: By Seaán Buidhe Mac Bruaideadha, an Irish bardic poet. This poem has also been ascribed to other poets.
Date range: c.13401360.
Use of language
Language: [GA] The text is in Classical Modern Irish.
Revision History
Corpus of Electronic Texts Edition: G402103
Dlighidh ollamh urraim ríogh: Author: Seaán Buidhe Mac Bruaideadha
p.252
SEAÁN BUIDHE MAC BRUAIDEADHA cct.
- 1] Dlighidh ollamh urraim ríogh;
2] dlighidh rí cách do choimhdhíon;
3] gidh sluagh do chromadh fa a chuing
4] dual dá ollamh a urruim.
- 5] Rí go hurramach umhal
6] re hucht fheirge a ollamhan
7] gealaidh snuadh dubhlachta dháibh
8] is tuar umhlachta d'fhagháil.
- 9] Cúis eatha d'fhás tre thalmhain
10] urraim airdríogh d'ollamhnaibh;
11] an tsíon ón fhoighide as fhearr,
12] gloinide síodh is soineann.
p.253
- 13] Tig don bhreith bláth tre dhairghibh,
14] is móiriasg i mionaibhnibh,
15] na croinn dí ag donnadh a bhfolt,
16] rí dá ollamh ag umhlacht.
- 17] Biaidh ó so a-mach sa Mhumhain
18] ót umhlacht dot ollamhain
19] suan, a Mhathghamhain, 'gun mhuir,
20] tuar daghtharaidh, tuar turuidh.
- 21] Mh'urraim uait fat fhíon chomhóil
22] 's ar fhuilngis uaim d'easonóir,
23] a Í Bhriain, a bhronnadh greagh,
24] d'ollamh im dhiaidh budh dídean.
- 25] Do las mh'uaill ót fhíon nuadhonn
26] 's ót uaisle d'fhior aonghualann,
27] a bhas sheang ghéigmhíolla gheal;
28] fa teann éigcríonna mh'aigneadh.
- 29] Bríogh uaibhreach an fhíona fhinn
30] tug mar do arduigh mh'inntinn;
31] neart an dá fhíon it ollamh
32] gníomh nar chleacht ar chéadlongadh.
- 33] Niam ciontach red chéibh ndrolaigh
34] fa a ndubhairt mé, a Mháthghamhain,
35] dámadh gníomh mh'fhearg-sais ní
headh
36] acht t'fhíon dearg-sa is do dháileamh.
- 37] Gach easurraim dar fhéad sinn
38] duit, a Í Bhriain ó Bhoirinn,
39] tug mé acht gan mé dod bhualadh;
40] fa drud é re hanuabhar.
- 41] Níor choigleas, a chiabh na ndrong,
42] tu-saníor theangmháil chomhthrom;
43] tú rom choigil-se, a ghruadh glan,
44] a sduadh bhoiginnse Breatan.
- 45] Buinne luath lasrach mire
46] ná néal gréine goirtighe;
47] loisgnighe m'fheargdo bh'fhearg mhear
48] gur shearg t'fhoisdine mh'aigneadh.
- 49] Mei-se go crithreach corrach,
50] tu-sa áiseach urramach,
51] ar dteagmháil, a shlat Shligigh,
52] lat gá headráin d'fhoighidin.
p.254
- 53] Mar so is dual, a dhreach chochlach;
54] file faobhrach freagorthach
55] agus rí maithmheach málla
56] do-ní taithleach teagmhála.
- 57] Dá mbeitheá mar do bhí sinn
58] is lasair fheirge it inntinn
59] ó ar dteagmháil agus tu-sa
60] ar n-eadráin níor bh'urusa.
- 61] Ná bíodh aithmhéala, a fholt tais,
62] ort-sa fan urraim thugais;
63] rug th'uirrim ós aird t'áirimh,
64] a bhuinnsheing aird fhorbhfáilidh.
- 65] Iongnadh dhuit-se dá ndeachadh
66] d'éis do chlú do chéidleathadh
67] ar aithreachas dod ghnúis ghil
68] an chúis aithleathas th'áirimh.
- 69] Ó adhnadh t'fheirge im aghaidh
70] do b'fhearr mhei-se, a Mhathghamhain,
71] le a bhfríoth d'urraim ód ghruadh gheal
72] dámadh fuar umainn th'aigneadh.
- 73] A Í Bhriain bhalbhas tonna,
74] budh feirrde th'ádh urruma
75] th'abhra glan dromannach dubh
76] damh go hurramach umhal.
- 77] Urraim cháich, ceilt dá ndeacraibh
78] agad, a mheic Muircheartaigh,
79] an bhreath chumainn as cubhaidh,
80] is t'urraim dot ollumhain.
