Corpus of Electronic Texts Edition
The Destruction of Troy (Author: Unknown)

[Doroigni Iason innisin tria druidhecht Mediae .i. cet[h]ardam
Ulcain do thabairt a hiffrind, ocus araili1] ut ante dictum.


IAr forba, tra, in gnima sine atrubairt Éga fri Iasón
‘nib slan dot-r'inchoisc Média m'inghensa fadéisin: is hi dorigne
5] insein uile’, ol sé.


[Dares c. 3.] Doratad iar suidhe do Iason & do anradhaib na
Grece in crocunn órda.


IArsindi, tra, rothinscan Iasón cona shlóghaib deirge na
cathrach & ascnam a n-orba & a feraind fadein. Rofuabair
10] Media lenamain dia coraib firaib feib ronaisc fiadh righaib &
choradhaib na Gréci & fiadh mathib innsi mara Toirrén, & a
gradhugudh dogrés d'óinmnái. Atrubairt Iasón friése nachas-berad
leis da thír dia mberad a claind le. Doróni Media íarsin gním
cuilech úathmar escon .i. marbad a macc ar sheirc & inmaini
15] ind ócláig rochóeim, & ar ná bad fochund a facbála & a nembrithi
leis dochum a thíre.


Ceilebrait iarsin in milidh don ríg, & tucsat in crocond,
& lotar asin chathraig. Cengait iarum inna luing & imraiset
iarsin tsét chétna, co hinber srotha Cíi, sech airera Trói, co
20] riachtatar phort na Gci. Rucsat íarsuide a long i tír, & tiagait
do acallaim in ríg Péil ros-cuir frisin techtairecht, & at-fiadat
a scéla & a n-imtechta o thosuch co forcend, & rotaiselbad
dó in crocond. Doróne inti Péil atlugud buide do Íasón
& do Ercoil & don fhoirind archena. Dorat séotu & máine
25] do chách doreir a ngráidh, ocus araile.


Misi Mailechlainn in beg sin.


p.4


[Dares c. 3.] {MS page 127b} Ba cuimnech, tra, in caur & in cathmilid & in
cliathbernaidh cet as tresium thainic do shil Ádhaim .i. Ercoil mac
Ampitrionis, don dimicin & don melai tucad fair o Lamhedheon,
30] o rig na Troiannae .i. cen óighedhecht phuirt do thabhairt dó,
dia rofhaidhed málle fri Iasón do chuinchid in croicind órdhai.
Trom les a chridi iar suidhiu cen a dighail forsin lucht roboi
i comaithces na Gréci for ur Erpoint allather, i n-airthiur
Assia bici, rogab breit mbecc di ferund isind uillind íartaraich
35] na Frigiae fri tracht mara To[r]rén. Ar ní rabai do láechradhaib
domhain nech rosiacht cutrummus frisseom. Ni rabi láech is-síu
nótheghed do dhigháil a uilc i críchaib cíana comaithche oldáss.


IS hé Hercoil romarbh in coraidh comnairt cosna trib
cendaib isind inis Erithria i n-inbiur mara Torrían, hi coicrich
40] Éorpa & Affraice, i fíriarthar in betha. i. Gerion a ainmside:
rocrin [side] na tuatha & na cenéla.


IS hé Ercoil dano rochumdaigh na da cholomhain immon
muincind nGadidanda, & cách dib oc déchain a cheile .i. coloman
Eorpa oc dechsain Affraici & coloman Affraice oc dechsain Eórpa.
45] IS hé dano dorat a dóit frisin carraic, dús in roised marbad
Cáic mic Ulcáin, robói im-meodhon na carrge, {MS page 128a} co
rochur in cairric isin sruth.


IS he damarbh Bussirim robói i coraidecht hi taeb srotha
Níl. IS he side noedbrad a óeghedhaidh do sruth Níl.


50] IS hé dano romarb in leomhan n-angbaid isind ailt móir
i n-iarthardheisceirt in betha.


IS hé romarb in nathraigh ndúabais n-écendais co secht
cennaib robói il-Lenna palúde, rochrín & rodithaigh tuascert in
betha do dóinib & indilib & cethraibh.


55] IS he dano rotrascair Antheum mac Terrae ar nert gaile.


IS hé dano dorat scaindir for bantracht úallach na cíchloisc[th]i
rorergatar in n-Assia móir, trian in betha, co slait &
síniud & indriudh, co rofallnaiset in leth n-airterach don domon
fri ré trichat bliadan doib sic, co tuc Hercoil leis úadhibh
60] arm na ríghna día rofaided chuinchidh.


p.5


IS hé doríghni gnímu díarmidhe archena.


IS hé tuc in crocann órdai a tír na Colach.


Fer, trá, doríghni na gníma sa ní rofodaim dó cen tairniudh
díumais Lámhedhoin. Conidh íarsin dochóid do chuinchidh
65] sochraite & slúag co caindle & co ánradhu Greci. Dochúaid
do atach na ríg & na tóisech & tnfer in tíre co tístáis leis
do díghail a chneite & a osnaidhe.


IS ed ronuc a báire & tossach a thocos[t]ail co ríghaib
Lacdemóni .i. Castoir & Pullúic, dá euchraid insin & dá chridiscél
70] thuascirt in betha. Roinnis doib íarsin aní ima tanic .i.
do chuinchidh {MS page 128b} shlóig & sochraide día dhíghail for Lámedón
in domíadh & in dímicen dóratad dhó fadéin & do Iasón mac
Esóin & do mac[aib] ríg & ruirech na Gréci ule, & a[t]bert nár
mó a olc dhósom cid fair rolá oldaás dona Gréccaib uile & do
75] Chastor & do Phullúic fadheisin. Asbertatar Castar & Pulluic
cía nóthech[t]atáis ilacmi & iltuatha na Gce uile, & ciamtís
coimsidhe atúaidh ó chiund trachta Ceperíon fades hi coicrích
Gci & Etále, nóregtáis leiseom do chumtach dála & dúnaidh
& do díghail a ancridhi cech leth fo crícha in betha. Roattlaigestar
80] Ercoil in scél sin.


Luidh úadhib íarsin in Salamiam co Telamón cosin ríg,
& atrubairt fris ‘IS do émh’, ar sé, ‘dodechadhsa chucutsa, do
innisin duit na mórméla & na mórdímicen & na mórathisi dorat
Lamhedhón for fhairind na lunga Argai & for slúag Íasóin &
85] fórmsa féin. Mana mater, trá sin,’ ol sé, ‘ticfat na Troíanae
for crechaib do slat & d'indriudh na Gréci. IS áil dam iarom
condígiseo lem icummai cáich for slúaghudh dochum Trói.’ ‘Ní
ba meisi’, ar Telamon, ‘cétfher feímthébas báigh & sochur fheraind
na Gréici do chosnam. Regatsa lat in lín bíat do chairdib &
90] do chocelibh. Regat lenn dano attrebthaidhe Sal[a]miæ doneoch
gebes gái 'na laim & is tualaing éladu imbertha airm. Bíar
fúiridhe dano ic ernaidhe th'aithisce.’


Forácaib bennachtain íar suidhe la Telamon.


p.6


IARsindí, tra, rodál Telamon co feraib {MS page 129a} Salamiae 'na
95] degaidh, & roglé síth & cháincomrac fri sidhe. Rochumlúi co rurich
& imper Moesiæ co Péil, cend side gascidh & úaille & díumais
& rigdachta fer túascirt in betha. ISs ed rorádi fris iarum.
‘Do íarraid shocraide chucatsa dodechadhsa do dul i tír na
Troíanda, ár día ndíchiseo in slógha[d]sa dofhuscéba Gcu
100] othá airter thíre Arábia co tracht mara Égetai, othá túaiscert
Tracíae co críchae Etále fades. Atresat uile la hescomlúd duitsiu;
ar is tú cend ániusa & erdercusa & grían na Grece uile.
Comérigh iarum fri les tuatha & chenel na Greci, ar is les do
Grécaibh ule in sloghadhsa madh coscrach cathbuadach thérnáidhter
105] de.’ ‘Cía notechtaindse éimh,’ ar Péil, ‘firu in talman
andes, o thír na hEthiope fathuaidh cosin nIndía, & hua
buaidlecaib hErcoil & o turcbail grene cosin rind n-airtherach
& deiscirt Eorpa benas fri hinber mara Torren & co fuinedh
ngrene, dus-berainnse uile letsu do milliud & d'indriudh na Troianda,
110] do thogail & do loscad cathrach Lámedoin: a fil immurro
do socraide acumsa is letsa chongenas. INtan, trá, batir erlamha
longa & lugbarca letsa, fáid techtaire chucumsa & nodbia mo
socraite sea arrlam intansin’ Celebrais hErcoil iarum do.


