Corpus of Electronic Texts Edition

Background details and bibliographic information

Cúirt an Mheónoídhche

Author: Brian Merriman

File Description

Electronic edition compiled by Beatrix Färber, Laura Harmon

Funded by UCC College of Arts, Celtic Studies and Social Sciences via Writers of Ireland II

1. First draft, revised and corrected.

Extent of text: 9360 words

Publication

Distributed by CELT online at University College, Cork, Ireland.
Text ID Number: G308100

Availability [RESTRICTED]

Available with prior consent of the editor, Dr. Liam P. Ó Murchú, at the Department of Modern Irish, University College, Cork, for purposes of academic research and teaching only.

Sources

Manuscript source
1. Cambridge, Cambridge University Library, Add. 6562 (the poet's autograph).

Editions and Translations
1. Ludwig Christian Stern, Brian Merrimans Cúirt an mheadhóin oidhche, ZCP 5 (1905) 193–415 (includes German translation).
2. Risteárd Ó Foghludha (.i. Fiachra Éilgeach), Cúirt an Mheadhon Oidhche (Dublin: Hodges Figgis 1912). Reprinted 1949.
3. Daithí Ó hUaithne, Cúirt an Mheán Oíche (Dublin: Dolmen Press 1968).
4. Liam P. Ó Murchú, Cúirt an Mheonoíche le Brian Merríman (Baile Átha Cliath: An Clóchomhar 1982).
5. Cúirt an Mheónoidhche le Brian Merríman: A Diplomatic Text from Cambridge, University Library, Manuscript Additional 6562, ff. 6r–21r. For details see Pádarig de Brún and Máire Herbert, Catalogue of Manuscripts in Cambridge Libraries (Cambridge University Press 1986) 85–88.
6. Brian Merriman, The Midnight Court/Cúirt an Mheán Oíche, a critical edition by Brian Ó Conchubhair (Syracuse: Syracuse Unversity Press 2011).
7. Celia de Freine, Brian Merriman's The Midnight Court, (Syracuse: Syracuse Unversity Press 2013).

Further reading
1. Dr Ó Murchú has compiled a reading list on Brian Merriman for the Cumann Merriman (the Merriman Society), available on the Cumann Merriman website at http://www.merriman.ie/merriman/leabhair.en.

The edition used in the digital edition
1. Cúirt An Mheonoíche le Brian Merríman. Liam P. Ó Murchú (ed), Reissue with corrigenda [117 pp] Cumann MerrimanClare[?] (2005)

Encoding

Project Description

CELT: Corpus of Electronic Texts

Sampling Declaration

All editorial introduction, translation, glossary, notes and indexes have been omitted. Editorial corrigenda are included in the electronic edition.

Editorial Declaration

Correction

Text has been checked and proof-read twice at CELT. All corrections and supplied text are tagged.

Normalization

The electronic texts represents the edited text. Expanded abbreviations are marked ex in the XML file. In the HTML file, these appear in italics. ‘The punctum is often indistinguishable from ink droplets and other unimportant markings and soiling. The punctum is sometimes not written where expected; its absence is marked sic in the footnotes. The length accent when omitted where expected is marked sic in the footnotes. In keeping with the practice of scribes in the modern period the length accent can be used to mark long vowels and diphthongs, whether historical or arsing from phonological developments, e.g. gnáith (l.1), cíanta (l.9); siúbhal (l.1), ccínn (l.8), ádharc (l.21), ccoíllte (l.12). It should be noted, however, that in the MS the accent extends over the whole vowel and consonant cluster. When a long vowel is intended, this diplomatic edition places the accent over that vowel, e.g. siúbhal, above. When a diphthong is intended this edition places the accent (a) over the second vowel of the MS orthography, e.g. ccoíllte, above; (b) over the first written vowel in a vowel+consonant(s)+vowel cluster, e.g. ádharc, above, ttaíghreamh (l.38).’ At the foot of one folio, the initial word of the following folio is often written below the last line of verse. These words are commented out in the XML file.

Quotation

Quotation marks are rendered q.

Hyphenation

Soft hyphens are silently removed. When a hyphenated word (hard or soft) crosses a page-break or line-break, the page-break and line-break are marked after the completion of the hyphenated word.

Segmentation

div0=the poem. div1=the section. Line-breaks are numbered. MS foliation is marked mls unit="folio" and numbered.

Standard Values

Dates are standardized in the ISO form yyyy-mm-dd.

Interpretation

Names are not tagged.

Canonical References

This text uses the DIV1 element to represent the section.

Profile Description

Created: By Brian Merriman Date range: late 18th century.

Use of language

Language: [GA] The text is in late 18th-century Irish.

Language: [EN] Notes are in English.

Revision History

• (2014-07-01)

  Beatrix Färber (ed.)

• Items added to bibliographical details.
• (2008-10-09)

  Beatrix Färber (ed.)

• Keywords added; file validated.
• (2008-04-27)

  Beatrix Färber (ed.)

• Proofing (2) finished; more markup applied; file re-parsed; SGML and HTML version created.
• (2008-04-16)

  Beatrix Färber (ed.)

• File parsed; SGML and HTML version created, online proofing (1).
• (2008-04-15)

  Beatrix Färber (ed.)

• Header created; more encoding added.
• (2008-04-10)

  Laura Harmon (ed.)

• Structural and content encoding continued.
• (2008-04-01)

  Beatrix Färber (ed.)

• File converted to plaintext; structural and content encoding begun.
• (2006-11-28)

  Liam P. Ó Murchú (donation)

• Edited text donated to CELT as MS Word file.

