Corpus of Electronic Texts Edition
Imtheachta Æniasa (Author: Unknown)
p.2
1] {folio 449a}
O thairnic tra do Grecaib slad & inrad & dithlaithriugud
2]
rig cathrach na Frigia .i. in Træ, cend ordain & airechais
3]
na huili Aissia isside, tancadar rigraid na nGrec co dind
4]
Minerba isin Trae, & dorochtadar i n-æn baile uile & rofiarfaig
5]
Aigmenon, int airdrig dib, ca comairle dobertais do arin forind
6]
romairn in cathraig, no in comaillfitis friu. Doraidset foirend
7]
do Grecaib ni bud coir a comall friu, uair ni her ar ngrad-ni acht
8]
ar ar n-omun & ara n-anacul fen domairnset in cathraig, &
9]
doronsat, gen co rancadar, olc rind, & dogentais aris, dia cæmsad
10]
leo. Roraid Nestor dono iarsin: LX bliadan, ar se, gusin
11]
aimsir-sea, o thanac-sa & Pelias & Tailimon & Castur & Pullux ar
12]
æn re hErcail, lucht VII long im luing Argo, co roairgsim in
13]
cathair-seo, & co tucsam fo gin gæ & claidim gach æn rob
14]
inmarbtha inti, co rucsam i mbroid & a ndairi gach æn na romarbad,
15]
& co rucsum a huili indmus esti, & co tarrdsim tenedh tairsi
16]
iarsin. Don-farraid Laimidon iarsin, & dorad cath dun, co
17]
torchair dono Laimidon lind cona tri maccaib isin cath sin .i.
18]
Pulus & Foclointis & Aimpiter. Dorochradar dono forgla rig &
19]
tasech & trenfer na Troianu imailli fris. Rofucum lind i mbroid
20]
mac & ingin Laimidoin .i. Esiona & Priaim & robai in Trai fas
21]
iarsin fri re ar omun na nGrec. Dorat dono Earcail iarsin tar
22]
cend set & maine deonugad do Priaim teacht dochum na Trai &
23]
a hathnuigedh dorisi, acht na dernad aris cogad fri Grecaib, &
24]
rochomaill Priam indi sin cen robo beo. O robo marb Ercail,
25]
& o 'tconnairc Priaim daingni a cathrach & nertmhairi a sloig,
26]
ron-gab meit menmun & dimus & nir'bo maisi les cena gan a
27]
aincridi do iarraid for Grecaib, co rofaid a mac .i. Alaxandair &
28]
Ainias for creich go Grecaib, co roinirsiut inis Cheithiria, & co
p.4
29]
tucsat leo Elleand Legata. Tancamar-ne dono co lin ar
30]
sochraiti i ndiaidh ar creichi, & ni dernad acht nemthni dind, & ni
31]
thucad aissic dun tar cend ar sida, & rotinoilit moirneart na
32]
hAisia inar n-aigid, & atrachtadar co bagach brigach borrfadach
33]
righa & taisig, curaidh & caithmilid & laith gaili na n-uili Assia,
34]
otha in Scethia thuaiscertaig, & in n-Innia n-oirrtheraig, & i
35]
n-Eitheoip ndeiscertaigh, i cath inar n-aigid, co ndorchradar leo
36]
hilar ar rig-ni & ar tusech & ar cathmiled, co ndorchradar-sum uili
37]
lendi, & co ndorchair Priam fen cona coecait mac & ingen & clemnad,
38]
& cona uilib curadaib & caithmiledaib, rigaib & taisechaib &
39]
særclandaib na Trae and, acht lucht in braith nama .i. Ænias &
40]
Antinor cona muintir. Ba he sin dered cardusa Priaimh fri
41]
Grecaib. Is demin daibsi, dono, ni ba ferr cairrdius Ænias ribsi
42]
dia facbaithi isin Trai, inas in cairdis sin Priaim fri Grecu. Is
43]
mairg Greca dobera tairisim fair; ar is nama Grec dogress Ainias.
44]
Sochaidi do curadaib & do caithmiledaib &
d' an{folio 449b}rudaib
45]
Grec torchair lais dia laim fen isna VII cathaib LX ar C
46]
dochuiredh rinde oc diden na Trae. O rochualatar tra Greca na haithesca
47]
sin roraid Neastor, is i comairli roraidset-seom & ronertsat, in
48]
Trae do fasugud, & æs in braith do indarba esti gan a mbasugad,
49]
uair tucad enech Pirr friu fria n-anacul ar brath na Trae.
50]
Fororchongairt Aigmenon iarsin i comairli na nGrec for Ænias & for
51]
Aintinor, in Trai d' fagbhail fas, & Antinor do dul co hIleric,
52]
ferand fuil etir Grecu & Etail siar. Doluid immorro Ainias, gusin
53]
lucht rolen, co Sliab Ido sliabh esside for ur mara Torrian co
54]
fidbaid cain and. Ba maith do cumdach long in fidbad, &
55]
cumdaigther lais XX long andsin, & o tairnic do cumdach a long,
56]
doluid la tosach soinindi i tus samraidh for muir Torrian, & a
57]
athair .i. Anaichis, ina senoir, & a mac .i. Ascan, & gach æn rolean
58]
d'a æs cumtha, immalle fris. Ba bronach dubach derfadach
59]
toirrseach imsnimach in n-imirci sin. Ba leasc in turus docuas
60]
and. Ba truag tra in gair ghuil & basgairi & mairgnighi ac
p.6
61]
fegadh a tiri & a n-atharda duichi iarna n-indarba dia naimdib
62]
uathi. Roseolsat iarsin co Traicia, tir cairdiumail do Troiannaib
63]
in Traicia sin, gen bai nert acu, ar ba ingin rig Traigia mathair.
64]
claindi Priaim .i. Ecuba ingen Chesi. O rosiachtatar tir Traigia,
65]
rocumdaigid cathair leo and, & tucsat ainm furri .i. Ænedoss o
66]
ainm Ænias. Bai tulach i comfocus don cathair sin, &
67]
fualascach coisegartha inti. Doluid Ænias do buain neich de, do
68]
thabairt a chraeb for altoire na ndea da denum edbarta doib.
69]
Dorala ni ingnad aduathmar do Enias andsin .i. in cet craeb
70]
robean a talmain, rosilset frosa fola esti, gur'bo lan do chru &
71]
d'fhuil in talam asar'tallad in chraeb. Rosocht Ænias oc fegadh
72]
na craibi & na hairrdi aduathmaire sin, & rogab egla & omon
73]
mor, cona cæmnacair labra. Rochualai iarsin in acaine mor &
74]
in labra n-enert n-atruag asin talmain, & is ed roraidh: Na dena
75]
sain, a Ænias, acht tabair anacul dam. Nachum-saraigh fon
76]
fualuscach rofhas triam adnacul. Is mesi Polidorus, mac Priaimh;
77]
& in tan tainic fainde don Trae, dom-radad-sa o Priaim, & imud
78]
oir & airgit lium, cum cliamain co rig Traicia sund .i. Polimestor
79]
& Eliona ingen Priaim mo shiur do mnai oca. O rochualamar in
80]
Trai d'argain immorro rofeall-samh orumsa, & rom-marb, & romarb
81]
mo shiair, & ros-fuc ar n-or & ar n-airget, & rom-adnaic-sea
82]
sund, & triam adhnacul rofhas in fidh-sa rob ail duitsiu do
83]
letradh. Fagaib in tir fealltach finghalach, & indsaigh co hEtail,
84]
ar is and ata a ndan duit ferund du gabail. Teit Ænias
85]
iarsin, & adfet do Anachis in scel sin, & is ed roraid Anaicis,
86]
ba comairli coir dorad Polidorus doib, & doniad na Troiana
87]
teachta a adnacuil do Polidorus .i. dognither a fert, & clanntair
88]
a lia, & scribthair a ainm, & dognither a ghairm dochum a
89]
adnacuil, & ferthair a guba. O tairnic doib sin, tiagait dochum
90]
a long, {folio 450a} & fagbaid tir Traigia, & seolaid as co hinis Del.
91]
Is and robai Anius, ri & sacart Apaill; & daroine edbairt do Apaill
92]
ar cend Æniasa, & is e aithesc dorad Apaill do, nach raibi a
p.8
93] ndan do Ænias crich na ferand do gabail, co risad Edail. O
94]
rochuala Ænias int aithesc-sa Apaill, doluid dochum a long,
95]
seach Naxon, seach Dionisa, & sech Paron, & sech Ciclaid,
96]
do shaighid co Cred. O rosiachtatar cosin indsi sin,
97]
cumdaigther cathair doib inti, Fergama a hainm na cathrach sin, &
98]
oirisid fri re mis a Cred. Fagait inis Creid do reir faistine
99]
Apaill, & tiagait for fairgi d'indsaighidh co hEdail, cona
100]
faccadar tir na talmain acht in fhairgi umpu do gach aird.
101]
Nosdoirtend sin & gaillim forro andside. Tic gæth & toirneach &
102]
tene gelain isin ær, dorchaighit na neoill doib conach fedatar cia
103]
leth nothegdis. Atraig in ainfine forsin fairgi, conus-rola a
104]
ichtar fora uachtar, tri la & tri aidchi doib isin gabad sin, gan
105]
soillsi grene a l-lo, gan soillsi re a n-aidchi. Isin ceathramadh
106]
lo atconncadar uaithibh slebti indsi Sdrophaid. Telgid sodain
107]
a seolu, & tiagait ar imrum, ar ni raibi coir seolta ocu, co
108]
ruachtadar co port indsi Sdrofaidh forin muir Ionda. Is amlaidh
109]
robai in indsi sin, lan do buaib & do cæraib & gabhraib, gan
110]
nech aga n-anacul no aga n-imcoimet. Dogniat dono feolbach
111]
imdha dona hindilib sin agna Troiandaib. In tan tra iarsin
112]
tuctha a mbiadha ina fiadnaise, co n-accatar chucu dona slebiu
113]
elta do enaib granda Airpi a n-anmand side & siat for grechaid
114]
& srengaid a mbiada uaithib asa lamaib, & fagbaid a salchar fora
115]
miasaib, & gabait na Troiandaigh a sciathu & a claidme, &
116]
nosdicuirit uaidibh a l-los comluind. Seolaid iarsin na Troiandaigh
117]
a hinis Sdrofaid seach na hindsi-seo .i. Sdacind, & inis Duilci, &
118]
inis Saim, & sech Ithaig & il-indsi ele mara Torrian, co
119]
ruachtadar co hEpir, & rolaset a n-acaireda a tir andsin, & dochuaid
120]
do accallaim Elena, meic Priaim, uair ba he ba ri i n-Epir in tan
121]
sin. Ar dorat Pirr mac Aichil Anromacha do Eleanus do mnai,
122]
o dorat fen Ermiona, ingen Menalus, meic Atir, do mnai, iarna
123]
hurnaidm ar tus do Oirestes, mac Aigminoin, co romarb Oirestes
124]
Pirr andsin a tempull Apaill, iarna brath do sagart Apaill. Go
125]
rotimna Pirr re mbas in mac ros-fuc Anromachæ do Molosus a
p.10
126]
ainm side ar altram do Eleanus & d'a mathair, & co tuc Aichia
127]
a feranus do Elena ar scath a meic .i. Molosus, rand iside do
128]
Epir. O rosiacht tra Ænias co hEleanus, fuair morfailti aigi.
129]
Doroine dono Eleanus tra faistine do, & roraid fris: Indsaig
130]
co hEdail, ar is and ata a ndan duid ferand d' fhagbail; &
131]
dorad comartha do, baili i n-ergebad do mucc find co {folio 450b}
132]
trichait banb i tæb srotha Tibir, is and bias do tairisim co
133]
cinnti, & cathair do chumdach, & ferand do ghabail; & roraidh ris
134]
ni roairised isin Edail comfhocus do Epir, ar is Greic aitrebat
135]
inte. Roscar dano Ænias mac Anaichis & Eleanus fo sidh &
136]
cæncomrac, & doluid Ænias dochum a long, & seolaidh for fairgi co
137]
ruachtatar co hoirer na hEtaili i n-aitrebait Greic, & doberat,
138]
a lam fri hEtail gunus-tarrla etir Scill & Scaruibdis, &
139]
rogabsat co mur and, co nus-rucc neart imruma & seolta estib.
140]
Tiagait iarsin fo Cred ar merugud co port slebi Eathna,
141]
ait i n-aitrebait Cicloipecda. Teni bithbeo 'sin tshleb sin
142]
dogress, co maided a duibdiad & a lasra a huamaib & a haircelaib
143]
in tshlebi sin amach dogress. Dia fhis do dainib conad do
144]
suthine tine iffirn dogni dia sin, ar is ed aderait araile conad
145]
dorus du dhoirsib iffirnd sliab Eathna. O thainic in maidin
146]
doib isin purt sin con n-acatar cucu asin chaill, arracht duine
147]
truaigh diblighi, & a lama ar lethad, & se ag dibrigoit, & ag atach
148]
mor, & ass ed adbered: Ar dia nime, & ar buide, & ar troigi rib,
149]
a Troigiana, marbaid missi, no cuiridh for fairgi me resiu faicfi
150]
me sunda; & dobeir a lam fo glun Anachis, & gebid Anachis
151]
a laim ndes i comartha anacail do, & fiarfaigid de can do, &
152]
cuich he, & cid nos-tuc andsin. Do Grecaib damsa, ar se, &
153]
Achenmedes m' ainm, & tanac a luing Uilix meic Letris gusin
154]
port-sa. Dochuamar a tir sunda. Ron-la a n-uaim in
155]
Ciclopecdai, & tarraid dis uaind, & ros-gab asa glacaib fo cairrgib na
156]
huamad, co ndernait minbruar dib, & co nus-duaid oma iat, &
157]
atconnarc-sa fen a mbuill etir na samlachaib fuil etir a fiaclaib, &
p.12
158]
ibid fin iarsin, & rochodail ina uaimh dia eis. Ni rofedamar-ni
159]
Uilix do teacht uad, gan digail a muintire fair; & dochuamair-ne
160]
dia indsaigid co rabamar uime, & se ina chodlad, ac bruchtaig &
161]
slamrad a fhola & a sgeithi fora ulchain, æn shuil ina chind
162]
medither cathsciath Gregda, no esca i coigid dec. Gonmaid in
163]
suil sin & brismid & tiagmaid uad anfailtig, imeclaigh, ar long, &
164]
rom-facbad-sa gan fis, gan fairiugud dom muintir, uair
165]
rochuadus ar sechran uaidhib. Atu-sa fri re tri mis sunda gan
166]
biad acht lusrad & scechora bega. Ata anosa Poliphebus, & a
167]
uaim dunta fair, ic blegan a gabar & a cærach, & ticfaid chugaib
168]
dochum in phuirt-seo, do nighi a ruisc asin saili, amal tic
169]
gach læ, & ata C brathar aigi a macsamla fen isin tshleb sin.
170]
Is mithigh duib, a Troianu, a theichedh, nachib-baitir sund.
171]
In tan tra robai Aichminides forna briathraib sin, co n-acatar cucu
172]
dochum in mara, in torothar n-dermair sin dochum in morchuain
173]
.i. Polipebus, & fedan fora muin, & bili giuis arna imscathadh
174]
do luirg ina laim, & a ailbin gabar & cærach uime, & doluid
175]
seocu fon fairrgi, {folio 451a} & glanaid a gor & a om asa rosc, &
176]
rocluinti dresdernach a fhiacal & a cnetach a fhad ac glanad a
177]
ruisc.
178]
Cen robai-sium ag nighi a ruisc, nos-elad Troiana seacha
179]
amach, & siat imeglaig co foill forin fairgi. Airigidh-sium gredun
180]
na ndaine & forned na long ic teacht seocha amach. Imsai-sium
181]
ina ndiaid dia tarrachtain, & ni ruacht do in fairgi Ionda tara
182]
formna, & o nach tarraidh, air ni rourmais in chonair dochuatar
183]
uad, dobeir a trombuiredh miled as, co rocrithnaigh sliab
184]
n-Ethna, & gor'fagaib fo tondgar in fairgi n-Iondæ gor'gab
185]
omun & imegla lucht na hEtaili ar adhuathmaire in gotha
186]
rochualatar; co n-acatar na Troianaigh cuco asna coilltib sluagh dermair,
187]
int olc difhulaing d'a braithrib, amal daracho dimora, co rolinsat
188]
na purtu ina dochum. Tanic dono sochraidi granda garb and.
189]
Mairg Troianu ara tairsitis tend.
p.14
190]
Na Troianu immorro, o'dconncatar in sluag n-edig uathmair
191]
na Cicloipegda ina ndochum a sochraide a mbrathar, nos-geb
192]
egla & omun iat rompu, & nir'bo omun gan adbar doib. Seolait
193]
for fairrgi uathaib in leth rofuc in gæth iat, ar ba fearr leo gabad
194]
na fairrgi do fulang & techt for fordal conaire, ina tairisim for
195]
cind na Cicloipecda. Rofacsat tra na Troianu as gach gliaid &
196]
as gach gabad dib sin i ndiaid araile, co ruachtatar co port
197]
Drepaine i Sicil. O rosiachtatar tra in port sin na Troianu,
198]
doruacht Achistes rig na Sicili 'na ndochum, & dorad morfailti
199]
doib, & rooirisiudar oga fri re, & adbath in seanoir Anachis acu
200]
andsin i Sicil, & daronad a feart and, & roclaidedh a lia, &
201]
do-scribad a ainm, & rogairmedh he dochum a adnacail, & rofearad a
202]
guba, amal ba bes la gentib in cluichi sin do denum dia
203]
marbaib.
204]
O tainic tra cend denus iarsin, tainic soineand a haieor &
205]
coir gæthi dochum na hEtaili. Dotriall Ænias do rer forcedail
206]
faisdine Casandra & Eleana, & roglanait a longa, & rolaid lais
207]
forsin fairrgi, & o thairrnig do ecor a long, rosheol amach for
208]
fairrgi o imrum urlum urmaisnech conach facatar uaithib ar cul
209]
tir Sicile.
210]
Arai sin, ba galar la hIunaind, la sedig Ioib, uair robai
211]
a hancairdi fri Troendaib arin lethbreth ruc Alaxandair, mac
212]
Priaim, imon ubull orda. Doluid iarum Iunaind do agallaim
213]
Eoail, rig na ngæth, & is ed roraid ris: Atait seacht n-ogha
214]
bindi agamsa, & at e rocæma, & ata æn ug and doderscaig dib
215]
uile .i. Deopea a hainm. Doberthar duitsiu hi a lanamnus in
216]
ogh sin, & teilg uait na gætha fon fairgi do buaidhrid & do badud
217]
loingsi Ænias, teid anosa tar mo sharugud-sa co hEtail. O
218]
roghell Iunaind immorro in logh sin re hEoil, gresis Eoail na
219]
gætha amach iarsin asa n-uamaib & asa n-aircelaib fon fairgi,
220]
amal tic slog namad fo thir, & fuasnaid {folio 451b} in talmain &
221]
int ær o anfine dimoir. Tinoilter & dluthaigter na neoil co
222]
rodiclithset soillsi na grene arin loingis Troianda, & co tainic
223]
dorchatu granna doib, cona fedatar cid noraghtais.
p.16
224]
Nosdoirtend forro iarum in duibsin & dearrtan & in toirrnech & an
225]
tene gealan, cona fedatar durais dia mbethaid. Tic iarum
226]
ganngæth as cach aird fon fairgi .i. Eubrus anoir, & Notus
227]
anes, & Africus aniar. Focerd in fairgi ina cnocaib & ina
228]
slebtib, & bruigid & brissid muru na tond frisna halltaib & frisna
229]
trachtaib, co clos a muirnd & a ngair fona tuathaib & fona
230]
crichaib echtarcianaib. O 'tconnairc Ænias na hairdi sin,
231]
adracht ina shesam, & rothocaib a lama & roraid na briathra-sa:
232]
Truagh duib, a uilicumachtacha, nach and adorchar-sa oc
233]
cathughadh oc diten na Trae, baili i ndorchair Eachtair, &
234]
Treolus, & Alaxandair, & Memnon dub, ri na Pers, & Sarpidon, &
235]
Pentesilia, & anruid & særcland na Troiana ar cheana, resiu
236]
dobertai in digal-sa aniu foraind. In tan tra robai Ænias forin
237]
sod sin, tic in gæth dianad ainm Aquilo atuaid a n-aigid na seol
238]
cona sian-san & cona muirn moir le. Tocbaidh tonda in mara a
239]
n-airdi co ruachtadar renna nimi. Dluigid in fairgi cor'bo ler in
240]
talam sis trit in fairgi & tresin sal etir na tondaib, & dobeir side isna
241]
seolaib, co roimpo tæba na long frisna tondaib adbulmhoraib na
242]
fairgi, uair roshailset co ticfaitis forro isna longaib na tonda
243]
batar ina cnocshlebtib osa cind. Brister na rama, & dogni
244]
gadrach dia longaib, scengith a tairrneda estibh, & scailit a
245]
claraid. Tocaibther in grian & in gainim a
hichtar in mara, co
246]
mbai aco for lar a long & a leburbarc in
tæb anis, & forran na
247]
tond annuas, ac dubdortad forro. Tic iarsin tond baiti co
luing
248]
na Liceta i mbai Oirentes, & adraig a n-airdi
uasin luing, &
249]
nos-dortand fuirri, co rola in luamairi tarin luing amach
isin
250]
fairgi, & co roimpo in sæbchoiri fo tri in
long, & co roshluig
251]
iarsin. Ba trog tra in gair dolecset na Troiandaig in tan
sin oc
252]
fegadh a muintire ica mbadud, & nachar'fedsat a foirithin, &
253]
siat fen ica mbadudh. Scailther in coblach, co mbatar ica
254]
mbadud seachnon in mara. Berid Notus .i. in gæth
aneas, tri
p.18
255]
longa dib, & nos-geb dona cairgib folaich robatar
i ndomain na
256]
fairgi, co mbatar immalle for badud. Berid dono Eubrus .i.
in
257]
gæth anoir, tri longa ele i ndomuin in mara .i. long
Ilioni, &
258]
long Achates, & long Eletes. Roscailset a
comdluta, co mbatar
259]
for badad .i. in tæmad oca mbadad & aga
forrach anis, & in
260]
ainfine & forran na tond annuas. Is e sin
buaidrid & cumasc
261]
tucsat na gætha for loinges Ænias.
262]
Tocbaid Neptuin a cend uasin fairgi, &
o'dconnairc Neptuin
263]
in gne robai forsin fairgi, ba holc les inni sin,
& rofergaig
264]
frisna gæthaib .i. re Sdeiphir & Eoir,
& roraid friu co ndigeltai
265]
forro indrad & milledh a feraind uime, ar is la{folio 452a}
Neptuin
266]
rigi na fairgi. Techid na gætha iarsin, &
tic feith ciuin forsin
267]
fairgi. Rosægh iarum Ænias lucht VII long co port n-Afraiche,
268]
& se lochairthi, lethbaiti, iar ngoid celli doib
dia n-anmain.
269]
Tiagait iarsin isin port, & fadoit tente iarsin,
& doberait a
270]
n-eallaigi chucu asa longaib dochum a tented dia
tirmugudh.
271]
Teid iarsin Ænias for bend aillt bui i focus
doib, do
272]
dechsain na fairge, tus in taicfed nech dia muintir for
sechran
273]
na fairgi. Adchi dono Ænias in
tan sin tri doimh allta romora,
274]
& ailbin d'aighib alltaib ina ndiaid asin caill,
ag ingilt fheoir.
275]
Gebidh Ænias chuigi a shaigidbolg & a
bogha, & marbaid VII
276]
n-aighi dib imna tri damaib resiu rosiacht leo scailedh
uadh, &
277]
berait lucht in coblaigh chucu iarsin agh gacha luingi
dib, &
278]
fuinit in biadh & nos-goraid & caithid
biad & ebaid fin iarsin
279]
tucad leo a Sicil.
280]
Nos-neartand Ænias iarsin, & nos-gresind
comdis
281]
nertmeanmnaigh fri fulang gacha docrach dogebdais,
& gacha gabaid
282]
dotegemad doib, & roraid friu: Bud aibind
duib, ar se,
283]
beth i n-Edail, ic indisin gacha gabaid fogebthai.
Tainic
284]
dono doib iarsin a mbruth & a mbrigh & a
soimenma, & rolaiset
285]
bron & dogaillsi dib
triasin nertadh tuc Ænias forro, &
tic
286]
dono adaich iarsin & cotlaid for feor dighaind in
fhasaigh
287]
inar'gabsat port.
288]
O tainic dono soillsi in lai arnamarach, atracht
Ænias,
p.20
289]
& Acades imalle fris, & focerd cuairt
imon airer inar'gabsat
290]
calad, tus in faicfed nech, no in taicheradh do æn
duine
291]
don lucht rochuaid for sechran uaidib. In tan tra robatar
292]
a ndis ac imdeacht na cailleth bai i comfocus in puirt
293]
inar'gabsat, dorala doib Uenir, mathair Ænias, i
ndelb
294]
bansealgairi. Dobeir Ænias aichne fuirri, &
acainedh fria a imned
295]
& a documul. Dobeir dono Uenir nertad fairsium:
Na rub
296]
lagad duid, ar si, gach gabad & gach
docair fogebar, air gidh
297]
mor do gabthib dogeba, elabair as cach gabud dib,
& rosia
298]
Edail fo deoid. Ocus roraid ris: Ata rigan i
comfocus duid,
299]
& is le in ferand-sa itai .i. Dido ingin Beoil,
& ata ac cumdach
300]
cathrach, & berat-sa eolus duid cosin cathraig
sin, & dobera in
301]
rigin .i. Dido, failti duidsiu, & doroised do
muinter imslan
302]
chucad iarsin corigi in cathraig. Teid Uenir roimpi
iarsin co
303]
tulaig bai isin cathraich, co n-acatar na sluaga ac cumdach na
304]
cathrach, foirind dib ac cor a fotha,
foirind ic ordugud cloch,
305]
forind ic imorchar gainim, foirind ic suathad æil,
cach dib ria
306]
hobair amlaid sin. O 'dconncatar in cathraigh, ros-faid
Uenir
307]
uaide iad gusin cathraig, & dorat dichealtair
umpo, & dochuatar
308]
gan fhaiscin etir na sluaghaib, co ndeachatar isin
cathraig, &
309]
rochuatar i tempull rocumdaich Dido do Iunaind cruthaigh
isin
310]
cathraig, & doconcadar arna rindad a slesaib in
tempaill fuath (.i.
311]
dealb) na Trai, & delb scor na nGrec; delba
Priaim & na Troiana.
312]
Rorindad and dono dealb in catha, amal robid Echtair
& milid
313]
na Troiana ac tafand na nGrec, & amal robid
Aichil & milid Grec
314]
ic tafand {folio 452b} na Troiana. Fuath
Echtair & Aichil i comrac
315]
desi, & amal adorchair Echtair le Aichil a comrac
dessi, & amal
316]
nos-fuc Achil corp Eachtair a timcheall na Trae a ndiaidh
a
317]
carpait, & rorindad ind dono amal rocathaig
Pentesilia in
318]
primrigan cona Cichloisctib, & amal atorcair le
Pirr, mac Aichil.
319]
Amal atconnairc Ænias tra in rem-sea forna delbaib,
adnaig a
320]
tromosnad ass, & caiidh gur'bo fliuch a edach,
& roraidh re
p.22
321]
hAchades: Cia tir isin domun, ar se, nach clos
troigi na
322]
Troianach.
323]
In tan tra roraidh Ænias na briathra-sa, doroich
in
324]
rigan rosochraidh, Dido, ingen Peil, co dorus in tempaill,
ic
325]
ordugudh do chach a oipri, & ac cumdach na cathrach.
326]
Doruachtatar dono in tan sin gusin rigain tuissich in
lochta
327]
rochuatar for easbaidh o Ænias .i. Andteo &
Sergestus, &
328]
Cloantus, & Ilionius, & sochaide ele
'malle friu. Rosocht dono
329]
Ænias ic fegad in fiallaig sin. Roagaill Elionis in
rigan
330]
or'doruachtatar ina dochum. Is ed roraid: A rigan,
ar se,
331]
oircis dona Troianaib truaghaib-sea, roimluaid
gæth tre
332]
ilmuire, & tancamar ar combadad dochum do
chrichi-siu &
333]
t'fheraind, & na longa fos na leg a loscad, acht
dena trocaire arin
334]
cenel craibthech-sa, uair nocho do denum uilc tancamar isin
335]
crich so, acht legar aighideacht duin isin port i
tangumar, co
336]
rodaingnigim ar longa & ar rama. Robai ri
craibthech againd:
337]
nocho raibi nech ele bud fearr gal & gaisced na
bud calma i
338]
cathaib inas e. Ma ta a mbethaid in ri sin .i.
Ænias, & co tora
339]
cugaind, ragaid in leth rotriallsam teacht .i. co hEtail.
Mini
340]
thora immorro Ænias cucaind, rachmait ar cul co
Sicil do saighid
341]
Acasdes. Dorad Didho fregra fair: Rochualamar,
ar si,
342]
areor na Trai & na Troiana, & is
mochen daib. Robar-bia
343]
failti sund, & cumaidh crichi & feraind,
& ni ricthi a les tocht a
344]
tir n-aile etir, noco ti Ænias cugaib, &
d'a tisad Ænias fen sunda
345]
rod-fia morfailti. O rochualaid tra Ænias int
aithesc-sa, focerd
346]
de co hobund in diceltair robai tairis, & doluid
chucu Ænias
347]
i soillsi moir, & ba suairc, & ba
sochraid, & ba sercach
348]
soicheneoil in læch tainic and. Mong findbuidi
fororda fair, gnuis
349]
cæm corcurda aigi, ruisc cochlacha caindelta ina
chind cosmail
350]
re delb ndea, in delb rola a mathair .i. Uenir, o li serce
ina
351]
ghnuis, co rocarad gach æn he in nech rosillfed
fair, & agaillidh
352]
in rigan, & is ed roraid fria: A rigan, as tu
at ænur airchises
353]
diar sæthur & diar troighi, &
dobeir failti dund it tigh & id
354]
cathraig. Gid ed sin cena dedlaigh ar comain ort, acht co
355]
roicad dei nimi frit a ndingnea do
maith rinde, & i cen mairid
p.24
356]
srotha & aibni, slebti & senchoillti,
meraid duitsiu a chlu
357]
& a urrdercus & a ardmholadh na
maithiusa dogni orainde.
358]
O roraid Ænias na briathra-sa, rothæd chuigi
Lionis, &
359]
Sergestos, &
Gian, & Cloantus, & Anthea, & cumaisgidh co
360]
forbailidh fris, & ba fo leo in frithi
fuaradar.
361]
Rosocht Didain o 'dconnairc inni sin. Masa tussu
Ænias
362]
mac Anachis, ar si, & mac Uenire {folio 453a} bandea,
363]
rochualamar-ni do seghuindeacht, & t' indleacht,
& t' indrucus, do ghail,
364]
& do gaisced, & do shærclantacht,
& do mormaithius cena.
365]
Rod-bia in failti sunda againni. Ocus berair uaidi
arsin,
366]
XX boin, & XX dam, & XX tindi,
& XX cærach cona
367]
n-uanaib, do lucht na long. Berid
Didho dono Ænias
368]
le ina pealait righdha fen. Ba cæm in teach rancus
and.
369]
Batar imda edaighe srollda siregdha, & edaigi
cumdachta gacha
370]
datha inti. Batar imda cuirnd co
n-imdenum, & bledheda,
371]
& buancopain ailli orda & airgit i
l-lamaib mac særclanda
372]
soicheneoil oc fri dail inti. Batar imda biada særa
somhillsi
373]
for miasaib cæma cumdaigthi do airgit & d'
fhinddruine &
374]
gemaib carrmogail gacha datha inti. Badar imda lenda sena
375]
somesca inti do chenel gacha dighi aga ndail forin teglach
fial
376]
forbhailigh fuil imun rigain n-uir n-oiregdha, im Didhain,
ingin
377]
Beoil. Ba haibind tra robas isin tigh sin.
378]
Faidis dono Ænias Acates uad ar cend Ascain gusin
luing, &
379]
adbert fris in brat corcra corrthurach Elena, robai isin
luing, tuc
380]
le a Mecnib, do thabairt les, & in flesc rigdha
d'or, nobith a
381]
laim Iliona, ingine Priaim, & in muntorc oir do
thabairt les dia
382]
thabairt i n-aiscid do Didhain. O rofitir Uenir, mathair
Ænias,
383]
meic Anachis, teacht ar cend Ascain, tet side do saigidh
Chuipit,
384]
meic Ioip, dia febus a sherqui-sium o
gentib, & ros-guidind co
385]
rogabad delb Ascain, conid e notisad i richt Ascain ar
æn re
386]
hAchates do saigidh Didhaine, co rofaslaiged gradh
Ænias i
387]
cridhi Didaine, & rogab Cuipidh do laim o Uenir
inni sin, &
p.26
388]
dobeir Uenir iarsin for Ascan suan codulta, &
dobeir le co
389]
mullach slebe Idala ina suan codulta. Teid dano Cuipith,
mac
390]
Ioip, i ndelb Ascain ar æn & Achates,
& na haisceda leo, co
391]
righsuidhi nDidhaine, airm a mbatar flaithi &
maithi na Tirda &
392]
na Troiana im Didhain, & im
Ænias i cofleidh n-aibind
393]
n-oiregdha.
394]
O rotaisbenad na hasceda do Ænias, dorat
Ænias do
395]
Dhidhain. Roingantaigh Didha & maithi in rigdai,
& romolsat
396]
na haisceda, & ba buidech in rigan dib,
& dotocair dia ndochum
397]
Cuipid i r-richt Ascain, & ba faileth fris, ar bo
doigh le ba he
398]
Ascain fen bai and, & nir'bitir gur'be Cuipid. Ba
cuimneach
399]
Cuipidh imoni rogheall do Uenir, & rourail serc
Ænias a
400]
cridhe Didaine, cor'bo difhulaing di romet &
rothruma serce
401]
Ænias ina cridi. Ba subach forbailid rocaithed in
aidchi sin:
402]
& ag Tirdaib & ac Troianaib ba
forbiseach. Bai gradh i cridhi
403]
nDidhaine; & ba haibind le imagallaim le
hÆnias ar med a
404]
serce le. Rofiarfaig de mor do scelaibh Priaim &
Echtair &
405]
Memnoin, & rofiarfaigh cindus fear Diomidh
& Achil, & cindus
406]
docos acusam fo deoid arin Trae, & cindus
terna-som esti, & cid
407]
do tirib roimthigh co toracht Afraic.
