Corpus of Electronic Texts Edition
In Cath Catharda (Author: [unknown])

caibidil 9


1085] Bethu Cait annso sis.


1086] Bai aenfer isin cathraigh fornar' laessat na cumscaigthi
1087] mora sin, Brutus a ainm, consol togaidi da Románchaib é, fer
1088] galach mormenmnach, {MS S folio 16a} & ni tairnead a aicnedh gid
1089] mor d'ulc fogabad, ni metaigead a menmain dono cid mor
1090] maithiusa no tidnaiced in toictiu dó. Tanic in fer sin ic abardorcha
1091] derid na h-aidhchi co teach bráthar a máthar .i. co
1092] teach Cait, da fis & da comairli fris cia h-airimbirt do gentais
1093] i frestal in catha .i. in la Poimp atreistis docum in catha, nó
1094] in la Cesair, fa inn urnaidi do gentais co festais cia dib forbad
1095] raen, air gib e dib bad coscrach ro bad laind leis a sidh-sum
1096] d'fogbail, ar ní ro badar do Romanaibh da consul bad
1097] comtig da cudrumughudh friu.


1098] IS í immorro comairli ba toil don ti sin .i. Brutus, gan
1099] ergi doib re neach etir acht urnaidi co festtais cia de na da
1100] tusech bad coscrach ann, air ba nemada leis beith i fur in
1101] catha i muirfead in mac a athair, nó in t-athair a mac, nó
1102] in brathair araili, & dano nir' miadh leis coimaentu lasin
1103] lucht mibesach ut badar ic triall in cogaidh catharda
1104] ardaigh a n-anfaladh do dighail, ar niptar seitrigh a n- digalta
1105] i n-aimsir sidha nó caincomruic.


1106] Do riacht iarum Brutus guros-imluaidh in comairli sin i
1107] fiadhnuisi Cait. IS amlaid bui Cáit intan rainic-sium ina
1108] docum, co dubhach dobronach neamsadail neamcodultach 'ca
1109] thur & 'ca scrutan cindus no bedís coraighthi na cathrach &
1110] urtrialla in popuil & in t-senaidh Románaig i frestal ind
1111] etualaing moir bui ic tomaithim forro. IS ed so frecra do bert
1112] for in aitheasc ro raidh Brutus fris:


p.86


1113] ‘IS fir, tra’, ol se, ‘conid nemhadha mor do neoch comtriall
1114] in catha catharda. Acht ceana cuich folilsad gan omhun
1115] fair a nert & a lamha da fordingi dia tencad renna nimi & in
1116] firmaimint fein ic tairneamh & ic toitim for tonnclar in tálman
1117] ina fiadnaisi. Ni mo ro faelusa tuitim na Rómha do
1118] tencaisin gan cungnum le. Ro bad dermair in dimbaidhi dam-sa
1119] bith am aenur i n-uaingius & ciniuda ectrand in domhain
1120] d'fogluasacht lasin comtocbail-sea do rala isin Roim. Ni h-ed
1121] sin bias and etir cena, acht do ber-sa m' fheidm catha in conair
1122] do bera in seanadh uile .i. la Poimp, air is é nach tainic i
1123] n-aigid na Roma amail {MS S folio 16b} tanic Cesair; & araill ele
1124] ann dano, da m-bém maraen ic congnum la Poimp, ni do
1125] fein taisealbabas in coscur beras, acht bid duinni, & bid lugaidi
1126] a dimmus-sum sin 'ar n-gabail righi doridhise.’


1127] Aithesc Cait annsin.


1128] Ro aentaigh Brutus iarum frisin aithesc sin brathar a
1129] mathar. Adracht borrfad a aicnidh, & ro fas diaillsigudh in
1130] catha catharda ina menmain, cona bui da Románaib aenduini
1131] lasar' lainni gnim in catha catharda innás.


1132] A m-badar and iarum trath etarscartha dorcatais derid
1133] na h-aidhchi re bansoillsi tossaigh in lái, co cualadar beim bascraind
1134] fri dorus in lis acco. IS ed bui annsin bean bui la Cait
1135] ina ocbaid fecht n-aill, Marcia a h- ainm, & ro tussim in bean
1136] sin tri maccu do Cait fri ré teora m- bliadna. Do rala araili
1137] ferchara do-sum isin Roim, Hortensius a ainm: ni tusmitea
1138] clann do sein etir. Ba doilig mor la Cait sin, & is ed do roni:
1139] do bert a mnái fein do tusmead clainni do, ar ba combrit i.
1140] Ro tusim iarum in bean tri macu do fri teora bliadna. Tanic
1141] Hortensius 'arsin co targaid in mnái cetna do Cait do tus mead
1142] fuillid claindi do. ‘Nathó’, ol Cait, ‘fil do met m' onora-sa isin


p.88


1143] Roim condat clanda dam ind ocbad Románach uile, & air is
1144] tussu ric a lés claind bid in bean leat airet bas toil duit’.