Luid hErcoil iarum in Pilum co Nestur: is he bá rí i
115] suidiu. Roíarfaigh ésidhe scéla do Ercoil cía fochund immatarla?
Ro[fh]recair Ercoil, ‘do cuinchidh socraide’, ar sé, ‘co
{MS page 129b} ndechaise lem cot uile shocraite in slóghadhsa i tiagat maithi
na Gci .i. Castor & Pullúic & Talemón & Peil, do díghail ind
ancridhi dorónadh frímsa. Mad foraibse immurro noimbérthae
120] méla & athis no[fh]indfaitís fir betha o turcbáil gréine coa funedh
mo chumangsa ocá dingbáil dib. Ocus cidh i n-India no Scithia
no Persidhia no i n-Arabía no i n-Égipt no i n-Ethióip no i
n-Eispáin no i n-Galléib no i n-Germain no i n-Alania nobetis
caingne & écraiti dúibhsi, ní bád lesc lemsa a digail fa na
125] críchaib imechtrachaib sin cenmóthá na tíre ata nesam duín.’


p.7


Ro[fh]recair iarum Nestor ‘Bennacht ar cách comhnertas sóire &
socraiti na Greci do chosnam. Mad meise immurro, regat lat intan
bas furidhe cech rét.’ Buidech dano hErcoil do sein.


INtan, trá, rofhitir hErcoil toil & accabur na n-ánradh & na
130] laechraide, doróigu mileda rochalma a thíre fadesin. Rotinolad
leis íarum an-robái i n-airiur Gréci do longaibh & lestraib &
nóaibh, othá inbhiur mara Point atuaidh corici in muir n-Árábácda
fadess. Rochóraigh a choblach ar muir, & rothogh
míliudha & ánradha rochalma na Greci uile chuci as cech aird
135] tria epistlib & techtairibh, & tancatar ind rig roghaellsatt commílib
& airbrib & slúaghaib adóchum. Íar tiachtain, trá, dona
slúagaib & dona sochaidhib co mbátar a n-óenbaile, bái comairle
lasna ríghaib in i n-oe[d]che no il-lóo noregtáis do phurt na
Trói[andae]. {MS page 130a} IS fair deisid léo: dochotar i n-aidhchi hi
140] port Sygei.


O rancatar íarum in port hísin dochoidh hErcoil & Talemón
& Péil, co cath mór impu, do thogail Trói. Roan Castor
& Pullúic & Nestor cósna longaib. Atchúas íarsin do Lámhedhon
slógh mór do Grecaib do gabáil phuirt Sygei. Atraig sidhe
145] cofergach & cohúathmar, cofortrén & coferamail, co laechraid
uallaig borrfadaigh na Trói imbi, & rogab remi arammus mara,
O dochúatar hi comfochraib dona longaib rothogaibset idna
catha ósa cennaib cinnchomair frisin mbéist n-amnais huathmair
imma rothecail ócbath amnas thuascirt in domain.
150] Rothindscansat in Troiáendae cathughudh darcend a tíre & a
n-athardai & a cathrach. O robás, trá, im na fíbsa dochuaid
Ercoil dochum na cathrach. IMásech dano doralatar .i. ní
hinund slighi roghabhsat na Troiannae dochum na long, & rogab
Ercoil cona shlúagh dochum na Ti. IMthúsa Ercoil, rosiacht
155] cósin Trói & fóuair in Trói n-oslaicthe cen nech ocá dítin nách
'cá gabáil. Conos-tarat fó cíaigh & fó corthair thened, co ro-mharbh
an-rop inéchta innti, co rothinóil in murro ór & argat,
seóit & máine & indmassa na catrach leiss. Nocha n-érlai asin
cathraigh acht cía térnai do rind gái & do gin chloidhem.


p.8


160] [Dares c. 4.]{MS page 130b} INtan íarum atchúas do Lámhedhón inredh
na cathrach rothintái for cúla don cathraich, conos-tárla tel i tel
do Ercoil im-medón shéta. IS annsin, thrá, rolá Ercoil sním día
menmain, & rolín a shainnt do thodhail fhola na Tróianda, & robris
ráon catha tré nert fer for fórmna mathe na Tróianda immá
165] righ: co romarbhadh and Lámedón rí na Tróianda, cona trí
macaib & cona rígraidh & míledhaib. Dochoid Ercoil íarsin,
co mórchoscur dia longaib, co Castor & Pulluic & Nestor. Íar
comrac íarum dona slúaghaib rorannsatt etarru in mbrait. Do
Thelamón rosiacht Esióna inghen Lámedoin, fóbíth is hé cétna
170] láech do láthaib gaile na Grece dochóidh isin cathraigh. Ó thairnic,
trá, aní sin uile dochuuaidh cech toisech dib día thír co
mbuáidh & coscor.


Ba dubach dushaimh domenmnach, tra, Príaimh mac Lámedhoin,
ríghdomna na Troianda & na hAsia bice, don mórglifit
175] donn-ánic .i. loscad na Trói & a arcain, a séoit & a máini
& a indmasa & a bratt do breith do Grécaib, a shíur fein do
breith i ndóire & a tabhairt i tuarustal ngaiscidh do Thalemón.
Ba troma cech ngalar leis toitim a athar & ár na Tróianda do
chor isin chath & isin chathraigh. Ba hathis & bá méla mór
180] dano leis búadugud do Grecaib dona Troiandaib, & Frigía do
bith fó chuitbiud & enechruce. Derbh leis mani tharrastá colúath
ní tharrastá {MS page 131a} cobráth an dioghail2. Arapaidhe is menma
comarba bói leiseom cíabó gabháil do láthrach dó. IS ed rop
áil [dó,] athnúguth na mur & deimnighudh na catrach & córoghudh
185] sluag & popul. Dodechaidh íarsin d'imrádud sin do chathraig
a athardhai cona mnái .i. Écuba, cona macaib .i. Echtor .i.
Alaxander .ii. Diophoebus .iii. Helenus .iiii. Troilus .u. Ocus
Andromacha ben Hechtoir mic Priaim. Ocus dá ingin Príaim, édhón
Casandra & Poliuxína. Robái mór macc la Priaim, cenmóthá in cóic
190] fhersa Écubu, do macaib imtach & caratban. Céd mac, iss ed adfiadhar
do genemain úadh uile, & ní ármidhter nech díb isin tsíl ríghdai
cenmóthá in cóicfersa Écubai & mic aile rogenatar o mnáibh


p.9


dlighthechaib & ó chommám[aib] córaib téchtaidhibh. Ní ármidhter
immurro na mic dorónta i n-etechtu & i n-adhaltras isin chenéul
195] rígda. IAR riachtain, tra, do Príaimh dochum Trói doróntá múir
móra daingne leis immon Trói, comtar uilliu commór oldate na cét-múir.
Dorónta fochlói & rátha móra impe doráith. Rotinólait
slóigh & sochaidhe móra dona fíb robátar for esróidiud sechnón
Frigíae & Assíae bice, co mbeth ócbath látir lúthbasach aice
200] do ghabáil & do chathugud darcend a cathrach. IS airi doróni
sin, ná tístáis námhait {MS page 131b} fair cen airius inna chatraigh &
cen imdeghail ó ócbaidh rochalma, amal tancatar for a athair
.i. Lamedon. Conrótacht leis rigimscing amra im-medhón na
catrach. Dorónadh dano treb cháin chumtachta & foradh leis
205] for temair & dingna na cathrach do dálluc & d'fordécsin & do
dibricud námhat tairis sechtair: arc (i. dind) Príaimh ba hedh
a hainm. Rocossecrad leis altóir do Íoib isin rígimscing hisin
'na erchomair fadeisin. Conrótachta leis dóirsi na cathrach co-
léir. IT he anso a n-anmand na ndorus .i. Antenor .ii. Idia
210] .iii. Dardanida .iiii. Ebusee .v. Cithimbre .vi. Troiana.


INtan íarum atcondairc Priaim in Trói fothaichthi & ro-thairisnighestar
daingne & sonairti na cathrach, ocus o roairigh
sloigh & sochaide erlama leis, dorat múin imbi do cathugud fri
Grécu. Líach leis íarum ilar na laech rochalma & imbed na
215] miledh ngaiscedach, cena n-imbirt fri dighail a athar & a cathrach.
Fobith doróscí ind ócbath sin do ócbadhaib domain
uile, etir lúas & léimnigi, etir snám & dibricudh & clesamnaigi,
etir imbrim eich & charpait, etir imbeirt gái & chlaidibh & imbeirt
fhidchille & brandub. Doróscichset dano eter cruth & deilb &
220] deichelt & ání & athlaimi. Espach leis íarum intan bái forás fora
slúagh {MS page 132a} inna chathraigh cena n-imbirt fri torba. Roboi
oc frithalemh cía aimser nóreghad do díghail a osnaidhe, conid
airi sin rogairedh dhó Antinóir, toisech sin & erlabraidh deirscaigthech
do Troíandaib, día chor fri thechtairecht hi tíre
225] Gc, do acallaim na tóisech dodechatar chucai la hErcoil do
orcain na Ti, día acáin fríu ind étúalaing móir roimretar for


p.10


Príaimh .i. [a]athair do marbhad, a chathair do loscain, a shíur
do brith i ndóire, a ór & a arcad do shlait, a chathair do innriud,
cen dire, cen mathigudh nách neich dib sin fris. Ba doilghe
230] cech ráet leis dano cen tidhnacul a shethar a dóire, ár día
tidnaicthae dósum a síur asin doire dogéntáis síth & córus.