408]
O rofiarfaigh Dido na scela-sa do Æni{folio 453b}as, robatar
409]
uile ina tost lucht na rigda ac frithalum na scel
noindisfed
410]
Ænias. Is e frithalum frecra dorat Ænias for
Didain, ingin
411]
Beoil: A rigan, ar se, is trom lim & is
lesc indisin na scel
412]
sin, air is aithchuimniugud cumad & broin
& doghaillsi dam na
413]
scela sin do indisin. Gid ed dono, indisfed co cumair
duitsiu
414]
ni dib, ar is ed as maith leat. In tan tra rosithaigad
Greic, ar
415]
se Ænias, & dorcratar a righ &
a taisigh & a curaid & a
416]
caithmilid fri re X mbliadan 'sin cathugad frinde, is e
airic a
417]
rancatar Greic, each cranda do denum, a mbiadh X traighi
ina
418]
fat, & L traiged ina lethad. Togtair &
tinoltair forgla curad &
419]
caithmilid & anraid Grec, & dobertar a
mbroind in ech cranda
420]
iat, & iathar forro int each. At iat so na
taissich rotinoilit
p.28
421]
ind .i. Steneleus, & Tesandrus, &
Acharias, & Toas, & Pelides, &
422]
Neptolinus, primus Machaon, Uilixes, Menalus & a
n-as dech
423]
anruid Grec immale friu, XC a lin uile. O tairnic tra do
424]
Grecaib, amal rob leor leo, cumdach & egar in ech
cranda
425]
sin, fagbaid int each ina scoraib dia n-eis, &
oclach a cuibrech
426]
athach uad, & tiaghait immalle lin a loingsi, co
mbatar for scath
427]
indsi Tenedoss, a foluch. O rochualamair-ni scuru na nGrec
428]
do beth fass, & in coblach do imtheacht ass,
rofailtigsim fris, &
429]
rofoslaigid in Trae, & dochuamar-ni d' fegad na
scor fas, & ba
430]
haibind duind ac siriudh gach longphuirt, & siad
fas, co
431]
fuaramar and int each cranda gan neach ina farrad. Ba
hingnand
432]
lind cidh 'mar'fhacsat Greic, & cid 'ma ndernsat
isin romeid ut
433]
he. Doruacht Timoedes ar ndochum, & is ed ronert,
a breith isin
434]
cathraigh. Capis immorro is ed roraid side: `Is demin,' ar
se,
435]
`ni rofagaibset Greic int arracht-sa gan indell uilc ecin
and do
436]
lot na Trae. Is ed as choir, a chor re hallt mara, no a
loscad,
437]
no a thollad'; co festais cid nobiad ina medon.
438]
Doruacht Licon, mac Priaim, chucu in tan sin,
& is ed
439]
roraid: `A Troianu troga, is mor in bæs fora taithi,
ma credid
440]
na Grecu do fagbail in arrachta-sa ogaib gan celg and do
bar lot.
441]
Is demin,' ar se, `atait sloigh Grec a foluch isin
chrund-sa,
442]
no ata celg ecin d' ar lot-ni, no do scailedh muir na
cathrach
443]
roime. Na tabraid, a Troiana, tairisi don n-eoch-sa. Cid
bed
444]
bes and, amdagar-sa na Greic triasin tan-sa rofagbaised.'
O
445]
roraid Lucon na briathra-sa, crothaid in gai mor bai ina
laim,
446]
& focert urchur de co mbai ar bocad i mbroind in
ech
447]
cranda. Focerd airmgrith dona miledaib andsin i mbroind
448]
in ech.
449]
Dofuaratar na Troianaigh in tan sin ægairi in
ech cranda
450]
.i. oclach, & cuibrech fora lama ria druim
anniar, & noberaid
451]
co Priaim, co roindised do imthusa Grec, & cidh
dos-fuc is
452]
amlaid docuatar. O rosiacht co mbai i fiadnaisi Priaim
p.30
453]
doroich cach ina dochum dia fegad & do
chloisteacht ria
454]
scelaib. In tan adconnairc na Troianu uime as cach aird,
455]
tuc-sam a tromosnad ass, & caiid, & is
ed roraidh: `Is
456]
mairg damsa andiudh. Ni fhuil mo din i tal{folio 454a}muin toir
457]
no tiar, uair gid iat Greic nom-tairsidh, romuirfidis me.
458]
Troianaig, dono, ad buidin bidbudh dam. Romuirfet-sen me.'
Ocus
459]
dogni guba mor iarsin. Dothædh ar craide dhaine
fair, &
460]
oirchesmid de, & mhathmait a anum do, &
dobeir Priaim comairgi
461]
do do fuaislaigid de, & roraid fris: `Lec uaid
Grecu, & bi 'malle
462]
rinde dogress, & indis dund co fir cid ara
ndernsat Greic in met
463]
romor ut int ech cranda, & cid rob ail doib do
rochtain trit.'
464]
Torgaib Sinon a lama iarsin dochum nime: `Toingim,' ar se,
465]
`fo deu nime nach abraim breg frib acht fir uile. Is ed
dlegait na
466]
Grecaigh dind a miscais. Dligthi-si immorro, a Troianu,
bar ngrad
467]
uaim, ar is sib dorad anacul dam.
Menerba, bande na nGrec,
468]
is i sailet dia foirithin i cathaib dogress. Dochuaidh
Diomidh &
469]
Uilixes, co rosharaigset tempall Minerba, co romarbsat a
470]
coimedaigh, co tucsat arracht Menerba leo 'na scoraib. O
doruacht
471]
'na scoraib rolassat a ruisc, & tainic allus mor
goirt amal sal
472]
triana bullu. Roling a n-airdi fo tri. Rochroth a sciath
forru,
473]
& robertaigh a gai, & rogab tra omun mor
na Grecu triasna
474]
hairdib sin, & ba hecail leo Minerba do impod
forru. Roraid
475]
Calcus friu in tan sin: `Gabaidh,' ar se, `na scuru,
& ergid
476]
for fairgi; co tistair aris o Grecaibh for cul, nocho
cuimgith dul
477]
arin Trai.' Roraid dono Calcus friu co nderndais in
dealb-sa in
478]
ech cranda do Menerba do chotlugud a fergi. Is airi dono
479]
doraidh a denum co romor & gu roard conach
cæmsad sibsi a
480]
breith isin Trae. Air dia mberthai co mbeth os muraib na
481]
Trae oga fegad asa medon, rosestais lucht na hAisia co
metis
482]
os muraib na Grecia ica n-indrad.' Rocredid in scel-sa o
483]
Shinon ac Troianaib.
484]
Dorala dono olc ele and la tæb na tosca sin
dochuaid
485]
Sinon do bregadh na Troianach .i. Lucon, in tan robai ic
486]
edbairt tairb moir do Neptuin, tancatar da nathraigh chucu
p.32
487]
don fhairgi o insi Tenidos co ngrain n-adhuathmair
& a
488]
formnada & a cind a n-airde forro, &
ruisc gera lasarda leo, & siat
489]
teanna tenntide, & a crais forloiscthe,
& a tengtha for bertnugad &
490]
for fedughad ina cendaib, & teichmit-ne rempu
fochetoir, &
491]
tairthid maccu Lucoin, & nos-ethaid, &
tegaid co Lucon fen asa
492]
haithli, & iadait ima broind & ima
braigit. Doniat circlu dib, &
493]
ataigh Lucon oca taithmech de cona glacaib, &
ac buiredach &
494]
ac becedach as co clethi nimi,
& tegait na nathracha iarsin co
495]
tempull Menerba ina fiadnaisi, & nos-failgid fo
chossaib &
496]
sciathaib Menerba. Ron-geb oman & egla sinne uime
sin, ar ba
497]
derb lind ba hair doratsat na nathracha amus ar Lucon cona
498]
maccaib arin gai tarrlaic a mbroind in ech cranda,
& is ed
499]
roraidsim uile: `Berar int ech isin cathraig, ar is ed is
maith
500]
lasna deib.' Scailmit-ni muru na cathrach reme, &
berar dochum
501]
na Trae, & rosiacht focetoir isin tairsech, co
ndernsat na fir
502]
robatar and airmgrith mor, & anddar lindi andside
ba he rath
503]
na bandea tainic {folio 454b} tarin
toraind, & bermait in arracht co
504]
mbi 'sin cathraigh. Ba subach forbailid lucht na cathrach
don
505]
gnim sin, & ba coro doib bron de, dia festais
indi robai and iarsin.
506]
Dogniam iarsin edbarta a n-onoir Minerba. Tic in oidchi
iarsin,
507]
& dotæd cach ina diaid dia tigh, &
codlaid co trom na Troianaig,
508]
scith a aithle a n-astair & a
sæthair.
509]
Tic dono coblach na nGrec o insi Tenidoss co foill,
co
510]
tarrachtatar port na Trae, & adhainter
tobchaindeal i luing
511]
Aigmenon i comarc fri Sinon in tan robud mithig do oslugud
512]
don tshlogh robai 'sin ech chranda. Adracht dono Sinon
513]
asa leabaigh in trath sin, & teid for muru na
Trae, & o
514]
'dconnairc in comarc, teid, & oslaigid don
tshlogh robæ 'sin
515]
ech cranda, & tiagait-sium focetoir, &
marbait in fialluch robai
516]
ic fairi na Trae, & oslacit doirrsi na Trae
frisna Grecu, &
517]
dochuadar uile co mbatar for lar na Trae. Ba cetchodlud
518]
damsa andsin, co n-aca chucum Echtair co mbron mor
& co
p.34
519]
toirsi, & se ac cæ, & is i gne
robai fair in tan sin, in gne i r-raibi
520]
in tan ruc Achil iarna marbad a cengal a ndiaid a ech
& a
521]
carbaid timchell na Trae .i. a ulcha & a gnuis
salach, a mong
522]
lan do chru & d' fuil & luaithred arna
cumasc, a corp salach
523]
fuilide crechtnaigthi uime, & is ed roraid rim:
`Teich, a meic,'
524]
ar se, `resin tenid-sea. Atait namait ac inrad na
cathrach.
525]
Is duid aithnes anmanda do carat & a laimdeo.
Cuinnigh
526]
ferund fos i mbaile aile doib, ar adorchair in Trae
annocht fri
527]
lar.' Cen rom-ba-sa isin chodlud sin & isin
aislingi, robatar na
528]
Greic ac indradh na cathrach & dochualaid in
gairguba & golgairi
529]
& iachtach & eigmeach &
mairgneach in tshloigh mormuirnigh
530]
na namat ag sladbrat & ic indradh na cathrach.
531]
Rom-duiscther-sa as mo chodlud imon mormuirn sin
& in
532]
tshlat-tuargain rolin in cathraigh,
& rom-dhealb grain & egla & omon
533]
& tegim for mullach mo thighe ic cloisteacht cid robai and.
534]
Co n-aca in tan sin in cathraig 'na hænchorrthair
tenedh & co
535]
cuala in gair doronsat na sloigh & na stuic ica
seinm seachnon
536]
na cathrach. Rofhetar andside gur'bo iat Greic robatar and
537]
oc inrad na cathrach. Rom-geb-sea ferg iarsin &
don-gni
538]
damh dasachtach dim & gebim m'arm gaiscidh
& tegim &
539]
in sochraidhi rom-len d' fhorithin in righ. Doruachtatar
540]
dono chugum isin forithin sin Rifeus & Ipanis
& Diamas &
541]
Corebus & doruacht chucum sochaidhe ele do
anradhaib
542]
Troianach. Focherdsam iarsin a cumasc na nGrec &
dothoit
543]
sochaidhe dib lind. Robai tra aduath mor & duba
& basugad
544]
& comartha bais sechnon na cathrach isin aidchi
sin.
545]
Doruacht chugaind isin tan sin Androigius ardtuiseach do
Grecaib
546]
ac slaidhi & ac esargain & ac leodh
& ac ledradh & ac dichendad
547]
na Troianach & doratsam-ne amus calma {folio 455a} fair & dathoit
548]
lind Androghius & sochaidhe do Grecaib imalle
fris. Gabmait
549]
foirn iarsin armu & sciathu na nGrec &
adnaigim i cumusc friu
550]
dia marbad in bail a faghmais a mbæghal triasin celg
sin.
551]
Doriachtsam i cumusc Grec iarsin co tempull Menerba. Ba
552]
handside tucadh Casandra, ingen Priaim, ar egin asin
tempull.
553]
Tiaghmait-ni dia cosnum friu ar nir'bo fulaing duind beth ica
p.36
554]
fulang gan dul dia foirithin. Doberaid na Greic dono
aichni
555]
foirn iarsin & impoid chugaind &
focerdad ar n-ar & rothoit and
556]
Croebus, & Rifeus, & Ifanus, &
Diamus, & Panachtus, & sochaide
557]
ele immalle friu. Elaim-sea a sin iarsin, &
Ipitus, & Pelias, &
558]
tiagmait co dind in righ d' fhoirithin Priaimh. Bai nert
mor
559]
andsidhe ac cathughudh tar cend
Priaim. Badar andsin
560]
teglach in righ fen & a amhsach & a
sochraidhe as gach tir.
561]
Roferad tra cath fichda, fergach, feochair andsin do
cechtar in
562]
da lethi etir gaiscedachaib Grec & trenferaib
Troianach. Doluidh
563]
dono Pirr mac Aichil cona Mirmedondaib & co
n-ogbaid indsi Scir
564]
uili triasin cath, & maididh rompu in cath
& focerdaid ara mora
565]
& murait in daingin
& brisid in rigdæ & dathoit Priaim do
566]
laimh Pirr meic Achil. In tan tra adconnairc missi Priaim
do
567]
thoitim, tic for mu menmain cuimni m'athar .i. Anacis .i.
fer
568]
cumtha & comæsa Priaim. Tic dono mo
mathair, Uenir, in
569]
bainde, & gebid mo lamh 'na laim &
roraid frim: `Cia
570]
morbruth fergi, no cia dasacht fil fort, in tan nach
tabrai dot airi in
571]
senoir Anachis & do mac Ascan & do
sedigh Creuisa do beth
572]
isin gabad atait & na Grecu ic indrad na cathrach
& ica loscad
573]
umpo do gach leth & tussu forin cathugud dimain
fora tai, uair
574]
rodhilsighset na dei adarthi uili dilgind na cathrach
& na
575]
Troianach annocht, & ni thig ditsu tesargain.
Leig as in
576]
drochciall fora tai & dena mu chomairli-sea, air
is fearr duid inas
577]
indi dogni. Erigh do thigh, & beir leat t' athair
Anachis & do
578]
mac & do bean & do laimdea asin
cathraigh amach in bail a
579]
fuigbea diden forna Greco, ar ni fuil do din isin
cathraig-sea
580]
anocht. Erg co luath dot tigh. Na len
don dail fora tai.
581]
Teich ass co calma & fagaib in cathraigh
& cuinnich do din
582]
i mbaile aile ar adorchair in chathair-sea annocht.'
583]
Dochuadus-sa iarsin dom thigh do rer
comairli Uenire, & rolegis uaim
584]
mo cathugud & doraidus fri hAnachis:
`Doruachtadar ar
585]
namait i focus, & is mithig duin a teichedh, ar
ni fuil ar ndin
586]
sund.' Roraid Anaichis ni theichfed, ar ba fearr les a bas
ica
p.38
587]
naimdib inas beathu iar n-orgain na Trai. Ba dith in
588]
fiadhnaisea roraidis-sa frisseomh: `Fogeba-su co luath annosa
589]
inni sin, mad he do thoga; air doro Pirr cugut, &
se croda fulidi
590]
iar marbad a meic a fiadhnai{folio 455b}si
Priaim, & iarna
591]
dhichendadh fen iarsin. Is demin fogeba-su bas uadh, mad
ferr leat inas
592]
teched. Dogebum uile in cetna dia
n-anum sund.' Ticim-sea
593]
iarsin & Ascan & Creuisa ac cai ina fiadnaisi & ic atach co
594]
tisad ar æn rind asin cathraich amach, & na
tairisitis innte for
595]
cind na nGrec dia mbasughad. In tan tra adconnairc Anachis
596]
in doghaillsi moir sin & in bron foraindhe, ba
galar trom
597]
laissium inni sin & ba
cunntabairt lais cid dogenad, in dul
598]
leo, no in anad, & tocbaid a lama & a
rosc dochum nime & is ed
599]
roraid: `A dei nime, tiged bar furtacht chugum, &
nertaidh in
600]
comairli coir form.' Tic dono in tan sin co hobond torand
mor
601]
and, & tic do retla thaitnemach co soillsi
dermair le do nim co
602]
ndesid for cleithi in tige i
rabamar-ni co rosoillsigh coill slebi
603]
Ida. O 'dconnairc Anachis inni sin is ed roraid: `Is maith
in
604]
celmuine,' ar se, `is relta inchoisc eolais moir
& seda conaire
605]
sut. Is intochta le. Misi leb,' ar se, `gan fhuirech
fodesta
606]
gibe leath tiaghthai.' Is ed dono roraidius-sa, ar Ænias, in
607]
tan sin. `Is mithigh teichid calma and. Doruachtatar Greic
608]
i focus. Ata tempull fas isin chnocthulaigh re cathraig
amuig
609]
.i. tempull Ceriuir, & cid beg d' ar muintir
ternas asin orgain,
610]
tiged connigi sin. Beraid-sea dono Anachis ar mo muin in
611]
chonair raghat gu rub inand bas no betha duind. Tæd
dono
612]
Ascan iarsin immalle frim. Teid Creuissa ingen Es inar
613]
n-airrchest. Tabradh dono Anachis ina laimdeo lais ar ni
coir
614]
damsa a thadhall & me crodha fuilidi ar marbad
daine.' O
615]
thairnic dhamsa, ar Ænias, int aithisc-sa do
rad, gebim
616]
Anachis ar mo muin & Ascan imalle frim,
& Creuisa allaid
617]
cendaidh inar ndiaidh. Nom-geb tra omun & egla
mor.
618]
And-dar lind is Greic nobetis ar ar cind gach conair
dothegmis.
p.40
619]
Doriachtsam tra as gach eslind co tempull Ceruire bai i
tulaig
620]
ed on cathraigh amach. Doroichet dono ar muinter uile
coraigi
621]
sin acht Creuisa 'na hænur & ni fedar cid
ros-fasto dom es, in
622]
scis imtheachta, no merugud for conair egin. O thellus mu
chell
623]
dia torachtain chugum, fagbaim Ascan & Anachis
aga n-æs
624]
cumtha & rom-geb ferg & bruth &
gebim m' armgaiscidh form, &
625]
teigim aris dochum na cathrach do iarraidh Creuisa. Tegim
ar
626]
mo lurg in conair tanag asan cathraig tus in tochrad im
aigid.
627]
Teigim dom thig fen dono fora hiarraidh, ar ba doig lim a
628]
himpud for cul dochum a leaptha laighi. Ba lan dono in teach
629]
isin dona Grecaibh ica loscad. Impoim-sea uaidib andsin co
630]
foill, & teigim d'iarraid Creuisa in conair robo
doigh lim a dul.
631]
In tan tra robadhus ag siriudh na cathrach as gach inudh i
632]
n-aroile co n-aca chugum delb Creuisa incus ba mo
& ba haidbli
633]
inas amal ba haichnid dam dogres. Sochtaim-sea ica faiscin
ar
634]
ba hin{folio 456a}gnad lim in gne adconnarc
fuirri & ni forcæmnacair
635]
a hagallaim. Labhraid-si immorro frimsa & is ed
roraid: `A
636]
chomaim inmain,' ar si, `nocho deonaighit na dei duitsiu
mu
637]
breith-sea leat asin tir-sea, & nocho rom-lecfet
do Grecaib acht
638]
oirisfet sund icna deib. Tusu immorro bia for loingis co
fata &
639]
sirfea mor tire & muire n-anaichnid. Ni geba
crich no ferand,
640]
gid mor sirea dib, co ris co hEtail. Fogeba catha mora
&
641]
coctha inte, & is tusu bus fortail, &
geba flaithius na hEdaili ar
642]
egin, & dobera rigain do dingbala inte &
is dot shil betit flaithi,
643]
& righ, & ruirigh i n-Edail dogres.
Lesaig dono in mac mbeg
644]
rod-fuil etraind ar ndis, ar is coir a lesugudh co maith,
uair is e
645]
bus righ i n-Edail ad diaidsiu.
Imthig fodhesta,' ar si, `&
646]
beir bennachtain. Misi, dono, na bidh m' iargno fort, uair
ni
647]
legit mar æn frit.' O rochuala-sa na haithesca
roraid Creuisa,
648]
egainim-sea sin co mor & triallaim fo tri adamh
laim do thabairt
649]
ima braighit, & elaid fo tri uaim, & ni
mo tarrthus cend furre no
650]
forin gæth. Impoim-sea iarsin co bronach,
toirrseach, dochum
651]
mo muintire. Tic dono soillsi maidni fai sin, &
tinoilit cach
p.42
652]
as gach aird don fhoirind roela asin orgain inar ndochum,
&
653]
doghniat uile a muinterus rimsa, & gellaid rim mu
coimideacht
654]
gach leth noraghaind.
655]
Tiagmait uile iarsin ar æn la soillsi in
læ .i. mesi & m' athair
656]
.i. Anachis, & mu mac Ascan gosin slogh rolen
dind co sliab
657]
nd-Ida, & cumdaigther coblach againd and,
& o thairrnic duind
658]
ar coblach do cumdach, tiagmait co Traigia, & o
Traicia co
659]
hinis Deil, o sin co hinis Ciclaigh, a sidhe co hinis
Creid, o inis
660]
Creid co hinis Sdrofaigh, a side co hEipir, sech ur na
hEtaili i
661]
n-aitrebait Greic, seach Scill & Caruibdis co
nguasacht mor co
662]
port slebi Ethna ait i n-aitrebait na Cicloipecda, a side
co port
663]
Derpaine & co Sicil, & is andsin atbath
in senoir m'athair-sea .i.
664]
Anachis, mac Caipes. Tangamar dono a side co nguasacht mor
665]
& go combadudh &
doruachtamar chugudso sund, a rigan. Is
666]
i seo dono cumair in sceoil sin rofiarfaigis-siu dimsa, & mina
667]
bedh t'uaisli-siu leamsa, robad lesc lim a indisin, ar
dobeir
668]
do-bron & dogaillsi dam athchuimniugud na
scel-sa. Rochaitset
669]
tra in aidchi sin frisna scelaib sin, Ænias & Dido, & ba
670]
hoirfided mor don rigain cloisteacht Ænias ina
cridhi gur'bo
671]
difhulaing di truma & meid seirce Ænias
aice cona liged longad
672]
no codlad di.
673]
O thainic la arnamarach roaigill a siair thairisi .i.
Anna a
674]
hainm side, & is ed roraid ria: A siur
thairisi, is uasal
675]
oirbidneach særchlanta, & is maith a delb,
& is bind a urlabra, & is
676]
maith a gal & a gaisceadh in duine-sea,
& is suairc socharthanach
677]
he, & is urusa serc do thabairt do, & is
demin gu rub do chenel
678]
dea do. Meni chindind gan teacht co fear ele ar n-eg in
chet fhir
679]
robai agum, ata do meid a sherce agum co mud duthracht lim
680]
feis les, mine gabad naire dim. A shiur inmain tra ni
thoill
681]
form a dichlith fortsu, uair is comrad ri tairisin he,
rofuc mo
682] {folio 456b}
chond & mo chiall
uaim a fuil do shearc Ænias agum.
683]
Arai sin is fearr lim talam dom shughad beo inas mo genus
& mo
684]
nairi do mhillead; & caiidh co mor in rigan
.i. Didho, gur'bo
685]
fliuch a edach fora ucht. A haithli na mbriathar sin do
rad di,
p.44
686]
rofrecair di a siur .i. Anna & is ed roraidh:
A shiur inmain,
687]
ar si, gidh sochaide do rigaib & flathaib na
hAffraice tanic do
688]
tochmarc-su, tucais era forro uili, & ni rogab do
meanma fear
689]
dib. In tan fuarais neach rogab do meanmain, & is
dingbala
690]
duit, & dia tucais searc is difhulaing duit, is
ed is coir duit, snim
691]
& drochmeanma do dichar uait, do thir &
do sochraidi do
692]
chaithim i mbeathaid aibind, oiregdha, forbailidh
& æntugudh
693]
risin fher docharais, ar is ed dichuirfeas snim &
drochmenmain
694]
dit, & dobera forbailtius & æbnius
i mbethaidh duit fein. Cid tai
695]
dono nach tabrai dot uidh na tuatha nemnecha, olcacha etir
atai
696]
sund .i. Getoltai, & Munegdai, &
Siregdai, & Baircetai. Ata do
697]
mormiscais agna cebaib sin, & duthrachtain uilc
do denum
698]
rit ar duthracht fuil agutsu doib sin .i. in dimegin
tucais doib
699]
gan nech dib do thogha duit i lanamnus chugut. Is demin
lim
700]
is iad na dea doratsat in tshochraidi sin do Troiandaib do
701]
torachtain chugaind i n-aighid na cenel-sa. Cid fodera
duitsiu
702]
na faice fen co mbia mornet & morgloir duit
dia fasto na
703]
Troianu agut & dia ngaba Ænias chugat a
lanamnus? & is urusa
704]
duitsiu a fastodh uair is ed a hadbar .i. aimsir gemridh
& doininde
705]
annosa and, & ni haimsir coblaig ar muir. O
roraid tra Anna
706]
na briathra-sa fri Didain, is moide roadnustair serc
Ænias
707]
i cridhe nDidaine & rogab-si fo utmailli
& siubal sechnon
708]
na cathrach uair robai serc Ænias ica loscad
conar'lec di a
709]
fosugud i n-æn baili, & berid-si
Ænias le sechnon na cathrach &
710]
taisbenaid do a seodu & a mæne & a
huile indmus etir or &
711]
airget & sroll & siric & cornu
& copana & gach inmus ar chena
712]
bai aice. Rotriallad co menic indsaigidh for Ænias,
& a indisin
713]
do med a sherci aice, & rofemedh doris ar med a
nairi. Nocho
714]
bid a hoirfided acht imagallaim fri hÆnias
& fiarfaigid scela de.
715]
Nochor tairisim etir dia meanmain. Ni ba saim saidi no
laighi
716]
di, na codlad na longad, & nochon fedadh maith do
denum, &
717]
ros-ruc a cell uaithi & ros-buaidrestair hi
roimadh serce Ænias
718]
aice.
p.46
719]
Tic dono ara menmain do Didain teacht do shelg
& Ænias
720]
imale fria, & foghabar o Ænias inni sin i
cuibdius. Dothæt in
721]
rigan in tan sin .i. Dido ingen Beoil, i comdail na
sealga, & ba
722]
cæm tancas andsin for each mbuada cona dillait
cumdachta fair,
723]
lene brecdathach cona cimus d'or derg uimpi, soighedbolg
724]
fororda aice. Tancatar dono ocbaid na Tirda & na
Sionda
725]
'malle fria. O rosiachtatar in sliab tra coraighit coir a
sealga.
726]
Suidighid cach n-æn ina inad sealga amal ba coir
ocus {folio 457a}
727]
taifniter chucu iarsin na fedmila
asin tshleb. In tan tra ba
728]
haine ic tafand na fiadmil nos-dortend in duibhsin
& in gaillim
729]
& in casar & in toirneach & in
tene gealan forro conus-rogab ecla
730]
& omun & gu roscailset & gu
rotheichset cach dib dochum a
731]
thighi ar femeamh na sealga. Teid dono Ænias
& Dido ina
732]
n-æn dis ar teiched i n-uaim bai i comfhochus doibh,
& dogniad a
733]
n-æntaidh andsin a ndis uair dorala a ndesid doib.
734]
Bai dono in tan sin in bandea robai ic comforchoimed
735]
gnima caich, & ic indisin scel .i. Fama ingean
Terra ica
736]
forcoimet. Torothor grana dermhair iside, & si ac
imteacht for lar &
737]
a cend etir na nellaib, lan do chluim o ind co bond, suil
fo gach
738]
cluim ic forcoimet gnim caich, & bel &
tenga gacha sula ac
739]
indisin na ngnim sin, cluas gacha sula dib ic cloisteacht na
740]
scel sin. Is and immorro robid ic forcoimet forna holcaib
sin .i.
741]
for muraib na cathrach & for clethib na tigeadh.
Is cuma
742]
roindisedh gai & fir. Adfed in bainde sin .i.
Fama do poiblib
743]
na hAffraice Ænias & Dido do fhes,
& adfet dono don righ .i. do
744]
Ithearba in scel cetna, & ba fergach Itherba don
scel sin ar
745]
dimigen mor lais, Dido dia obad fen, & fes la
hÆnias di. Is e
746]
ni doroine, dogni edhpurta mora do Ioib, &
acainidh fris a
747]
ndernaid Dido. In bean, ar se, da tucus-sa inad cathrach
748]
agam sund, roob tiachtain chugainne i lanamnus &
rofai la
749]
hAinias Troiannach, & is mor in galar lim inni
doronsat gan a
750]
digailt forro dia cæmsamis. Acht nama ni bern
bægail in læch
p.48
751]
fuil and .i. Ænias, uair is lam a nead nathrach, is
lua brot &
752]
lem chindh fri hall, is cuindchidh ugra & gledin
gaiscid fair, &
753]
as fearg nathrach ima ned aigi, & is nert
leomain, is bruth
754]
milead, is gal curadh, is lamach læch lais. Bid
calma curata a
755]
coimergi. Ni lamhaim insaigid fair, cid olc leam inni
doroine.
756]
Ni chuimgim a digail fair, a Ioib, mina digla-su, ar is
rit doberim
757]
tæb do digailt ar n-ancridhe for Ænias
& for Didain. O
758]
rochuala tra Ioib in aines-sa doroine
Itherba ris, roraidh Ioib
759]
re Merchuir: Erg do agallaim Ænias fuil ac cumdach a
760]
cathrach ic Didhain. Abair ris, `fagbaid in cathraigh,
& teigid
761]
co hEtail.' Ar is i n-Eadail ata a cindeadh do catha croda
762]
calma do denum, & righi do gabail esti ar egin,
& airdflaithius in
763]
domain do gabail dia shil a hEtail. Eirgidh iarum co
hEtail & na
764]
hoirisid i Cartacin, ar i n-Edail ata a ndan do gach maith
& dia
765]
shil dia eis. Dochuaid iarsin Mercuir risin
teachtaireacht sin,
766]
& rogab a enceandaigh uime, & is cuma
roimluaidhedh-se muir &
767]
tir, & gabaid a luirg n-encheandaighi ina laim
.i. indara cend
768]
di fri beoad & in cend ele fri marbad &
rosaigh co hÆnias in
769]
baile i raibi ic cumdach na cathrach,
& lend corcra
770]
corrthurach uime & claideb orduirn co ngemaib carrmogail ina laim, &
771]
roraidh re hÆnias: Ni hi comairle Ioib du{folio 457b}id & Uenire
772]
do mathar, beth ic cumdach cathrach
sund don rigain
773]
ro-cruthaigh do Didain, & dona Tirdaib, acht is i
a comairli duidsiu,
774]
flaithus & oirechus do gabail duid & dod
claind dot eis, & doraid
775]
ritsu int aithisc-sa & is e
Ioib rom-faidis id dochum-su lesin
776]
comairle sin. O roraidh tra Mercuir na briathra-sa
re hÆnias
777]
dochuaid uada & ni fhacaidh iarsin. Ænias
immorro rolaidh
778]
socht mor fair imon aithisc rochuala o Mercur &
nir'lec labra
779]
do fri re. Ocus arai sin, tra, roshantaigh imon comairli
tucad
780]
o Ioib do dhenum, acht nama robai snim mor &
cuntabairt ina
781]
meanmain ar ni rofitir cindus roraghad on rigain rouasail,
782]
rochar & doroine mormaith fris. Is i comairli
doroine, Nestor
783]
& Sergestos do gairm ina
dochum, & roraid friu in coblach do
p.50
784]
ullmhugud, & do scibadh, & int æs
cumtha uile do tochuiredh
785]
dochum a long, & gach ni do beth i n-urrlaime
acu, & fis im
786]
dhochum-sa in tan tairgeobus leo gach ræd iarna
coir.
787]
Do-gnither tra in triall sin gan fhis do Dhidain,
& ni dechaidh a
788]
hairi-si fri feall furri do Ænias ar med na serci
& in grada robai
789]
etturu. Tainic dono Fama ingen Terra in bandea co Didain,
790]
& adfet di in coblach do scibad dona Troiandib,
& Ænias do
791]
triall uaithe dochum na hEtaile. Bertaid-si aichni aicbeil
792]
forin scel sin, & teid a ciall uaithi &
nos-geb fualung & dasacht, &
793]
tic co hÆnias & is ed roraid ris: A
aingidh & a etarisi, in n-edh
794]
doshailis dul a n-elud uaimsea amal sin gan fairiugudh
damh?
795]
Cid na tabrai dod meanmain ar coimsherc & ar
cairdius &
796]
m' eg-sa dod gradh dia ndechair uaim
amal triallai? Cid nach
797]
fairichi conad and triallai do choblach i n-aimsir
dhoininde
798]
moire? Arna deraib-sea teilgim-sea, & arin
toirrsi moir, & arin
799]
cæncomarc robai edraind, & arin coimsherc,
airchis dimsa &
800]
nachum-fagaibh, & na herig uaim mata ma chata no
mo dhethide
801]
agud, oirchis dim, & na mill mo muintir
& cuir uaid int imradud
802]
fuil id meanmain. A duine inmain, in fetarais co tucatar
na
803]
cenela feochrach-sa na hAffraice fuilet umum miscais mor
dam,
804]
ar dothogus tusu seocu fen? Is ar du thogo-su damh dorad
805]
Itharba miscais damh. Is ortsu roleigius uaim in clu genus
robai
806]
form fri re cen. Is trog duitsiu m'fhagbail arsein ar atbel-sa
807]
dot sherc-siu dianum-fagba. Ocus dia mbeth comorba beag
808]
edraind, agum oirfided dut eis, as lugaide rocuirfed form
do theacht
809]
uaim, & dobenfadh toirrsi & maichnighe
dim dia mbeth agum in
810]
comarba sin dot eis-siu agum
didhnudh. Roraid Ænias aga
811]
fregairt: Is fir, is dethbir duit uile gach ni dia
n-abrai, a rigan,
812]
& biaid do chataid & do sherc acaind i
cen beim fein i mbethaid.
813]
Ni har do thechedh no ar t' imgabail tiagmait uaid amal
p.52
814]
adberi-siu acht is e egin na ndea fuil ag {folio 458a} ar mbreith co hEtail uaid.
815]
Uair dia mad lend fen ar comus is i in Trae rocumdaigfimis &
816]
is inti rooirisfimis & nocho rachmais d'indsaigid
tire no feraind
817]
ele esti. Acht cena ni legaid na dea dund airisim a tir
ele noco
818]
roisim Edail .i. Apaill & Uenir & Ioib
ocus na dea ar cena, uair
819]
isin Etail ata a ndan dund airisim, & flaithus
& oirechus do gabail.
