Corpus of Electronic Texts Edition
Lebor na hUidre (Author: [unknown])


4479] Táin bó Cúailnge inso sís.,


4480] [A] TARCOMLÁD slóiged mór la Connachtu .i. la hAilill
4481] & la Meidb & hetha húaidib cossna tri chóiced
4482] aili. & foíte techta ó Ailill co uii. macu Mágach .i.
4483] co hAilill. co Ánlúan. co Moccorb. co Cet. co Én. &
4484] Bascall. & Dóche .xxx.a cét la cach n-ae. & co Cormac
4485] Cond Longas mac Conchobair cona thríb cétaib boí for
4486] condmuid la l^ fó Connachta. tecait uile íarum co mbátar
4487] hi Crúachnaib Aí.


4488] Trí luirg didiu do Chormac oc tochím do Crúachnaib.
4489] In cetna lorg broitt brecca i forcipul co filliud impu.
4490] Fortíi bértha foraib. léini fo thairinnuith cota nglun
4491] & fotalscéith foraib & manais lethanglas for crúnd
4492] midsding i lláim cech fir.


4493] In lorg tánaisi broit dubglasa impuside & lénti co
4494] ndercintliud co horcnib sís & monga tara cenna síar &
4495] lubne gela foraib & slega cóicrinné inna lamaib. Ni hé
4496] Cormac beus or Médb.


4497] Tic in tres lórc dano broitt chorcra ímpu & lénte
4498] culpatacha fo dérggintsdlaid co traigthe & berthai slechtai
4499] co guaille & crómscéith co faebraib condúala ímpu &
4500] turre rígthige i llaim cach fir. is é Cormac inso hifechtsa
4501] or Medb.


4502] Doecmalta dano iarum .iiii. coiced Herend co mbatar
4503] hi Crúachnaib Aíi. & nis téilcset a fáthi & a nduíd ass


p.143


4504] sein co cénd cóicthigis oc írnaidi seóin. Asbert Médb
4505] íarum fria haraid a llaa documlásat. Cach óen scaras sund
4506] tra indiu ol si fria chóem & a charait doberat maldachtain
4507] fórmsa úair is mé dorinól in slúagad sa. Ansu didiu ol in
4508] t-ara co n-imparrá in carpat deisel & co tí nert in tseuin
4509] ara tísam ar frithisi


4510] In tan didiu dosoí in t-ara forsin carpat & lotair do
4511] thecht ass. co n-accatár in n-íngin macdacht remib.
4512] Folt buidi furri. Bratt brecc impe. Delg n-óir and.
4513] Léine culpatach. co nderggintslaid ímpe. Da assa co
4514] foraíb óir impu. Agad fochoel forlethan. Dí broí
4515] duba dórchaidi{folio 55b} Probatio pennae Mail Muri meic meic
[gap: extent: 13 letters]
Abrait duib daín co mbentaís foscod
4516] i mmedón a da gruaide. Indar latt ropo di partaing
4517] imdéntai a beóil. Indar lat be fross do nemannaib boí
4518] inna bélaib .i. a fíaclai. Teóra trillsi fuirri .i. dí thriliss
4519] immo cénd suas. trilis tara haiss síar. co mbenad
4520] a da colptha inna díaid. Claideb corthaire do fíndruine
4521] inna láim esnaid óir and. Tri meic imlisse cechtar
4522] a dá súla. Gaisced lasin n-íngin & dá ech duba foa
4523] cárput.


4524] Cía do chomainmsiu ol Médb [M] frisin n-ingin. Fedelm
4525] banfili do Chonnachtaib mo ainmsea or ind ingen. Can dothéig
4526] or Medb. A hAlbain iar foglaim filidechta or ind ingen.[A]
4527] In fil imbass forósna lat or Médb. Fil écin or ind
4528] ingen. Décai dámsa didiu co bbia mo fechtas. dosnécce
4529] ind íngen íarum. Is ánd asbert Médb. A Feidélm
4530] banfaith co acci .i. cinnas atchí in slúag. Frisgart Fedelm co n-epert.
4531] Atchíu fordérg atchíu rúad. ní fír són ém ol Médb.
4532] Ar atá Conchobor ina chess i nEmain & hUlaid imbi


p.144


4533] co neoch as (dech) a n-ócc & ráncatár mo thectasa co
4534] tucsat fis scél damsa ass.


4535] Fedélm banfáith co acca sluag ol Médb. Atchíu
4536] forderg atchíu rúad ol ind íngen. Ni fír són ol Medb ar
4537] atá Celtchar mac Guthidir co tríun hUlad imbi i nDún
4538] Lethglaisse. & atá Fergus mac Roeich meic Echdach
4539] lenni sund for longais co .xxx[gap: extent: 1 letter] chet imbi.


4540] Fedélm banfaith coacca ol Medb. Atchiu fordérg.
4541] atchiu ruad ol ind ingen ni baa aní sin tra ol Medb.
4542] Ar bit imserga & círgala & fuili fordérgga i cach slúag
4543] & i cach thaurchómrac dunaid móir. Déca atheruch
4544] dund dano & abbair a fir frind. Feidelm banfaith co acca
4545] Achíu forderg atchíu ruad ol Fedelm [H] conid and asbert

    1. 4546] Atchiu fer find firfes cles
      4547] co lín crechta fora chnis
      4548] luan láith i n-airthiur a chind
      4549] óenach mbúada a thulchind
    2. 4550] Fail .uii. ngemma láith ngaile
      4551] for lár a dá imlisse
      4552] fil fuidrech fora glinni
      4553] fil leind ndeirg ndrolaig immi
    3. 4554] Dofil gnúis as grato do
      4555] dobeir mod don bancureo
      4556] duni óc is alaind dath
      4557] dofeith (deilb ndracuin don chath)
    4. 4558] Cosmail innas a gaile
      4559] fri Coin Culaind Murtheimne
      4560] nocon fetar cúich in Cu
      4561] Culaind asa caini clú
      4562] acht rofetursa amne
      4563] is forderg in sluagsa de

    5. p.145

    6. 4564] Atchíu fer mór forsin maig
      4565] dobeir tres dona slog(aib)
      4566] cetri claidbini cles n-an
      4567] fil i cechtar a da lám
    7. {folio 56a}
    8. 4568] Dá gáe bolga immosbeir
      4569] cenmotha colg det i sleg
      4570] ardaric imbert dom tslúag
      4571] sain gnim fris teit cach n-arm úad
    9. 4572] Fer i cathfochrus bruit deirg
      4573] dobeir in cosmail cach leirg
      4574] ardaslig tar fonnad clé
      4575] cotagoin in ríastarthe
      4576] delb domárfas fair co se
      4577] achiu imrochlad a gne
    10. 4578] Ro gab toscugud don chath
      4579] mani airlestar bid brath
      4580] dóich lim iss e dobobsaig
      4581] Cu Culaind mac Sualdaim
    11. 4582] Slaidfid for slúagu slana
      4583] forchiuchra for tiugára
      4584] fáicfidi leis mili cend
      4585] ni cheil in banfaith Fedelm
    12. 4586] Snigfid crú a cnesaib curad
      4587] do láim laich bid lanpudar
      4588] oirgfid ócu imregat fir
      4589] do clannaib Dedad meic Sin
      4590] beit cuirp cerbtha cainfit mná
      4591] la Coin na certa atchiusa.

      a.


4592] [M] .r. In luan iar samain is and documlaiset iss ed dollotar
4593] sairdes a Cachnaib Aíi .i. for Muicc Cruimb. for Terloch
4594] Teora Crích for Túaim Mona for Cuil Sibrinne .i. Loch Carrcin. & o Silind ingin Madchair ro ainmniged. for Fid. for
4595] Bolga for Coltain for Glúne Gabair for Mag Trego for Tethbai
4596] túascirt .i. Capri. for Tethbai descirt for Tíarghechta for Ord for Slaís fadess
4597] for Indiuind for Carnd for Ochtrach. for Midi for Findglassa Assail
4598] for Deilt. for Delind for Sailig. for Slaibre for Sléchtai selgatar
4599] for Cúil Sibrinne for Ochuind fadess for hUatu fathúaid for Dub.


p.146


4600] for Comur fadess for Tromma for Othromma sair for Slani for
4601] Gort Slani for Druim Licce fadess for Áth nGabla Ardachad
4602] for Féraind fothúaid for Findabair. for Assi fadess for
4603] Drúim Sálfind for Druim Caín for Druim mac nDega for
4604] Eódond Mór for Eodond mBec for Methe Tog for Methe nEóin
4605] for Druim Cáemtechta for Scuaip for Imscúaip for Cend Ferna
4606] for Baile. for Aile for Báil Scena for Dáil Scena for Fertse for
4607] Ross Lochad for Sále for Lochmach for Ánmag for Deind for Deilt
4608] for Dubglaiss for Fid Mór .i. Trúalli for Colbtha for Crond hi Cualngi


4609] A Findabair Chúalngi is ass fodailte in tslóig Herend fón
4610] cóiced do cuingid in tairb. Ár ropo thairsíu sin dochótar céin
4611] co ráncatar Findabair. Finit a titulrad incipit in scél iar
4612] n-úrd.

{folio 56b}


4613] In scél iar n-urd inso sís


4614] O dodeochatár a cétna n-ude a Cruachnaib co mbátár hi
4615] Cúil Sibrinne. .i. áit hi fil Loch Carrcin indiu Asbert Medb fria haraid ara n-indled a nóí
4616] carpti .i. nonbor cairpthech no bídsi for leith arna salcad dendgur in morsluaig hisi dí coro lád cor isin dúnud co n-accad dús cía lasmboth
4617] scíth .i. lasmbad dolig & lasmboth laind techt in tslogaid.


4618] Focress a phupall colléic for Ailill & sudigthe a thincur eter
4619] choilcthe & brothracha. Fergus mac Roich didiu for láim Ailello
4620] isin phupull. Cormac Cónd Longas mac Conchobair fora láim sidi.
4621] Conall Cernach fora laim side. Fiacha mac Fir Febe fora láim
4622] side fora laim sidi Flidais mac ingine Conchobair. Medb ingen Echach Fedlig fora
4623] láim aili do Alill. Findabair ingen Ailella & Medbi fora laim
4624] sidi. cenmothá fossu & timthirthidi insin.


4625] Tic Medb iar ndescin in tslóig & asbert ba n-espa do chách
4626] dul in tslógaid dían teset in .xxx. cét Galión. Ced ara tansi na
4627] firu or Ailill. Ni dá tánsem dam ol Medb it ána ind óic. In tan
4628] ro mboí cách oc gním a sosta ro scáig dóibseom tuga a sosta
4629] & fune a mbíd. In tan ro mboí cách oc praind ro scáig praind
4630] dóibseom hi suidiu. & ro bbátár a cruti ocaó n-airfitiud. Is espa .i. is feles
4631] didiu ol Medb a techt is foraib bíaid búaid in tslóig. Is airiund
4632] arbáget dano or Ailill. Ni regat lend ol Medb. Anat didiu ol


p.147


4633] Ailill. Nách ainfet dano ol Medb. Ficfit fornd iar tíachtain
4634] ol si & gébtaít ar tír frind. Ceist cid dogéntar fríu or Ailill
4635] innách maith a n-anad nách a techt A nguin ol Medb. ní
4636] chélam as banchomarle or Ailill. ní maith a n-asbir. La sanais
4637] ón ol Fergus ní maricfe úair is áes comchotaig dúinni nar
4638] nUltaib acht ma non gontar uli. Cid ed ón dorigenmaísní ro fetfaimmais a denom ol
4639] Medb. Ár atúsa sund mo sainteglach díb tríchtaib cét ol si.
4640] & atát na .uii. Mane .i. mo secht meic .uii. tríchait chét cotaroí
4641] a toccad ol si .i. Mane Mathramail & Mane Athramail &
4642] Mane Morgor & Mane Mingor & Mane Moepirt .i. iss eside
4643] Mani Milscothach Mane Andóe. & Mande Cotageib Ule. Is eside
4644] tuc cruth a máthar & a athar. & a n-ordan dib línaib. Nipá fír
4645] són ol Fergus. Atát .uii. ríg sund din Mumu & xxx.a cét la
4646] cech n-ae comchotach dúinni nar nUltaib. Dobérsa cath duit
4647] ol Fergus for lár in dúnaid hi tam cosna .uii. trichtaib cét sin
4648] & com thrichait chét fadéin & co tríchait chét na nGalión Acht
4649] ni thacersa aní sin ol Fergus. Arlifimni na hócu chena conná
4650] gébat forsin tslóg. Secht .xxx. {folio 57a}chét deac lenni ol Fergus.
4651] iss é lín ar ndúnaid cenmothá ar ndaescorslúag & ar mná. Ar itá
4652] a rigan la cach ríg sund hi comaitecht Medba & cenmothá ar
4653] maccáemu. Iss e in t-ocht(m(
[gap: extent: 1 letter]
(d) .xxx. chét déac inso .i. xxx.
4654] cét na nGalión. Fodailter fón slóg ule. Cumma lem ol Medb
4655] acht na robat isin chaír chomraic i taat. Is ed dognith and
4656] iarom fodailte in Galióin fon slóg.))


4657] Dollotár ass arna bárach do Móin Choíltrae dosnáirthet ocht
4658] fichit oss n-allaid and i n-óenalaim. Cúartait impu nos gonat
4659] íarom. Nách airm thrá i mbuí fer donaib Galionaib is hé
4660] arddaánaic. acht .u. oss arránic in slóg ule diib. Dotháegat
4661] iar sudiu i mMag Trego & scurit and & arfognat doib. Asberatsom
4662] is and sin ro gab Dubthach in laíd seo.


    4663] .r.
  1. Atmaid nád chúalaid co sse
    4664] costecht fri tress nDubthaige
    4665] slúagad n-ímdub arubtha
    4666] fri Findbend mna Ailellá.

  2. p.148

  3. 4667] Doficfe in slúagadach
    4668] gébas ar cend éte Murthemne.
    4669] ibait fíaich lúgbairt lacht
    4670] di gnáis inna muccaide.
  4. 4671] Gébaid Crann fóitech friíthu
    4672] nís léicfe i Murthemniu
    4673] con roisc opair fer Féne
    4674] isin tsléib túad Ochaíni
  5. 4675] Crib ol Ailill fri Cormac
    4676] taít co comsaiged far mac
    4677] ní tháet di maigib in búair
    4678] nach robda fuam in tslúaig
  6. 4679] Bid cath inso iarsind úair
    4680] la Meibd co tríun im tslúaig
    4681] bíait colnai de iné de
    4682] dianub thí in ríastarthé.


4683] Dosfóbair thrá ind Némain .i. in Badb la sodain & nip sí sin adaig bá
4684] sámam dóib la budris ind athig .i. Dubthaig triana chotlud. Foscerdat
4685] inna buidne fo chétóir & fochérd dírna mór din tslóg coluid
4686] Mebd día chosc. Dothíagat iarom co féotár i nGránairud
4687] Tethba .i. Gránard indiu túascirt. Iar tabairt imthúsa fordallaig forsin slúag
4688] dar grellacha & dar srutha.


4689] Dobreth robud o Fergus i suidiu co Ultu ar chondalbi
4690] bátirsidé hi cess calléic acht Cu Chulaind & a athair .i. Sualtaim.
4691] Dolluid Cú Culaind & a athair íar ríachtain ind robaid o Fergus
4692] co mbátár i nIraird Cuillend .i. Crossa Caíli oc frecomét in tslúaig and. Atta
4693] menma in tslóig ocom innocht ol Cu Chulaind fri athair.
4694] Orthá .i. eirg úan co rrobud do Ultaib. isim écensa techt i ndáil
4695] Fedelmae Noíchride .i. i ndáil a hinailte boí i comair
4696] Con Culaind i ndormainecht .i. fó chlith dim glinniu fadein dochóid friae.
4697] Dogní id n-erchomail iarom ría techt & scribais ogum inna
4698] menoc & focheird im úachtar in corthe.


4699] Dobreth didiu tuus na conaire do Fergus ríasin slúag {folio 57b} Luid


p.149


4700] Fergus didiu fordul mór fadess co fórsed do Ultaib terchomrac
4701] slóig ar chondailbi doróniseom sin. Arigthi Ailill & Medb ba
4702] and asbert Medb
    1. 4703] A Ferguis is andam amne.
      4704] cinnas conaire cingme.
      4705] fordul fadess no fothúaid
      4706] tiagmai tar cach n-ailetúaith.
    2. 4707] Atotágathar dia mbrath
      4708] Ailill Aie lía slúagad.
      4709] ni tharat menmain co se
      4710] do thús inna conaire.
    3. 4711] Maso chondalbi dogní
      4712] na tuíd inna echraidí.
      4713] bés adchotar nech aile
      4714] do thosach na conaire.

4715] ro recair Fergus.
    1. 4716] A Medb cid not medraisiu
      4717] ni cosmail fri mrath inse.
      4718] is la hUltu a ben trá
      4719] a tír tarndotuidisa.
    2. 4720] Ní ar amlessaib in tslúaig
      4721] tíagu cech fordul a húair.
      4722] do imgabail in mórgeine
      4723] immandig Mag Murthemne.
    3. 4724] Ní arná corad mo chiall
      4725] arna fordulu no tíag.
      4726] dús in rimgaib ced iar táin
      4727] Coin Culaind mac Sualtaim.


4728] Tecait trá co mbátár i nIraird Chuillend. .i. is fris atberar Crossa Cail indiu Eirr & Inell.
4729] Foich & Fochlam a nda ara. Cethri meic Iraird meic
4730] Ánchinne l^ cethri meic Nera meic Núado meic Taccain ut in alis libris inuenitur. It esidé no bitis remain resin slog do imdidnad


p.150


4731] a mbretnas & a fortcha & a mbrat ar nácha salchad dendgor in
4732] dírma. Fogabatside in n-id focheird Cú Culaind. & arigsitár .i. atconcotár
4733] in geilt geltatár ind eich. Ar geltatar dá ech Sualtaim a fér
4734] cona bun a talam. Lelgatár .i. lomraiset im da ech Con Culaind in n-úir
4735] co rrici na clocha i ndegaid ind feúir. sudit íarom co tánic in
4736] slóg & aruspettet .i. sennit a n-áes ciuil. Dosberat i lláim Fergusa meic
4737] Róich in n-id arlégaside in n-ogum boí isind id. Asbert Medb
4738] iar tíachtain cid frisin n-anaid and anmai or Fergus frisin n-id
4739] n-ucut atá ogum inna menuc & iss ed fil and ná tíagar secha co
4740] n-étar fer ro laa id samlaid cona óenláim & óenslat día tá &
4741] friscuriur mo phopa Fergus. Fír ol Fergus Cu Chulaind rod la
4742] & it é a eich geltatar in mag so. & dambeir i llaim in druad
4743] & cachain Fergus in laid so sís.
    1. 4744] Id inso ced sloindnes dún
      4745] ind id cía fo tá a rún
      4746] cía lín ro lá insé
      4747] inn úated nó in sochaide
    2. 4748] In dene erchóit don slúag
      4749] má docoiset ude n-úad
      4750] finnaid a druide ní ar sin
      4751] cid frisi farcbad in t-id

4752] in drui dixit
    1. 4753] Crephnas churad caur rod lá
      4754] lán aingces for erreda
      4755] astúd rurech ferg i ndá
      4756] óenfer co n-óenlaim ro lá l^ feirg i ndáil ro lá oenfer co n-óenláim
    2. 4757] in nách día réir slúag ind ríg
      4758] inge máro choilled fír
      4759] conid ro lá uaib nammá
      4760] óenfer amal fer ro lá
      4761] nocon fetur acht isin
      4762] ní frisi corthe in t-id.

      id inso .c.s.


4763] Asbert Fergus íarom friu má saraigthe in n-id-se ol se nó
4764] má thíastá secha cia beith i lláim duni no i taig fó glas ricfe


p.151


4765] i ndead ind fir ro scríb in n-ogum n-ind. & genaidside guin
4766] dune díb ría mmatain mani laa nech úaib id samlaid. Ní háil
4767] dúinni ém guin dune dín fó chétóir ol Ailill. Regmai for
4768] muncind ind feda móir ucut frind andes. & ni ragam tairiseom
4769] eter.{folio 58a} Ra selgatár na budni iarom in fid resna carptib. Iss ed
4770] ainm in puirt sin Slechta. Is and atá Partraige. Mad íar
4771] n-arailib im [H] dorala and so [M] imacallaim eter Medb & Fedelm
4772] banfáith amal ro innisimar remoind. & [H] danois [M] iarsind frecra
4773] do [H] ratsi [M] for Medb ro sl[H] echtad [M] in fid .i. deca dam or Medb co
4774] bia mo fechtas. is anso dam or ind ingen níro láim súil toraib
4775] isind fid. Is ar bías ón or Medb silsimini in fid. dognither
4776] dano ani sin. conid sed ainm in puirt sin Slechta. Feotár
4777] iarom i Cúil Sibrille .i. Cennannas ferais snechta mór forru co fernnu fer & co
4778] drochu carpat.