Corpus of Electronic Texts Edition: G308100

Cúirt an Mheónoídhche: Author: Brian Merriman

1. {folio 6r}Bo gnáith me a siúbhal le ciúis na hábhan
   air bháinseach úbhar sa drúcht go trómm
   a naice na ccoíllte a ccoídhm an tsléibh
   gan mhairig gan mhoíll air shoíllse an lao
   5] do ghealach mo chroídhe an uair chídhin loch gréine
   an talamh sa tír is² íodhar na spéire
   taithneamhacht aoibhin suídheamh na sléibhte
   a bagairt a ccínn thar dhruím a chéile
   do ghealfach an croídhe bheadh críon le cíantadh
   10] caite gan bhrígh nó líontadh 'phíantadh
   an séithlioch searbh gan sealbh gan saídhbhrios
   dféachfach tamal thar bharradh na ccoíllte
   air lachain 'na sguainte air chuan gan ceo
   'san aladh air a bhfuaid 'sí a gluaiseacht leó
   15] na héisg le meídhir aig éirghe a náirde
   péirse am rádhairc go toídhbhseach tárr-bhreac
   daith an lochadh agus gorm na ttónn
   a teacht go tologach toranach tromm
   bhíoch éanladh a ccroídhn go meídhireach módhmhur
   20] is léimrioch eíllte a ccoillte am chómhangur
   géimrioch ádharc is rádharc air shlóidhte
   tréanroith gádhar is Reynard reómpa
   Air maidin a né bhí an spéir gan ceó
   bhí Cancer o an ngréin 'na caorthaibh teó
   25] is í gobhthadh chum saothair tar éis na hoídhche
   is obuir an lao sin réimpe sínte
   bhí duiliobhur craobh air ghéuga am thíompcholl
   fiurthan is féur 'na shlaodach taoibh lióm
   glasara fáis is bláith is luíbhnadh
   30] sgaipfeach le fághan dá chráidhteacht smaointe
   bhí me corrtha sa colladh dhom thraochadh
   is shín me thorm air cortham sa bhféurglas
   {folio 6v}an aice na ccránn a tteannta trínse
   tacadh leam cheann is mo hannlaibh sínte
   35] air cheangal mo shúl go dlúith le chéile
   greamaithe dúntadh a ndúbhghlas néulta
   is madh áighidh agam fuilithe ó chuile go sásta
   a ttaíghreamh dfuilin me an cuilithe cráite
   chorraig do lomm do phóll go héadh me
   40] am cholladh go trómm gan mheábhuir gan éirim
   Bo gairid mo shuan 'nuair chualus shíl me
   an talamh má guaird air luasgadh am thíompcholl
   anafadh a ttuaig is fuadach fíochmhur
   is calaighthe an chuain a tuargaint tínnte
   45] siulladh dhom shiúil dár sheámhlaois uaim
   do chonairc me chúgham le ciúis an chuain
   an mhásach bhologach tholagach thoídhbhseach
   chnámhach cholagach dhoirrigeach ghoídeach
   a héirde cheart má mheas me díreach
   50] sé nó seacht do shlatadh is fuíghiolach
   péirse beacht dá brat a sraoille
   lé sa tslab le drab is ríobull
   bo mhuar bo mhéar bo fíaghain le féachaint
   suas 'na héadan créachtach créimioch
   55] bo anafadh ceanntuir sgannradh saoghalta
   a draid is a dránndal mánntach méirsgioch
   a Rígh gach mádh bo láidir líghiomhtha
   a biomadh láimhe is lánstaff ínnte
   is cómhurtha práis 'na bárr air spíce
   60] is cómhachta báille a náirde air sgríobhtha
   Acht dúbhurt go doirrigeach dfocalaibh dánadh
   músgail corraig a cholladhtuig ghránadh
   is dúbhach do shlíghe bheith sínte ad slíasta
   is cúirt 'na suíghe is na mílte tríall ann
   65] ní cúirt gan acht gan reacht gan ríaghail
   ná cúirt na ccreach mar chleacht tú ríamh
   {folio 7r}an chúirt seo ghluais ó shluaidhte séimhe
   acht cúirt na ttruadh na mbuadh is na mbéithe
   is muar le muídheamh³ air shíolrach éimhir
   70] uaisle síghe mar shuíghdior daonghuith
   dhá lá is oídhche air bheínn a tsléibhe
   a bpághládhas buígheanmhur bruíghion mhoidhgréine
   is dangean⁴ do ghoíll sé air shoíllse an Rígh
   'sair mhaithibh a theághalaig thoídhbhsig shíghe
   75] is air imhir na buíghine bhí ionadh ndáil
   mur dimig gach díth air chríochaibh Fáil⁵
   gan sealbh gan saoirse aig síolrach seánnda
   ceanus a ndlíghe ná cíos ná ceannphuirt
   sgriosag⁶ an tír is níl na ndíag⁷
   80] an ionad na luíbhnadh acht flíoch is fíaghaile
   an uaisle bfeárr chum fághain mur leíghiodur
   is uachtar lámh aig fásluig shaídhbhre
   a fealladh le fonn is fóbhuil gan féachaint
   dfanna na lóbhar sa lomm dá léirsgrios
   85] is docharach dúbhach mur dhiú gach daoirse
   doilibhe dúir an dúbh-cheilt dlíghthe
   an fann gan feídhm na fádhaig ó aoinne
   acht clammpur doímhin is luíghe chum léirsgris
   fallsacht fear-dlíghe is fachtnuíde áirdnirt>
   90] camm is calaois faillioth is fádhbhur
   sgamull an dlíghe agus fíordhaith fann-chirt
   dalladh le bríb le fíghis le fallsacht
   Farradh gach fíor is fuíghiol nír fágabh
   dearbhag díblith air bhíobladh an lá sin
   95] cúis darnó na geábhairse saor thríd
   cnúdh na hóige dhá feódh le faolraois
   is easnamh daoine suíghte air éire
   do mheath lead chuíbhne an síolrach daonadh
   {folio 7v}is folamh sis tráighte fágamh tíortha
   100] an cogadh sa bás gan spás dá ndíoga
   úabhar na righthe is ar imig tar sáile
   an uair ná deinion sibh tuille ionadh náit díobh
   is nár bhur niomad gan sioraig gan síolrach
   is mná ionadh murar air muir is air tíorthaibh
   105] cúbhainsig chorpurtha is borradhcaig óga
   is búnsaig bhrothalach foladh agas feóladh
   lóistig liosta agas ligthiothaig shásta
   is mórgaig shiosgaithe dimig a bhásta
   is truagh gan torrathus tollairíghe an tsórt so
   110] is truagh gan toramach brolluig is bótadh íad⁸
   is minic íad ollamh an focal dá bhfaíghdís
   a tuitim dá mogull is molaimse a bhfaíghne
   ISé ciniobh le saoidhthe a ccríoch na cómhuirle
   an ionad na daoirse dínsiobh dóibhsin
   115] duine don⁹ bhuíghean so líonta a ccómhachta
   air thuitim an dísle shuígheamh go Fódhladh
   tairigion Aoibhioll croídhe gan claoinbheart
   caradh na muímhineach síghbhean leith¹⁰-chraig
   sgarabh le saoidhthibh síghe na sluagh so
   120] sgathamh a sgaoile daoirse a ttuamhuin seo
   do gheáll an mhíonladh chaoin tais chóir seo
   fallsacht dlíghe do chloídhiomh go cómhachtach
   seasamh a tteánnta fann is fághanluig
   is caithfig an teánn bheith ceannsa tláith libh
   125] caithfig an neart gan cheart so stríocadh
   is caithfig an ceart 'na cheart bheith suídhte
   geallaimse a nis nách clis ná cómhachta
   caradus Miss na Pimp ná cómhdhalta
   chsiúbhalfus tríd an dlíghe seo 'ghnáith
   130] sa ccúirt 'na suighfe an síolrach neámhdha
   {folio 8r}tá an chúirt seo seasamhach feasta sa bhFíacail
   siúbhailse is freaguir í caithfe tú tríall ann
   siúbhail gan tathfan go tapadh air do phríacail
   siúbhail nó stracad san laithig am dhíaig¹¹ thu
   135] Do bhuail sí crúcadh am chúl 'sam chádhbadh
   is ghluais chum siúbhail go lúbach láidir
   sgiob lé síos me tríd na gleánnta
   cnuic-bhánbhuídhe is go beínn an teámmpuill
   is deíbhin go bhfeacadh me air lasadh le tóirsibh
   140] an teághalach taithneamhach maiseamhach mórtach
   soíllseach seasamhach
   [...]
   ¹² lannamhuil lómrach
   toídhbhseach tathagach daingean deaghdhóirseach
   chonairc me an tsíghbhean mhíonladh bhéasach
   chumuis 'na suíghe air bheínnse an tsaoirchirt