820]
Tic dono delb Anachis cugum gach n-aidchi im chodlud dom
821]
gresacht im dul co hEdail. Tainic dono Mercur o Ioib
chugum
822]
aigid i n-aighidh ar lar in lai da radh rim gan oirisim a
tir ele co
823]
roisind Edail. Ocus an, a rigan, iarum don tshnim fora
tai, ar
824]
is egin rom-beir-se uait co hEtail, & ni dom
dheoin fodhen
825]
teighim, & ni thalla form tairisium agudsu, a
rigan, gidh saint
826]
leam. O rochualaidh tra Didha na briathra-sa roraidh
Ænias,
827]
ros-gab ferg & londus re hÆnias, &
is ed roraidh fris: As
828]
demin, ar si, ni hi Uenir bandea do mathair
& nochon e
829]
Anachis Troiandach t'athair. Is o cairgib
clochdæraib slebi
830]
Chugais rod-coimbris, & is o fhothrib agarbaibh
slebi Ircain
831]
rogenis, in tan nach impond t'aignedh frimsa, &
me ac cai & ac
832]
derfadaigh ar do gradh, & me do thabairt failti
moiri duitsiu, in
833]
tan tanacais do thuind baiti chugam & do ghabail
i comflaithius
834]
frim roaincis do mhuinter & do longa gan loscad.
Tusa immorro,
835]
a aingidh & a bregairi, ic
cantain breg & ica radh is dei
836]
doberat fort teacht i n-Eadail! Gluais iarum i n-Eadail
& na
837]
rub soraid ge roisir. Ar is demin limsa, ma ta buide na
838]
trocaire ac deib nime, fogeba-su morimned don turus sin,
& bud
839]
aithrech leat dul uaimsea, uair rod-baithfider &
adbel-sa dot
840]
chumaidh & bud e sin ar ndhil ar ndhis;
& roboi Didho 'na tost
841]
iarsin & rochoe gur'bo fliuch a hedach fora hucht
& roimpa
842]
uadha dochum a tighe & rofrithoilset a hinailte
& ros-coraigset
843]
fora derghud, ar ros-lai a tamh & a taisibh iar
n-impod di
844]
dochum a tighi iar n-agallaim Ænias.
p.54
845]
Ænias immorro ger'bo lesc les scaradh re Didhain
& ger'bo
846]
duthracht les ni bud maith le do denum, & ger'bo
scaradh cuirp
847]
re hanmain les scarad fria, teid dochum a choblaigh la
848]
forcongradh na ndea. Berid na Troianaigh a n-ellaighi uile
leo 'na
849]
longaib & rosiacht Ænias chucu. Ba
gaibthech, osnudach,
850]
inraithech beatha Didaine ac fegad a grianain ina
timcheall & ac
851]
feghad na Troianach ig ellmugud a l-long & aca
mbreith for
852]
fairrigi, & roraid re siair .i. re hAnna:
Erig, a shiur, do
853]
agallaim Ænias, & cuindigh dam, resiu adbel
fen, in æn aiscid-sea
854]
fair ar ar coimsherc ar ndis, arisid agum co ti soinind
do, & ni
855]
chuindeoch fair beth am æntaid lanamnus agum acht is
lor lim
856]
uaidh a imagalaim & a fegad nama resiu ablur dia
gradh, &
857]
deonaichfed do {folio 458b} iarsin techt co
hEtail. Dochuaid tra
858]
Anna do chuingidh na haisgida sin co hÆnias
& doradad era for
859]
Anna. O rofitir Dido era do thabairt fora siair, caiidh co
mor, &
860]
ba fearr le a bas inas a beatha in tan sin. Ni theighid
Ænias dia
861]
menmain & is ed adchidh in tan rochodlad a mbeth
a ndis .i. i fen
862]
& Ænias ac imthecht dithruib, & a fagbail fein do Ænias isin
863]
dithrum sin. In tan doduiscedh, ba fearr le a bas anas
betha.
864]
Ni roibi ni doimraided acht fastad Ænias. Roraid re
hAnna:
865]
A shiur inmain, ar si, ado tenid moir isin
tempull & loisc
866]
edaighi & armu & lebaid in fhir
rom-fagaib ara selb tus in
867]
tabhrait na dea in fer sin ar culu chugaind. Melfead-sa
broin
868]
dom laim fen agan altoir & indara cos dam nocht
gan
869]
iallagrand & in cos ele 'na hiallagrand. Is demin
mene thi in fer sin
870]
.i. Ænias for culu chugumsa ri sin, adbel-sa co
demin dia sheirc.
871]
Doronad dono in sæthar sin cona thuilledh leosum,
& ni thormaigh,
872]
uair noco tainic Ænias co Didhain. Tainic dono in
adaich
873]
iarsin, & cidh cia rochodail and 'san aidhchi sin
nochur'chodail
874]
Didho. Robdar imda a himraiti, & a comairle, uair
ni rofhetir
875]
cidh doghenadh, ar ruc a cond & a ciall uaide,
& robuaidrestair
876]
med serci Ænias in rigan.
p.56
877]
Ænias, immorro, rochodail-sen co saim i n-arus a
luinge, &
878]
tainic Mercuir chuigi ina codlad & roraid fris:
A meic na
879]
baindea, ar se, is bæglach in codlud dogni.
Cidh dia leci
880]
uait coir na gæthi, uair ata do mhed fergi na rigna
rit co
881]
nduthraicend gach n-indell do denum umut dot fhasdud aici ar
882]
is derb le adbela dod gradh dot eis ? Imthig co luath,
resiu ti in
883]
la, ardia n-oirise co maidin doberthar longa chugaib for
fairrgi, &
884]
not-berthar ar eigin for tir ar culu, ocus loiscfiter bar
longa for lar
885]
na traga in bar fiadnaisi dia n-oirisidh co soillsi lai.
Eirg & teich
886]
co luath asin phort atai. Duiscis Ænias arsin
asin tshuan
887]
chodulta ina raibi, ocus nertaidh & gressid a
muinter co fagbaidis
888]
co luath in port i r-rabatar & co roseoldais
amach forin fairgi
889]
iarsin.
890]
Tainic soillsi na maidni and fai sin, &
roerigh in rigan fai sin
891]
co moch ina grianan & rofegh uaithi na purtu
& in fairrgi, &
892]
adconnairc na purtu fasa & in coblach ar seolad
tarin fairrgi
893]
uaithi. Tuairgidh a bruinde fo tri andside &
scailidh a folt, &
894]
adnaig a gol esti, & is ed roraidh: Uchan uch,
dochuadar-sum
895]
ass annossa. A deo nime & talman, is truagh in
bregadh tuc
896]
forrn in duine tangnach tainic chugaind. Ros-geb
buaidredh
897]
& raibeis mor iarsin, & is ed roraid ria
muintir: Ergidh coimergi
898]
calma curata, & gebidh bar n-armu, &
berid bar longa i ndhiaidh
899]
na Troianach, & tobraid lib iad for culu dochum
tiri, & loiscidh a
900]
longa ina fiadnaisi. Impoidh a meanma fria o roraidh
na
901]
briathra-sa & fiarfaigis: Cid raidim, no cia
ni labraim? A
902]
n-egmius mu celli atu ac imrad in
neich imraidim, ar is me
903]
foden foruair int olc-sa dom thiachtain, uair dia mad ed
904]
dognend-sea {folio 459a} in tan tainic
Ænias cona muintir chugum do thuind baiti,
905]
a muinter do marbad, & e buden, & a
longa do loscad, nocho
906]
digelta forum, & nocho biad dund int olc-sa de
.i. ar n-ec do
907]
gradh Ænias, ar is ed immorro doronus-sa, gach maith co
908]
n-rancatar a leas do thabairt doib la tæb a n-
anacail, & doradus mo
909]
flaithus & me fen re tæb gacha maithusa
robai agum do Ænias,
910]
& rofell-sam formsa & rom-facaibh
iarsin. Gu rodiglat dei nime
p.58
911]
fair inni dorone rim ar ni roichim-sea a digail fair.
Masedh
912]
rochindset na dei riachtain do eigin co hEdail, co rub
aimreidh
913]
do a aitreb, co tugat na dei coimerghi bagach, brigach,
914]
borrfudach le tuathaib na hEtaile co fergach, fegh,
fuilechdha, a
915]
cathaib croda curataibh ina agaid, co rucad a coscar co
tæthsat
916]
leo a muinter ina fiadnaisi, & ni rub tualaing a
n-anacail, &
917]
romarbthar he fen iartain & cu raib a corp fo
conaib & fiachaib
918]
& ethaidib in aer & ni rofagba neach dia
adnacul a ndhighail
919]
in neich doroine rimsa. Is i mu
thimna duib, a Thirda, fri
920]
bas, gu rab bar cogad & cogad bar mac &
bar n-ua dogres frisin
921]
cenel-sa na Troianach teid uaind i n-Edail. O roraid
Dido na
922]
briathra-sa uili, dochuaid isin codulteach i codlad ar
æn & Ænias
923]
& teid isin lebaidh i mbitis, & togbaid
in lebaid, & silid dera, &
924]
nochtaid a cloideam bai ina laimh, & nos-leg
uime, & nos-marband
925]
fen, ar ba ferr le a bass inas a betha a n-egmus
Ænias.
926]
In tan tra rofairichset a muinter in gnim sain do
denumh do
927]
Didain, atnagaid for gol & basgairi, &
roclos co cleithi n-aer in gair
928]
doronsat. Doroich a siur chuice iarsin .i. Anna,
& gebid a cend
929]
ina hucht & ba bronach, dubach, derfadach Anna
don gnim sin
930]
.i. do eg a sethar, & ba he sin, tra, derid
cairdiusa Ænias &
931]
Didaine.
932]
Cen tra, robai Dido forin luaidren-sa, rosaig
Ænias co mbai
933]
for fairgi mara Torrian conach facatar tir na talmain acht
in
934]
fairgi umpu do gach aird. In tan tra ba haine do
Ænias seolud
935]
co hEtail, dorchaigid in la, dluthaighid na neoill,
feochraigid in
936]
gæth, tic ainfine mor isin fairgi, feraid
tromfhliuchadh dermair
937]
forsin fairgi & forsin cablach, impoid in
gæth i n-aigidh na seol
938]
cona cæmnacair soighidh co
hEtail. Roraidh, tra, Palinurus,
939]
luamairi luingi Ænias: Roimpo in gæth,
ar se, ri ar
940]
n-aigid, robu fhearr in choir dund co Sigil inas co hEtail
etir
941]
risin gæth sin. Is ed roraid Ænias:
Seolaid romaind, ar
p.60
942]
se, co Sigil ar ni fuil tir ele is fearr lind dul inas
in tir a fuil
943]
Achestes i rige, & taisi Anaichis. Impoid a
seolta iarsin co
944]
Sigil. O 'tches in coblach iarsin co port na Sigile,
dotæd
945]
Achestes in rig cosin port ina comdail, & ferait
failti friu, &
946]
dobeir aigideacht tairisi muinterda doib in aidchi sin.
Isin
947]
maidin arnamarach gairmther a mhuinter co hÆnias i
948]
coimthinol & is ed roraidh friu: A chenel {folio 459b} sær o bunadh
949]
na ndea is bliadain lan cosin laithi-sea andiu o
roadnaicsim
950]
Anacis, & doronsam sollumain & edbarta
dono ara anmain & bidh
951]
sollumain agumsa dogres in la-sa cebe tir a mbiu. As demin
952]
lim conid iat na dei dono doratsat sund co Sicil don
chur-sa ar
953]
daigh co ndernmais sollumain & edbarta dona deib
sund ar
954]
anmain Anachis. Tiagam uile dono imalle co hadnacul
Anachis,
955]
& denum edpurta dona deib, & cuindgem
coir na gæthi dund
956]
arna deib. Tiagam dono i cind IX laithi o 'niu dochum
n-æn
957]
baili uile & dentar cuibleng mor againd inar
longaib & imarbaig
958]
retha & dibraici & cluichi &
tobarthar do chach a loighidheacht
959]
amal dligfes do rer a buadha. O roraid Ænias na
briathra-sa,
960]
dochuatar a lin uile co hadnacul Anachis .i. Achesteis
cona
961]
muintir & Ænias cona Troianaib &
doronsat edpurta o bes gentligi
962]
for anmain Anachis .i. doradadh do ardigh do nua fina
forin
963]
adnucul & do airdigh ele do lemhnacht &
do airdig do fuil. Tic
964]
dono in tan sin chucu asin adhnacul nathair adbulmhor
ingantach
965]
co ndathaib ilib & dotæt etir na hairdiogha
& na telchuma, &
966]
blaisidh na hidhbarta & impoid uaidibh gan
urchoid aris isin
967]
adhnacul. Ba failidh leosamh inni sin ar ba doigh leo is o
968]
Anachis tainic in techtaire sin ina ndochum do airitin a
969]
n-udbarta.
970]
Isin nomad laithi iarsin tainic Ænias mac
Anaichis &
971]
Achestes imalle cona slogaib & co sochaidhe moir
leo cosin port
972]
i rabatar a longa co ndernta cuibleng long acu. O
rosiachtatar
973]
uili tra na longa co-hairm i mbatar, roordaig Ænias
IIII
974]
longa do breth isin coibling co ceithri tuisechib intu,
& roordaig
p.62
975]
luagh a buadh donti dibh roberad buaidh .i. airm cumdachta
&
976]
edaigi datha cona n-imdhenum oir & airgit. Is iat
taisigh
977]
rothogait isin coimling .i. Gias cona luing .i. Cimera a
hainm side;
978]
Cloandus cona luing .i. Sgialla a hainm side; Menestes
dono
979]
cona luing .i. Pistris a hainm side; Sergestius cona luing
.i.
980]
Centurus iside. Is e fod rohordaiged in coimling .i.
carrag
981]
robui forin fairgi tall ina fiadnaisi for aighid in puirt
coraigi in
982]
charraig sin anund & anall aris coraigi in port.
Dochuatar tra
983]
na taisigh sin co cæm & co cumdachta ina
longaib, & rosuidighset
984]
a longa, & rothocsat a forni leo, &
roseolsat ara seasaib amal ba
985]
coir, & rolasat a rama uili ina rumaib,
& robatar iarsin ic urnaidi
986]
in chomairc in tan bud mithigh doib coimleagan. O thairnic
987]
doib a corugudh roshennedh stoc doib d' fhogra imtheachta
for
988]
fairgi tre chombaigh coimlenga. O rochualatar iarum guth
in
989]
stuic, rolaisit fo combaigh amach forsin fairgi fochetoir.
Ba
990]
talchar tren tairptheach, & ba calma curata,
& ba fortren feramail
991]
fureachair roferad in combaig sin ac trenmiledhaib
Troianach do
992]
chosnum tos{folio 460a}saigh. Robai a
maccalla isna trachtaib re med
993]
a muirni. Berid long Gias edh foda dib fochetoir;
Cloandus, is
994]
e ba nesa do luing Gias; Pistris & Cendturus ina
ndiaidh side fo
995]
coimrem & comluas rogabsat coimsiugudh don
chomurdhudh.
996]
Roraid in tan sin Gias re Menoistes: Is romor, ar
se, leigi
997]
in long amach o thir. Adraigh Menestes, &
nir'leg dochum na
998]
cairrgi in long a focus tire. Rocomfhoigsich Cloandus do
luing
999]
Gias, & rostiur Cloandus a luing etir Gias ocus
tir. Rofergaiged
1000]
Gias andsin & roindsaig Menestes & rola
tar bord na loingi 'san
1001]
fairgi, & rogab fen sduir a luinge. Rosoich dono
Menestes
1002]
iarna lothrugad docum tire .i. luamairi luinge Gias,
& adnagaid
1003]
an dæscursluagh o gairib uime. Berid dono Sergestus
&
1004]
Menestius for luing Gias & fobraid Sergestus
broinde a luinge do breith
1005]
seach luing Menestius. Ataigh Menestius ag gressacht a
1006]
muintire andside: A anradu inmuine, ar se,
denaidh calma.
p.64
1007]
Gen gu roisim tossach doraith,
nachum-legid fo deiridh.
1008]
Doberaid andside co dichra lasin imrum foirind luingi
Menestius.
1009]
In tan tra robadar forin combaig sin .i. Menestus
& Sergestus,
1010]
focerd in long i roibi Sergestus & lenaid for
carraic, & adnaghaid
1011]
lucht na luingi a ngair estib, & adnaghaid ac tarraing oirech a
1012]
luingi don charraic, & ic tinol na ramadh
robristea do threthan
1013]
na fairrgi acu. Cen tra robai Sergestus cona muintir isin
gabud
1014]
sin, teid Menestius, & se forbailid, secu,
& fobraid for tarrachtain
1015]
luingi Gias, & teid seach luing Gias, &
ni roibi roime in tan sin
1016]
acht in long i roibi Cloantus, ar is iside 'na
hænur robai rompu in
1017]
tan sin. Robhai tra combaig mor etir in da luing sin. Ni
raibi
1018]
neach dib i n-allsad. Ba laidir fortren feramail roferad
an
1019]
combaigh sin, Menestius ag gresacht
a muintire co roistis
1020]
tossach, ar ni roibi rompu acht æn long; Cloandtus,
dono, ac
1021]
nertad a muintire na rolegtis uaidib an tossach tarthatar don tus
1022]
na cairrgi. Is doigh tra rosoisid Menestus tosach meni
soised
1023]
Cloandtus a muinigin na ndea muiridhi, & meni
gellad edpurta
1024]
do denum doib, ar tosach do tabairt do. Rosoich tra
Cloandtus
1025]
tria atach a deao, & tria dhaigimrum a muintire,
port rompu uili
1026]
ar tus. Fograid Ænias andsin o guth mor ba he
Cloandtus ruc
1027]
buaid na coimlinge. Bert do mind do luir fora chend i
comartha
1028]
buadha do breth do. Dobeir a onoir choir do cach dib
iarsin.
1029]
Dobeir talland airgit & lend chorcra
chorrthurach do Chloantus.
1030]
Dobeir do Menestus luirigh tredhualaigh cona cathbarr oir
&
1031]
airgit, & in cetna do Ghias, & dobeir
do Sergestus druinig
1032]
maith ar tesargain a muintire in tan ros-la forsin
carraic.
1033]
O tainic tra in combaigh sin na long, teid Ænias
gusna
1034]
sloghaib robatar immalle fris i m-magh fairsing bai i
comfhocus
1035]
doibh i ndentais sloig Sigile ænach. O rosiachtatar
tra uili in
1036]
mag sin, roraid Ænias friu: Dentar, ar se,
combaig reotha
1037]
& cebe beras buaid and, do{folio 460b}berthar do luagh a buada.
p.66
1038]
O roclos int aithisg sin do rad do Ænias, tainic
cach as cach
1039]
aird and .i. tancatar Troianaigh & Sigelda i
cumusc fri araili.
1040]
Tainic Nisus & Eoarilius a tus do muintir
Ænias. Tainic dono
1041]
Diores & Salius & Patron do Troianaib
fos. Tainic dono Elinus &
1042]
Paropesta oglach Sigealda. Tainic sochaidi la tæb
in fhiallaigh
1043]
sin. Roraidh dono Ænias friu sin: Na bidh
domeanmain
1044]
foraib, uair dogentar bar riar, uair ni bia neach agaib
gan ni.
1045]
Doberthar a riar comadhais do chach uaib. O roraid
Ænias
1046]
na briathra-sa, suidhigther cach dib ina inadh techta,
& reathaid
1047]
iarsin o rochualatar guth in stuic. Berid Nisus ead foda
uaidibh
1048]
fochetoir. Is e fa neasa do .i. Salius, & re
fhota etaru, Epriailius
1049]
isin treas lug, Elenus ina ndiaid sen. Diores dono i
comfhocus
1050]
do Elenus ina dhiaidh. Rosoighset amlaid sin co focus don
1051]
chomhartha. In tan tra ba haine do Nisus ic rith rompu,
focerd
1052]
i fuil baili in romarbad mairt gairit roime sin,
& Nisus isin
1053]
fhuilredh sin, doroich Sailius cuigi. Nos-indsaighend
Nisus dia
1054]
tairmeasc ar chind daigh co ndeochad
Ebrialas, ar ba fear
1055]
caradraidh do he, & ba fearr la Nisus Ebrialus
do breith buadha ina
1056]
Sailius. Dothoit dono Sailius le Nisus co mbatar 'na
ndhis ina
1057]
laighi. Teit Aurilius seocu andside conid e rosiacht ar
tus in
1058]
comhartha, Elenus iarsin, Diores fo deoidh. O roferad tra
in
1059]
combaigh, dorad Ænias in tuarastal do chach dib
amal
1060]
ro-dechtait.
1061]
Roraidh Ænias: Dentar, ar se, cluichi
ceast againd
1062]
fodesta. Adracht andsin Daires Frighius &
rogab ceasta uimi .i.
1063]
lamana iadside do shechidh tairb robidis fo lamaibh na
miled
1064]
co roichtis a formna & a slinnena &
cengal etaru tiar fora formna,
1065]
& ialla a cendaib a mer & mill luaidi
forrthaib, & congebid
1066]
ceachtar in da miled na mill sin dia
araile. In tan robitis
1067]
coimeolaigh is and foceardaid na mill sin i cendaib
araile acu.
1068]
In tan dono nachad coimeolaich traiscirther int aineolach.
1069]
Atraigh iarum Daires, &
dobeir les tarb, & a aiderc ina laim, & is ed
p.68
1070]
roraid: Ma ta don tshlogh neach lasin eter in tarb-sa
da
1071]
chosnum, tæt alle co feram gliaidh. Bad comlund
roghna Daired
1072]
cluichi quest. Ni roibi do Troianaib fer a freagra acht
Alaxandair
1073]
mac Priaim a cluichi quest. Is lais adorchair buiden
rotren isin
1074]
cluichi sin fos ac leabaid Eachtair meic Priaim. Bai dono
1075]
Daireid fri re cian, & ni fhuair neach do
Troiandaib na do
1076]
Shigeldaib dia fregra. Robai dono isin airecht in tan sin
senoir
1077]
iar cur a militachta de do muintir Acestes &
is sochaidi dia ruc
1078]
buaidh cluichi cest in tan fa hog .i. Eantellus a ainm
side.
1079]
Adaigh dono Acestes ic faslach for
Antellus tocht i n-agaidh
1080]
Daired, & is ed roraidh fris: A threnfhir
thoghaidhi & a
1081]
chuingidh coimnert cotaigtheach, is dimain dund gach
buaidh tucsam
1082]
cugaind as gach aird in tan nach dingbai Daired dind
andiu.
1083]
Is demin, ar Anteallus, dia mad he in tan
rom-ba-sa co
1084]
luthmar lan dom brighaibh dotisad Daired do chuindghid
1085]
chugat, rochoiscfind-sea co luath don muirnn fora ta.
Andiu
1086]
immorro in tan isim {folio 461a} senoir ni
cubaidh rim comlund re fer
1087]
n-og co luth & co l-lathar; &
taisbenaidh duib cesta Eirich
1088]
robatar aigi, & as dib rochathaig Eiric fri
hErcuil, VII seicheda
1089]
tarb intib co mellaib luaidi estib. Rosochtsat uile 'ca
fegadh
1090]
ara romed leo & is mo dono roshocht Daired inas
cach. Roraid
1091]
in senoir andsin: Robad ingnad lib dia mad iat ceasta
Ercail
1092]
adchithea o rochathaig fri hEric, & masa omun la
Daired
1093]
tiachtain i n-aigidh na cest sin fuil umum-sa, cuiredh a
omun uadh, &
1094]
cudrumaighther ar ceasta:
& focerd de a cheasta &
1095]
cudrumaigther la hAchaistes & la hÆnias
iat fri ceasta Daired & dothæd
1096]
iarsin co hinad in chomlaind & doroich Daired
& cumaiscit & a
1097]
ceasta andsin & focherdaid gliaidh croda churata
andsin .i.
1098]
Daired & Antellus. Esairgther o cheachtar de a
chele co fortren
1099]
feramail & co læchda laidir lamchar
& co fichda fergach fuirechar
p.70
1100]
tara slesa, forna lecnib, & forna mullaigib
comdar crechtaigh
1101]
crolintigh & dobeir Antellus in tan sin sinidh
fair i n-airde, &
1102]
tocbaidh in laimh ndeis co mbai os mullach nDaired
& rob ail
1103]
do builli digla do fhuirmed a mullach nDaired. O'dconairc
1104]
Daired inni sin, scuchaid ara cul riasin mbuilli cona tairtheadh
1105]
in builli e, & o nach tarthaidh in builli tend
for Daired, dothuit
1106]
Anteallus a ndiaidh in builli rodichra tuc co mbai a
gnuis fria
1107]
lar. Laither gair mor andside co clos co clethi nimhe,
&
1108]
adnaghaid fo combaigh chuigi Sigelda &
Troiandaigh, & rosoich
1109]
Achestes chuigi for tus & ros-tocaib he,
& ba nair le hAnteallus
1110]
inni dorala do & dos-fic a brig & a
bruth in trenmiled, & tintoidh
1111]
aris dochum in comlaind, & ba mairg do Dhaired
tairisimh ara
1112]
chind in tan sin, & ba fearr do na toirised.
Ron-esairgind
1113]
Anteallus in tan sin co fichda fergach furechair co
ngresaig d'a
1114]
deis & d'a cli imalle cona cæmnacair a
cend da tocbail lais, &
1115]
cor'emhid fair ic teichedh remhe
ocus Antellus ica sruigledh
1116]
d'a deis & d'a cli i n-æn fheacht.
O'dconairc Ænias Daired do
1117]
forrach do Anteallus adraigh d' fhoirithin Daired ocus
nos-tesairgind
1118]
aire, & scuirid in deabaid, & berair
Daired etir dis iarsin dochum
1119]
na long, & nocho toirised a
sceith fhola, & focerdad
1120]
bruirigh a fhiacal amach lasin fhuil. Doberar in tarb
iarsin co
1121]
hAntellus & dobeir Antellus bem d'a cest do etir
a da adairc co
1122]
robris in cend cosin inchind & co ndorchair for
lar gan anmain
1123]
and, & dobeir fretech na dingned cluichi ceast o
sin amach.
1124]
Roraidh Ænias iarsin: Dentar imurbaigh
shoigdeorachta
1125]
againd fodesta. Cengailter colum agaib iarsin do
feren seoil
1126]
luingi Sergesti, & dosæg
Agestes & Ipocon & Menestius &
1127]
Eredtion & tairthit a fidbaco & gabait
a soighid & focearrtar
1128]
craind etaru cia dia toicherad ar
tus int en da lot. Tochraid
1129]
do Ipocon tosach, Menesteus ina
diaidh, Eretion iarsin, &
1130]
Achestes fo deoidh. Doleig iarum Ipocon a shoighit co
ndechaid
p.72
1131]
isin feren seoil. Doleic Menestius
iarsin a shoighit co roledair
1132]
in snaithi robai im chois in eoin aga chengal frisin {folio 461b} crand
1133]
& ni roletair int en, & dochuaid int en
iarsin for foluamain fon
1134]
reim sin i n-airdi ær. Dos-farrlaic dono in tan sin
Eredsion a
1135]
shoighit isin ær for amus in eoin, &
ron-anic he, & dothuit,
1136]
& se marb, dochum lair. Achestes dono ni roibi
aigiside ni
1137]
dothelgfed d'a shoighit a haithli in eoin do marbad,
conid edh
1138]
doroini isin uair sin do thaisbenadh a urchair &
a dibraicthe.
1139]
Rothelg iarsin a shoighit, & lasaidh in
tshoighet isin ær amal
1140]
soighnen, & roinngantaigh na sloigh inni sin.
Roraid Ænias:
1141]
Is maith, ar se, in celmuine ut, uair is e
uaisli Achestes
1142]
icna deib fodera sud. Dobeir dono Ænias aisceda
mora &
1143]
maine imda do Achestes d'es a buadha
& dobeir a techta
1144]
do chach o sin amach.
1145]
Dogairm Ænias chuigi in tan sin Epitiden comalta
Asgain, &
1146]
roraid ris ina sanais: Eirg, ar se, co luath,
& abair re
1147]
hAscan tinolad æs ocbaid in tiri cona n-eachaib,
& coraighed
1148]
marcshluagh mor aigi co maithib in tire uime, &
ticed co croda
1149]
'chum in ænaigh chugaind, & Asgan rompu
cona airmgaisced forin
1150]
ech buada tuc Didhain damhsa, & dentar
ænach suairc siræbaind
1151]
aigi a n-onoir a senathar Anachis. Doroine Asgan dono
amal
1152]
roraidh Ænias, & tancatar in gasraid
gegdha sin rompo isin
1153]
ænach, & roferadh co haibind oiregda int
ænach.
1154]
Ocus ba hadbulcuimnech le hIunaind a aincride la
Troianaib,
1155]
& faidid Iris uaithi dochum bandrochta na
Troianach baili i
1156]
rabatar ica longaib, & slat ac toirsi &
ag acaine Anachis &
1157]
a mbethad fen & ara fot leo robadar for loingis
a tir do tir gan
1158]
oirisim i n-æn baile. In tan tra robatar forna
himraitib sin,
1159]
doroich Iris chucu, & saighidh etaru i medhon i
ndelb Brea
1160]
seitig Timoire. Is ed roraidh riu: A Troianu trogha,
is
1161]
doiligh daib int imthus fora taithi o thir do thir fri re
cian ac
1162]
indsaighid Edaili, & Edail for bar techid. Ba
coro tairisim
p.74
1163]
sund ac Sigil ag Achastes uair tainic Casandra banfhaith
1164]
chugumsa i fis, & is ed roraidh: Denaidh Trae
sund i Sigil, &
1165]
oirisidh inti, & loiscidh bar longa;
& teit ina fiadnaisi, & dobeir
1166]
tenid isna longaib, & rosochtsat andside in
bandrocht Troianach
1167]
& ni fhedatar cidh doghentais. Ba handside
roraid Pirgo,
1168]
muimech claindi Priaimh & is i ba sine immorro
don bandrocht: A
1169]
maithri inmaini, ar si, ni hi Brea dochithi, uair
rofagbus-sa
1170]
Brea i n-eslainti ina leabaidh annossa, & ni
hetear le tiachtain
1171]
isin tinol-sa, acht is bandea eigin tuc in comairli ud
duibh, & is
1172]
follus asa rusc & asa himtheacht & a
foghur a gotha conid bande
1173]
hi. In tan tra robatar forsna briathraib sin, teid
Iris ina
1174]
fiadhnaisi for foluamain isin
ær. O 'dconncatar-sum sin ba
1175]
derb leo is ona deib tucad in comairle ut doib. Doraidset
1176]
uili ba combaidh do loscad a long. Rosoich in scel sin
1177]
dochum {folio 462a} in ænaig na
loscadh, & fegaid lucht in ænaich
1178]
dochum na long co n-acatar in ciaich & in lasair
dona longaibh ica
1179]
loscadh. Dotæthsat tra lucht in ænaig etir
cois & cairptheach
1180]
do thesargain na long. In tan atconncatar na mna na
sloigh
1181]
ina ndochum nos-geb omun rompu & ba haithrech
leo inni
1182]
doronsat. Atnagait na sluaigh ac dibud na tenteadh
& ac
1183]
tesargain na long o doruachtatar. In tan doruacht
Ænias dathogaibh
1184]
a lama ag atach na ndea co tisadh cobair uaidib do
tesargain
1185]
na long. Nir'bo cian doib tra co tainic duibshin
& fleachad
1186]
trom gu rodibastair in tenid uili & cona raibi
acht airim cethri
1187]
long d'esbaid forna longaib. Ba snimhach tra Ænias
don gnim
1188]
sin & nir'fhidir cidh dogenadh. Tic chuigi in
tan sin in senoir
1189]
Nautes & roraidh ris: Na dena snim don
melladh tugadh
1190]
fort, acht dena mo chomairli-sea .i. tobair Achestes
chugut &
1191]
athain do do sheanoire & t'æs
mbædbudh & gach æn lasa scith
1192]
beith imaille frit for fairgi
& tuc t'æs mbeodha lat co hEtail.
1193]
Tainic adhaigh doib iarsin & rothogaib Anachis
.i. a athair
1194]
cend do Ænias isin aidchi sin & roraidh
fris: Dena, ar se,
p.76
1195]
in comairle tuc Nautes duid, & beir lat a
n-as fearr gal &
1196]
gaisceadh dod muintir co hEtail, ar fogeba catha i
n-Edail co
1197]
dur doiligh, & rigi a les firu beodha do breth
lat inti ocus fagaib
1198]
th'anrighe a Sigil ag Achestes, & erig iarsin do
agallaim Sibilla,
1199]
& dobera Sibilla onoir & eolus duidsiu
gusna grianbhrughaibh
1200]
iffirn bail i mbim-sea, & adchifea-su andsin
gach æn genfis uaid
1201]
do righaib & flathaibh i n-Etail & a
ngeba do dinghnaib &
1202]
cathrachaib i n-Edail; & o roraidh Anachis
na briathra-sa roling
1203]
isin ær iarsin. Doroine Ænias in comairle sin
& roaithnestair
1204]
do Achestes in foirind diar'b ail
tairisimh i Sigil & rogab-sumh
1205]
uad, & dorad failte & inad cathrach
doib & doronsat a tomus a
1206]
ndis Ænias & Achestes rigmhur na ratha,
& dochoraigset do
1207]
reir crandchair in chathair sin .i. a chuid do chach dib
don
1208]
chathraich, & doradsat cuma na Trae furre. Ocus
o thairnic
1209]
tra doib ordugudh a cathrach amal ba coir doib,
& o thairnic
1210]
aithniugud a long & a lesughudh, tainic feth
& coir na gaithi
1211]
doib. Tancatar ar æn dochum in puirt a mbatar na
longa, &
1212]
robatar re hedh lai co n-aidhchi ac imagallaim andsin ria
1213]
n-imscaradh & ba bronach toirrsech ciamair
geranach int
1214]
imscaradh sin. In lucht diar'b ail toirisimh i Sigil arna
1215]
toirrsiugud a tir do thir, ba ferr leo teacht ar æn
ria muintir co
1216]
hEtail anas toirisemh dia n-es a Sicil. Nos-comdhidnand
Ænias
1217]
dono in tan sin o briathraib ailgenaib &
nos-aithnend a l-laimh
1218]
Achesdes & toirisidh a Sigil.
1219]
Dogni dono Ænias {folio 462b}
edhburta dona deib .i. do
1220]
Neptuin & dona deibh muiridib ar cheana,
& tic feth & coir na
1221]
gaithi doibh, & seolaidh in coblach amach for
fairgi, & seolaidh
1222]
rompu Palamurus .i. luamairi luingi Ænias,
& seolaidh in la sin
1223]
co haidhchi, & ba cendais rethineach in aidhchi sin & dothuit
1224]
a codludh cu trom forna feraib, scithchaib iar
sæthar doib
1225]
imruma in læ co n-aidchi; & tic dono
Somnus .i. dia in colluta
1226]
esidhe a ndelb fir do muintir Ænias, Probandus a
ainm side.