[Dares c. 5.] Dochuaidh dano Antinóir fri techtairecht amal
roforcangrad fair: fairend óenlungu al-lín. ISs ed luide intí
Antinoir artús, in Moesiam, co Péil. Trí laa & téora aidhche
235] dhó for oegedacht i suidi. ISsin cethramadh loo immurro roiarfaigh
Péil scéla dó, dús can a chenél & cía rofhóidh fri
techtairecht. Rofrecair Antinóir: ‘fri techtairecht dodechadsa’,
ol se, ‘ó Paimh mac Lamedóin, ó rígh na Troiandae. Do
Troianaib mo chenél. Do aisnéis immurro & do inn[i]sin na
240] domenman áidhbli fil for Príaim don domíadh & don mélai
doratsat Gic fair .i. a athair do marbadh & a chathair do
loscad, a shíur do dóeradh, cenam-{MS page 132b} maithighud fris. Nó-loghfadh
dano cech ní díb sin día tuctha dó Isióna a síur a dóiri.’
Amal rochuala fochétóir intí Péil anísin, ros-gab ferg & tóirrse
245] dond athesc sin, condébairt: ‘IS dánatus & [is] essamna mór do
Troíanaibh toidecht cen fháosam, cen chomairche ina tíre [co]
Gcu, fobíth bá mór d'ulc dorinnset fri Grecu.’ Rodlom, tra, Péil
do Antinóir [dul] asin tír & asin phurt. Táníc, tra, Antinóir íar
forcongra ind ríg dochum a lunga. Rochuirset a luing for muir,
250] ocus tancatar rempu sech Bóethíam dochum Salamiae. O tháinic
co Talemoin, co rígh Salamiae, roinnis a techtairecht dó .i. do
chuinchid Isiónae chuic[i]seom sech cách — ar is dó tucad il-lóg
a gaisceidh & a míltnechta — & atrubairt nárbó coír ingen in
cheníuil rígdai do bith i ndóiri & fhoghnam amal chumail. Ro-frecair
255] íarum Talemón & atrubairt na derna olc fri Priaim &
ní hé fórúair techt in tshlúaghaid, & asbert ná tibred do neoch
in chomáin doratad dhó il-lúag a gaiscidh. Rodlomai dó astír
íarsin.


Dodechaidh Antinóir iarsin dlomadh sin ina luing, & táinic
260] co hAchiam co Castor & co Pullúic. Roinnis doibside aní


p.11


imma tánic, & atbert corbó ferr sith & charatrad na Troianda &
Priaim oldás a n-eisith. Día tuctha dó dano Isióna forcúla ro-badh
ádhbhar don [t]síth sin & don c[h]aratrad. Rofhrecratar side
ná dernsat fochunn daebtha no essoentad fri Troiándai {MS page 133a} ár
265] ní rabatar oc argain nách ic loscud na cathrach, nách ic tabairt
a braite. Asbertatar danoch acu robói Isíona, & diamad acu
nobértáis arcúlu do Phríaimh. Atbertatar dano fris na beith
ní bádh sía isin tír, ár doruménatar is do brath Gréc tháiníc
ó Thróiandaib. Téit iarum Antinóir astír dochum a longu,
270] com-mbrón mór & co nduba. Atfét dia muintir in n-athis &
in mebul mór tucadh fair o Chastor & o Pulluic.


ISs ed dochuaidh íarsin in Pilum co Nestor, ár na badh
meraighecht dó nech do thóisigib in tshlúaghaid cen ríachtain.
Roíarfaig Nestor scéla dó, cisi thucait ara táiníc. Atfét Antinóir:
275] ‘do chuinchidh Isíonae inghine Lamedóin’', ol sé. Amal
rochúala Nestor anísin rogab ferg & luinde fri Antinóir, & at-bert
bá cró[d]acht & bá naemnáire mór do Tróianaib tiachtain
co Grécu: fóbith is toisechu dorónsat Troiannai olc fri Gcu
oldás Gic fri Troiannu. Ba toirsech intí Antinóir don chuitbiuth
280] rofuirmedh for Priaim & fair fadeisin & for Troiannu uli.


O dochuaidh iarum 'na lungai roimrái cech ndírech aramus
Troi. Íar ríachtain don cathraigh adfét a scéla & a imthechta
ó thúus co dered do Priaim. ‘IS ar nemní, tra, is tomáite duitsiu
cech olc dorónsat Gic frit costrathsa i farradh na méla & na
285] athisi & na dímicen doratsat fort féin & for Troiannu {MS page 133b}
uile don chursa. Man[i] dingba, trá, dít in méla sin ní bía do
máin co lá mbratha: mani thócba dano do ghaiscedh úas gaiscedhaib
cáich, co fesatar fir domhain in díghail dobéra forsna
Gcaib dorónsat olc frit. Ní bá menma dano la cech n-óen
290] turcébas airbirt ngaiscidh úas áird hi tíribh Gc corob forbsi
tóisech imbres gaiscedh & ánius & allud. Mani choméir ócbad
rochomnart fri cath & fri fogail na Gci, coraib gol cecha
leithe isin Gic léo.’


IS sí sin techtairecht Antinóir.


p.12


295] [Dares c. 6.] Confócartha, tra, a huili maicc do Príaimh, & a
uili thóisig & a uile ríg & a mílidh. Rocomgairmed dó dano
Antinóir & Anachís & Aéneas & Aucoligonta & Panthus & Lampades.
O thancatar, tra, na tóisig uile dochum na dála & atrubairt
Paimh rád n-athisc fu íar ríachtain, ‘Rofhóidiusa’, ol
300] Príaim, ‘Antinóir uaim fri techtairecht i tíre Gréc do chuinchid
mo dígdhe [ó Grécaib] íarmo chrád dóaib. IS dó rofháidius
int[sh]ainrudh, dús in tiberthá mo shíur dam asin dóire. Ní namá
immurro ná tucadh sidhe asa dóire, acht dorónsat fochuitbiud
immum fadesin & fo Troiánaib uile. ISs ed, trá, as áil dámsa:
305] slúaigh & sochaide do dul isin nGréic do chuinchid Isiónae ar
écin húair na hétar ar oais no ar charatradh. No comad buide
[leu] a telcud huadhib dar éisi na braite {MS page 134a} dobértha asin Gréic
árna beitís arboir na Troiannae fó chuitbiudh ní ba síre la
Gcu.’ Roguid iarum Príaim a macu colléir, & ronert comtís
310] airchindich oc tinól cech ráeta, oc tabairt chind for airimmeirt
slúaigh & sochaidhe. Cidh mór ronert cách insin mórmó ronert
Hechtoir.


Rofregair dáo Hechtoir — is hé cetfher roraid insci isin dáil
& i comthinol na Troiána — co n-érbairt: ‘Mesi,’ ol sé, ‘óen do
315] Throianaib, lásmad ferr díghail mo shaenathar & dénam neich
bad maith la Príaim, cid aca dofhaethsaindsae. Acht nammá atágur
in gnímsin tinscantai mani berthai i cind & mani forbantar
& mani ructhar i calad, & is móite a mebol duib a
thinnscetal & cen a forba. Fóbíth at lia Greic oldáthe, it ilardai
320] a slúaigh & a popuil & a socraite di cech leith fo Eóraip
ule. Ocus cid óen túath no óen aicme nammá do Grécaib níptá
do lín na gaisced a tairisium, cénmóthá mórshocraite na Gice
uile. Ar cid edh bad áil do Gcaib conérset fir Eórpa léo
óthá trethon Silail i ndescert Etále co tuaiscert tíre na nÁgándae
325] isin chorthair immechtraigh na hEórpa benas frisin n-ocián
mór fathuaidh. Atethfet, coméirgfit dana léo, mád áil dóib, fir na
n-innsi mara Torrén, othá rind Pithir i Sicil {MS page 134b} co Pacén &


p.13


co Posfoir, co inber mara Point. Ní háil damh íarum tóchuiredh
ind fhíallaichsin, fóbíthin ní fil di ócaib domain lucht as commaith
330] gaiscedh fríu. Ar ní bíat acht hi cathaib & i congalaib
& i cocthib: cech tuath oc orcain & ic inriud a chéli, co
nd[at]athlaimite oc imbirt gái & sceith & chlaidib. Ní hinunn
& lucht na hAsíæ bice: ní romúinsetar sidé dóib bith i cathaib
no i coicthibh, acht i síth & cáinchomrac & indess dogs.
335] Ní fil lib íarum sluagh fón innassin; conidh airisin nách sant
lem tochuiredh na laech s[i]n dona fil cutrummus do laochradhaibh
domain. Ní thairmescub immurro díb arná habairthe
is día émudh dam. Ní bá mo chuitse immurro dorega farcend’.