   145] chonairc me gárda láidir luaibhneach
   iomadach árracht táirnthe suas le
   chonairc me láithreach láinteach líonta
   ó mhullach go lár do mhná is do dhaoine
   chonairc me spéirbhean mhaorga mhállruisg
   150] mhilis bhog bhéaltais¹³ mhéurlag mheálltach
   thaithniomhach shásta tháclach fhiónn
   'na seasamh a náirde air chlár ná¹⁴ miónn
   bhí a gruag le sgaoilte síos go slaodach
   is buaireamh suídhte fíor 'na féachaint
   155] fuinghiomh 'na rádharc is faídhirt 'na siúile
   is fiuchadh le draíghion uilc aíghidhnis fúghthadh
   a caoint dá cosg le losgadh cléibh
   gan gíog 'na tsost acht tocht dá traochadh
   bfurust a reádh gur bás bo róbhadh le
   160] is tuile gan tlás a tádhal go tromm le
   ionadh seasamh air lár an chláir 'na soíghd
   is í a greada na lámh sa fásga a loíghior
   an sin 'nuair ghoil sí folcuíghe fíochmhur
   is dfuasgail osnuíghe gothuíghe a caointe¹⁵
   {folio 8v}
   165] dimig a smúit is diómpadh snógh uirthe
   thriomaigh sí a gnúis is dúbhurt mar ineósad
   MÍLE¹⁶ fáilte is gárdus cléibh reómhad
   aoibhioll fháigbhean árrsa ó an léithchraig
   a shoíllse an lao sa Rae gan chaoimse
   170] a shaídhbhreas saoghalta a ngéibhion daoirse
   a cheannasach bhuadhach ó shluadhaibhte an aoibhnis
   bo easnamh cruaig thu a ttuamhuin sa ttírluirc
   cúis mo cháis is fáith mo chaointe
   cúis do chráig me is dfág me cloídhte
   175] bhain dom threóir me is chseoil gan chíall me
   chaith mar cheó me dóite píanta
   na sluadhaibhte imíghis gan chríoch gan chaomhna
   air fuaid an tsaoghail seo dfíorsgoith béithe
   na ccailleachadh dúbhadh gan chómhdach céile
   180] caite gan cliú gan ciónta claoinbhirt
   is aithne dom féin sa méid seo am chsiúbhalta
   bean agas céad nár mhéinn leó a dhiúbhalta
   is mise ionadh measg mo chreach mar táimse
   dimig 'na spaid gan fear gan pháiste
   185] mo dhochar mo dhógh mo bhrón mar bhíom
   gan sochar gan seoid gan sódh gan síth
   go doilibhir duaibhseach duaghbhur díoch
   gan colladh gan suan gan suaircios oídhche
   acht maslaighthe a mbuairt gan suaimhneas sínte
   190] air leabuin leamh fhuar dár suadhtha aig smaointe
   a cháig na carraige breathain go bíogthach
   mná na banabadh a nanacra suídhte
   air nós má leanaid na fearaibh dá bhfuadur
   ó mo lagar acht caithfiomnadh a bhfuadach
   195] sé amm ionnar mhéinn leó céile 'phósadh
   an tamm nár mhéinn le aoinne góbhail leó an
   {folio 9r}an tamm nár bhfiú bheith fúghtha sínte
   seanndaig thúnda shúibhte chloidhte
   dá ttuiteach amach le teas na hóige
   200] duine fá an seacht air theacht féiseoige
   cheangal le mnaoi ní mín tais thóghaidhfig
   thaithneamhach shuidhte 'shíol ná dhfóghluim
   clógh dheas chaoin ná míonladh mhánladh
   a madh eól di suíghe nó tíocht do láithir
   205] acht dionantach óbhur nó donn doilígheasac¹⁷
   chruinig le dóbhruin cábhair nách caoi dho¹⁸
   isé chráig mo chroídhe is do sgaoil gan chéill me
   is dfág mo smaointe is mínntin traochta
   tráite teínn mar taoim go tréalag
   210] cásmhur cloídhte a caoi sa géurghol
   an uair chídhim preabuire calmadh croídheámhuil
   fuadrach fearamhuil barramhuil bríghmhur
   stuadhmadh feasamhach seasamhach saoidhtheámhuil
   gruaghdheas greanamhur geanamhuil¹⁹ gnaoidheámhuil
   215] no²⁰ buachaill bastalach beachanta bróigdheas
   cruaidhcheart ceannasach ceapaighthe córach
   buaidhte ceanaighthe²¹ ceangailte pósta
   aig fuaid aig caillig aig aimid nó aig óinmhid
   nó aig suairle salach do chaile gan tiónnsgal
   220] stuacach stailiceach aithiseach stúncach
   suaidhteach sodalach focalach fáigeámhuil
   cuardach colladhtach gorruigeach gráineámhuil
   mo chreach is mo lot²² tá molt mídhbhéasach
   caile na ccos is folt gan réighteach
   225] da²³ ceangal a nocht sé loisg go léir me
   is cabhfuil mo locht na²⁴ toghidhfíghe réimpe
   créad an tóbhur na²⁵ tábhuirfíghe grá dhom
   is mé cómh leábhair cómh móbhuil cómh breágh so
   {folio 9v}is deas mo bhéal mo dhéad 'smo gháire
   230] is geal mo ghné is tá méadan tláith tais
   is glas mo shiúil tá madh úrrladh sgáingheach²⁶
   bachallach búclach cúplach fáingheach
   mo leacadh is mo ghnúis gan smúid gan smáchal
   tarainghte cúmtha liónrach sgáthmhur
   235] mo phíob mo bhráighid mo lámhadh 'smo mhéuraibh
   a síor bhreith bárr na háille ó a chéile
   féach mo chomm nách leábhuir mo chnámhadh
   níl me lomm na²⁷ crómm na²⁸ stágach
   seo tóll is cosadh agus colan nách nár lióm
   240] sa tóghadh go socair fá Cover ná tráchtaim
   ní suairle caile ná srangaire mná me
   acht stuaire cailce tá taithneamhach breágh deas
   ní sraoil ná sluid ná luid gan fásgadh
   ná smíste duirc gan sult gan sásamh
   245] lóiste lobhtha ná toice gan éufacht
   acht óigbhean sgumhtha cómh toghadhfadh sis féidir
   Dá mbídhinse silte mur thuille dhom chómhursain
   laíghiobach liosta gan tuigsint gan eólas
   gan rádhairc²⁹ gan gliocus an imirt mo chóra³⁰
   250] mo threíghid cár mhiste me rith an éadóchus
   ní feacathus³¹ fós me a ccómhangur daoine
   aig faire ná aig tórrdhamh óig ná chríonadh
   air mhachaire an bháire an ráis ná an rínce
   a bhfarradh na ttáinte air bhántadh líontadh
   255] acht gobhthadh go sámh gan cháim air dómhan
   a ccullaighthe shástadh ó bhárr go bonn
   beidh a cheart am chúl do phúghdur feíghilte
   Starch is stiúir a ccúl mo choídhpe
   húda geal gan ceal ribíníghe
   260] gúmhna breac sa cheart ruffaíghe leis
   {folio 10r}is eannamh go brách gan fásághail aogharach
   thaithneamhach bhreágh leam cheárdán craorag
   is an iomdha luíbhnadh craoibhche is éanladh
   am aparún síoghagach ríoghagach Cambrick
   265] sághladh cúmthadh cúngadh córach
   árda sleámhuine air Screw fám bhrógadh
   búcluíghe is fáinghídhe is lámhuiníghe síoda
   is fúnsuíghe prásluíghe is lásuíghe daoiradh
   seachain ná síl gur sgínteach sgáthmhur
   270] aimid gan ghaois ná nídhindeach náireach
   agalach uaigneach uaghlach fhíaghain me
   gealach gan ghuais gan stuaim gan téagar
   a bhfalach ní reíghinse ó rádhairc na ccéadta
   is ceanasach toídhbhseach maíghidh agus méadan
   275] is dearbhtha bhídhim dom shíor thaspánadh
   air mhachaire mhín gach fíor iománadh
   aig rínce báire rás is raduireacht
   tínnte cnámh is rádhfladh is raguirne
   aonach maragadh is aithfirion dómhnaigh
   280] aig éiliomh breathnuighthe aig amharc sa toghadh fir
   chaithios mo chíall le fíach gan éufacht
   dhalludar³² ríamh me³³ is do íadhdar mo éagh ionam
   tar éis mo chumuin³⁴ mo thurrain 'smo ghrá dhóibh
   tar éis ar fhuilin me diomada crághnuis
   285] tar éis ar chailios le cathamh na sgághluíghe
   béithibh balabhadh is cailliochadh cártuíghe
   Níl cleas dá mféidir léaghabh ná trácht air
   le teacht Raé ná tar éis bheith lán di
   am innid ná am sheámhuin ná air chsiúbhal na blíaghna
   290] ná tuigim gur leámhus bheith siúil le cíall as
   nír áil lióm colladh go socair aon uair dhíobh