1227]
Tic co Palamurus & adbert fris: Ad scith
adrasda, & atait
p.78
1228]
cach ina codlud isin luing & is rethinech in muir, & codail
1229]
athach becc, & leg damsa in sdiuir do
gabail. Ni legiub, ar
1230]
Palamurus, is morfeacht rom-breg in fairgi &
ni thibur tæb
1231]
ria. Crothaid Somus andside, iarna tumad i sruth
Lethi, in
1232]
gesga bai 'na laim, & dothoit a chodlud fair
focetoir. Amal
1233]
rochodail, focheard Somus dar bord na luingi, &
ni roibi a
1234]
cobair de dia cur isin fairge, & adnaigh
Palamurus ac digairi &
1235]
ag atach luchta na luingi, & ni rofregairset do
nogur' bathad
1236]
Ocus in tan rofairig Ænias in long do bheth for
fordul gan
1237]
luamaire oga follumnugud, eirgidh fen, & teid
forin lai. Is ed
1238]
roraid: Trogh sin a dei Palamurus. Is trom a ghalar
form
1239]
a beith anocht for muir gan adnacul; &
sdiuraidh Ænias
1240]
in long iarsin co port Obea, & tiagait in
coblach a tir andsin, &
1241]
fadaid tenid doibh, & fuinit & berbaid
biada fos.
1242]
Teid dono Ænias in tan sin do agallaim Sibilla,
banfaith
1243]
amra iside, i n-uaim i n-Eboea, & Apaill doberid
fis di; &
1244]
o rosiacht tra Ænias ina dochum, raidis fria: A
Shibill ronæmh,
1245]
aga ta fis na todochaide & na cobra, nach can
acht fir dogres,
1246]
in roichim-sea Etail, & in fuil forba for ar
nguasachtaib inar
1247]
Troianaib? Is edh roraidh Sibilla frissium: Soichfiur-su
1248]
co hEtail, & geba flaithus Edaili, &
dobera rigan inte & fogeba
1249]
morchogadh & morimnedh a fochaind na rigna sin
aga cosnum
1250]
rit. Arai sin, na treig-siu dona holcaib sin Edail, ar
gidh mor
1251]
n-imnid dogeba, is tusu bus fortail fo deoid, &
in baile as nach
1252]
saile furtacht d'fhagbail, is as
dogeba .i. o Gregaib. Is i
1253]
fregra dorad Ænias fuirrisi: A ogh, ar se,
ni hanaichnidh
1254]
damsa docair d'fhagbail guse,
& rofetar fogeb fos. Acht ata
1255]
æn itchi agum re cuindchidh fort. Is e m'athair
Anachis
1256]
romfaidh ad dochum do chuindgid na
hitche sin, ar ni fhuil dod
1257]
dichumung, & oirchis, a ogh uasal, dimsa
& d'Anaichis imon
p.80
1258]
itchi sin, & is i seo m'itchi .i. treorugudh
& eolus uaitsiu damsa
1259]
co rius do agallaim Anaichis fuil i ngrianbrugaib
iffirn. Is i tra
1260]
fregra tug Sibell banfaith: Is urusa duid dul i
n-iffern, uair is
1261]
oslaicthi dogres bis doirsi iffirn; & gidh edh
is doiligh tiachtain
1262]
ar culu ass aris. Gid doilig, dono, mased as saint {folio 463a} leatsu
1263]
teacht egin i n-iffern do fhis Anaichis, erg ar tus isin
coill & ata
1264]
i medon na coilledh crand co nduillebar n-ordha fair,
& dia fagba
1265]
in crand sin, tarraing cugut gesgda de, &
fasfaid gesgda aili ina
1266]
inud fochetoir, dia ndeonaiged na dei duid. Ocus muna
1267]
deonaiget, immorro, ni cumgai-siu ni do ben de dod laim
na do
1268]
iarund aid ail duit. Roraid dono fri hÆnias:
Is marb, ar
1269]
si, fer enecgrais duit dod
muintir dot eis gein atæ sund, &
1270]
is gad mor ic lucht in choblaig uile a eg in fir sin.
Ba dubach,
1271]
dono, Ænias don sceol sin, & teid dochum
in coblaigh, & Achates
1272]
imalle fris. In tan rosiachtatar dochum a coblaigh, is
and
1273]
robai Misenus stocairi Ænias marb arin traigh ara
cind arna
1274]
badud do deib in mara ar imarbaig do fri stocairi Neptuin
.i.
1275]
re Triton. Adnaichther acu iarsin Misenus o bes gente.
Teid
1276]
iarsin Ænias isin caill do iarraidh in gesgdha
ordha amal
1277]
roraidh Sibill fris, & adnaigh ic atach Uenire
co rofoillsighed
1278]
do in gesgda ica mbai d'iarraidh. Nir'bo chian iarsin co
n-aid
1279]
da colaim for foluamain co ndeisitar for lar ina
fhiadnaisi.
1280]
Atgeoin andside conid i Venir ros-faid chuigi iat do
tabairt eolais
1281]
do in conair roraghdais na heoin roime co ndechsad ina
ndiaidh.
1282]
Tiagait iarsin na colaim for luamuin co hisil roime
& sesium ina
1283]
ndiaid ica leanmain cor'thoiris forin crand gusin duille
n-ordha
1284]
fair. O rosiacht Ænias iarsin gusin crand fora
rabatar na
1285]
colaim, & gne oir fora duillebur, brissid
Ænias chuigi, & se
1286]
failidh, gesgda don crand, & teid & a
gesgda lais, co teach Sibill
1287]
& dogni edpurta do deib iffirn amal roraidh
Sibill fris, & o
1288]
thairnic do denum na hidpurta, rola a muintir uadh dochum
a
p.82
1289]
coblaig, & rooiris a ænur 'malle re Sibill
do teacht doib i n-iffern
1290]
ar turus a ndis ar nir'bo toil do deib iffirn nech ele do
riachtain
1291]
imalle friu na do rochtain chucu acht mairb nama. O
roscar
1292]
cach friu roraidh Sibill re hÆnias: Dena calma
innocht,
1293]
ar si, & rigi a leas trenaigned do denum. Is
olc & is aduathmar
1294]
in chonair triallmait tocht; & teit iarsin
Sibill reme i n-umdorus
1295]
iffirn. Teit dono Ænias co dana & co
trenaigentach ina diaidh.
1296]
Ba forgranda aduathmar dorcha doimtheachta in conair
dacuas
1297]
and tria cailltib duarca dubdoirchi gan soillsi grene
intib na
1298]
esca i ndorus iffirn. Ba handsin rosuidigit aidi
& aitreba doib
1299]
i ndorus iffirn dei in broin & na duba
& na digla & in galair & na
1300]
tedmand. Is andsin dono ata bas & teidm
& sendatu & omun
1301]
& uacht & gorta & aidilge.
Atat and dono arachta granda
1302]
aduathmara re feghadh. Atat dono de na debtha .i.
Discordia iside,
1303]
& is e folt fuil imo cend .i. trillsi do
nathrachaib nemi. Robatar
1304]
dono ill-delba aile torothar and,
& siat aigthidhi aduathamar
1305]
co mad phian throm la cach silledh fora ngnusibh. In tan
1306]
adconnairc Ænias na torathair {folio 463b} imda aduathmara sin, rogab
1307]
egla & moromun rompu, & nochtaid a
chlaidem do chathugud
1308]
riu. In tan atconnairc Sibill Ænias ac nochtadh a
chlaidibh
1309]
is ed roraidh ris: Ni rigi a les inni dagni ar ni
fhuilet sund
1310]
acht scatha brege, gan churpu umpu, & ni hegen
duit a n-omun
1311]
fort. Tiagait iarsin Ænias & Sibill a
coir a seda co sruth
1312]
Aiciron. Is andsaide bai Caron ag imorchor Aciron ina
luing,
1313]
senoir eside, & ulca liath imleabar fair,
& se fen urda fuilide.
1314]
Co n-acatar dono in tan sin na sluaga & na
sochaidi isin purt
1315]
ac cuindghid arrtharaigh fair oca
atach & ac siniudh a lam
1316]
cuigi. Nogebedh forend dib cuigi ina luing, roobad
foirend ele
1317]
& ni thabrad arrtharach doib tar sruth Aciron.
Roiarfaigh,
1318]
dono Ænias in tan sin do Sibill: Cia sloigh so
dosoigh
1319]
dochum na haba, & cid fodera in darna lucht do
gabail chuige
1320]
do Charon, & in lucht ele do obad do. Roraid
Sibill: In slogh
1321]
mor-sa adchi-siu ac tiachtain dochum na haba do chuindchid
p.84
1322]
imorchair go Caron, daine sin dona
dernad techta n-adnucail,
1323]
& bid fri re C bhliadan ar sechran for bru na
haba-sa co ndentar
1324]
techta a n-adnucail, & is iat sin in lucht dia
tabair Caron obad.
1325]
In lucht dia ndentar tecta adnacuil
berid Caron iadsaide
1326]
focetoir darin sruth-sa anund isna grianbrughaib.
1327]
Rosochtastair Ænias o rochuala int aithisg sin
roraid Sibill, uair ba trog
1328]
lais in sluag mor adchonnairc do beth a seachran, sochaidi dia
1329]
aichintib fen dorala do co dubach toirrsech and. Dorala
do,
1330]
dono, Leocaspin & hOrentes tancadar ar æn
rissim on Trae
1331]
& robaided a luing na Liceada. Dorala do dono
Palamurus,
1332]
& se dubach dobronach toirrsech taidiuir,
& roiarfaigh Ænias
1333]
de cid fodera a toitim asin luing isin fairgi. Roraid
Palamurus
1334]
Somnus dia chur ar egin ina chodlud co ruc in sdiuir
lais.
1335]
Robai tri la 'na bethaidh forin fairgi ac leanmuin na sdiuire
1336]
conidh isin ceathramad la robaided & roraid:
Mu chorp,
1337]
ar se, & tond na mara ica imluadh dochum
tire; & roguidestair
1338]
Ænias co rugad imalle fris tar sruth Aciron isna
grianbrugaib.
1339]
Roraid Sibill frisseom: Is bais
duidsiu sin do chuindgid for
1340]
Ænias, ar ni legaid dei iffirn nech ele do theacht
in leth sin
1341]
acht in lucht di ndentar tecta adnucail. Tusu dono
forcerdar
1342]
du chorp a tir & adnaicfither & biaidh
th'ainm-siu dogres forin
1343]
lug sin. Raga-su iarsin isna grianbrughaib. Ba
buidech
1344]
Palamurus don athusg sin. Teit Sibill &
Ænias iarsin co port
1345]
srotha Aciron. Ocus doroich Caron chucu co forgarb
1346]
ainsergach andiardha, & is ed roraidh:
Ænias, cidh dot-thuc sunda
1347]
air techta lasna deib iffirn, duine corparda co n-armaib
do
1348]
thiachtain chucu. Eirg as, & na tarr chugaind
seacha sin alle.
1349]
Imthigh ar culu gusin mbaili asa tanaghais. {folio 464a} Roraid Sibill
1350]
re Caron: Leig ass inni fora tai, uair ni do denum
uilc frib
1351]
tainic in fear-sa cugaib acht do fhis scel a athar .i.
Anachis fuil
p.86
1352]
a n-ifern tainic. Togaib, a Ænias, ar
Sibill, do Caron in
1353]
gesga orda fuil agut, uair nach denand cendsa frind
chena.
1354]
In tan adconnairc in gesca focerdh a feirg de &
dobeir in luing
1355]
chuigi & tiaghaid ar æn .i. Ænias
& Sibill chuigi isin luing,
1356]
& tiagait tarin sruth gusin port anund,
& duroich Ceruir cu
1357]
Oirc chucu andsin gu garbh & gu haduathmar
& focherd Sibill
1358]
a conmir do ina beolu, & oirisidh in cu ina tost
iarsin fochetoir.
1359]
Tancatar seacha iarsin Ænias & Sibill.
Rochualatar isin inad
1360]
ba coimnesa doibh acaine na naiden ciche as marb foa
cich.
1361]
Robatar dono isin inadh ba coimnesa dhoibsen i n-iffern
in
1362]
fhoireand forar'laied cin bregi nach dernsat &
romarbait ind.
1363]
Robatar isin inadh ba nesu doibside i n-iffern in fhoirend
1364]
ros-marb buden. Indar leo beith i
ndrochbeathaid isin
1365]
domun abhus gur'bo fearr a mbas inas a mbetha. Atat dono
1366]
circaill do Sdix do fhlaithib ifirn
timcheall in fhiallaigh sin ica
1367]
fasdudh i n-ifirn. Edh cian on inad sin atat muigi
caintecha
1368]
ifirn. Is intibside atait in foirind adbatar do sherc i
fhos isin
1369]
tshægal. Isin magin sin robi Pedra &
Prosis & Eripeli & Eucateas
1370]
& Pasiue & Ludamia & sochaidi
diairmhide ar ceana. Is
1371]
atarusen dono robai Didho ingen Beoil ros-marb i fen do
sherc
1372]
Ænias. In tan tra rosiacht Sibill &
Ænias na maighi sin,
1373]
dorala dono Didhain chuici, & dorad Ænias
aichni fuirthi
1374]
fochetoir, & is ed roraid ria: Is sæth lim, ar se, & is galar
1375]
trom t'fhaisgin sund, a Dhidho, ar rofedar is ar mo sherc
1376]
do-fuarais bas. Dos-tuingim-sea duid ar dei nimhi
& talman & iffirn,
1377]
is egin rom-ruc-sa uaid, & ní has mu
dheoin fen tanac, &
1378]
na teich romum, a righan, acht toiris rem agallaim.
Arai sin
1379]
ni thard Didain fregra for Ænias acht dorad a
gruaidi & a hedan
1380]
& a gnuis fri lar cen robui Ænias ic labra
fria: & o roraid Ænias
1381]
na briathra so re Didhain, techid Didhain uadh do
shoighidh
1382]
Ibsichei in fhir oca mbai re hÆnias, &
ní tard fregra for Ænias.
1383]
O dochuaid Didhain uad gan fregra fair, nod-geib for
toirrsi, &
p.88
1384]
imthighidh i ndhiaidh Sibille in chonair dochuaid reimhe.
1385]
Tecmaidh ina n-aigidh and slogh mor do curadaib Troianach
im
1386]
tri maccaib, Antenoir .i. Glucus & Medontus
& Tersilocus, & im
1387]
Ideus, & im tri maccaib Priaimh .i. im Ectair
& im Treolus
1388]
& im Alaxandair ron-altad i sleb Ido &
im ill-tuisechaib aile do
1389]
Troiannaib. Rogallraig dono cu mor Ænias ac fegad
in lochta
1390]
sin. Dorala dono iarsin doib sochaidi do miledaib Grec,
& o
1391]
thucsat side aichni for Ænias dochuatar for
teichedh remhe.
1392]
Roraid dono Sibill re hÆnias in tan sin: Ata
delughadh
1393]
da conaire sund, ar si, .i. conair for ar laim{folio 464b}
deis, isside
1394]
teid co muru dind in righ i n-iffern & isna
grianbrugaib. Conair
1395]
ele dono & is iside teid co lugu na pian co
grinell iffirn. Fegaid
1396]
Ænias in tan sin fora laim cli co n-agaid in dunadh
romhor & tri
1397]
muir ina thimceall, & aband mor ina timcheall
side & si for lassad,
1398]
tor roard iarnaide for lar in dunaidh, &
Tessifoine robai and,
1399]
ocus brat derg uimpe, & si for mullach in tuir
sin, & si gan
1400]
chollud dogres ic fairi in dunaid sin. Rochualaidh dono
Ænias
1401]
in tan sin isin dunud in acaine moir & in
mairgnid & in golghaire
1402]
& in slattuairgnidh
& in esargain & in luagair granda rotrom.
1403]
Rola dono Ænias oga cloisdeacht sain &
ron-gab egla & omun
1404]
mor & roiarfaigh iarsin do Sibill: Cia mor
muirn-seo
1405]
rochluinim? Isin dunad adchi-siu, ar Sibill,
is andsin piantar
1406]
lucht na col & na peccadh & æs in
gæ & in ethigh & na gaide &
1407]
na slat & na saraighi & na n-uili chol
ar cheana; & is i an gair
1408]
rochluini-siu aga sraigleadh anosa & ica
pianadh; & ge nobeth
1409]
C gin agumsa & C tengad in gach gin &
guth iarnaidhi, ni
1410]
cæmsaind a thuirim na fhaisneis duidsiu, a
Ænias, an lanpian
1411]
doberar forna peccachaibh a n-ifern & isin dunad
adchi-siu ara
1412]
n-imad & ara linmaire & arin egsamlacht
na pian sin, & gach æn
1413]
teid forsin conair-sea fuil for du laim cli is iat berar
isin dunad
1414]
ut na pian d'a ndamnad and. Is lor atam sund, ar
Sibill, acht
1415]
tiagam in leth rotriallsam.
1416]
Tiagait iarsin for conair dia laim ndes gur'riachtatar
p.90
1417]
grianbruigi iffirn .i. muighi ailli edrochta. Atet suarca
solusta
1418]
iatsaide co n-aibnius mor intu. Sluaigh imdha intib ic cluichi
1419]
.i. buiden mor, & forind dib ig imrusgal,
foirind ic lemnigh. &
1420]
foirend ele, & tinol mor & airechtus
and, timpanacht &
1421]
cruitireacht & duanoirfidedh ecu. Tiagait-sium
tra seach na sluagaib sin
1422]
co ruachtatar gusin inad a roibi Anachis isna
grianbrugaib.
1423]
Amal adconairc Anachis Ænias ana dochum togbaidh a
lamha
1424]
ag atlugad dona deib Ænias do torachtain chuigi,
& failtigis fris,
1425]
& is ed roraid: A mec inmuin, ar se,
doruachtais fo deidh,
1426]
gidh mor do mhuirib & do thirib anaichintib
doshiris, & gidh
1427]
mor do ghaibthib fuarais ic torrachtain. Is subach
& is failid
1428]
lim do thorachtain; & ted Anachis rompu
iarsin co tulaigh aird
1429]
bail a taisbenadh co l-lus & i n-aichenad in lin
do righaibh & do
1430]
fhlaithib & do uaislib rogenfedh uait i n-Edail.
Is amlaid robai
1431]
in tulach a ndechatar & si lan do shluaghaibh
& d' oireachtaibh,
1432]
& o rosiachtatar in tulaig sin, roraid Anachis
re hÆnias: In
1433]
slog-sa uili adchi, is e do shil-siu uile & do
cland sain i n-Edail,
1434]
& is uaid genfed uili in slogh adchi:
& teit Anachis fora tuiremh
1435]
& fora n-aichni do Ænias gacha foirne dib
fo leth. Int oglach
1436]
atchi, & in gai re ais, Silus a ainm sin {folio 465a} .i. mac beras Lauina
1437]
ingen Laitin deitsiu sin, & is e gebus rigi
Edaili a ndiaidh
1438]
Asgain do meic-siu, Prochas as neasu do, Capus ina
fharrudh
1439]
side. Romolus in fer thall adchi & in cathbarr
cirach fora
1440]
chend & bid lais cumdaigfer in cathair .i. Roim
& is uadh
1441]
ainmnighfer Romanaig; Numa & Pampillus as nesu
do
1442]
Romul; Tullius & Osdilius as nesu do Numa.
Rotaisben do
1443]
iarsin & rotuirim gach æn robai in gach
oirecht fo leth dofacaib
1444]
isin tulaig .i. na Taircind i n-oireacht for leth; na
Deici a
1445]
n-oireacht aile; na Druisi a n-aireacht ele; na Graice i
1446]
n-oireacht ele; na Scipe i n-oireacht ele; na Pabe i
n-oireacht
1447]
ele; Iuil Cesair & Octafin airdri in domain co
fine na Sesarda
1448]
imalle friu i n-oirecht ele, cach dib amal sin ina
oireacht, amal
p.92
1449]
dogabadh fair. O tairnic tra do Anachis taisbenad in
tshloig
1450]
moir-sea rogenfed uaid a n-Edail do Ænias, rotimain
Sibill &
1451]
Ænias celebrad do Anachis. Tancatar uad a h-iffern
arin dorus
1452]
n-eburnete & dochuaidh Sibill dia huaim,
& docuaid Ænias
1453]
dochum a long, & ni roibi d'Ænias don
sceol sin adconnairc acht
1454]
taibsi ina menmain amal bis duine iar n-aislinge no i
remeg.
1455]
O rosiacht tra Ænias docum a coblaig d'aithle na
taibsi sin
1456]
tarfas do oc Sibill, ocus o tainig rethinighe a ær
do & feth forin
1457]
fairgi, rofagaib port Epoea & roseolastair co
hEtail & robi for
1458]
seolad co rithinach in la sin co n-aidchi. Ocus
rosheolatar sech
1459]
in dind sin i raibi in bandrai rocuired na daine rightis
cuici ina
1460]
n-æs uallach & ina conaib allta tria
brechtradh druideachta in tan
1461]
ba hail di a fasdudh aici .i. Cirece ingen grene.
Roingaibset
1462]
na Troianaigh iarum in crich i roibi in bandrai sin ar na
1463]
rofhastadh aici tria druideacht amal rofast Uilixes aice
co cend
1464]
mbliadna & rosai a muintir ina conaib alta.
Robatar ac seolad
1465]
isin aidchi sin co maidin. O tainic in maidin doib
adracht
1466]
seach fhorar talmun chucu in grian
alaind orda & roruaimnigh a
1467]
ruithne rempu in fairge or bu cæm corcorda a dath.
Ba halaind
1468]
aibind in maitin sin. Ba ræthinach ær inti,
& ba fethamail
1469]
fairrgi. Adconnairc Ænias uadh in tan sin fidnemedh
alaind for
1470]
bru in mara bail asa tic sruth Tibir, & elta do
enaib gach ceniuil
1471]
ein oc snamh for duim in inbir, & ba lor
d'æbnius cloisteacht
1472]
frisna hil-ceolaibh doghnitis na heoin sin. Atconnairc
dono in
1473]
cæmtracht gainmide n-alaind n-oiregda imon inber
sin. Roraidh
1474]
Ænias in tan sin ria muintir: Tabraidh
duind, ar se, in
1475]
coblach innsa port n-alaind ut adchiam. Doratsat an
coblach
1476]
a tir a n-inber srotha Tibir, & ba subach
forfhailidh leo gabail and.
1477]
Ba fada robatar aga indsaigid. Ba failid & ba
hemh leo
1478]
torachtain chuigi, in tan doruachtatar Laitin mac Puin
meic Picc
1479]
meic Neptuin meic Saduirn meic Pal {folio 465b} loir meic Pic meic
p.94
1480]
Pel meic Tres meic Trois meic Mesraim meic Caimh meic
Noe.
1481]
Ocus is e ba ri a n-Etail in tan sin senoir sona
soburthanach
1482]
in Laitin sin. Ba foda & ba
airegdha & ba hoirbidnech a
1483]
flaithus. Robhai imud gach maithusa i n-Edail re remhis.
1484]
Ni roime immorro do chlaind aige acht æn ingen. Ba
suairc
1485]
sochraidh sognimach særchlanda socheniuil in ingen
sain. Is
1486]
i ba cæmhi do mnaib & ba hingen dingbala
do Laitin hi. Tainic
1487]
æs tochmairc di. Robatar flaithi & maithi,
rig & ruirig &
1488]
urrigha na hEtaili ica tochmarc. Robai dono Tuirn mac rig
na
1489]
Rudulta ica tochmarc. Ni bai a n-Edail læch bud
cæmi na bud
1490]
fhearr gal & gaisced ina side. Ni roibi dono bud
sairi na bud
1491]
fhearr cenel. Righ immorro a athair & rig a
senathair & rig he
1492]
fen. Roshanntaigh dono in rigan Amata bean Laitin co mud
1493]
do Turn doberthea a hingen & co mad e bud
chliamain muine
1494]
betis na dee ag toirmesc a tabartha do tria derbairde
brechta do
1495]
denum doib. At e seo na hairde isin .i. luir coisegarta
do Apaill
1496]
robai a medon cathrach Laitin & 's on luir sin ainmnighther
1497]
Luirintighe do Laitintaib. Tainic iarum saithi beach go
rogabh
1498]
a mbarr na luire sin. Ocus is ed roraidset druidi ocus
faidi
1499]
Laitin, is e ni rothurchan in derbairde sin, fear do
thiachtain
1500]
asin aird asa rancatar na beich dochum Edaili &
airdrighi na
1501]
hEtaili do gabail do, & is e bud cliamhain do
Laitin. Robai
1502]
dono Laitin la n-æn ac denum idparta a tempull na
ndea, &
1503]
Lauina a ingen ina fharrad.
Tainic lasair tenedh do nim a
1504]
fhiadnaisi Laitin, co roloisc a trillsi im chend Lauina i
1505]
fhiadnaisi luchta in tempaill, & co roloisc in
uili chumdach robai
1506]
uimpi, & co rolin in tempull uili in lasar sin.
Ba haduathmar
1507]
leosam in taibsi sin. Ba snim lasin righ immorro la
Laitin
1508]
'aduathmaire & a graindecht & 'agairbi.
Is e ni doroine
1509]
Laitin. Dochuaid co haithescul Puin a athar dia
fhiarfaighi
1510]
do Phuin cidh rothurchansat na hairdi aduathmara ut
dorala
1511]
do Lauina dia ingin-sium; & doroine udpurta mora
do Fuin .i.
1512]
romarb C cærach do amal ba bes doib &
rolaigestair for croicnib
p.96
1513]
na cærach sin. Rochuala-sam iarsin co hobund in
guth isin
1514]
aithesgul & is ed roraid ris: A meic
inmain, ar se, na tabair
1515]
th'inghean do fhir Laitindai a clemnus, uair ticfaidh
fear
1516]
echtrandcrichi chugut sund. Is do ata i ndan clemnus rit.
Is fis ata
1517]
conach t'ingine. Ticfa clu mor & maisi diar
ceniul-ne don
1518]
clemnus sin, uair genfidh on fhir sin & o
t'ingin-siu rigradh na hEtaile,
1519]
& genfidh dono uaidib airdrigh na huili domun o
thurgbail co
1520]
fuinedh grene. Ba failid tra don aithisc sin tuc Puin
do, &
1521]
nochor'dichel, & roclos fo thuathaib Edaili int
aithisc sin.
1522]
Doronsat dono na Troiandaigh in tan sin a coblach dochum
puirt
1523]
ic inber srotha Tibir, & tancatar fen for tir,
& deisidar forin
1524]
feoraind fallain i fosgadh na cailli for {folio 466a} bru in phuirt &
1525]
doratsat chucu ubla asin chaill ar ba fogmhar in tan sin,
&
1526]
doradad biad asa longaib, & doduatar a miasa ar
ba terc biad acu
1527]
iarsin. Roraid dono Asgan: As olc indi daronsam ar
miasa
1528]
do ithi. Rofhregart do
Ænias o rochualaid inni roraid
1529]
Asgan: A meic, ar se, ni ba holc bias de acht
is maith
1530]
uair is ed robai a ndan & a tairngire dund co
mad e oired
1531]
robemis arin sechran imalle gan ferand d' fhaghbail noco
1532]
n-ethmais ar miasa (.i. bairgina robitis acu fo guit
dogres) i
1533]
baili i caithfimis iad is andsin dogebmus crich
& ferand.
1534]
Ro-chomaillead rinde aniu in faistine sin .i. ar miasa do
ithi duin
1535]
ar terci in bid againd.
1536]
Taisceltaid & bendaigidh, a Troianachu, in
tir a tarla daib
1537]
sain,ar se, uair is i bus atharda & bus
forba diles duib in tir
1538]
sin dogres, & denaidh udpurta dona deib,
& aidchid Ioib & Apaill
1539]
& Uenir & na dei ar chena gu rub soraid
duib atrib in tiri-sea
1540]
doruachtabair. Doghniat dono iarsin a n-idpurta dona
deib
1541]
& tic torand mor and iarsin fo tri a comartha
shoirrthiusa doib
1542]
uili. Ar maitin roraidh Ænias friu tiachtain dochum
n-æn
1543]
baili co roiartais inad a cumdaigfidis cathair doib. O
thainic
p.98
1544]
tra soillsi in læ arnamarach tancatar na Troianaigh
co hæn
1545]
baili & rothocbatar inad cathrach &
daingin doib a tæbh srotha
1546]
Tibir, & rofæd dono Ænias uadh
iarsin C læch dia muintir
1547]
do agallaim Laitin & gesgadha pailme ina lamaib
i comartha
1548]
sitha. Rothoiris Ænias fen immorro ac cumdach na cathrach
1549]
& ic togail a mur. Rosiachtatar dono techta
Ænias co cathraigh
1550]
Laitin. Ba haibind dono & ba subach forbailid
robas for faithchi
1551]
in dunaidh sin Laitin .i. foirend and ac imrim each,
foirend
1552]
ele ac soighdeoracht, foirend oc telgad fhogha, foirend
ig ain
1553]
liathroiti. O 'tconnairc in lucht sin in slog
n-anaichnidh docum
1554]
na cathrach, teid marcach uaidibh cona fis do Laitin fir
a
1555]
n-egusg anaichnidh do thiachtain dochum in duine. Roraid
1556]
Laitin a tabairt cuigi isin righdai a r-raibi, &
deisidh Laitin
1557]
ina rigshuidhi imedon in righdai sin. Ba hurgna in
pealaid
1558]
righda i rabus and, C columan fora lar fuithi ica fulung.
1559]
Batar dealba ailli imda arna rindadh inte .i. dealba a
athar
1560]
& a shenathar. Robai dono and delb Saduirn
& Picc & Puin &
1561]
Iain. Rorinta and dono delba rochaithigset o chen tar cend
1562]
na hEtaili. Rorinta and dono delba & fuath na
n-arm & na
1563]
luirech & na sciath & na cloidim
& na soighetbholg & cendmila
1564]
tucsat a coscar catha & comlaind o
echtarcenelaib amuigh chucu.
1565]
O rodesid tra Laitin ina shuidhi isin pelaid righda sin,
tugaid
1566]
chuigi na Troianaigh & is ed roraidh riu iar
torachtain:
1567]
Ro-fetamar-ni, ar se, bar cenel &
docualamar bar righcathair.
1568]
Indisid duind cena cid as ail duib sund, {folio 466b} & cid ni
1569]
conaighid, & cid 'ma tancubair tar il-muirib
& il-tirib otha
1570]
Asia co tracht na hEtaile. In ar aineolus no ar merugudh
1571]
tancubair, no in egindail ainfine rodus-tuc?
Rofregair
1572]
Illeonius do muintir Ænias don righ do Latin: A
rig uasail airechda
1573]
do chlaind portrathmair Puin meic Picc, ni merugudh
& ni
1574]
haineolus & ni hegendail ainfine dos-fuc co
hEtail acht is d'ar
1575]
ndeoin buden & is do reir ar comairle tancamar
co hEdail.
p.100
1576]
Ata rig firen craibthech againd as maith gal &
gaisgidh .i.
1577]
Ænias mac Anachis do chenel rigdha claindi Dardain
meic
1578]
Ioif, & is e dos-fuc sindi i ndochum-sa do
cuingidh in foit
1579]
bic i ndingnem cathraigh mbic dun a tracht na hEtaili
ogutsu
1580]
sund. Ocus ni ba domaisech duidsiu ar toirisim-ni agut.
Bud
1581]
maith ar ngnim muinterus & ar ngnim catha
& comlaind duid
1582]
dia ris a leas. Sochaide targaid cumaidh crichi
& feraind do
1583]
tabairt duind acht nir'lecset na dei duind oirisium aco
.i. Apaill
1584]
& Ioib, & is ed roraidset rind
torachtain co hEtail, uair is i
1585]
n-Edail ar mbunad, uair is do sil Ioib duind. Atait dono
1586]
againd sund aisgeda bega tuccad duit o Ænias .i.
cuach ordha
1587]
robai ag Anachis & ac Priaim & barrin
.i. mind cind & flesc righda
1588]
Priaim & brat corcra corrturach.
Nochor'thocaib Latin a rosc
1589]
cen bai Ileoinius forna briathra-sa, & robai a
menma ac scrutadh
1590]
na faistine doroine Puin do im clemnus do denum re fer
1591]
ectrandcheneoil & rogab a menma conad e
Ænias in fer echtrandceneoil
1592]
rotairngiredh do a clemnus fris. Roraid dono Laitin a
haithli
1593]
in scrutain doroine: A Troianu, ar se, gebmait
na haisceda
1594]
tuc sib leib, & molmaid iad &
rod-bia-su indi iari, a oglaig .i
1595]
rod-bia inad cathrach & imud degtire, &
eirgid-si & abraid re
1596]
hÆnias tiged chugaine conaigi so, &
rod-bia aigideacht & failti,
1597]
& rod-bia tresi & caradrad, &
bidh inill do, gia thi. Ata ingen
1598]
agum, & ni legit na dei dam a tabairt d'fhir
Laitinta, ar is
1599]
ed aderait, is do fhir ectrand ata a ndan & a
tairngire a tabairt,
1600]
& is fris ata a conach, & genfidh
uaidib riga na hEtaili & airdrighi
1601]
na n-uili domun o thurcbail co
fuinedh, & doberthar in ingen
1602]
sain do Ænias, ar is demin leamsa is e in fer
echtrandcrichi
1603]
rotairngired do clemnus rim Ænias. O roraid
Laitin na
1604]
briathra-sa, roforchongair fora muintir tri C each buada
1605]
robatar for lesugud aige do thabairt chuigi cona srianaib
1606]
cumdachtaib leo d'airgit, & d' or buidi,
& dorad na heochu sin a lamaib
p.102
1607]
muintiri Ænias. Doradad cuigi dono carbat cumdachta
& da ech
1608]
do sil grene fai dia tabairt for cend Ænias fen.
Dochuadar
1609]
iarsin a muinter for cend Ænias Laitin gusna
hasg{folio 467a}adaib
1610]
sin leo co sid & co tairisi do & co
n-aididin clemhnusa fris.
1611]
In tan tra adconnairc Iunaind cruthach rigan Ioib na
1612]
Troianaigh do dul forir i n-Edail & beth doibh
ic cumdach
1613]
cathrach inti, & sid & clemnus d'
fagbail doib o Laitin o righ
1614]
na hEtaili, ba galar trom lesi inni sin, ar ba cumain le
a
1615]
haincride re hÆnias dogres. Rochroith a ceand
& roraidh na
1616]
briathra-sa: Is truagh damsa, ar si, nach
cuimgim olc do
1617]
denum risna Troiandaib misgnecha-sa
rochuatar i n-Etail.