[Dares c. 7.] Robói immurro Alaxandér oc nertad chocaidh
340] fri lucht na Gci & atrubairt: ‘Bíam tóisech don tslúaghudsa,
ár farétar co ndingiun toil Priaim, co tiber búaid & choscur asin
Gic sech [cach]. Brisfet for mo naimte: dobér seótu & máine:
ticub féin slán dom thigh arcúla. IS dé atá lem, fóbíth robá
óen na fecht oc tafhann i sléibh Ída: conaca chucum Mercúir
345] mac Ióib & téora mná rochoema 'na dheghaidh .i. Iuno & Uenus
& Minerua. Atfetet scéla dam fochétóir. ‘Dorónadh émh’, ol íat,
‘cobled mór dona huilib bandeib & fherdéibh lá Péil mac Aiáic,
co fócurthe trá dochum na bándsisin na huile dee, eter firu
{MS page 135a}, & mhnáa im Ióib mac Sáturind, im Apaill mac Ióib, im
350] Dardán mac Ióib, im Mercúír mac Ióib, im Neptuin, im Uénir,
im Meneirb, im Iúnaind. Ní tucad immurro Discordía and eter.
INtan íarum ros-gab failte mór ina n-óltigh dochóid Discordía
co lubgort na n-E[s]perda co tuc uball óir ass & co roscrib
inscribend ind .i. hoc est donum pulcerrimae deae, co rotheilg
355] úadi dar seinistir in tige 'na fiadnaisi uile. Roingantsigset na
slúaigh anísin & roerleghad 'na fiadnaisi aní robói isind ubull.
Ásaith, trá, cosnum mór don scéol-sin eter na trí bandea as
cháimi robbátar isin domhun .i. Íunaind & Minerba & Uénir.
Bá cosmail dino ri Íunaind ná raibi cosnam frie, ar bá hingen
360] ríg .i. Sháturind, bá síur & bá ben ríg aile .i. do Íoib mac


p.14


Sháturind. Ba cruthach, t, ind inghen sin, etir fholt & rosc
& fíacail, eter méit & chórai & chummai: folt fochóel fathmannach
furri. Dá brái dubai dorchaidi lea co mbentáis foscud
i cechtar a da grúade. Nírbó menma léa ben do mnáib
365] domain do derscugud dí ar chóemi. Cid Menirb dano, nirbó
menma lea nech do chomardad fría[e], ar fhebas a crotha & a
delba & a chenéuil & a heladhan, fóbíth cech eludu dogníter isin
domhun is úadhi rohairced. Rothocaib dano Uénir a cruth & a
daelb & a súarcus for áird, fobíth cech súirge & cech lennánacht
370] fil isin domun {MS page 135b} is úadhi atá: ár ní raibi isin domun mhnái
a maccasamla, conidh isin fechtain no[cha] fetaitís roisc dhoíne
a décain ara háille & ara sochurcháine. Dochótar dino i mbrithemnacht
co Íoib: ‘ni bérsa,’ ar eiside, ‘bhreith dúib; acht eirgid
co Alaxandér mac Priaim fil i sléib Ída & regaid Mercúir reuib
375] corop hé béras breith dúib.’ ‘Tancatar íarum a cethror .i. Uénir
& Íunaind & Menirb & Mercúir rempu chucumsa,’ ol Alaxander,
‘co rucasa breith dóib íar ngelladh lúacha rim ó cach mnái díb.
Torgaid dam íarum Íunand ríge na hAsíae móire día nderscaigind
hí dona mnáib aili. Torgaid Meneirb immurro eladain
380] cach réta dogníat dí laim duine. Torgaid dam Uénir in mnái
bád chóime nobiad isin Gic, dia mbad hí noderrscaiged don
mnái aili. Rop hí mo brethsa, trá, corbo Vénir ropo sochraidhiu
and. Dobéra dano damsa Uenir in mnái as áillem bís isin
Gic amal rogaell.’’’


385] And adbert Diophoebus ‘is degcomairli dobeir Alaxander,
arbair & slúaigh do techt isin Gréic do thabhairt braite & athgabala
esti, co mbad buide lasna Gcu comassec do dénum.’


ÍArsin, trá, rotairchanastar Helenus dóib fástini con-érbairt:
‘Ticfat námait co Troiannu: fochichret in Trói darcend: mairfit
390] firu na h-Asía, día tuca Alaxander mnái asin nGic.’


Dorairmesc dano Troil {MS page 136a} mac Priaim oc rádh ind athisc
sin, ósar mac Príaim in Troil sin arái n-áeisi: treisi immurro
indás Hechtoir ar imguin & áni & forneurt. IS bec, t, ná radechrad


p.15


imbí ic nertad in cathaigthe. ‘Ná tairmescad ní imuib,’
395] ar sé, ‘sáibfástíne Heleni.’ Ropo guth cét a beolu óen léo techt
isin Greicc.


[Dares c. 8.] O rofitir dano Príaim toil & accobor cáich, & o
roairigh corbó áil léo ule techt in tslúagaidh, rofhóid Alaxandér
& Diofóeb in Foeniam do thogha & do theclaim miledh,
400] amus & óclách do dul in tsluagaid. Roherfhúacradh dano o
Príaim for a phopul & for lucht a thíre i coitchend tiachtain
do dáil & chomairle. Rothecaisc a macu isin dáil sin co mbád
tigerna do cech ósar dibh a shinnser. Roinnis dano don popul
'na degaid side cach tarcasal doratsat Gic forrusum na Troiana,
405] ‘conid airi sin’, ol Príaim, ‘as áil damsa Alaxandér co
slúag imbi do chor isin Gic do díghail neich dona holcaib
móraib dorónsat frind. Acht chena cidh nách hé Antinóir
innises scéla dúib, ár is hé dochóid isin Greic fri techtairecht.’
‘Am éolach, émh’, ol Antinóir, ‘isin Gréic. Atchonnarc a láechu
410] & a n-ánradu, & ní fil ní armad écen dúibsi a n-ecla: ar is áiniu
& athlaimiu for córaidh & for trénfhir & for mílid andáte mílidh na
nGc.’ ‘Cesc dino’, ol Príaim, ‘in {MS page 136b} fail húaib nech lásmád
olc techt in tslúaghaid?’ Rofregair íarum Panthus mac Eúfronn,
fer airechdai do Throiánaib & degcomairlid ámra, con-érbairt ó
415] guth airísil: ‘Atchuaid dámsa mo athair’, ar sé, ‘fer díarbó
ainm Alaxander, aimser hi tibérad side mnái asín Gréic, comad
hé sin forbha & forcend na Trói. Fóbíthin dorostar co slúag
ámhnas áichthidi 'na degaid: dobértar na Troiana fó gin gái &
chlaidib; conid ferr deiside bith i síth & i cáinchomrac, amal
420] atáthar ann, indás tóchuired slóigh & sochaide no-ínrifed in
Trói & nos-millfed.’ IN tan rochúala íarum in popul augtardás
Panthíi roláset gáir & chuitbiud & fonitniud imbi. Ocus atrubartar
ani bád maith lá Príaim dogéntáis airi. Asrubairt íarum
Priaim fríu. ‘Maith lemsa éimh’, ar sé, ‘fúr na long & tinól
425] slúaigh do techt isin Gréc. Ar día ndentáís[i] comairli far ríg
ní thesaba maith na hordan foirb.’ Doróni Priaim dano atlugud


p.16


buidhe doib uile, & roléic dóib imthecht isin dáil & techt
dochum thighe. Rofoíded Hechtur isin Frigia túascertaig do
chuinchid sloig & sochraite.


430] INtan rochúala Casandra ingen Priaim in chomairle rofuabair
a hathair, rotinnscsin tairchetul in-neich nobiad archiund
and, co n-érbairt. ‘Bíaid, t’, ol sí, ‘mor d'ulcc din scéol sin.
Dofoethset láeich & ánraid, rig & rurig, {MS page 137a} tóisig & ócthigeirn
na hAssía dond imrádud sein.’


435] [Dares c. 9.] Tánic íarum amser thechta for muir, & roscaich
cumdach na long. Tancatar mílid & slóigh o Fhoenía hi comaitecht
Alaxandér & Diophóebi. Tánic Echtair mac Priaim co
slogaib & sochaidib asind Frigia thuaiscertaig. Tánic iarum
aimser fordécsana in mara. Ocus roguid Priaim aní Alaxander
440] co ndernad coglicc follomnogud in tslúaigh rofóided malle fris.
Rofóidit dano tóisigh aile 'na[fh]arrad .i. Diophóebus & Áeneas
& Polidamas. Roerfhúacair dano Priaim do Alaxander co mbád
fri techtairecht nódechsad do denum síth & cháinchomraic eitir
Gcu & Troiannu.