   gan lán mo stocadh do thorthaibh fám chluasa
   is deímhin nár bho obuir lióm trosgadh le cráighfeacht
   is greídhim ná blogam ní shlogain trí tráithe
   {folio 10v}
   295] an aíghidh na srothadh³⁵ do thomuin mo léine
   a siúil tré am cholladh le cogur ó am chéile
   is minic do chuadh me sguabadh ó an stádhcadh
   minginídh is gruag fá an luaithghrís dfágain
   chuirinn an tsúist fá chúil na gaídhile
   300] chuirinn an reámhan go ciúin fá an aídhirt chúm
   chuirinn mo chuigíol a ccillín na háthchadh
   chuirinn mo cheirthlín a ttine aoil Rághnail
   chuirinn an ros air chorp na sráide
   chuirinn sa tsop fúm tor gabáiste
   305] níl cleas acu siúd dá ndúbhrus láithreach
   ná hagairín cúmhna an deámhuin go láidir³⁶
   isé fáith mo sgéil go léir 'sa bhrígh
   mur táim gan céile tar éis mo dhíthil
   Fáith mo sheanachuis fhada mo phían-chreach
   310] táim an acharan daingean na mblíaghantadh
   a tarraingt go tréan air laoithibh liaithe
   is eagal lióm éag gan aoinnse dhom íarradh
   A phéarladh ó pharradhthuis³⁷ sgreadaim is glaoidhim ort
   éiric manamadh ort aicim thu is éimhim ort
   315] seachain ná sgaoil me am shraoill gan áird
   ná am chaillig gan chríoch gan bhrígh gan bhláith
   gan chairid gan chloínn gan choídhm gan cháirde
   air theallachaibh draíghin gan feídhm gan fáilte
   Daradh fuil³⁸ ímpe tínnte is tóirneach
   320] dalladhabh me suídhte muídhte am óinmhid
   sealbh gach sógh aige ró gach diú
   'saig ainibh na fódhladh as cómhair mo shúl
   ta sumach aig Saídhbh godh saídhbhir sóghmach
   Murrainn a meídhir sa haíghidh air a nuadhchar
   325] Mór is Mairsile a macanus múchtadh
   is mórchuid magadh orrthadh a fachanuid fughamsa
   is giodamach sámh í Sláine is Síghle
   Sisile is Áidhne is ádhal ionadh ttíompcholl
   {folio 11r}tuille mar táid do mhná na tíre
   330] is mise mar táim gan tádhal gan tsíolrach
   is fada gan feídhm is faíghne dhómhsa é
   lagar am laíghidh is mo laíghios am chómhachta
   maille le luíbhnadh díbhle dreoite
   is arrthanadh draoichta chloídhfeas fós dom
   335] buaichaill deas nó gas ghaládhanta
   is bhuaidhfis ceart a shearc sa ghrá dhom
   do chonarc go leór don tsórt da³⁹ dhéanamh
   is chuirfin a ccóir na cómhanguir chéadhnadh
   is daingean⁴⁰ an cúmhna a dúbailt daoine
   340] greamanadh dhúbhladh is púghdar luíbhnadh
   maguirlín meídhireach meíll na mbualtaibh
   taithigín toídhbhseach toíll na tuairte⁴¹
   mealladh na mínseach cloídhiomh na mbúnsach
   an cumanaoin buídhe sa draoicht chum drúise
   345] duilliobhur dóite air nós gur rún é
   is tuille dhon tsórt nách cóir a mhúnadh
   bo iongantus muar a ttuamhuin le chéile
   an bhroinnghill so shuas a buadhchant céile
   is dinis sí dhómhsa darnó tré rún
   350] am inid isí póstadh ó bhórd na seámhun
   nár ibh is nár ól an fóghantach fiónn
   acht cuile na mónadh dóite air leábhan
   is fada me faíghneamh fádhaimse fuasgailt
   seachain air mhoíll me sághd chum luais é
   355] mar a bhfuil laíghios dom threíghid ad chuairdse
   cuirfe me faíghirt a bhfeídhm más cruaig dom
   PREABAN anuas go fuadrach fíochmhur
   seanduine suarthach is fuadach nímhidh fé
   a bhoíll air luasgadh is luais anáile air
   360] draíghion is duais air fuaid a chnámhadh
   bo dreoil an rádhairc go deímhin don chúirt é
   air bórd na thaídhbhse dhom eísteacht dúbhurt sé
   {folio 11v}DOCHAR is díobhail⁴² is síorchrádh cléibh ort
   a thoice le míodhstáid a shíol gádh is déirce
   365] is dóch nách iongantus liogacht na gréine
   is fós gach tiubaist dár imig air éire
   mar mheath gach ceart gan racht gan dlíghe aguin
   ár mbadh bhí bleacht gan lacht gan laoi acu
   is dá ttagach nís mó do mhóirsgrios tíorthadh
   370] is gach faision dá nuadhacht air mhóir 'sair Shíghle
   a thoice gan chríoch nách cuíbhin le táinte
   olcus na síolrach daoine ó a ttáingis⁴³
   gan focal le muídheamh ad shínsior grána
   acht lopuig gan bhrígh locht míre is mághladh
   375] is aithine dhúinne an snúibhre is aithir dhuit
   gan chairid gan chliú gan chúl gan airigiod
   'na leibide líaith gan chíall gan mhúnadh
   gan mheidir gan mhías gan bhíadh gan únlan
   gan faice air a dhrómm sa chóbhail gan cótadh
   380] acht gad air a chomm sa bhónn gan brógadh
   creidig a dhaoine dhá ndíoltuíghe air aonach
   eision sa bhuíghean thar⁴⁴ éis íoc gach éilibh
   dar colan na naoimh bo díothal mhuar dho
   potadh maith dígh le an fhuíghilioch dhfuasgailt
   385] nách muar an tóbhacht sa gleó a measg daoine
   truadaire ad shórt gan bhó gan chaoiradh
   búcluíghe ad bhrógadh is clóicín síoda ort
   is cíairsiúir pócadh a góbhail na gaoithe ort
   dalluir an saoghal go léir lead thoídhbhse
   390] is aithne dhom féin tu⁴⁵ air ttaobh le coípe
   is deacair dhom lábhuirt do lomm is léir dhom
   is fada do dhromm gan cábhair ó an léine
   is tóghadh drochdhuinne⁴⁶ do thuigfeach 'na gádh thu
   is feábhus do riuffadh lead mhuinthirle cáimric
   395] tá canabhás saor chum sraod go bhásta
   is cábhfios don tsaoghal nách Stays é ad tfásgadh
   {folio 12r}feicion an tír ort frínse is fáinne
   is ceilion do laoimhne grís is gágadh
   acht aithris air bórd no⁴⁷ inneósad féin é
   400] an fada nár ól tu deoir lead bhéile
   a chonartaig bhoicht na ccos gan únladh
   dochar ad chorp le Bucks gan únlan
   is furus dar lióm dod chúl bheith toídhbhseach
   chonarc leam shiúile an chúil 'na luíghean tu
   405] garbh ná mín ní síntear fúd ann
   barach ná líon dár sníghiomh le túrrnadh
   acht mata 'na smuirt gan chuilt gan chlúdamh
   dealbh gan luid gan phluid gan tsúbhsa
   a ccómhar bhotháin gan áit chum suíghe ann
   410] súghadh sioládhain is fásga a níos ann
   fíadhaile teacht go fras gan chaoimse
   is ríaghan na ccearc air trasna sgríobhthadh
   lag ionadh dhrómm is na gábhladh a lúghbadh
   is clagurnach dhonn go trómm a túirlint
   415] a chumain na bhfáig nách árd do lábhair sí
   gustalach gálbhadh gárrtha ghábhan sí
   a ndaithibh a ccóir sa cclócadh síoda
   faire go deó arú fóil cár fríobh e⁴⁸
   aithris cá bhfaíghion tú an rádharc so mhuídhean tú
   420] is aithris cár thuíll tú an leíghiob gan bhrígh seo
   is deacair a shuídheamh gur fríobh go cóir íad
   is gairid ó bhídhis gan síol an órluig
   aithris cá bhfuair tú luach do húghda
   is aithris cá bhfuair tú luach do ghúmhna
   425] acht leagaimíd uain mar ghluais an cótadh
   is aithris cá bhfuair tú luach na mbrógadh
   Aoibhioll cheannasach charrthannach⁴⁹ chómhachtach
   guíbhim thu gairim thu freagair is fóir me⁵⁰
   {folio 12v}is fíor gur feasach me fearrairíghe fódhladh
   430] suídhte greamaighthe aig sladuiríghe dhon tsórt seo
   lámh mo charad is aithne dhom cómharsa
   láimh le baile agam gairid do chómhangur
   buachaill sionanta srimile sóntach
   is buailiobh duine acu chuige mar nuadhchar
   435] is searbh leam chroídhe an uair chídhim am rádhairc í