1618]
Tucus-sa amais mora, &
roelodar as gach amus dib & as gach
1619]
gabud tugus-sa doib tar mu sharugud
ar egin, & adchim dono
1620]
annosa rosiachtatar in leth rothogsat .i. co hEtail,
& atait amal
1621]
is maith leo fen, ac cumdach
cathrach doib dom
1622]
aindeoin-sea & ata Laitin a clemnus friu.
Rom-clos-sa Ænias & ni
1623]
cuimgim olc bud leor leam do, & uair nach erghit
lim dei
1624]
nime do tochur for Ænias, raghat a muinigin dee
iffirn do
1625]
thochur fair imale frim. O roraidh Iunaind na
briathra-sa,
1626]
dotæt co ferg mor le & londus dochum
talman, & gairmidh chuice
1627]
Elegto ingen Plutoin ina gradaibh, uair ba hiside bande
na
1628]
himchosaide & na deabtha & brisde sida
& tabartha cogaid &
1629]
catha. O doruacht Elegto co hIunaind roraid fria: A
ogh
1630]
cumachtach, ar Iunand, tabair uait in aiscidh so
chuindgim,
1631]
uair tig dit, mad ail duit brisiudh caradraidh gacha
æn bis iga
1632]
denum fri aroili, & doberi imcosaid etir na
derbbraithri &
1633]
debaid co marband cach dib aroili, bris in sidh so fuil
etir
1634]
Laitin & Ænias & tobair imcosait
aturu, & na leig clemnus na
1635]
nuidhed cairdisa doibh & tobair imcosait etaru
co romarbha
1636]
cach dib a chele. Rogab dono Electo do laimh o
Iunaind inni
1637]
sin & dochuaid focetoir co tech Laitin
& dochuaid do shaighidh
1638]
na righna .i. Amata il-cruthach righan Laitin.
Rofhaslaigh
1639]
fuirri a hingen do thabairt do Tuirn mac righ na Rudulda,
& co
p.104
1640]
mad eside bud chliamain di & na dernadh clemnus
na caradradh
1641]
re hÆnias ocus brisiud in tshida & in
caradraid rotriall Laitin
1642]
do denum re hÆnias. Rosæbad tra Amata tria
faslach Electo,
1643]
& rogab for bron & toirrsi ara hingin
do tabairt do Ænias & ara
1644]
nemtabairt do Thuirn & dochuaidh d' agallaim
Laitin & is ed
1645]
roraid fris: A righ, ar si, oirchis damhsa
& dot ingin fen,
1646]
& nachum-saraigh &
na dena clemnus risin laithighi Troianach
1647]
ut fuil ic crechaireacht i tir a tir, & ragas uait amarach a tir
1648]
n-aili acht co fagba coir na gæthi, &
beraid t'ingin-siu les a slad,
1649]
amal ros-fuc Alaxandair mac Priaimh Eleand Legata ingen
1650]
Tinair ben Menalus meic Aidri lais a Laighdemondaib co
Trae.
1651]
Cid docuaidh dot tairisi-siu re
Tuirn o cein, cid dochuaid in
1652]
snaidm menic doroni dono Tuirn fortsu im tabairt Lauina
do?
1653]
Masa cliamain echtrandcrichi iarri doreir tegasc {folio 467b} na ndei
1654]
fort, ni mo as eachtrancrichi Ænias anas Tuirn, ar
is do Grecaib
1655]
do Tuirn iar mbunad, uair is a Mecnib a cenel, &
ni do
1656]
Laitindaib do, & ni docho Ænias do
toircetal dona deib i clemnus
1657]
duidsiu amal sin inas Tuirnd. Cia doraid tra in rigan
co dichra
1658]
in imcosaid-se Ænias re Laitin ic toirmesc clemnusa
re hÆnias,
1659]
nir'gab Laitin uaithi in imchosait sin acht is ed
rosantaig Laitin
1660]
clemnus re hÆnias. O roemidh tra in rigan Amata
impide for
1661]
Laitin imoni rochuindig fair, ros-gab ferg &
londus re Laitin.
1662]
Ocus ros-gab fualung & dasacht &
dochuaid a cond & a ciall
1663]
uaithi, & rofhuadaig a hingen le a ndiamraib
& a coilltib ar na
1664]
tuctai do Ænias hi. O rochualatar tra mna
& maithi & ingenraid
1665]
na Laitinda Amata do techt & a hingen i
ndithrumaib ar
1666]
imgabail feisi le hÆnias, dochuatar a ndiaid Amata
isin dithrum i
1667]
raibi ar ba catamail leo Amata. O rosiachtatar dochum
n-æn
1668]
baili & Amata, roraidh Amata friu: A sheathra
inmaine,
p.106
1669]
denum idpurta dona deib cona rolegit clemnus do Laitin
fri
1670]
hÆnias. Ocus doronsat edpurta amal roraid Amata
friu. In
1671]
tan tra ba lor le hElecto doroine do imcosait a tigh
Laitin,
1672]
dochuaid do thig Thuirnd meic rig na Rudullda co hairegda
&
1673]
nos-dealband a richt Calibe bansagart Iunaindi iside
& is i
1674]
ferais aduaith moir int egusc & is ed roraidh
ris: A Thuirn, ar
1675]
si, is i Iunaind rom-faid-sea chugutsu da radh frit
'na leg do
1676]
flaithus & do mnai cuindchidha uait do
Ænias Troianda,' uair
1677]
d'a leigea do Laitin clemnus re hÆnias, bud
cuitmidi & bud
1678]
athrigh is airi sin dobert Ænias fritsu. Erigh
& geb t'armu &
1679]
tinoil sloig, & sochraidi, & urriga
Edaile, & indarb na Troianaigh
1680]
a hEtail & loisc a longa & impo iarsin
for Laitin, & muna thuga
1681]
duit a ingen ar ais, tobaigh ar eigin hi. Is ed
roraid Tuirnd
1682]
friasi: Deithiti deaa & didin tempaill, is ed
is latso, & ni
1683]
himluadh catha etir rigaibh, a Cailibe. O rochuala
Electo
1684]
na briathra sain roraidh Tuirn fria, nos-geb ferg
& londus
1685]
fris, & nos-dealband ina delb fen & ba
hetig aduathmar in
1686]
delb sin. Ba garb granda grugach a gnuis. Batar feochra
1687]
feighi fuilide forderga foluaimnecha na ruisc londa
lasarda
1688]
robatar ina cind. Trillsi do nathrachaib nemi is e folt
bai
1689]
imon cend. Fegh let, a Thuirn, ar si, mo dhealb
annosa,
1690]
& in tabrai aichni form? Is misi Electo, ar
si, a hiffern, & is
1691]
me dobeir dogres in onoir catha & debtha,
& basa daine & is me
1692]
dobeir fortsu comtriall catha fri Troianu. Rochuala
Tuirnd na
1693]
briathra-sa Alecto. Rogab side bruth & brigh
& ferg & londus &
1694]
saint catha fri Troianu & fri Laitintaib ar
æn rian.
1695]
Roforcongradh uadh iarsin for Rudulltaib tinol ina
dochum; & o
1696]
do-ruachtatar ros-neart & ros-greseastair co
rochothaightis co
1697]
calma fri Laitintaib & fri hÆnias cona
Troiandaib co rodilsigdis
1698]
Edail & co rochuirtis in loinges echtrand ut
esti {folio 468a} & co
1699]
roindarbdais iat tar il-muire. Rogabsat Rutullta dono do
laim co
1700]
ndingnitis inni sin.
p.108
1701]
Teit Electo immorro iarsin gusin mbaili i raibi Asgan
mac
1702]
Ænias ag selg a tæb srotha Thibir &
gresid co hAscan peata
1703]
aige allta robai ic maccaib Tiri, & tainic co
mbai for ingilt a
1704]
tæb in tsrotha. In Tirus isin is e ba reachtaire ac
Laitin.
1705]
Is aigi robatar alma & indile Laitin oca
leasugud. O
1706]
rogluaisidar immorro coin Ascain in peata sin mac Tire,
teichid in peata
1707]
rompo co tech mac Tire .i. cosin mbaili inar'hailedh.
Roleig
1708]
dono Asgan in tan sin soighit fair go rogon he,
& teid iarsin
1709]
Asgan & lucht na selga imalle fris ac lenmuin na haigi co
1710]
ruacht co tech mac Tire. O rochlos tra gair lochta na
selga
1711]
& in tafand dochum in baili dosoichet lucht in
baili amach
1712]
fon gair & tegait a n-aigidh luchta na sealga.
Rosiacht and
1713]
ar tus Siluia ingen Tire & ba hisidhe
robeathaiged in agh.
1714]
Dotæd dono in agh ina dochum sidhe focetoir
o'dchonnairc, &
1715]
robai in ingen ac fegad na hoighi
& 'ga s-smerracht na
1716]
gona doratad fair & rosaigh debaid etir maccu
Tire & æs na
1717]
sealga ac cosnum na haighi. Teit
dono in tan sin Aleacto
1718]
for mullach tige Tire & sendidh bondaiderc na
hugra co garb
1719]
& co haduathmar for mullach in tigi co clos fona
crichaibh
1720]
comfhoicsibh uili in senm sin. Tancatar dono na
Troiandaigh
1721]
asa sgoraibh d'fhorithin Ascain. Roferadh tra comruc
crechtach
1722]
crolinteach andsin, etir Laitinta & Troiandaib.
In tan tra
1723]
robruthaigh in debaid, dorat Ascan aurchur soighdi for
Almon
1724]
mac Tiri co ndechaid triana bragait gu rus-marb focetoir.
1725]
Do-toitsit sochaidi ele imalle fris andsin. Dothoit and
dono Galenus
1726]
.i. brugaid V tret cærach & V n-ailbin do
buaib & C n-arathar
1727]
ag frithalum a tigi.
1728]
O rocumaisc tra Alecto a n-Etail & o dorat
cach dib a cend
1729]
araili, dochuaid ar culu dochum Iunainde &
romaid ria in
1730]
imchosait tuc etir lucht na hEtaili & roraid fos
Alecto fri
1731]
Iunaind: Dober-sa, ar si, mad ail duitsiu,
tuilledh uilc
1732]
fos do Troiandaib .i. dober na cathracha comfoicsi do
Laitindaib
1733]
dia foirithin i n-aighid na Troiandach. Ni holc lim chena
amal
p.110
1734]
ata clemnus Laitin & Ænias. Teid dono
Alecto dochum
1735]
ifferaind baile a fargaib a seathracha .i. Tesifone
& Megera.
1736]
A haithli in air moir sin tra do chur do Asgan for
muintir
1737]
Laitin, berait a muinter co Laitin curpu na foirne
romarbad and
1738]
.i. Gailienus & Alman & na maithi ar
chena romarbad and &
1739]
furmidh na curpu a fiadhnaisi Laitin & adhnaghat
ac gul & ag
1740]
basgairi fris imon gnim doronsat na Troiandaig friu.
Dos-nic
1741]
Tuirn dono in tan sin co ferg & co londus mor
chucu & doraid
1742]
re Laitin: Ni maith a iarmairt duib andiu bar cairdius
&
1743]
Ænias, & bud mesu sa chach cen bethir and
ni bhus sia. Is ed
1744]
as choir and, denum æn coimerghi choitchind i
n-aigidh in
1745]
drochcheniuil tangnaigh-{folio 468b}sea na
Troiandach failet ic
1746]
slatbrat i tir a tir; & dichuirther a hEtail ar
egin; & ba he sin
1747]
aithesc coitcend in tsloig uile inni roraid Tuirnd. Is ed
roraid
1748]
Laitin re Tuirnd co truime moir & cosnumh fair
ic foremedh a
1749]
ænur beth a n-aighidh na sochaide, & is ed
asbert: A Tuirnd,
1750]
ar se, is rit doraga inni doberi monair & is
duit bias a
1751]
frithorgain. Misi immorro, ar se, biad-sa im
soinmighi & im sadaile
1752]
& ni ticfa bar cagad-si frim; &
impoid Laitin a druim friu & teid
1753]
uaidhib ina theach rig, & nos-legind dorer a
comairle fen uair
1754]
forfhemidh a cosc. Na hEadalta tra robatar fri re ciana
roime
1755]
sin a sidh & a soinmhighi ag tomailt & ic tomaithim a fesi do
1756]
gach maithus robai ogaib. Santaigit in tan sin tria
imchosait
1757]
Alechto & trian gresacht Iunaindi coimerghi
catha & cogtha do
1758]
dichur na Troiandach a hEtail ar egin, & rogab
æn baid uili
1759]
lucht na hEtaili im cosnum na ferand & im
choimergi a n-aigidh
1760]
na Troiandach na rogabdais crich no ferand a n-Edail. Ba
mor
1761]
tra in slogh & in tinol tanic andsin. Ba bagach
& ba sochraidh
1762]
in coimerghi doronsat Edaildi i n-aighidh na Troianach in
tan
1763]
sin. Tardsat uili miscais dia trebaire &
ros-lecset a faill ar saint
p.112
1764]
in chogaidh & rochuirset iarnaidhi a n-arathar i
n-armaib catha
1765]
& comluind, & tancatar uili iarsin .i.
gach ri & gach tuisech a
1766]
n-Etail cona slogh & cona sochraiti lais a
soichin Tuirrn. Tainic
1767]
and Alessus ar imchosait ocus Aigmenon righ Grec co
sochraiti
1768]
moir lais. Tainic and dono Uffensus crodha coscurach cona
1769]
shluagh. Tainic and in milid rod rotren .i. Umbro cona
shluag.
1770]
Tainic and Urbius mac Ipoledi cona sluag. Ocus tancatar
and
1771]
il-tuisig aile cona sochraiti isin tinol sin. Tainic and
dono in
1772]
righmilid .i. Tuirrn mac Duin ceand gaili &
gaiscidh arai crotha
1773]
& aillechta & mine &
maccæmachta .i. rind agha & anratachta na
1774]
huile Edalta. Ord esairgni catha & bruiti bidbad
eside. Sciath
1775]
dhidin & imdeghla crichi & ceniuil na
Rudullta, & ni bai a
1776]
samhail isin uile Edalta do bruth no do brig no do
borrfadh
1777]
no do mhed no do mhaisi no ar maine no ar mordacht no ar
1778]
maccæmhdacht ar chruth no ar ceniuil ar gail no ar
gaiscedh,
1779]
& is amhlaid tainic co morshluagaib Rudullta
imalle fris. Tainic
1780]
and dono Camilla .i. rigan na Fillsgeta co morsluagaibh
na
1781]
Fuilsceta le a foirithin Tuirrn. Ba hamra in rigan tainic
and.
1782]
Ni bai a samail do bhanchuire fer talman in tan sin do
gail
1783]
no do gaisced na d'aine na d'athluimhe uair na romair
1784]
Pentisilia, rigan na Cichloisgthe. O doruachtsat tra in
mortinol
1785]
ill-tuath-sa na hEtaili do æn baile dochum Tuirrn
meic Duin
1786]
ri na Rudullta, dochuatar a righ & a tuisigh
& an degdhaine
1787]
i n-æn comairli, & is ed rochindset uili,
teacht doib d'indarba
1788]
na Troianach a hEtail, & muradh na Trae bigi
rochumdaighet na
1789]
Troianaigh, & do brissiud a long & dia
loscadh. O rochindset tra
1790]
in comairle sin, rosinsedar a stocaireda a sduca d'
fhuagra {folio 469a}
1791]
imteachta doib d'indarba na Troianach a hEtail amal
1792]
rochindset. Ducuadar and a tus seda & conaire
rompu Meseapus &
1793]
Uffenus cona sochraide leo & Mesdensius.
Dochuatar dono
1794]
iarsin na sluaig tancatar i sochraiti Turrn a
hill-tuathaib Edaile.
1795]
In tan tra rochuala Ænias in tinol sin na n-Edalta
ina dochum
1796]
& ba snimach, uireaglach, il-imraitech he,
& ni fitir cid comairle
p.114
1797]
dogenadh. Rola immorro Ænias d' aithli in tshnima
sin a
1798]
suan codulta, & tainic dono Tiberinus, dia
srotha Tibir,'na
1799]
dochum & is ed roraid ris: A meic na
bandea, ar se, na
1800]
bid immorro snimh na homun fort in tinol-sa doberar
chugut,
1801]
ar is tu bus chosgarach cathbuadach de, & is
remut muidfes
1802]
in cath & is agut fuicfethar in ferand-sa
dogress, & bud dilis
1803]
duitsiu & dot chloind in ferand atai, ocus
nar'at uaimnech-su
1804]
coro' faistine bregi a n-abraim-sea rit, &
doberim-sea comartha
1805]
duit ria comull .i. dogheba-su crain fhind co XXX banb
aici
1806]
fona hilicib srotha Tibir & ria tæb in
tshrotha, & dogena
1807]
Ascan cathair iarsin bail a n-ereocha in muc sin
romhut-su,
1808]
& budh he ainm na cathrach sin Alba Longa .i. geal fada.
1809]
Ocus doberim comairli dono duit, dena edpurta do Iunaind
&
1810]
damsa & do Ioib & d' Apaill, &
erg iarsin forsin sruth-sa
1811]
Tibir co tech Euaindir ri na hArcaite, & is
amlaid bis
1812]
siden dogres, ac cogad fri
Laitindaib, & dena-su cairdine &
1813]
muinterus risin rig sin na hArcaide, & gebaid
leat, & dobera
1814]
sochraidi duit i n-aigid Laitinda, & na bid omun
na imegla in
1815]
chogaid na in chatha fortsu, ar is tu bus fortail. O
roraid
1816]
tra Tiberinus na haithesga-sa re hÆnias, teid uad,
& dobeir a
1817]
cend fon sruth, ar is and bai a aitreb fon sruth sin
Tibir.
1818]
Duisgidh Ænias arsin asin tshuan a roibe,
& o thanic soillsi
1819]
in læ arnamarach, adracht, & indlaidh a
lama & a aighidh a
1820]
husciu in tsrotha, & aitchidh na dei adartha,
& tocbhaidh a
1821]
lama friu, & is ed roraid: A deo nime
& talman & na n-usce
1822]
& na srothand & na n-aband,
rom-særaidh arna guasachtaib-sea
1823]
fuilet ac tomaithem foramsa don chur-sa o Laitindaib.
Togbaid
1824]
Ænias iarsin da luing cona forind, & teid
for sruth Tibir do
1825]
indsaighidh co tech Euaindir ri na hArcaite. In tan tra
robatar
1826]
ic imrum iarsin sruth co n-acatar in crain fhind cona
trichait
1827]
banb find ina diaidh fo hilicib for bru in tshrotha. O
'dconncatar
1828]
in muic sin tiaghait isin port sin & edprait in
muic cona hal
1829]
og altoir Tibir do Iunaind. Tiaghait iarsin for seit a
conaire
p.116
1830]
co n-acatar cathair Euaindir & o 'dconncatar in
chathair sin,
1831]
impoit bruinde a long dochum na cathrach & i
comfhocus in
1832]
puirt. Ocus ba la sollumna in la sin. Euaindir dono
& ba
1833]
hand bai, i fidnemeadh a ndorus na
cathrach ac denum
1834]
edpurta dona deib. In tan adconncatar longa Ænias
chucu
1835]
dochum in puirt {folio 469b} sochtaid
iarsin na hArcaidegda ac
1836]
fegad na long n-anaichnid & na n-og &
na n-armund & nos-geb
1837]
egla & omun mor iat & ergit ona
idpurtaib co hobund, & teit
1838]
Ballas: Can bar cenel, & cid teidchi? In sith
no in debaid
1839]
fuil agaib? Rofregair Ænias do a hearus a
luingi, & is ed
1840]
roraid: Is do sid tangamar; & rothogaib in
gesga olacraind
1841]
robai ina laim. Troiandaig sindi, for se,
& bidbuidh duind
1842]
Laitinda uair atait agar n-indarba a hEtail a nirt catha
& egni.
1843]
Tangamar do shaighid Ebaindir do chuindchid cobra i
n-aigid
1844]
Laidinda. Is i fregra dorat Ballas fair: Cid be
can daib,
1845]
tigid alle do agallaim Euaindir. Tiagaid na
Troiandaigh
1846]
iarsin a port na cathrach & comasgaid muinnter Anneasa
1847]
& Pallas, & tiagait imalle co
ruachtatar gusin fidnemedh a raibi
1848]
Euaindir ac denum a edpurta dona deib, & o
rosiacht Ænias
1849]
co hairm i mbai Euaindir & is ed roraid ris:
A ri togaidi,
1850]
& a fhlaith fhiren fosadh fedmnertmhar,
rom-faidset ad
1851]
dochum-su do chuindghidh chobra uaidsiu form i n-aighid
Laidindai
1852]
fuilet agum indarba a hEtail, & ta cairdine
& cenel etraind ara
1853]
coir duidsiu sochradi sloigh do thabairt damhsa, uair is
i Maigia
1854]
ingen Athlaint do shenmathair-siu, & Eleactra
ingen Athlaint
1855]
mo sheanmathair-sea. Araill and dono. In foirind fuil
agar
1856]
n-indarba-ni .i. Tuirnn cona Rudulltaib uime, ad bidbuid
suide,
1857]
duidsiu, & is doig leo bud rig fortsu,
dianum-dichuired-sa a
1858]
hEtail. Is ed is coir duidsiu, iarum, o thanac-sa dot
atach,
1859]
coimerghi calma imalle rimsa a n-aigid ar namat ar ndis.
1860]
Tabair-siu tairisim forni, uair ni duiligh gabail againd,
& ata m' ogbadh
1861]
calma fri frithalum catha & comluind. Cen
tra robai Ænias
1862]
ac rad na mbriathar-sa, robai Euaindir ac fegad fair,
& is ed
1863]
roraid Euainnir: A ri rotren na Troianda, is cosmail
do
1864]
guth & d' urlabra & do delb re
hAnaichis, & is cumain lium
1865]
Anachis do thiachtain chugum co hArcait &
cairdius do denum
p.118
1866]
dund, & dorad Anachis saighedbolg co saighdib
Licedaib, &
1867]
leand corcra corrthurach, & da shrian cona
n-imdenum oir &
1868]
airgit, & mairid fos ag Paill in dara srian dib;
& is cumail
1869]
limsa, ar se, mu cairdis & t' athair-siu
Anaichis, & is i do
1870]
leath coir tanacais, & muchean duit sund,
& dod-bia inni cuindchi
1871]
co dichra duithrachtach acht nama is cumung & is
becc ar
1872]
ferand-ni & as uathad d' ar sluagaib, &
aid uathad, as maith a ngal
1873]
& a ngaisced, & is calma a cathaibh.
Ocus gid uathad, dono,
1874]
rachdaid leatsu fo mu mac-sa .i. im Pallas CCCC oglach
imaille
1875]
fris at fhoirithin-siu, &
biaid ag foglaim gaiscid agat, &
1876]
dober-sa duitsiu dono re taeb sin dia nderna mu chomairli
sloigh
1877]
imda & sochraidi mora dia targa do fosud-su a n-Etail ar
1878]
egin, & righi na hEtaili do tabairt duid. Ocus a
comfocus
1879]
duid sund cenel croda calma cathach comrumach .i.
Eubrusdagda.
1880]
Ocus robai{folio 470a} rig fergach dimsach
croda colach acuside .i.
1881]
Mezentius a ainm side. Is e dognid riu in duine marb
& in
1882]
duine beo do cengal bel re bel i n-æn cuibreach
& beth doib isin
1883]
cengal sin co ma marb in beo. In tan tra robtar toirrsigh
iad
1884]
reme conar'fulaingset a crodacht, rogabsat a n-armu
& sloidit
1885]
a tech fair, & cuirit ar a muintire. Elaid-sium
fen asin orgain
1886]
sin, & teid co Tuirrn mac nDuin co righ na Rudullta. Atat
1887]
tra in cenel sin ag iarraid righ doib do cathugudh
Mezenti,
1888]
& adberait a faithi friu gan righ n-Edalta do
beith ogaib, &
1889]
co mud fer ectrandcheneoil rogabdais doib in righi,
& tangus
1890]
uaidib chugamsa do thabairt righi damh, &
nir'gabus uaidib
1891]
in righi, uair robsam senoir, & roshearg mu
brig, & nir'gab
1892]
mu mac dono, ar ba do Eadailib a mathair. Dober-sa in
cenel
1893]
sin i muinterus duidsiu. Ata coblach mor acu, &
atait sluaig
1894]
imda, & bid mor a tuilled nirt duid, &
bid failidh leo tusu
1895]
d'fhagbail imaille friu do chogad i
n-aigidh Tuirrn & Mezenti,
1896]
& doberat rigi duidsiu, & is ed
rotircanadh doib, co mad leo
p.120
1897]
buaid a coctha, dia ngabad ri ectrandceneoil forro.
Erg dono
1898]
do saighid in ceniuil sin, & ragaidh mo mac-sa
.i. Pallus imalle
1899]
rit, & doberat rigi duid, & ereochdaid
let a n-aigid Tuirrn.
1900]
A haithli na mbriathar sin do rad do Euainder, teid
Ænias
1901]
dochum a long, & fagaid foreand dia muintir isna
longaib
1902]
do breith feasa do Asgan d'a mac. Dotæd foreand ele
dib
1903]
imale fri hÆnias do thig Euaindir co ndeachfadis
imalle fris
1904]
co scuru na n-Eodrusdagda. O rosiacht Ænias for cul
co
1905]
tech Euaindir rothinoilet mortinol na cathrach co
Euainder &
1906]
rothoghait asin tinol sin forgla curad &
caithmiled, anle & anraidh
1907]
na hArcaide do dhul ar æn re Pallas mac Euaindir a
sochraidi
1908]
Ænias. Rohordaiged agaibside marcshluagh cæm
cumdachta.
1909]
Batar and dono eachrada ana urrluma, as iat luatha
ledmeacha,
1910]
fo ogbaid alaind allata isin marcshluag sin. Ba hurgna in
1911]
congaib airm & edigh batar acu iar n-uaisle
& iar n-oirechus
1912]
gach æn robai and. Tuctha doib eiruda srolda
siregdha cona
1913]
n-imdenum d'or & d' airget & d'
findruine & do legaib
1914]
logmharaib & do gemaib gacha datha. Tuctha doib
dono
1915]
edaigi gacha datha etir gorm & corcra &
uaine & brechtnaighi.
1916]
Batar claidmi ailli orduirn, at e cruaidi comshintecha
&
1917]
cæmsceith cumdachta & gai gerglasa
& slega semnecha &
1918]
saigedbuilg co saighdib forordaib.
1919]
O tairnic tra do Euainder togha & tinol in
mharcsluaigh sen
1920]
rofhaidh a cend seda & imtheachta co scuru na
n-Eodrusdagdha
1921]
co Tarcon tuisech & comairligh na
n-Eodrusdagdha. Ba cæmh
1922]
docos and .i. Ænias a tus dirma &
Achisteis & airigh na
1923]
Troianach & marcshluag na n-Arcaide fo Pallas
mac Euaindir
1924]
ina ndhiaidh. Ba cruthach an maccæm robai etarru.
Mong
1925]
fhochos orbhuidhi fuir, rosc gorm glainidi ina chird. Ba
1926]
cosmail ri forcleithi cailli cetemuin no fri sian slebi
cechtar a
1927]
dha gruadh. {folio 470b} Anddar lat ba
fras do nemandaib rolad
1928]
ina ceand. Anddar lat ba dual partlairgi a beoil. Ba
gilithir ri
p.122
1929]
sneachta n-æn aidchi a braigi & a cneas ar
cheana, [...] at e seme
1930]
fata fogeal co hindaib a lamh & a cos. Brat
corcra corrthorach
1931]
uime. Liagdelg oir ara bruinde. Muntorc oir ima braighit.
Leni
1932]
srebnaidi sidaighi fria gelchnes. Cris oir co ngemaib do
ligaib
1933]
logmuraib imo tæbu. Cloidem orduirrn fora cri, a
suigedad,
1934]
fillti a rind co urdorn, sinig amal colg. Ledraig finda
fo usce,
1935]
ledrad finda for cind, & ni tescadh tuind. Danid
da leith don
1936]
duine & ni cluined co hiarcen. Dergsgiath
bocoidech co rindad
1937]
& co tuaigmilaibh oir fora chliu. Ba suairc
segunta in mac sin.
1938]
Lotar tra a ceand seta & imtectha amlaid sin.
In tan tra
1939]
ba haine doib a n-imtecht, rocluinset muirn in morshluaig
1940]
& sdocairecht & armgrith na n-arm isin
ær uaisdib, & adchiat
1941]
and delrud na sgiath & na claidim. Gebid egla
& aduath mor
1942]
na sluaigh triasna hairrdiu sin. Roraid Ænias
friusamh
1943]
andsin: Is maith in celmuine ut, ar se, bud
lindi a n-aithus,
1944]
uair is i mu mathair Uenir dobeir damsa in airdi-seo dia
1945]
foillsiugudh co mbad buaid do Thuirrn. As truagh duid, a
1946]
Thuirrn, ar Ænias, inni doronus .i. in sid
do brisiudh, uair
1947]
dobera imnedh duid & do Laitindaib &
is sochaidi dibh raghas
1948]
'cum bais trit fochuind. Roimthichset iarsin co ruachtatar co
1949]
habaind Seritis .i. abund sidhe fuil a nglind domain,
& fidnemedh
1950]
coisegartha impe do Siluan, dia coillide eside. O
rosiachtatar
1951]
iarum in abund sin, scuirit a n-eocho and, &
toirisit aice co
1952]
roliget a scis dib. Tic dono Uenir in tan sin do agallaim
1953]
Ænias, ocus tuc le na harmu dorine Ulcan gaba do do
cathugud
1954]
i n-aigidh Tuirrn .i. cloidim cruaidgher curata, & se ordhuirn
1955]
il-egair, & is cuma roledrad feoil &
cnaim, & da sleigh aithi
1956]
imrindi, at e cæma coimnerta fri hurrsglaidi
& fri himguin dib,
1957]
& luirech treabraid tredualach cona cathbarr
feta fororda fuirri,
1958]
cona cir d'or orloiscthi fair; sciath cobrudach creduma
cona
p.124
1959]
tuaigmilaib oirfeta cona bili orloiscthi fora
drumthimcheall.
1960]
Rorindad isin sciath delb & ainm gach rig
& gach ruirigh & gach
1961]
flatha rogebadh flaithus na hEtaili &
ardflaithus in domain
1962]
do sil Ænias, & dorindad and dono a catha
& a comruma & na
1963]
buada doberat leo a hechtarcenelaib in domain amuigh isin
1964]
sgiath. O dorat tra Uenir na harmu sin do Ænias,
ronert &
1965]
rogres do chathughad i n-aigidh Tuirn, & doraid
fris gan imegla
1966]
gan omun in catha do bith fair, uair is e noberad buaid,
& is lais
1967]
dofæthsad Tuirrn.
1968]
In tan tra robai Ænias ac iarraid na
sochraidi-sea, rofaidh
1969]
Iunaind Iris bande do saigidh Tuirrn, & roraidh
fris: Do
1970]
chuaid Ænias, ar si, do thigh Euaindir ri na
hArcaidi
1971]
& do saigidh na n-Eurasta do thinol sluaig do
thabairt {folio 471a}
1972]
catha duitsiu, & rofhagaibh a dhunad, &
erg-siu dia eis, &
1973]
loisc a longa, & trascair mur na Trai bige,
& cuir esti na
1974]
Troiandaigh, siu thi Ænias. O roraidh Iris na
haithesca-sa
1975]
re Tuirrn, teid for foluamain uadh focetoir isin
ær. Atracht
1976]
Tuirrn iarsin lasin gressacht dorat Iris fair, &
adrachtatar a
1977]
sluaig uili lais, & dochuatar co tren &
co tairpteach tar muigibh
1978]
na hEtaili uile do saighid in baili
i rabatar Troiandaigh.
1979]
Robai dono nell duibchiach uaistib do luaithredh in
talmun &
1980]
do analaib na n-echradh & na læch batar
forro in conair tancatar.
1981]
Rorathaig oglach do muintir ar tus,
sin, Caisus a ainm in
1982]
oglaigh, tuisech togaidi esidhe, & is ed roraid:
A æs cumtha,
1983]
for se, cia duibnell granda thic ina ruathar chugaind
tarin
1984]
magh? Rofhuagair sin iarsin o ghuth mor: Tigid a
fhiru,
1985]
ar se, & gebidh co luath bar n-armu,
& tait amach for muru.
1986]
Atait sund bar namait & is calma duib uile,
for se, tocht
1987]
amach inas anadh amal ataithi. Fasaidh gredan mor in
tan
1988]
sin a ndunadh na Troianach, & nos-geb moregla
& moromun,
1989]
& duintir doirrsi na cathrach acu, &
tegaid uili for muraib na
1990]
cathrach, uair is ed roraid Ænias riu in tan
dochuaidh uaidhib,
1991]
gebe dosoisidh iad, na deachsaidis asa scoraib amach do
debaid
1992]
re neach co toirsid sain chucu. Nirbo chian iarsin co
torracht
p.126
1993]
Tuirn chucu, XX marcach, ria cach, co dorus in dunaidh,
&
1994]
dobeir fochetoir urchur don
gæi dibraicthi robai ina laim
1995]
forin foirind robatar ac coimet na
Trae, & na mur ar cheana.
1996]
Roleagaid uili iarsin in foirind robatar imalle fris a
ngæ uile
1997]
forsan foirind cetna. Fosaidh gair mor tra iarsin amuig
& tall.
1998]
Tic dono a bruth & a brigh do Tuirn, &
nod-geb ferg & dasacht
1999]
uair na tancatar na Troianaigh amach
asin dunadh do
2000]
chathugudh ris, & oir na fhuair sin conair
chucusum anund. Ataigh
2001]
imon dunad ima cuairt ic iarraidh tus in fuighbedh conair
2002]
bægail do thocht ind. Amal bis cu allaidh in tan as
gortach
2003]
ag timcheall leis cærach ac iarraidh conaire isin
n-aidhchi and,
2004]
in tan rochluin medligh na n-uan aga
maithrib, is amlaidh
2005]
robai Tuirrn ag timcheall dunaidh na
Troianach ag iarraidh
2006]
chonaire inti d' orgain na Trae robai acu. Uair nach
fuair
2007]
bæghul in dunaid rogab ferg & londus
& forcongraidh forin
2008]
sluagh uile na clascanna do linad & na longa do
loscud &
2009]
tenti do chur isin dunad & na muir do trascairt.
Adaiter tenti
2010]
mora acu focetoir & focerdaid isna muraib.
Adnaighidh na
2011]
Troianaigh don leth eli ac dibud na tenteadh. Robai tra
2012]
gair mor do chectar in da lethi & robai
cathugudh feigh feochair
2013]
faeburda fergach fuilech foindmethi guinech crechtach
crolinteach
2014] {folio 471b}
andsin. Ba huathmar agarb
imamnus, & ba tren talchar,
2015]
tæbchirrthi, dimsach, deglamaigh, doedragana
rocuired in
2016]
chuibleng sin etir rigraidh na Rutulda & triathu
na Troiandu co
2017]
luathurchurach in la sin.
