Corpus of Electronic Texts Edition
Instructio Pie Vivendi et Superna Meditandi (Author: [unknown])
section 6
DE TRIPLICI OBEDIENTIA .i. DONA TRI SEIRBHISIBH.
Agus is orra so is claenta do chluas, dochum na seirbhisi
firindighi nach fuil mellta. Agus narab dochum a faicsina do
thoil na ndaine do dhenair hi: agus na dena breitheamhnas
10]
idir na h-aithintibh do-ghenntar dit, agus na dena deiliughadh
idir na neithe aithinter dit .i. na fiarfuigh cread fa ndinganta
in ni aithintar dit, no cread hé re denamh, agus na dena tarcuisne
na mi-dhingmhaltacht ar an ti do ni in aithne, agus na dena
co mi-thoileamhail na maille re leisci na re contrardhacht na
15]
re mi-dhingmhaltacht, or ni fhaghair acht pian t-suthain do
chind na seirbhisi a n-oibrighthi na neithe so, acht muna fhoiri
furtacht a lor-ghniomha neach. Maseadh, bisi ullumh dochum
gach aen neich da n-aitheontar dit, agus tabhair dot uigh beith
umhal dod phrelaidibh mar Dhia ar a ghradhsan agus co caoin-fhuarach
20]
agus co milis agus co sduiderach agus co forbhfaelteach
toilemhail agus co dighair agus co h-indtinneach agus co h-anorach
duthrachtach, amhail adeir se .i. adeir an Tighearna a persain
na prelaiti, cidbe eistis misi, eistidh se sibhsi, cidbe tharcuisnighis
misi tarcuisnighidh se sibhsi. Adeir se fos, >et in auditu auris
25]
obedivit mihi .i. a n-eisteacht a chluas do rindi an t-umhal
seirbhis, oir do rinde umhla damh mar do chuala a chluas
m'aithne. Is cóir don deiscibal ghradhach a sheachna ar gach
uile mhodh a racha sé dochum oifici a n-airdeochai e, no dochum
naemhthachta an adhmholta bhreige, {MS folio 43b2} no ag iarraidh
30]
gras agus a' creid no ag tabhairt tinnluicthi, agus ac tarraing
croidhi na ndaine aenda chugad o chomhradh fhallsa, agus
ac nemh-tathair na ciontach, agus ac denamh a sheirbhis co
fiadhnach do mheadughadh a onora, agus aga thaisbenadh
p.125
fein so-ghradhaigh co fallsa agus e ag dul a n-inmhe trid fein
no tre neach eli. Maseadh bid se arna choimhéigniughadh
o umhla ghloin agus o ughduras an uachtarain. Agus da faghair
inmhe narab co tighearnamhail fhollamhnuigheas hi do reir
5]
a thoili fein. Narab dochum soláis na dochum a shocamhail
fein reachas a tighearnas, acht d'fhuireachras na tarbha
choitchinn do fein agus do chach, agus do shlainti na n-anmann,
agus muna dearnair mar sin, rachaidh tarbha agus sochar na
seirbhisi uait, oir in umhla do ni dochum suaimhnis na neithe
10]
n-aimsirdha ar do tharbha fein, ni hi is umhla ann. Agus
ma do h-aithneadh dit do rogha do dha neithe no ní is mo,
na gabh sin chugad ar son co ndubhairt rit an ní as ferr leat
fein do dhenamh, acht toil agus rogha an uachtarain. Ní
dona dainibh résunnda thuicis gach ni mhinighis in prelaid
15]
teid toirrthi na h-umhla, acht dona dainibh dhalla, nach tuiginn
a tarbha agus a sochair foirfi, corab aire sin fiarfuigheas in
prelaid dibh, cad dob ail libh do dhenamh co ndearnadsa daibh
he? Maseadh abairsi mar so, Domine, quid me vis facere
.i. a Thighearna cad dob ail leat do dhenamh damh: amhail
20]
adeir in salm, paratum cor meum, paratum cor meum .i. ata
mo chroidhi ullumh do choimhlinadh gach uile neithe aithintear
dim in prelaid do reir a thoile, cidbe slighi ghebhas mu thoil
fein: oir ni fhuil ni is saebhi don lucht uird na ceimniughadh
do reir a toili fein, amhail adeir Bernard, nach fuil re loscadh
25]
a n-ifrean acht an toil dhilis bhis ac neach, nach ail leis do threigin
abhus, amhail adeir an proverb so Bernard, nichil ardebit in
inferno nisi propria voluntas: tolle propriam voluntatem et
infernus non erit .i. is i in toil dhilis is lasair a n-ifrean, agus
togaidh an toil sin agus ni bhia ifrean ann. Is i is toil dhilis
30]
ann, in toil nach fuil coitchinn ac Dia agus ag an chomharsain.
Gemadh maith do thoil fein, is ferr do reir na h-umhla a cengal
re toil an uachtarain. Maseadh bi ni is teo agus ni 's
duthrachtaidhi a' coimhlinadh an bhreitheamhnais do chuireadh
ort na mar do bhethea as t-ughdaras fein ris in saethar cheadna,
35]
oir is ferr in umhla na an idhbairt, amhail adeir in proverb
so, melior est obedientia quam victimae. Agus is ferr duit
da reir sin, cluas do chroidhi do chromadh co duthrachtach
p.126
dochum na neithe aithintear dit, na moran oibrighthi d'idhbairt
do Dhia o dhuthracht do thoili fein: oir is ferr in da thoil {MS folio 44a1}
do choimhlínadh iona in aen toil: agus a foirbhtheacht na
h-umhla tuictear so. Gé iat na prelaiti dhligheas in umhla, is
5]
iongantach an tarbha eirghes da tabairt dona h-iachtaranaigh.
Oir is mór tarbha na h-umhla do-nitear don uachtaran, agus
is mo na sin a denamh dona dainibh chomhthroma, agus is
ro-mhó a denamh dona dainibh is iachtaraighi na tú fein. Is
si in umhla so do choimhlín Criost ac eisiomlarughadh na ndaine,
10]
or do rinne umhla da Athair co bas na croichi. Agus do bhi
sé ac modhsaine do Mhuire agus do Ioseph agus do chuaidh
se leo co Nasareth agus do umhlaigh e fein d'Eoin aga bhaistedh
agus do choimhlín se gach uili fhirendacht is in umhla. Tabhairsi
umhla dott uachtaran maseadh, agus tabhair anoir dona dainibh
15]
chomhthroma, agus umhla dona dainibh is isli. Ma do chlaenais
do chluas agus do chridhi dochum na neithe so co foirbhthi,
dearmait tech t'athar agus do phopul fein, agus is amhlaidh
do dhenair so:ma do dhearmadais do bhésa agus do
ghnathughadh agus do cheadfadha agus toilemhain dúchusa
20]
nadura co leir, agus a claechladh co so-dhelaighthi agus tu
fein do choimhéad ona lochtaibh immuigh agus t'anam do
athnuadhughadh astigh co foirbhthi. Madh áil leat do
cheadfadha do choimhéad co duthrachtach, coimhéad ar tús
do chroidhi co foirbhfi. Gurob aire sin adeir in t'ecnaidhi,
25]
omni custodia custodi cor tuum, quoniam ex ipso vita procedit
.i. coimhead ar tus do chroidhi ina cach uili fhriochnumh os
uadha fein tic in bheatha, oir is ua dha ata coimhéad gach uili
cheadfadha.