4779] Bá moch a mmatan arna bárach do érgiu nirbo hí sin adaig
4780] ropa sám dóib lasin snechta & ní airgénsat bíada dóib ind
4781] adaig sin. Nipo moch didiu dolluid Cú Chulaind asa bandáil.
4782] anais co foilc & co fothraic. Dotháet iarom for lorg in tslóig.
4783] Ní má lodmar dó ol Cu Chulaind ná mertamar Ultu ro léicsem
4784] slóg forru cen airfius Cure airdmius dún tarsin slóg ol
4785] Cú Culaind fri Lóeg co fessammar lín in tslóig. Dogní Lóeg
4786] aní sin & asbeir fri Coin Culaind. is mesc limsa ol se aní siu ni
4787] ermaisim. Nípá mesc atchíu acht co risa ol Cu Culaind. tair
4788] isin carpat didiu or Láeg. Tic Cú Culaind isin carpat & focheird
4789] airdmius forsin lorg iar céin móir. Cid tussu. or Láeg ní réid fort.
4790] Is assu ém damsa ol Cu Chulaind oldás daitsiu. air itát tri búada
4791] formsa .i. búaid roisc & intliuchta & airdmessa. ro láosa didiu tra
4792] ol se fomus forsaní sin Is sí seo in tres árim is glicu & is dolgiu dorigned i nHerind .i. árim Con Culaind for feraib Herend ár Tána .& árim Loga for sluag Fomórach ar Cath Maige Tured. & árim Ingciúil for slóg Bruidni Da Dergae. Ochtricait chét deac inso ol se ara
4793] rím acht forodlad in t-ochtmad .xxx. chet deac fón slóg n-ule
4794] conid mesc fria rím .i. xxx. chét na nGalión


4795] Dolluid Cu Chulaind iarom timchell in tslóig co mboí oc Áth
4796] Grena benaid gabail i sudiu óenbéim cona claidiub & saidsíus
4797] for medón na glassi cona díchtheth carpat friae di síu nách
4798] anall. Dofuircet oco Eirr & Inell Fóich & Fóchlam a nda ara.


p.152


4799] Benaidsom a cethri cinnu díb & focheird for cethora benna na
4800] gabla. Is de atá Ath nGabla. .i. oc Beloch Caille Móre fri Cnogba atúaid


4801] Tiagait íarom eich in cethrair i n-agid in tslóig. & a fortchai
4802] forderga foraib indar leó bá cath boí ara cind isind áth
4803] Dothéit buden úadib do déscin ind átha ni acatár ní and acht
4804] slicht ind óencharpait. & in gabul cosna cethri cinnu. & ainm
4805] ogaim íarna scribend ina tóeb Ric in slúag uli la sodain. In
4806] diar muintirni na cenna ucut ol Medb. Is diar muintirni ón &
4807] is díar forclidib or Ailill. Ardléga fer díb in n-ogum ro boí i
4808] tóeb na gabla .i. óenfer rod lá in gabuil cona óenláim & ní
4809] théssid secce conda rala nech úaib co n-áenláim cenmothá
4810] Fergus Is machtad ol Ailill a thraite ro bíth in cethror.
4811] Nápad ed bas machdad {folio 58b} lat ol Fergus bád béim na gabla di
4812] bun óenbéim & mássu óenleód a bun is crichidiu de & a intádud
4813] in tucht sa ol ní claide ro clas rempe & is a íarthur carpait ro lád
4814] co n-óenláim. Dingaib dind in n-ecin seo a Fergus ol Medb.
4815] Tucaid carpat damsa trá ol Fergus conda tucsa ass. co ndercaiss
4816] inn óenleód a bun brissis Fergus iarom cethri carptiu déac día
4817] charptib. combo assa charput fessin dosbert a talmain co n-aca
4818] ba hoenleód a bun. Is tabartha do airi ol Ailill indass in
4819] ceniuil cosa tíagam. Érgnad cách úaib a bíad. Nírbo sám
4820] dóib irraír lasin snechta & innister dún ní do imtechtaib &
4821] airscélaib in ceniuil cosa tíagam.


4822] Is and sin trá adfessa dóib imtechta Con Culaind. Imcomarc
4823] Ailill iarom inn é Conchobar dorigni seo. Nach hé ol Fergus
4824] ni tergadside co hor críche cen lín catha immi. Ceist inn é
4825] Celtchar mac Uthidir. Nách hé ní thargadside co hor críche
4826] cen lín catha imbi. Ceist inn é Eógan mac Durtacht. Nach hé
4827] ol Fergus ni thargadside tar or cococriche cen tríchait carpat
4828] n-imrind imme. Is é fer dogenad in gním ol Fergus Cu Chulaind.
4829] Is é no benfad a crand óenbémim di bun & no génad in cethrur
4830] ucut hi prapi ro mbíthá & doragad dochom críche & a ara.


4831] Inna formolta inso sís


4832] Cinnas fir or Ailill in Cú rochúalammár la hUltu. Cia háes
4833] in gillai sin is irdairc. Ni handsa ém ol Fergus inna .u. bliadain


p.153


4834] luid dia cluchiu cosin macraid do Emain Machi. Issin tsessed
4835] bliadain luid do foglaim gaiscid & chless la Scáthaig. Obicitur Tochmarc Emire de so. Isin
4836] tsechtmad bliadain gabais gaisced. Isin tsechtmad bliadain
4837] déc a áes ind inbaid sea. Inn é sin as andsam fil la Ultu ol
4838] Medb. For cach n-aí ém ol Fergus ni fairgébasu ar do cind
4839] láech bas andsu. ná rind bas áigthidiu ná bas altnidi ná
4840] bas athlaimi nó láth bas luinniu. ná fíach bas feólchairiu.
4841] ná comlond a áesa ródsá co trían. ná léo bas feocru ná cláriud
4842] comlaind. na hórd esorcthe ná comla ergaile. ná bráth for
4843] buidne. ná ergaire mórslúaig bas inraici. Ní fuircébasu and
4844] fer rosasad a áes. & a ás. & a erriud. & a erúath. a erlabra. a
4845] áinius. a irdarcus. a guth. a cruth. a chumachta. a cas. a chless.
4846] a gaisced. a béim. a bruth. a barand. a búaid. a brath. a búadrisi.
4847] a foraim. a fómsigi. a fíanchoscur. a déni. a tarptigi. a decrad.
4848] co cliuss nonbair for cach rind amal Choin Culaind.


4849] Ní dénaimsea baa de sin ol Medb. I n-óenchorp ataside.{folio 59a}
4850] fodaim guin. ní mou gabáil. lasanní is áes ingini macdacht
4851] insin & ní thángatár a fergnima beus. Ni ar ni són ol Fergus.
4852] nibo machdad dagním do dénam dossom indiu. ar cid in tan
4853] ba soosom batír ferdai a gníma.


4854] Na macgnímrada inso sís


4855] Altasom ém ol Fergus la mathair & la athair ocond
4856] dairggdig i mMaig Murthemne. Adfessa dó airscéla na
4857] macraide i nEmain. ár bíit trí chóecait mac and ol Fergus
4858] oc cluchiu. Is amlaid domel Conchobar a flaith. trían ind
4859] laí oc déscin na macraide. A trian n-aill oc imbirt fidchille.
4860] A trian n-aill oc ól chorma conid gaib cotlad de. Cia bemni
4861] for longais ní fil in nÉre óclaig bas amru ol Fergus.


4862] Gudid Cú Culaind día máthair didiu a lécud dochom na macraide.
4863] Ní rega ol a mathair condit roib cáemtecht di ánrodaib
4864] Ulad. Rochían limsa anad fri sodain ol Cu Chulaind. Incoiscsiu
4865] damsa ced leth atá Emain. Fathúaid amne ol a mathair & is
4866] doraid a n-ude ol si atá Slíab Fúait etruib. Dobér indass fair
4867] ol Cu Chulaind amim


4868] Teit ass iarom & a scíath slissen laiss & a bunsach & a lorg


p.154


4869] áne & a líatrait. Focherded a bunsach ríam conda gebed ar loss
4870] resíu dorótsad a bun for lár Téit cosna maccu iarom cen
4871] naidm a fóesama forru. ár ní théged nech cucu ina cluchimag
4872] co n-arnastá a fóesam. Ni fitirsom aní sin. .i. in ges boí foraib Non saraigedar
4873] in mac ol Follomon mac Conchobair sech rafetamár is di
4874] Ultaib dó. Argu[H] ntís do benaid foo. [M] Focherdat a trí cóecta
4875] bunsach fair & arsisetar isin scíath slissen uli lesseom.
4876] Focherdat dano a líathróite uli fairseom. & nos gaibseom cech
4877] óenliathróit ina ucht. Focherdatdano an tri .lll. lórg ána fair
4878] araclichsom conach ráncatár hé & gabais airbir díib fria aiss.
4879] Ríastartha immiseom i sudiu indar lat ba tinnarcan asnort cach
4880] foltne ina chend lasa comérge conérracht. Indar lat bá hoíbell
4881] tened boí for cach óenfinnu. Iadais indara súil connárbo lethiu
4882] indás cró snáthaiti Asóilgg alaile combo móir béolu midchúaich
4883] Doérig día glainíni co rici a hou. Asoilg a beólu coa inairddriuch
4884] combo ecna a inchroes. Atreacht in lúan láith assa mulluch.
4885] Benaid fona maccu iarom. Doscara .l. mac diib síu ristaís
4886] dorus nEmna. Forrumai nonbor díib thoromsa & Conchobar
4887] bámár oc imbirt fidchille. {folio 59b}Lingidsom dano tarsin fidchill i
4888] ndegaid ind nónbair. Gaibid Conchobar a rig. Ní maith
4889] airrailter in macrad ol Conchobar. Deithbir damsa a popa
4890] Chonchobair ol se. Dosroacht do chluchiu óm thaig óm mathair
4891] & ómm athair. & ní maith ro mbatar frim. Cia th'ainmseo ol
4892] Chonchobar. Setanta mac Sualtaim atomchomnaicse. & mac
4893] Dechtere do phetharsu. Níba dóig mo chonpére sund. Ced náro
4894] nass do foessamsu dano forsna maccu ol Conchobar. Ní fetarsa
4895] aní sin ol Cú Culaind. Gaib it láim mo fóesom airtho didiu.
4896] Atmu ol Conchobar. La sodain doellasom forsin macraid
4897] sethnón in taige. Ced taí dano dóib innossa ol Conchobar.
4898] Coro nastar a foesom formsa dano ol Cu Chulaind. Gaib it
4899] láim didiu ol Conchobar. Atmu ol Cu Chulaind, Lotár uli isa
4900] cluchemaig iarom & atarachtatár in maic hí ro slassa and.
4901] Fosráthatar a mummi & a n.aiti.


4902] Fecht n-and dano or Fergus in tan bá gilla ní chotlad i
4903] nEmain Macha co matain inndis dam ol Conchobar fris cid ná
4904] cotlai. Ní dénaim or Cu Culaind cen chomard frim chend


p.155


4905] & frim chossa. Dobreth iarom la Conchobar coirthe fria chend
4906] & araile fria cossa. & dogníth imdai fo leith dó etarro.


4907] Luid in fecht n-aile dano araile fer día duscudsom co mbensom
4908] dia durnd ina étan co rruc tulchlár ind étain co mboí forsind
4909] inchind & cor thrascair in corthe cá rigid. Rofes or Ailill
4910] robbó dornd niad & ropo rig rúanada. O sin trá ol Fergus
4911] ní laimthesom do dúscud co ndusced a óenur.


4912] Aided na maccraide inso


4913] Baí in fecht aile dano oc áni líatraiti i mmaig in cluche fri
4914] Emain anair Do leith dano dó a óenur frisna tri cóectu mac
4915] conbóing airthiu. iarom cach cluchiu ind indas sin caidche.
4916] Gabait in gillai oc sudiu imbirt a dornd foraib conid apad .l.
4917] mac díib. Téit for teched la sodain co mboí fo adurt imdai
4918] Conchobair conerget Ulaid imbi conergimse & Conchobar
4919] laisseom. Conerigsom fón imdaí dano co corastar de in
4920] n-imdaí cosin .xxx. láth ngaile ro boí indi co mboí for lár in
4921] tigi. Sedait Ulaid imbi la sodain isin tig. Córaigmitni iarom
4922] or Fergus & sídaígmít in macraid friseom iar sin.


4923] Cath Eógain meic Derthacht do Concobar inso.


4924] Boí imnisse chatha eter Ultu & Eogan mac nDurtacht.
4925] Tíagait Ulaid don chath. Facabarsom inna chotlud. Maiti
4926] for Ultu Facabar Conchobar & Cuscraid Mend Macha &
4927] sochaide mór olchena. Dofúsciseom a ngol. Sínithi iarom
4928] co memdatar in a liic ro batár immi. Hi fíadnaise Bricriu
4929] ucut dorónad ol Fergus. Atraig la sodain. Cotricimse fris
4930] i ndorus ind lis. & mé athgaíte. Fuit Dia do bethu a popa
4931] Fergus ol se. Cáte Concobar. ni etarsa ol mé. Teit ass iarom.
4932] Ba dorcha ind adaig. Fóbair a n-armach. Co n-acca ara
4933] chind in fer & leth a chind fair. & leth fir aile fora {folio 60a}muin.
4934] Congna lem a Chú Chulaind ol se rom bíth & tucus leth mo
4935] bráthar ar mo muin beir síst lim. Ni bér or se. La sodain
4936] focheírt in n-aire dó. Focheirdsom de. Immasínithar dóib.
4937] Doscarthar Cu Culaind. Cu cuala ní in boidb dinib collaib. Olc
4938] damnae laích fil and fo chossaib aurddrag. La sodain fónérig
4939] Cu Chulaind & bennaid a cend de cosind luirg áne & gabaid


p.156


4940] imman liathraite riam dar in mag. In fail mo phopa Conchobar
4941] isind ármaig se frisgairside dó. Téit chuci conid n-acca issin
4942] clud & ro boí ind úir imbi do cach leth día diclith. Cid día
4943] tánac isin n-ármag ol Conchobar co ndeochais uathbás and.
4944] Tanócaib asin chlud la sodain ni thurcébad sesser linni di
4945] trenferaib Ulad ní bad chalma. Tair reond don tig ucut ar
4946] Conchobar [gap: scribal homoiteleuton/extent: 13 words]díanom thísad mucc fonaithe robadam béo. Ragsa
4947] conda tuc ar Cu Culaind. Téit ass iarom co n-accai in fer
4948] ocond fulucht i mmedón ind feda indara lam dó cona gaisciud
4949] inti ind lám n-aill oc funi in tuircc. Ba mór a úathmaire ind
4950] fir fanópairsom arapa & dobeir a chend & a muicc laiss. Loingid
4951] Conchobar iar sin in torc. Tíagam díar tig or Concobar.
4952] Condrecat fri Cúscraid mac Conchobair. Bátár dano tromgona
4953] fairside dobeir Cú Chulaind fora muin. Dollotár iarom a tríur
4954] co hEmain Macha.


4955] Aided na tri nonbor inso & in fath arna laimthé a nguin ina
4956] cess.


4957] Fecht aile dano bátár Ulaid inna noendin. Ní boí noenden
4958] linni iarom for Fergus for mnaíb & maccaib nách for neoch bís
4959] fri crích nUlad anechtair nach for Coin Culaind & fora athair.
4960] & ane ní lamar fuligud forrosom. Ar conscescing in cess for
4961] intí nod goin. l^ a meth l^ a garséle. Tonnecat tri nónbor a
4962] hinsib Faíche lottar for in n-íarless tan bamár inar noendin.
4963] Égit in bantrocht isind liss. Boí in macrad i mmaig in
4964] cluchi. Doíagatside fóna hegme amal atchoncatár in macrad
4965] na firu duba duabsecha. Tíagait ar teched ule acht Cu Culaind a
4966] óenur. Imbertside na lamlecca foraib & a luirg áne foraib.
4967] Marbaid nonbor diib & facbait .l. cned fairseom & documlat
4968] ass iarom olchena. Fer dorigni inna gnima sin inraptar lán a
4969] cóic bliadna nirbo machthad ce na thísed co hor cocríchi & ce
4970] no eisged a cinnu don chetror ucut.


4971] Aided con na cerda inso la CoinCulaind & aní día fil
4972] Cu Chulaind fairseom


4973] Rafetammár ém in gilla sin ol Conall Cernach & ní messaite


p.157


4974] fria fis is dalta dún. Nípu chían iarsin gním adchúaid Fergus
4975] indossa co ndernasom bét n-aile. Dia forgéni Cauland cerdd
4976] oegidacht co Conchobur asbert Cauland iarom nábad sochaide
4977] no bertha chucai áir nípu du thír na ferund dó a fuirec dorigni
4978] acht do thorud a dá lám & a tharnguir. Luid Conchobar iarom
4979] & .l. cairptech imbi do neoch{folio 60b} ba sruthem & ba haeregdu inna
4980] caurad.


4981] Adell Conchobar laiss iarom a cluchemag. Ba bés dano
4982] dó do gs a n-adall & a tadall oc techt & oc tuidecht do
4983] chuingid a bennachda cosna maccu. Co n-accai iarom
4984] Coin Culaind oc áin líathroti frisna trí cóectu mac & birt a
4985] ráena forru. In tan ba háin phuill dog nitis. no linadsom in
4986] poll dia liathrotib & ni chumcaitis in meic a ersclaige. In tan
4987] batir heseom ule dobictis in poll arachlichedsom a óenur conná
4988] téged cid óenlíathróit ind. In tan bá n-imtrascrad dognítís
4989] dorascradsom na tri .l. mac a oenur. & ni chomraiced imbiseom
4990] lín a trascartha. In tan dano bá n-imdírech dognítis dosnergedsom
4991] uli co mbítís tornochta. & nocon ructaísseom im cid a
4992] delg asa brotsom nammá.


4993] Ba hamra la Concobar aní sind. Asbertsíde in etarbíad a
4994] gnímu acht tised dóib co áes ferdatad. Asbert cách etardabíad.
4995] Asbeir Concobar fri CoinCulaind. Tair lem ol se dond fleid
4996] día tíagom dáig ot áegi. Nimda sátech dom cluchi béos a
4997] bobba Chonchobair ol in gilla ragatsa in far ndíaid.


4998] O ráncatár uli iarom don[H] d fleid. [M] Asbert Cauland fri
4999] Concobar in frithalid nech infar ndíaid ol se. Náthó ol
5000] Conchobar. nírbo chuman laiss dal a daltai inna díaid. Atá
5001] árchú .i. cú doratad dar muir .i. cuilen brotcon. lemsa ol Culand. tri slabrada fair & triar cacha slabraide.
5002] A hEspáin dosfucad. Leicther de dáig ar n-indili & ar cetra
5003] & duntar in less.


5004] Tic in gilla fo sodain. Fónópair in cú. Nos fethedsom a
5005] cluche colleic. Focherded a líathróit & focherded a loirg ina
5006] díaid com mbenad in liathroit. Níbo moo in band oldas a chéle
5007] & focheird a bunsaid inna ndíaid conda gebed re totim. & niro
5008] tairmesc a cluchi immi. ce ro boí in cú oca ascnam. Torbaís
5009] Conchobar & a muinter aní sin connarbo etir leo a ngluasacht


p.158


5010] indar léo ni faircbitís i mbethaid ara cind cid ersloicthe in less.
5011] In tan didiu dolluid in cú chucaiseom focheirdseom úad a líathróit
5012] & a loirg. & frisíndle in coin cona díb lámaib .i. dobeir indara
5013] láim dó fri ubull bragat in chon. Dobeir araile fria chúl bentai
5014] frisin corthe inna farrad co sescaind cach ball de a lethe. Mad
5015] iar n-arailiu im is a líatróit ro lásom inna beolu co rruc a
5016] inathar thrít.


5017] Comérgit Ulaid ara ammus. araill dib for less. araill for
5018] dorus liss. Damberat i n-ucht Conchobair. Fochertar armgrith
5019] mór leo .i. mac sethar ind ríg di folmaisiu a báis. Dothéit
5020] Culand issa tech la sodain. {folio 61a} Sengallócclach dimór do bhi ag Ó Dómnaill .i. Ó Cuirrin iss é fuair Tobar I Chuirrin a nDun na nGall Fo chen duit a maccain fo déig
5021] cridi do máthar Messe im ní mád airgénus fleid. Is bethu
5022] immudu & is trebad immaig mo trebad i ndegaid mo chon. nirbo é in tres cú ro boí i n-inchind Congánchnis in cú sin amal is cétfaid do foirind. ar is do dígail Con Roí for Ultaib dodeochaid Conganchnes & fota a haithli na Táná cid hesidé & hi cind a secht mbliadna ro marbsom (.i. Cu Chulaind) coin na cerda. Conid bréc amlaid sin cétfaid na fairni út ar is a hEspain tucad cú na cerda amal innister hi curp in sceoil.,
5023] Conággaib ainech & anmain damsa ol se in fer muintire ruccad
5024] úaim .i. mo chú. Robo dín & ditiu diar feib & ar n-indili.
5025] Ropo imdegail cacha slabra dún eter mag & tech. Ni mór bríg
5026] ol in gilla ébéltair culén din chúani chétna lemsa duit &
5027] bíam cúsa do imdegail do chethra & dot imdegail féin colléic cor
5028] ása in cú hísin & corop ingníma. & imdíusa Mag Murthemne
5029] uile noco mberthar uaimse eit na halma ass manip aúrderg
5030] limsa. Bid Cú Culaind t'ainmsiu íarom or Cáthbad. Maith
5031] lem cid ed mo ainm ol Cú Fer dorigni sin amdar lána a .ui.
5032] bliadna nipu machdad cé doronadside dagním ind inbuid sea
5033] in tan ata lána a secht mbliadna déc ol Conall Cernach.


5034] Aided tri mac Nechta Sceni inso sís.


5035] Dogéni fecht aile dano ol Fiacha mac Fir Febe. Boí Cathbad
5036] druí hi fail a meic .i. Conchobair meic Nessa. Cet fer ndéinmech
5037] dó oc foglaim druidechta úad is é lín doninchoisced Cathbad.
5038] Íarmifoacht araili dia felmaccaim do sudiu cid díambad maith
5039] a llá sa. Asbert Cathbud ócláech no gébad gaisced and forbíad


p.159


5040] a ainm Herind co bráth ar gním gascid & no mertaís a
5041] airscéla ca brath. Rochlunethar Cu Chulaind aní sin. Dothéit
5042] co Conchobar do chuingid gascid. Asbeir Conchobar cía
5043] dorinchoisc duit. Mo pobba Cathbath ol Cu Chulaind. Rofetammar
5044] ém ol Concobar. Dobeir gai & scíath dó. Bertaigthus for
5045] lár in taige conna ternó ní dona .u. gaiscedaib déc no bitís di
5046] imforcraid hi tegluch Conchobair fri maidm n-airm no fri
5047] gabáil ngasced do neoch. Co tardad dó gaisced Conchobair
5048] féin. Falloingside im eseom & bertaigthi hé & bennachais in ríg
5049] bá gaisced & asbert céin mair túaith & cenel díanid rí in fer assa
5050] harm so. Dafic iarom Cathbad chucu & asbeir in gaisced gebes
5051] in gilla or Cathbad. ed ol Conchobar. Ní sirsan do mac a
5052] máthar ém ol se. Ced ón nách tussu ém donarchossaig ol
5053] Conchobar. Nách mé écin ol Cathbad. Cid dochana (?) duit
5054] in bréc do imbirt form a siriti ol Conchobar fri CoinCulaind.
5055] A rí Féne ní bréc {folio 61b}ol Cú Chulaind. Is hé dorinchoisc dia
5056] felmacaib i mbúaruch & rachúalasa fri hEmain andess &
5057] dedeochadsa chucutsu iarom. Is maith ane in laa ol Cathbad
5058] is glé bid airdairc & bid animgnaid intí gebas gaisced and acht
5059] bid duthain nammá. Amra brigi són ol Cu Chulaind acht ropa
5060] airdercsa. maith lim cen co beind acht óenlá for domun.


