Corpus of Electronic Texts Edition
Instructio Pie Vivendi et Superna Meditandi (Author: [unknown])

section 10


20]

DE NON IUDICANDO .i. NA DENA BREITHEAMHNAS AR NEACH.


Agus madh ail leat do bhel agus do thenga do choimhéad
co dlisdinach, seachain aithimradh do phrelaid agus do
chompanach: agus da faicir ni so-thathaire inntu, na tathair
co luath iad, acht fiarfuigh ar tus dit fein, cia thu fein, ac
25] denamh breithemhnais ar neach ele agus cora measa tu fein?
Oir is mor cas a fuilidh fein ni is mesa{MS folio 45a1} agus ni is ain-egnaidhi
agus ni is mi-chraibhdighe na in drong ar a fuil do bhreithemhnas:
amhail adeir an soisceul, quid autem vides festucam in oculo
fratris tui, et trabem quae in oculo tuo est non consideras?
30] Ypocrita! eiice primum trabem de oculo tuo et tunc prospicies
ut educas festucam de oculo fratris tui .i. a fhir an fhuar-chrabhaidh,
cread fa faici in brogh beac fa shuil do bhrathar,

p.132


agus nach faici in t-shail mhór atá at shúil fein? Maseadh
bean in t-sail as dot shúil fein ar tús, agus bean an brogh a
súil do bhrathar ann sein. Fiarfuighim dit anois ciondas bheanas
an breitheamhnas rit, oir ni iarrann neach in breithemhnas
5] so ort, agus ni h-eigin duit résun do thabhairt tar do chend
so: amhail adeir an t-apstol, unusquisque onus suum portabit
.i. imchuiridh gach neach a eire fein. Bith a dheimhin agad
na daine do ni na neithe so, breithnuigh co fuil iúl aca nach
fuil agadsa, agus co fuil adhbhar h-eigin aca nach tuigi, agus
10] tigemha comadh mesa do dhenta fein na neithe so na don
aes sin. Abair rim maseadh, cread chum a thainic tu? .i.
in do dhénamh breithemhnais ar lochtaibh cháich, no ne nach
mó thainic tú d'iarraidh t-shlainti t'anma fein, agus do dhénamh
aithrighi dúthrachtaigh ad pheacaidh agus ad dhíomhaineas?
15] Agus cia an neach fheadas beith co maith do neach ele agus
co h-olc do fein? Agus da tuctha na tri neithe so dot úigh co
duthrachtach, ni dingenta breithemhnas urusa ar neach eile.
Smuain is in breithemhnas dhímhain so do ni tu féin a fiadhnaisi
an bhreithimh chruaidh fhirendach ata agad agus 'cud fhaicsin
20] amhail adeir, nolite iudicare et non iudicabimini: in quo enim
iudicio iudicaveritis iudicabimini .i. na dena breithemhnas
agus ni dingintar breithemhnas ort, agus da ndearnair
breithemhnas ar aen ni, do ghentar breitheamhnas ort anns
an ni cheadna, amhail adeir in t-apstol, si nosmet ipsos
25] diiudicaremus .i. da ndearnam breitheamhnas oruind fein,
ni dhighentar breithemhnas ele oraind, agus da ndearnam so,
ni dhingnam breitheamhnas urusa ar neach ele. Cidbe lenab
ail a bheatha fein do scrúdadh agus do reimh-fheicsain, do
ghebha se indti nach indlorgaireachta do coir duine ele, acht
30] foillseochaidh se o indtinn umhail fhirenda na daine ele naemtha
o dhochraidheacht a bheathadh fein. Leghtar a mbethaidh
in athar naemhtha re n-abur Arsenius, co ndubhradh ris cor

p.133


bheandaighthi he co foirfi ar son corab iad a pheacaidh fein
do chain se ar an saeghal, agus is doich lim cibe do chain
a pheacaidh fein, nach derna se breithemhnas ar peacaidh
caich. An uair do gheibhidh in fear so coir no aithis a nduine
5] eile, do bhid aca shaeradh co h-ind{MS folio 45a2}tinneach agus co
tarcaisneach umhal ann fein. Corob aire sin adeir Bernard,
omnino cave alienae conversationis esse aut curiosus explorator
aut temararius iudex .i. seachain foillsighthi phroisemhla
beathadh na ndaine ele, agus na bi ad bhreitheamh mheardhanta
10] orra, agus ge do fhaicthea oibre saebh agad chomharsain, corab
mó shaerair he. Agus muna féadair a oibre do shaeradh,
saer nach dochum uilcc do bhí a indtinn acht ainbhfis no melladh
no cás éigin ele. Muna féadair a shaeradh a modh ele, abair
corab ro-mhór an temtasion do rindeadh air. Cread do dhenadh
15] in temtasion sin dimsa, da mbeith co mór na cumhachta ud
aigi indum? Agus ni h-aga radh rit gan tathair do bheith
agad ar ciontaibh caich ataim aga radha so, agus ni da ligan
torat lais gan ceartughadh, acht nach áil lim tu do dhenamh
breitheamhnais dhamunta, na foillsighthi shunnradhach ar
20] gach nduine. Madh ail leat do lochta fein do scagadh co maith,
na cuir iúl a n-adhbhar lochta na ndaine, mar ata comhrádh
saebh agus silleadh sibhlach na sul do sheachna co friochnumhach.