   a gradam a críoch a puímp sa toídhbhse
   sealabhach bó aice is ornadh fás di
   is airigead pócadh is ór idir lámha aice
   chonairc me a né í air thaobh na sráide
   440] is cumusach tréan an léire mná í
   malfuire másach mádhagach magámhuil
   marbh le cámus lán do ladámhus
   mur acht gur claon lióm éad do mhúsgailt
   sganal do sgéghiobh ná sgéalta sgrúghda
   445] bfurast dom ínsint cruínn mur chualadh
   an cumadh 'na mbídhioch sí sraoilte suaidhte
   stracaithe air lár is gáir 'na tíompcholl
   caite air an sráid nó a stábladh sínte
   mairfig a tásg is tráchtmhur choídhche
   450] air mharanadh air cháil air gháir a gníomhurtha
   an íbreacáin an aráin san fhíona
   a ttíorthacláin na mbánta míne
   aig ísle is árrsa bháinse is ínnse
   cíllbhreacáin an chláir is chióinnthe
   455] aig cúbhainsigh ainibhídh threadraoi an phónradh
   is fiúnsaig fhalachuíghe chreataluíghe an chórda
   faire bo claon í tar⁵¹ éis a ndúbhurt me
   ghlacfuin gur saor í fé na ciónnta
   acht bheirim don phládhaig í lá mur chídhin í
   460] leagthaithe láimh le gárus sínte
   {folio 13r}caite air an ród gan órlach fúithe
   aig gramuisg na móna air bhóirthe dhúire
   madh iongantus ann os ceánn mo chéille
   is crithim go fánn le sgránnra an sgéil seo
   465] ise bheith seánng an uair theánn gach aoinne í
   is druidim le clánn an uair shánntaig féin é
   is muar na grástadh é aig rá na mbríarthadh
   neóimint spáis níor ghádh le íarradh
   ó léaghabh air bórd di os cómhair na coínnle
   470] a Tego Vos so dórdaig ÍOSA
   gur shéid sí lacht go bleacht 'na cíochaibh
   acht nao mídh beacht agus seachtmhuin chínnte
   Breathain gur baoghal don té tá sgaoilte
   ceangal go héag fá thaobh don choíng seo
   475] a sealbh gach saoth is éad dá shuadhthadh
   a naisge mo léun mo léaghan ní bhfuair me
   is feasach don taobh seo dhon tsaoghal mur bhí me
   sealad dom réim 'sdom laothaibh roímhe seo
   leathadach láidir lán do shaídhbhrios
   480] eistios le fáil is fáilte am theághailioch
   cairid a ccúirt is cúmhna dlíghe agam
   ceannus is cliú agus cómhar na saoidhthe
   tathag am chaoint is suídhm is éufacht
   talamh is muídhean a suígheamh mo chéille
   485] maigine⁵² sígheach is madh ínntin sásta
   chaillios le mnaoi mo bhrígh is mo shláinte
   bo taithniomhach leábhair an cróbhaire mná í
   bhí seasamh is cómm is cóbhuil is cnámhadh aice
   casadh 'na cúl go búclach troíllseach
   490] lasadh 'na gnúis go liónrach soíllseach
   cumadh na hógh uirthe is sógh ionadh gáire
   is cuire ionadh clódh chum póige is fáilte
   {folio 13v}acht chreathus le fónn gan chóbhunn gan cháirde
   ó bhathas go bónn go tábharthadh a ngrá dhi
   495] is dearbh gan dóbhtadh air dómhan gur díoltus
   danngharthadh donn dom thabhairt air madh aoimhleas
   dfearthain go tromm air bhonn mo ghníomhurtha
   ó fhlaithios le fónn do lómm 'na líon me
   do snamanag suídhte snuídhim na cléire
   500] is ceangalag sínn a ccoínng re chéile
   ghlanus gan chínnteacht suídhim gach éilibh
   bhainios le baois gan ghaois an lao sin
   cortham go leór níor chóir me cháine
   stopus an gleó bhí aig cóip na sráide⁵³
   505] bacuig go léir bhí an cléirioch sástadh
   an Sagart ró bhaoch is béidir fáith leis
   lasamuir tóirse is cómhursain cruínn ann
   is leagabh air bórdaibh mórchuid bígh chúghain
   clagurnach cheoil is ól gan chaoimse
   510] is chaithiodur cóisir mhórtach mhuídhteach
   Mo dhíoth gan easbadh nár tachtabh le biaidh me
   an oídhche baistiobh nó as sin gur íar me
   síne air leabuin le ainir⁵⁴ do liaith me
   is sgaoil le gealaig gan chairid⁵⁵ gan chíall me
   515] isé tásg do ghéabhuin aig óg 'saig aosda
   gur breallán spóirt aig ól sa glaoch í
   a mbotháin óstadh is bóird dá bpléasgadh
   air lár 'na lóiste aig póstadh is aontad⁵⁶
   bfada dha⁵⁷ mheilt a teist sa tuairisg
   520] bfada gur chreid me a bheg ná a mhuar dhe
   badh agalach le gach beirt dá ccualadh é
   go rachain am pheilt am gheilt gan tuairisg
   fós ní ghéillfin caoch mur bhí me
   do ghlór gan éufacht aoinne mhuídhig é
   {folio 14r}
   525] acht magadh nó greídhim gan feídhm gan chéill
   gur aithris a broínn dom deímhin gach sgéil
   níor chúirsíghe leámhuis ná dúrdam bréige é
   dúbhurt bean lióm go ndúbhrabh léithe é
   acht labhair a bheart a cceart sa néufacht
   530] bhronn sí mac a bhfad roimh raé orm
   Mo sgánnradh sgéil gan féith am chroídhe air
   clánn dá ttéaghabh dhom tar éis na hoídhche
   cullóid anafach ainigídh sgóltadh
   bunóg ceangailte is bean a tígh breóidhte
   530] pusóid leagthaithe air smeachaidíghe teó acu
   is cuinneóg bhaine dhá greada le fórsadh
   is mullach air láinmhíais báinbhiaidh is súicre
   aig Murrain .í. cháimliaith báinliaigh an chrúcadh
   bhí coiste cruinighthe aig tuille dom chómhursain
   540] chois na tine agus siosarnach dhómhsa
   sgaoilid cogur a bhfogus dom eísteacht
   míle moladh le solus na soíllse
   bíoch nách bailioch a daibig an chré seo
   chídhimse an taithir 'na sheasamh 'na chéadfadh
   545] abhfeicion tú a Shaídhbh rú luígheabh a ghéugadh
   a dheilibh gan draíghion a bhoíll sa mhéuraibh
   cumus na lámh bo dána dóirne
   cumadh na ccnámh is fás na feóladh
   cheapadar cruínn gur shíolra an dúbhchus
   550] maise mo ghnaoi agus íobhar madh ghnúise
   feille mo shrón is glónradh méadain
   deiseacht mo chlodh⁵⁸ mo shnógh agus mfhéachaint
   leagadh mo shúl is fiú mo gháire
   is as sion do chshiúbhail ó chúl go sághladh e⁵⁹
   555] Amharc ná rádhairc ní bhfaighinse dhon chréice
   is baileach gan leíghios do mheíllfioch gaoch é
   {folio 14v}aig cuideachta an teághalaigh a bhfeíghil mo chaochtadh
   siolladh dha⁶⁰ laíghead di leághaidhfidh an créitiuir
   do labharus garg is do agarus ÍOSA
   560] is stólltadh garbh do bhagairios graoiseach
   dfógrus fearg le hainibhios caointe
   is dóch gur chreathadur cailliochadh an tí reómham
   air leisge an acharain leagadur chúgham é
   beir go haireach air seachain ná brúghaig é
   565] is furus é shuadhthadh luaisg go réig é
   turruinn do fuair sí ruaig roimh raé é
   seachain ná fáisg é fág 'na luíghe é
   is gairid an bás do is gearr do reíghig sé
   dá mairioch go lá idir lámhadh ionadh chlódh
   570] sa sagart air fáil níor bhfeárr a bheith beó
   do bhaineas tsnídhim dá chuíbhreach cómhdaig
   bhreathain me cruínn é sínte air ghlúmhan lióm
   a mbuaireach daire me tathaigeach túnda e⁶¹
   fuair me fearagach fearsadach lúthmhach
   575] láidir leathan mo leanamh 'na ghuaille
   sághladh daingheanadh is anachuid gruaige air
   cluasadh cruinnithe is innginídhe fástadh
   chruaghdur uilleanadh a chruibh is a chnámhadh
   daibig a shiúile is fiú a phollairíghe⁶²
   580] is daire me⁶³ ghlúimhne lúthmhachmhur láidir
   coileádhan cumusach cuisleanach corach⁶⁴
   fulládhain fulanach fuinngheamhach feólmhur
   Sgreadaim go hárd le gáir na tíre