5061] A lláa n-aile imchomairc araile fer dona druídib cid díambo
5062] maith a lla sin. Nech no ragad hi carpat and for Cathbad
5063] forbíad a ainm Herind co bráth. Roclunithar iarom Cu Culaind
5064] sin. Dothetside co Conchobar co n-epert fris a popa Chonchobair
5065] ol se carpat damsa Dobeirsíde carpat dó. Forrurim a láim eter
5066] di fertais in carpait co mmebaid in carpat. Brissis in dá carpat
5067] deac in cruth sin. Doberar dó iarom carpat Conchobair.
5068] Foloingside heseom Téit isin carpat iar sudiu & ara Conchobair
5069] leiss. Imsoí in t-ara .i. Ibor a ainm side in carpat foíseom.
5070] Tair isin charpat fechtsa ol in t-ara. It cóema na heich am
5071] cóemsa dano a maccán ol Cu Chulaind. Tair ríun timchell
5072] nEmna nammá & rot bía a lúag airi. Téit ón dano in t-ara
5073] & cotnéicnigidar Cu Chulaind iar sudiu co dairled forsin slige do
5074] chelebrad dona maccaib & condam bennachtaís in meic. Gáid
5075] dó dano co tairled in sligid dorísi o tháncatár ón dano asbert
5076] Cu Chulaind frisin n-araid indaig brot forsin n-echraid trá ol se.
5077] Ced leth ón ol in t-ara céin adindain in tslige or Cu Chulaind.


p.160


5078] Tecait di sudiu co Slíab Fuait forreccat Conall Cernach and.
5079] Do Chonall dano dorala imdegail in chóicid a llá sin fo bíth
5080] no bíid cach láth gaile do Ultaib a laa hi Sleib Fúait fri snádud
5081] neich dothíssad co n-airchetul l^ do chomroc fri fer combad
5082] and sin condrístá fris arná teised nech dochum nEmna cen
5083] rathugud. Do sónmigi sin tra or Conall. Rob do búaid &
5084] choscor. Eirgsiu trá a Chonaill don dún & rom leicsea oc
5085] forairiri sund colléic or Cu Chulaind. Bid lór són or Conall
5086] mad fri snádud neich co n-airchethul. Mád do chomruc fri
5087] fer im is rom són daitsiu co se beus. Bés nípu hécen ón etir
5088] ol Cu Chulaind. Tíagam etarphort ol Cu Chulaind do déscin
5089] úan for fertais Locha Echtra. Is gnath airiseom óc féne and.
5090] Is maith lim or Conall. Tíagait ass íarom. Focheirdseom
5091] cloich asa thábaill co mmebaid fertas carpait Conaill Chernaig.
5092] Cid frisind rolais in cloich a maccain or Conall do phromad
5093] mo lám & dírge mo urchair or Cu Chulaind. & is bés duibsi far
5094] nUltaib ní réidid tar [H] églindne[M] Aircsiu do Emain aridisi a
5095] phopa Conaill & rom leicse sund oc forairi. Maith lim dano
5096] or Conall. ni dechaid {folio 62a}Conall Cernach sech in magin iar sudiu.
5097] Teit Cú Chulaind ass íarom do Loch Echtra. & ni fuaratar nech
5098] and ara chiund. asbert in t-ara fri Coin Culaind ara n-urthaítís
5099] do Emain co társitís ól and. Acc ol Cu Chulaind. Ced slíab
5100] inso thall ol Cu Chulaind. Slíab Monduirnd ol in t-ara.
5101] Tíagam co risam ol Cu Chulaind. Tíagait iarum co rrancatár.
5102] Iar riachtain dóib in tslébe. imchomarcair Cu Chulaind iarom
5103] cia carnd ngel inso thall i n-úachtor in tslébe. Findcharnd ol
5104] in t-ara. Ced mag aní thall ol Cu Chulaind. Mag mBreg ol in
5105] t-ara. Adfét dó dano ainm cech prímdune eter Themair &
5106] Cenandas. Adfét dó chetumus a n-íathu & a n-áthu. a n-airdirci
5107] & a treba. a ndúne & a n-arddindgnu.


5108] Inchoscid dó dano dún tri mac Nechta Scéne .i. o Inbiur Scéne Fer Ulli mac Lugdach a n-athair & Nechtan Scéne a mmáthair. Ulaid dano ro marbsat a n-athair iss air ro batár hi cocad faraib. .i. Foill &
5109] Fandall & Túachell a n-an[H] mandaidi.[M] Indat eside asberat or
5110] Cu Chulaind nách móo fil do Ultaib i mbethaid oldás ro beótarsom


p.161


5111] dib. At é écin ol in t-ara. Tíagom conda risam or Cu Chulaind.
5112] Is gúais dúnn em ol in t-ara. Ní día imgabáil ám tíagma ol
5113] Cu Chulaind. Tíagait ass iarom & scorit a n-eochu oc commor
5114] mana & aba allándess úas dún a chéle. & srethe in n-id boí forsin
5115] corthe róut a láma isin n-abaind & leicthe la sruth dáig ba coll
5116] ngisse do maccaib Nechta Scene aní sin. Arigitside iarom
5117] & dothíagat a ndochum. Contuli Cu Chulaind iarom ocon
5118] chorthe iar lécud ind ide frissin sruth & asbert frisin n-araid.
5119] nim dersaige fri úathad nom díusca im fri sochaide. Bá himecal
5120] im in t-ara colléic & indlidside a carpat & dosrenga a fortgae
5121] & a forgaimniu ro batár for Coin Chulaind úair nach rolamar a
5122] dúscud. Daig asbert Cu Chulaind friseom ar thús nách dusced
5123] fri húated. Tecait iarom meic Nechta Scéne. Cia fil sund ol
5124] fer díb. Mac bec dochóid indiu ar esclu hi carpat ol in t-ara.
5125] Nipo do soinmige ol in láech & nirop do fechtnaige dó a
5126] chétgabáil ngaiscid. Na bid inar tír & na gelat ind eich and
5127] ní as mó ol in laech. Atát a n-essi im láimsea ol in t-ara.
5128] Nirbo latsu tollem écraite ol Ibar frisin laech. & attá dano in
5129] mac ina chotlud. Nimda mac écin or Cu Chulaind acht is do
5130] chuingid chomraic fri fer dodeochaid in mac fil and. Is sain
5131] limsa ón ol in láech. Bid sain duitsiu innossa issind áth ucut
5132] ol Cu Chulaind.


5133] Is tacar dait trá or in t-ara foichle in fer dotháet ar do
5134] chend Foill a ainm or se. ár mani thetarrais issin chetforgam
5135] ni thetarrais co fescor. Tongu do dia toinges mo thúath nocon
5136] imberasom for Ultu a cles sin dorísse {folio 62b}diano tárle máís mo
5137] phopa Choncobair as mo laimsea. Bid lám deóraid do. sréthis
5138] fair iarom in sleg co mmebaid a druim trít. Dobeir leiss a
5139] fodb & a cend iar sudiu. Foichle in fer n-aile dano ol in t-ara
5140] Fannall a ainm side. Ní trummu donessa in n-usce oldás ela no
5141] fandall. Tongusa dano nocon imberasom for Ultu in cles sin
5142] dorissi ol Cu Chulaind. Atconnarscu ém ol se indas imatiagsa
5143] in lind oc hEmain. Condrecat iarom issind áth. Gonaidsom
5144] dano in fer sin & dobert a chend & a fodb lais. Foichle in fer
5145] n-aile dotháet chucut ol in t-ara. Tuachell a ainm ni lessainm
5146] dó dano ar ní thuit di arm etir. Ondar dossom in del chlis día
5147] mescad conid ndérna. retherderg de or Cu Chulaind. Srethius


p.162


5148] fair iarom in slig conid rallá ina chomsudiu Dolluid a dochum
5149] iarom & bennaid a chend de. Dobert Cú iarom a chend & a
5150] fodb laiss diaraid fadessin co cúala íar sudiu foíd a mmathar
5151] ina ndíaid .i. Nechta Scene. Dobeir a fodb di sudiu & dobeir
5152] na tri cind laiss inna charput & asbert. ní fuicéb tra mo choscur
5153] ol se co rríus Emain Macha.


5154] Documlat ass iarom cona coscor. Is and sin asbert Cu Chulaind
5155] frisin n-araid Dorarngertaissiu dagérim dund ol Cu Chulaind &
5156] rosnecam a less indossa di ág in tressa & inna iarna fil inar
5157] ndiaid. Imríadat iarom co Sliab Fúait. Ba hé lúas ind érma
5158] donucsat iar mBregaib íar ngrísad ind arad co togrennitís ind
5159] eich fón charpat in gaíth & inna heonu for luamain & co táirthed
5160] Cu Chulaind in n-urchur dollécéd asa thailm riasú rísad talmain.


5161] Iar riachtain dóib Slébe fúait forrecat alma n-oss n-and
5162] ara ciund. Cissi slabrai in díscer sa thall ol Cú Chulaind.
5163] Oiss alta ol in t-ara. Cia dé or Cu Chulaind bad ferr la Ultu
5164] a mmarb [H] l^ a mbeo [M] do breith dóib. nó a mbeó. Is inganto
5165] a mbeó ol in t-ara dóib ní cach óen condric samlaid. a mmarb
5166] im ni fil úadibseom ónach ric Ní chumcison a beó nach ae do
5167] brith ol in t-ara. Cumcim écin ar Cú. Indaig brot forsna
5168] eochu issin monai. dogní in t-ara ón aní sin. Glenait ind
5169] eich isin mónai iarom. Taurlaing Cu Chulaind & gabaid in
5170] n-oss ba nessom dó & bá caimem díb. Slaittius sethnón na
5171] móna & dammainti fo chétóir cumrigis eter da fert in carpait.


5172] Co n-accatár ní eill ngésse ara ciund atheroch Cia de bad
5173] ferr la Ultu or Cu Chulaind a mbéo nó {folio 63a}a mmarb dóib. Is a
5174] mbéo beres a n-as béodu & a n-as segundo ol in t-ara. Látraid Cú
5175] íarom cloich mbic forna héonu co mbí .uiii. n-éonu díb. Inláa
5176] afrithisi cloich móir co mbí da en déc diib. Tria tháithbémend
5177] trá insin uli. Tecmall na heónu dún tra ol Cú fría araid.
5178] Mád messe dig dia tabairt or se conclichfe in dam allaid fortso.
5179] Ní réid dam a techt ém ol in t-ara ro dassed imna heochu conna
5180] dichtim seccu. Ni étaim dano techt sech nechtar in dá roth .i. fonnod
5181] iarndae in carpait ara fáebraige & ni dichtim dano sech in dam
5182] árolín a congna eter di fert in carpait ule. Cingsiu amend dia
5183] congno or Cú. Tongusa do dia toingte Ulaid clóenad clóenfatsa


p.163


5184] mo cend fair l^ in tsúil dogensa fris nocon focher cor dia chind
5185] riut & noco lémaither a glúasacht. Dognít(h) són iarom conrig
5186] Cu Chulaind inna esse & tecmala in t-ara inna héonu. Conreraig
5187] Cu Chulaind iar sin inna héonu di thétaib & refedaib in carpait.
5188] Conid samlaid sin luid do Emain Macha. Dam allaid i ndíaid
5189] a charpait & íall gesse oc folúamain uassa. & tri cind inna
5190] carput.


5191] Recait iar sin co Emain. Carptech dorét far ndochum ol in
5192] dercaid i nEmain Macha ardailfe fuil laiss cach dune fil isind
5193] lis mani foichlither & mani dichset mná ernochta friss.
5194] Tossoísom iarom clár clé a carpait fri hEmain & ba gess di
5195] aní sin. & asbert Cu Chulaind tongu do dia toigthe Ulaid mani
5196] étar fer do gleó frimsa ardailfe fuil cach n-áen fil isin dún.
5197] Mná ernochta ara chend ar Conchobar. Tothéit iarom
5198] bantrocht nEmna ara chend im Mugain l^ im Feraig secundum alios mnaí Conchobair meic
5199] Nessa & donnochtat a mbruinni friss. It é óic inso condricfat
5200] frit indiu or Mugain. l^ or Férach Foilgiseom a gnúis. La sodain atnethat
5201] láith gaile Emna & focherdat i ndabaig n-úarusci. Maitti
5202] immiseom in dabach hísin. In dabach aile dano in ro lád fichis
5203] dornaib de. In tress dabach i ndeochaid iar sudiu fosngertside
5204] combo chuimsi dó a tess & a fuacht. Dotháet ass iarom & dobeir
5205] ind rígan iar sudiu .i. Mugain bratt ngorm n-imbi & delg n-argit
5206] n-and & léne chulpatach. & suidid fo glún Chonchobair iarom
5207] & ba sí sin a lepaid do gs iar sudiu. Fer dorigni sin inna
5208] sechtmad bliadain ol Fíachna mac Fir Febe nipo machdad
5209] cia chonbosaide for écomlond & cia no tragad .i. cia no érged for comlond in tan
5210] ata lána a sé bliadna déc indiu.


5211] Slicht sain so .i. sis co aidid nÓrláim

{folio 63b}


5212] Tíagam ass trá hifechtsa or Ailill. Roeca iarom Mag
5213] Mucceda. Bennaid Cu Chulaind omnae ara ciund i sudiu &
5214] scribais ogum ina taíb. Iss ed ro boí and arná dechsad nech
5215] sechai co ribuilsed érr óencharpait. Focherdat a pupli i sudiu
5216] & dotíagat día leimim inna carptib. Dofuit .xxx. ech oc sudiu
5217]


p.164

& brisiter .xxx. carpat and. Belach nÁne iarom iss ed ainm na
5218] maigni sin co brath


5219] Aided Fraich


5220] Biit and co ára bárach congairther Fraech dóib tonfóir a
5221] Fraích ol Medb. Díscart dín in n-ecin fil fornd. eirg dund ar
5222] cind Con Culaind dús in comrasta fris. Tocumlai ass mattain
5223] muich nónbor co mboí oc Áth Fúait co n-acca in n-óclaig oca
5224] fothrucud isind abaind. Anaid sund or Fráech fria muintir.
5225] conid rolursa frisin fer n-uccut ní maith i n-usciu or se. Tíscaid
5226] a étach de. Téit isin n-usci a dochum. Ná tair ar mo chendsa
5227] or Cú atbéla de & is tróg lim do marbad. Ragat óm ol Fraech
5228] co comairsem isind usciu & bad chert do cluchi frim. Committi
5229] són amal bas maith latt or Cu æhulaind. Lám cechtar náthar
5230] immáraile or Fráech. Atnagait co céin móir oc imtrascrad
5231] forsind usci & bátir Fráech. Tanócaib súas afrithisi in dul so
5232] or Cú in didma th'anacol. Noco didém or Fráech. Atnaig Cú
5233] foí atherruch conid appad Fráech. Tocurethar for tír. berait
5234] a muinter a cholaind co mboí isin dúnud. Ath Fraich iss ed
5235] ainm ind atha sin co brath. Coínti a ndúnad n-ule Fraech
5236] co n-accatár banchuri i n-inaraib úanib for colaind Fraích meic
5237] Idaid. Focessat úadib issa síd. Síd Fraich ainm in tsida sin
5238] iarom. Lingid Fergus darsin n-omnai ina charput. Tíagait
5239] co mbátar oc Áth [H] Táiten [M] Toscara Cú sessiur dib and .i.
5240] [H] sé Dúngail Irruiss


5241] [M] Tíagait ass iarom hi Fornocht. Culen la Medb Baiscne a
5242] ainm. Lécid Cú irchor fair co mbert a chend de. Druim ainm
5243] inna maigni sin iarom o sin immach. [H] Mór in cuitbiud dúib ol
5244] Medb can tophund na erri angceóil ucut fil co for nguin. Doberatsom
5245] iarom topund fair iar sini coro brisiset fertsi a carpat oca


5246] [M] Aided Órlaim


5247] Dothíagat ass dano tar Iraird culend ara bárach Dosleci
5248] Cú Chulaind riam dofuric araid nOrlaim meic Ailello & Medba
5249] i Tamlachtai Orláim fri Dísiurt Lóchait antúaid bican oc béim
5250] feda and. Mád iar n-araili slicht im is fertas carpait Con Culaind


p.165


5251] ro maid & is do béim fertas dochóid in tan cotranic fri araid
5252] nÓrláim. Is é in t-ara ros ben na fertsi mad íarsin tslicht sa.
5253] Is nephnár a ndogniat Ulaid masat é file sund {folio 64a} tall ol Cú céin
5254] file in slóg fora tairr. Teitseom cosin n-araid dia chosc indar
5255] leis ba di Ultaib dó co n-accai in fer oc béim feda .i. fertas
5256] carpait. Cid dogní sund ol Cu. Fertse carpait do béim ol in
5257] t-ara. ro brisisem ar carpat oc tofund na ailite ucut Con Culaind.
5258] Congná frim ol in t-ara. Déca namma in bá teclaim na fertas
5259] dogéna fa na n-imsocotad. Bid a n-imscotad ém ol Cú.
5260] Imscothis iarom na fertse culind tria ladra. a glac hi fíadnaissi
5261] a cheli conda cermnastar eter rúsc & udbu. Nip sí th'opar
5262] comadas dobiur fort ol in t-ara bád n-imomon side. Can duit
5263] ol Cú Chulaind ara Órláim meic Ailella & Medba or se. & tussu ol
5264] in t-ara. Cú Culaind mo ainmse ol se. Romairgge són ém ol
5265] in t-ara. Ni agither ní ol Cu Chulaind. Cáit atá do thigerna
5266] or se. Atá isind fertai ucut ol in t-ara. Coisle didiu as immalle
5267] frim ol Cu Chulaind ar ni gonaimsea aradu etir. Teit Cu Chulaind
5268] dochom nÓrláim gontai & bennaid a chend de & ros ecroth a
5269] chend frisin slúag. Dobeir in cend for muin ind arad iar sin
5270] & atbert beir latt sin or Cú & tési don dúnud amlaid. Manip
5271] samlaid téis roticcba cloch úaimse asin tailm. A ndochóid
5272] i n-occus don dúnud tisca a cend día muin & adfét a imtechta
5273] do Meidb & Ailill. Ní fríthid bid eissine ém .i. ní inund & en do gabáil ol si. & asrubairt
5274] mini thucaind for mo muin dochom in dúnaid brisfed mo chend
5275] formsa co cloich.


5276] Aided tri mac nGárách


5277] Ansait iar sin tri meic Gárach fora n-áth it é a n-anmand
5278] sidé .i. Lon & Úalu & Díliu. Mes Lir & Mes Láech & Mes Lethan
5279] an tri araid. Ba foróil leu a ndorigni Cu Chulaind .i. da macdalta
5280] ind ríg do goin & a mac & crothad in chind frisin slóg.
5281] Co rubaitís Coin Culaind tara ési & co ndergabtaís a n-oenur
5282] a n-imneth sin din tslóg. Bentatar tri fidot día n-ardaib co
5283] róiltis glied fris a ssessiur. Nos gegoinseom uli iar núair
5284] ro brisiset fír fer fair. Ro boí ara Órláim in tan sin iter Ailill


p.166


5285] & Meidb. Tanettat .i. teilgid Cú cloich fair co mmebaid a chend co
5286] tánic a inchind fora chlúasa .i. Fer Tedil a ainm. Ní fir trá
5287] amlaid sin na marbad Cú aradu. Ní marbad ém cen chinaid
5288] cip innus.


5289] Aided in togmaill & in pheta eóin


5290] Bágais Cu Chulaind hi Methiu port iar sin i n-acciged
5291] Ailill l^ Medb fochichred cloich asa thábaill forru. Dognísom
5292] ón dano .i. doléci cloich assa thailm co n-ort in togmall boí
5293] for gúalaind Medba frisin n-áth andess is de atá Méithe Tog.
5294] & ort in n-én boí for gualaind Ailella fri ath antúaid. Is de atá
5295] Méthe nEóin. l^ dano is for{folio 64b} gúalaind Medba batár immalle
5296] eter togán & én & is a cind bentatár na urchora díb.


5297] Báite dano Reuin ina loch is de atá Loch Reóin. Ní cían
5298] úaib atá far céle or Ailill frisna Mane ataregatside súas &
5299] immusdecat in tan siasatár[H] som dano [M] atheroch benaid Cú fer
5300] dib co mmebaid a chend fair. Bá mád lodsaid dó níbu ádas far
5301] mbraisse or Maenén drúth. doberaindse a cend de. Tolleci Cú
5302] cloich dó co mmebaid a cend fair. Is amlaid trá ro marbthá in
5303] luct sin Orlámm chetumus ina dind. Tri meic Gárach fora
5304] n-áth. Fer Tedil ina dédlib. Máenán ina dind. Tongu do dia
5305] toingthe mo túath ol Ailill fer dogena a écnach sund dagénsa dá
5306] leth de. Táet ass eter laa & aidchi chena dund or Ailill co rísam
5307] Cualngi. Mairfid in fer sa da trian for slúaig fón n-innas sa.


5308] Is and sin dosnancatár cruitti Caínbili o Ess Rúaid día
5309] n-airfitiud indar leó ba du thoscelad forru o Ultaib. Doberat
5310] toffund forru co llotár rempo i ndelbaib oss iarom isna coirthib
5311] oc Líac Mór antúaid. ar roptar druid co móréolás


5312] Aided Lethain


5313] Dagéini .i. tic dano Lethan fora áth for Níth la Conailliu. Anais
5314] cadessin ara chind Con Culaind. Bá sáeth laiss a ndogéni
5315] Cu Chulaind. Ésgid dano Cu Chulaind a chend di sudiu
5316] conid fácab laiss is de atá Áth Lethan for Níth. & memdaitir


p.167


5317] a carpait leu oc comrac forsind áth inna farrad is de atá
5318] Ath Carpat. Docer Mulcha ara Lethain isin gúala fil etarro
5319] is de atá Gulo Mulchai. Céin bátár didiu in tslóig oc tochim
5320] Maige Breg forrumai Allechtu colléic. Noch is í in Mórrigan
5321] són i ndeilb eúin co mboí forsin chorthi hi Temair Cualngi
5322] & asbert frisin tárb.


