Corpus of Electronic Texts Edition
Acallamh na Senórach I (Author: Unknown)

¶ 271


3592] ‘Créd rob uisce dho and-so?’ ar Pátraic. ‘Tipra fír-uisce
3593] atá san baili-so’, ar Cáilte. ‘As diamhair an t-inad itá’, ar
3594] Eogan, ‘ór ní fhaghmait ar lár talman h-í.’ ‘As uathad don
3595] Fhéinn dar' eoluch í’, ar Cáilte, ‘no gur' ormais aen-óclach dhíbh
3596] uirre, & no gur' urmaises-sa 'na dhegaid, &gur' urmais fer
3597] in baili féin iarsin.’ ‘Cia in cét-oclach?’ ar Pátraic. ‘Aedh
3598] mac Finn’, ar Cáilte, ‘& adeirim nach raibhe inadh asa tuc
3599] duine lán bledhi nó eascra a h-aill nó a h- abhuind nó a h-indber
3600] nó a h-inadh dí-thoghla a n-Eirinn nach bérad-som eolus a medón
3601] oidhche ann, & rucastar eolus gusin tiprait itá 'san baili-si.
3602] Ocus is ann atá an tipra’, ar Cáilte, ‘a slis-bhord na cairrgi
3603] cenn-gairbhi cloiche & faircle comh-dhaingen comh- dhlútha cloichi
3604] uirre. Ocus mór lá fuair Smirgat & Der Dhubh (a) (D)uibsléib
3605] h-í.’ Ocus at-bert Cáilte:
    1. 3606] (Atá) tipra san leith thes.
      do- ghén-sa dháibh bur n-deigh-leas,
      3607] (do-bér-sa) dúib for a lár
      usce eochar-gorm im-shlán.
    2. 3608] (Nocha n-fuil tipra) ocon dún
      at-bert Eogan gan mhí-rún,
      3609] mina cabra rí nimhe
      Mac maith Muire mín-(ghile).
    3. 3610] Ro ba mhaith m' engnam 'san chath
      a n-agaid na n-allm(urach),
      3611] ro thuitset lim-sa fo thrí
      tri cóeca fer co caeimh-lí.
    4. 3612] Smirgat ingen Fathaig fhéil
      ocus Dér Dhubh a Duibsléibh,
      3613] inmain dias téiged a fad
      don Fhéinn do brath a námad.

      5. p.103

    5. 3614] Ro bo mhé in Cailte co cruth
      sochaide dá tucus uch,
      3615] dá ro tinóilius dom rith
      lánamain gach fiadha ar bith.
    6. 3616] Maith in muinter muinter Finn
      mairg fhuil dá n-éis a n-Eirinn!
      3617] mór m-beodhachta in buidhen bras
      as mór n-iath a m-bói a n-eolas.
    7. 3618] {F§} Maith in muinter muinter Find
      mairg fuil da n-déis i n-Érinn,
      3619] cen locht orra ar tuind talman
      acht cen Dia do mor- adhrad.
    8. 3620] Aed mac Find
      fer nachar' creid crois na cill,
      3621] a cath conpaiti ro lái a tres
      is mor m-baile bái a eolas.      §

¶ 272


3622] ‘Dul anois’, ar Pátraic, ‘& in tipra d' faghbáil.’ ‘As egal
3623] leam a fagbáil’, ar Cáilte, ‘ór naenbar curad no bhídh ac tócbáil
3624] a faircle di & in coimh-lín cétna 'gá chur uirre arís, & as ecal
3625] lim uisqi na tiprat do bháthad in baile’, ar Cáilte. ‘As tualaing
3626] Dia a dháil mar bhus cóir’, ar Pátraic. Do éirigh Cáilte & do
3627] éirghedar-sum leis, & rígh-lia cloichi ro bói as slis in baili amach
3628] iadhus Cáilte a dhá láimh uimpe, & tairrngis chuige h-í, co
3629] táinic ród-bhuindi rói-mer d' uisqi eochar- ghorm fhír-áluind asin carraic
3630] gu raibhi ag dían-bhádad an baili. Annsin tócbus Pátraic
3631] an láimh caeimh creadhail ro fhóired gach n-airc & gach n-ainces
3632] frisi tabrad h-í, & sluicter in t-uisqi ar cúl doridisi isin sliabh &
3633] isin charraic cédna, cu nach raibhi acht lán baisi Pátraic ac
3634] snighe aisdi amach don uisgi. ‘Bas Pátraic’ ainm na tiprat
3635] budhesta, ar Beneoin. ‘As ced leam a beith amlaid-sin’, ar
3636] Pátraic, ‘no gu n-derntar finghal icá duthaigh isin baile re deireadh
3637] n-aimsire.’

