Corpus of Electronic Texts Edition
In Cath Catharda (Author: [unknown])

caibidil 17


3249] Echtra Cessair.


3250] CEIN bas icc gnim na mórchaingen sin in cach aird bai
3251] Cesair icc gabail na h-Espaine & iarthair in domuin, co tarnacair
3252] leis, & co ro riarsat uile e, & co tancatar i tocustal in
3253] morcatha. Tainic reimi iarum a crichaibh na h-Espaine do
3254] breith a slog leis i n-diaid Poimp do cosnam airthir an domuin
3255] fris. Do bertsat a milid dilsi frithbert amnus do-som annsin,


p.248


3256] ar ro triallsatt {MS F folio 70r} impodh fair, & do coidh doraith occo a
3257] facbail uile, ar romed les a saethair catha & ar lagat a tuarustail.
3258] Ba foruallach a freccra na fer sin o Cesair. Araisin ro
3259] fostait co firglic leisium iat, & o ro cindsett airisium ro dedlad
3260] friu lucht tuscairnte na comairle & auctair in deilighthi & inn
3261] impoid, & ro dicennait i fiadnaisi Cesair for lar in longphuirt.


3262] La sodain o ro daingnigh Cesair a shluagha ro cuir Antoin
3263] reme, tuisech da muinntir & forgla a sloigh leis, & ro forcongair
3264] forra co ristais isin decmadh lo co cathair Brundais for
3265] bru in mara Adriateccda inn imel tuaiscertach tire Letha, &
3266] asbert friu guro tinoiltis cucu na h-uile longa fogebtais for
3267] sruth Idauir & for sruth Tara & for trágaib cathrach Leuca
3268] & cathrach Sip & for cuanaib in mara Adriateccda uile i comfochraib
3269] slébi Gargain, co m- betis ellma inmara urlama occo
3270] d'asccnam in marae Adriatecda estib do cosnam na Greicce &
3271] in airthir fri Poimp.


3272] Eisim fein immorro tainic don Roim co n-uathadh da
3273] miledaib immailli fris, gur ros-oirdnestair fein é fein i n-uilib
3274] ceimennaip cadais na Roma o decan co dictatoir.{MS F folio 70v}
3275] Tainic as-side co h- ardchathraigh aili na h-Etaili .i. co h-Alba
3276] Longa
, guro forbtig inte uili ada a consulacta amal ba gnáth.


3277] Tainic as-sidhe co cathair Brundais i coinni Antoin cona
3278] muintir. Ni tancatar side immorro in ellma sin iter co cathair
3279] Brundais. Ba h-eimilt la Cesair a n-urnaide ann. IS fair deisid
3280] leis iarum, tuc a coblach for in muir Adriateccda, & ro
3281] asccna cona slógaib gur' gab cuan & caladphort isin Epir i
3282] crichaib na Greicce Moire.


3283] In Epir isin cennadhach isin Greicci. Is di as ainm


p.250


3284] Canonia. Is fria at-berar Molosiam. Is inti bai in senad
3285] Romanach & Poimp antan sain.


3286] Tainic Cesair dano i tír annsin, & do suidhigh a longphort
3287] ann oinech i n-inchaibh do longphort Poimp itir sruth
3288] n-Genais & sruth Aipi. Is i sin cetchrich in ro comraicset a l-longphorta
3289] 'ar maidm sida ettorra, & ba h-e imfoicsi i m-batar
3290] i l-longphort co cluinedh cach dip glor araile & co faiced cach
3291] fer araile i cechtar na da longphort. IS ed ro fairigh an cath
3292] annsin, Antoin cona miledaib gan torrachtain docom Cesair.
3293] Ba snim & ba deinmne mor la Cesair gan na sloig sin do torachtain
3294] in a docom. Ro faided litri & scribenna {MS F folio 71r}
3295] uad docom Antoin do spraic fair & da etarguide co tisedh co
3296] h-ellam cona slógaib leis docom in catha.


3297] Ba h-ed annso tothacht na scribenn sin .i. ‘Timmarnad
3298] bethad & imcomarc slainte o Cesair, o rig in domain, da
3299] tuisech tairisi & da muintir dilis .i. do Antoin cona miledaib.
3300] A Antoin,’ ol Cesair, ‘cidh imma fuirgi na Fathi & in conach?
3301] ar as urlamh go maith duin acht co tisaid-si cuccainn. Ni
3302] docair duit taidecht co h-ellam im dail. Ni i n-Affraic no i
3303] n-Espain no i n-inadaip imciena in domain atu accut tobuch
3304] no accat tinnenus, acht is a crichaib comfoicsi na h-Etaili inn
3305] imfocraib dam can tir coccaid, gan muir n-guasachtaig ettrainn.
3306] Tabair do th' aire nach edh asslaigmit fort, tect i n- dail cathae
3307] 'nar n-eccmais fein, acht atam acut togairm do taidecht linn
3308] docom an catha & meisi fein remut i n-dail in catha.’


3309] ‘IS ingnad an ni fil ann .i. meisi do taidecht i crichaib
3310] mo bidbad gan eccla form & atar-linn is oman lat-su taidecht
3311] im longphort-su. Ale, na tairmisc cid dom muintir fein tidecht
3312] im docom, ar masi an aichne fein doberim-si fortu cemad
3313] ainbthen an muirro bad {MS F folio 71v} lainne leo saighid m' arm-sa inas


p.252


3314] anadh im eccmais. Ni éttum can galar & can accaine ar cride
3315] do aisneis duit. Ni comthrom ro rainn-sium an doman iter .i.
3316] an seanadh uile & meisi & Poimp conar sochraittib isin Epir
3317] namma & in Etail uili occut-su it oenur. Dechasu fein at
3318] masa choir amlaidh sin.’


