Corpus of Electronic Texts Edition

Background details and bibliographic information

Dlighidh ollamh urraim ríogh

Author: Seaán Buidhe Mac Bruaideadha

File Description

Electronic edition compiled and proof-read by Margaret Lantry

Funded by University College Cork. and
Professor Marianne McDonald via the CURIA Project.

2. Second draft.

Extent of text: 1908 words

Publication

CELT: Corpus of Electronic Texts: a project of University College Cork.
College Road, Cork, Ireland—http://www.ucc.ie/celt

(1997) (2008) (2016)

Distributed by CELT online at University College, Cork, Ireland.
Text ID Number: G402103

Availability [RESTRICTED]

Available with prior consent of the CELT programme for purposes of academic research and teaching only.

Sources

    Manuscript sources
  1. Dublin, Royal Irish Academy, MS 3, 40 (alias 23 L 17: see Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc. 1).
  2. Dublin, Royal Irish Academy, MS 703, 67 (alias 23 H 8: see Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc. 17).
  3. Dublin, Royal Irish Academy, MS 257, 40 (alias 23 G 24: see Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc. 6).
  4. Dublin, Royal Irish Academy, MS 7, 39 (alias 24 L 13: see Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc. 1).
  5. Dublin, Royal Irish Academy, MS 943, 47 (alias 24 C 21: see Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc. 22).
  6. Dublin, Royal Irish Academy, MS 200, 341 (alias E v 2: see Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc. 5).
  7. Castlerea (Co. Roscommon), Clonalis House, Book of the O'Conor Don, c. 1631.
  8. Edinburgh, National Library of Scotland 72 1 44 (alias Advocates Library, 44, 9: see Mackechnie, Catalogue of Gaelic Manuscripts in Selected Libraries of Great Britain and Ireland (Boston MA 1973)).
    The edition used in the digital edition
  1. Láimhbheartach Mac Cionnaith, Dlighidh ollamh urraim ríogh in Dioghluim Dána, Ed. Láimhbheartach Mac Cionnaith. , Dublin, Oifig an tSoláthair [Government Publication Office] (1938) page 252–256

Encoding

Project Description

CELT: Corpus of Electronic Texts

Sampling Declaration

All the editorial text with the corrections of the editor has been retained. Variant readings and editorial annotations have not been reproduced in this edition. Variants may be entered in a future edition.

Editorial Declaration

Correction

Text has been checked, proof-read and parsed using NSGMLS.

Normalization

The electronic text represents the edited text. Compound words have not been hyphenated after CELT practice.

Quotation

Quotation marks are temporarily retained.

Hyphenation

The editorial practice of the hard-copy editor has been retained.

Segmentation

div0=the whole text. Metrical lines and quatrains are marked and numbered.

Interpretation

Names of persons (given names), and places are not tagged. Terms for cultural and social roles are not tagged.

Canonical References

The n attribute of each text in this corpus carries a unique identifying number for the whole text.

The title of the text is held as the first head element within each text.

div0 is reserved for the text (whether in one volume or many).

The numbered quatrains provide a canonical reference.

Profile Description

Created: By Seaán Buidhe Mac Bruaideadha, an Irish bardic poet. This poem has also been ascribed to other poets. Date range: c.1340–1360.

Use of language

Language: [GA] The text is in Classical Modern Irish.

Revision History


Corpus of Electronic Texts Edition: G402103

Dlighidh ollamh urraim ríogh: Author: Seaán Buidhe Mac Bruaideadha


p.252

SEAÁN BUIDHE MAC BRUAIDEADHA cct.
  1. 1] Dlighidh ollamh urraim ríogh;
    2] dlighidh rí cách do choimhdhíon;
    3] gidh sluagh do chromadh fa a chuing
    4] dual dá ollamh a urruim.
  2. 5] Rí go hurramach umhal
    6] re hucht fheirge a ollamhan
    7] —gealaidh snuadh dubhlachta dháibh—
    8] is tuar umhlachta d'fhagháil.
  3. 9] Cúis eatha d'fhás tre thalmhain
    10] urraim airdríogh d'ollamhnaibh;
    11] an tsíon ón fhoighide as fhearr,
    12] gloinide síodh is soineann.

