Corpus of Electronic Texts Edition
Acallamh na Senórach I (Author: Unknown)
¶ 61
{SG page 111}
758]
Ocus do áilsedhmar in cath don dula-sin, & táncamar romuinn
759]
tar taebhuibh cnoc & carrac & tulach cu Loch Cuire i n-iarthur
760]
Eirenn. Ocus táncamar cu dorus in t-sída, & do chansam in dord
761]
fian-sa re crannuibh ar sleg n-ur(ard) n-orchrai, & do éirghedar
762]
ingena míne macdhachta (mongbuide) {folio 164b1} ar
763]
sceimhealborduibh grianán & ar solustighib cláraigh.
764]
Ocus táinic Crédhi dar n-acallaim, & .LLL. do mhnáibh uimpi,
765]
& do raidh in flaithféinnid ria: Is dod thoga-sa & dod thochmharc-sa
766]
tháncamar-ne, ar se. Fiarfaigis an ingen cia dhar'
767]
áil a tochmharc. Do Cael chroda chet-guinech ua Neamhnainn,
768]
do mac rígh Laigen anair. Do chualamar a scéla.
769]
ar an ingen, gen gu facamar é, & in bh-fuil aigi mo dhuan
770]
dam-sa? Atá immorro, ar Cael; & do éirigh & do ghabh a
771]
dhuan:
- 772] Turus acam dia h-áine
gé dech isam fíráighe
773] co tech Créidhi, ni snímh suail
re h-ucht in t-sléibi anortúaid.
- 774] Ata i cinnedh dhamh dhul ann
gu Crédhi a Cíchaib Anann
775] co rabhar ann fo dhecraibh
cetra lá ocus leith-seachtmuin.
- 776] Aibinn in tech ina tá
idir fhira is maca is mná,
777] idir dhruidh ocus aes ceoil
idir dháiliumh is doirseoir.
- 778] Idir gilla scuir nach sceinn
ocus ronnaire re roinn,
779] ata a comus-sin uili
ag Créidhi fhind fholt-bhuidhi.
- 780] Budh áibinn damh-sa 'na dún
idir cholcaidh ocus chlúmh,
781] mad áil do Crédhi ro clos
budh aibinn damh mu thuros.
p.23
- 782] Sithal aice a sil sugh subh
as do-gníedh a blai dhubh,
783] dabhcha glaine gairdheasca
cupáin aici is caeim-eascra.
- 784] A dath amar dhath an aeil
coilcidh eturra ocus aein,
785] sída etorra is brat gorm
derg-ór eturra is glan-chorn.
- 786] A grianan ac Loch Cuire
d' arcat ocus d' ór bhuidhe,
787] tuighi druimnech gan dochma
d' eitibh donna is derg-chorcra.
- 788] Dá ursain uáinidhi ad-cí
a comla ni dochraidh h-í,
789] aircet échta, cian ro clos
in crand búi 'na fordoros.
- 790] Catháir Chréidhi dot láim chlí
ba suarca 'sa suarca h-í,
791] casair uirre d' ór Ealpa
fa chosuibh a caeimh-leaptha.
- 792] Lebaidh luchair na line
fuil os cinn na caithairi
793] do-rónad ac Tuile thair
(d' ór) buidi is do lic lógmair.
- 794] (Lebaid eile) dod láim dheis
d' ór is d' aircet gan eisleis,
795] co pubaill co (m-bricht m-b)ugha
co caem-slatuibh credhumha. {folio 164b2}
- 796] An teghlach atá 'na tigh
as dóibh as áibne ro chin,
797] nídat glasa slíma a m-bruit
at casa finna a forfhuilt.
- 798] Do choideldais fir ghona
cona taescaibh trom-fhola
799] re h-énuibh sídhi ac sianán
ós bhorduibh a glan-ghrianán.
- 800] Madam buidech-sa don mhnái
do Chréidhi da n-gairenn cái,
801] méraid ní bus lia a láidhi
madh dá n-díla a commáine.
- 802] Mad áil le h-ingin Cairbre
ní dam cuirfe ar choir cairdi,
803] cu n-abra fein rim abhus
is mu mhóir-chen dod thurus. {SG page 112}
- 804] Céd traiged i tigh Créidhi
ón chuirr gu roich a chéle,
805] is fiche traiged tomhais
a leithet a deg-dhorais.
- 806] A h-udhnacht is a tuighi
d' eitibh én n-gorm is m-buidhi,
807] a h-urscar thair ac tobar
do ghlain is do carrmocal.