5323] r. In fitir in dub dusáim can eirc .i. cen bréic n-echdaig .i. éca dál désnad
5324] fiacht fíach nad eól ceurtid namaib ar túaith Brega bíth i ndaínib
5325] tathum rún rofíastar dub día n-ísa maí muin tonna fér forglass
5326] for laich lilestai áed ág asa mag meldait slóig scoith nía boidb bógeimnech
5327] feochair fíach fir máirm rád n-ingir cluiph Cualgni
5328] coigde .i. cach die día .i. laa bás mórmacni iar féic muintire do écaib.


5329] Luid in tarb iarom & .l. samasca imbi co mboí hi Sléib Chulind
5330] & luid a búachaill ina díaid Forgemen a ainm. Fochéird de
5331] na tri .l. mac no bitís oc cluchiu fair do gs & márbais da trían
5332] a macraide & concechlaid búrach hi Tír Marccéni hi Cualngi re
5333] techt. {folio 65a} O Emanl^


5334] Ni rubai Cu Chulaind nech eter na Sailiu Imdorthi hi
5335] crich Conailli co rancatár Cuailngi. Baí Cu Chulaind iarom hi
5336] Cuinciu .i. slíab .i. arbágais iarom i n-acciged Meidb no tróistfed lais in
5337] cloich fria chend. Nírbo réid dosom ón ar is amlaid imtheged
5338] Medb & leth in tslóig impe & amdabach scíath úasa cind.


5339] Aided Lócha inso


5340] Luid didiu inailt do Medb Lóchu a ainm do thabairt uisce
5341] & bantrocht mór impe. Indar la Coin Culaind bá sí Medb
5342] Sráithius di cloich a Cuinciu conda ort ina réid is de atá
5343] Réid Locha hi Cualngiu.


5344] A Findabair Chúalngi fosdáilset in tslóig & adachtatár in
5345] crích hi tenid. Doinolat a mbaí di mnáib & maccaib & ingenaib
5346] & búaib hi Cualngiu hi teclom co mbátár hi Findabair uli.
5347] Ní ma lodsaid dó ol Medb ní acciu in tarb lib. Ní fil isin
5348] choiciud .i. isin chreich etir or cách. Congairther Lóthar dóib búachaill do
5349] Medb. Cáte in tarb or si in dóig latt. Isam ómun ara aisnéis


p.168


5350] ol in búachaill. Ind adaig or se dochótár Ulaid ina nóendin
5351] dolluid & tri fichit samaisce imbi conid fil i nDubcairiu Glinne
5352] Gatt. Ergid or Medb & berid gatt eter cach ndís úaib. Dogníat
5353] ón iarom is de attá Glend nGat [H] forsin glind sein [M] Doberat
5354] iarom in tarb co mbaí in Findabair áit i n-accai .i. in tarb in búachail .i.
5355] Lothor tofóbair cucai co mbert a inathar ass fora bennaib &
5356] tofóbair cona tri cóectaib sasmaisce a ndúnud co n-appad .l. laech
5357] laiss. Conid aided Lóthair ar Tána [H] sin. Luid uadib in tarb
5358] iar sin asin dunud & ní fetatar cid dochóid úadib & bá méla léo.
5359] [M] Ro íarfacht Medb in buachaill dóig leiss cáit i mbaí in tarb.
5360] Dóig lem bád i ndíamraib Slébe Culind no beth. Tintaíset
5361] iarom amlaid sin íar n-indred Chualngi & ní fuaratár in tarb
5362] n-and. Conéracht Glaiss Chruind fríu i n-enna crand co féotar
5363] fuirri. .i. fora bru & asbert Medb fri drécht día muintir ara tístais taris.


5364] Aided Úaland


5365] Luid láech amra ara bárach Úalu a ainm gabais liic móir
5366] friais do thecht darsin n-usce dochorastár in glaiss for cúlu oss é
5367] cona liic fora thairr. Atá a lecht & a lia forsin tsligi ocon glais .i.
5368] Lía Ualand á ainm.


5369] Lotar iarom timchell Glaisse Cruind co rrici in topor &
5370] docóes{folio 65b}tis eter a topor & slíab. acht nád étad o Meidb ba ferr
5371] la sudi techt tar slíab ara marad a slicht and co bráth ar sár for
5372] Ultu Ansait tri laa & tri aidchi and sin co cechlatár a n-úir
5373] remib Bernas Báu Cualngi.


5374] Is and sin geogain Cú Chulaind Crond & Cóemdele & ro fer
5375] fuire n-imnaise Atbath .c. n-ánrod friss rind ríg im Roán im
5376] Roae im da senchaid na Táne. Cethri ríg ar secht fichtib ríg
5377] atbath laiss forsin nglais chétnai. Dollotar iarom for Bernas
5378] Bó Cualngi co folodaib & indilib Cúalngi co feótar hi nGlind
5379] Dáil Imda hi Cúalngi. Botha a ainm in puirt sin úair dogénsat
5380] botha forro and. Doíagat árna bárach do Cholptu. fanópaít tri
5381] anfót conerachtside friu dano co mbert .c. cairptech úadib dochom
5382] maro iss ed ainm in tíre in robáte Clúain Carpat. Lotár timchell
5383] Colbta iarom dochum a thopair do belut Alióin co feótar oc


p.169


5384] Líasaib Liac iss ed ainm in puirt sin úair doringset líassu fora
5385] loegu and eter Chúalngiu & Conailliu. Dollotár iarom dar
5386] Glend nGatlaig conérracht dano Glaiss Gatlaig friu. Sechaire
5387] a ainm ríam. Glas Gatlaig o sein úair ba i ngataib dobertatar
5388] a llóegu co feótár i nDruim Féne la Conailliu. It é sin trá a
5389] n-imthechta o Chúalngi co Machairi iarsin tslicht sa. Dogniat
5390] im augtair & libair aile corugud aile fora n-imthechtaib a
5391] Findabair co Conaille .i.


5392] [H] Orgain Chualngi inso sis


5393] [M] Atbert Medb iar torachtain cáich cona gabáil co mbatár
5394] uli hi Findabair Chualngi. Randtar in dúnad sund or Medb
5395] ni rucfaider ind imirgi si for óenchoí. Tíat Ailill la leith na
5396] immirgi for Midlúachrae. Ragmaine & Fergus for Bernas
5397] nUlad. Ní ségda or Fergus in leth donroacht dind imirgi.
5398] Ní rucfaiter na bai tarsin slíab cen raind dogníth ón conid de
5399] atá Bernas Bó nUlad.


5400] Is and sin asbert Ailill fria araid Cuillius. Finna dam
5401] indiu Meidb & Fergus ní fetur cid rodanuc don choibdin se &
5402] bid fó lim donísed comartha n-úait. Dotháet Cuillius in tan
5403] bátár hi Cluichrib. Ansait ind lánamain fo deóid & lotar ind
5404] óic remib dotháet chúcu Cuillius & ní forchúalatár in fer forcsi.
5405] Ecmaic boí a chlaideb hi farrad Fergusa. Tánísca Cuillius asa
5406] thruaill & fófácaib in trúaill fás. Dotháet Cuillius co Ailill.
5407] Ameind or Ailill amne dano or Cuillius undar dait sund
5408] comartha. Is maith sin trá or Ailill. Tibid cechtar de fria
5409] chéle amal dondruiminso or Cuillius is amlaid fosfairnecsa hi
5410] comlepaid. Is dethbir disi or Ailill is ar chobair ocon Táin
5411] dorigni {folio 66a}Bá maith bláth in claidib lat or Ailill. atnaig fót suide
5412] isin carput & anart léined imbi. Atraig Fergus dia chlaidiub
5413] iarom aill amai or se. cid no taí ol Medb. Olc gním dorígnius
5414] fri Ailill or se. Indnaidid sund co tísa asind fid or Fergus &
5415] níp machdad lib cid cían co tísor. Ecmaic ni fitir Medb tesbaid
5416] in claidib. Téit ass & berid claidiub a arad laiss ina láim.
5417] Dogní claidiub craind isind fid Is de atá Fid Mórdrualle la
5418] Ultu. Tiagam ass i ndíaid ar céle or Fergus. Cotrecat isin


p.170


5419] maig a slógaib ulib. Arrocbat a pupli. Congairther Fergus
5420] do Ailill do imbirt fidchille. In tan dolluid Fergus don phupull
5421] gabaid Ailill gári fris. Asbert Fergus


5422] r. Fergus dixit


5423] Fo fer fris tibther manip sceó mera mórgnimo merthar
5424] airbiur mo claidib mache mind mosdísem calga de galión gáir
5425] manip ed búaid mná mis rálastar di dáil dondlecht sceó gaib
5426] genin almi ét ar móslúag murechaib fester do sleib auí Nessa
5427] níth do slóg co mbríg cosrife medrathu fer.


5428] .r. Ailill dixit


5429] Na fer baig or Ailill dit díth claidib sceó airdib áth brond
5430] rig menmonfait ces sóe fére frit gallnai gáir dait deim Medb
5431] ar iltúatha dothoing fíad ni fairis lim de debuid ar mnáib
5432] étsechaib ar cía denat torruídet scéo thadet di cach airm ar
5433] céo mórglonnaib fechat. Suid sís trá or Ailill co n-imberam
5434] fidchell is fo chen do thíchtu. ni agais ni


5435] .r. Ailill dixit


5436] Imbeir fidchill sceó búanbach ar bélaib ríg sceó rígnai cluche
5437] arafuiretár fo mórslúagu dulecha níbecaumu frit cia thochill
5438] berae ar is di íarnantaib cungnas ar rígnaib ingenaib am mareóla
5439] bés ni gáubu cetchinta for mnaib meldrígi scéo chara Findabair
5440] Fergus rodanae ar búaib burechaib co slogaib móraib timchella
5441] di thuataib techtmóirib co n-ilcruth ríg co mbruth dracon co
5442] n-anáil nathrach co mbeim léoman dethairith tossaig Fergus
5443] mac Rossa Róich. Gabsait imbirt na fer fithchille iarom
5444] adrethsat na firu óir & argait tarsin clár crédumae.


5445] .r. co clos Ailill


5446] Ni cóir ríg cóel caíni tia rind umae báis berair is aldu sceó
5447] clár airbule islú ataurrid a Medb mórglonnach sceó fer sanais
5448] fri Fergus ar imdígirt cliche cíambre.


5449] .r. co cloth ní Medb


5450] Léic de bríathra athig ní déroig ruben sceó atúar atmib
5451] macrath mín in éri chuairm nita cailtech esbrethach fritoing di
5452] thúatha nitat neúit éiti ar buaib sceó foicherthar di gnússi
5453] glanfidir Fergus. Co cloth Fergus.


p.171

{folio 66b}


5454] .r. Fergus dixit


5455] All amai or Fergus na bríathraib ilib imgonm ar bélaib
5456] iltúath sceó anassaib ailfitir scél sétaib sebortir sceó gáib
5457] glanfitir sceó rígaib imgenaiter deraga rofír .i. dogéntar do ríar.
5458] Anait and ind aidchi sin so cúalatár Ailill isin matin ara bárach.


5459] .r. Aililldixit


5460] Tofil mórglond ar bélaib morslúaig fri Cruind uisci ui Nessa
5461] níthu donteilgfet Fir Ol n-Écmacht ar fir fuilglassa de fulib
5462] méderath fri dáil dondlechtaig sceó mórfer taurcbat iltonna fri
5463] níach n-amaulach di Ultaib ticfa. Medb dixit.


5464] .r. Medbdixit


5465] Na fer immorain a meic Máta mórúallaig scéo gres erreth
5466] a ardaib auralig drongtar fir fertar mná búaib remib cennaib
5467] slúag demensatár claidib cech uí muinter céochlessaib imbret
5468] sceó damaib ágat scéo mnaib berat arbertat mórslúaig di roí
5469] Chúalngi contolat in tslúaig.


5470] .r. co cloth Fergus


5471] Gremmaigther mórchend for bruinniu drochol tíagait ria
5472] ríagaib in braiss mórmenmnaig di thúathaib toinget di rígnaib
5473] báiget fri namte agat.


5474] Co cloth ní Medb. déntar dentar a n-asbeir.


5475] .r. Medb dixit


5476] Fót mám midedar de ilsluagaib cengat cen bá Ailill fót
5477] chommus tabairther. Tocumlat ass do Glaiss Cruindcon co
5478] cualatár Mane mac Ailella.


5479] .r. Mane dixit


5480] Díam dían léicthir ar fir find cless scéo máthair athair ar
5481] búaib bennachaib arciuchlais co rrís mod de carp arscin di
5482] búaib ardchles no silis roí.


5483] .r. Co cloth ní Fergus


5484] Na téig a meic mórglonnaig ni bad chomarli berat co ticfa
5485] dít chend dit muníul berthair la gilla n-amulach totáet imardda
5486] fri roí búrethar fortoing glaiss boccit cuillte ar silestár i rrichtu
5487] airchecht mórglond usci for bádfae di dameib mórslúag aril^
5488] guinfa dimecfiter Medb ilgnússi archel a rroíb rindechaib.


5489] Rom lecidsa com loingis hi tossuch or Fergus a náro brister
5490] fír fer for in gillae & na bai ríund & in slúag inar ndeóid & na
5491] mná i a ndiaid side. Co cloth ní Medb.


p.172


5492] .r. Medbdixit


5493] Cluinte a Fergus dit inchaib anmain ar búaib aurscaig cot
5494] slúagaib maithib ní thelce Ultu di thnutaib tairbertha tarcoba
5495] a gári i mMag nAí forberi dáil slicht.


5496] .r. Fergusdixit


5497] Aill amai or Fergus a Medb co mbaísse nat guth cluniur
5498] fo thuáthaib nim thorais ar nim thá mac moethlig fri gailte ar
5499] Emuin. Mórbulli for túathaib ní biu rom léic dit leccaib
5500] nam iarrair .i. nan tiagar cosin nalaide cúlaid di maith .i. dirorben lessa ar fechtaib.


5501] {folio 67a}Tothét Cu Chulaind co mboí oc Áth Chruind ara chind. a
5502] popa Loíg ol se fria araid dofil na sluagu dún.


5503] .r.Lóeg dixit


5504] Artungsa déu ol in t-ara firfassa ardchless ar bélaib eirred
5505] hi cocill chumucc for echaib sengaib co cungaib argit co
5506] ndrochaib órdaib for búada bertair cichis ar chennaib ríg a
5507] conicim toberat búaid aráu scindairecht. Cu Chulaind dixit.


5508] .r. Cu Culaind dixit


5509] Émde a Laíg or Cu Chulaind co ngaba eissi fri mórbúaid
5510] Mache ni srengat tar drong fri umed mná muidme tíarmaig
5511] derúich mac sceó aitti ailmi fri etnai eocrith sceó Ailill Medba
5512] melleth fri imtecht di éiss roslúagaib. Adeochosa .i. atgim or Cu Chulaind
5513] inna husci do chongnam frim. Ateoch nem & talmuin & Cruinn
5514] in tsainrethaig.

    1. 5515] Gaibid Crón cóidech fríu
      5516] nis leicfe Muirthimniu
      5517] co rroirc monar Féne
      5518] isin tSléib túath Ochaíne.


5519] La sodain cotnoccaib in t-usci súas co mboí i n-indaib
5520] crand.


5521] Téit Mane mac Ailella & Medba ria cach araslig Cu Chulaind
5522] forsind áth & bátir.xxx. marcach dia muintir isind usci. Toscara
5523] Cu Chulaind da sé ndéc ndaglaech díb aitherroch immon n-usciu.
5524] Focherdat a puiple icond áth sin. Totháet Lugaid mac Nóis uí
5525] Lomairc Allchomaig type="gloss" hand="H".i. techt taidecht do acallaim Con Culaind .xxx. marcach.


p.173


5526] Fo chen dait a Luigid ol Cu Chulaind dia foígela énflaith Mag
5527] Murthemni rot bía caud .i. cadán co lleith alailiu. Día tomna .i. día tí dano iasc
5528] indbiru rot bia éu .i. bratán co leith arailiu. Rot bíat na tri
5529] gaiss .i. gass biroir gass fochluchta gass trechlaim. Rot bía fer
5530] i n-áth tart chend. Is torisse or Lugaid feba túathe don mac
5531] dodúthracar. It caíni for slúaig or Cu Chulaind. Nibu dirsan dait
5532] do úati ara cind or Lugaid. Imgéna fír limsa & daglaechdacht
5533] or Cu Chulaind. A popa Lugaid inim áigetarsa in tslúaig.
5534] Tongu do dia or Lugaid ni laimethar óenfer ná días úadib
5535] tabairt a fúail i n-imechtur in dúnaid mani bet fichtib l^ tríchtaib.
5536] Bid sain ní dóibsom ón or Cu diand ragbasa díburgud asin tailm.
5537] Bid adas dait a Lugaid in chocélisi fil dait la hUltu dianom tisse
5538] bríg cach fir. Apuirseo trá cid as áil dait ol Cú. Conom raib
5539] cairte lat frim budin. Rot bía acht ro pé comarthae furri.
5540] & apair frim popa Fergus bíd comardae fora mbudin. Apair
5541] frisna legi bíth comardae fora mbudin & toinget anmchomet
5542] frim & domiced bíad cach n-óenaidche úadib.


5543] Téit Lugaid úad. Ecmaic buí Fergus hi pupaill l Ailill
5544] {folio 67b} Cotgair Lugaid imach hé & ráti fris insain. Co cloth ní Ailill.


5545] .r.Aililldixit


5546] Cáir iss i sanassaib ferthair hi meltmuigib nimrath morslúagaib
5547] díar tuathaib ticset fo bíth fir Róich aisnethar díndethar fíadon
5548] falnathair ar Meidm meldulig tonfáir mórchobair. Tíagam
5549] úathad slúaig co pupaill móirscoith & scor anacol di leccaib
5550] artuirb imfóit ar dálaib díamraib tascnae tanicc. Tongu do dia
5551] nim thá ar Lugaid cen athchomarc don gillu. Tomair a Lugaid
5552] eírg cuici dús in rága Ailill .xxx.a cét cucumsa im budin beir
5553] dam co tinni dó & taulchuma fína. Téit chuci iarom & ráti fris.
5554] Fó limsa ón or Cu Chulaind cia théis.


5555] Cotrecat a ndi budin iarom. Bít and cot ádaib. Brisid
5556] Ch Chulaind .xxx. láech díb cosin tailm. l^ co mbetís .xx.
5557] aidchi and sin amal itberat araili libair. Bit olca far n-imtechta
5558] ol Fergus toficfat Ulaid assa noíndin & cotomélat ar múr &
5559] grían is olc in chúl catha inon fil.


p.174


5560] Taít ass do Chúil Airthir ecmaic dochúaid Cu Chulaind in
5561] n-aidchi sin do acallaim Ulad. Scéla lat or Concobar.


5562] .r. Cu Culaind dixit


5563] Mna brataitir ol Cu Chulaind éti agatir fir gonaitir. ciche
5564] brata cíche áig ciche goin. Bertius buchae fuile fuirtbe gainne .i.
5565] cend fuirtbi áir berthius Ailill mac Matae & Fergus mac Róich
5566] rodána roda clecht claideb conda coscar eochridi Conchobair
5567] cáich & codescarfa.


5568] Ní mór torbai dait or Conchobar indíu tonánic ar tinorcain
5569] in chétnae. Téit ass iar sudiu úadib co n-accai na sluaga o
5570] scuchud ass .i. oc techt


5571] .r. Aililldixit


5572] Aill amai or Ailill. Atchiu carpat condathrind táuthat slúagu
5573] is bodbdae ardibi firu i n-áthu argéba bú curetha bith a tríchait
5574] imbera iar tudecht slúag dí búanaib .i. di Laignib. sreithfid fuil
5575] a mméderad dofóetsat oc imorráin ar búaib Ulad issin n-áth.


5576] Gonaid Cú Chulaind .xxx. láech díb for Áth Duírn.
5577] Ni roachtatár iarom conid adaig rancatár Cúil nAirthir.
5578] Gonaid tricha dib sudiu & focherdat a pupli and. Buí ara
5579] Ailella .i. Cuillius oc nigi na fondad issind áth mattain
5580] Bentiseom co cloich conid ro marb. Is de attá Áth Cuillne
5581] hi Cúil Airthir. Rosagat trá co feótár i nDrúim Féine la
5582] Conailliu amal atrubrumar remoind.


5583] Dosnethat Cu Culaind suidiu orggaid .c. fer cacha aidche
5584] diib na .iii. aidchi mbatár and gabais tabaill dóib a hOchainiu
5585] inna farrad. Bid dimbúan ar slóg la Coin Culaind in cruth sa
5586] ol Ailill. Berar imarchor comai úan dó .i. ra mbía comméite
5587] Maige Murtemne di maig Aíi & carpat bas dech {folio 68a}bess i nAii &
5588] timthacht dá fer déac. Airg mad ferr laiss in mag sa in ro halt
5589] & tri .uii. cumal & adgignethar dó cách ní atbath airi dia thribi
5590] & indili & imgéntar laiss immi. & táet im gelsini sea is ferr dó
5591] oldás celsine óctigernd. Cia ragas fris sin. Mac Roth sund ucut.


5592] Luid for sin do Delga Mac Roth techtaire Ailella & Medba
5593] is é timchellas Herind i n-óenló. Is and bad dóig la Fergus
5594] bith Con Culaind i nDelga. Atchíu fer chucund or Láeg fri
5595] Coin Culaind berrad bude fair. Fethal línda imbi. Lorg
5596] anfaid inna láim. Calg dét fóa choim Léne culpatach co


p.175


5597] ndergintliud imbi. Cia do láechaib ind ríg sin or Cu Chulaind.
5598] Imcomairc Mac Roth do Láeg cia díambo chéli. Céle dond fir
5599] uccut tís or Láeg. Boí Cú Chulaind sudiu isin tsnechtu co rrici
5600] a di leiss cen mether imbi oc escaid a léine. Atbeir dano
5601] Mac Roth fri Coin Culaind cia diarbo chocéle. Céle Concobair
5602] meic Nessa or Cu Chulaind. Indad fil slondud bas derbu. Is lór
5603] sin or Cu Chulaind. Anáu cia airm sund hi tá Cu Chulaind ol
5604] Mac Roth. Cid ros berthá fris or Cú. Adfét dó in n-imarchor
5605] n-ule amal asrubartmár. Cía no beth Cú i n-occus ní dingned
5606] insein. Ní rriri bráthair a máthar ar rig n-aile.