   is leagaim dod láithir cás na ndaoine
   585] breathain go caoin is bhí⁶⁵ truaighbhéileach
   beannaibh a ccínn is suídhim a ccéille
   arrthaig an dlíghe seo cuíng na cléire
   is ainic an bhuídhean nár fríobh sa ngéibhionn
   {folio 15r}má lagaig an síolrach daoinmhur daonadh
   590] a ttalamh daith aoibhinn fhíorghlas éirion
   is furus an tír daithlíonadh dho laochaibh
   durrusa a nguídhe gan bhrígh gan éufacht
   cabhfuil an gádh le gáir na baínse
   cartadh biotáille is pádh lucht saínte
   595] sumaig air bórd go fóiseach toídhbhseach
   glugar is gleó acu is ól da⁶⁶ shaíghioda
   ó daibig an tábhar do bhrónn mac dé
   gan sagart air dómhan da ttábhairt dá chéile
   is leathanmhur láidir lán-mhear léadmhur
   600] farsaing le fáil an tádhalmhach saor seo
   ⁶⁷
   is minic do chídhimse bríghmhur bórrtha
   cumusach líonta a ccroídhe sa ccóir iad
   créim ní fheicim na⁶⁸ doille na⁶⁹ coíche
   in léim air leirthe dár hoileabh⁷⁰ ó mhnaoi air bith
   605] is mó sis mire sis tenne sis tréine
   a cclódh sa cclisteacht ná dlistiniog aoinne
   is furus a luaidhimse dfuasgailt suídhte
   is duine acu an uairseo air fuaid an tígh seo
   a bhfeicion tu thall go ceannsa ciuin é
   610] deisig a náll a tteánta an bhúird é
   breathain go cruínn é bíoch gurab óg é
   is dearbhthadh suídhte an píosadh feóladh é
   is preabuire a ttoirt a ccorp sa ccnáimh é
   cabhfuil a locht a ccois ná a láimh dhe
   615] ní seiriceach fann ná seánndach feósach
   leibide cámm ná gánndal geoiseach
   meáll gan chumadh ná sumach gan síne é
   acht lánnsa cumusach buinneamhach bríghmhur
   ní deacair a mheas nách spreas gan bhrígh
   620] bheadh ceangailte air nasg air teasg aig mnaoi
   gan chnáimh gan chumus gan chumadh gan chómm
   gan ghrá gan chuman gan fuinnghiomh gan fónn
   do sgaipfeach a mbroínn aon mhoídhre mná
   le catachus draíghion an groídhire breágh
   {folio 15v}
   625] mar chuirion sé a bhfeidhm gan mhoíll gan bhréig
   le cumus a bhoíll is le luígheamh a ghéug
   gur cróbhaire é crothabh go cortham gan cháim
   le fónn na foladh is le fortham na sláinte
   Leis sin ná íarrsa a Ríaghoin Raéltioch
   630] meille mar íad le ríaghail gan éufacht
   sgaoil a cholladh gan chochall gan chuíbhreach
   síol an bhodaigh sa mhogullfhuil mhuídhteach
   sgaoil fá chéile do réir nadúradh⁷¹
   an síolmhach séad sa braon lághabúrthadh
   635] fógair féilteach tré gach tíortadh⁷²
   do óg is daostadh saorthoil síolraig
   cuirfig an dlíghe seo gaois a ngaodhailibh
   is tiucfuig an brígh mar bhí ionadh laochaibh
   ceapfaigh sé cómm is drómm is dóirne
   640] aig fearaibh an dómhain mar ghóll mc móirne
   gealfaig an spéir beidh éisg a líontadh
   is talamh an tsléibh go léir fá luíbhnadh
   fir agus mná go brách dá mhíthin
   a sinim do cháil le gardus aoibhnis
   645] TAR ÉIS bheith tamal don ainnir aig eísteacht
   leim⁷³ 'na seasamh go tapadh gan foíghne
   lábhair sí leis agus leisiomh 'na siuile⁷⁴
   is rabhartuíghe feirige feille aice fúthadh
   Dar coróin na carraige mar acht le géille
   650] dhod chlodh⁷⁵ dhod ainis is do easnamh do chéille
   is do amm na huirrime an chuideachta shéimh seo
   an ceann leam ingin do sgiobfuin dod chaolsgrog
   do leagfuin a nuas do thuairt fá an mbórd tu
   is bfada le luadh gach cuaird dá ngéabhain ort
   655] stróicfinn sranngaibh do bheathadh le fonn cheart
   is chseólfuin tanam go Acheron tonntach
   {folio 16r}Ní fiú lióm freagaradh freastail do thábhairt ort
   a shnúibhre fleasgaig nách aithios do lábhurthadh
   acht ineósad feastain do mhaithibh na cúirte
   660] an nós ar cailliobh an ainnir nár bhfiú thu
   do bhí sí lag gan badh gan púntaibh
   bhí sí a bhfad gan teas gan clúdamh
   corrthadh dhá saoghal air Stray dhá seóladh
   ó phostadh go polaér gan gaoghal gan cómhangus
   665] gan sgíth gan spás do lá ná dhoídhce⁷⁶
   a striocadh⁷⁷ an aráin o⁷⁸ mhná nár cuíbhe lé⁷⁹
   do gheáll an fear seo dreas socámhuil di
   gheall an spreas di teas is clúideamh
   cortham glan is badh le crúgh dhi
   670] is colladh fada air leabuin clúimh di⁸⁰
   tealluíghe teó agus móin a daoichiont
   is balluíghe fód gan lóinthe gaoithe
   fothan is díghean ó an síghin is ó an spéir di
   is olan is líon le snígheamh chum éadaig
   675] do bfeasach dhon tsaoghal 'sdon phéist seo láithreach
   nách taithneamh ná téaghabh ná aon phiuc grá dho
   cheangail an péarladh maorga mná so
   acht easnamh go léir bo déirc le⁸¹ an tsástacht
   bo dúbhach an fuadar suaircis oídhche
   680] smúit is ualach duais is lionadh⁸²
   lúimhníghe luadh agus guaille caoiladh
   is glúimhne cruadh cómh fuar le ímhre
   cosadh feoidhte dóite ó an ngríosaig
   is colan bhreoidhte dhreoite chríonadh
   685] a bhfuil stuaire beó ná feoidhfeach liaith
   aig cuail dá shórt bheith póstadh ríamh
   nár chuartaig fós fá dhó le blíaghuin
   cé buachaill óg í feoil⁸³ nó íasg
   'sa feoidhteach fuar seo suas le⁸⁴ sínte
   690] dreoidhte duairc gan bhuadh gan bhíogadh
   {folio 16v}óch cá ar mhuar dhi bualadh bríghmhur
   air nós an díabhail de uair gach oídhche
   ní dóch go ttuigir gurb isi⁸⁵ bo chiónntach
   ná fós go ccliseach air luige le túndacht
   695] an moídhre masgalach carthanach ciuin⁸⁶ tais
   is deímhin go bhfeacadh sí a mhalairt do mhúna
   ní lábharfach focal dá madh obuir an oídhche
   is thábharfach cortham do stolluire bhríghmhur
   go brách air siúbhal níor dhiúbhaltuig ríamh é
   700] air chnáimh a cúil sa siuilibh íadhatadh
   ní thábhurfach preab le stailc mhídhchíosach
   fóghadh mar chat nó sraic nó sgríob iar⁸⁷
   acht í go léir 'na slaoghad cómh sínte
   taobh air thaobh sa géug na thíompcholl
   705] ó sgéal go sgéal a bréagadh a smaointe
   béal air bhéal sa méuracht síos air
   is minic do chuir sí a cos ttaobh nún de
   is cimil⁸⁸ a Brush ó chrios go glúmhan de
   sgiobadh an phluid sa chuilt dá ghúngadh
   710] a spriongar sa sult le muirt gan súbhchus
   níor chábhair di cuigilt ná cimilt ná fásgadh
   fóghadh dá hingin dá hillin ná a sághladh
   is nár dom aithris mar caitheach⁸⁹ sí an oídhche
   a fásga an chnaiste sa seardha sa síne
   715] a feacadh na ngéug sa téadach fúithe
   a ballaibh go léir sa⁹⁰ déid air lúithchrith
   go luinnir an lao gan néul do dhúbhadh uirthe
   aig imirt ó thaobh go taobh 'saig únfairt
   Nách furus don lóbhar so lábhairt air mhná
   720] is gan fuinngheamh 'na chómm ná cábhair na chnámhadh
   má dimig an mhóbhuil bhí trómm na ghádh
   is gur déineamh an fhóbhuil seo gaíbhimse a páirt
   a bhfuil sionnach air slíabh na⁹¹ íasg a ttráig
   na⁹² fiular le fíaghach na fíaghaig le fádhan
   {folio 17r}
   725] cómh fada gan chíall le blíaghuin ná lá
   do chathamh gan biaidh sa bhfíaghach le fáil
   an aithnidh díbh féin sa tsaoghal so cá fhuil
   an tainimhídh claon ná an féithid fághain
   do phiucach an chré nán fraoch ná an fadhal⁹³