  4. p.253

  5. 13] Tig don bhreith bláth tre dhairghibh,
    14] is móiriasg i mionaibhnibh,
    15] na croinn dí ag donnadh a bhfolt,
    16] rí dá ollamh ag umhlacht.
  6. 17] Biaidh ó so a-mach sa Mhumhain
    18] ót umhlacht dot ollamhain
    19] suan, a Mhathghamhain, 'gun mhuir,
    20] tuar daghtharaidh, tuar turuidh.
  7. 21] Mh'urraim uait fat fhíon chomhóil
    22] 's ar fhuilngis uaim d'easonóir,
    23] a Í Bhriain, a bhronnadh greagh,
    24] d'ollamh im dhiaidh budh dídean.
  8. 25] Do las mh'uaill ót fhíon nuadhonn
    26] 's ót uaisle d'fhior aonghualann,
    27] a bhas sheang ghéigmhíolla gheal;
    28] fa teann éigcríonna mh'aigneadh.
  9. 29] Bríogh uaibhreach an fhíona fhinn
    30] tug mar do arduigh mh'inntinn;
    31] neart an dá fhíon it ollamh
    32] gníomh nar chleacht ar chéadlongadh.
  10. 33] Niam ciontach red chéibh ndrolaigh
    34] fa a ndubhairt mé, a Mháthghamhain,
    35] dámadh gníomh mh'fhearg-sa—is ní headh—
    36] acht t'fhíon dearg-sa is do dháileamh.
  11. 37] Gach easurraim dar fhéad sinn
    38] duit, a Í Bhriain ó Bhoirinn,
    39] tug mé acht gan mé dod bhualadh;
    40] fa drud é re hanuabhar.
  12. 41] Níor choigleas, a chiabh na ndrong,
    42] tu-sa—níor theangmháil chomhthrom;
    43] tú rom choigil-se, a ghruadh glan,
    44] a sduadh bhoiginnse Breatan.
  13. 45] Buinne luath lasrach mire
    46] ná néal gréine goirtighe;
    47] loisgnighe m'fhearg—do bh'fhearg mhear—
    48] gur shearg t'fhoisdine mh'aigneadh.
  14. 49] Mei-se go crithreach corrach,
    50] tu-sa áiseach urramach,
    51] ar dteagmháil, a shlat Shligigh,
    52] lat gá headráin d'fhoighidin.

  15. p.254

  16. 53] Mar so is dual, a dhreach chochlach;
    54] file faobhrach freagorthach
    55] agus rí maithmheach málla
    56] do-ní taithleach teagmhála.
  17. 57] Dá mbeitheá mar do bhí sinn
    58] is lasair fheirge it inntinn
    59] ó ar dteagmháil agus tu-sa
    60] ar n-eadráin níor bh'urusa.
  18. 61] Ná bíodh aithmhéala, a fholt tais,
    62] ort-sa fan urraim thugais;
    63] rug th'uirrim ós aird t'áirimh,
    64] a bhuinnsheing aird fhorbhfáilidh.
  19. 65] Iongnadh dhuit-se dá ndeachadh
    66] d'éis do chlú do chéidleathadh
    67] ar aithreachas dod ghnúis ghil
    68] an chúis aithleathas th'áirimh.
  20. 69] Ó adhnadh t'fheirge im aghaidh
    70] do b'fhearr mhei-se, a Mhathghamhain,
    71] le a bhfríoth d'urraim ód ghruadh gheal
    72] dámadh fuar umainn th'aigneadh.
  21. 73] A Í Bhriain bhalbhas tonna,
    74] budh feirrde th'ádh urruma
    75] th'abhra glan dromannach dubh
    76] damh go hurramach umhal.
  22. 77] Urraim cháich, ceilt dá ndeacraibh
    78] agad, a mheic Muircheartaigh,
    79] an bhreath chumainn as cubhaidh,
    80] is t'urraim dot ollumhain.
  23. 81] Urraim ót fhilidh d'fhagháil
    82] do budh ei-séin t'easonáir;
    83] t'anóir, a bhile Bhanbha,
    84] t'fhile d'fhagháil th'urrama.
  24. 85] A-déar riot, a rí Bhanba;
    86] "do-fheadar iocht Mathghamhna;
    87] ní fhúigfeadh mé a ghualainn ngil,
    88] dá mbualainn é mun aim-sin."
  25. 89] Usaide dá fholt drongach
    90] bheith dá ollamh urramach
    91] d'uirrim ní iarrthair acht sin
    92] ar choinnill iarthair Uisnigh.