- 808] Cetra h-uaithne um gach leabaidh
d' ór is d' aircet coimecair,
809] gem glaine i cind gach uáitne
nídat cenna anshuairce.
- 810] Dabhuch ann do chruan fhlatha
a sileann sugh suarc-bracha,
811] abhull ós cinn na daibche
co n-imat a trom-thairthe.
- 812] In uair líntar corn Créidhi
do mhidh na dabhcha déne,
813] tuitit isin corn co cert
na cethra h-ubla a n-aein-fhecht.
- 814] An cethrar út do h-áirmhedh
éirghit isin frith-dhaileam,
815] tabrat don ceathrar anunn
deoch gach fhir ocus ubull.
- 816] In tí 'gá táit sin uili
idir tráigh ocus tuili
817] ruc Créidhi a Tulchaib Tri m-Benn
edh urchair do mnáibh Eireann.
- 818] Laidh sunn cuice ní crodh cas
ní gres luighthi co luath-bras,
819] co Créidhi cruthaig abhus
bhudh luchair lé mo thurus.
¶ 62
820]
Is andsin ro fhaietar in lánamain-sin ar feis leaptha &
821]
láimh-dheraighthi, & do bátar ann re secht laithib ag ól & ag
p.24
822]
áibhnes gan esbaidh bhídh ná leanna ná lesaighthe oraind acht
823]
mad imnedh ele a(r Finn) .i. allmhuraigh do bheith ac Finntráigh.
824]
Ocus tuc an inghen eirredh dílius dingbhála (do gach)
825]
aen díb fo leith, & do timn(amar) ceilebhradh dá chéile.
¶ 63
{folio 165a1}
826] Ticeadh an inghen linn, ar Finn, co bh-fhinnum
827]
cia uainn da m-bia maith nó saith don n-dula-so. Ocus rucastar an
828]
ingen drechta móra do chrudh lé do frithailimh a n-aesa galair &
829]
othrais. Ocus as í an ingen ros-biath d' as & d' fírleamhnacht iat céin
830]
ro bás ag cur in chatha. & is ina tigh do bhítís lucht icce & othrasa
831]
na Fénne, & mar do cinn an ingen ar mhnaibh na Fénne um thidhnacul
832]
sét & máine ro chinnesdar Cael .i. a fer, a n-gail & a n-gaisciudh
833]
ar tri cathaib na Féinne isin cath-sin, & fa bét in ní do-rónad
834]
lá déidhinach in chatha .i. a badadh Caeil, & do bhadar bethaduigh
835]
ele, & comhsaegal acu re Cael & fuaradar bás da chumaid Chaeil, & tuc in tonn amuigh 'arna
836]
bhádud h-é, & do-riacht an ingen & maithi na Fénne dá innsaigid,
837]
& do tocbhad leo é cusin tráigh n-deisceartaigh leth andes
838]
d' Fhinntraig, conadh Traigh Caeil ainm na trága ó sin ilé, & Fert Caeil.¶ 64
839]
Táinic an inghen & do shín re (a) thaeibh h-í, & do-rinne
840]
nual-ghubha & toirrsi mhór. Cidh dham-sa, ol sí, gan bás
841]
d' faghail do chumaid mu chéle in tan atát na fiad-mhila foluaimnecha
842]
ac fagháil bháis da chumhaid? Ocus at-bert Crédhe:{SG page 113}
- 843] Geisid cuan
ós buindi rúad Rinn Dá Bharc,
844] bádhudh laeich Locha Dhá Chonn
is ed cháineas tonn re tracht.
- 845] Luinche corr
a seisceann Droma Dá Trén,
846] sisi ní aincenn a bí
coinfhiadh Dá Lí ar tí a h-én.
- 847] Truagh an fháidh
do-ní in smolach a n-Druim Cháin
848] ocus ní nemhthruaighe in seol
do-ní in lon a Leitir Laeigh.
- 849] Truagh an t-seis
do-ní in damh a n-Druim Dhá Leis,
850] marbh eilit Droma Sileann
geisidh damh dilenn dá h-éis.
- 851] Ba saeth lim
bás in laeich do luiged lim
852] (mac na) mná a Doire Dhá Dhos
a bheith (is c)ros fa a chinn.
- 853] (Saeth lim) Cael
do beith a richt mairbh rem thaebh,{folio 165a2}
854] tond do thoct tar a thaebh geal
is ed rom-mer, mét a aebh.
