Corpus of Electronic Texts Edition
Acallamh na Senórach I (Author: Unknown)

¶ 111


1486] Is annsin adubairt Cáilte: ‘As mithigh dam-sa imthecht
1487] amárach, a anam, a naem Patraic.’ ‘Crét um a n-imthighi?’ ar
1488] Pátraic. ‘d' iarraid cnoc & céite & dingnadh in bhaili i r-rabutar
1489] mu choicli & mu chomaltada & in flaith-fénnid & maithi Fian
1490] Eirenn am fhochair, ór is fada lim beith a n-aein-inad.’ Ocus
1491] do bátar ann in adaig-sin, & do éirigh in slóg uili, & do éirigh
1492] Cáilte, & tuc a chenn a n-ucht Pátraic, & adubairt Pátraic:
1493] ‘Nemh uaim-si duit gibé inad amuich nó a tigh a n-gébha
1494] Dia lámh ort am écmaisi’.

¶ 112


1495] Is andsin do éirig Muiredach mac Fhinnachta ri Connacht
1496] roime d' imluadh a ríghi & a fhlaithiusa, & táinic Pátraic roime
1497] do shílad chreitmhe & crabaid & crois-fighill & do
1498] dhíchur deman & druadh a h-Eirinn, & do togha naemh & fhírén
1499] & do tocbáil cros & uladh & altoiredh, & do
1500] thairnemh idhul & arracht & ealadhan n-dráidhechta.

¶ 113


1501] Dála Cáilti immorro, ráinic roime budthuaidh co leathan-Magh
1502] Luirg in Dagda
, & tar Corrshliab na Féinne, risa raidter Es Mac
1503] n-Eircc
isin tan-so, & i Sliabh Seaghsa ua Eibric budtuaidh,
1504] & i m-Bernaidh na Cét, risi raidter Ceis Coruinn, & a clár-machaire
1505] in Choruinn amach.

¶ 114


1506] Ocus is annsin at-cualadar in fidhrén adbal da n-innsaigid,
1507] & déchain (ro déch) Cáilte secha co fhacaidh na nái n(daim
1508] discire) alltaidhi, & tucsat nái n-ur(chair doib, {folio 169b1} gur')
1509] marbhsat na nái n-daimh, gu raibhi cuid na h-aidhche acu, &
1510] do thócbhatar orro iat, & tucait co h-Es Meic Modhairn, re n-abar

p.43


1511] Es Dara, & i Crích in Cosnama, re n-abar Crích Cairbre,{SG 127} & do
1512] Rinn Eabha inghine Geibhtine meic Morna, áit ar' bháidh tonn
1513] tuili h-i, & do Druim Derg re n-abar Druim Cliabh, & d' Áth in
1514] Chomraic
, re n-abar Áth Doim Ghlais. Ocus luidhset as sin rompo
1515] co Leacht na Muice co Beind n-Gulban, áit ar'
1516] marbh an muc Diarmait ó Duibhne, & gu mullach na tulcha
1517] tond-glaisi suas, áit i tá Leabaidh Dhiarmada.
1518] Ocus do chuir Cáilte a arma re lár ann, & do luigh ar leacht
1519] & ar lighi a coicli & a chomhalta & a fir grada
1520] .i. Diarmata ua Duibne,
. & ro cháiestar déra folcmara
1521] fír-truagha gur' bhó fliuch blái & bruinne dhó, & adubairt:
1522] ‘truagh amh mar do-chuaidh mo coicli & mu
1523] chomalta uaim!’ Ocus o bátar ann ó medón lái co crích fuinid
1524] nóna. ‘Truagh sin, a chairdi’, ar sé, ‘ni bhadh dúthracht
1525] lim-sa dul ón lighi-se cu bráth do chumhaid Diarmada & a
1526] chloinne.’ ‘Cidh ón’, ar Flann mac Failbhe: ‘in rabhutar meic
1527] ag Diarmait?’ ‘Do bátar immorro’, ar Cáilte, & ac so a
1528] n-anmanna:
    1. 1529] Anmann mac n-Diarmada duinn
      re h-ingin Cormaic h-í Chuinn
      1530] Donnchad is Illann is Uath
      Sealbuch, Sercach is Iruath.

¶ 115


1531] Ocus in t-Áth Daim Glais sin adubramar, as ann do
1532] chomraic Cailti coscair ríg re Dithrumach mac in Scáil, meic
1533] Eogain, mac ríg Muman & mac máthar d' Finn h-é. Ocus at-bert
1534] Cáilte:
    1. 1535] Do chuirset comhlann cu cruaidh
      a fiadhnaise in t-slóig mhóir mhais,
      1536] tócaibset fidhbadh ra feirg
      ar in leirg ós Áth Daim Ghlaiss.
    2. 1537] Cáilte ro dhibraic ar tús
      in sleigh tre dlús gaiscid grinn,
      1538] nír' mhó iná a cur as a láimh
      in uair tarla an t-sleg áigh inn.
    3. 1539] A lámh dhes is a chos chlé
      do bhen do Dhíthrumhach dhían,
      1540] a cenn do fác Cáilte cruaidh
      don táibh atuaid do Druim Cliab.