5607] Doéth chucai afridisi & asbreth friss doleicfithe dó a mbad soírem na
5608] mban & a mbad seisc dind folud arna imbreth in tabaill forroib
5609] i n-aidchi cía nos gonad fri dé. Ni dingén or Cú dia ructhar
5610] ar mna dóera úan biait ar mná sáera for bróntib. & beimni cen
5611] blicht má ructhar ar mbai blichta úain. Doéth cucai afridissi
5612] & asberar friss ra mbíat na mná dóera & na bai blichta. Ni
5613] dingén or Cu Chulaind dobérat Ulaind a mná dóera chucu i llige
5614] & bertair dóermaicni dóib iarom & imbérat a mblichtach do
5615] feólaib hi ngaimred. In fil na aill didiu ol in techtaire. Fil ol
5616] Cú Chulaind & ni epér fritsu. Dothiasar fair ma atchosse nech
5617] dúib. Rafetarsa or Fergus damsa ararocles in fer a foilsigud
5618] & im ni less doibsi. & iss ed inso in choma or Fergus .i. áth
5619] forsi ngénathar a gléo & a chomrac fri óenfer arna ructhar ind
5620] éit de sin laa co n-aidchi dús in táir cobair Ulad foo. & machdad
5621] limsa ol Fergus a fot co tecatside assa cessaib. Is assu ém
5622] duinni or Ailill in fer cech laí andás a cét cach n-aidchi.


5623] Aided Etarcomail & imarchor n-athisc fer nErend i mbéolo
5624] Fergusa do Coin Chulaind.


5625] Luid Fergus iarom forsin n-imarchor n-ísin. Lil .i. lenaid di sudiu
5626] dano Etarcomol mac Eda & Létrinne macdalta Ailella & Medba.
5627] Ní haccobor lem do thecht or Fergus & ni ar do miscais.
5628] Scíth lim namá comrac dúib & Cú Chulaind. Do sotlacht & do
5629] saisle. luinne amen {folio 68b} & ansirce drús & tarpige & dechrad do chéli .i.


p.176


5630] Con Culaind. Ni bia maith do for comruc. Cáni setir latsu mo
5631] snádud. airi or Etarcomol. Seitir dano ol Fergus acht nammá
5632] ni tharda a rad fri díardain. Tecait de i ndíb carptib do Delga.
5633] Baí Cú Chulaind ind úair sin oc imbirt búanfaig fri Láeg a dí
5634] chulaidseom fríu & enech Laíg. Atchíu dá charpat chucund or
5635] Láeg fer mór dond isin carput toísech folt dond craaebach fair.
5636] Brat corcra imbi. eú óir and. leni chulpatach co ndergintliud
5637] imbi. Cromscíath co fáebur chonduala fair di findruini. Manaís
5638] bréfech o mimusc co hadairc ina láim. Claideb sithidir loí
5639] churaig fora díb slíastaib. Is fás ind laí mór sin doberar lam
5640] popa Fergus ol Cu Chulaind ar ni fil claideb ina intiuch inge
5641] claideb craind. Atchoas dam dano ol Cu Chulaind ro gab Ailill
5642] a mbáegul inna cotlud héseom & Medb. & dorétlaistir a claidiub
5643] ar Fergus & dorat día araid dia toscaid & doratad claideb craind
5644] ina intech.


5645] Tic Fergus fó sodain. Fo chen sin a phopa Fergus ol Cú.
5646] Dia tí íasc i n-inbera rot bía hé co lleith araile. Dia tí iall a
5647] mmag rot bía caúth co lleith alaili. Dornd birair l^ femair.
5648] Dornd fochlochta. deog de ganim. Techt i n-áth ar cend fir
5649] má thecra t'imaire co comthala rat bia. Is tarise lim ol Fergus
5650] ní do bíad dorochtamar rofetamar do threbad sund. Arfoím
5651] Cu Chulaind iarom in n-imarchor o Fergus. Téit Fergus ass
5652] iarom.


5653] Anaid Etarcomol oc déscin Con Culaind. Cid dofécai ol
5654] Cú. tussu ol Etarcomol. Mós tairchella ém súil tar sodain
5655] ol Cú Culaind. Is ed ón atchíu ol Etarcomol. Ní fetar ní
5656] ardott áigthe do neoch. Ní acim di gráin na héruath ná forlond
5657] líno latt maccáem tuchtach amne co ngaisciud do íd & co
5658] clessaib ségdaib atotchomnaic. Cía nom cháne ol Cú Chulaind
5659] nít génsa fo bíth Fergusa. Manipad do snádud im roptís do
5660] renga rigthi & do chetramain scaílte ricfaitís úaim dochom in
5661] dúnaid i ndegaid do charpait. Náchim thomaid im sodain ol
5662] Etarcomol in cor amra ro nenaisc .i. comrac fri óenfer is messe
5663] cíatacomraicfe frit di feraib Herend i mbárach. Teit ass iarom.


5664] Tintaí afrithisi ó Méthiu & Cethíu. A n-asbert fria araid.
5665] Ro bágus ol se fíad Fergus comraic fri Coin Culaind i mbárach.
5666] Ní hassu dún didiu a idnaide. Toí forsna heochu asin telaig
5667] dofrithisi. Achtí Láeg aní sin & asbeir fri Coin Culaind. Dofil


p.177


5668] in carpat afrithisi. & dorala clár clé frinn. Ní fíach opaid ol Cú.
5669] Ní accobor lem ol Cú a condaigi fórm. {folio 69a} is écen daitsiu ón or
5670] Etarcomol. Benaid Cú Chulaind in fót baí fo chossaib co
5671] torchair ina lige & a fót fora tairr. Aírg úaim or Cu Chulaind is
5672] scíth lem glanad mo lam inniut. Fotdáilfind i n-ilpartib o
5673] chíanaib acht manibad Fergus. Ní scarfom in cruth sa ol
5674] Etarcomol co rrucsa do chensu l^ co farcabsa mo chend latsu.
5675] Is ed ón ém bias andsom ol Cu Chulaind. Bentai Cu Chulaind
5676] cona claidiub asa díb n-axalaib co torchair a étach de & ni
5677] forbai ima cnes. Colla trá ol Cu Chulaind. Aic ol Etarcomol
5678] Danaidle Cú iarom co fogaid in claidib co sebaind a folt de amal
5679] bíd co n-altain no berthá ní forroim cid drisiuc for toind dó.
5680] O ropu tromda iarom & ropo lenamnach in t-aidech bentai hi
5681] fossud a mullaid conid rorand co rrice a imlind. Co n-acci
5682] Fergus in carpat secha & in n-óenfer and. Tintaí Fergus do
5683] debuid fri Coin Culaind. Olc dait a siriti ol se mo díguin. Is
5684] garit mo lorg latt ol se. Naba lond frim a popa Fergus ol Cú
5685] Chulaind.


5686] .r. Fri baga benai (?) fri náimtiu ascada cen claideb fa allud
5687] is hé tororáid ar Ulad (?) aigid sceó slechtfa ailtu tairbirt fo mám
5688] Etarcomol úallaig dimrén esbláthaib in neoch nam accae ar bail
5689] uallchas fo chemdib fíalum forsaid ligu fortchi for carpat cotlud
5690] ná longud ní sám lam balcbrain na fer aithber form a popa
5691] Fergus.


5692] Talléci inna sléchtain co ndechaid carpat Fergusa taris co fo
5693] thrí. Iarfaig día araid in mé fódrúar. Náthú ecin ar a arasom.
5694] Asrubairt ol Cu Chulaind ní regad co rrucad mo chendsa no co
5695] farcbadsom dano a chend lemsa. Cía de bad assu latsu a popa
5696] Fergus or Cu Chulaind. Is assu ém lemsa a ndorónad ar Fergus.
5697] úair iss éseom ropo uallach. Atnaig Fergus iarom id n-erchomail
5698] tria a di pherid & berthi i ndead a carpait fadessin don
5699] dúnud. In tan no theiged tar carrce no scarad a leth olailiu.
5700] In tan ba réid conrictís affrissi. Danécai Medb ní boíd ind
5701] imbert moithchulióin sin a Fergus ol Medb. Ni tocrád dam
5702] dano in t-atechmatud ol Fergus glieid frisin coin móir nád
5703] n-árgarad.


5704] Cladar a fert iarom sátir a lia. scribthair a ainm n-ogaim


p.178


5705] agair a gubae. Nis dibeirg Cú Chulaind dano dádaig assa
5706] thábaill & dobertar a mna & a ingena do & leth a bó & doberthe bíad do fri dei


5707] Aided Nath Crantail inso sís


5708] Cia fer fil lib ar cend Con Culaind i mbárach or Lugaid
5709] Daberat daitso i mbárach or Mane mac Ailella. Ni étom nech
5710] ara chend or Medb ro bíth essemón laiss co comthastár fer dó
5711] atchotad ón dano. Ced leth ragthar úaib or Ailill do chuingid
5712] ind fir sin ar cend Con Culaind. Ni fil i nHére or Medb
5713] adchotar dó mani thuicther Cú Roí mac Dáre l^ Nad Crantail
5714] fénnid. Boí fer di muintir Con Ruí isin phupaill. Ní therga
5715] Cú Roí or se is leór leiss dodeochaid di muintir and. Tíagar co
5716] Nad Crantail didiu {folio 69b}

    1. Beith at altrainn d'ardrig Alban.
      ni hail linn a luad id díaíd.
      tuc clu ar do dalta os na daltaib.
      altra tu ac Baltair a Briain


5717] Téit Mane Andoí cuci adfíadat a scéla dó. Tair lind di
5718] giull di inchaib Connacht ní rágsa ol se inge má doberthar
5719] Findabair dam. Totáet leó iarom doberat a gaisced hi carr a
5720] hairthiur Chonnacht co mboí isin dúnud. Rot bía Findabair or
5721] Medb ar dul ar cend ind fir uccut. dagén or se. Totháet Luigid
5722] co Coin Culaind in n-aidchi sin. Dotháet Nad Crantail ar do
5723] cendso i mbárach is dirsan duit ní fáelais. Ní bá sin or
5724] Cu Chulaind. Combad and sin no chanad Cu Chulaind.

    1. 5725] Ma dofoetsad Nath Crandtail


5726] Teit Nad Crandtail arna bárach asin dúnud & berid .ix. mbera
5727] culind fúachtai follscaidi laiss. Is and boí Cú i sudiu oc foroim
5728] én & a carpat inna farrad sríd Nad Crantail biur for Coin
5729] Culaind. Clissis CúChulaind for rind in bera hísin & ni nderbai
5730] di forimim inna n-én. A chumut na hocht mbera aili. In tan
5731] focheird a nómad mbir techid ind iall o Choin Chulaind i sudiu.
5732] Luid Cu Chulaind iarom for slicht na hélle. Cingid iarom for
5733] rindriis na mbera amal én di cach biur for araili i n-íarmóracht
5734] na n-én arnách elaitís. Glé la cách im ba for teched luid
5735] Cu Chulaind remiseom. For Cu Chulaind uccut ol se dochóid


p.179


5736] probatio pennae Mail Muri inso O Émanuelreomsa for teched. Deithbir són ol Medb ma ranistaís dagóic
5737] ní gébad in siriti fri feta. Ba saeth la Fergus co nUltaib aní
5738] sin. Dotáet Fiacha mac Fir Feibe úadib do chosc Con Culaind.
5739] Apair fris ol Fergus bá fial dó buith arnaib ócaib céin dogeni
5740] calma. Is féli dó im ol Fergus a imfolach in tan teches ría
5741] n-aeniur ol nípo móo a gress dó andás do Ultaib archena. Cia
5742] ro maidi sin ol Cu Chulaind. Nad Crantail ol Fíacha. Ced ed
5743] no maidedsom a cless dorigniusa fíada nipu anféliu dó or Cu
5744] Chulaind. Nícon maídfedsom em acht no beth árm ina láim.
5745] Rafetarsu ém ní gonaimse nech cen arm. Taet tra i mbárach ol
5746] Cu Chulaind co mbé eter Ochine & muir & cid moch donté
5747] fomricfasa and & ní tess riam.


5748] Tairnic Cu Chulaind iarom a dáil & focheird fáthi n-imbi iar
5749] cathais na haidchi & ni airigestár in corthe már baí ina farrad
5750] comméte friss fessin. Daratailc etir & a brat & saidid inna
5751] farrad Tic Nad Crandtail fo sodain hi fénai bretha arm la suide.
5752] Cáte Cu Chulaind ol se undse sund tall or Fergus. Nípu samlaid
5753] domarfás indé ol Nad Crantail. In tú Cu Chulaind. Ocus
5754] massu mé dano or Cu Chulaind. Másu thú ém ar Nad Crandtail
5755] noco rucaimse cend úain bic dond dúnud ni bér do chend ngillai
5756] n-amulaig nicon messi etir ol Cu Chulaind. Eirg a dochum
5757] timchell ind aird. Totháet Cu Chulaind co lLáeg commail uilchi
5758] smerthain damsa latt. Ni hétar {folio 70a}probatio pennae Mail Muri inso O Émanuel forsin trénfer comrac frim cen
5759] ulchi. Dogníthe dó. Téit ara chend forsin taulaig. Coru lim
5760] ón or se. Déne cóir ngascid frím trá ol Nad Crantail. Rot bia
5761] són co fesamar or Cu Chulaind. Fochichursa aurchor dait or
5762] Nad Crantail & ní n-imgaba. Ní n-imgeb acht i n-arddai or
5763] Cu Chulaind. Focheird Nad Chrantail aurchor dó. Lingid
5764] Cu Chulaind i n-arddi ríam. Is olc dait a imgabail ind aurchora
5765] or Nath Crantail. Imgabaso mo aurchorsa i n-ardda dano or
5766] Cu Chulaind. Légid Cu Chulaind in ngae fair acht bá i n-ardda
5767] conid anúas tocorastár inna mullach co lluid trít co talmain.
5768] Amai ole is tú láech as dech fil i nHerind or Nath Crantail.
5769] Ataat .iiii. meic fichet damsa isin dúnud. Tiagasa co n-ecius
5770] dóib a fil lim di foilgib & doragsa co ndernaso mo dichennad air
5771] atbelsa dia talltar in gae as mo chind. Maith or Cu Chulaind


p.180


5772] dotéis dorissi. Téit Nath Crantail iarom dond dúnud. Dotháet
5773] cách ara chind. Cáte cend ind riastarthi lat or cách. Anaid
5774] a láechu co n-écius mo scéla dommo maccaib & co ndeochus
5775] dorissi co ndernar comrac fri Coin Culaind. Tiat ass di saigid
5776] Con Culaind & dolléci a claideb for Coin Culaind. Lingidside i
5777] n-arddae co mbí in corthe co mmebaid in claideb i ndé.
5778] Síartha im Choin Culaind amal dorigni frisna maccu i nEmain
5779] & lingid Cu Chulaind fora scíathsom la sodain co mbí a cend de.
5780] Bentai aitheroch inna méde anuas co imlind. Dofuitet a cethri
5781] gábaiti for talmain. Is and sin iarom asbert Cu Chulaind inso.
    1. 5782] Má dorochair Nath Crantail
      5783] bid formach dond imargail
      5784] apraind cen chath insind úair
      5785] do Medb co triun in tslúaig.


5786] Fagbáil in tarib iarsin tslicht sa so sís


5787] Is and sin luid Medb co tríun in tsloig le hi Cuib dó chuingid
5788] in tairb & luid Cu Chulaind ina ndiaid. for sligi Midluachra didiu
5789] dochoidsi do indriud Ulad & Cruthne co dice Dún Sobarche.
5790] Co n-accai ní intí Cu Chulaind Bude mac Báin o Sléib Chulind
5791] cosin tarb & u. samaisci deac imbi .lx. láech a lín de muintir
5792] Ailella. Brat hi forcebul im cach fer. Dotháet Cu Chulaind
5793] chucu. Can tucsaid a folad ol Cu æhulaind. on stleib ucut ol in
5794] láech. Ceist cate a mbúachaill ol Cu Culaind. Ata amal
5795] fóndráncamár ol in láech. Focheird Cu Chulaind tri bidcu ina
5796] ndíaid oc saigid acallma forro co tice in n-áth. Is and sin asbert
5797] frisin toísech. Cia t'ainmsiu ol se. Nachit aiss nachit chara
5798] Bude mac Báin ol se. Are in gaise for Bude ol Cu Chulaind.
5799] sraithe din chertgai co lluid in nderc a oxaille co mmebaid i nde
5800] ind óe altarach resin gai. Gontai sin fora áth. Is de atá Áth
5801] mBude. Berair in tarb isin {folio 70b} dúnad la sodain. Imráidset iarom
5802] nípád ansu Cu Chulaind acht tuctha a cletíne airi.


5803] Aided Redg cáinte inso


5804] Is iarom luid Redg cainte Ailella a comarli chucai do
5805] chuingid in cletine .i. gai Con Culaind. Tuc damsa do gai or in
5806] cánte. Acc óm or Cú acht dabér seótu dait. Nad gébsa ón ar


p.181


5807] in cainte. Gegnasom dano in cáinte úair nad fáet úad a targid
5808] dó & asbert in cante na berad a enech mani berad in cletíni.
5809] Focheird Cu Chulaind iarom in cletine dó co lluid triana chend
5810] forstarsnu. Is tolam .i. sét talman in sét se ém ol in cante. Is de ata Áth
5811] Tolam Sét. Atá dano áth friss anair airm i n-arrasar a n-uma
5812] don cletiniu Humarrith ainm ind atha sin dano. Is and sin tra
5813] geguin Cu Chulaind inna hule sea asrubartmar hi Cuib .i. Nath
5814] Coirpthe occá chrannaib. Cruthen fora áth. Maccu Búachalla
5815] ocá carnd. Marc ina thelaig. Meille ina dind. Bodb ina thur.
5816] Bogaine ina grellaig.


5817] Tintaí Cu Chulaind aitheruch i mMag Murthemne ba diliu
5818] laiss imdegail a mennato fessin. iar tíachtain iarom geogain
5819] firu Crochine l^ Croiniche .i. Focherda .xx. fer focherd de dosnetarraid oc
5820] gabáil dúnaid dóib .x. ndeogbaire & .x. fénnide. Tintaí Medb
5821] aitheruch atúaid ó ro an coícthiges oc inriud in chóicid & o
5822] ro fich cath fri Findmóir fri mnaí Celtchair meic Uthidir. & dosbert
5823] .l. ban iar togail Dúin Sobarchi furri hi crích Dail Ríatai. Nach
5824] airm trá i Cuib in ro saidi Medb echfleisc is Bile Medba a ainm.
5825] Cach áth & cach dingnai ocár fíu is áth & dindgna Medba a ainm.
5826] Condrecat uli iarom oc Focheird eter Ailill & Medb & in fiallach
5827] timtacht in tarb. Acht gabais a mbúachaill a tarb dib conid
5828] timachtatár taris i mbernai cumaing la crand for scíathu. Conid
5829] bertatar cossa na slabrai triasin talmain. Forgemen ainm in
5830] búachalla. Atá and iarom conid hé ainm in cnuic Forgemen.

Line 5831 occupied only by the second part of a soft-hyphenated word. Blank line added to preserve parity with hard-copy lineation.


5832] Ni baí imneth foraib trá isind aidchi sin acht adchota fer do
5833] dingbáil Con Culaind for áth namá úadib.


5834] [H] Guitter cardi chlaidib úand for Coin Culaind or Ailill Tíat Lugaid
5835] fris ol cach. Téit iarom Lugaid dia acallaim. Cinnas atusa innosi ocon
5836] tslóg for Cu Chulaind. Mór ém in cuitbiud condiachtais forro for Lugaid
5837] .i. do mná & t'ingena & leth do bó duit. & is trummu leo a nguin & do
5838] bíathad indá cach ní Dothuit fer cach laí leis co cend sechtmaini
5839] and sin. Bristir fír fer for Coin Culaind láitir fichi i n-óenfecht día
5840] saigid. & nos geogainsium uli. Eirg cuci a Fergus for Ailill conda
5841] raib claemchlód magni lais. Tíagait iarom co mbatár hi Crónig.


p.182


5842] Iss ed dorochair leiss ar galaib oenfer isin magin sin .i. dá Roth dá
5843] Luan dá banteolaid .x. ndruith .x. ndeogbaire .x. Fergusa. seser
5844] Fedelmthe sé Fiacraig. Ro bitha trá sin uli lesium ar galaib oenfer.
5845] O ro láiset iarom a pupli hi Cronig ro imráidset cid dogén{folio 71a}[H] tais fri
5846] Coin Culaind. Rofetursa ol Medb a n-as maith and. Tíagair uaind
5847] día saigid conda raib carti claidib úad frisin slóg & ra mbía leth na
5848] mbó fil sunda. Berair iarom in fis sin chuci. Dogensa aní or
5849] Cu Chulaind acht nar milter úaibsi a n-arach


5850] Comrac Con Culaind fri Findabair inso


5851] Immarchuirther fris or Ailill Findabair do thabairt dó & a dingbáil
5852] dona slogaib. Téit Mani Aithramail a dochum Teitside ca lLáeg
5853] hi tossiuch. Cia díandat céliusiu ol se. Ní n-arlasair Láeg dano.
5854] Asbert Mani fris fo thri in cruth sin Céli do Choin Chulaind for se &
5855] nacham forraig nad n-ecma nad benur do chend dít. Is lond in
5856] fer so ol Mani la soud úad Téit iarom do acallaim Con Culaind is and
5857] ro boí Cu Chulaind íar béim dei a lened & in snechta immi ina sudiu
5858] co rici a cris & ro lega in snechta immi fercumat fri méit brotha in
5859] miled. Asbert Mani dano ón mud chetna frisside fo trí cia díambo
5860] cheli. Celi Conchobair & nacham forraig. Díanam forgea im ní bas
5861] siriu bithus di chend dít amal tíscar di lun. Ni réid ol Mani acallaim
5862] na desi seo. Teit Mani úadib iarom & adfet do Ailill & do Medb a
5863] scéla.


5864] Táet Lugaid chuci or Ailill & ara n-airlathar dó in n-ingin. Teit
5865] Lugaid iar sudiu & adfet do Coin Chulaind aní sin. A poba Lugaid ol
5866] Cu Chulaind is brec sin. Is bríathar ríg assidrubairt for Lugaid ní bía
5867] bréc de. Dentar amlaid ol Cu Chulaind. luid Lugaid úad la sodain
5868] & adfet do Ailill & do Medb a n-atesc sin. Táet in drúth im richtsa or
5869] Ailill & mind rig fora cind & fasisidar di chéin Coin Culaind arnacha
5870] n-aithgné & teiti ind ingen leis & aranaiscea dó hi & tecat ass ellom fon
5871] cruth sin. & is dóig immerthai ceilg fón cruth sin conná fostba sib
5872] céin co tí la hUltu don chath.