445] O roscachitar, thra, na hulisa, dodechaid Alaxander cona
c[h]obluch ar fut mara Toirrén, & Antinóir rempu oc breith éolais
dóib. Nírbó chían, trá, ríasin n-amsirsin i ndechaid Alaxander
dochum thíre na nGc & ría tóscugud co comfochraib Cetheree,
doluid Menelaus mac Atir, árdtóisech side do Gcaib, dochum
450] insi Pil do acallaim Nestoir, co comránic fri Alaxander mac
Priaim ciundchomair. Ba machtad mór íarum lá Menelaus in
sluag rigda d'aicsin iconn imram. Ingnad leis immed na long
& rolín in chobhlaig. Derb leis is im mac ríg no rigdomna
robátar. Ni rolam dano táeib ríu, acht tánic cách dib sech
455] a chéile.


IS hí sin ré & aimser i tánic Castor & Pullúic co slúag
{MS page 137b} impu co rabatar hi comfochraib Frámiae, & rucsat don
chursin Isionum ingin Lámedóin léo dochum a tíre.


ISna laithib cétna dano robói sollomain mór i n-inis Chetheree
460] .i. sollomon Íunainde. O thainic, thrá, Alaxander i comfhochraib


p.17


do phurt Cetheree — in Cetherea hisin, inis mór hí,
& tempull do Uénir inti — is annsin ros-gab ecla átrebthaidi
na hindsi ríasin coblach romór, & roíarfaigsetar cia robói isin
chobluch & can dodechatar & cid día túitchetar. Rofrecair doib
465] íarum Alaxander: ‘Priaim rí na Troiánda rofoidh a mac fri
techtairecht .i. Alaxander, co ndísed i tíre Gc, co rothadled
ic Castor & ic Pulluic.’


[Dares c. 10.] INtan rochúala, t, Elenna [ingen] Leda, derbfhíur
Chastóir & Phuilluic & ben Menelái mic Atir, ríachtain
470] Alaxandir isin phurt, tánic am-medon na hindsi co rabi for ur
in tga hi comfochraib in puirt hi raibi Alaxander; fóbíth
dochúaid a menma fris, & rotholtnaigestar di in gilla rochalma,
caindel & ánle & dretel na huile hAsía, co mbúaidh crotha &
delba & súarcusa dóine ndomain. Rind n-ága & áiniusa & imgona
475] tuascirt in betha asa haínius & asa hurdarcus ná rathalla
isind Assía fri muir Torréin anair, co ndechaidh síar isin Greic
co mbered buaidh & choscur cecha cluichthi i n-óenach na Greci,
& ní choemnacair oclách na octhigern ná rigdomna cutrummus
fris do lucht {MS page 138a} na Gci, co roscáil a theist & a erdarcus fón
480] Éuroip uile, co rocharsat bantrocht na n-Athanáensta arna cúisib
sin, conid airi sin tánic ind rígan Helena dochum na trága co
faced o súilib cinn in nech adchúala o chlúasaib. ISsind inis
sin robái tempul & ídaltech Deáne & Apoill, & is í suidiu doróni
Helena a idbarta dona hidlaib doréir, amal ba bés dona geintib
485] i sollomnaib a ndée & a n-arracht. Íarsin atcúas do Alaxander
Helein do dul dochum in phuirt. Ó'tcuala són dano, tánic codían
do décain a crotha. O'tchonnairc, t, rod-char comór, ar
ní raibi do mnáib domain mhnai nochosmailiged fría im deilb
& im dénum acht Políxina ingen Priaim nammá. Ni roacht-side
490] dano cutrummi friesi im hordon & im erdarcus & im sercaigi,
conid airisin rod-char Alaxander mac ríg na Trói, corbó lán
cech n-alt & cech n-ága and dia gd. Tánic dano Alaxander
i fíadhnaisi na hingine do thaiselbadh a crotha & a écosca, a


p.18


eirraid & étaig, fóbíth bá hétach intlaise bái ímbi, cona imdénum
495] do dérgór drumnech, cona ecor do legaib logmaraib imbi anechtair,
& tonach derscaigthe fria chnes dond étuch sirec[d]ai
cona chimhsaib deiligthe di ór fhorloiscthe. Ba sochraid & ba
úallach indas in toichmi thuc leis do déchain in banchuiri.
O rodéc cechtarde araile díb tarrasatar ed cíana cách díb ic imsellad
500] a chéile. IS hí {MS page 138b} dano a mét rochar cách díb araile
co nárbó dúthracht léo eterdeilig[ud] etarru co bás. Roforcongair
dano Alaxander fora muntir comtís fúiridi & comtís erlaim fri
taithmech a long acht co tísad ind adaig. O thánic íarum ind
adaig dochóid Alaxander cona muintir do indriud ind ídalthaige;
505] & doberat láim thairis. Rucsat Helenam cona banntrucht léo
dochum a long. Bá maith, tra, lá Helind aníséa. O roglé dó
indred ind ídhailtaighe & sárugud Uéniri & Apaill & breith
Helene for aithedh, atchualatar lucht na cathrach anísin. Tecait
as-cech aird. Doberat tend comraic do Alaxander arna ructhá
510] uadib a rigan co mbetís fir marba ocá cosnam. 'Arsin atcúas
dond [fh]airind [do] Tróianaib bátar isna longaib anísin. Tangatar
side lomthornacht asa longaib, & rogabsat a n-armu forru,
ocus ro-inretar in magin-sin & rogabsat ina-rabe and do brait
& do chrudh. Tancatar íartain 'na longaib & roimretar co port
515] Tenetos. O thancatar cosin portsin rofúabair Alaxander cendsugud
Helene, ar dorala i nduba & i ndobrón mór ar scarthain
fría tír & fría talmain & fria muintir fadeisin. Fóidhis íarsin
Alaxander techta co Priaim, do aisnéis scél dó inneich
forcoemhnacair and. INtan iarum atcúas do Menelaus robói
520] i n-inis Pil breith a mná i mbrait do Alaxander & argain na
hindse, {MS page 139a} dochuaidh fachetóir co rabi in Sparta & rotóchuired
dó a brathair Agmemnón, & atchuaid dó Helind .i. do breith
do Alaxander, do mac rig na Troiana ar athedh & ar elód.


[Dares c. 11.] Teite Alaxander colleicc cona mnái & cosin
525] mbrait móir rogab co Príaim cosin Trói, & atfét a scéla íar
n-úrd ond úair dochúaid for conair cosin n-úair donáníc. Ro-gab


p.19


tra subuchus & lúth mór Priaim don scéul doríghni Alaxander,
ar indar leis robad buidhe lasna Gcu coemhchlód &
imassec don brait & dona mnaib .i. Isióna darcend Heline.
530] Ecmaing ni hed robói and.


INtan atchonnairc, tra, Priaim brón & dubai & mertin for
gnuis Helene robói ocá comdidhnad & icá nertad & icá gellad
dí nobethe dia reir, & ní bad mesa dí beith isin Trói indaas
beith isin Lacdemoin i raba remi.


535] Amal atcon[n]airc immurro Cassandra ingen Priaim aní
Heleind rothinnscain fástine & tairchetal aneich nóbiad archiund:
marbad in tslóigh & thimdíbe na tóisech, tuitim na ríg, etarimdíbe
na ruirech, dichennadh na cathmíled, fordinge na curad,
támthutim na senorach, dilgend & loscud na cathrach, indred
540] an tíre & in talman & ind feraind. ‘Beti, tra’, ar sí, ‘láeich &
ánraid & cathmilid,’ ar sí, ‘fo chonaib & fíachaibh. Bíat lána
na maige do chnámaib na láech, día cendaib, dia lessaib, día laragaib,
conid isin fechtain {MS page 139b} farétfa nech imtecht for maighibh
na Trói ri himmad na cúala cnám in-cech maigh. Dofáethsat,
545] tra, fir Éorpa & fir Asía tad fhotha, a ingen!’ ar Casandra.


ISí sin fástine Casandra do Troianaíb.


Tánic, tra, ferg Priaim fri Casandra din scéol sin, & doratad
bos fa bél.