- 81] Urraim ót fhilidh d'fhagháil
82] do budh ei-séin t'easonáir;
83] t'anóir, a bhile Bhanbha,
84] t'fhile d'fhagháil th'urrama.
- 85] A-déar riot, a rí Bhanba;
86] "do-fheadar iocht Mathghamhna;
87] ní fhúigfeadh mé a ghualainn ngil,
88] dá mbualainn é mun aim-sin."
- 89] Usaide dá fholt drongach
90] bheith dá ollamh urramach
91] d'uirrim ní iarrthair acht sin
92] ar choinnill iarthair Uisnigh.
p.255
- 93] Sgéal beag agam dá fholt fhionn
94] ar uabhar ollamh n-Éireann
95] dias dar ghiall gaisgeadh 's gal
96] ar Bhrian Mhaisdean 's ar Mhurchadh.
- 97] Lá do riacht Murchadh meadhrach
98] go Ceann Coradh gceithearnach,
99] an bile úr geaslach geal
100] ag súr easlach is innbhear.
- 101] Bean oirfidigh Mheic Liag loinn
102] tarla dhó ar ndul san urlainn;
103] laogh ar shlabhradh ghlas 'n-a ghlaic
104] ar hadhnadh as do b' orrdhraic.
- 105] Tug grádh ar láthair don laogh,
106] guidhis an inghean fholtchaomh
107] Murchadh fa mhac na heilte
108] slat na n-urchar n-innilte.
- 109] "Fa chomhair Bhriain muna bheath
110] fada go bhfuighthea eiteach
111] uaim, a chraobh bhíthe bhanda,
112] fan laogh síthe saorchlannda."
- 113] "Gér bh'fhearr uait linn" ar an bhean
114] "soidhfidh dhamh-sa fa dheireadh,
115] a chaomhchraobh do chlannaibh Luirc,
116] an baothlaogh allaidh orrdhuirc.
- 117] "An séad ríogh do
ró go
Brian"
118] do ráidh an inghean fhoiltfhiar
119] "ciodh nach biadh gidh bronnadh teann
120] ó Bhrian ag ollamh Éireann?
- 121] "Don oirfideach ón ollamh
122] dáilfidhear an deaghbhronnadh;
123] an laogh bu liom-sa fa dheoidh,
124] a chraobh fhionn-sa dot aimhdheoin."
- 125] Re briathraibh millse na mná
126] mac ríogh Éireann do iompá;
127] tug an laogh don inghin óig
128] taom as ar imdhigh urchóid.
- 129] Gabhais éad dá fhaicsin sin
130] oirfideach Meic Liag Luimnigh
131] dar gheall Inis fhádbháin Fháil
132] d'fhágbháil gér bh'iris
éagcáir.
p.256
- 133] "Ní bhiú-sa i nÉirinn idir"
134] ar Mac Liag "d'éis mh'oirfidigh."
135] "ní bhiú" ar Brian na ngéirreann
nglan
136] "i bhfiadh Éireann gan mh'ollamh."
- 137] "Tríom-sa ní thiocfa" ar Murchadh
138] "Mac Liag dá lean sobharthan"
139] ar an tslat fhial ágnáir fhionn
140] "ná Brian d'fhágbháil na
hÉireann."
- 141] "Ós mei-se as éasgaidh n-asdair
142] leig liom mo lucht tuarasdail"
143] ar a mhac re Brian mBanbha
144] slat fa rian gach ríoghdhamhna.
- 145] "Dá léiginn-se leat tar muir
146] lucht do mhórbhronnta, a Mhurchaidh,"
147] do ráidh Brian nar óbair fheall
148] "ba dá dtrian d'ógaibh Éireann."
- 149] Ag mnaoi an oirfidigh ann soin
150] tarla tuarasdal Mhurchaidh;
151] do ráidh sí nach biadh a-bhus
152] is triall don tí dá dtárras.
- 153] Inntinn re haitheasg na mná
154] don oirfideach do iompá
155] dar fosdadh Brian na mbrat nglan
156] gan triall is a mhac Murchadh.
- 157] Le hardollamh Innse Fáil
158] geallais Brian Éire d'fhágbháil;
159] na táinte bó an bronnadh each
160] mó dá ollamh an t-eineach.
- 161] Muirn Meic Liag 'n-a lasair thruim
162] 'n-a tuinn ionnarbthaigh ionuinn,
163] rinn ar macnais-ne go mear
164] ón linn atmhair-se im aigneadh.
- 165] Clann Táil do thileadh Banbha
166] saoilim le séan Mhathghamhna
167] Banbha fa bhreith a chinidh
168] ar gcleith fhaghla is aindlighidh.Dlighidh.