¶ 116


1541] Ocus lotar rompo gu Caill na m-Buiden, re n-abar Caill
1542] Muadhnatan
, & tar Beinn Gulbain Guirt mheic Mhaeil Ghairbh
1543] bothuaidh & gu Garbhros, re n-abar Daire na Damhraidhi,
1544] & do-ghniat fian-both fairsing fulachtaidh and, & (ro ecrat)ar h-í
1545] do sheisc barr-ghlais buin-ghil (ó féici co) fornasc, & do-rónad
1546] inneonadh {folio 169b2} & fulachtadh leo ann. ‘In fuil uisci a

p.44


1547] n-imfogus duin?’ ar fer dibh. ‘Atá ámh’, ar Cáilte ‘.i. Tipra
1548] Oisín
.’ ‘Is dorcha an adhaig’, ar na h-ócláich. ‘Ni damh-sa is
1549] dorcha’, ar Cáilte, uair ni fhuil inad asa tabar lán én-chuaich
1550] a h-aill na a h-abhuinn no a h-indber a cúic oll-coigeduibh
1551] Eirenn nacham eolach itir lá & oidhchi indtib-sin..
1552] Ocus ro gab cuach airgdidhi isin dara láimh do, & a shlegha
1553] crann-remra cró-dhaingne isin láimh araill, & táinic roime docum
1554] na tiprat, & at-cuala in m-blaisechtaigh & in m-buaidirt ar an
1555] uisqi, & is edh búi ann, torc taeibh-leabar ag ól an uisqi; &
1556] tucastar a mhér a suaineam na sleigi seimnigi sodibraicthi, & {SG 128}
1557] tuc urchar don mhuic co ros-marbh, & ruc leis ara mhuin & in
1558] cuach 'na láimh ar aen-rían.

¶ 117


1559] Ocus do bátar ann re h-edh na h-aidhche-sin, ocus
1560] tángatar rompu arnamhárach tar Es Ruaid Mheic Mhoduirn, &
1561] co Sídh Aedha Esa Ruaid, ocus ar tiachtuin dóibh and
1562] at-cíat in t-óclach ar an tulaig tonn-glais ar a cinn, & brat corcra
1563] corrtharach uime, & dealg aircit isin brut ós a bruinne, &
1564] geil-sciath co tuaigh-mhílibh óir deirg fair, & cuach-shnaidm
1565] loghmur ar a fholt, & dá choin shelga ar slabraduibh
1566] snímacha sen-aircit 'na láimh, & airm tréna trom-ghlasa 'na láim.
1567] Ocus ar rochtain do Chailti dha innsaigid toirbiris teora póg
1568] co dil is co díchra dhó, & suidhis ar in firt 'na fhochair.

¶ 118


1569] ‘Cia thusa, a ócláich?’ ar Cáilte. ‘Derg Dianscothach mac
1570] Eogain, a tuathaib Uisnig amuich, do chomalta budhéin.’ ‘Cinnus
1571] ata dó betha ag muintir do mháthar?’ ar Cáilte. ‘Ní fuil a
1572] n-uiresbaid duin do biudh na d' étach’, ar an t-óclach, ‘& ba
1573] h-iat triar is mesa betha búi isin Féin .i. Ligarne Licon &
1574] Semenn Sacaire & Bec Gilla na m-Brodhmucc,
1575] & ro badh fhearr lim-sa beith 'na m-bethaid-sin iná bheith isin
1576] bethaidh a fuilim isin t-sídh.’ Gidh uathadh duit-si oc seilg
1577] aniu, ar Cailte, ‘at-connarc-sa thu cu mór-bhuidnech a Comar
1578] Trí n-Uisqi
tes, áit a comraic Siuir & Beoir & Berba, cuic cét
1579] décc óclach & cuic cét déc gilla & cuic cét déc ban.’ Ocus at-bert:

p.45

    1. 1580] Uathad selga sin a Dheirg
      do scaruis redt fheinn 's ret' sheilg,
      1581] inat eolach, comull n-glé
      a n-oidheduib na Fénne?
    2. 1582] Am eoluch-sa, línibh gal
      gach baile (a) torchratar,
      1583] {folio 170a1}gé bheth i síth mo cliu chain
      fuil mo menma ar na fianaibh.
    3. 1584] Nocho rabha-sa fós riamh
      toir na thuaid na tes na thiar,
      1585] bhaili bud gairdi rem ghal
      ná na mesc gémad uathad.

¶ 119


1586] ‘Maith, a anum, a Deirg, cia don Féinn ata isin firt fótbaigh
1587] ar a tám?’ ar Cáilte. ‘As misi & tusa ro adhlaic h-é’, ar Derg,
1588] ‘cóir gia beth a fhis acam’. Ocus at-bert:
    1. 1589] Cuinnscleo gilla, mac Annscleo
      ros-foirrghedh fira a fuirrsceo,
      1590] naenbar for dairbre n-duillech
      foirrged in cuinged duinnscleo.
    2. 1591] Cuinnscleo gér' bhaeth nír' briathrach
      do bo laech i ló luaith-creach,
      1592] áit a tollta scéith breaca
      nochar' é in t-egal uaimhnech.

¶ 120


1593] Ocus is e-sin, a Cailti, atá isin firt fótmaighi-sea, & is sind
1594] araen ro cuir fa fochluidib talman