2018]
In tan tra adconnairc Bericintia .i. mathair na ndea,
triall do
2019]
Thuirrn do loscadh na long, teid do agallaim Ioibh
& is ed roraid
2020]
ris: A meic inmuin, ar si, na leig na longa ut
da loscad,
2021]
uair fidnemedh giusda rochoisegartha damsa doradus-sa do
2022]
Ænias, in tan robai ac triall coblaigh do denum,
conid de doroine
2023]
na longa ut trialltar da loscad and, ar is limsa iarum in
2024]
fidhnemedh dia ndernta. At inmuine
limsa & na leg a loscadh.
p.128
2025]
Rofhregair Ioibh do Bericintia:
Uair is ed is maith letsu,
2026]
ni lecfither a loscad, uair dogentar dea muiridi
dib.
2027]
In tan tra robatar Rudullda & Troiandaigh
ic cathugud
2028]
imna longaib sin, tainic torand mor and cor'chrithnaigh
int ær
2029]
& in talam & roclos guth mor iarsin
isin ær, & rochualatar tra
2030]
Troiandaigh & Rudulltaig e, & is ed
roraid: A Troiandu,
2031]
connedaid bar muru, uair ni ricthi a les didin na
long-sa, ar ni
2032]
mo nos-ticc do Thuirnd a loscad ina loscad in mara fora
tait.
2033]
Legid damsa fen didin mu long. Ocus roraid iarsin:
Ergid,
2034]
a mu longa-sa, fon fairgi a richt bandea muiridi.
Robrisitar na
2035]
longa focetoir a cuibrighi & tegait a richtaib
ingen macdhacht
2036]
fon fairgi. O 'dconncatar na Rutullda inni sin, rola a
socht mor
2037]
& roingantaighit uili & roingantaigh
Mesapus buden.
2038]
Tuirnd immorro gal & gaisgidh rod rorebach
robai fo
2039]
bruindi side triasna hairdib sin, & rochoirig co
mor a muintir &
2040]
roraid risna Rudulltaib ba feardi les inni doronad and,
uair
2041]
is e Ioib ros-ruc a longa ona Troiandaib ar maithib rimsa
&
2042]
dono is dia ndilsiugud ros-ruc Ioib
na longa ona Troiandaib,
2043]
ar ni fuil aco treoir n-eloid for fairgi a haithli a long
do breith
2044]
uathu do Ioib. In tir dono atait is fa chomus-som ata
side, ar
2045]
atait sluaigh imda & rosochraite mor aigi do
murad & do thogail
2046]
in daingin. Atait ina ceand cona terno nech dib ina
bethaid ass.
2047]
Roraid dono Tuirrn fos: Dogniam airidi anois do
Troiannaib
2048]
fodechta ar ni fuilet longa aco. Tanic urmor in læ
sechaind,
2049]
& doronad maith edraind gus drasta, &
gabar longphort againd
2050]
fodesta & coraigter na sluaigh imon mur as gach
aird na rab
2051]
conair eluidh aco. Rognither tra in comairle amal
roraidh
2052]
Tuirrn, & coraigther cach ina inad choir,
& ordaigther Mesapus
2053]
a coimet dorus in dunaid, & adaiter tendti aco
iarsin, & caithid
2054]
biad & lind, & ordaigther æs
fairi aco iarsin. Atnaighid na
2055]
Troianaig for mu{folio 472a}raib na
cathrach aga forcoimet, & siat
p.130
2056]
imeglaig, & ordaigid Menesteus &
Sergestus cach dib cona armaib
2057]
ina inudh choir, & ordaighit taibleda &
ferte go slagrandaib &
2058]
luithib aco ac frithalum in catha arnamarach, &
adnaghaid iarsin
2059]
ina foraire ag coimed a mur. Bai dono Nisus mac Irtaic
&
2060]
Ebrialis mac Opelteus ac coimed in
dorais. Dias cumtha
2061]
tairisi iadsaide in da maccæmh .i. da ainle, da
tren, da
2062]
tretill, da rind aga & imgona, da uaitni catha,
& da ord esairgne
2063]
& bruite bidbud. Batar feigi fuireachra ac forcoimet, & batar
2064]
fiamaigh frithalmuaigh; nir'bo tabarta dia naimdib
tairisi doib.
2065]
In tan robatar na laich londa lanchalma sin ac fegad
& ac
2066]
faircsin uathu amach for scoraib na Rudullta, batar a
n-imshuidhi
2067]
forro acht nosoisdis as, adchiat araill dona tendtib
amuigh
2068]
iar ndibudh gan nech ica n-adudh. Is bægul mor
siut, ar
2069]
Nisus .i. in codlud doniat na fir, uair is urusa
fogail forro
2070]
annosa. Robo saint limsa dul dia
fhobairt. Misi lat, ar
2071]
Ebrialus. Is i comairle doronsat, techt do saighidh Asgain &
2072]
maithi na Troiandach baili a r-rabatar ina seasam
& a sceith fora
2073]
mbraightib & a claidhmhi fora cresaib,
& siat for lar in dunaid
2074]
ic denum comairle cindus rogentais cathugudh i n-aigidh
in
2075]
morshluaig namut roiad umpu & siad ac iarraid
cia rogebadh do
2076]
laim uaithib techt cona fis do Ænias a mbith isin
gabadh sin i
2077]
rabatar. O rosiachtatar dono Nisus & Ebrialis
ina dochum isin
2078]
baili i rabatar ac denum a comairle roraidh Nisus riu:
A
2079]
degdhaine, estidh frimsa bec. Atait na sluaig-sea amuig
ina
2080]
codlud iar n-ol fhina & rodibsatar a tente
& ni fuil nech ica
2081]
n-adnadh, & ni fuil furechrus ac æn dib,
uair ni hegail leo ni.
2082]
Dogniat airite dinne, ar rucsat na dei a longa uain
& ni toracht
2083]
sochraite etir cugaind. Mad hi bar comairle, raghmaid-ni
do
2084]
shaighidh Ænias, ar isim eolach-sa co dunad
Euaindir, ar
2085]
Nisus, & raghmaid ar tus d'fhis in
bæghail atconncamar a
2086]
scoraib na Rudullta, & dia cæmsam, ni ba
feardi don foirind
2087]
gusa ricfam. Ocus romolsat uili maithi na Troiandach
in oirbert
p.132
2088]
rotriallsat, & dorad seitrichi &
somenmain don tshlogh uili inni
2089]
rogabsat do laimh, & rogeall Asgan friu co
tibred seodu imda
2090]
& mæni & sirgrada doib, dia
toirsidh leo chucu Ænias dia forithin
2091]
asin gabad a roibe. Dochuatar iarsin uile leo co dorus in
2092]
dunaidh dia n-idnucul, & roaithnestair Ebrialus
a mathair do
2093]
Asgan, gid bed dotegmud do .i. seanoir caillighi isidhe
tainic
2094]
a coimitecht a meic a thir do thir. Rogheall Asgan
riusamh
2095]
co leseoghad i amal roleseogad a mathair fen. Timnaid
andsin
2096]
celebrad dia muintir, & tiagaid a sguru a namhud
gusin pubull
2097]
i mbai Ramnestes ri, ina chotludh ina cholcaidh. {folio 472b} Fer
2098]
grada dono eside do Thuirrn & mæthmarcoracht; & nochor'chobair
2099]
in mæthmarcoracht, ar roben
Nisus a chend de fora colcaid.
2100]
Marbaidh dono triur n-oglæch dia muintir batar ina
farradh.
2101]
Marbaidh fer imuchair airm Rameis, & a ara,
& benaid a chend
2102]
de buden fora lebaid. Marbaid dono Lemirum &
Latnillum
2103]
& Serranum, & focherd Nisus ar mor a
scoraib na Rudullta.
2104]
Ni lugu immorro int ar rola Ebrialus ina Nistis. Marbaidh
2105]
sochaidhe diairmidhi do lucht na scor gan fairiughudh
2106]
nama. Marbaid dono Fadum & Erbesum &
Ecrætum & Abarum.
2107]
Tiagaid iarsin do saighidh muintire Mesapi, &
cuirit ara
2108]
mora forro. In tan tra robdar scitha ac cor a n-air adubairt
2109]
Nisas re Ebrialus: As lor atam andso, ar se,
ar is derid
2110]
aidchi and, & imthigium nachum-tair soillsi in
læ isin longport.
2111]
Tiagait arsin asin longport amach, & berid
Ebrialus cathbarr
2112]
cirach cruthordha Mesapus & eochdillat Ramneste
& cris
2113]
Tiburrthi arna cumdach d'or orloiscthi & do
gemaib. Fagbuid
2114]
na scuru amlaidh sin. In tan tra batar ag imthecht a seta
co
2115]
subach & co forbailidh a haithli in morchosgair
dorala doib, co
2116]
cualatar chucu ina n-aighidh fuaim in marcsluaigh
& se tainic
2117]
andside Uoilcenus tuisech do muintir Laidin. Tainic CCC
2118]
marcach o Laidin a fhoirithin Tuirn. O rochualatar in
sluag
p.134
2119]
ina n-aigid, teichid rempo don chonair. Airigid in
marcsluag
2120]
a teichid uaidib, & rolensat in marcsluag iat.
Elaidh Nisus
2121]
uaidib. Abrialus immorro is amlaid robai side, &
cathbarr
2122]
Mesapi fora chind, & nir'bo cuman leis a chor
de, co mba forell
2123]
don tshlog robai ina diaidh gach conair roteigid
& co tarrus
2124]
iarsin. In tan rosiacht Nisus din, adnaig ag urrnaidi a
fir
2125]
cumtha tus in toirsid chugi, & ona toirsidh,
impoid for culu dia
2126]
iarraidh co n-acaidh Ebrialus ar n-iadadh uime don
tshluagh
2127]
as gach aird, & se i medon etaru, &
nir'legedh conair eludho do
2128]
amach, ger'bu saint lais. O 'dconnairc Nisus in gabadh a
roibi
2129]
Ebrialus, ni fidir cia hamus doberad forin sluag
naimdidhe do
2130]
tabairt a fir cumtha as uaidibh asin gabudh a raibi
ogaib, & is i
2131]
comairle tra dorone, croithidh in gai robai fora meor
& doleig
2132]
dia n-indsaigidh, & benaidh etir a da formna do
Sulmon co
2133]
robris a druim and & co ndeachaid triana chridhi
gu comtrom
2134]
& co ruc a urraind asa ucht, & co
torchair marb dochum talmhun,
2135]
& adnaigidh ac fegadh umpo iarsin & ni
facatar inti ros-dibhruic.
2136]
Gabais Nisus gai ele & nos-croithind &
roleg uadh & beanaid do
2137]
Toga triana ara ceachtarda co ndorchair marb gan anmain
2138]
dochum lair. Feargaigther Uolsensus andside, &
dos-figh a bruth
2139]
& a brigh & nochtaid a cloidem
& is ed roraidh re hEbrialus:
2140]
Dofæthis-siu annosa a
ndigail na deisi dorochair and; &
2141]
adnaig ruathar croda curata dochum Ebrialus, &
saidhid a
2142]
cloidim ina uchtbruinde co ndorchair Ebrialus {folio 473a} don æn forgum
2143]
sin gan anmain. O 'dconnairc Nisus Ebrialus gan anmain da
2144]
toitim 'cum bais, ba trom a galar fair & ni
forlangair do gan a
2145]
digail forinti romharbh & ros-tic a gal curudh
& a bruth mhiled
2146]
& a nert niadh & a lamach laich
& dobeir trethan tairptheach
2147]
trenfhuabartach for sluagh Laitin & slaidhidh
bearn C reme
2148]
tresin sluagh & nir'dhamh eadh na hosadh doibh
aga slaidhi &
2149]
ica ndicheandadh cu laechda laidir & co forthren
fearamail co
2150]
ruacht co hUolsensus bhaile a mbui a medhon in tshluaigh
&
2151]
saidhidh in cloidem ina cræs co ndeachaid triana
chul siar
2152]
gur'thoit Uolcenti for lar gan anmain, & teid
Nisus iarsin ocus
p.136
2153]
laighidh for bruindi Ebrialus & ablaidh iarsin
amal rotogh bas
2154]
do fen. Berid na Rudullta leo forsin longport Uolcenti
marb
2155]
dochum a scor, & beraid fodb in fhiallaigh
romarbsat, & ba
2156]
bronach dubach derfudach dochuatar o chumaidh a righ
& a
2157]
muinteri domarb Nisus. Nir'bo subaighe robas isna scoraib
2158]
fora cind-sam ag guba & ag
cained na righ & na taisech, na
2159]
n-aradh & na n-oigthigern romarb Nisus
& Ebrialus a scoraib na
2160]
Rudullta 'san aidchi cetna. Doratad doro focetoir aichni
forna
2161]
fodbaib tucsat leo .i. for cathbarr Mesopi &
forna setaib ele
2162]
ar cena tucsat leo .i. echdilad Ramnestes &
Tiburti.
2163]
Tainic tra maidin fai sin, & adhracht grian
os talmain. Ocus
2164]
roerigh Tuirrn dono ocus roghab a eirridh catha uime,
&
2165]
rogabsat na sluaig uili a n-armu imalle fris, &
coraichther cach dib ina
2166]
inud choir fri togail in dunaidh & tocaibther
aco cind na deisi
2167]
romarbsat for cuaillaib a fiadhnaisi na Troiandach.
Doronsat
2168]
dono na Rudullta in tan sin mongargair comaidme ac
tocbail
2169]
a ceand dona Troiandaib robatar forna muraib ig angail
friu,
2170]
acht nama ni raibi adhbar a comaidhmhi acu, ar
rodighailset fen
2171]
fora taib-sim iat resiu romarbsat. In tan tra atconcatar
na
2172]
Troianaigh cind a muintire, doratsat aichni forro,
& batar
2173]
toirrsigh dubaigh na Troiandaigh don gnim sin, &
rosiacht in scel
2174]
sin co mathair Ebrialis, & rosai a taisib
focetoir o rochualaidh
2175]
in scel sin. Ocus o doruacht asa taisib, dochuaid a ciall
uaithi,
2176]
& ros-gab fualung & dasacht, &
roghab a hingne dia folt & dia
2177]
haigidh, & roghab for gol & for
basgaire sechnon in dunaidh &
2178]
for mur in dunaidh ag fegadh na ceand, & is ed
roraidh
2179]
o'dconnairc ceand a meic: A mheic inmuin, ar si,
as truagh in
2180]
coimiteacht doradus fort a tir do tir corigi-seo,
& is truagh
2181]
rom-fagbai andiu gan chæmu gan chairdi am sheanoir
chaillighi
2182]
o thir n-aineoil gan neach doberad fortacht on documul
agum
p.138
2183]
dod eisi-siu. Is truag dam, a mheic inmhuin, coin
& braineoin
2184]
tiri aineoil ac ithi do chuirp, {folio 473b} & nach rochim-sea chuigi
2185]
do glanadh a chrecht & dia
anacal for piastaib nemide. Uch,
2186]
a mheic inmain, is truagh ar n-imscaradh & in
delugud fuil
2187]
edraind, & cid nom-fuirigind-se dot eis-siu gan eg fochetoir.
2188]
Roraid dono iarsin frisna Rudulltaib: Ma
rofetabair, for si,
2189]
a Rudulta, buidhe na trocaire, benaidh in cend-sa
dimsa, co
2190]
fagar bas a ndiaidh mo meic. Batar dubaigh toirrsigh
2191]
dib-rigoitich na Troiandaigh ac coisteacht re hacaine na
caillige,
2192]
& tarrlaig fotaibh co mor &
robuaidristair in sluag co tainic
2193]
Idaeus & Ochtur ina dochum
a comairle Ascain & Iliole, &
2194]
rucsat ina teach ar egin.
2195]
Rosentea in tan sin co crodha & co haduathmar
ac Tuirn
2196]
stuic in catha do furfhogra forin sluagh comherghi do
toghail in
2197]
dunaid forna Troiandaib. Atrachtatar na sluaigh cechtarda
lasin
2198]
furfogra sin co hangbaidh agarb aniarmartach, &
ba bruthmar,
2199]
brigach, borrfudach in coimergi doronsat amuigh
& tall. Roclos
2200]
co cleithe nime in gair rolaiset ag
comruc doib. Roferad tra
2201]
cath fergach feochair fichda forderg fuilide andsin do
cechtar in
2202]
da lethi, uair ni raibi menma techid ac nech dib o
'raili. Ni
2203]
tardh nech grad dia anmain acht co cosnadh a enech.
Dobeir
2204]
tra Tuirrn in tan sin cona Rudulltaib amus talchar tren,
2205]
tairpthech, dur, dichra, dimsach do brissidh na mur
& in daingin & do
2206]
dhul ar egin forna Troianaib do chor a n-air &
dia ndilgend.
2207]
Doratsat na Troianaigh dono tres dichra difhulaing
doibsim
2208]
amach, & dibraigid iarum iat do armaib
& do clochaib & libaraib,
2209]
& trascraid slagbrandaib & sloighib & sundu & oilche cloch forru
2210]
amach dia marbad & dia n-indarba ona muraib. Ba
truag tra
2211]
in imesargain & in imthuargain & in
comsroighledh robai and
2212]
etir anradu Troianda & rigraidh na Rudullta in
tan sin. Ba
2213]
handsin tra doronsat na Rudulda & na Laitinta
sgealbolg dia
2214]
sgiathaib fora sgath, & doratsat co dichra dia
toghail in dunaidh
2215]
forna Troiandaib. Forind dib ac linadh na clasach
& ac brisid
2216]
na fal. Foirind ele ac tabairt dremere & arad
frisna muru.
p.140
2217]
Foirendh ac dibrugud tened forro dia loscadh. Robai dono
tor
2218]
ard & forudh fo mur in dunaidh, & bidis
na Troiandaigh andside
2219]
ac soighdeoracht & ac dibrugud for sloghaib na
Laidinda. Teid
2220]
Tuirrn cona Rudultaib 'na dochum & dobeir urchur
d' athainde
2221]
for lasadh fair co rolen int athaindi iarna shedidh don
gæth isin
2222]
taiblidh co roloisgid he, & co torchair for lar
tar ur amach gosin
2223]
lucht robi re gnimrud and, & ni terno nech dib
as a mbeathaid
2224]
acht Licius & Elenor nama, na romarbsat a n-airm
foden. Elenor
2225]
dono in tan adconnairc na Rudulta ime do gach aird,
dothuig co
2226]
fuighbed bas leo, & is i comairle dorone, rogab
a sciath ina laim
2227]
cli, & ronocht a claidim in bail is lia
& is dluithi doconnairc na
2228]
firu i medhon, & dobeir borbruathar croda curata
chuco, & nos-geb
2229]
sroigleadh & esargain, leod & leadradh
& dichendad co mbenadh
2230]
bond fri {folio 474a} medi & medi
fri aroile acu gach conair dotheghidh
2231]
tresin sluagh. Dotoit-sim dono acusum. Licus, immorro,
eluidh
2232]
side triasna sluaghaib fora chul d' indsaigidh in
dunaidh, &
2233]
adnaig ac drem frisin mur &
na Troiandaigh ica fritholum
2234]
dona muraib. O 'dconnairc Tuirrn inni sin, rethidh ina
2235]
dhiaidh, & amal robhi Licus ic drem frisin mur,
nos-trascrand
2236]
co lar chuigi, & benaidh a chend de. Ba handsin
dono
2237]
romarb Ilionus trenfer Lucretrum amach. Marbaid Litherus
2238]
Emathona. Marbaid Asiltasc Coromeum. Marbaid Seneus
2239]
Ortigeim. Marbaid Turnus anund cheana VI laich lanchalma
2240]
do trenferaib Troiandach. Marbaid dono Capis amach
2241]
Priuernum. Marbaid Mesentius do chloich a tabaill gilla
og
2242]
amulchach allata robai a n-edach cæmhchumdachta
ag gabail
2243]
na mur .i. mac Erentes. Robai oglach bæth
buadnusach
2244]
bagach brigach borrfudhach ar æn re Tuirrn, & siur do Thuirrn
2245]
aigi do mnai, Numanus a ainm. Robai side ag athaisiugud
2246]
na Troiandach gu mor, & ag bem forro gan teacht
doib asin
2247]
dunadh amach do chothughud, & is ed roraidh riu:
Nach náir
2248]
libh, ar se, tæb do tabairt fri daingin mur
dogres do bar
2249]
n-anacul ar bas, & nach fhuil da ghoil na do
gaiscidh agaib
2250]
tiachtain amach as bar muraib? Is mor in dasacht
& in
p.142
2251]
drochchiall duib triall ar mna do
breith uainne a cath,
2252]
& gabail oraind ar eigin a nEdail, &
sib i nbar ndhainib banda
2253]
meta gan gal gan gaiscidh acht tæb re daingin agaib
dogres.
2254]
Is demhin derb ni rachai in bar mbethaidh uainni. Ni ba
2255]
hinund duib & Greic. Nir'fulaing tra do
Asgan beth ac
2256]
eisteacht fris ni bud sia, acht geibid chuigi a soigid,
& roleig
2257]
chuigi in tan robai forna briathraib sin co ndeachaid
triana
2258]
cheand on chluais go 'raill co ndhorchair dochum talman
marb
2259]
gan anmain, & roraid Ascan iarsin: Is e sin
in frestal
2260]
doberid na Troiandaigh meta forna Rudultaib. Doghniat
dono
2261]
Troianaigh gair commaidhmi in echta
sin doroine Asgan,
2262]
co riacht co clethi n-ær. Fearthar tra cuibleng crodha curata
2263]
dia ndhiden, & dothuit dono sochaidhe etaru isin
gliaid sin.
2264]
Ba handsin rofhoslaigset in da brathair .i. Pandarus
& Petius
2265]
a n-anmanda in dorus robai forsin
dunad, & ba he a n-adbar,
2266]
do tocuiredh na Rudullta chucu dochum in dorais
& tosdait
2267]
& toirisid iarsin imon dorus fer dia deis
& fer dia chli ag
2268]
coimed in dorais co tosdach. In tan adconncatar na
Rudulta
2269]
in dorus fhoslaicthi, tiaghait co dana dochum in dorais
do
2270]
dhul isin dun. Tic and ar tus in caithmhilid Cerquuens,
in
2271]
comla catha, Aquicolus, &
Timarus dian rigda ronaimdhidhe
2272]
& Emon crodha cathbhuadhach & tegait
buidni & dirma dermar
2273]
deaghlæch & imad anradh imalle friu.
Tinoilet do ghabail
2274]
riu in dorais ogbaidh uallach allata na Troiandach
robatar ac
2275]
cuindghidh nois & allaid & urrdhurcus a
n-anma. Fearthair
2276]
tra gleo fichda feochair fergach andsin a ndorus in
daingin &
2277]
tuitidh anraid & laith gaile do chechtar in da
shluagh andsin,
2278]
& maidhidh maidm forna Rudulltaib on dorus
& cuirther a
2279]
n-ar & {folio 474b} tiagait na
Troianaigh a ndhiaid in madma
2280]
asin dunad amach. Rosoich iarsin co Tuirnd in daingin
2281]
do fhoslugud & na Troianu do thiachtain as
amach, &
2282]
maidm rompo forna Rudultaib & beth doibh ac cor a n-air.
2283]
O rochuala dono Tuirnd na briathra borbuathbasacha sin
2284]
fagbais ant inadh a raibi ic toghail in dunaid &
dos-fig a gal
p.144
2285]
curud & a bruth miled & a nert niadh
& doshoigh cona shochraite
2286]
lais a n-aighidh in madhma. Ocus merbaid focetoir inti
Patenus
2287]
dorala do a ndiaidh na himghona. Marbaid dono Meropen
milid,
2288]
ocus Eirimantha ocus Petien milid, a comruc deisi. Maidm
2289]
remhi iarsin forna Troianaib dochum in dunaidh,
& nos-lenand
2290]
Tuirnd cona Rudultaib ac cor a n-air
co ndeochaid ina
2291]
ndunadh, & luidh Tuirnd ina ndhiaidh isin dunadh
& nir'len
2292]
nech dia muintir he, uair ni fhedatar a techt uaidhib a
cumasc
2293]
a namad. Robo turus gan tindtudh dosan sin, muna beth
2294]
Iunaind aga imchoimhet. In tan tra adconnairc Pindarus a
2295]
brathair do marbad .i. Peidias, & maidm fora
muintir, adnaigh
2296]
a formna re comlaidh in dorois & dunaidh frisna
Laitintiu &
2297]
forfagaib forind dia muintir fen frisin dorus, &
tic foirend ele
2298]
dib isin dunad. Ocus adconnairc tra Pindarus Tuirnd isin
2299]
dunadh ic tafand na Troiandach. Fa forbailigh leis a
tharrachtain
2300]
Tuirnd i n-ecomland, ar ba saint lais a brathair .i.
Petias do
2301]
dhighail fair, & roraid fris: Is tu is maith
lend do beith amal
2302]
atai. Ni hinund duit & beith i righdhai Amata
& a cathraigh
2303]
Duin .i. i n-Airdea. I scoraib do namhad atai, &
ni bera
2304]
'h anmain lat. Ocus daleg chuigi in gai romor robai
ina laim.
2305]
Cocerd dono Iunaind in gai sech Tuirnd cor'bean a ndorus
in
2306]
dunaidh .i. isin ursaind. Dobeir immorro Tuirnd bem do
cloidem
2307]
dosamh cor'dluig a cend fair ar do co ntorchair marb
andsin. In
2308]
tan adconncatar na Troiandaigh Pindarnus do toitim, nos-gebh
2309]
eagla & omun, & techid sechnon in
dunaidh ria Tuirnd. Dia
2310]
maid edh dogned Tuirnd andsin, in dorus d' foslugud ria
muintir,
2311]
dotæthsaitis Troiandaigh uile de, & robad
e sin la dedinach na
2312]
cathrach. Acht ceana ni hedh sin doroine, uair tainic a
bruth &
2313]
a brigh & a morfergmiled in churad co croda
comrumach
2314]
cosgurach cathbuadhach, & ros-geb for sraiglead
& esorgain, leod &
2315]
leadrad, brud & brisiudh & basagadh na
Troianach gu mbenad
2316]
bond fri medi aigi gach conair dotheigedh sechnon in
dunaidh.
2317]
Marbaid ar tus Pallemerus caithmilid, & Gigen
& hAlimus &
p.146
2318]
Frigia. Ocus marbaid dono iarsin in luchi-sa robatar
ac
2319]
cathugud dona muraib amach, & nach feadatar a
beith sin isna
2320]
muraib ac cor air na Troiannach.
Ocus marbaid ochtur sær
2321]
soicheneoil do Troianaib & rosoigh in sgel sin
co taisecha
2322]
Troianach .i. Tuirn do chur air Troianach. Tic Menesteus
& Sergeastus
2323]
rotren isin forithin forroson in tan sin, co n-acatar a
muintir
2324]
for teched ina n-aigid, & Tuirnd ica faffand. Is
andsin roraid
2325]
Menesteus friu: Cia leth teicthi, a Troianu? Cia
daingen ele
2326]
gusa teigthi ? Ocus nach náir lib æn duine{folio 475a}
agaib a medon
2327]
bar ndunaidh a cor bar n-air, & sibsi uime as
gach aird?
2328]
Impoid arsain dochum Tuirnd uili, & rogabsat
fora esargain as
2329]
gach aird, & as e a med rothuaircset he,
conar'imoilg a anal, &
2330]
cona chæmhnacair armu do imirt, & co
tuitfed leo, mina beth
2331]
Iunaind ica coimed, & ac
cur a n-arm seocha. Ba doilgi do
2332]
Menesteus a ænur ina sluagh uile. O rogabad airc de
amlaidh
2333]
sin, ros-geb foilliugud rompu dochum in muir, o nach
fuair
2334]
conair eluidh aile uaidibh, & lingidh don mur
amach, amal robai,
2335]
cona armaib, a sruth Tibir, & rochuaid,
& se lochairte lethbaiti,
2336]
dochum a mhuintiri, & batar failtigh fris, uair
ge rainic chucu,
2337]
nir'shailset a riachtain.
2338]
Tic deridh don lo, & scuirthea in deabaid,
& teid cach
2339]
dia lebaidh, & scuirid co maidin arnamharach.
Bai tra mor
2340]
do cnedaibh & toirrsi & sireachtaib a
ndunad na Troianach
2341]
isin aidchi sin, ocus bai mor do dherfadhaigh &
do ghuba
2342]
& geran & lamchomairt, ocus bai mor
nguil & mairgnighi &
2343]
derchainti, uair doradsat dia n-airi gan imnedh
& gan dochair
2344]
fri re na VII mbliadan o tancatar on Trae gusin aidchi
sin.
2345]
Ba haithrech leo gan anmhain a Sigil no a Cartaigin.
2346]
Rotallsat cell dia n-anmain in tan sin, ar ni roibi
conair
2347]
eluidh acu, uair doronsat baindea muiridhi dia longaib
cona
2348]
cæmnacair dul for fairgi, & roiadh dono
morshluagh na Rudullta
2349]
do leith tiri cona raibi conair eluid aco na teicnid,
& ni torracht
2350]
Ænias dia foirithin asin gabadh a r-rabatar.
p.148
2351]
Ba baghach brigach immorro & ba subach
forbailidh robas
2352]
a scoraib na Rudalltai, o rosailset muradh in daingin
2353]
forna Troianaib, & a dilgend iarsin. O tainic
tra in maidin
2354]
in lai arnamarach atrachtatar na Rudullta &
fobraid togail
2355]
in duin forna Troianaib & ac brisiud ma mur
& a loscadh.
2356]
Fobrais in cur crodha cathbuadach .i. Caisius Umbresides
2357]
& na fir airdmenmnacha anrata .i. Ecatonius
& Timedes &
2358]
Asaracus & Castor & Tibris.
2359]
Adnagaid anall anruith gaili na Troianach forna
muraibh do
2360]
chathugud ina n-aigidh .i. da mac Sarpetoin righda
2361]
rocalma, brathair Lamhedoin & Ethimoin
& Acomonus .i.
2362]
brathair Mensedei & curuidh &
caithmhilid na Troianach 'malle
2363]
friu. Tic dono etaru sin isin cath in mæthoglach an
urdirc allata
2364]
& in maccæm & in mertretill
& in rind agha & imghona iarthair
2365]
.i. Asgan mac Ænias meic Anachis meic Ilois meic
Trois meic
2366]
Erectonius meic Dardain meic Ioibh meic Saduirnd int
Asgan
2367]
isin, fer suairc sochraid seghaind særcheniuil in
mac sin, bunudh
2368]
oirechus & ardflaithiusa in
domain uili eside, ar is uada
2369]
rogenetar airdrigha in domain. Tainic dono Ismarus
& Menestius &
2370]
Capis imalle fris. Roferadh tra coibleng croda crechtach
2371]
crolinteach guinech fuilech fæbargher andsin. Ba
baghach
2372]
brigach borrfudach roferadh le caithmiledaib crodha
curata .i.
2373]
cechtar de {folio 475b} in da sluagh in
coibleng sin etaru. Cen tra
2374]
robatar forin cathugud sin na Rudullta & na
Troianaigh, rosiacht
2375]
Ænias & Paill co sgur na n-Edrusdegda
baile i mbai Tarchon
2376]
drui, & tuisigh & flaithi &
maithi na n-Edrusdagda 'malle fris ac
2377]
frithalum coctha Tuirnd & Mestenti roindarbsat a
righa uaidibh.
2378]
O rosiacht tra Ænias gusna maithib sin roindis doib
inni fa
2379]
rainig chucu .i. do chuindgidh sochraide uaidib a
n-aigidh
2380]
Tuirnd & Mestenti robatar ica indarba a hEdail.
Roindis doib
2381]
a slond & a chenel & a imtechta
& fochund a tiachtana co hEtail.
2382]
O docualatar inni sin roraid Ænias, dochuatar
maithi na
2383]
n-Edrusdagdha d'a comairle d'a fhis ca fregra dobertais
for Ænias.
p.150
2384]
Doraid Tarcon friu: Is
særclanda inti tainic chugaibh. Is
2385]
uaitni catha, & is ord esoirgni &
bruiti bidbad, is sgiath ditin
2386]
& imdeghla crichi & feraind, is cur
crodha cosgarthach,
2387]
cathbuadhach, co mbruth & co mbrigh &
co mborrfadh, co med &
2388]
miadh & maisi, co mini & co mordacht
& co m-maccæmdacht, co
2389]
cruth & co cell & co cenel, go ngais
& go ngail & go ngaisgidh.
2390]
Ocus is drech ollumun & is gnuis righ lais
& is coir fregra maith
2391]
do thabairt fair. Is ed roraidsit fri Tarcon: In
comairli
2392]
berisiu, is i dogenum. Is i mo chomairli duib,
ar in drui,
2393]
is ed fuil a tairngiri duib, ri echtrandcheniuil do
gabail, do
2394]
dichur aindligidh Mesanti dib. Gebid Ænias do righ
duib, ocus
2395]
tabraidh sochraidhe leis a n-aigidh Mesenti.
Doberaidh righi
2396]
iarsin do Ænias & a sochraidi & a
sluaigh a hil-cathrachaib
2397]
& a hil-poiblibh Tusgia & Ebrusdagdha
& Lidia do teacht a
2398]
forithin Ænias. Ba mor tra in sluag & in
tinol tainic andsin.
2399]
Ba baghach & ba sochla in coimerghi doronsat.
Batar imda rig &
2400]
tuisigh & ogthigern & uirrigh, curuidh
& caithmilid & laith gaili &
2401]
amuis & anruith & maccæm ac cuindgidh allaidh & oirdercus
2402]
isin tinol sin tainic a forithin Ænias. O
doruachtatar tra na
2403]
sloig sin uili æn baile, dochuaid Ænias
& Paill & Tarcon, righ na
2404]
n-Eodrusdagda, cosin foirind rothogsat imalle riu, dochum
in
2405]
coblaigh & dochuadar lucht XXX long for fairgi
& dochuaidh
2406]
in sluagh uile for tir ar cena i comdail in choblaigh sin
gusin
2407]
dunadh a mbatar na Troiandaigh. Dochuaid Ænias in
la sin
2408]
a cend seda lin a choblaigh, & adnaig ar seolad
co haidchi.
2409]
In tan tra robhai Ænias for stiuir a luingi isin
aidchi, tic
2410]
bandia Cimodocia 'na dochum, & gebid erus na
luingi ina
2411]
laimh, & is ed roraidh ris: A meic na
baindea, an lin long
2412]
tangumar let co hEtail ron-sai Cibille baindea a rechtaib
2413]
bandea muridhe ar na loisged Tuirrn in la tanic diar
losgad,
2414]
& o rofetamar do thiachtain isin conair-sea
tangamar-ni d'indisin
2415]
sgel duidsiu. Dena calma & erg d'fhoirithin {folio 476a} Asgain fuil
2416]
a ngabudh ac Tuirnd & tabair cath do Thuirnd
amarach, &
p.152
2417]
muidfidh fair in cath & cuirfe dergair Rudullta
and. O
2418]
roraidh Cimodocea na briathra-sa, dochuaidh uad iarsin
ina
2419]
luathshaignen, & dochuatar na bandea uili 'malle
fria. Rosocht
2420]
Ænias iarsin & ba hingnadh lais rochuala.