  26. p.255

  27. 93] Sgéal beag agam dá fholt fhionn
    94] ar uabhar ollamh n-Éireann
    95] dias dar ghiall gaisgeadh 's gal
    96] ar Bhrian Mhaisdean 's ar Mhurchadh.
  28. 97] Lá do riacht Murchadh meadhrach
    98] go Ceann Coradh gceithearnach,
    99] an bile úr geaslach geal
    100] ag súr easlach is innbhear.
  29. 101] Bean oirfidigh Mheic Liag loinn
    102] tarla dhó ar ndul san urlainn;
    103] laogh ar shlabhradh ghlas 'n-a ghlaic
    104] ar hadhnadh as do b' orrdhraic.
  30. 105] Tug grádh ar láthair don laogh,
    106] guidhis an inghean fholtchaomh
    107] Murchadh fa mhac na heilte
    108] slat na n-urchar n-innilte.
  31. 109] "Fa chomhair Bhriain muna bheath
    110] fada go bhfuighthea eiteach
    111] uaim, a chraobh bhíthe bhanda,
    112] fan laogh síthe saorchlannda."
  32. 113] "Gér bh'fhearr uait linn" ar an bhean
    114] "soidhfidh dhamh-sa fa dheireadh,
    115] a chaomhchraobh do chlannaibh Luirc,
    116] an baothlaogh allaidh orrdhuirc.
  33. 117] "An séad ríogh do ró go Brian"
    118] do ráidh an inghean fhoiltfhiar
    119] "ciodh nach biadh gidh bronnadh teann
    120] ó Bhrian ag ollamh Éireann?
  34. 121] "Don oirfideach ón ollamh
    122] dáilfidhear an deaghbhronnadh;
    123] an laogh bu liom-sa fa dheoidh,
    124] a chraobh fhionn-sa dot aimhdheoin."
  35. 125] Re briathraibh millse na mná
    126] mac ríogh Éireann do iompá;
    127] tug an laogh don inghin óig
    128] —taom as ar imdhigh urchóid.
  36. 129] Gabhais éad dá fhaicsin sin
    130] oirfideach Meic Liag Luimnigh
    131] dar gheall Inis fhádbháin Fháil
    132] d'fhágbháil gér bh'iris éagcáir.

  37. p.256

  38. 133] "Ní bhiú-sa i nÉirinn idir"
    134] ar Mac Liag "d'éis mh'oirfidigh."
    135] "ní bhiú" ar Brian na ngéirreann nglan
    136] "i bhfiadh Éireann gan mh'ollamh."
  39. 137] "Tríom-sa ní thiocfa" ar Murchadh
    138] "Mac Liag dá lean sobharthan"
    139] ar an tslat fhial ágnáir fhionn
    140] "ná Brian d'fhágbháil na hÉireann."
  40. 141] "Ós mei-se as éasgaidh n-asdair
    142] leig liom mo lucht tuarasdail"
    143] ar a mhac re Brian mBanbha
    144] slat fa rian gach ríoghdhamhna.
  41. 145] "Dá léiginn-se leat tar muir
    146] lucht do mhórbhronnta, a Mhurchaidh,"
    147] do ráidh Brian nar óbair fheall
    148] "ba dá dtrian d'ógaibh Éireann."
  42. 149] Ag mnaoi an oirfidigh ann soin
    150] tarla tuarasdal Mhurchaidh;
    151] do ráidh sí nach biadh a-bhus
    152] is triall don tí dá dtárras.
  43. 153] Inntinn re haitheasg na mná
    154] don oirfideach do iompá
    155] dar fosdadh Brian na mbrat nglan
    156] gan triall is a mhac Murchadh.
  44. 157] Le hardollamh Innse Fáil
    158] geallais Brian Éire d'fhágbháil;
    159] na táinte bó an bronnadh each
    160] mó dá ollamh an t-eineach.
  45. 161] Muirn Meic Liag 'n-a lasair thruim
    162] 'n-a tuinn ionnarbthaigh ionuinn,
    163] rinn ar macnais-ne go mear
    164] ón linn atmhair-se im aigneadh.
  46. 165] Clann Táil do thileadh Banbha
    166] saoilim le séan Mhathghamhna
    167] Banbha fa bhreith a chinidh
    168] ar gcleith fhaghla is aindlighidh.

    Dlighidh.