O thánic íarum Ágmemnón do Spairt robói ic comdídnadh
550] & ic nertad a bráthar. ‘Na bid merten na dobrón fort,’ ar
sé, ‘ar dogéntar th'ainech & ní bía fó mélai. Ar atresat fir
thréna na hEorpa uile do díghail th'osnaide, ar is cuma do-génat
a digail, & amal bid fri cech n-áen díb fein dognethé.’
ISed deisid léo íarum techta do dul uadib sethnón na Gci
555] uile do thóchasul shlúagaidh na Gci, do fhúacra chatha for
Troiánaib. Roherfhuacrad úadib ar thúus for Achil & Pátrocuil,
dá ríg na Mirmedonda, & for Nemtolim rí inse Róid, & for
Diómid rí innse Arpis. O thancatar side d'insaigid Agmemnóin
co mbatar in Sparta, ocus dorónsat a seissiur tóisech comluga
560] & cominsce & c cotaig & óentad, & atbert[at]ar na dingentáis


p.20


caingen aile ría techt co slógaib & co sochaidib do díghail for
Troiándu in dímiada móir tucsat for Grécu. Roórdniset íarum
Agmemnón do impeir & do aírdríg forru uile. Rofhóidset íartain
techta co Grécu do thinól & do thocasal na Grece uile, othá
565] in cend airtherach {MS page 140a} slebe Elpa andes co coicch Traciae &
Alaniae fathuaidh, othá iairther tíre na Macedonda aniar co
tracht mara Égetai sair, co mbetís coinne mence & comhdhála
& tercomraicthe cecha criche fóleith acu: co mbetís nóthe & longa
& lestair erlama léo, & co mbétís 'na slúagaib & 'na cathaib
570] h[i] purt na nAthne[n]sta co n-escomlaitís íarum for oinchói
dochum na Trói do díghail a sáraichthi.


Castar immurro & Phullúic, iar closin doib a sethar do
brith ar athed & ar elod do Troiánaib, dochótar 'na luing for
muir do áscnam in degaid a sethar. IS ed doch[u]atar iarum la
575] toeb in trachta Lesbetai, co rothimairg anbthine íat dochum
thíre, co tardsat a luing hi tír. IS annsin testátar Castor &
Pulluic, & ni fes cia dechatar íarsin: acht atberat na geintlidhe
rosothe i ndib retlandaib condat Gemini a n-anmand an-nim.
IS doigh immurro is badud robadit isin ainbthenach. Robatar
580] immurro ind Lesbetai fora n-iarair in-noaib & il-longaib co
roshirset commin óthá inber a tíre corice an Troi, & ní fhúaratar.
Cenco beith, tra, d'esbaidh for Grécaib din sluagud sin, acht na
da ánrath & na da rind n-agha sin ba mór esbaidh doib.


O roscáil, trá, in scélsa fón Gréic .i. Elend do brith ar
585] athed, dofúasnad {MS page 140b} mór fon Éuraip uile óthá tíre na Meótacda
co hinber srotha Réin. Rofích a nGrécaib uile in scél sin, fó
bíth bá mebul lá cech túaith & la cech cenél innti amal bad fu
fadeisin dognethe. Robatar, trá, dála mence in-cech tuaith, &
dochótar aithesca cáich cochéle día fhis cuin bad mithig dóib
590] techta for conair, & roherlaimigit dóib aidmi na conaire, etir
longu & siúla & refeda, etir biad & étuch & indili. Roglésaiset
na Tesáldai a n-eochu & [a] ngraighe dia mbreith co hor in
mara. Roglantá luirecha & cathba[i]rr na Mirmedóndai dia meirg
& salchur. Roarmthá a ngái comtís géra fri fogail námat &


p.21


595] echdrann. Roslipthá a claidib & imorchoraigit a scéith ría
ndul for conair. Roerlaimigit timthaige & erredai & étaige na
nAthnénsta. R[o]bói, trá, óengáir arfut na Gce uile fóbíth
roraindset íat fadéin. Drem díb a cailtib ic búain na fidbad
coná cluined nech guth a cheile díb la himed na sáer & lochta
600] ind fognuma ic tescad & ic timdibe & ic snaide na crand. Drem
aile dib i cerdchaib ic dénum arm & íarnaig .i. ic dénum
chlaideb & lúirech & scíath, ic slibad & ic slaide a n-arm. Ní
rabi, tra, isin Gréic ule nech cen monar fon innassin. Robdar
lána do dunadaib & do longphortaib óthá in corthar airtherach
605] Rétiae anairdes {MS page 141a} co íarthar tíre Tracíae for Erphoint sair-thúaidh.
Robátar ann na hA [th]nensta i ndúnad. Robátar
Pilipénsta & Mecenda & Lacdemónda i n-óinbale. Robatar Argai
& Danai [&] Pilasci. Robatar and áes Tráciae & Arcadiae & Tesáliae
& Achaiae & Boetiae. Robátar in Macedondai & in Mirmedondai
610] & ind Íondai. Robatar ann na Galátacdai & na Telsciatai
& ind Eoldai. Nírbó ní, thrá, in tinólsa na Gci corici
in tóchastal robói i n-innsib marv Torrén. Ni mór forácaib
commet intibsidé óthá tonna in mara Áratacdai cosna
gáethlaighib Meotacdaib. IT íat so na hindse ir-rabe an tochas[t]alsin
615] .i. hi Creit & hi Ci[pi]r & hi Roith & hi Pil & in Salamia
& isna hindsibh díanid ainm Acspartide & innsi Celiberniae
& inis Ambrache. Robói dano tinól mór hi Corcira & Ithaic
& Egelai & in Cutheria & in Calamia & in Carpado & i Treit
& in Íuén & is-Sodaim & in Calamis & in Égina & in Patreida
620] & i n-innsib Celidónis & i n-innsib Babidi & in Maccorés & in
Abarthia & in Sciro & in Peperetho & hi Lenno & in Tháeso &
in Imbro & in Sciro & i n-arailib innsib olchenai dochél clú
& erdarcus. Ocus is ed innister and co tancatar sluaig & sochaide
cid isna tírib comfochraibe filet a comaithces na nGréc an[d]es
625] & atúaidh & iniar. Dodechatar ann ámna huathmara na n-Éutruscecda
failet a tuaiscert na hEtále, asa gaisged dorósce do clannaib
domain. O dechadur {MS page 141b} dano lucht Dalmatiae & Dardaniae

p.22


& Istriae & Panuníae & Retiae, dochodar and in lucht rocalma
failet isin chorthair tuascertaich in domain fri sruth
630] n-Istir atuaid .i. anreth Dacia [&] Alania. Dodechatar and dano
Dromantauri filet ic inberaib na Meótacda. Dodechatar and
marc ... saería na nAgarda. Dodechatar ann dano Melachli
seichtori sáera na slúag sin. Dodechatar and béos Ypomelchi
& Ypódés & Groni & Neurai & Agatharei, &c.


635] [Dares c. 12.] Robói, trá, tinól morshluáigh do phurt na n-Athanénsta.
Mór mbuiden & cuitechta tancatar and. Mór do rígaib
& do tóisechaib & do thigernaib & do trénfheraib & do láthaib
gaile na Gce dodechadur and. Mor di airbrib & cétaib &
mílib tancatar ann. Is cuit péne na herracht andsin inn Eoraip
640] uile cona slúagaib, cona rigaibh, cona tuathaib, cona chenélaib.
Mad nech atchised muir Toirrén, cruth robrecad do longaib &
lestraib & libarnaib, robad áebind a décsin. Ba lór d'erfidibh
in talman don lucht robátar for telchaib & trachtaib na nAthanenste
forchomét na coblach & na slóg & na mbuidaen do muir
645] & do thír .i. aicsin cech ríghdomna & cech ríg & cach tóisig,
inna toichim ríghda, aicsin cech miledh & cech trénfhir fó armaib,
ocus ic déchain in leith ón {MS page 142a} muir na rámha icond imrum
& séol n-ildathach cecha tire, fóbíth rotinolad an-robai di
longaib & lestraib i n-airiur na hÉorpa uile & in n-innsib mara
650] Toirren. Co ndernta sretha dib la hor trága na n-Athanensta
d'immarchur morslúaigh na hEórpa ule dochum na Trói.


IS hé so immurro lín long dochúaidh cech toisech do Gcaib
'sin cobluchsa.


Cét long ba si fairend Agmemnóin mic Átir, a tírib na
655] Mecenda.


Menelaus mac Átir, a Sparta .lx. long.
Archilaus & Pertinonor, dá ríg Boetiæ .l. long.
Ascalapius & Alimenus, ex Arcomero .xxx. long.
Epistropus & Scedius, ex Proscidía .xl. long.
660] Aiax mac Telamoin & Isionae ingine Lamedóin co seisiur
tóisech .i. Teocrus a brathair & Bublatio & Amphimacus & Doríus
& Teséus & Pulixenus, cóica long a lín.
Nestoir a Píl .lxxx. long.


p.23


Toas o Etholiam .xl. long.
665] Aiax mac Olei, a Locris .xxx. long.
Venerius ex Inania .xl. long.
Antipus & Pilipus & Toas ex Celidóne .xxxvi. long
Ulix ex Odisia no Ithaca .xii. long.
Protesalaus & Protarcus, ex Pileo .xl.
670] Emileus, ex Pilis .x. long.
Podamas & Machón, da mac Escolapi, ex Eutrus . . . xxxix.
Achil & Patrocuil, dá ríg na Mirmedonda, ex Pathia. cóica
long.
{MS page 142b} Telepolemus ex Róda .ix. longa.
675] Polipites & Leontheus ex Larisa .xl. long.
Diomides & Euryalus & Stenelus ex Arpi .xl. long.
Piloctines ex Me[li]boia .vii. longa.
Goreus ex Cipro .xxi. long.
Prothous ex Manesia .xl. long.
680] Agapénor ex Arcadia .xl. long.
Mnesteus ex Athenis .cóica long.
Lín, trá, do ardrígaib dorímther sund do Grecaib nói ríg
cethrachat uile.