O tainic tra soillsi
2421]
in lai arnamarach, roforcongairt Ænias for lucht in
coblaigh
2422]
beth i fur in chatha arnamarach, & techt co
ferdha & cu fortamail
2423]
a fhoirithin a muintire robatar a ngabhadh ac Laidindaib
& ag
2424]
Rudultaib ag toghail a ndaingin forro. In tan tra
adconncatar
2425]
na Troiandaigh, robatar ac congbail
na cathrach, in coblach
2426]
dochum in puirt, doberait gair mhor estibh, &
tegaid go dichra
2427]
isin cathugudh gur'machtnaighset na Rudulta med
& danadus
2428]
in engnuma doronsat friu. In tan adconnairc Tuirrn in
coblach
2429]
dochum in phuirt, roraidh risna Rudultaib foghail in
dunaidh
2430]
do legan uaidibh, & teacht do gabail in puirt
frisin coblach.
2431]
In tan tra adconnairc Tarcon anni sin, rogres lucht in
coblaigh,
2432]
& roraidh riu na longa d'imrum co mbetis a
mbruindi for tir
2433]
& gach fer cona armgaisced do lem for tir ina
urchomair &
2434]
doronsat in comairle sin dorat Tarcon doibh a lin uili
acht
2435]
nama robrised long Tarcon fen im charraic conidh ar snam
2436]
rosiacht a forend dochum tiri. Dochuaidh tra lucht in
choblaigh
2437]
a tir forro d'fhoregin isin port, & rotaifnit na Rudulta uad,
2438]
& dochuaidh Ænias iarsin lucht a loingsi
co ndesid a ndhorus in
2439]
dunaidh i r-rabatar a mhuinter, & dochuadar
cuigi amach a
2440]
muinter asin dunadh focetoir. Doruachtatar dono chucu in
tan
2441]
sin na sloigh rodailset dia muintir for tir. O
doruachtatar
2442]
chuco dochum n-æn baili na sluaigh sin uile,
doronsat a
2443]
corugudh ina cathaib, & rochoraigset gach righ
fo leth dib
2444]
'sin cath cona shlogh diles & cona sochraiti
fen. Rohordaiged
2445]
a righ & a taisigh, a curuid & a
caithmilid & a laith gaili ina
2446]
fhiadhnaisi isin cath re diden & re himdegail
& urrsglaidi
2447]
dara ceand i n-aighidh a mbidbud isin cath. O thairnig
2448]
tra do Ænias corugud in catha, rogres &
ronert in sluag uili,
p.154
2449]
& roraid riu: Is coir duib, ar se, a
anradu særclanta,
2450]
calma do denum, ar bid sochla somainech duib madh romaib
2451]
muidhfes. Rosia clu & urdurcus bar ngaile
& bar ngaiscid gach
2452]
leth fon domun. Biaidh bar n-egla & bar n-omun
forna cenelaib
2453]
comfhoicsib fuilet umuib, & lemthai gach
æn, & ni lema æn sib,
2454]
mad romaib muidfis in cath-sa aniu for Tuirrn. Is cosmuil
rib
2455]
calmacht do denum. Ad rigda ruaigmhera bar riga, trena
2456]
talchara bar taisigh. Ad glica gætha bar comairligh. Ad
2457]
læchda ledmeacha londgarga bar laith gaili. Ad
croda calma
2458]
curata bar caithmilid. Is maith {folio 476b} dono bar congaib airm
2459]
dochum in catha, & at imda bar luirecha ailli
umhaidhi, at iat
2460]
trebraidi tredualacha co cathbarraib firailli forordhaib.
At imda
2461]
dono bar cæmsceith corcra cumaidhe cobsaidi,
& bar ngai glasa
2462]
gormchruaidhi, & bar slega semnecha slisgorma.
Ad imda bar
2463]
soighedbuilg & bar soigdi cæma cumdachta
d'or orloiscthe.
2464]
Uime sin is athais mor daib muna derntai calma amlaid
sin, &
2465]
febus in adbair fuil agaib.
2466]
Cen dono robai Ænias ac
corughud a catha & ac nertad a
2467]
sloigh, rotinoilit a sloigh & a sochraidi dochum
Tuirnd, &
2468]
rocoraig a catha, & rogres a sloigh, &
ronert co nderntais calma
2469]
ac indarba in tshloigh teicthigh uaithib .i. na Troianach
nach
2470]
fuaratar a ndin isin domun acht a mbeth for indarba a tir
i tir co
2471]
torachtatar Edail. Roraid dono fos: Bud andum leb bith
fo
2472]
chis & fo fhognum don
drochcenel fheltach ut na Troianach;
2473]
& gid ed on, ni gebthar uaibsi acht muirfider
bar særcland &
2474]
dærfaiter bar mna & bar meic &
bar n-ingena. Bertar bar n-or
2475]
& bar n-airgit & bar n-uili indmus
& maine, mina cathaigthi co
2476]
calma ac diden bar n-atharda i n-aighidh na
Troianach.
2477]
O ruscaig doib tra a catha do corugud & a
sloig do nertadh
2478]
& do gressacht, & o rogabsat a n-idhna
catha forro, & rocomfoicsigh
2479]
cach dib dochum a chele co talcar tren tarpthech,
& co brigmar
2480]
borrfudach, & ba failidh badb derg dasachtach ac
imchosait etir,
p.156
2481]
in da chath sin, ba trom sceo nemi & aingceoil
& duabus for
2482]
sluaghaib Rudultaib in la sin. Ni bai doib adbar sitha
d'Ænias
2483]
d'a festais indi robai de. Ba hadhuathmhar edigh in
buiridhach
2484]
robuirsed damraidh daghchalma na Troianach &
na
2485]
n-Eodruisdegda & na n-Arcaidegda do chath fri
Rudultaib. Roferad tra
2486]
cuibleng croda crolinteach fuileth guinech gabalach
crechtach
2487]
crolintech etarru 'sin chath sin. Ba brisc fidbuidh a
lamhaib
2488]
læch lanchalma isin cath cetna. Rochlos and
dresachtach na
2489]
n-narm & tulguma na sgiath
& sgredgairi na ngai & fedgaire na
2490]
cloidem & siangairi na soighed. Adceasa andsin
sruthana fola
2491]
fordhergi a hindaib laigin lanfhuiltech & colg
nded nduaibseach
2492]
n-aigthide imamnus & a hindaib cloidem corr
coindealta
2493]
corcordha. Dorochradar andsin tra don tslogh chechtardha
gleri
2494]
laech londghuinech for inchaib a tigernadh. Dorochradar
and
2495]
fos oirrigha ana ilardha don tshlogh cobsaid cechtarda
sin.
2496]
Ba haigthidhe aduathmhar, & ba cobsaidh curata
in fhobairt
2497]
tuc Ænias for slogh na Rudulta, & se
& luirech trebraid
2498]
tredhualach alaind umaidhe uime, & cathbarr
fororda fora cind,
2499]
& sgiath sechtfillti fora chliu, &
claidem cruaidhgher
2500]
colundledartha, is e daingen degfhæbrach
særdenmach sechtleghtha
2501]
co demin ina des laim aga slaidhi & iga
slechtadh, ica leodh &
2502]
ica letrad aga ndhichendadh & aga n-athcuma co
mbenadh bond
2503]
fri medi aigi gach conair rotheghedh tresin cath. In tan{folio 477a}
2504]
tra bai Ænias forsin luinde sin, dorala chuigi ina
aighidh in
2505]
cur croda comrumach .i. Telon cathmilid. Focerd gliaidh
do
2506]
Ænias, & marbad Telon isin gliaidh sin.
Doroich dono chuigi
2507]
iarsin Licias lanchalma, & dobeir comram tend
talchar do Ænias
2508]
co ndorchair Lidsias la hÆnias. Dorochratar leisin
curaidh
2509]
Caisias ocus Gias coraidh ocus Paro ocus Sidon &
VII meic
2510]
Pairci doradsat amus for Ænias. Ocus Meon ocus
Alcanor a
2511]
brathair ocus Nuimitor cathmilid.
Ocus ros-imrend dono
2512]
Ænias iarsin fo sluagaib na Rutulta fo cosmhailius
tairb
2513]
dasachtaigh rogialla gail &
gnathengnum. Dothoitetar lais rig &
p.158
2514]
taisigh & trenmilid & laith gaile na
Rutulta, & teichid roime
2515]
iarsin ac cor a n-air do. Tic dono
Uilessus co sluagaibh
2516]
Arcuinsia leis & Mesapus cona sochraidi a
n-aighidh in madma,
2517]
& fosaighit in cath 'gan muigh sin &
cathaichthir co dur
2518]
& co dichra do cechtar in da lethi andsin.
Dothoit and ilar
2519]
caithmiled & laith ngaili
do cechtar in da shlogh. Dobeir
2520]
dono Paill mac Euaindir fobairt co talchar tairpthech for
sluagaib
2521]
na Rudulta & sloidhidh bearn C romhi isin chath
& dothuit
2522]
leis Lagus lanchalma. Ocus Ispon ocus Sedemus ocus
2523]
Anchemoluus ocus Lairdeis ocus Timeris ocus Roedes ocus
Illus. Dobeir
2524]
dono Aleasus do muintir Tuirrn fobairt for slogh na
Troianach
2525]
& dothoit Ladona & Fereta &
Demodeus ocus Strimonus &
2526]
Toans & Imoanus. In tan dono bai ac bein a
fhodbha don
2527]
cathmilid dia n-adh ainm Imaonus, doruacht Paill mac
Euaindir
2528]
ina dochum, & feraid comruc feig feochair
fergach fæbrach 'na
2529]
ndhis, & dothuit Alessus la Paill isin comruc,
& beridh a fodb.
2530]
Rofobair dono Lausus mac Mestensus slogha na Troianach
&
2531]
fobraidh na hArcaidegda, & focherd ár mor
forro. Adnaig dono
2532]
Paill mac Euaindir ina aigid do leth eli. Dofearadh
combaigh
2533]
crodha curata andsin etir na rigmileda .i. Paill mac
Euaindir
2534]
& Lausus, & torchair sochaidhi mor don
tshlogh cechtarda na
2535]
Rudulta & na n-Arcaidegdha.
2536]
In tan tra adconnairc Tuirnd in rebradh & in
scannradh
2537]
tuc Paill for sluagaib na Rudulta & dothæd
triasin cath do
2538]
frithalum Paill. In tan adconnairc Paill Tuirnd 'na
dochum
2539]
foicsighidh do frithalum co fhichdha fuireachair,
& tic co
2540]
talchar dana a n-aigidh Tuirnd, & in tan
doruacht Tuirnd
2541]
ina dhochum cona raibi acht edh urchuir etaru, crothaidh
2542]
Paill in gai romor, & roleig co fortren
feramhaill ar amus
2543]
Tuirrn co ndeachaid triasin sgiath sechtfhillti,
& ni rainic
2544]
a chnes ar rola Iunaind seacha rind in ghai, ar is
amhlaid
2545]
robai Tuirrn in la sin, & Iunaind ica imdiden
conach rictis
2546]
airm a namat. Doleig dono Tuirrn aurchur don laigin
lethan
2547]
glas robai ina laimh co ndeachaid tresin sciath do Phaill
&
p.160
2548]
tresin luirich trebraid tredualaigh & trena
uchtbruindi & co
2549]
robris a craidi ar dho, & co ruc urraind triana
dhruim siar,
2550]
& benaidh Paill {folio 477b} in
gai ass, & rod-chroithind, & in
2551]
trath rothom a thelgan aris for Tuirnd, tegaid airdi ega
2552]
chuigi, & toitid marb gan anmain i cris a
sceith. Doroich
2553]
Tuirrn chuigi iarsin, & is ed roraidh: Is
amlaidh sin, ar se,
2554]
as maith leam do beth a luagh do chairdiusa fri
hÆnias;
2555]
& benaid de in cris bai 'mo thæb
rochumdaigh do Cloandus
2556]
d'or orloiscthi & do gemaib carrmogaill,
& dia fesadh inni
2557]
robhai dho dhe iartain, robad fearr do na robenadh uad in
2558]
oirid sin, ar ba he fochund a bais iartain.
2559]
In tan tra adconcatar na hArcaidegdha Paill do thoitim
2560]
la Tuirn, dosoichid co talchar dana do chosnum in cuirp
fri
2561]
Tuirn, & beridh uad in corp, & doberaid
leo for cris a sceith, &
2562]
doghniat morghair ghubha & guil &
basgaire mor ac cainedh
2563]
Paill. Roichidh tra in scel sin co hÆnias .i.
Tuirnd do
2564]
marbad Paill & a beth ac
cur air na n-Arcaidegdha & na
2565]
Troianach iarsin. In tan tra rochuala Ænias in sgel
sin,
2566]
doerigh a bruth & a brig and, & a fherg
& a gal curudh,
2567]
& adraig a en gaile co mbai for luamain uasa
cind. Ba
2568]
ferg nathrach ferg Ænias in tan sin. Ba bruth miled
& ba
2569]
luth leomain, ba gal curudh, ba nert niad, ba lamach
læch
2570]
lais. Ba handsa tra fulung a fergi & frithalum a
2571]
mhac-comlaind in la sin. Noimrind in
tan sin amal damh
2572]
dassachtach rogialla gail, no amal leomain londbrighach,
2573]
& nos-geb sroghled & esargain,
& focerd ar dimor forro ag
2574]
indsaighidh do triasin cath for iarraid Tuirnd. Dothoit
les
2575]
na ceithri cathmilid IIII meic
& Magho milid & Anexirius
2576]
& Taircitus & Anteus & Ludsius
cathmilid & Ligear a brathair.
2577]
In tan tra adconnairc Iunaind int ar mor sin rola
Ænias
2578]
for Rudultaib ac iarraidh Tuirrn tresin cath, ba homun le
a
2579]
torachtain co Tuirnd, & Tuirnd do thoitim lais.
Is i comairle
p.162
2580]
doroine, nos-dealband hi fen a richt Ænias cona
airmgaisged,
2581]
& tic a n-aighidh Tuirnd, & fograidh
comlund fair, & dobeir
2582]
athais o briathraib do. Tic Tuirnd co talchar dana ina
2583]
haighidh & doleg urchur don gai robai ina laimh
fora hamus.
2584]
Teichidh Iunaind roimhi sin andsain & impoidh a
druim
2585]
ris iga theichid. Ba dearb la Tuirnd gor'be Ænias
fen
2586]
roteich romhe. Rogab ar cell coscur do thocur do for
2587]
Ænias, & roraidh fris: As nar duit
teichedh, for se, ocus
2588]
na fag do muintir isin tir dia tanagais iarraidh for
il-mhuirib
2589]
& il-tirib. Doberthar duit annosa om des-sea
foimdin firchalma
2590]
fon ferand, & oiris annossa co fessam cuich
uaind bus crodha
2591]
& na teich. O roraidh Tuirnd na briathra-sa,
nochtaidh a
2592]
cloidem, & teid ina diaidh dia tarrachtain.
Teichidh Iunaind
2593]
roime dochum in cobhlaigh, & teid a luing
Oirisius Ebrusdagda,
2594]
& is amlaidh robai side, & ted esti a
tir. Teid Tuirnd ina {folio 478a}
2595]
diaidh dono isin luing. Impoid Iunand iarsin dochum na
teidi,
2596]
& nos-ledrand & dobeir in gæth
& in sruth fhuadach forin luing
2597]
amach forsin fairgi, & teid Iunand uad for
foluamain isin ær, &
2598]
fagbaid Tuirnd a ænur isin luing, & ni
fhidir Tuirrn andside cid
2599]
dogenad. Fuabraid for nemeli moir & toirrsi,
& is ed roraidh:
2600]
A dhea nime, cidh 'ma tugadh in tromdighal-sa formsa?
Cidh
2601]
dogen, no cia leth ragat, no in rius aris mo thir
& mo chairdi?
2602]
Ocus is truag dham nach eg dofhuarus, ocus oirchisidh
damh, a
2603]
gætha, & brissid in luing imna cairgib-sea
go nam-basat; &
2604]
triallaid a legad 'mo chloidimh, & tomaid fo tri
lem isin fairgi
2605]
dia bathudh acht rotairmisg Iunaind sin uime. Cen tra
robai
2606]
Tuirnd isin gabad sin, beridh in gæth & in
sruth in luing co
2607]
hAirdea co cathraigh nDuin. Ba heside athair Tuirrn in
2608]
Duin isin & o robreg tra Iunaind Tuirnd le
asin cath, conngbaid
2609]
Mestentius in cath dia eis i n-aigidh Ænias,
& nos-imrind co
2610]
læchdha laidir fo slogh na Troianach, &
focert ar mor forro, &
2611]
dothoit lais Ebrus cathmilid, & Lathogus,
& Palamus, &
2612]
Euchaides, & Arcon, & Orodeis,
& doberaid dono na Rudullta
2613]
co dana dichra isin cath ar æn re Mestensius.
Marbaid Cetacus
p.164
2614]
Rudulta Alcatham. Marbaid Sagrator Itaspen. Ocus Rapo
2615]
Partenim & Oirtes. Marbaid Mesapus Colonium
Atroinium &
2616]
Lichaonium & Eucaten. Marbaid Salius Troianach
Atroinum.
2617]
Marbaid Sailium. Fearthar tra cath fichda fergach andsin
do
2618]
cechtar in da lethi. Ni roibi menmna techidh ac cechtar de. Ni
2619]
tarlaig nechtar de toirisi di' araile. In tan robai in
cath a coimtend
2620]
etaru, dobeir Mestensius tolg dermhair i cath na
Troianach,
2621]
& fobraidh scanrudh & sgaileadh for
sluagaib na Troianach.
2622]
O 'dconnairc Ænias inni sin, dobeir frithalum fair
in conair
2623]
tainic. In tan rofhairich Mestensius Ænias ica
fhrithalumh
2624]
doleg urchur don gai romhor robai ina laimh for amus
Ænias
2625]
co roscend do sgiath Ænias co romarb milid do
muintir
2626]
Euaindir. Doleg dono Ænias in gai robai ina laimh
do
2627]
Mestensius co ndeachaid triasin sciath sechtfillti,
& triasin
2628]
luirigh tredualaigh im Menesdensius co ndorchair for lar
don
2629]
æn urchur sin. Nochtaid Ænias a cloidim,
& teid ina
2630]
dhochum do bein a chind de. In tan adconnairc Lusus a
2631]
athair do thoitim, & Ænias a los a chind
do buain de dia
2632]
cloidem, maidhidh a dera tara gruadaibh, & tic a
n-aigidh
2633]
Ænias, & tocbaid a sgiath ina agaidh
d'anacul a athar, & ted
2634]
Mestensius do nigi a chrecht, & tic as co
ndesidh for bru
2635]
in tshrotha oc forcoimet in catha. Gebidh Lusus comlond
for
2636]
Ænias d'es Mestenti, & doberait a muinter
co dichra ar æn
2637]
re Lusus a n-aigid Ænias. Dolegit uili a ngai for
Ænias, &
2638]
conngbaid Ænias a sgiath frisna gaib, &
focerd {folio 478b} de na
2639]
gai uile, & dobeir Ænias ruathar crodha
curata i n-aghaid
2640]
Lusais, & saidhidh in cloidem coraigi a urdornd
triana slis,
2641]
& thoitid Lusus marb gan anmain don æn
guin sin. In tan
2642]
adconnairc Ænias in gne tainic don maccæm
iarna toitim, &
2643]
tic a cridhi fair, & ba trogh lais, &
fagaidh a airm & a fhodb
2644]
uili aigi, & legidh a chorp dia muintir dia
adhnucul. Beraid a
2645]
muinter corp Lusais leo for crandaib a ngai dochum
Mestensius
2646]
baile i raibi for bru in tshrotha ina freslaighi,
& se indlobhar
2647]
don guin tuc Ænias fair, & siat-san for guba & for toirse
2648]
dia indsaigidh. O rochuala Mestensius in guba sin,
atgeoin a
p.166
2649]
cride conid e Lusus dorchair and, & doruacht
corp a meic.
2650]
Fobraidh for guba & toirrsi, & is ed
roraid: A meic inmuin,
2651]
is truagh in clæchmodh, tusu do marbad, &
misi do beth i
2652]
mbeathaid. Tabair damsa each mo meic & ragad-sa
fair do
2653]
dhenum comraig fri hÆnias co romarbur-sa he a
ndigail mo
2654]
meic, no co marba-sam misi ar æn re mo mac.
Ocus o doruacht
2655]
chuigi a ech, teid fair, & berid lais lan a
glaice d'fhoghadhaib.
2656]
Adnaig for iarraidh Ænias, & legidh tri
garmand fair, & rosiacht
2657]
co hÆnias, & legidh tri hurchuir diaidh a
ndiaidh fair. Foceard
2658]
Ænias de. Doleig dono Ænias urchur fairsim co
ndechaid triana
2659]
ceand in Rebais .i. in ech robai fæ o chluais
co'raile co roling
2660]
int ech i n-airdi, & co ndorchair iarsin fri
lar, & co ndorchair
2661]
Mestenti for lar. Nochtaid Ænias a cloidem,
& reithid 'na
2662]
dochum. Doberaid na Troianaigh & na Rudulta co
Laidintaib
2663]
æn gair estib in tan sin co clos co cleithi
ær. Roraid Ænias
2664]
fris: Caidi do brigh & do nert annosa?
Ocus saidhidh in
2665]
cloidem trid, & adbath Mestensius don æn guin sin, & beridh
2666]
Ænias a fhodbh & a arm. Maididh in cath
iarsin forna
2667]
Rudultaib, & focerdaid na Troianaigh a n-ar
c'aidche, & o
2668]
thairnic doib a n-ar do chur, tinoilit fodbu &
armu in fiallaigh
2669]
romarbad, & gabait longport in aidchi sin a
scoraib na Rudulta,
2670]
& berair lais corp Paill isin aidchi sin i
ndunad na Troianach.
2671]
O thainic tra maidin in lai arnamarach, adracht
Ænias, &
2672]
rothinoilit chuigi a rig & a thaisigh &
a degdaine, & doronsat
2673]
edpurta dia ndeb arin cosgur dorala doib. Ocus ronert
&
2674]
rogres Ænias iarsin a righa & a thaisecha
con nderntais calma,
2675]
& co mbetis urluime do thecht co cathraich
Laitin, acht co
2676]
tairsidh do chach adnacul a carat, & co
rohidnaicthea corp
2677]
Paill uadh ar tus co cathraich Euaindir. Ocus o roraid na
2678]
briathra-sa rochai cor'fhliuch a
ucht & a aighid gusin
2679]
dunadh bail a mbai corp Baill, & Achates
airmimcoraidh
2680]
Euainir ic imcoimed in chuirp. O rosiacht Ænias
gusin corp
p.168
2681]
doroine gubha mor, & is ed roraidh: A meic
inmuin, ar
2682]
se, ni he sin imscaradh {folio 479a}
rob ail dunn etraind. Truagh
2683]
nach tugadh cairdi duid co mbemis a comflaithius. Is
mairg
2684]
damsa, & is mairg d'Asgan, in dedhail sin. O
roraidh
2685]
Ænias na briathra-sa, roforchongair in corp do
breth co
2686]
cathair Euaindir, & faididh mile fer n-armach
dia idnucul, &
2687]
doberait seoit & maine imda leis, &
berair fuidb & airm na
2688]
miled romarb, & imthighet uad in foirind
sin.
2689]
Dochuaidh Ænias ina scoraib iarsin, &
doroich teachtairi
2690]
chuigi o cathraigh Laitin, & gesga pailme ina
laimh, do
2691]
chuindgidh deonaichi do Laidintaib, cuirp a muintire do
2692]
adnacul. Is i fregra tuc Ænias forro: Ni sinne
as cintach
2693]
ribsi, acht sibsi robris sidh foraind, & rothogh
cairdius re Tuirn
2694]
seochumsa. Robad fhearr sidh frib fos inas debaidh. Ni do
2695]
dhenum cogtha no catha frib tangumar chugaib, acht na dei
da
2696]
radh rind isin Edail robhai a ndhan duind ferand do
gabail; &
2697]
berid-si cuirp bar muintire lib, & denaid
adnacul doib, & robad
2698]
fherr lim comdibi duib. Batar buidhich teachta Laitin
don
2699]
athaisc fuaratar, & doradhadh doib osadh da la
deg re hadhnacul
2700]
a muintire gan indsaighidh forro, & roimtigset
dia tigh lasin
2701]
n-aithisc sin teachta Laitin. Rosoich dono in sluagh
docuatar
2702]
la corp Paill co dunadh Euaindir. Rosoicheadh lucht in
2703]
dunaidh co nguba & co cainedh mor ina n-aigidh,
& o rosiachtatar
2704]
for æn baile, roferad mor nguba aco 'malle. Tanic
dono
2705]
Euaindir triasin sluag andsin gosin fuat fora roib a mhac
co
2706]
tugad do for lar in fuat, & go rolaig forin
corp, & se for
2707]
derfadaig, & is ed roraid: A meic inmuin,
for se, as truag
2708]
damsa nach me dochuaid d'eg romut, & is mongenar
dod mathair
2709]
andiu a heg remhut. Berair Paill iarsin isin
cathruigh; & robas
2710]
co dubach inte in aidhchi sin. Doronadh dono techta a
2711]
adnacuil do Paill iarsin, & roraid Euaindir
risna sluaghaib
2712]
tangatar do idnacul Paill: Ergidh do shaighidh in righ
&
p.170
2713]
abraidh ris, `as trogh mo betha-sa andiu do es mo meic,
& is coir
2714]
dosam a dighailt for Tuirrn.'
Rosiachtatar dono a muinter
2715]
iarsin co hÆnias, & dochuatar do briathra
Euaindir. Doronad
2716]
dono in tan sin ac Ænias & acna teachtaib
adnacul dia cairdib &
2717]
dia muindtir o bes genti. Robai mor do ghuba &
toirrsi dono
2718]
in tan sin i cathair Laitin. Robatar maithri inti ac cainedh
2719]
a mac, & meic ac cainedh a
n-athar, & seathracha ac cainedh
2720]
a mbrathar & comfochraib ac
cainedh a chele. Ba dubach
2721]
toirrsech robas inti & batar dimdhaigh toirrsigh
do Thuirnd uile,
2722]
& aderdis ba lor do Thuirnd e fen a ænur
do dul a comrac re
2723]
hÆnias do chosnum a mna cen co tartar for maithib Edaili
2724]
tocht dia muintir in n-aighidh Ænias dia marbad do
chosnum
2725]
mna fris. Roraid dono Dranches: Is ed toghus
Ænias, ar
2726]
se, Tuirn a ænur do thiachtain a comlund chuigi,
& cach do
2727]
beth a sidh.
2728]
{folio 479b}In tan tra robatar forna
briathraib sin, doruacht cucu
2729]
Uenelus do choid do saighid Diomit do chuindchidh
sochraidi
2730]
chuigi i n-aigidh Ænias, & o doruachtatar
na techta cuigi,
2731]
roforcongair Laidin for righaibh & for
taisechaib na Laidinta
2732]
tiachtain ina dochum i n-æn oireacht cor'indisidh
Uenelus scela
2733]
doib & co ndentais a comairli i n-æn
baili. O doruachtatar uili
2734]
iarsin a maithi co roraidh Laitin re Uenelus scela a
imtechta
2735]
do indisin doib, adfed Uenelus doib iarsin a scela.
Ranac-sa,
2736]
ar se, co sguru in rig Diomit, &
rothaisbensam do na
2737]
hairrceda rucsat lind, & roraidhsim ris conid do
chuindhghidh
2738]
sochraidi uadh i cath i n-aigidh Ænias dochuamar-ni
cuigi.
2739]
Rofhregair Diomit duinne co cenais: `Cid dia rag-sa do
2740]
chath fri hÆnias uair is me is cintach fris, ni he
as chintach
2741]
frim? Robuailus do chloich agon Trai, &
rocuidicus iga toghail,
2742]
& romdagar e trid sin. Ni dligim ni de. Ni huis
in læch rofhuil
2743]
and. Maith a lus claidim & sceith, calma a lus
gai, & aner in fer
2744]
doful an. Ni ba me brisfes firindi fair. Ocus tabhraidh
do
2745]
Ænias na haiscedha dorat sibh lib damsa, &
denaid sidh fris.
2746]
Rochuingidh na scela sin, ar Uenelus, &
denaidh in comairle
p.172
2747]
bus maith lib fodesta im sidh no im cath re Troianaib, ar
ni
2748]
foil toirmesc o Dhiomit ara caradrad na ar loidigheacht.
2749]
Roraidh Laitin in tan sin. Ni andiu robo choir dund
comairli
2750]
uime sin, acht in tan doruachtatar ar namuit co muru ar
cathrach
2751]
cugaind. Nir'bo choir duind cogad na catha do thabairt
don
2752]
chenel nemclæti ut na Troianach, ar na cuirend
dogres catha
2753]
na cogadh do denum, & ba fearr dund sid
& caratrad riu ina
2754]
coghadh. Roraidh Drainses in tan sin: Dar
lind, ar se,
2755]
a Laitin, is ed as saint la cach
uili in sidh dia lamhtais a radh
2756]
la Tuirnd, & is e ni dia targha in sith suthain
.i. Lauina ingin
2757]
Laitin do thabairt do Ænias uair is leor leo a med
dia mathaib
2758]
& d'a flaithib torchair a cath la hÆnias
cen co tisadh ni is mo
2759]
lais. In tan tra rochuala Tuirrn int aithisc roraid
Drainses,
2760]
ron-gab fearg & londus fris, &
rochoirich co mor, & roraidh ris:
2761]
Glorach meta, teichedh cach rofhuil and, is mor do
chuit
2762]
gloir, & is beg do cult gaile &
gaiscid. Uair is tusu is maith
2763]
gaisgidh, ar Dranses, ba coru duit cosnum Lauina
re hÆnias
2764]
ar gaisgid & ar comrac desi, ar tairgidh
Ænias tiachtain do a
2765]
comrac ænfhir frit & cach cena ina tost
inas ferg rimsa arin sidh
2766]
do nertadh, ar na toitedh maithi Laitinta i cath re
hÆnias ni
2767]
as mo na dorochratar isna catha dochuirset gus aniu.
Roraid
2768]
dono Tuirnd in tan sin: A
Drainces rofhetadar Troianaigh
2769]
mo gaisgidh-sa in la dorochair lim Bitas &
Pinsiarus, & docuadus
2770]
im ænar forro 'na n-ænur, & rolass{folio 480a}
a n-ar and, & tanac
2771]
imshlan uaidib for cul. Madh omun dono la Latindo cath do
2772]
tabairt do Ænias, raghad-sa a comrag ænfhir
ina aighidh, & bidh
2773]
na sluaigh uile do beth ina tost co rochuirim ar ngleo
& Ænias.
2774]
Gidh cath dono bus fearr la Laitintaib do thabairt d'
Ænias, ata
2775]
sochraidi mor agaib do tabairt catha leo .i. il-cathracha
Edaili
2776]
& Mesapus & Tolominus &
ill-tuisigh aile cona sochraidi, & Camilla
2777]
co slogaib na Fuillsgita imalle riu.
2778]
In tan robhatar forna himraitibh sin Laitin &
Tuirn &
p.174
2779]
Drainches & tuisigh Laitinda, cumscagaidh
Ænias a scoru do
2780]
saighidh cathrach Laitin, & rosoigh cucu Tarcon
cona
2781]
marcshluagh tar madhredhib na hEtaili dochum a cathrach
& Ænias
2782]
cona shlog troigtheach uime i conair aile tar amhredhibh
in
2783]
tshlebi ina dochum. O roclos in scel sin fasaigh gredhan
2784]
mor & omun lucht na cathrach, & gabaid egla mor, & gabaid
2785]
cach a arm, & sgailther int airechtus,
& teid Laitin dia tigh,
2786]
& ba haithrech lais in tan sin gan clemnus re
hÆnias. Sentear
2787]
stoc aco do comartha tinoil a sloig. Tucad foireand
dibsiden
2788]
do dhaingniugudh a mur, & foirind ac doimniugud
na class,
2789]
ocus foirind ac tinol cloch, & ag suidiugud
slabrand forna
2790]
muraib. Ba hegalach uaimnech tra robass i cathair Laitin
in
2791]
tan sin. Gabaid dono Tuirrn a erredh catha uime,
& teid asin
2792]
cathraich amach, & rothinoil a tir & a
muintir uime .i. a shloigh
2793]
& a shochraidi cona tuiseachaib .i. Mesapus,
& Coras a brathair,
2794]
& Camilla rigan na Fuilsgeta, & na
maithi ar chena, & rannaidh
2795]
a sluagh ar do, & ordaigther Camilla &
Mesapus & Coras riana
2796]
marcshluag i n-aighidh Tarcon & marcshluaigh na
2797]
n-Ebrusdagda, & teit Tuirn cona chath
troighthech i n-aighidh Ænias
2798]
isin sliabh, & doghni cath etirnaidi i cuimgib
in tshlebhi for
2799]
cind Ænias. Cen tra robhai Tuirn ac corughudh a shloigh
2800]
amlaidh sin, rocomfhoicsigh marcshluagh na n-Ebrusdagdha
im
2801]
Tarcon & im thuiseachu Tuiscia &
Eaururia dochum cathrach
2802]
Laitin. Dochuaidh dono Mesapus, & Coras a
brathair, &
2803]
Camilla rigan na Fuillsgeta co marcshluagh Laitin & Rudulta
&
2804]
Uilsgita leo i n-aigidh marcshluaigh na n-Ebrusdagdha
& na
2805]
Troianach. O rosiachtatar tra in da marrcshluagh sin co
2806]
mbatar a comfocus di' araile, doronsat tromgair mor ac comrac
2807]
doib, & rogab cach dib for dibrugudh araile co
feochair fæbrach
2808]
fichda & co fergach feg fuilidhi. Tirenus, do
muintir Ænias,
2809]
& Acontenus .i. brathair Tuirnd, at e taisigh co
n-rancatar and,
2810]
& gresidh cechtar de a each dochum araile co
dana dichra co
2811]
rancatar na hech ucht fri hucht, & co ndorchair
Acontenus
2812]
don chomrug sin, & co romuidh for marcsluagh
Laitin dochum
p.176
2813]
na cathrach. Nos-lenaidh na Troianaigh. Ocus {folio 480b} lenais
2814]
Asilus tuisech do Troianaib co doirrsib na cathrach.