5873] Téit iarom in drúth cuci & ind ingen lais. & ba di chein arlastar
5874] Coin Culaind. Téit Cú dia saigtin. ecmaic atgeoinsium for erlabrai
5875] ind fir combo druth. srethis liic telma boí ina láim fair con sescaind
5876] ina cend co tuc a incind ass. Tic dochum na ingini benaid a dí trilis
5877] di & sadid liic triana brat & tríana lénid & sádid corthe {folio 71b} amen tría medon in
5878] druith. Atat a ndí chorthi and .i. corthi Findabrach & corthi in
5879] druith. Facbais Cu Chulaind fón cruth sin íat. Tiagair o Ailill & o


p.183


5880] Medb do íarmóracht a mmuntiri ar ba fota leó ro mbátár co n-accassa
5881] iarom isin tunidi sin. Atchlos iarom fon dunchaire uli aní sin. Ni
5882] baí tra carti dóib la Coin Culaind iar tain.


5883] Comlond Munremair & Con Roi inso


5884] A mbátár in tslóig and trath nóna co n-accatar docurethar in lia
5885] forru anair & a chéli aníar ara cend. Condrecat isind aer. no thuititís
5886] eter dunad Fergusa & dúnad n-Ailella & dunad Nerand. Ro both ocond
5887] reib sin & ocond ábairt on tráth coraile. & ro bátár in tslúaig inna
5888] seseom & a scéith fora cennaib día sáerad for barnib na cloch combo
5889] lan a mmag dina lecaib. Is dé ata Mag Clochair. Ecmaic im iss e
5890] Cú Ruí mac Dairi dorigni insin dodeochaid do chobair a muntiri &
5891] boí hi Cotail for cind Munremar meic Gerrcind doluidsidé o Emain
5892] Macha do chobair Con Culaind co mboí i nArd Róich. Rofitir Cú Roí
5893] ní bó fer fulaing Munremair insin tslóg. It é didiu dorigensat ind abairt
5894] sin etorro a ndis. Guitter ón tslóg forro bith na tost. Dogniat corai
5895] iarom Munremur & Cu Rui & téit Cu Ruí dia thig & Munremur do
5896] Emain Macha. & ní thánic Munremur co lá in chatha. Ní thánic dano
5897] Cú Ruí co comrac Fir Diad. Apraide fri Coin Culaind ol Medb &
5898] Ailill conda rabni claemchlod magni leis. Doberar dóib iarom &
5899] claemchlóit inad. ro scáich noínnin Ulad fo sodain. Ar in tan
5900] dofiuchtraitís asa cess tictis drecht díb beus forsin slóg conos gabad a
5901] tindorcain doridisi.


5902] Aided na macraidi inso


5903] Ro imraidset iarom macrad Ulad i nEmain Macha oco. Tróg dún
5904] ar siat ar popa Cu Chulaind cen chobair dó. Ceist em ol Fiachna
5905] Fulech mac Fir Febi derbráthair side do Fiachaig Fíaldana mac Fir
5906] Febi rom bíasa cethern lib co ndeochsaindsea do thabairt cobra dó
5907] de sin. {folio 72a} Tíagait tri coecait mac leis cona lorcaib áni & be sé sin trian
5908] macraidi Ulad. Atací in slóg cucu tarsa mag. Tofil slóg mór tarsa
5909] mag cucund or Ailill. Teit Fergus día ndescin araill do macraid Ulad
5910] inso for se & do cobair Con Culaind tecait. Eirged buden ara cend or
5911] Ailill cen fis do Choin Chulaind ar di comairset fris ní faelsaid íat.
5912] Tíagait tri cóecait laech ara cend. Immacomthuit dóib conná
5913] tadcith nech díb i mbethaid ass do glerie na mmac oc Liic Tuill. Is
5914] de sin atá Lia Fíachrach meic Fir Febi. ar is and sind ro thuit.


5915] Dénaid comarli for Ailill gudid Coin Culaind imófor lecud asind
5916] inud sa ar ní ragaid ar ecin tairis uair rod leblaing a lon laith. ar bá


p.184


5917] bés dosom in tan no linged a lon laith imreditis a traigthi iarma & a
5918] escata remi & muil a ordan for lurgnig & indala súil ina chend &
5919] araili fria chend anechtair. Docoised ferchend fora beolu. Nach
5920] findae bíd fair ba háthithir delc sciach & banna fola for cach finnu. Ni
5921] aithgnead cóemu na ciardiu, cumma no slaided riam z iarma. Is
5922] de sin doratsat Fir nÓl nÉcmacht in riastartha do anmaim do
5923] Coin Culaind.


5924] Banchath Rochada inso


5925] Foídis Cu Chulaind a araid co Rochad mac Fátemain di Ultaib co
5926] tísad día chobair. Ecmaic dano ro carastar Findabair Rochad ar
5927] iss eside ócláech as aildem ro boí la Ultu ind inbaid sin Teit in gilla
5928] na dochum Rochad & asbert fris techt do fóritin Con Culaind ma
5929] dodeochaid asa noennin. Co tartaitis ceilc immon slóg fri tarrachtain
5930] drechta díb día n-airlech. Dotháet Rochad atúaid cét láech dó.
5931] Décaid dún a mmag indiu for Ailill. Atchíu dírim tarsa mag ol in
5932] dercaid & máethócláech etarro ní thacmainget dó ind óic acht co rici
5933] a gualni. Cia sút a Fergus for Ailill. Rochad mac Fatheman for se
5934] & is do cobair Con Culaind dotháet. Rofetursa a n-as maith dúib fris
5935] ol Fergus. Táet cet láech úaib lasin {folio 72b} n-ingin út co ria medon in
5936] maigi & teit in ind ingen remán remib. & téiti marcach día acallaim co
5937] tí a óenur do acallaim na ingini & tabraiter láma tairis & immacurfi sin
5938] fogail a muntiri dind. Dognither iarom amlaid sind. Téit Rochad ar
5939] cend in marcaig. Dodeochadsa o Findabair ar do chendso co
5940] ndechais dia hacallaim. Téit iarom dia hacallaim a óenur. Mutti
5941] don tslóg immi di cach leith. nos gabar & fochertar lama tairis.
5942] Maidid dano día muntirseom for teched. Lecairsium iarom ass &
5943] fonascar fair can tudecht forsin slog co tisad ar oen frí Ultu uli.
5944] Dorairngired dó dano Findabair do tabairt do & immásoí úadib
5945] iar sudiu. Conid banchath Rochada insin


5946] Aided na rigamus inso


5947] Guitter dano cairdi chlaidib dún for Coin Culaind for Ailill & Medb.
5948] Teit Lugaid fris sin & dobeir Cu Chulaind in cartini. Tabar fer for ath
5949] damsa i mbarach for Cu Chulaind. Batár sesiur rígamus la Meidb .i. se
5950] rigdomnai do chlannaib Dedad .i. tri Duib Imlig & tri Deirg Sruthra.
5951] Cid dún ar sait can techt i n-agid Con Culaind. Tiagait iarom arna
5952] bárach & geogain Cu Chulaind a sesiur iat.


5953] Aided Cáuir


5954] Guitter dano Cúr mac Da lath dóib im dula for cend Con Culaind.
5955] inti assa teilcedside fuil is marb re cind nomaide Mad dia ngona ol


p.185


5956] Medb is búaid. Gid hé gontair and dano is dingbail dromma dom
5957] tslóg. Ní reid bith fris im longud l^ im ligi. Teit ass dano. Nirbo
5958] maith lesside iarom techt for cend siriti amulaig. Ní có ém ol se is
5959] cert in bríg doberid dún. Ma rofesind combad ar cend ind fir se
5960] nom faíte ním foglúasfind féin dia saigid ropad leór lem gilla a
5961] chomadais dom muntir na agid. Ecca sin for Cormac Cond Longas
5962] ba hamra dúnni dia ndingbaitea fessin he. Cipé cruth tra ol se ol is
5963] formsa fein doberar imthesidsi isin matain i mbarach dia saigid.
5964] Nim erchoisse guin na erri ucut. Teit iarom matain muich ara bárach
5965] ara chend. & asbeir frisin slóg tarrgraige n-imtechta a séta rempo ar
5966] bá suba sliged dogénadsum di techt ar cend Con Culaind. Luid
5967] iarom. Boí Cu Chulaind ac imbert chless isind úair sin .i.{folio 73a} O Emanuel


5968] [M] Turim na cless inso sís


5969] In t-ubullchless & faeborcless & fáencless & cless cletenach &
5970] tétcless & corpchless & cless caitt & ích n-erred & cor ndeled & léim
5971] dar néib & filliud erred nair & gai bolga & baí brasse & rothchless
5972] & otar & cless for análaib & bruud gine & sian caurad. & beim co
5973] commus l^ co fomus & táithbéim & dréim fri fogaist co ndirgiud crette fora
5974] rind co fornadmaim niad náir.


5975] Ro Boí dano Cáur oc airimbert gascid hi túamaim a scéith
5976] co rrice trían ind laí frisseom & nicon tetarraid béim na forgab
5977] fair la dechrad inna cless & nicon fitirseom in fer i n-imforgub
5978] friss co n-epert Fíacha mac Fir Febe fri Coin Culaind. Fomna
5979] in láech fodotben. Danécai Cú secha sráithi in n-ubullchless
5980] tarraid ina láim co lluid iter chobrad & bróin in scéith co lluid
5981] tríana chend ind athig síar. Combad i nImslige Glendamnach
5982] dano dofáethsad Cáur iar n-araile slicht.


5983] Tintai Fergus frisin slóg. mánop gaib far glinne ol se anaid
5984] sund co bárach. Nip and ol Ailill regmai diar sostaib afrithisi.


5985] Guitter dano Láth mac Da Bró ara chend amal ro ngess
5986] Cáur. Datuitside dano cadessin. Dointáth dano Fergus beus
5987] do chor a glinni forru. Ansait and sin trá co rrubad and Cáur
5988] mac Da Láth & Láth mac Da Bró. & Foirc mac Tri nAignech. &
5989] Srúb Gaile mac Eóbith. ar galaib óenfer ro gáeta uli.


p.186


5990] Aided Fer Baíth inso


5991] Collaa .i. erig dún a popa Loíg issa ndúnad co n-airlither .i. co iarfaigea Lugaid
5992] mac Nóiss ui Lomairc. Dús cía dotháet ar mo chend i mbárach.
5993] Iarfaigther co lléir & a imchomarc lat. Rosoich iarom Láeg.
5994] Fo chen dait or Lugaid ní sirsan do Choin Chulaind a n-imned
5995] i tá a óenur fri firu Herend. Ar cocele díb línaib amin mallacht
5996] a gascid fair is é théte ara chend i mbárach Fer Báeth Doberar
5997] Findabair dó airi & rígi a ceniuil.


5998] Soid Láeg afrithisi co airm i mboí Cu Culaind. Ni
5999] forbáelid mo popa Laeg día athiusc or Cu Chulaind. Adfét
6000] Láeg dó uile aní sin. .i. a athesc Ro congrad Fer Baeth hi pupull do
6001] Ailill & Medb & asber fris suide for láim Findabrach & a tabairt
6002] dó. ar ba hé a togu ar chomrac fri Coin Culaind. Ba hé fer a
6003] ndingbála leó ar bá cuma dán dib linaib la Scathaig. Doberar
6004] fín dó iarom corbo mesc & asber fris bá cáem léosom a llind sin
6005] ní tobrad acht ere .l. fén leó & ba hí ind ingen no gebed láim fora
6006] cuitseom de. Ni haccobor lem or (Fer) Báeth comalta & fer {folio 73b}
6007] bithchotaig dam Cú Chulaind. Ragatsa ar apa ara chend i
6008] mbárach co topachtur a chend de. Bid tú dogénad or Medb.
6009] AsbeirChulaind fri Láeg techt ar cend Lugdach dó co tísad
6010] día acallaim. Dotháet Luigid chucai. Fer Baeth ane dotháet
6011] ar mo chendsa i mbarach or Cu Chulaind. Eseom ón óm ar
6012] Lugaid. Olc dia sin or Cú Chulaind nicon béosa i mbethaid
6013] di sudiu da chomais sind dá chomsolam da chutrummae co
6014] comairsem. A Lugaid celebor dam apair friss dano ní fír laechdachta
6015] dó tuidecht ar mo chendsa. Apair fris táet ar mo
6016] chendsa innocht dom acallaim. Ráti Luigid friss. In tan nád
6017] rimgab Fer Baeth luid in n-aidchi sin do athchor a chairdessa
6018] for Coin Culaind & Fíacha mac Fir Febe lais. Attaich Cu
6019] Chulaind friss a chomaltus & a mummi díb línaib Scathaig. Isim
6020] egen tra ol Fer Baeth darindgult. .i. ro gellus Dosella do chotach didiu ol
6021] Cú Chulaind. Luid Cu Chulaind fo luinni úad fornessa sleig


p.187


6022] culind isin glind hi coiss Con Culaind co túargab ocá glún súas
6023] a cend. Dasrenga ass. Na téig a Fir Baith co n-aicther in
6024] fríthi fónúarsa. Tochrae úait ar Fer Báeth. Focheird Cu
6025] Chulaind in sleig n-iarom i ndegaid Fir Baíth co n-érrmadair áth
6026] a da chulad co ndeochaid fora béolo sair co torchair tara aiss
6027] issa nglend Focherd sin ém or Fer Báeth. Is de atá Focherd
6028] Murthemne. l^ iss é Fíacha asrubart is béoda do feocherd indiu
6029] a Cu Chulaind or se conid de attá Focerd Murthemne Atbail
6030] fo chétóir Fer Báeth isinn glind. Is de atá Glend Fir Baíth.
6031] Co cloth ni Fergus co n-epert.
    1. 6032] A Fir Baíth is báeth do fecht
      6033] sin magin i tá do fert
      6034] rosiacht coll do chombár and
      6035] is crichid hi Cróen Chorand.
    2. 6036] Fíthi ainmnigther a n-ard
      6037] co bráth bid Cróenech i mMuirthemniu
      6038] ondiu bid Focherd a ainm
      6039] ind airm i torchair a Fir.
      6040]

      a Fir Baíth.&c.


6041] Tarrochair far céle or Fergus eprid in n-ícfa in fer sin i
6042] mbárach ícfa écin or Cu Chulaind. Foídid Cu Chulaind atheroch
6043] Láeg do fis scél dús cia cruth imtháthar isin dunud & in bo béo
6044] Fer Báeth. Asbert Luigid atbath Fer Báeth. & dotháet Cu
6045] Chulaind iar n-úair do chomacallaim.


6046] [H] Comrac [M] Lárine meic Nóis inso


6047] Nech úaib i mbárach co ellom ar cend far céle or Lugaid
6048] ni faigebtharside etir or Ailill acht má dorónaid ceill .i. ceilg occai
6049] nách fer dotháeti chucaib tabraid fín dó corop maith a menma &
6050] asbertar friss iss ed nammá fil dond fín tucad a cCachnaib
6051] rosáeth linni do bithsiu for uisciu isin dúnad & doberthar
6052] Findabair fora desreth & asberthar ragaid chucut dia tuicce cend
6053] ind ríastairthe dúinni.


p.188


6054] No foíté co cach láth ngaile a aidchi & no ráté fris aní sin.
6055] No gonadsom {folio 74a} cach fer díb a úair. Ní féta nech leó ara chend
6056] assennad.


6057] Conaígther dóib Laríne mac Nóiss olla n-aile bráthair side
6058] do Lugaid ríg Muman. Bá mór a uallchas. Doberar fín dó &
6059] doberar Findabair fora desraid. Tossecai Medb a ndís is
6060] mellach lim ind lánamain ucut ol si ba coindme a comrac. Ní
6061] gebsa dít ém or Ailill. Ra mbia dia tuca cend ind riastairthe
6062] damsa. Dobér im ar Láríne. Tic Lugaid fo sodain. Cate lib
6063] i mbárach fer i n-ath. téite Lárine or Ailill.


6064] Dotháet Lugaid iarom do acallaim Con Culaind conrecat im
6065] Glend Fir Baíth. Ferais cechtar de comráichne friaraile. Is dó
6066] dodeochad dot acallaim or Lugaid. Atá atechmatud druth sotal
6067] sund ucut ol se bráthair damsa Laríni a ainm dober bréc
6068] immón ingin cétnai. Fort chotach didiu ní ruba é nacham facbasa
6069] cen brátair. Ár is airi doberarsom chucutsu ar dáig co forgénmaís
6070] ar ndis debuid. Maith lem chena cé no slaiss co léir ar is
6071] dar mo therthogu theite.


6072] Téit Lárine ara bárach ar cend Con Culaind & ind ingen inna
6073] farrad. día nertad. Danethad Cu Chulaind iarom cen arm laiss
6074] Doloside a árm n-airi ar écin. Gabaid iarom eter a dí láim &
6075] cotmeil & fochrotha con sephaind a channebor ass combo
6076] buadartha in t-áth día chacc & combo thruallnethe aér na
6077] cethararda dia dendgur & focheird co mbaí iter da láim Lugdach.
6078] Céin robo beo ní thaudchaid a brú for cóir. Ní robai cen
6079] clíabgalar niro loing cen airchissecht. Iss é óenfer ar apaide
6080] adroinni drochternam úadsom di neoch cotranic friss ar Tána.


6081] Imacallaim na Mórigna fri Coin Culaind inso


6082] Co n-aca Cú in n-ócben cuchi co n-etuch cach datha impe &
6083] delb roderscaigthe furri. Cé taísiu or Cu Chulaind. ingen Búain
6084] ind ríg or si. Dodeochad cuchutsu. Rot charus ar th'airscélaib
6085] & tucus mo seotu lim & mo indili. Ni maith ém ind inbuid
6086] tonnánac. Nach is olc ar mbláth amin gorti ni haurussa damsa
6087] dano comrac fri banscáil céin no mbeó isind níth so. Bíd im


p.189


6088] chobairse daitsiu .i. dogénsa congnom latt oc sudiu. Ni ar thóin mná dano gabussa inso.
6089] Bi ansu daitsiu or si in tan doragsa ar do chend oc comruc
6090] frisna firiu. Doragsa i rricht escongan fót cossaib issind áth co
6091] taíthis. Dochu lim ón oldas ingen ríg. Not gebsa or se im
6092] ladair co mmebsat t'asnai & bía fónd anim sin. coro secha bráth
6093] bennachtan fort. Timorcsa in cethri forsind áth do dochumsa i
6094] rricht soide glaisse. Léicfesa cloich daitsiu asin tailm co
6095] commart do suil it cind. & bia fónd anim coro {folio 74b} secha bráth
6096] bennachtan fort. Torach dait i rricht samaisci maíle dérce
6097] riasind éit. co mensat ort forsna ilathu & forsna hathu & forsna
6098] linniu & nim aircechasa ar do chend. Tolecubsa cloich deitsiu
6099] or se co mmema do fergara fót & bia foind anim sin coro secha
6100] bráth bennachtan fort. La sodain téit úad. Combad sechtmain
6101] dosom for Áth Grencha & dofuitted fer cach laí i nÁth Grencha
6102] laiss .i. i nÁth Darteisc.


6103]

Aided Lóich meic Mo Femis inso sís Lóch Mór mac Mo Femis (l^ Emonis l^ mac Mo Febis (.i. Febes ainm a mathar above line). Lóch (m)ac Luidech meic Ecach fir Áne meic Dúach Duind dailtai Deaid meic Cairpri Lusced. & día sil Ailill Olom íar tain


6104] Gessa Lóch dano mac Emonis amal a chéliu & dorairngired
6105] có comméte Maige Murthemne di mín Maigi Aí & timtacht da
6106] fer deac & carpat .uii. cumal & nirbo fíu laiss comrac fri gilla
6107] Baí brathair laiss Long mac Ebonis cadessin. Dobreth do sudiu
6108] a tinscra cétna iter ingen & dechelt & carpat & tír. Téitsidé ar
6109] cend Con Culaind Gontai Cu Chulaind co tobrad a marb ar
6110] beólu a brathar .i. Lóich. Asbertside dano dá fessed acht
6111] combad fer ulcach nod ngonad no mairfedsom he ind. Berid
6112] grem catha chuci ar Medb fria muintir tarsin n-áth aniar co
6113] ndigsid taris & brister fír f[H] er fair.


6114] [M] Tíagait na secht Mane mílid i tosoch conid n-accatar for
6115] bru ind atha aníar. Gabaidsom a díllait n-óenaig imbi in laa
6116] sin. Iss and fordringtís na mná na firu día descin. Is sáeth
6117] dam or Medb nách accim in gilla imma n-ágar sund. Niba
6118] slániu de latt do menma or Léthrend echaire Ailella dia
6119] n-aicigther. Dotháet iarom dochum ind átha amal buí cía fer
6120] sucut a Ferguis or Medb.


6121] .r. Gilla araclich claideb co scíath ar búaib mór serig ar


p.190


6122] mnáib feraid fodil di fer lessaib ar óenathib Ulad imgóet caín
6123] fera fodil di fodbaid ríg than mc dían día ngarar Muirthemne
6124] mag másu Cháuland Cú.


6125] Fordring Medb dano na firu la sodain dia déscin. Is and sin
6126] asbertatár na mná fri Coin Culaind dognithe a cutbiud isin
6127] dúnud úair nad baí ulcha laiss & nicon teigtís dagóic acht siriti
6128] ara chend. Ba hassu dó ulcha smérthain do dénam leiss.
6129] conid gnidsom aní sin ar dáig cuingthi comraic fri fer .i. fri
6130] Lóch.


6131] [H] Gabais iarom Cu Culaind lán duirnd dind féor & dichacain .i. bricht fair
6132] combo hed domuined cách combo ulca baí lais. Fír or in bantroct
6133] is ulcach Cú Chulaind is cubaid do niaid comrac fris. Oc gressacht
6134] Loich ón dorigensatsom aní sin. Ni digéonsa comrac co cend secht
6135] lathi ondiu fris for Loch. Ní cubaid dúinni cen fóbairt ind fir frisin
6136] re sin ol Medb tabram fían láech cach n-aidchi do seilc faír dus in
6137] tairsimmis {folio 75a}[H] a baegul. Dogníther iarom samlaid Dotheged fían
6138] láech cach n-aidchi do seilg fairsium & nos gonadsom uli. It e seo
6139] im anmand na fer dorochratar and. Secht Conaill .uii. nÓengusa
6140] .uii. nÚargusa .uii. Celtri. Ocht Féic. Deich nAilella .x. nDelbaíth
6141] .x. Tasaig. It é insin gníma na sechtmaine sin dosom i nÁth
6142] Grencha.