   730] is fiurthan go slaoghadach is féur le fáil
   Aithris gan mhoíll a chloídhre chráidhte
   freaguir me fághaimse feídhm ad raidhte⁹⁴
   cabhfuil do dhíth a suíghe chum béile
   ar cathamh le mídh aice a ttíoghbhus na féile
   735] an luigide an chuil⁹⁵ nó an lúghaide an láithreach
   fithche milliúbhan má chshiúbhail le ráithche ann
   mairig ad cheánn a sheánndaig thúnda
   an agal leat gánntan amm do dhúlladh
   an doch⁹⁶ a ghlioguire buile gur baoghal leat
   740] ól na sionaine tirim nó a taosgadh
   trágh na farraige is tarraint an tsaile⁹⁷
   is clár na maradh do sgaipe le sgághladh
   breathain an amm air leámhus do smaointe
   is ceangail do cheann le bánndadh thíompcholl
   745] seachain a ttráith ná fág do chíall
   le agaladh mná bheith fáilteach fíall
   da⁹⁸ ccaitheach sí an lá le cách dá ríar
   bheadh tuille is do sháithse air fáil 'na ndíaig
   mo chúmhadh is mo chrádh bo bhreágh sin éad
   750] air lúdhbuire láidir lán-mhear léadmhur
   shántach sháiteach shásta sheasamhach
   reámmsach reádhflach reádhbach reabuirneach
   lasgaire luaimneach cuartóir caoimseach
   balcaire buan nó buailteoir bríghmhur
   755] acht seanduine seánnda cránnda créimeach
   feamaire fann is feámm gan féile
   IS mithid dom chroídhe bheith lionta⁹⁹ dho léithe
   is mo iongantus trígh gach smaointe baoithe
   {folio 17v}cá1¹⁰⁰ do bheir sgaoilte ó chuíbhreach céile
   760] an aigilis sínsir suídhim na cléire
   mo chrádh gan leíghios mo threíghid am fhásgadh
   is láidir mfaíghne is laíghiod mo ráige
   is méad a mbídhiom air díth gan aoinne
   is mían ár ccroídhe fá shnídhim na héide
   765] nách bocht an rádhairc do mhoídin ghádhmhur
   toirt is taídhbhse a moíll sa mbreághthadh
   blosgadh an aíghidh agus soíllse a ngáire
   corp is coídhm is toíll air táimhchrith
   úireacht áilleacht bláith is óige
   770] reámhadus cnámh is meádhachant feóladh
   martus trómm is drómm gan suadhthadh
   neart gan dóbhtadh is fónn gan fuaradh
   bíonn sealbh gach sógh acu air bhórd na saoidhthe
   arradh agus ór chum óil is aoibhnis
   775] clúimh chum luighe acu is soíll chum¹⁰¹ bígh acu
   plúr is meíllseacht meídhir is fíonta
   is gnáthach cumusach iomadach óg íad
   is tá fhios aguinne gur fuil is gur feoil íad
   cúmhadh ní ghlacfuin le cafuiríghe coíllte
   780] snúbhruíghe galuir ná saraig gan soíllse
   acht marluíghe bodachadh tolluiríghe tréanadh
   a dághamhaoil cholladhtadh is obuir gan déanadh
   Creidim gan bhréig gur mhéinn le roínt díobh
   feille le féile daor ní bheídhinnse
   785] cortham ní cóir an tórd le chéile
   chrochadh le córda ghóbhail ná dhaoradh
   bás na druinghe go deimhin ní ghráidhfinn
   lán na luinghe chum duine ní bhádhaifinn
   cuid acu bíoch gur ríocaig ríamh íad
   790] is cuid acu bhíos gan rígheamh gan ríaghail leó
   cínntig chruagh gan truadh gan tréithe
   fíochmhur fuar is fuath dho bheithe¹⁰²
   {folio 18r}tuille acu tá níos feárr ná a chéile
   tuillte le grádh is le grástadh féile
   795] is minic a buaidhtear buaibh is gréithe
   cuigean is cruach do chuaird na cléire
   is minic leam chuíbhne muídhiog a ttréithe
   is iomad a ngníomhurtha fiorghlic¹⁰³ féithe
   is minic do chualadh air fuaid na tíre
   800] siosarnach luaith dá luadh go líonmhur
   is chonairc me toídhbhseach roínt dá rámmsa
   is imhir dhá ccloínn air shloínte fállsa
   bainean sé fásga as lár mo chléibhse
   a ccaitear dá sláinte air mhná treasaostadh
   805] is turruinn sa tír chum díoth na mbéithe
   ar cuireamh gan bhrígh dhon tsíghilreach naómhtha
   is dealbh an díachair díanghuirt d'éire
   ar chailliomuir ríamh le ríaghail gan éufacht
   fágaim fúdsa a chnúdh na céille
   810] fáith na cúise is cúmhadh na cléire
   is meálltadh meíllte luíghid dom dhóithse
   is dáll gan rádharc me¹⁰⁴ soíllsig m'eólus
   aithris ó is cuíbhin leat caoint na bhfáige
   is abstoil an Rígh bo bhíoghacach ráidhte
   815] cabhfuil na cómhachta dórda an dúlladh
   is calcadh na feóladh a ccoróin na cúmhadh seo
   Pól dar lióm ní dúbhairt le aoinne
   an pósadh dhiúbhaltadh acht drúis do shéanadh
   sgarabh lead ghaoghal dá mhéid do ghnaoi
   820] agus ceangal lead shaoghal is claobh lead mhnaoi
   is obuir gan bhrígh do mhnaoi mur táimse
   focail an dlíghe seo shuídheamh dhod láithir
   is cuíbhin leat féin a phéarladh an toídhbhse
   suígheamh gach sgéil is léir dhuit soíllseach
   825] binn-ghuith buan is buadh na mbréirtheadh
   is caoint an uain ná luaidhfear bréagach
   {folio 18v}día nár bho áil leis máithir aonta
   is ríaghail gach fáige a bhfádhbhur béithe
   Guídhim go hárd tu fháigbhean tsíghthe
   830] a shíolrach neámhdha a bhárr na ríghthe
   a shoíllse glóire a choróin na sluaidhte
   eíst leam ghlórsa fóir is fuar dhúinn
   meádhaig in tínntin díth na mbéithe
   is práinn na mílte bríghideach aontadh
   835] is toicibh mur táid air bhrághaid a chéile
   a borradh sa fás mur ádhal na ngéodhna¹⁰⁵
   an tádhal is lúghadh atá siúbhal na sraide¹⁰⁶
   gárrluig dhúbhadh atá geúmhnach gránadh
   an aga dá luíghiod má gheíbhid a ndóchaint
   840] glasardha meídhig is bleídir bórrthaid¹⁰⁷
   durachar nímhidh le haois gan éufacht
   tiucfadh na cíochadh sgínnfid sgéithfid
   sgalladh mo cléibh¹⁰⁸ is baoith mo smaointe
   a tagairt air chéile a ccaorthaibh tínnte
   845] is deacair dhom siúil le súbhchas dfáil
   is gan fear an aíghidh triúir sa múmhain dá mná
   ó thárladh an ceánntar gann seo gádhmhur
   fáinthibh fánn san támm seo práineach
   fódhladh folamh is fortham aig fíadhaile
   850] is óige an phobuil a cromadh sa líaithe
   aonta fada go dealbh ná foíghne
   dho aoinne air thalamh is fear éigin fádhaimse
   ceangail a ttráith go tláith fá an iúghaim íad
   is as sin go brách acht fágthar fúghaine íad.
   855] D'EÍRGE an mhánladh air bhárr a bheínnse
   shoíllse an lá san áit ionadh tíompcholl
   bo ádhluin óg a clódh sa caoindreach
   b'árd a glór bo bheó is bo bhíoghacach
   {folio 19r}dfáisg a dóirne is dórdaig deímhineach
   860] báille air bórd a fógairt Silence
   dúbhurt a béal bhí séide soíllse
   an chúirt go léir go faon aig eísteacht
   Gheíbhimse díreach brígh chum buaidhte
   is feídhm ad chaointse a bhrígheadach bhuarthadh
   865] chídhim sis dóch gur dóite an rádharc lióm
   siolrach¹⁰⁹ órrthladh mhóire is mheídhibhe
   an sifteoir caol sa créitiuir¹¹⁰ cloídhiorthadh
   an cisteoir claon sa déirceoir diógharthadh
   sugh na táire is tádhal na caoimse
   870] siúil le sárfhuil sámh na saoidhthe¹¹¹
   achtoimíd mar dhlíghe do bhéithe
   an seacht fó thrí gan chuíbhraech céile
   tharraint air cheánn go teánn gan truagh
   sa cheangal don chránn seo a tteánntadh an tuamadh
   875] bainigídhe lómm de a chóbhail sa chóta
   is feannaigídhe a dhrómm sa chómm le chórda¹¹²
   an chuid acu thárrladh bádhaite a mblíaghantadh
   is cheilion go táir an táirne tíarpadh
   chuiris a múgh gan súbhchas d'aoine