3319] Aitescca Cesair fri h-Antoin co n- icci sin, & ni anadh Cesair
3320] dib sin, acht na techta druim ar druim uaidh co h-Antoin.
3321] Aráisin ni tainic Antoin fos. Ba brisedh aiccnid mor la Cesair
3322] sin, & iss í comairle ro scrut .i. intan tainic in tres uair
3323] don aidhchi atracht asa leabaid & tainic a oenar reimi co
3324] tráigh in mara sis, co fuair luing m-bicc ann & tetréfed
3325] rofada esti i l-lenmain do tir, & tigerna na lungae i m-bothan
3326] cumang curcallacda for ur an trágha. Benais Cesair beim
3327] bascraind i n-dorus in tige sin. Frisccart tigerna mesarda
3328] in tige dó, Amiclas a ainm. ‘Cia dusces an trat-sa sinn?’
3329] for Amiclas, ‘cia sailes nach maith uainn? Ni fil toisc nach
3330] duine frinn mana tisedh nach combaiteach do tuinn no do
3331] carraic cuccunn.’


3332] {MS F folio 72r} ISs edh sin asbert, & atract asa leabaid & ro
3333] cuir refead lasamain fon coccladh, & ro fursainn í, & ro oslaic
3334] in dorus re Cesair can oman can imeccla fair. IS follus maithus
3335] & nemsnimh na bethadh mesarda as sin. Air ge ro batar
3336] longphorta slog in domain i n-athfoccus don tigh-sin, ni
3337] ro lae tigerna in tige i snimh no i n-deithitin, uair ni rabattar
3338] cruidh no innmassa occo.


3339] Tainic Cesair isin tech 'arsin & asbert: ‘A occlaich,’ ol se,
3340] ‘as maith in turcairthe tarla cuccut da n-derna a n- abrasa frit.
3341] Fogeba conach mor & bethaidh n-airegda occum-sa da fagbur


p.254


3342] uait a n-as ail dam.’ ‘Cidh connaige form?’ for Amiclas. ‘Taidecht
3343] lim isin lunga m-bicc-si
3344] {MS S folio 43a}
3345] this dom imorcur i crichaib na h-Édaili,’ ol Cesair. ‘Ni sodaing
3346] anni connaigi form,’ for Amiclas: ‘air atait airdena ainbthini
3347] for in muir, & ni tarla coir na gaethi immaille frind dano.
3348] Acht arai mata morsodethbir agut-sa bidam urlum-sa lat, amal
3349] atberat do beoil. Ni misse nod-fuirega acht mení diultat na
3350] gaetha nó in muir tu.’


3351] La sodain tucsat a lungu lanbic for in sal serbglas, & ro gabsat
3352] ic mallascnam in mara eocairguirm Adriatecda edir Epir
3353] & Edail. Frith ainbthini adbul & edualang dermair de sen.
3354] Ni frith for muir ríam etternam as guasacht bad samail don
3355] guasacht sin .i. bith isin lunga lanbicc for in muir lanmoir.
3356] isin ainbtini édualaing. IS neimtim ro fuilngeadh la Cesair in
3357] guasacht mor sin cena. IS beag ro h-ísligheadh a glor nó
3358] a aicneadh ic fulung in morgabaidh sin.


3359] Badar for anamtaigh amlaidh sin fri re na h-aidhchi co
3360] maidin, guro cuir in tond urcur dib isin maidin muich 'arna marach
3361] ic calad na h-Eperi dorisi. Ba samail righi can frithbert,
3362] la Cesair a cos do tadhall in tiri in uair sin. Imsae
3363] da longphort 'arsin & Amiclas leis, & nir' scar-sen fri munterus
3364] Cesair airet ro bo béo.


3365] Tainic raethini mor isin muir 'arsin la tosach lae. O 'tconnairc
3366] Antoin cona slogh sin ro taithmighseat a m-barca benncaela
3367] brondfairsinga & a l-liburni luchtmura leburgorma a cuan
3368] cathrach Brundais amach, & ro gabsat ic snamhram in mara
3369] Adriatecda docom na Eperi gach n-diriuch. Dosn-imairc in
3370] seol seach tragaib insi Lesb, gur' gabsat port i caladh na
3371] Nimpretar i crich Eperi.


p.256


3372] O 'tcuala Poimp immorro a sloigh uili do torrachtain in áit aeninaidh
3373] docom Cesair, ba derb & ba demin {MS S folio 43b} leis na biadh a
3374] scarad don cur sin acht tre edergleodh catha eigin. IS i comairli
3375] da roini iarum, in airdrighan Cornelia co righnaibh an longphuirt
3376] immaille fria do cur uadh for muir amach co h-inis Leisb
3377] fadaigh cib é diliugudh doneadh in toictiu eturru som & Cesair
3378] i l-ló in morcatha co m-beth in airdrighan & romná na rigraidhi
3379] i n-inudh inill in n-inis Leisp 'na cumsanadh.


3380] Ro bo leasc la Poimp la Cornelia in dedail sin. Ro bo
3381] truagh tím triamain tadiur toirseach a comhradh & a n-imagallaim
3382] in adhaigh rena scartain, gan cotlud, gan cumsanadh
3383] co m-maidin muich, gur rucsat a munter & a fiallach grada
3384] in n-airdrighan leó arna barach co h-inis Leisp, & nir' cumscaigh
3385] si asin indsi sin nogur cuireadh in cath mor.


3386] Conid remscel do remscelaib catha móir na Tesaile co n-igi
3387] sin. Echtra Cesair ainm in sceoil.