6143] Conniacht .i. arranic Medb comarli dús cid dogenad fri Coin Culaind ar ba
6144] aincis mór lei an ro bíth leis día slógaib. Is i comarli arranic áes
6145] feig forúallach do chor i n-óenfecht dia saichthin in tan ticfad i
6146] n-airis dála di accallaimsi. Ar baí aires .i. comdal dála dissi ara barach fri
6147] Coin Culaind do denam sída célci fris dia tarrachtain. Foítisi techta
6148] úadi día saig ar co tíasad na coinni. & bad amlaid tíasad & se anarma.
6149] Fo déig ni ragadsi acht sí cona bantrocht día ailseom.


6150] Ludi in techtairi .i. Traigtrén co airm i mboí Cu Culaind & adfét
6151] do aitesc Medba. Bágais Cu Chulaind co ndingned samlaid. Ced on
6152] cinnas as áil duitsiu tect i ndáil Medba i mbárach a Cu Chulaind or
6153] Láeg. Amal conniacht .i. ro cuinnig Medb dano ol Cu Chulaind. At móra glonna
6154] Medbi ol in t-ara atágur lám ar cúl aci {folio 75b} Cinnas as dénta dun
6155] samlaid for se. Do chlaideb fót choim ol in t-ara arnachat fagthar i
6156] mbáegul. Ár ní dlíg laech a enecland dia mbé i n-écmais a arm.


p.191

y
6157] Conid cáin midlaig no ndlig fón samail sin. Dentar amlaid iarom ol
6158] Cú Chulaind. Is and iarom baí in chomdál i nArd Aignech. frisi
6159] rater Fóchaird indiu. Tic iarom Medb isin dáil & inlis cethri firu
6160] déc día sainmuintir fessin do neoch as dech engnomma baí díb fora
6161] chind. At íat so íatside. Dá Glas Sinna da mac Buccridi. Da Ardáin
6162] dá mac Licce. Da Glas Ogma da mac Cruind. Drucht & Delt &
6163] Dathen. Téa & Tascur & Tualang. Taur & Glese.


6164] Tic íarom Cu Chulaind ina dáil. Ataregat ind fir dó. Sretais
6165] cethri goí deac i n-óenfecht fair. Nos ditin Cú iarom conná riacht
6166] toind l^ fóescham fair. Imsoí foítib iarom & marbthus íat a cethri
6167] firu déac. Conid íat sin cethri fir deac Fócherda. & is iat fir Chrónige
6168] ar isin Chrónig oc Foceird ro bíta. Conid de asbert Cu Chulaind.

    .r.
    1. 6169] Fó .i. maith mo cherd láechdachta {folio 76a}
      6170]
      benaim beimend ágmara.
      6171] for slóg síabra sorchaidi.
      6172] Certaim ág fri ilslúagaib.
      6173] im díth erred anglondach.
      6174] sceó Medbi & Ailella.
      6175] altai drochrún derchoblid.
      6176] gossa dubrúin banmassa.
      6177] cengait celga úargossa.
      6178] fri ág erred anglonnach.
      6179] congeib dagrun degmessa
      6180] oc fir dia ndich dagarliud. .i. oca mbí degbríathar
      6181] im anglonna fó.

      fó .m.


6182] Combad de sin dano rod lil a n-ainm as Focherd dond inud .i. fó
6183] cérd .i. maith in cherd gascid donecmaic do Choin Culaind and sin


6184] Tánic dano Cu Chulaind & dosnetarraid oc gabáil dúnaid & bithus
6185] dá Daigri & da Ánli & cethri Dúngais Imlich díb. Gabais dano Medb
6186] for gressacht Loich andaide. Mór in cutbiud dait for si in fer ro márb
6187] do bráthair do bith oc dithugud ar slóig cen techt do chomrac fris.
6188] ar is derb lind ni déma siriti bras birda na letheti út fri bruth & feirg
6189] níad do letetisiu. & dano is o énmummi forcetail conrotacht dan
6190] dúib.

{folio 76b}


6191] Tanic dano Lóch i n-agid Con Culaind do dígail a bráthar fair a
6192] donadbacht dó ba ulcha boí lais Tair dond áth úachtarach or Loch
6193] nipá isind áth escomon sa condricfem áit hi torchair Long. Ó thánic
6194] iarom do saigid ind atha bibsat ind fir na bú tairis. Bíaid tart eisc


p.192


6195] sund indiu or Gabran fili. Is de atá Áth Darteisc & Tir Mór Darteisc
6196] o sin forsin phurt sin. O ro chomraicset iarom ind fir forsind áth & o
6197] ro gabsat oc glíaid & oc imsesorcain and & o ro gab cach díb for
6198] truastad a chéli. focheird ind escongon tri ol .i. tri curu im cossa Con Culaind
6199] co mboí fáen for tarsnu isind áth ina ligu. Danautat .i. búalis Loch cosin
6200] chlaidiub combu chróderg in t-ath dia fulriud. Olc ón om for Fergus
6201] a ngním sin hi fíadnaisi námat. Gressed nech úaib a firu for se fria
6202] muintir in fer nár tháeth i n-ascid. Atraig Bricriu nemthenga mac
6203] Carbatha & gabais for gressacht Con Culaind. Ro scáich do nert ol se
6204] in tan is bratan bec dottrascair in tan dofil Ultu asa ces chucut Dolig
6205] duit gnim n-erred do gabail fort hi fíadnaisi fer nErend & laech ansa
6206] do dingbail a gasciud fon samail.{folio 77a} [M] La sodain atraig & benaid in
6207] n-escongain co mebdatár a hasnai indi & comboing in cethri
6208] darsna slúagu sair ar ecin co mbertatár a puple inna n-adarcaib
6209] lasa torandcless darigénsat in da láth gaile isind áth. Tanautatsom
6210] in tsod meic tíre doimairg na bú fair síar. Léicidsom
6211] cloich asa tailm co mebaid a súil ina cind. Téite i rricht
6212] samaisce maíle derge. muitti ríasna búaib forsna linni & na
6213] hathu. Is and asbertsom ní airciu .i. ni rochim a n-áthu la linni. Leicidseom
6214] cloich don tsamaisc maíl déirg co memaid a gergara foí.
6215] Cáchain laíd la sodain.
    1. 6216] M'óenurán dam ar étib
      6217] sech nís n-etaim nis léicim
      6218] atú ar trathaib úaraib
      6219] m'oenuran ar iltúathaib
    2. 6220] Aprad nech fri Conchobor
      6221] cía domissed nibo rom
      6222] rucsat meic Mágach a mbú
      6223] conda randsat etarru.
    3. 6224] Ro bíi cosnom im óenchend
      6225] acht nad lassa nach óencrand
      6226] día mbetis a dó l^ a trí
      6227] lasfaitis a n-athinni
    4. 6228] Bec narom nítsat ind fir
      6229] ar imad comlaind oenfir
      6230] ni rubaim níth n-erred n-án
      6231] immar atú m'óenuran.

      m'óenuran .d.


p.193


6232] Is and sin trá dogéni Cú Chulaind frisin Mórrigain a tréde
6233] dorairngert di hi Táin Bó Regamna. & fichid Loch isind áth
6234] cosin gaí bolga doléic in t-ara dó lasin sruth. Gaibthi dó co
6235] lluid hi timthirecht a chuirp ar ba conganchnes oc comruc fri
6236] fer boí la Lóch. Teilg traigid dam or Lóch. Doléiciseom
6237] Cú Chulaind combo tharis docer. Is de atá Áth Traiged i
6238] Tir Mor. benaid Cu Chulaind a cend de iar sudi


6239] Is and sin conbocht fír fer fairseom a llá sin día lotar in
6240] cóicfer cucaiseom fón oínme .i. dá Crúaid dá Chalad Derothor.
6241] Nos ngeogain Cu Chulaind a óenur is hé sin Cóicsius Focherda
6242] & Coicer Óengoirt l^ is cóic lá déc iss ed ro boí Cu Chulaind hi
6243] Focheird conid de atá Cóicnas Focherda isin Tána. Dosmídc
6244] Cu Chulaind a Delga conna cáemnacair anmanna de duniu
6245] na cethir ronucad a ainech secha fadess iter Delga & muir.


6246] Slánugud na Mórrigna inso


6247] Ocond aiscis mór sin trá do Coin Culaind danarraid in Mórrígan
6248] i ndelb na sentainne caillige & sí cáech losc oc blegón
6249] bó triphne coniachtsom dig furri. Dobertsi blegon sini dó iniam
6250] bid slán doduc ol Cu Chulaind bennacht dé & ande fort ol se.
6251] Déi leósom in t-áes cumachta andéi im in t-áes trebtha. Íctha
6252] a cendsi iarom combo slán Dobeir blegon indala sini combo
6253] slán a súil. Dobert blegon in tress sini combo slán {folio 77b} a fergaire.
6254] Combad ed atberadsom in cech ní dib sin bráth bennachtan
6255] fort or se. Atbirt frim trá or in Mórrígan nim bíad íc lat
6256] co bráth. Acht rofessin combad tú ol Cu Chulaind nit ícfaind
6257] tria bith sír. Combad ríamdrong Con Culaind for Tarthesc
6258] ainm in sceóil sea isin Tána.


6259] Is and sin siacht Fergus fora glinne arna bristé fír fer for
6260] Coin Culaind. Is and sin iarom etha Cú ar galaib óenfer coicer
6261] Cend Coriss l^ Dúin Chind Coross .i. Delgu Murthemne ind
6262] inbuid se Geogain Cu Chulaind and sin Fota ina roí. Bó Mailce
6263] fora áth Salach ina imliuch. Muinne ina dind. Lúar i
6264] lLethberaib. Fer Tóithle hi Tóithlib. Hit é a n-anmand na
6265] tíri sin co bráth cach bale i torcair cach fer dib sin. Geogain
6266] Cu Chulaind dano Traig & Dornu & Dernu. Col & Mebul &


p.194


6267] Eraise for Áth Tíre Móir de síu oc Méthiu & Cheithiu.
6268] Di druíd insin & a teóra mná. Iar sind tra foídis Medb cét fer
6269] dia sainmuintir do guin Con Culaind. Nos geogainseom uli
6270] iarom for Áth Cheit Chuile. Is and asbert Medb. Is cuillend .i. is col lind
6271] dund ém guin ar muintire. Is de átá Glaiss Chráu & Cuillend
6272] Cind Duin & Ath Ceit Chúle.


6273] In carpat serda & in Breslech mor Maige Murthemne inso.


6274] Ro gabsat trá cethri chóiced Herenddúnad & lonngport isin
6275] Breslig Móir i mMaig Murthemne & ro láiset a n-ernail búair
6276] & braite seoco fodess hi Clithar Bó Ulad. Gabais Cu Chulaind
6277] icond fert i lLercaib i comfocus dóib. & ataís a ara tenid dó trath
6278] nóna na haidchi sin .i. Loeg mac Ríangabra. Itchonnaircseom
6279] úad grístaitnem na n-arm nglanórda úas chind cethri cóiced
6280] nErend re funiud nell na nóna. Dofánic ferg & luinni mór ic
6281] aicsin in tslóig re hilar a bidbad re himad a námat. Ro gab a
6282] da sleig & a scíath & a claideb. Crothis a scíath & cresaígis
6283] a slega & bertnaigis a chlaidem. & dobert a srém caurad asa
6284] brágit coro recratár bánánaig & boccánaig & geniti glinni
6285] & demna aeóir re úathgráin na gáre dosbertatár ar aird.
6286] Cordas mesc ind Némain forsin tslóg. Dollotár i n-armgrith
6287] cethri chóiced Érend im rennaib a sleg & a n-arm fodessin co
6288] n-erbaltatár .c. láech díb do úathbas & cridenes ar lár in dúnaid
6289] & in longpairt in n-aidchi sin.


6290] Dia mbaí Láeg and co n-acca ní in n-óenfer dar fíartharsna
6291] in dunaid fer nÉrend anairtúaid cach ndíriuch ina dochum.
6292] Óenfer sund chucund innossa a Chúcán or Láeg. Cinnas {folio 78a} fir
6293] and sin or Cu Culaind. Nihandsa fer caín mór and dano
6294] berrad lethan laiss folt casbude fair. brat uanide i forcipol
6295] immi. Cassán gelairgit isin brot uassa bruinne. Lene de sról
6296] ríg fo dergindliud do dergór i cústul fri gelcnes co glúnib dó.
6297] Dubscíath co calathbúali findruni fair. Sleg cóicrind ina láim.
6298] Foga fogablaigi inna farrad. Ingnad ém reb & abairt & adabair
6299] dogní acht ní saig nech fair & ní saigseom for nech feib
6300] nachas faiced nech hé. Is fir sin a daltan for se Cia dom


p.195


6301] chartib síthcairesa sein dom airchisechtsa dáig ar bith foretatársom
6302] in t-imned már inam fuilsea m'oenur i n-agid cethri
6303] n-ollchóiced nÉrend ar Tain Bó Cualngi don chur sa. Ba fír
6304] ém do Choin Chulaind anní hísin. A nad ránic in t-ócláech
6305] airm i mboí Cú Chulaind argládais & airchississ de. Ferda sin
6306] a Chú Chulaind ar se. Ní mor side etir for Cú Chulaind.
6307] Dabérsa dano cobair dait ar in t-ócláech. Cía taisiu eter or
6308] Cu Chulaind. Iss messe do athair a ssídib .i. Lug mac Ethlend.
6309] It tromda dano na fuli formsa ba héim dam mo íc. Cotailsiu
6310] sin bic a Chu Chulaind or in t-ócláech do thromthortim
6311] cotulta hicond ferta Lerga co dend teóra láa & teóra n-aidchi
6312] & fífatsa forsna slógaib in n-airet sind. Canaid a chéle ferdord
6313] dó contuli friss co n-accae nách crecht and ropo glan. Is and
6314] asbert Lug.

    6315] .r. Éli Loga inso sís
    1. 6316] Atraí a meic mór Ulad
      6317] fót sláncréchtaib curetha
      6318] fri náimtiu fer melldarath
      6319] mór a daig (?) todonathar
      6320] dia ferragaib sligethar
      6321] slúaig immenard nerethar
      6322] fortacht a síd sóerfudut
      6323] issin mruig ar conathaib
      6324] cot anmuim arfucherthar
      6325] fóchiallathar óengillae
      6326] arclith ar búaib báifedae
      6327] slig delb silsa ríut.
      6328] [H] Ni fil leó do nertsaegul
      6329] fer do baraind bruthaigte
      6330] co niurt for do lochtnamtib
      6331] cingith carpat comglinni
      6332] is iar sin atraí.
      6333]

      atrai .a .m.


6334] Teora la & teora n-aidchi baí Cu Chulaind ina chotlod.
6335] Bá dethbir són ém ce ro baí do mét in chotulta boí do mét
6336] na hascísi. Ón lúan íar samain sainrud cosin cétain iar n-imolg


p.196


6337] niro chotail Cu Chulaind frisin ré sin acht mad mani chotlad
6338] fithisin mbic fria gai iar medón midlaí & a chend fora dornd & a dornd
6339] ima gai & a gai fora glún acht ic slaidi & ic slechtad
6340] & ic airlech & ic esorcain cethri n-ollchóiced nÉrend frisin re sin.
6341] Is and sin focherd in láech síde lossa & lubi íci & slánsen
6342] i cnedaib & i créchtaib i n-aladaib & i n-ilgonaib {folio 78b} Con Culaind
6343] co ternó Cú Chulaind ina chotlud cen ráthugud dó etir.


6344] Is í sein trá amser i llotár in macrad atúaid o Emain Macha
6345] tri .lll. mac rig do Ultaib im Follamain mac Conchobair
6346] & dosberat teóra catha dona slúagaib co torchratar a tri comlín
6347] leó & torcratár in macrad dano acht Fallamain mac Conchobair.
6348] Bágais Fallamain ná ragad ar cúlu co hEmain co bruinni
6349] mbratha & betha co mberad cend Ailella leiss cosin mind óir
6350] boí úasa. Nirbo réid remiseom aní sin. Úair dofairthetár da
6351] mac Bethe meic Báin da mac mumne & aite do Ailill &
6352] rod gonsat co torchair leó. Conid Aided na macraide Ulad
6353] insin & Fallamna meic Conchobair.


6354] Cu Chulaind im baí ina súantairthim cotulta co cend teóra
6355] láa & teóra n-aidchi hicond ferta i lLergaib. Atracht Cu Chulaind
6356] iar sin asa chotlud & dobert láim dara agid & dorigni rothmúal
6357] corcra o mulluch co talmain & ba nert leiss a menma & tíasad i
6358] n-óenach. l^ i tochim l^ bandáil l^ i cormthech l^ i prímoenach do
6359] primóenaigib Erend. Cia fot atúsa isin chotlud sa innossi a
6360] óclaich ar Cu Chulaind. Tri lá & tri aidchi for in t-ócláech.
6361] Ron mairgsea deside or Cu Chulaind. Cid de ón or in t-ócláech.
6362] Na slóig cen opairt frisin ré sin ar Cu Chulaind. Ní filetsom ón
6363] om etir or in t-ócláech. Ceist cia arránic ar Cu Chulaind.
6364] Lotar in macrad antúaid o Emain Macha tri .lll. mac im
6365] Follomain mac Concobair do maccaib ríg Ulad & dobertsat
6366] téora catha dona sluagaib ri hed na trí la & na trí n-aidchi
6367] hi taisiu it chotlud innossa & torcratár a tri comlín leó &
6368] torchratár in macrad acht Follomain mac Concobair. Bágais
6369] Follomain co mberad cend Ailella & nirbo reid dósom ón ar
6370] ro marbad. Apraind ná bása for mo nirt deside. Uair día
6371] mbeindse for mo nirt ni tóethsitís in macrad feb dorocratár & ní
6372] tóethsad Follomain mac Concobair. Cossain archena a Chúcán
6373] ni haisc dot inchaib & ni táir dot gasciud. Airisiu sein innocht
6374] dún a óclaig or Cu Chulaind ar co ndiglom malla in macraid


p.197


6375] forsna sluagaib. Nad anéb om ale in t-oclaech uair cid mór
6376] do chomramaib gaili & gascid dogné nech hit arrad so ni fair
6377] bías a nós nách a allud nach a irdarcus acht is fortso is aire sin
6378] nad aniubsa acht imbirseo féin do gním gascid t'oenur forsna
6379] sluagu úair ni leó atá commus t'anma don chur sa.


6380] & In carpat serda a mmo phopa Laíg ar Cu Chulaind in
6381] coemnacar a innell & innatá a threlom má cotnici a innell & má
6382] dotá a threlom no n-iinnill. & mani fil a trelom nacha n-innill
6383] etir.


6384] Is and so atracht in t-ara & ro gab a fíanerred aradnachta
6385] immi. Bá dond fíanerred aradnachta {folio 79a}sin ro gabastársom immi
6386] a inar bláith bíannaide is é étrom aerda is é súata srebnaide is é
6387] úagthe osslethar conna gebethar ar lúamairecht lám dó anechtair.
6388] Ro gabastarsom forbrat faind taris anechtair dorigni
6389] Simón druí do Dair do ríg Rómán conda darat Dair do
6390] Chonchobor conda darat Conchobar do Coin Culaind condarairbert
6391] Cu Chulaind día araid. Ro gabastar t-ara cétna sin
6392] dano a chathbarr círach clárach cethrochair co n-ilur cach datha
6393] & cach delba dara midguallib sechtair bá somassi dosom sin &
6394] nirbo thórtromad. Taraill a lám leiss in gipni ndergbudi mar
6395] bad land dergóir do brondór brúthi dar or n-inneóni fri étan dó
6396] indchomartha a aradnachta sech a thigerna. Ro gabastár idata
6397] aurslaicthi a ech & a del intlassi ina desra. Ro gabastár éssi
6398] astuda a ech ina thuasri .i. aradna a ech. ina láim in chli re
6399] imchommus a aradnachta. Is and so fochéird a lúrecha iarnaidi
6400] intlassi immó echaib co ngebethar doib o thul co aurdornd do
6401] gaínib & bírínib & slegínib & bircadib corbo birfocus cach
6402] fonnod isin charpat sin corbo chonair lethartha cach n-ulind &
6403] cach n-ind & cach n-aird & cach n-aircind don charput sin. Is
6404] and sin focheird bricht comga dara echraid & dara chomalta
6405] connárbo léir do neoch isin dúnud & corbo léir dóibseom cách
6406] issin dúnud. Bá deithbir ém cé focherdedsom inní sin dáig ár
6407] bith bátár teóra búada aradnachta forin n-araid in lá sin .i. léim
6408] dar boilg & foscul ndírich & imorchor ndelind.


6409] Is and so ro gab in caur & in cathmílid & in t-indellchró
6410] bodba fer talman Cu Chulaind mac Sualtaim ro gab a chatherred
6411] catha & comraic & comlaind. Bá don catherred catha sin &
6412] chomraic & chomlaind. Ro gabsom immi .uii. cneslesti fichet


p.198


6413] cíartha clártha comdlúta bítís bá thétaib & rothaib & refedaib hi
6414] cústul fri gelcnes dó. arnacha ndecrad a cond nach a chiall o
6415] doficed a lúth lathair. Ro gabastár a chathcriss curad taris
6416] anechtair do chotutlethar crúaid choirtchide do formna .uii.
6417] ndamseched ndartada co ngabad dó o thana a thaíb co tuig a
6418] ochsaille ro bíth immi ic díchur gai & rend & err & sleg & saiget.
6419] Dáig is cumma focherditís de & mar bad do chloich l^ charraic l^
6420] congna ro chíulaitís. Is and sin ro gabastár a úathroic srebnaide
6421] sroill cona cimais do banór bricc fria fri móethichtur a medóin.
6422] Ro ga{folio 79b}bastár a dondúathróic ndondlethair ndegsúata do formna
6423] cethri ndamseched ndartada cona chathchris do cholomnaib
6424] ferb fua dara fúathróic srebnaide sroill sechtair. Is and so
6425] ro gabastár in rígnia a chatharm catha & comraic & comlaind.
6426] Ba don chatharm chatha sin íarom. ro gabastar a ocht claidbíni
6427] ima arm dét ndrechsolus. Ro gabastar a ocht slegini ima
6428] sleig cóicrind. & a saigetbolg Ro gabastar a ocht ngothnatha má goth néit.
6429] Ro gabastar a ocht cletíni ma deil cliss. Ro gabastar a ocht
6430] scíathu cliss imma chromscíath ndubderg ina téged torc taiselbtha
6431] ina tul tárla cona bil áithgeír ailtnidi imgéir ina hurtimchull
6432] co tescfad finna i n-aigid srotha ar athi & ailtnidecht & imgeri
6433] inbaid fogníth ind oclaig fáeborchless di is cumma imthescad
6434] dá scíath & dá sleg & dá chlaideb. Is and so ro gab a chírchathbarr
6435] catha & comraic & comlaind ima chend asa ngaired gair
6436] chét n-oclách do sírégem cecha cúli & cecha cerna de. daig is
6437] cumma congairtis de bánánaig & boccánaig & geniti glinne &
6438] demna aeóir ríam & úaso & ina imtimchiull cach ed no téged re
6439] testin fola na mmíled & na n-ananglond sechtair. Ro chress a
6440] celtar comga taris don tlachtdillat Tíre Tairngire dobretha o
6441] aiti druidechta.