   880] buile na húghadh agus lúith a a ngéugadh
   mheillios a ccáil is fáil air mhnaoi acu
   a feitheamh gan fáith air bhárr na craoibhe
   fágaim fúibhse tiúbhansgailt páise
   a mhná na dúlladh dúbh le dálgus
   885] ceapaigídhe fíor-nimh tínnte is táirnibh
   caithigídhe smaointe is ínntleacht mná leis
   cuirig bhur ccómhurle¹¹³ a ccómhar le chéile
   is tugaimse cómhachta an fórsadh dhéanamh
   bheirim gan spás díbh páis na ccíantach
   890] is beag lióm bás gan bárrghoin pían dóibh
   Ní chuirimse a bhfáith a bhárr mo chaointe
   an fuiritheach fáltadh cáslag claoidhte
   {folio 19v}an góbhal gan gothadh ná an goladh gan geállsuilt
   tóll gan toradh ná an toramach fállsa
   895] acht ligthear an óige a ccóir chum síolraig
   is déanach an sórt seo clócadh is díghean dóibh
   is minic do chídhimse ríghinsig bhaoithe
   a tuitim le tíoghbhus is bídhimse baoch dhíobh
   gobhthadh le mná do lá agus doídhche
   900] a cosnamh a ccáil 'sair sgáith a ngníomhurtha
   a seasamh na bhfeídhil sa bhfeídhm go fáltadh
   a nainim air chloínn is bheídhinnse sástadh
   Chualadh siolladh is do cuiriobh a bhástadh é
   is fuaith lióm buinionach iomadach ráidhteach
   905] labhair go réig is glaodhaig go híosail
   bas air do bhéal is baoghal bheith caointeach
   seachain go fóil na cómhachtaig íogmhur
   is caithfid síad pósadh fós pé chídhfios
   tiucfaig an lá le lánchead cómhurle
   910] is cuirfig an pápadh lámh na ccómhacht air
   suíghfidh¹¹⁴ an chuideachta air thiubaist na ttíortha¹¹⁵
   is sgaoilfear chugaibh fa¹¹⁶ urachal cuíbhrig
   fíaghantus foladh agus fortham na feóladh
   is míann bhur ttoile na tollairíghe teó so
   915] aon duine eile dár hoiliobh ó mhnaoi air bith
   léighig a ndeirim is feicim do bhíoghagadh
   air shlíghe mo chumuis ná fuilinn a ccaoi air bith
   sraoill gan urruim ná Murruinn a mbríste
   acht leanaig sa tóir na feóghaitig liaithe
   920] is glanaigídhe fódhladh ó an sórt so fíadhaile
   Caithfiodsa gluaiseacht uaibh chum siúbhail
   is fada mo chuairdse air fuaid na múmhan
   an turus tá reómham ní fhónan moíll do
   is iomad dom ghnó an so fós gan eísteacht
   925] casadh me a rís sis fíor nách fáilteach
   dfearaibh nách bínn mo thíocht don áit seo
   {folio 20r}an chuid acu atá go táir 'na smaointe
   fuirrean nách foláir leó a ccáil bheith sínte
   mhuídhios le fortham a ccortham air bhéithe
   930] chídhfe an pobal a ccogar sa sméide
   is taithneamhach leó sis dóil gur laochas
   sganal na hóige póstadh is aonta
   míann a ttoile ní sporan a cciónnta
   bréantus foladh ná borradh na drúise
   935] taithneamh don ghníomh ná fíoch na féithe
   acht magadh na mílte muídheamh na néachtadh
   ní saínt dá sógh bheir leó na céadta
   acht caínt is gleó agus mórtus laochais
   mustar is ábhacht is ráig gan ríaghail
   940] sa ccumus go tláith gan tádhal gan tríall
   go tuisealach tárrlag táimh 'na níall
   is cuthach le gádh air a mná ionadh ndiaig
   glacfad go réig an méid seo láithreach
   caithfe me géille dho mhéid mo phráineach
   945] cuirfe me an bhuíghean so a ccoíng sa niúghaim
   an uair thiucfadh me a rís sa mídh seo chúghain
   DO BHREATHAIN me cruínn an Rígbhean¹¹⁷ raéltach
   lagaig mo chroídhe le línn bheith réig dhi
   daire me dásacht ghránmhur éigin
   950] is pairithis bháis am chnámhadh 'sam chéadfa
   chonairc me an tír sa tíoghbhus air luasgadh
   is fuinngheamh a caointe rínce am chluasadh
   tagann an bíomadh bíoghacach báille
   is leathain mo líghthe air shíneadh a láimhe
   955] tharaingh air chluais go stuadhcach stórrthadh
   stracaithe suas lé air uachtar bóird me
   preaban an báb so chráig an taontadh
   greadan a lámhadh sis árd do léim sí
   is aibig a dúbhairt a chrústadh chríonna¹¹⁸
   960] is fada me siúil lead chúlsa chíoradh
   {folio 20v}is minic do sluígheamh¹¹⁹ thu a chroídhe gan daonacht
   is mithid duit stríocadh 'dhlíghe na mbéithe
   cosaint cá bhfaígh tú an aíghidh na cúise
   focal níor thuíll tú a laíghiob gan lúithchlis
   965] cabhfuil do shaothar saor le suídheamhchant
   cabhfuil na béithe baoch dod ghníomhurtha
   Breathainse a bhoíll seo a mhoíghdion mhaorgadh
   ainibh ní bhfaíghimse mheíll air bhéithe é
   breathain go cruínn a ghnaoi sa ghéuga
   970] ó bhathas a chínn go boínn a chaolchos
   bíoch gurb ainimheach ana mhíodhchúmthadh é
   chídhimse ceangailte a bharradh gan diúbhaltadh
   gile ní ghráidhfin bfeárr lióm buídhe é
   is cumadh na ccnámh ní cháinfin choídhche
   975] duine a mbeadh drónn 'na dhrómm is fánadh
   is minic sin tóghadh fir crómmshluineánach
   is minic sin gámmbach lánnsa gníomhach
   is iosgada cámm aig strámmpadh¹²⁰ bríghmhur
   is fáithibh fuilitheach urrusbach éigin
   980] dfág an duiritheach fuirighfe an aontadh
   is méid a cheanadh idir mhaithibh na tíre
   a réim le sealad a ccaradus daoine
   a sinim air cheóltadh spórt is aoibhnis
   imirt is ól air bhórd na saoidhthe
   985] a ccómhar na fuirine fuineabh as féile
   an snúibhre bfurus do murruimse ghéille
   is toídhbhseach taithneamhach taireabhach tréightheach
   meídhreach meanamnach ainim sis aedhiorach¹²¹
   Ainimhídh ad shórt níor órda an tíaghurna
   990] geanamnuíghe fós a ccómhangur liaithe
   creathaim go bonn le fonn do dhaortha
   is gairid an chábhair do lábharthadh baoithe
   is coir mós díreach suídhte an téadan
   deith¹²² fó thrí gan cuíbhreach céile
   {folio 21r}
   995] Eístig liómsa a chliú na foíghne
   fághaimse cúmhna a ccúis na moídhme
   an crádh sa dúlladh mhúch gan bhrígh me
   a mhná na múirne is rún lióm íoc air
   cúmhna a deirim libh beirig air tóig é¹²³
   1000] úghnadh goirim thu is faíg dhom an córda
   cabhfuil tú Áidhne ná bí air iarradh
   ceangailse a Mháire a lámhadh air ttaobh shíar dhe¹²⁴
   a Mhurruinn a Mheídhbh a Shaídhbh sa Shíghle
   cuirigídhe a bhfeídhm le¹²⁵ doíghiorthaibh díocais
   1005] bárr gach sgóladh d'órda an tsíghbhean
   bádhaig sa bhfeóil gach córda snídhimeach
   tómhais go fíall na píantadh is cruagh
   le tóin is le tíarpadh bhríain gan trruagh air bith
   tóg na lámhadh is árda an sgiuirse
   1010] is sómpladh sámh é a mhná na múirne
   gearraigídhe doímhin níor thuíll sé fádhbhur
   bainigídhe an leághab ó roínn go sághail de
   cluistear a chlínn a ccríochaibh éibhir
   is critheach a ccroídhe an sna críontuig aonta
   1015] Is cíallmhur ceart an tacht é sílim
   blíaghain an aicht seo is ceart é sgríobh dhúinn
   réightig ceil no¹²⁶ goid do sgímhle
   céad is deith fó leith as míle
   dúbail ceart an freastal fuíghiolaig
   1020] is thúirling mac an tseachtmhuin roímhe sin
   glacan sí an peánn 'smo cheánnsa suaidhte
   air eagaladh mfeánntadh is sgánnradh an bhuailte
   an aga do bhí sí sgríobh an dátadh
   is maithibh an tígh aice suídhte air gárdain¹²⁷
   1025] sgarus leam néull do réighios mo shiúile
   is phreabus do léim ó an bpéinn am dhúiseacht

   Foircheánn