[Dares c. 15.] IARsindí, trá, tancatar uile do phurt na n-Athanensta,
685] rotochuirit a uile tóisig co hAgmemnón diá chomairle
cinnas dogéntais. O thancatar iarum na tóisig i n-ainbale atrubairt
Agmemnon fríu co ndechsaitís drem uadib do insaigid
Apaill, dia íarfaigid cinnas nóbíad in slúagad, in bad soraid no
in bad indola eitir. Romol cách in comairle sin & dochúaidh
690] Achíl & Patrócuil frisanísin. O ráncatar íarum coruici Delfus,
tempul Apaill, roíarfaigset scela dond arracht. Rofregair Apaill
doib co mbad chóir techt in tslúagaidh, ar doristís co cathbúadach
dia taigh cind .x. mbliadan íar ndula for in Trói.
Roedbair Achil edbarta móra do Apaill isin dún sin. INtan,
695] tra, robói Achil ic dénum na n-edbart isin tempul, is ann tánic
Calchas mac Gestoris co ndánaib & edbartaib ó Troiánaib do
Apaill. Tánic side isin tempul & iarfaigis scéla na Troianna


p.24


{MS page 143a} coléir, cindas nóbíad for cind dóib don chathugud & don
chomthócbáil bái dóib fri Gcaib. Rofrecair Apaill co cuirfide
700] darcend in Trói cind .x. mbliadan. O'tchuala Calchas anísin
tanic co hAchíl & doróni a oentaidh & a charatradh fris, & do-deochatar
col-longphort na nGrec. Roinnesetar a scéla & a
n-imthechta. O roscachitar, trá, na huile sea atbert Calcas fa
muintir a longa do chor for muir & for fairge. Dorónsat na
705] slúaigh airisium anísin. Tuctha rempu Ascaláip & Menelaus
comtís éolaig dóib cech ndírech aramus na Trói, ar robátar i
longai Íasoin prius.


IS ed dochótar arthúus díaraile insi robói fó mámus Priaim.
Toglait in n-insi sin. IARsin, trá, tancatar co hinis Tenédos,
710] dú i mbítís seóit & máini, ór & argat Paim & na Troianda.
Doberat na Gréic a fuaratar and do dáinib fó gin gai & claidib.
Tinolait 'na fúaratar do sétaib & máinib. IArsin, trá, tancatar
rig na nGc i n-óenbaile co hAgmemnón do chomairle cid
dogentaís.


715] [Dares c. 16.] IS hí comairle dorónsat: techtaire do dul uadib
fri haithesc co Priaim do chuinchid Helene & na braite ronuc
Alaxander a hinis Cetherea. Tancatar na techta .i. Diomíd &
Ulix, co Priaim & atfiadat a n-aithesc dó doléir.


Céin, tra, robás im na fíbsa, rofoided Achíl & Téleip
720] (.i. filius Ercolis) {MS page 143b} do indriud Moesiae. Teophras is he
bá rí intiside. O'thancatar co Moesiae argait an tír, teclaimmit
brait & cethra an tíre co hóenbale. Tárthetar slúaig & sochaide
in tíre forru im Theophras, 'má ríg. Rofuacair Teophrais comland
áinfir forru. Tan atchuala Achil anísin rochuir etach
725] imtecht de & rogab a chatherriud catha & comlaind imbi.
Rogab éim a lúirig d'iúrn athle[g]tha imbi & a cathbarr círach
cummaide fora chiund. Tanic íarsin fó shlúag na Moesiánda
amal leoman londcrechtaig íarna thocrád fo chuilenaib, no amal
tarb ndasachtach día tabar drochbéim. Dorat erchor do
730] manáis móir lethanglais for Theophras, co ruc arrinni triit ón
táib díaraile, co ros-anaic Telepus mac Ercoil, co tabairt scéith


p.25


ara scáth intan rofuabair in cathmilidh a dilgend doráith. Fobíth
dorat oegedecht aidchi do Thélip & día athair .i. do Hercoil
reime, conid airi rosn-anaic. INtan, tra, rogab Teupras céil
735] for écaib rotimna a flaithemnus Telepo, fóbíth is hé Hercoil
dorat ríghe dosum, & romarb Diomid (sic), & dorat a forba do
Theufras; con[id] airisin dorat Teufras a ríghe do Thelip. Ro-
ordnig íarum Achíl Telip hi ríge co tardad cís cruthnechta do
Gcaib {MS page 144a} dia fulang i céin nobetís for in togail. Rocomailled
740] dano amlaidsin, Roan dino Télip hi Moesia & dochóid
co mbrait & co crud mór cosna Gcaib do insi Tenedos. Adfét
a scela & imtechta o thus co forcend do Agmemnón. Buidech
síde dano.


[Dares c. 17.] IMthusa immurro na techtaire .i. Diomid &
745] Ulix, roinnisetar do Paim a n-athesca .i. a cor o Grégaib
d'íarraid Helene & na braite archaena, do denum síth & charatraid
etarru co ndecsaitís Gic for cúlu dia taig. Ni mór, tra,
co n-ánic Príaim a fhrecra na mbriatharsa, acht namá atbert dar
menmain ‘IN tabaerthi dobur n-óidh’, ar sé, ‘a ndorónad fmsa
750] .i. m'athair do marbad, mo chathair do loscud, mo síur do
breith i ndóiri.’ ‘Ni dingénsa’, ar Príam, ‘síth fríu. Ní bérat
mnái no brait.’ Rofhúacair dona techtaib dula as tír. ‘Ni [fh]etamar
ámh’, ol na techta, ‘in cóir in comáirle dogníi. Bid doilig d'óentúaid
bic isin domun imguin & imbúalad fri lucht na Gce
755] uile cona sochraide.’ ‘Bid móte,’ ar Priaim, ‘a blad & a airdercus
dund uathiud dogéna cocad sainemhail frisin morshochraide
ísin.’ ‘Bid olc dit an cocadsa,’ ol na techta: ‘dofáithais féin
and, & dofaethsat do mic & do charait.’ ‘Ní mór fórmsa fein
íarum anísin’, ar Hechtair. ‘Bid tercbáil anma, & bid fotha
760] mo chlua darmése. Mairfet sluagu & sochaide. Betit {MS page 144b}
cind & chosa & cholla & méde & medoin íarná tescad & íarná
timdibe do deis mo chloideb. Bid lán an Gc ule do dubu
& do thoirsi, ar dofáethsat mic ar-ríg & a tóisech & a n-ócthigern
dim' gnímsea.’ ‘Cinnas dogénasa sin?’ ol na techt[a]:
765] ‘ar betit láich do samla & do chomdelba i cind airge frit. Ár


p.26


bid imda and láech lásmbá laind tíachtain ardochindsa. Ní bá
íarraid and laóch bas tualaing th'ergaire & techt thorut.’
‘Ní bá hamlaid bías,’ ol Hechtoir, ‘biam congancnes ic
comrac fri cech fer úadib. Ni chomhraicfet a n-airm frimsa
770] ar faebas na hersclaide.’
Rothintáiset na techta íartain co hinis Tenedos do longport
na nGc. Roíarfaig Agmemnón scéla dona techtaib, c'indas
tíre cosa ndechatar & cía calmacht na láech, cía trese na múr,
cia daingne na cathrach. ‘Cía nobetís émh’, ar íat, ‘secht
775] tengtha i cind cech áin acanne, ní fétfaimís aisnís cech neich
atchondcammar. Ar rucsat na Tróianda do dáinib domhain
uile ar cruth & deilb & deichelt. Mairg noda-maindéra, mairg
do neuch mairfit, mairg do neoch nos-mairfe & bas coscrach diib,
& dos-béra frí lár!’


780] [Dares c. 18.] INtan, trá, atchuas in teclomadsa na hEorpa
for slúagud dochum na Trói día hindred, dochuas úadib do
chuinchid shocraite co a comaithibh & co hardrígu na hAsía móre,
{MS page 145a} & tancatar a ríghside & a tóisigh co slúagaib & sochaidib
do chongnum fri Troiannu.