¶ 273


3638] Táncadar ar in faithchi imach Pátraic & Cáilte & an lín {SG page 175}
3639] do bátar isin dúnad, ocus nír' cian dóibh co facadar aen-óclach
3640] da n-innsaigid, & is amlaid ro bói an t- óclach-sin & léne do
3641] shída bhuidhi ré chnes & brat áluind uaine uime, & dealg óir
3642] isin brut ós a bruinde. ‘Cia thusa, a anum, a óclaich?’
3643] ar Cáilte. ‘Aedh mac Aedha na n-abasach , a Cnuc Árdmulla
3644] amuigh don mhuir’, risi n-abar Rachlaind nó Rachrainn isin
3645] tan-sa, ‘& macaem Tuaithe Dé Danann uili (mise), & d' fiafraigid
3646] neich dít-sa thán(ac anois)’. ‘Crét rob ail let d' fiarfaigid dhím,

p.104


3647] (a Aed)?’ (ar Cáilte). ‘(Ca ferr dam n)í dhá fiafrochainn díd iná
3648] cid fá tucadh Carn Manannáin ar an carn- so?’

¶ 274


3649] ‘Óclach do Thuaith Dé Danann’, ar Cáilte ‘.i. Aillén mac
3650] Eogabail, tuc grádh do mhnái Mhanannáin meic Lir, & tuc derbshiur
3651] Ailléin grádh do Mhanannán .i. Aíne ingen Eogabail, &
3652] ba h-annsa le Manannán í iná in drong dhaena. As annsin
3653] ro fhiarfaig Aíne da bráthair .i. d' Aillén:’ ‘cidh’, ar si, ‘ro tráigh
3654] in dealbh rígda romhór do bhói fort?’ ‘Dar ár m-bréithir ámh,
3655] a ingen’, ar Aillén, ‘ní fhuil don droing daena nech dhá n-indesmais
3656] sin acht mad thusa at aenar’, & do indis di: ‘grád
3657] tucus’, ar sé, ‘d' Uchtdeilbh ingin Aengusa Find, do mhnái
3658] Manannáin.’ ‘Am láim-se atá a fhoiridin-sin’, ar Aine, ‘ór tuc
3659] Manannán grádh dam-sa & da tuca-som a mhnái duit-si fóifet-sa
3660] lais tar cenn furtachta d' faghbháil duit-si.’ Ocus táncadar rompa,
3661] ar Cáilte, .i. Aillén & Aine, conice in tulaig-sea, & do-riact
3662] Mannanán & a bain-chéli lais, & ro shuidh Aine ar láimh deis
3663] Manannáin, & tairbiris teora póc n-dil n-díchra dho, & ro fhiarfaig
3664] cách scéla da chéle dhibh. Mar at-chonnaic ben Manannáin
3665] Aillén tuc grád dho fochétoir, & do indis cach dib scéla da
3666] cheile. Is annsin adubairt Pátraic: ‘As gablánach
3667] in scélaigecht-sin .i. siur Ailléin meic Eogabail do thabairt
3668] grádha do Manannán, & ben Manannáin do thabairt grádha
3669] dh' Aillén.’ Conadh de-sin atá in t-seinbriathar: gablánach in
3670] rét an scéluighecht. Ocus tuc Manannan a mhnái féin d' Aillén
3671] mac Eogabail, & tuc féin Aine siur Ailléin.

¶ 275


3672] {F§}‘Ocus ro bai Aíne ingen Eogabail oc brécad Manannáin’,
3673] ar Cáilte, & do-rigni in láid and:
    1. 3674] A Meic Lir tairri lium
      co Daire n-Dairbri os cach dind,
      3675] gairfid cailigh beraid lon
      darís clochan da borb-chon.
    2. 3676] Canfaither duit ilar ceol
      iter éol ocus anéol,
      3677] bidgfaidh guth cuach os chaill céir
      re dordan daim damaire.
    3. 3678] Fascnam fedain feda faind
      snaghach snoidi claraig craind,
      3679] oig oc abrán re gaith n-gluair
      cerc fraich re aidche n-adh-uair.
    4. 3680] Eistecht re sianan senma
      re h-airfitiud n-ílderda,
      3681] ingena aille 'n-ar tigh
      do-gebtar dait, a Meic Lir.