6442] Is and so cétríastartha im Choin Culaind co nderna úathbásách
6443] n-ilrechtach n-ingantach n-anaichnid de. Crithnaigset a charíni
6444] imbi imar crand re sruth l^ imar bocsimin fri sruth cach mball
6445] & cach n-alt & cach n-ind & cach n-áge de o mulluch co talmain.
6446] Ro lae saebglés diberge dá churp i mmedón a chrocind.
6447] Táncatár a traigthe & a lúirgne & a glune co mbatár da éis.


p.199


6448] Táncatár a sála & a orcni & a escata co mbátár ríam remi.
6449] Tancatár tulfethi a orcan co mbátár for tul a lurgan combá
6450] métithir muldornd míled cech mecon dérmár díbide. Srengtha
6451] tollfethe a mullaich co mbátár for coich a muineóil combá
6452] métithir cend meic mís cach mulchnoc dímór dírim direcra
6453] dímesraigthe díbide. And sin dorigni cúach cera da gnúis
6454] & da agid fair. Imsloc indara súil dó ina chend iss ed mod
6455] dánas tairsed fíadchorr tagraim do lár a grúade a hiathor a
6456] clocaind. Sesceing a setig co mboí fora grúad sectair.
6457] Ríastartha a bél co úrtrachta. Srengais in n-ól don fídba
6458] chnáma comtar écnaig a ginchroes. Táncatár a scoim & a
6459] tromma co mbátár ar etelaig ina bél & ina brágit. Benais
6460] béim n-ulgaib leóman don charput uachtarach fora forcli comba
6461] métithir moltchracand cech slamsrúam thened doniged{folio 80a} ina
6462] bél asa brágit. Roclos bloscbéimnech a chride re chlíab imar
6463] glimnaig n-árchon hi fotha l^ mar leomain ic techta fó
6464] mathgamnaib. Atchessa na kl^ne bodba & na cithnella neme
6465] & na haible tened trichemrúaid i nnellaib & i n-aéraib uasa
6466] chind re fiuchud na ferge fírgarge hitrácht úasto. Ra chasnig
6467] a folt imma cend imar craíbred ndergscíach i mbernaid atálta.
6468] Ce ro crateá rígaball fó rigthorad immi iss ed mod da rísad ubull
6469] díb dochom talman taris acht so sesed ubull for cach óenfinna
6470] and re frithchassad na ferge atracht da fult úaso. Atracht in
6471] lúan láith asa étun comba sithethir remithir airnem n-óclaích
6472] corbo chomfota frisin sróin coro dechrastár oc imbirt na scíath
6473] oc brogad ind arad oc taibleth na slóg. Ardithir im remithir
6474] talcithir tresithir sithidir seólcrand prímluingi móri in buinne
6475] díriuch dondfala atracht a fírchlethe a chendmullaig hi certairdi
6476] co nderna dubchíaich ndruidechta de amal chíaig do rigbrudin
6477] in tan tic rí día tincur hi fescur lathe gemreta.


6478] Iar sin ríastrad sin ríastarda im Choin Culaind is and sin
6479] doreblaing ind err gascid ina chathcarpat serda co n-erraib
6480] iarnaidib cona faebraib tanaidib cona baccánaib & cona bircadib
6481] cona thairbirib níath cona nglés aursolcdi cona thairngib
6482] gaíthe bitís ar fertsib & íallaib & fithisib & folomnaib don
6483] charpat sin. Is amlaid boí in carpat sin cona chreit chróestana
6484] chróestirim chlesaird clangdírig caurata ara taillfitís .uiii. n-airm


p.200


6485] n-indflatha co lúas faindle l^ gaíthe l^ chliabaig dar roe maige.
6486] Ro suidiged in carpat sin for dá n-echaib díana dremna
6487] dasachtacha cendbeca cruindbeca corrbeca biruich bascind
6488] bruinnedérg sesta suachinte sogabalta sodain fo grinnib áillib
6489] a fén. Indara hech dibside ocus se lugaid lúathlemnech
6490] tresmar túagmar traigmar fótmar fochorsid. In t-ech aile ocus
6491] sé casmongach cascháel conseng seredchoel airgdech.


6492] Is and so focheird torandchless cét & torondcless ca .c. &
6493] torandchless tri .c. & torandchless cethri .c. & tarrasair aice for
6494] torandchless .u. cét. úair nírbo furáil leiss in comlín sin do
6495] thotim leiss ina chétchumscli & ina chétchomling catha for
6496] cethri chóiced Herend & dotháet ass fón cumma sin d'insaigid
6497] a námat & drobretha a charpat morthimchull cethri n-ollchóiced
6498] nErend ammaig anechtair & dosbert {folio 80b} fobairt bidbad fó bidbadaib
6499] foraib. & dobreth seól trom fora charpat. & dollotar rotha
6500] íarnaidi in carpait hi talmain corbo leór do dún & do daingen
6501] feib dollotár rotha íarnaide in charpait hi talmain uair is
6502] cumma atrachtatár cluid & cairthe & carrce & táthleca &
6503] murgrían in talman aird i n-aird frisna rothaib iarndaidib súas
6504] sell sechtair. Is aire focheird in circul modba mórthimchull
6505] cethri n-ollchóiced nErend ammaig anechtair arná teichtis úad
6506] & ná scailtís immi coros tairsed fri tendta fri tarrachtain na
6507] macraide forro. & dotháet isin cath innond ar medón & failgis
6508] falbaigi móra do chollaib a bidbad morthimcoll in tslóig
6509] ammaig anechtair fo thri & dobert fobairt bidbad fo bidbadaib
6510] forro co torchratár bond frí bond & méde fri méde ba sí tiget
6511] ind áirbaig. Dosrimchell aridisi fa thrí in cruth sin co farcaib
6512] cossair sessir impu fa mórthimchull .i. bond trír fri méde trír fó
6513] chúaird timchill immón dúnad. Conid Sesrech Breslige a ainm
6514] issin Táin. & iss ed tres ndíríme na Tána .i. Sesrech Breslige &
6515] Imslige Glennammach & in cath for Gárig & Irgárig. acht ba
6516] cumma cú & ech & dune and Iss ed atberat araili ro fich Lug
6517] mac Eithlend la Coin Culaind Sesrig mBreslige. Nicon fes im
6518] a árim & ni cumangar a rím cía lín dorochair and do daescorslúag.
6519] acht ro rímthé a tigernai namma. It e seo anmand side
6520] inna rurech & inna taísech .i. .r. Dá Chrúaid da Chalad da


p.201


6521] Chír dá Chíar da Ecell tri Cruim tri Caurith tri Combirgi cetri
6522] Feochair cetri Furachair cetri Caiss. cetri Fotai .u. Caurith .u.
6523] Cermain .u. Cobthaig .ui. Saxain .ui. Dáich .ui. Dári .uii.
6524] Rocháid .uii. Ronáin .uii. Rurthig .uiii. Roclaid ocht Rochtaid
6525] ocht Rindaich ocht Corpri ocht Mulaich. .ix. nDaigith .ix.
6526] nDári. .ix. nDámaig .x. Féic .x. Fiacaich .x. Fedelmid.


6527] Deich ríg ar secht fictib ríg ro bí Cu Chulaind i mBresslig
6528] Móir Maigi Murthemni. Dírime im olchena di chonaib & echaib
6529] & mnáib & maccaib & mindaínib & drabarslog. ar nír érno in tres
6530] fer do feraib Herend cen chnáim lessi l^ lethcind l^ lethsúil do
6531] brisiud l^ cen bithanim tria bithu betha. & dotháet úadib iar sin
6532] iar tabairt in tressa sin forro. cen fuligud cen fordercad fair
6533] fein l^ fora gillu l^ for ech dia echaib

{folio 81a}


6534] Túarascbail delba Con Culaind so.,


6535] Dotháet Cu Chulaind arna barach do taidbriund in tsloig & do
6536] thaisbenaid a chrotha álgin alaind do mnaib & bantrochtaib &
6537] andrib & ingenaib & filedaib & áes dána úair nír míad na mass
6538] leiss ind úaburdelb druídechta tárfas dóib fair ind adaig sin
6539] reme is aire sin tánic do thaselbad a chrotha algin alaind in lá
6540] sin. Alaind ém in mac thánic and sin do taselbad a chrotha
6541] dona slúagaib .i. Cu Chulaind mac Soaldaim. Faircsi tri folt
6542] fair dond fri toind cind. Cródérg ar medón mind orbude ardatugethar.
6543] Caín cocarsi ind fuilt sin co curend téora imsrotha im
6544] claiss a chúlaid comba samalta & orsnáth cach finna fathmainnech
6545] forscaílte foroda dígrais dualfota derscaigtech dathálaind
6546] dara formna síar sell sechtair Cet caírches corcorglan do dergór
6547] orlasrach imma brágit. Cét snáthéicne don charmocol cummascda
6548] hi timthacht fría chend. Cethri tibri cechtar ar da grúad
6549] .i. tibre buide & tibre úane & tibre gorm & tibre corcra .Uii.
6550] ngemma do ruthin ruisc cechtar a dá rígrosc .uii. meóir cechtar
6551] a dá choss .uii. meóir cechtar a dá lám co ngabáil ingni sebaic
6552] co forgabáil ingne griúin ar cach n-aí fo leith diib sin.


6553] Gabaidseom dano a dillat n-óenaig n-imbi in laa sin. Baí da
6554] étgud immi .i. fúan caín cóir corcorglan corthorach cóicdíabuil.
6555] Delg find findárgit arna ecor d'ór intlassi úasa bánbruinni gel
6556] imar bad lócrand lánsolusta nad chumgaitís suili doíni déicsin


p.202


6557] ar gleoraidecht & glainidecht. Clíabinar sróil sirecda ré chnes
6558] co ngebethar dó co barrúachtar a dondfúathroci donddergi míleta
6559] do srol ríg. Dondscíath dondderg dondchorcra co cóicroth óir
6560] co mbil finddruini fair. Claideb órduirnd intlasi co torceltaib
6561] óir dérg i n-ardgabáil gaili fora chris. Gai fota fáeborglas re
6562] faga féig fobartach co semmanaib óir orlasrach inna farrad issin
6563] charpat .ix. cind isindala láim dó .x. cind isind láim aile.
6564] Ros ecroth úad frisna slúagaib. Conid comram aidchi do
6565] Choin Chulaind sin. Is and sin frisócbat mná Connacht forsna
6566] buidne & fordringtís mná firu do descin crotha Con Culaind.
6567] Follaig im Medb a hainech & ní lámair taidbsin a gnusi acht
6568] boí fo damdabaig scíath ar omon Con Culaind. Conid de sin
6569] asbert Dubthach Dóel Ulad.

    6570] .r.
    1. Masu hé in riastartha
      6571] bíait collai duíne [H] de {folio 81b}
      6572] Beite [M] éigme im lissu.
      6573] biait fuind fri airisiu.
    2. 6574] Biait corthi i llechtaib
      6575] bid formach do rígmartaib
      6576] Ni maith no fichid in cath
      6577] i lleirg frisin n-oennenach
    3. 6578] Adchíu in cruth immondnaig
      6579] ocht cind inna chuillsennaib
      6580] Adchíu fodb leiss i mbrétaib
      6581] .x. cind ina rosétaib
    4. 6582] Adchíu dofócrat far mná
      6583] a ngnúis tarsna ergala
      6584] Adchíu far rígna in móir
      6585] ni toccair dond imforráim.
    5. 6586] Diambad me bad chomarlid
      6587] bíad slóg imme di cach leith
      [gap: extent: 2 lines]


6588] Conid and ro chan Fergus inso co n-ebairt.


p.203

    .r.
    1. 6589] Ber ass Dubthach nDóeltengaid
      6590] iar cúl in tslóig na srengaid
      6591] nicon dergeni nach maith
      6592] o geogain in n-ingenraith
    2. 6593] Ferais écht ndochla ndobail
      6594] guin Fíachaig meic Conchobair
      6595] nípau chaíniu rocloth dó
      6596] guin Corpri meic Fedelmtheó
    3. 6597] Rígi nUlad ni chosnai
      6598] mac Lugdach meic Casrubai
      6599] iss ed dogní fri doíni
      6600] a nad rubad cosaídi
    4. 6601] Bid olc la longais nUlad
      6602] guin a meic nad lánulach
      6603] costud Ulad ma dobí
      6604] adsuífet in n-imirgí
    5. 6605] sirfid in noíndin hi fot
      6606] do Ultaib co nderasot.
    6. 6607] Bíait techta scél mara
      6608] biait rígnai dermara
      6609] biait créchtai fuidb bechtai
      6610] biait buidne airlechtai
    7. 6611] Biait collai fó chossaib
      6612] biait brain for branfossaib
      6613] beti fáenscéith hi lergaib
      6614] bi cumtach do díbergaib.
    8. 6615] Roínfid fuil féne fo don
      6616] la slúag inna ndunechon
      6617] regaid ind longas hi fat
      6618] do Ultaib díanda rísat
    9. 6619] ni geib coistecht arubthá
      6620] ber ass Dubtach nDoeltenga.

      ber .a.


6621] Sréid Fergus Dubtahch úad iar sin co n-arrasair di sruib fri
6622] budin anall. Co cloth ní Ailill co n-ebairt.


6623]


p.204

.r. Na fer báig a Fergus ar buaib sceó mnáib Ulad aithgén
6624] ara mbernaib beit mairt ili sund slig ceni silsiter acht i
6625] n-óenferaib ardeslig isind áth cach óenlathiu. Co cloth ní
6626] Medb.


6627] .r. Comérig a Ailind co fíannaib fótrind ar duth buaib
6628] sceó genat mc melchib athaib i ngrenchaib móraib i llinib dubaib
6629] forbrisfet comlund scéo Fergus dánae co loingis Ulad biaith and
6630] íartach i ndíaid in catha memais caumu co filib Féne.


6631] Fergus dixit.Banairle báetha nacha auchide. nacha co cloth ní Fergus
6632] cluinte co teintib bláthaib sceó cholet muinter sceo chenel olca
6633] anapthai rosrí a chialla consuidet na tádet. Co cloth Gabrán
6634] file.


6635] .r. Na briguid briathra sceó (laidib) rígnaib for bronnaib di
6636] thuathaib déni dia messaib blassaib. dia fáebra fichi cessóe cía
6637] bera na suí forellig na tulle miscais.


6638] Na femdit far {folio 82b} G
[...]
os mag ass co mbatar oc dr
[...]
tess Toscar and sin & uadib la sodain
[...]
céle taít ara chend isin n-áth or Fergus.
6639] Aúchaide Ailill or Medb. co cloth ní Ailill.


6640] .r. Fergus rofitir morthúathaib for far muintir méilaith ní
6641] imthecht ar far mbúaib acht cía far slíg slattaib i mbúaib
6642] dithoing ceóbera di far mór dí belgib brassaib Co cloth ní
6643] Fergus.


6644] .r. Na fer a Medb mórscoith dit loingis buirr bráthu iar
6645] mbliadain sceó cháthig mná massa iartaige nád imdat dit
6646] morchothaib día thúathaib tisccet.


6647] Imroll Belaig Eóin inso


6648] Fíacha Fíaldána Dimraith dolluid do acallaim meic sethar a
6649] máthar .i. Mane Andóe a ainm. Dolluid Docha mac Mágach
6650] la Mane nAndóe. Dolluid Dubthach Dóel Ulad la Fíachaich
6651] Fialdána Dimraith. Docorastár Dócha gai for Fíachaig co lluid
6652] i nDubthach. Focheird dano Dubthach gai for Mane co lluid i
6653] nDócha. Dí fieir im máthair Dubthaig & Doche. Is de atá
6654] Imrull Belaig Eúin.


p.205


6655] l^ is de atá Imroll Belaig Eúin .i. tíagait na sloig do Beluch
6656] Eúin anait a ndí dírim suidiu. Tic Díarmait mac Conchobair
6657] di Ultaib antúaid. Eirged marcach úaib or Diarmait co tí
6658] Mane dom accallaim dís & ragatsa dís ara cend. Condrecat
6659] iarom. Todeochadsa or Díarmait o Chonchobar co n-erbora fri
6660] Medb & Ailill co relcet na bae ass & slán uile a ndorónad and &
6661] tabár in tarb aníar cosin tab ille co comairset uair ro báge
6662] Medb. Ragatsa or Máne co n-apror fríu. Ratiside dano fri
6663] Meidb & Ailill. Ni hetar for Medb. Ani siu or Mane. Dénam
6664] cóemchlód dá gaisced didiu or Diarmait. Massu ferr latt. Maith
6665] lim or Mane focherd cechtar de gai for araile conid apthatar a
6666] ndís. & conid Imroll Belaig Eóin ainm na maigni sin. Maitti
6667] a ndírím fó araill. Dofuittet tri fichit díb di cechtar dá lína. Is
6668] de atá Ard in Dirma.


6669] Aided Tamuin druith inso.


6670] Foruirmiset muinter Ailella a mind ríg for Tamun drúth ní
6671] lamair Ailill a beith fair fessin. Srédis Cu Chulaind cloich faír
6672] oc Áth Tamuin co mmebaid a cend de. Is de atá Áth Tamuin
6673] & Tuga im Thamun.


6674] Aíded Óengussa meic Óenláma.


6675] Dointaí iarom Óengus mac Óenláma Caíme óclach dána di
6676] Ultaib. in slóg n-ule oc Modaib Loga. Is inund ón dano &
6677] Lugmod co tici Áth da Ferta nís léic secha & dosmbidc co
6678] llecaib & asberat ind eólaig imneblaid .i. ro fost ríam remáin co tíastain
6679] fo chlaideb oc Emain Macha acht bid ar galaib óenfer conristá
6680] friss. Brisit fír fer fair iarom & ra mbeótar i n-ecomlond.

{folio 82b}


6681] Comrac Fergusa fri Coin Culaind


6682] Táet nech úaib ar mo chendsa ar Cu Chulaind oc Áth da
6683] Ferta. Nipa messe nípá mé ol cách assa magin ni dlegar
6684] cimbid dom cheniul cía na dligthe nipad me dobertais tara
6685] chend im cimbidecht.


6686] Is and gessa do Fergus mac Roich techt ara cendsom.


p.206


6687] Opaidside dano dul ar cend a daltai .i. Con Culaind. Dobreth
6688] fín do & ro mesca co trén & ro guded im dula isin comrac. Téit
6689] ass iarom ó ro bás oca etargude co tromda. Asbert Cu Chulaind
6690] iarom is com glinni dothéig ar mo chendsa a popa Fergus ol se
6691] cen claidib inna intiuch. Ar gatsai Ailillass ut praediximus.
6692] Is cumma limsa etir or Fergus cia no beth claideb and ní
6693] imbertha fortsu. Teilg traigid dam a Cu Chulaind or Fergus.
6694] Teilgfeso dano damsa arisi ar Cu Chulaind. samlaid ecin or
6695] Fergus Is and sin dolléci Cu Chulaind traigid for culu re
6696] Fergus co rrici Grellig nDoluid ara telced Fegus dósom traigid
6697] i lló in catha. Tairbling Cu Chulaindiarom hi nGrellaig Dolluid.
6698] ara chend dait a Fergus or cách. Aicc ol Fergus ni ord erossa
6699] is robeóda intí fil and conom thí de chind chúarda ni reg.


6700] Tíagait secha iarom Co ngabsat dunad hi Crích Ross.
6701] Raclunethar són dano Ferchú loingsech buí for longais re
6702] nAilill. Dotháetside ar cend Con Culaind. Tri fir déac dano
6703] ba hé a lín. Gontai Cú Chulaindoc Cingit Fercon. atát a trí
6704] líic déac and.


6705] [H] Comrac Maind


6706] [M] Foídís Medb [H] Mand Muresci mac Dairi do Domnandchaib do
6707] comrac fri Coin Culaind derbrathair side & Daman athair Fir Diad. Ba
6708] fer borb brogda iarom im longud & im ligi in Mand. Fer dothengtach
6709] dobeóil amal Dubthach Dóel Ulad. Ba fer tailc trebur co sonairte
6710] ballraid. amal Munremur mac Errcind. Trénfer tnútach amal
6711] Triscod trénfer tigi Concobair. Ragatsa & mé anarma & conmel eter
6712] mo lamaib hé ar ní míad l^ mas lem arm d'imbirt for siriti n-amulach
6713] amne. Luid iarom do saigid Con Culaind. Is and boiside & a ara
6714] forsin maig oc frecomet in tslúaig. Óenfer cucund sund or Láeg fri
6715] Coin Culaind. Cinnas fir ol Cu Chulaind. Fer dubdond tailc tarbda
6716] & se anarma. Léic sechot ol Cu Chulaind. Tic cucu la sodain.
6717] Do cur chomlaind frit dodeochadsa ol Mand. Gabait iarom for
6718] imtrascrad fri ré cian & trascraid Coin Culaind fo thrí Mand. Conid
6719] greis in t-ara. Díambad curadmir do chosnam i nEmain duit for se
6720] ropadatren for ocaib Emna. Tic a ferg niad & atraig a bruth miled
6721] cor trascair Mand fón corthi coro scor i (mminagib(. Conid de atá
6722] Mag Mandachta .i. Mand échta .i. écht Maind and.
[gap: chasm in MS/extent: uncertain]
))


p.207