2815]
Gnodhaighit aris Laitinta & dichuirit ar culu na
Troianu on cathraig.
2816]
Rothaigir dono na Laidinta fo di dochum a cathrach.
Ruititer
2817]
dono na Troianaigh fo di on cathraigh amach. In tres
feacht
2818]
rorethit on cathraigh, doratsat uili in marcshluagh
cheachtarda
2819]
co dur dichra fri cathugud, & ni roibi menma
techid ac nech
2820]
dib ri aroile, & ni tard nech dib grad dia
anmain ac
2821]
cuindchid allaidh & oirdhercus anma dia eis.
Roindsaigh
2822]
cach dib dochum araile co fortren fearamhail &
co talchar
2823]
tren, tairptheach, laidir, laimteanach. Tarlaicthe andsin
frosa
2824]
fola fordergi a sleasaibh segaindi soibesacha
særclannta.
2825]
Rochlaiset laighni leathanglasa a tæbaib trenmiled.
Rotregdsat
2826]
soighdi semneacha curpu cæmcuradh comrumach.
Dorochradar
2827]
and glere læch leitmeach mamchar laimhtinach isin
gliaid sin
2828]
siu & anaill, & dorochradar and anruidh
& amuis & maccaimh
2829]
robatar ac cuindchidh nois
& allaid.
2830]
In tan tra b'aine in gleo sin, & robai in
cath i coimtend
2831]
& i comtabairt, dobeir Camilla trenfobairt for
marcshluagh
2832]
na Troianach & nos-geb tafund &
dibrugudh, & ni telgidh
2833]
urchur d' imruill gan guin nech no gan marbad duine.
2834]
Ros-comthoitset isin fobairt sin in ingenraidh .i.
Lairina &
2835]
Tuileala & Tarpen & Aca & in
ingenraid ar ceana. Dothoit dono
2836]
sochaidi mor do laim Camilla isin fobairt sin le Eurmesus
2837]
& Laris & Pagesus & Imnastrus
& Ipotades & Terea & Tarpalicus
2838]
& Demopontus & Cromis &
Ornitus & Arsilocus & Buites. Ba
2839]
handsin dorala Ligus caithmilid iarna esgar roimpisi dia
cois,
2840]
& sise fora heoch ica togairm. In tan rogabad
airc de,
2841]
roraidh Ligus ria: Is cora duit torling, &
comlund dod
2842]
chois rimsa ar do druine as do gaisgidh 'nas beith for'h
ech
2843]
amal atai. O rochualaid-si int aithisc sin
tuirlingidh ina
2844]
dhochum. In tan adconnairc Ligus Camilla do thoirling
2845]
rethidh secui dochum in ech fora raibi, &
lingidh fair, &
2846]
adnaigh 'san imruagadh. O'tconnairc Camilla inni sin, is
ed
p.178
2847]
roraid: Ni bera ass tu fen forsin mbreg:
& rethidh ina
2848]
dhiaidh, & tic timcheall in ech, &
gabaidh aradhain in ech
2849]
ina laim, & trasgraidh Ligus donn eoch,
& nos-marband
2850]
iarsin.
2851]
In tan tra adconnairc Tarcon in sraigledh &
in esorgain
2852]
& in basugadh tuc Camilla for marcsluag na
Troianach, dos-fic
2853]
a bruth & a brig & fobraidh for
gresacht a muintire & fora
2854]
nertadh, & roraid riu: Nach nair libh, ar
se, bean a cor
2855]
bar n-air & go bar tafand; & dobeir
badbruathar calma curata
2856]
co mbai a medon in marcshluaigh
Laidinta, & dirgid a ech
2857]
co Venelus robhai aigidh im inchaib fris isin marcshluag
2858]
Laidinta, & dobeir a laim ndhes ina timchell,
& rofuaidgend leis
2859]
fora belaib uai{folio 481a}dib co clos co
clethi nime. Doradsat dono
2860]
a muindter co dichra 'sin cath ar æn re Tarcon.
2861]
Ba handsin tucc Aruns amus for dibrugudh Camilla,
&
2862]
doleig in gai robai ina laim fora hamus gan fhaisgin gan
2863]
fhairiugudh di cor'bean triana cich ina cliab. Rethid
chuice
2864]
fochetoir a mna cumtha, & nos-frithailet in tan bai ic toitim,
2865]
& agaillidh Aca, a bean cumtha-si isidhe,
& is i ba tairisi
2866]
disi do mnaib in domain, & is ed roraidh: A
shiur inmuin,
2867]
ar si, beir lat int aithisc & in timna-sa.
`Teit d'fhoirithin
2868]
na cathrach fodesta &
nachas-legidh do Troianaib hi.'
2869]
Dothoit-si d'aithli na mbriathar sin & asgnaidh
esti a hainim.
2870]
Ocus o dorochair Camilla, tra, maididh for marcshluag na
2871]
Laidinta dochum a cathrach, & ros-leanait na
Troianaigh ac
2872]
cor a n-air co doirrsib na cathrach & imna
doirrsib, & inti
2873]
rotheghid anund, ni thiged amach for culu. Rolad tra ar
mor
2874]
andsin forna Laidintaib & forna Rudultaib.
Robatar maithri
2875]
gan mac andsin, & mna gan chele, &
seathra gan braithriu.
2876]
Rosoich tra a fhis co Tuirn Camilla do marbadh &
maidm fora
2877]
marcshluagh & a n-ar do
chur, & Troianaigh a togail an dunaid
2878]
for Laidin. O 'dchualai Tuirnd na sgela sin, fagbaidh int
inudh
2879]
i raibi ina eadarnaidhi, & tic d'fhoirithin a
chathrach la Laidin.
2880]
Tic dono Ænias fochetoir dar a n-es isin inad i
raibi in
p.180
2881]
edarnaidhi oc Tuirn, & teid ina diaidh dochum na
cathrach, &
2882]
tic in aidhchi doib iarsin & toirmisgidh
cathugudh umpu, &
2883]
adnaghaidh na Troianaigh co maidin fon dunadh. Ba bronach
2884]
dubach derfudach robas a cathair Laitin in aidchi sin. Ba
2885]
trogh gair guil & basgairi robai inte .i. cach
ac cained a
2886]
carad & a coibnesta. Bai aithber imaithber ogaib
in aidchi
2887]
sin. Bai dono a n-aithber uili for Tuirrn, ar is e
rofaslaig
2888]
brisidh sidha for Laitin fri hÆnias. O rochuala
Tuirn
2889]
cach dimdaigh de & o rofairigh in anfaindhi
& in nemnerte
2890]
tainic do Laidintaibh tria dith a righ & a
taisech, a curud &
2891]
a cathmiled isna cathaib rochuirset
fri Troianaib, roraid fri
2892]
Laitin: A righ, for se, na bidh a snim no a
n-omun fri re
2893]
foraib cogtha no catha fri Troianaib o sund amach acht
denaidh
2894]
sid riu, uair ragad-sa amarach i comruc ænfhir fri
hÆnias, &
2895]
bid Laidinta & Troianaigh na tost ogar feghad,
& dobera mo
2896]
des-sa Ænias dochum bais isin comrug sin, no mad essim bus
2897]
coscurach bid Lauina aigi. Rofhregair Laitin do Tuirn iarsin:
2898]
A oglaich rochalma, for se, gach med do
arachtus doni, is
2899]
modi is egail lindi ni d'fhuaidh.
Dena anois comairli choir
2900]
orainde uile, air ata righe mo thuath agut, & atait cathracha
2901]
imda, & ata imadh oir & airgit
& set ocus maine & is liach duit
2902]
uime sin do lott. Atait fos {folio 481b}
dono ingena særa soicheninil i
2903]
n-aentumha i n-Eadail & fogebair-siu do roga mna
dib & leig uaid
2904]
Lauina, uair is sarugudh dona deib a
tabairt do fhir a n-Edail,
2905]
uair is ed as toil doib, a tobairt do fhir
echtrandcheniuil, & in
2906]
fer echtarcheniuil dia rotoirberi-siu hi, rofellus fair
ar do
2907]
gradsu & ar deraib Amata, & doradus
cath do immalle ritsu co
2908]
ndorchratar isin chath sin maithi & flaithi na
Laidinta cor'bo derg
2909]
fuilide usce srotha Tibir dia fuil, & gur'bo
geal muighi na hEtaili
2910]
dia cnamaib ar met in air rolad forro. Cid adber rit, a
meic
2911]
inmuin, acht is imdemin in ræd e in comrac, uair ni
fes cose
p.182
2912]
cia ticfas a mbethaid ass, & mad tuso
dofæth and, bud egin Lauina
2913]
do tabairt do Ænias;
& mad egin duind Lauina do tabairt do
2914]
d'aithli in comraic, robad fearr duind a tobairt focetoir
gan
2915]
comruc duidsiu ris edir. Roraidh Tuirn re Laidin:
Na
2916]
bidh mo shnim-sa fortsu, uair nim midlach-sa re teacht a
2917]
comhruc. Is sochaide torchair dochum
bais dom
2918]
deas-laimh-sea. Dofæth dono Ænias teichteach
a thir i tir dom
2919]
laim-sea dochum bais. Ba handsin roraid in rigan
Amata
2920]
rissium & muidhidh a dera
tara gruadaib: Ar na deraib-sea
2921]
legim-sea & in tairisi fuil edraind, oirchis
dimsa & don tsenoir
2922]
dot athair .i. do Duin & na herg a comrac re
hÆnias, uair
2923]
dia tæthais and, adbel-sa 'malle rit resiu
adcear-sa Ænias a
2924]
cleamnus rim. In tan adconnairc Lauina a mathair
ac cai,
2925]
caiidh-si imalle ria, & muidhidh a dera fora
gruaidib cæma
2926]
corcardha, & imdergthair uimpe, & ba
cæmh in ruidhiudh
2927]
gnuisi tainic di, & ba himdergadh
særchlainde le. In tan tra
2928]
adconnairc Tuirrnd imdergadh na hingine roforbair a
shearc
2929]
ina cridhe, & ba fearr leis comrac uimpe inas
dilsiugudh do
2930]
Ænias. Roraidh Tuirnd frisin righain: Is
demin, ar se,
2931]
nach dingin-sea ar duine gan in comrac-sa do denum
amarach:
2932]
& roraidh re hIdmon: Erg, ar se,
& abair re hÆnias tæt
2933]
trath ergi amarach im chomdail-sea isin mag-sa amuigh a
2934]
ndorus na cathrach & biad-sa fora chind and,
& bit Troianaigh
2935]
& Rudulta ina tost gan cath do chor do
chechtarde dib fri
2936]
araile, acht beth ina tost icar fegadh, & fearum
comlund ar
2937]
ndis isin muig-sea amuigh amarach, & bid Lauina
do sedigh
2938]
aganti ternabhus asin comlond sin, & bid sidh
etir na tuatha
2939]
o sin amach.
2940]
Ba faileth tra Ænias dona scelaib doradadh chuigi, & robai
2941]
sidhe a fur in chomraic arnamarach amal rofogradh do.
2942]
O thainic tra maidin in læ arnamarach, tancatar
Troianaigh
2943]
& Rudulta isin magh ar dorus cathrach Laitin
cona n-arm
2944]
gaisgidh, amal tistais a comhdhail catha, &
tegait a righ & a
2945]
taisigh, & tic Laitin cona rigraid. Tic dono
Tuirn {folio 482a} &
2946]
luirech trebraid tredualach alaind umaide uime cona
cathbarr
p.184
2947]
fhororda fhuirri co cir d' or oirloiscthi, & cloidim
ordhuirnd
2948]
airgdide fora cris, sciath sechtfillti fora muin, & gai romor
2949]
rocoimnert ina dheslaim. Tainic dono Ænias cona
armghaiscedh
2950]
cumdachta & tanic Ascan & Tarcon
& taisigh na Troianach ar
2951]
chena. Tancatar mna & seanoraigh &
dæsgarsluagh for muraib na
2952]
cathrach d'fhegadh in comruic. Doronta dono edburta acu
2953]
dia ndeib co madh soraidh doib a sidh do dhenum. Atacht
2954]
dono Ænias iarsin & a cloidim ina laim og
denum in comluind,
2955]
& torgaib a ghuth n-ard n-oiregda n-imscailti os
aird.
2956]
Tuingim, ar se, ar dea nimhi & talman
& ar dea na muire
2957]
& na srotha & na n-aband & dar
mo gail & dar mo gaiscedh,
2958]
mad e Tuirnd bus coscrach, co ragad Troianaigh go cathair
2959]
Euaindir, & na dingned cogadh re Laitintaib
iarsin co bruine
2960]
mbratha. Ma misi bus chosgrach immorro ni tiubar for
2961]
Edaltaib fognum do Throianaib, & ni chuindeach
dam fen
2962]
righi forru acht sidh suthain & caradrad edraind
dogres.
2963]
O roraid Ænias na briathra-sa, rofhegh Laitin
dochum
2964]
nime & talman & roraidh:
Tuingim-sea, ar se, & a lamh
2965]
dochum nime & na ndei, dar na huile lughis, a
Ænias, co
2966]
tæth nemh dochum talmhan & co ti in diliu
tarin domun
2967]
nocho brister in sidh-sa etir Laidintaib &
Troianaib, gidh bedh
2968]
tochrus do bar comhrag-si don chur-sa. O rocindset a
sidh
2969]
amlaidh sin, dogniad edpurta dia ndeib iar-sin.
2970]
Na Rudulta immorro on lo rofhairigset corbo forland do
Thuirn
2971]
Ænias do chomruc ris, ba snim leo, & ba
mor a gearan acu.
2972]
In tan rofhairich Iutorna siur Tuirn imegla, in chomraic
for
2973]
Tuirn, nos-delband a ndelb Camermitis oglach soicheniuil
2974]
rochalma esiden, & imtighid etir oireachtaib na
Rudulta & is ed
2975]
adberedh: Nach nair lib, a Rudulta, æn fer do
dilsiugudh
2976]
tar bar cend uile i comrac, & ni ferr gaisgidh
in tshloigh ut
2977]
inas bar ngaiscidh. At uaiti d'fheraibh ina at sisi. Nochon
2978]
fhuilet etir daine dund d'a tairgim uili amus forro. In
tan
p.186
2979]
dofæth Tuirn, bid aithreach lib in comhdail fora
tai annois.
2980]
Is ed ba saint leo tra uili in cath do triall, in tan
roan dib
2981]
Iutorna. Dorad se airdi ele doibh beos dia togaithadh .i.
2982]
ealtain robai forin tracht ina fiadhnaisi, tainic en ele
'na ndochum
2983]
co rotheichset na heoin uile roime, & co tard
les int en ba
2984]
mo & ba heargnu dib, & co ruc les 'na
chrobaib, & gu rathinoilit
2985]
int enlaith ina dhiaidh, & gur'thallsat ar egin
uadh int en,
2986]
& co rotaifnetar a fot fairgi. In tan tra
adconncatar na Rudulta
2987]
anni sin, rosubaighet co mor, ar ba derb leo ba maith an
2988]
celmuine adconncatar. Roraid Tolaminus: Is maith in
2989]
celmuine, {MS folio 482b} a Rudulta, is
amlaid sud særfai-siu Tuirn for
2990]
Ænias, & taifnemait Ænias ar egin
for fairgi, & roraid riu:
2991]
Gabaidh bar n-armu, a Rudulta, & fobraidh na
firu, & ragat-sa
2992]
romaib dia fobairt. Asaidh gair mor in tan sin a
scoraib na
2993]
Rudulta, & gebidh cach dib a arm d'fobairt na
debtha, & teid
2994]
Tolominus rempu, & crothaid a gai, & roleigh 'sin oiricht robo
2995]
neasa do dona Troianaib. Robatar IX meic Gillipe do
Arcaidib
2996]
ina farrud isin inud sin, & benaid in gai
tarrlaic Tolominus do
2997]
nomad fer co mbai trid co comtrom.
Adragait a braithri
2998]
andside & gebit a n-armu dochum na debtha.
Adrachtatar
2999]
na Laidinta d'fhoirithin na Rudulta. Eirghit na Troianu
dono
3000]
& na hArcaidegdha & na Tuisgia ina
n-aigidh. Fasaid morgair
3001]
andsin ac comrag dona sluagaib co
clos co clethi nime.
3002]
Cumaisgter na sloigh & toirmisgter na hidpurta
ocus brister
3003]
in sidh. Teichid Laitin dochum a chathrach &
adnaigh cach
3004]
dochum araile. Ba handsin dorad Coroneus Troianach robai
ac
3005]
idpuirt ag altoir na ndea bem do'thinni for lasadh fora
ulchain
3006]
do Ebus Rudulta tainic chuigi co roibi a ulchu &
a folt for lasad.
3007]
Marbaid dono Podalirus Troianach Alsum primædhaire
Laitin.
3008]
Ænias immorro in tan rochuala in gredan &
in cumusc roba
3009]
isna scoraibh adracht & togbaidh &
roshin a laim gan arm inte
3010]
ardaigh a luighi do chomull & na robristea in
sidh doronsat
p.188
3011]
& is ed roraidh riu: A Troianu & a
Rudulta, na denaid debaid
3012]
& na brisidh in sidh, & toirmisgidh bar
ferg, & legid damsa &
3013]
do Thuirnd debaid do denum & bidh uile i nbar
tost ogar
3014]
forcoimed. In tan tra robai Ænias forna
briathraib sin, dolegar
3015]
urchur do shoigit fon slogh, & ni feas cia
ros-tarlaig gur'ben
3016]
do Ænias triana sliasaid cona cæmnacair
imteacht. Dosoich
3017]
chuigi Menisteus & Achates & Asgan in
tan sin & nos-berid
3018]
dochum a scor. In tan adconnairc Tuirrnd dochum a scor
&
3019]
tuisechu Troianach imalle fris, rogab ar ceill co madh
lais a
3020]
coscur isin lo sin, ar ba doig leis is ar techedh
dochuaidh
3021]
Ænias, & teit ina carpat &
fobraidh in slog Troianach co
3022]
læchda laidir lamchar & foceard ar mor for
sluag na Troianach.
3023]
Ocus marbaid Sdenelum & Tamirum & Polum
& Glucom & Laden
3024]
& Eumneden & Goloria & Sibarum
& Dareta & Tersilocom &
3025]
Timœden & Pegum. Cen robai Tuirn ag
slaidhi na slogh
3026]
amlaid sin, doberthar dochum Ænias do ben na soigti asa cois
3027]
in primliaigh .i. Iapix & Iasides di dalta do
'Paill & femid a
3028]
ben as. Tic a mhathair .i. Uenir a hinis Creid &
in lus dia
3029]
n-ad ainm Dictanium le, & curidh ar usce
& sredhid asa beolaib
3030]
imon crecht {folio 483a} &
sgendid fochetoir in soighid asin crecht,
3031]
& tic a fhuil & a nemh asin crecht
iarsin & tic a nert & a shlainte
3032]
a n-Ænias amal nach gontai etir. Roraid Iapix
iarsin: A
3033]
Troianu, ar se, tabraidh a arm d' Ænias
fodhesta ar ni fuil
3034]
easbhaidh slainte fair na brotha na brigi na goile na
gaiscidh
3035]
& denaidh calma imalle fris a n-aighid na
Rudulta fuilet ac
3036]
cor bar n-air. O roraidh Iapix na briathra sin
& o rochengail
3037]
in cois iar coir, rogabh Ænias a chlaidemh cosgrach
comrumach
3038]
& a luirech trebraidh tredhualaigh cona cathbarr
feta fororda &
3039]
a sciath sechtfillti fora chliu. Gebidh dono Asgan a
erridh
3040]
catha uime & nonertand & rogres a
athair co ndernadh calma.
3041]
Dothæd Ænias asa scoraib amach, &
tic Sergestus & Menesteus
3042]
& Anteus & taisigh na Troianach ar
cheana, & doghniat cath dib
3043]
ar doirrsib na scor & tiaghait co tairpthech
tren talchar a
3044]
n-aigidh na Rudulta. In tan tra adconnaircset na Rudulta
p.190
3045]
Ænias cona Troianaib ina chruaidhrem catha chucu,
ros-geb
3046]
egla & omun & tic egla mor do Thuirn
fen & nir'bo egla
3047]
gan adbhar doib, ar ba calma curata & ba fergach
feochair
3048]
forniata & ba hagarb ainnsergach aindiarraid in
fobairt tucsat
3049]
forro, curaidh & cathmilid
& laith gaili na Troianach do dhighal
3050]
forro in tshidha do brisiud & in fhiallaigh
romarbsat iar ndhenum
3051]
comhluighi & cairdiusa doib. Ba læchdha
lamhchar laidir
3052]
in fhobairt tucsat forro. Batar imdha leacht &
laighi læch
3053]
& curud gan chend don fobairt 'sin mhuigh fo
dhorus cathrach
3054]
Laitin. Ba handsin romarbh Timirus Troianach Osirum
Rudulta
3055]
.i. cathmilid. Romarb Menesteus
Arrcheidsim. Romarb Achtes
3056]
Apulione ri. Romarb Gitas Afentem. Dorochair and dono
3057]
Tolominus mathmarcoir. Ba hesidhe robris in sidh
& rothelg
3058]
in cet gai a n-oireacht na Troianach. Ænias immorro
nir'ghon
3059]
sidhe neach in tan sin & nochor'la a aid for
duine acht robai
3060]
ag iarraid Tuirn seachnon in catha do comrag ris. In tan
3061]
tra rofairig Iutorna bandea siur Tuirn Ænias for
iarraidh
3062]
Tuirrn, teid isin carbat i raibi Tuirn, & cuirid
Mestigoin
3063]
ara Tuirn asin carbat & nos-delband hi fen a
richt in arad
3064]
& berid in carbat for imgabail Ænias. Gach
conair rothegidh
3065]
sechnon in chatha, tigedh Ænias fora lurg
& se iga gairm o guth
3066]
mor. Ba handsin rola Mesapus chuigi & tarrlaigh
urchur do
3067]
gai for amus Ænias. O rofhairigh Ænias in gai
chuigi, roleig
3068]
roime for scath a sceith, & benaidh in gai dar
ciran cathbairr
3069]
na luirighi & brisid in ciran. Tic a bruth
& a brig & a ghal curud
3070]
do Ænias iarsin, & fobraid for slaidhi{folio 483b}
& for slechtadh na
3071]
slog in conair rothegidh 'mon cath for iarraidh Tuirrn
& marbaid
3072]
focetoir Surcon cathmilid do
Rudultaib. Marbaid dono Tuirn
3073]
Amicom & Diorem. Marbaid dono Ænias Talon
& Tanaim &
3074]
Cadegaim & Achonium & Menoiteam
& Murranus. Marbaid dono
3075]
Tuirnd Ilum. Marbaid Ænias Cupenum. Marbaid Tuirrn
Cretea
p.192
3076]
& Eolum. Dos-ratsat uile co dichra fri cathugud
& muididh for
3077]
Rudultaib in cath & ona tarraidh Ænias
tend for Tuirnd, ar
3078]
ros-ruc Iutorna 'na diaidh forindh do Troianaib robatar
ic
3079]
teichedh remhi, is i comairle doroine Ænias.
Docuaid for
3080]
tulaigh aird & tinoilter a tuisigh & a
sloig dochum Ænias &
3081]
roraidh riu: In cathair ut adchithi, is esti sin
doberar gach olc
3082]
dund. Tegam go ngabam dund & tiagam ina dochum.
Muchum &
3083]
murum in cathraigh & tabram tenidh tairrsi,
& cuindchim ar
3084]
egin duind sid & cairdius, & na tabram
coigill doib acht tabram
3085]
d'ar n-uid a ndernsat d'ulc rind & denum gach
n-olc riu gen co
3086]
ti Tuirrn a comlund cugaind no noco tartar cairdis no
sidh ceana
3087]
duind. O roraidh Ænias na briathra-sa adnaghait
uili co
3088]
hænmenmnach dochum na cathrach & marbait
gach æn tarthatar
3089]
re cathraich amuigh & adnaghait for ceand, foirind dib ag
3090]
linad na clas, & foirind ac brissidh na mur
& ag tabairt arad
3091]
ria; foirind ac cur tenedh 'sin
cathraigh; foirind ag dibrugudh
3092]
cloch & arm isin cathraig & adnaig
Ænias o guth mor og bem
3093]
aisgi for Laitin ar brisid in sidha. Robai troighi mor
isin
3094]
cathraigh in tan sin. Rofhas eguibdhe mor etir lucht na
3095]
cathrach fen, foirind dib ag
iarruid in cathair d'fhoslugud
3096]
re nÆnias & in sidh do denum &
rigi do tabairt do & foirind
3097]
ele ag gabail na cathrach &
ic denum na deabtha & ag obad in
3098]
tshida.
3099]
In tan adconnairc in rigan Amata Troianu ag togail na
3100]
cathrach & gan Rudulta do chath friu, ba dearb
le romarbad
3101]
Tuirnd, & ros-gab for guba & for
cainedh & for toirrsi moir, &
3102]
dobeir sas co rith ima braighit ac
ceangal do thuiridh &
3103]
nos-marband fen amlaid sin. Ba bronach Laitin don gnim
sin,
3104]
& batar dubaigh lucht na cathrach & in
baili sin uili & doroine
3105]
Lauina guba mor dono ac cainedh a
mathar. Dluighidh a
3106]
hedach 'mo cend & a folt & doni a
sgribudh fesin fora aighid.
3107]
In tan sin dono robai Tuirn amuigh a ndiaid forni do
3108]
Troianait robatar i m-maidm reme, rosoich cuici Saces do
3109]
muintir Laitin ar teichedh iarna goin do soighid
& se ag diugairi
p.194
3110]
& ic nemele & is ed roraidh: A
Thuirn, ar se, as truagh
3111]
atathar a cathair Laitin as trasta & Ænias
aga mbrud & iga
3112]
loscad & ni sailend Laidin cobazr d'fhagbail o
neach ele acht
3113]
uaitsiu. Ros-marb dono Amata in righan ar omun
Ænias, &
3114]
mine fhoirther co luath airgfider & murfaidher
in cathair uile.
3115] {folio 484a}
Ba trom tra la Tuirn in sgel
sin & ba dimdach d'a
3116]
shiair, ar ba fearr lais anad isin cathraigh na bregad di
uaithi,
3117]
& ba fearr lais a bas ac denum a enig inas a
elud fo mebail, &
3118]
lingid co feochair fergach asin carbat & berid
borbruathar tren
3119]
talchar triasin cath co riacht co dorus na cathrach. Ocus
3120]
roraidh o ghuth mor: A Rudulta & a Troianu,
na denaid
3121]
cathugud ni is mo fodesta acht legidh damsa &
d'Ænias comlund
3122]
in bar fiadnaisi & bid bar sidh suthain, gid bed
uaind ternabus
3123]
asin comrug. In tan tra roclos int aithisc sin do rad
do
3124]
Thuirn, rothoirmisgid in cathughudh & rosguc
cach o 'raile &
3125]
tarlaigidh rai comruic doib .i. do Thuirn & d'
Ænias ar dorus
3126]
na cathrach & rosguch cach o 'raile dib,
& ted cach uaithibh
3127]
gach leath, & batar na sloigh ina cru umpu
& siad uili ica
3128]
forchoimet in da chathmiled croda curuta i n-aighidh
araile &
3129]
focherdaid gliaidh fergach fochetoir etaru, & ni
riacht ceachtar
3130]
de eitim gona na letartha for araile fri re clan. Is and dobeir
3131]
Tuirrn bem dichra do Ænias co romid in cloidim a
cathbarr
3132]
na luirighi cona fargaib acht a urrdorn 'na laim. In tan
rofairich
3133]
Tuirrn a cloidim do maidm, teichidh focetoir re
n-Ænias &
3134]
adnaigh Ænias aga thogairm acht ba luaithi Tuirn
& ba mall
3135]
Ænias on ghuin tugad fair ina chois cona
cæmnacair tarrachtain
3136]
Tuirrn. Robai Tuirrn ag atach a muintire in tan sin ag
3137]
cuindgidh cloidimh. Robhaig dono Ænias a bas
frisinti doberad
3138]
cloidim do. Rochuartaigset fo coig ina rai catha
& Tuirrn
3139]
ac techedh re n-Ænias inti thall ar ni fhuair
conair
3140]
teichid esti amach, air robai loch do thæb de
& in cathair don
3141]
tæb ele & sloigh na Troianach etaru
& in magh amach
3142]
cona raibi conair teichidh na heluda aigi acht beth ima
p.196
3143]
cuairt a medhon na ræ comraic &
Ænias ina dhiaidh ica
3144]
thafond. O na cæmnacair Ænias a tarachtain ar
luas, a robai
3145]
lenudh na gona ina chois ag milliud a reatha uimi, gabaid
3146]
Ænias in gai dia dhibrugud uair na tarraidh fair.
Roleig
3147]
Ænias aurchur don gai do. In tan adconnairc Tuirrn
in gai
3148]
ina dochum, ted ar teichead ar sgath alochraind
coisegartha
3149]
do Puin robai for lar na ræ comraic, &
benaid in gai isin
3150]
crand & rethid Ænias dia bein asin crund
& femidh a buain
3151]
as, ar dochuaid Tuirrn a muinigin Fuin cona roleged
d'Ænias
3152]
in gai do ben asin crand dia guin-sium de, &
gebidh Fuin
3153]
imon gæ cona cæmnacair Ænias in
gæ do ben asin crand.
3154]
Tic dono in tan sin Iuturna bandea siur Tuirn dia
fhoirithin
3155]
& ros-delband a richt Metici arad Tuirn
& dobeir cloidim Duin
3156]
ina laim ar ni rolam nech aile don tshlogh arm do
thabairt do.
3157]
In tan ad connairc Uenir in cloidim do thabairt {folio 484b} do
3158]
Thuirn arai sin dotæd-si do foirithin Ænias
& benaid in gai
3159]
asin chrund co raibi arm ac cechtar
.i. gai a laimh Ænias
3160]
& cloidim a laim Tuirn. Ba handsin tangatar ardi
bais &
3161]
drochreachta do Thuirn .i. tainic Dira a hifernd i ndelb
en bis
3162]
ag adnuclaib co Tuirn & adnaigh ic foluamain 'mo
ceand &
3163]
ica tuargain cona etib. In tan adconnairc Iutorna inni
sin
3164]
roghab for cell bas Tuirn & rosgail a folt
& rocirr a haighid
3165]
& rotuairc a bruindhe & tuc a hiachtad
& a hardgol esti &
3166]
roraid ris: A brathair inmuin, ar se, is celmhuine bais
3167]
soin ar rodilsighset na dei thu, for si,
& ni cuimgim-sea ni
3168]
duit fodesta; & impoid a druim ris iarsin
& teid uad dochum
3169]
a hinaid fen. Croithidh Ænias in gai o dorat asin
crund
3170]
in rolean, & tic a n-aighidh Tuirnd, &
roraid ris: A Thuirn,
3171]
ar se, ni combaig retha no teichid is dual a comlund
acht
3172]
is cathugud o armhaib aigid i n-aigidh co calma. Impo for
3173]
cul chugumsa & na teich uaim ma ta brig neirt no
gaile no
p.198
3174]
gaiscid agot, ar ni fuighbea do dhin romumsa gan do bhas
3175]
leam, ge theichis, muna deachais isin ær edrauas
for foluamain,
3176]
no muna deachais a fudomuin talman romumsa. Impoid
3177]
Tuirrn cuigisium iarsin & croithid: a cend fair
& is ed roraidh
3178]
ris: Ni rigi a les morbriathar do
denum rimsa, ar ni fhil
3179]
do brig agumsa na d'armuib 'mu degfregra, muna thugat na
3180]
dei damh; & fegaid uime iarsin &
adchi gallia comruine crich
3181]
i focus do fedhm da fher deg do dhainib na haimsiri
3182]
deidincha-seo ina toghbail. Non-geb Tuirn fora baiss
&
3183]
rethid le & nos-leg for amus Ænias,
& ni ruacht in cloch co
3184]
hÆnias etir. Gebid egla mor Tuirrn andsin,
& ni fitir cia ni
3185]
doghenad, & ni roibi adbar teichidh na imgabala
aigi in tan
3186]
sin, & adnaigh ag feghadh na cathrach &
na Rudulta uadh.
3187]
Croithidh Ænias dono in gai romor bai ina laim,
& doleig
3188]
aurchur de for Tuirnd co ndeachaid triasin sgiath
sechtfillte
3189]
& triasin luirigh tredualaigh & triasin
sliasait co ndorchair
3190]
Tuirn & a bel fri lar, & t' egaid, na
Rudulta gair mor os aird.
3191]
Soighidh dono Ænias iarsin dochum Tuirn ocus
nochtaidh a
3192]
cloidim & gabaid Tuirrn fora atach.
Roclos, for se, is lat
3193]
Lauina, & is lat Edail, & as tu as
cosgrach, & oirchis don
3194]
tshenoir do Duin .i. dom athair-sea, uair robai seanoir a
3195]
macsamla agut fen .i. Anaichis. Leig do mo chorp dia
3196]
adnucul iarna fhodbugud do Duin. Na cuimuigh duind ar
3197]
misgais o chen agut. Adchiat Edaltai as tu as cosgrach
& is
3198]
lat buaid. Sochtaid Ænias iarsin &
oirchisidh a meanma de,
3199]
& rotriall a anacol. Focerd dono Tuirn cor de co
n-acaidh
3200]
Ænias in tan sin cris Paill meic Euaindir im Tuirrn{folio 485a}
co
3201]
ngeb ferg & londus fris & is ed roraid
ris in tan sin: Int
3202]
anacul doradais-siu d'ænmaccam
na Cartago .i. do Phaill,
3203]
ar se, dober-sa duitsiu. Saidhidh Ænias in
cloidim trid
3204]
iarsin & is ed roraid: Paill dobeir in guin
sin, ar se.
3205]
Atbath tra Tuirrn focedoir, & berid Ænias
a airm & a fhaidb
p.200
3206]
lais. Ocus legid a corp do Dhuin dia adnacul, &
dogni
3207]
Ænias iarsin sid & clemnus re Laitin,
& faiid Lauina lais, &
3208]
robai a righi Edaili co ceand tri mbliadan. Ocus adbath
3209]
Ænias iarsin, & berid Lauina mac do
Ænias iarna eg .i.
3210]
Siluius a ainm side. Geibid dono Asgan a ndiaidh
Ænias
3211]
righi na hEtaili fri re VIII mbiadan XXX, &
faiidh Lauina
3212]
la hAscan & cumdaigther cathair lais di .i. Alba
Longa & berid
3213]
Lauina mac do Ascan .i. Ilus a ainm sidhe, & is
do shil
3214]
Æniasa & Asgain
& Lauina rogenetar flaithi & rigraidh Roman
3215]
& oirigh in domuin o sin riam co ti in brath.
Conidh iad
3216]
imtheachta Æniasa meic Anaichis conaigi sin. Finit, Amen,
3217]
finit. Solamh O Droma nomine
scripsit.