1145] Marb Hortensius i cind rea iersin. O ro scaigh la
1146] Marcia teachta a adnacail & a cepoc cainteach, tainic co
1147] dérach dobronach co teach Cait intan co n-ecmaing in imagallaim
1148] intan sa, & mac a sethar .i. Brutus. Ro gab ic agallaim
1149] Cait & ic a iarraidh fair a l-legon ica frestal & ica fritalam
1150] amal gach cumail bui aca, air atbert-si na dechaidh a h-airi
1151] re commamdacht uad, acht ro bad lor le do maith uadh
1152] intan ro scribabtha a h-ainm i n-airenuch a h-adnacail co m-bad
1153] commám Cait atbertha fria.


1154] Atbert dano nach ic iarraidh socra nó sadaile ro bui, air
1155] is re h-ucht catha & re coimeirgi cogaid moir do deachaidh, acht
1156] dono bith ica frestal-sum, & ica fritalamh gach conair ro-sn-imluaidfed
1157] in toictiu tre airimbirt in catha moir. Atbert
1158] dano nar'bo nár do-sum a beith-si ina farradh ig a coimideacht,
1159] {MS S folio 17a} cid for longais no beth, & Cornelia a bansetigh
1160] i farradh ind airdrigh Poimp.


1161] Ro cloed menma Cait trisin edarguidhi sin, & ro cetaigh
1162] do Marcia comaitreib fris. Nir'bo adbclossach forbannach daronnadh
1163] in caingean sin Cait & Marcia. Nír' sirit cuir nó
1164] fiadhain léo acht Brutus a aenur. Ni ro iarfaigit faithi
1165] fisidi uaithibh, amal is gnath i m-bainsibh. Ni ro h- ingabad
1166] geis leo, & ni ro h- adradh ada. Ni bui cumtach baindsidhi for
1167] fir nó for mnai dibh, ar bai forcsi broin for in mnai 'ar
1168] n-éc a celi. IN fear dano ní laghu doraitni bron fair, air
1169] on cetuair ro fairigh imluad & comtocbail in cogaidh moir ni
1170] ros-foilc & ni ros-fothraic, ni dernai glanadh a gnusi nó tonach


p.90


1171] a lamh, acht bui co taidhiuir toirrseach 'ca thur & 'ca scrutan
1172] cinnas no saerfadh in cathraigh do lamhaibh a bidhbadh, air ni
1173] r' airimmir neach in cogad sin riam, acht ar grad nó ar miscais
1174] neich eli acht Cait a aenur. Mad eisein immorro, is do
1175] saerad na cathrach, & do dín na h-atharda, & do coigill in ciniuda
1176] daenna uili ro imluaidh in cogad, air ní bai isin bith i
1177] comaimsir fris aenfer bad togaidiu bestatu innas.


1178] Ba da besaibh am, cach ní fa tibred láim da forba &
1179] da cur co forcend. IS ed no bidh a uili sním & dethitiu
1180] inditen na h-atharda. Ba derb & ba deimin leis nach ar a
1181] daigh fein do radad isin domun é, acht ar daigh gach neich
1182] cotn-icfad do lesugud and. Ni teicheadh a comairbirt bith
1183] dar teachta tre bithu. Ba lor leis do biudh inní no scaradh
1184] fri accurus. Ba lor leis do éduch dín a ball ar fhuacht & ar
1185] nochta. Ba lor leis do tighib a dín ar doinind & ar ainfini.
1186] Ba da besaibh can commamdacht fria setig acht i n-aimsir
1187] coimperta nammá. Ba h-athair & ba ceili don cathraigh é
1188] cein ro mair inti. Ni bui isin Roim aenduini nach fuair a
1189] soludh. Bui ic adradh firindi & ic fregra gnim socraid airet
1190] ro bo beo. Ni ro mill a tol frecur a deggnim uimi.


1191] Scélach Cait & luchta na Roma co n-igi sin.