      A.

p.105

¶ 276


3682] Ocus ruc Aillen mnai Manannáin co Sid Eoghabail, &
3683] ruc Manannán Aine ingin Eogabail leis co Tír Tairngire. §. 8

¶ 277

{LM folio 182b1}
3685] . ‘gOcus as iat-sin, a anum, a Aed’, ar Cáilte,
3686] ‘in dá cheisd do fiarfaigis dím.’ Ocus do bátar isin baili-sin re
3687] h-edh sechtmaine, & do thimnadar ceileabrad d' Eoghan Ardbhrugaid,
3688] & tuc Pátraic nemh dho ara n- derna dá réir.

¶ 278


3689] Is annsin táncadar rompa co Gleann in Scáil soir, risi
3690] n-abar Muindter Diugra isin tan-so, áit a raibhe Pátraic a
3691] n-daeire ac Milcoin mac h- úi Buain ac ríg Dhail n-Araide, &
3692] at-ciat ceall shuthach ara cind, & .xxx. mac n-eculsa innti ac
3693] edarmolad {SG page 176}in Dúileman co dícra, & ac déchsain dóibh don
3694] taeibh eili secha at-ciat in ceall (aile ar in gort) cluana re a
3695] taeibh. ‘Do rígh nime (& talman at-loch)amar.’ ar Cáilte, ‘rob
3696] adhba slógh {LM folio 182b2} & sochaide sin gidh imat naemh & fírén
3697] anosa and.’ ‘Cia don Fhéinn do bhí isin baile út?’ ar Pátraic.
3698] ‘Raighne Roisclethan mac Finn isin dara baile díbh & Caince
3699] Corcarderg mac Finn isin baili ele’, ar Cáilte, ‘& do mharbhsat
3700] Clanna Morna Raighne mac Finn.’ Conadh uada atá Magh
3701] Raigne. Ocus ro marbsat in mac aili, conad uadha ata Sliab
3702] Caince.

¶ 279


3703] Ocus nir' chian do bátar ann co facadar ingin mín macdachta
3704] mong-bhuidhi da n-innsaigid, & suidhis ar an firt fótbhuigh
3705] acu. ‘Cia thusa, a ingen?’ ar Pátraic. ‘Edáin Fhoiltfhinn
3706] ingen Baedáin misi’, ar sí, ‘ingen rígh Dáil n-Araidhe. ‘Cidh um
3707] a táncais, a ingen?’ ar Pátraic. ‘Do thabairt ar m-beo-maicne
3708] & ar marb-maicne duit-si, a naemh Pátraic’, ar an ingen, ‘ór ni
3709] fhil dom shíl beo acht mé fein & mo dherbbráthair.’ Ocus tuc a
3710] láimh etorra & a léinid & tuc .l. bruth óir & .l. bruth aircit
3711] a raibhi .l. uingi d' aircet & .l. uingi d' ór ina screabal soiscéla
3712] do Phátraic, & do shlécht dó. ‘Gá ainm atá ar do bhráthair,
3713] a ingen?’ ar Pátraic. ‘Loingsech mac Baedáin’, ar inn ingen.
3714] ‘Ríghi n-Eirinn uaim-si dho’, ar Pátraic, ‘& triur dia shíl a ríghi
3715] dia éis.’ Gach ní bias acaind-ne dh' Eirinn co bráth duit-si, a
3716] naeim-chleirigh’, ar an ingen. Ocus do cheileabair dhóibh
3717] iarsin, & do bhádar ar in tulaig re h-athaid tar éis na h-ingine.

p.106

    1. 3718]
    {F§}Cailte cecinit.

3725]
[...]
abur on abur Tonn Clidna.

¶ 280


3726] IS annsin ro bói óclach comaidechta do Muiridach mac
3727] Finnachta do ríg Connacht i farrad Pátraic .i. Corc mac
3728] Dairine, mac rig Corco Duibne. ‘Fiarfaigid rob ail lium do
3729] denam dit, a Chailti’, ar Corc. ‘Cid ima n-abur Tonn Chlidna
3730] & cid ima n-abur Tonn Téite risin tuind aili.’