- 855] Truag in gháir
do-ní tonn trachta re tráigh,
856] ó do bháidh fer seghdha saer
saeth leam Cael do dul 'na dáil.
- 857] Truagh in fuaimm
do-ní in tonn risin tracht tuaidh
858] ag cennghail um carraic cháin
ag cáineadh Chaeil ó do-chuaidh.
p.25
- 859] Truagh in treas
do-ní in tonn risin tracht teas,
860] misi do-dechaid mu ré
mesaidi mu ghné ro fes.
- 861] Caince corr
do-ní tonn trom Tulcha Leis,
862] misi nochan fhuil mu mháin
ó rom-maidh an scél rom-géis.
- 863] O do baidhed mac Crimthain
nochan fhuil mh' inmhain da éis,
864] is mór triath do thuit le a laimh
a sciath a ló gáidh nir' gheis.
¶ 65
865]
Ocus do shin an ingen re taebh Chaeil & fuair bás da
866]
chumhaid, & do h-adlaiced iat araen a n-aein-fhert annsin, &
867]
as misi fein, ar Cáilte, ro tócuibh in lia fil ós a lighi: conidh
868]
Fert Caeil & Créidhe aderar ris.¶ 66
869]
Ad-rae buaid & bennacht, a Cháilti! a Pátraic, as maith
870]
in scél do innisis. Ocus caidhi Brocan scríbnid? Sunna,
871]
ar Brocan. Scríbtar lat gach ar' chan Cáilte. Ocus do scríbadh.¶ 67
872]
Nír' chian dóibh iarsin co facadar in dirim degh-shluaig da
873]
n-innsaigid, & amdhubach do sciathaib donn-chorcra ana n-uirthimcheall,
874]
& fidh-neimheadh do shleaghuibh urarda orcrai re guaillib
875]
dhoibh. Ocus tancatar isin phupaill a raibhi Pátraic, & tucastar
876]
a tighearna a cheann i n-ucht naem Phádraic & ro shlechtsat dó.
877]
Cia thú féin, a óglaich? ar Pátraic. Bran mac Deirg mhisi, ar
878]
in t-oglach, mac rig Muman. Cidh um a tanacais alé? ar Pátraic.
879]
Fiannaighecht dob áil damh d' fogluim, a
naeimh-chleirig, or (do-
880]
chuala) óclach do mhuinntir Fhinn do (bheith i)t fharrad-sa, & dob
881]
áil leam (foglaim) {folio 165b1} duird fiansa do denamh aigi.¶ 68
882]
At-cluini sut, a anum, a Cháilti? ar Pátraic. At-cluinim,
883]
ar eisiumh. Maith, a Bhrain, ar Cáilte, cinnus do-ghníthi
884]
fein fiadhach? Iadhmait 'mon tulaig nó 'mon carn nó 'mon
885]
caill maigh-shlebhe, itir coin & gilla & óclach, &
886]
bímit re h-edh in chaemh-lai a n-degaid an fhiadhraidh, & marbhmait
887]
fiadh {SG page 114}fecht ann, & feacht aile téit uainn.¶ 69
888]
Ro cháiestar Cáilte annsin a bh-fiadhnaise Pátraic co dérach
889]
dobrónach, cur'bo fliuch blai & bruinne dho.¶ 70
890]
Is annsin ro éirig Pátraic & Cáilte in lín ro bhátar do
891]
shluagaibh co Cenn Abhrat Sleibi Cain suas, & is amlaid do bhi
892]
suidiugud an inaidh-sin a rancatar tri leannta imon sléib &
893]
loch eturra, Loch Bó a ainm, & Osmetal ainm in t-sléibi, & Cnoc
894]
na h-Aeire allaniar don loch, aitt a m-bidh Conán Mael mac
895]
Mornda, & Findinis ainm in chnuic airtheraigh úd,
896]
p.26
airm a m-bidh Fergus Fínbél mac Finn & Ferdoman mac Buidb
897]
Deirg & coin leicthi Find acco, & Cnoc Maine ainm
898]
in chnuic-sea tís, ait a m-bui gilla gráda do Find, & is annso
899]
ro bui flaithes fer a lethcuarain. Ocus annso do bhí
900]
in brécairi daimh .i. Líath na Tri m-Benn, & téighedh ón Féinn,
901]
idir choin & duine, re ré secht m-bliadan fichet, & ro mharb
902]
óclach don Fhéinn é, & as misi in t-óclach í-sein, & ní da
903]
bladh breithri aderim sin, ar Cáilte.