785] Dodechaid and íarum Fundatus & Amfichastus, dá ríg Zeliae.
Dodechaid and dano Cárus & Amfimachus & Nestius co
sluagaib Colofontae.
Dodechaid and dano Sarpedón [&] Clausus co sluag Liciae.
Tancatar ann dano Epithogus & Papessus, dá ríg Laríssae.
790] Tancatar and Rémus á Chizonia.
Tancatar and Pirrus & Alcánus co n-ócaib Tracíae.
Dodechatar and dano Astánus & Antipus & Porcus co sluagaib
móraib a Frigía.
Tánic Epistrofeus & Buetius a Uetino.
795] Tánic and Filomenes co sluag mór a Salaconía.
Dodechaid and dano Persis Memnón co sluagaib diarmidib
asind Ethióib, cend áthchómhairc & tóisech na huile Asia.
Tánic and Esseus & Amfimachus co slúag Agrestiae.
Dodechaid and Epistropus co mbuidnibh imdaib de Alizonia.


p.27


800] O thancatar na hulese, trá, doróegu Príaim oentóisech imgona
forsna huli slóghusu, etir a medon & dian-echtoir .i. Echtoir.
Rosmacht cech fer indegaidh alaile .i. Diofóeb indegaidh Hectoir,
Alaxander 'nadegaidh sidhe. Troilus íarsin. Aeneas íarsin, Memnón
fodeud. Roerfhúacrad immurro íarsin o Agmemnón for rígraid
805] na nGc tíachtain do chomairle imá n-aithesc tucsat na
techta leo ó Príaim. INtan bátar ocon chomhairle is and tánic
Nauplius Palamides (.i. filius Naupli) de Zona ex Corna, fairend
.xxx. long. {MS page 145b}. Ferthar failte mór fris. Robói iarum oc
erchoitmiud na tánic fochetóir do phurt na n-Athanensta
810] a[r]robói a tromgalar, & antan rooéthig fair thánic.


[Dares c. 19.] Dochúaid íarsin isin comhairle & atbertatar
Gic bá hí in chomhairle chóir, gabháil ind oidchi imman Trói.
Ní roléic dano Palamides anísin, acht a soillsi an lái co robristis
for Troiándu, & saighe immon cathraig iarsin, Romol cách an
815] comairle sin. Roordniset iarum hi forciund a comairle Agmemnón
do ardríg & do ardtóissiuch dóib ule. Rofhóidset dano
techta & tóichléori úadib im-Moesiam & i n-araile tíre olchena.


Rofhúacair Agmemnón forsna rigaib & for na míledaib & for
in slog ule co cuirtís a longa & a mbarca for fairge do imram
820] dochum Trói. Ocus rogab ic nertad na curad & na láth ngaile
& na clíathbernaide cét, co rofhertáis gléo faobrach fuilech férgach
fíramnus fri láochu na hAsía áigthide.


Atraracht íarsin in slúag, & rotaitmigset refeda a long &
forácsadar in n-innsi. Tancatar cech ndíriuch dochum na Trói.


825] IS beg, trá, ná rocrithnaig in talam o thurgbáil co funed,
& ná dechaidh muir Toirrén dara bruigib dermáraib lásin trén-imram
dorónsat fairenn in tríchat ar óen cétaib décc long &
libharnn. Deitbir són dano rind n-imgona fher mbetha & forglu
síl Ádhaim ule, ermór chathmíled fher ndomain in lucht robátar
830] isin {MS page 146a} choblachsa: fóbíth is and robái in domon im-medon
a áese & a borrfaid, a utmaille & a díumais, a chath & a chongal.
IS ann robtar trese a fir & robtar calmai a milid isind amsir i


p.28


ndechus in slogadsa. IS airisin na rabí cutrumus frisin laechraid-sin
úa thustin dúl arái ngaiscid & engnama, acht ná rabi
835] Ercoil and nammá, láech dorósci cách.


Dala immurro Príaim, rochuir techtaire do fordécsin & do
tháidhbriud na long & na slóg fadesin, ceped tan donístáis do
muir Torrén do phurt na Trói, co mbetis catha erlama aracind
do dítin na cathrach.


840] O rolá iarum in dercaid súil darsin fairgi atchondairc ní
n-íngnad: robrecad in muir do longaib & libarnaib & lugbarcaib.
Atchonnairc in fidbaid fhírádhbail, úasna longaib & úas cennaib
na curad, do séolcrandaib ardaib ergnaib in betha. Atconnairc
brechtrad na seol n-illathach di dathaib écsamlaib étaigh cech
845] tíre úas na séolcrandaib. Dochóid íarsin co fis scél do Paim.
Roíarfaig Priáim scéla do. IS ann dixit:
‘Andar-lem ém amal rodercus’, ar sé, ‘domárfás tromchéo
tiughaide & glasnél dub dorchaidhe forsind fhairce, co roleth co
níulu nime, cona acus nem huasa cind & coná hacus ler fona
850] longaib, ar rolín dorchatu in cocái ó nem co talmain.’


‘Domárfás íarsin fogur gáeithe gére {MS page 146b} gailbighe: indarlem
noth[r]ascérad fidbada in betha, amal esnad mbrátha.
‘Rochuala breisim thornige móre: andar-lem ba hé in nem
dorochair, no in muir rotigh, no in talam roscáil i n-ilrannaib,
855] no amal nothut[it]ís frosa rétland for dreich an talman.’
‘Ali, ced eter sin?’ ar Priaim.
‘Ni anse’, ar in techtaire. ‘In glasnél tiugaide atconnarc
úasin ler, it hé anála na curad & na lath ngaile rolínsat dreich
na fairge & a cobán fil etir nem & talmain, fobíthin frisrócaib
860] in gal & fiuchiud na ferge faibraige i n-erbruinnib na láech
lánchalma, conid fair roimretar a feirg for imarbáig ind imrama
co rolín in n-áer úasa.
‘Fogur na gáithe gairge atchúala, is hí osnadach & bolcfadach
na tnfer sin la scís ind imrama & la himthnúth cosnama
865] tosaig.
‘IS hí dano in toirrnech rochúala, détglés & imchomailt
fiacla na míledh, & treschur na rama, & briscinmnech na sculmaire,


p.29


& cutaim na ses, & breisim na fern síuil, fogur na ngae & na
claideb, & trostgal na scíath, grinniguth na saiget, golgaire na
870] cathbarr & na lúirech, la mét ind imrama & na sesbemend nó-bentáis
na mílid forsna ráma icond imram. Atá do chomnairte
na lámh imbrit na ráma, co fochroithet na bárca & na libarna
cona-fairnib & a luchtlaigib, cona sesraib, cona cláraib, cona
n-armaib.
875] olc sin, a dhuibh.’
{MS page 147a} ‘Cid aill atchonnarc?’ ol Príaim.
‘Atchonnarc iarsin brechtrad ind étaig illathaig co n-áille
cech datha roleth darsin fairgi ule: indar-let bá do phuplib
ildathachaib robrecad ind fhairge uile. Ni aca ernail dhatha
880] isin domun ná rabi and, etir glas & gorm & dérg & huaine &
chorcair, etir dub & fhind & odhor & buide, etir brec & dond
& alad & rúad.’
‘Atchondarc íarsin coméirge in marv i n-aírde fo chosmai-
lius slíab n-árd.’
885] ‘Atchonnarc cach slíab andiaid araile. ISs ed airdmius lem
nolethfadh cech sliab & cech tonn dib darsna Troianda ule.’
‘Roarthraigestair dam iarum braine na mbárc & na libarn
& corra na long & cind na míled.’
‘Roarthraigestair dam étaige & timthaige & brethnasa na
890] ríg & na tóisech. Atchonnarc idna & fidbaid & slegdaire na
ngae & na croisech a brainib & a corraib na long.’
‘Atchonnarc drong & damdabach na caladsciath, cona timthugu
do lannaib óir & argait inna timchell, íar n-oraib na long
immacuáirt. Nobenad lainrech na n-arm mo rosc uaim, & taithnemh
895] ind óir & ind argait & imchumtaigi na claideb & na calg
ndét & na nglass gai cona muincib & na sciath cona lannaib
& cona n-imdénmaib di ór & do argat. A mbrechtrad, tra, ind
étaig illathaig, it hé na síuil esredacha robatar huasna longaib
& uasna bárcaib.’’’’


900] ‘IN t-anfod mór {MS page 147b} tháinic isin fairge co mbátar na
tonna amal benda sléibe, it hé tondguir na seisbeimaend nóthinta


p.30


a corraib & a brainib na mbárc & a bóssaib na ráma
& a taóebaib & a srónaib na long. Bid tnútha[ch] in tecmongsa.
Biat imdái mairb. Biat imdai cuirp élnide fó chonaib & énaib
905] & fíachaib do chechtar in dá leithe. Bid garb an comhracsa condricfad
fir Asía & Éorpa. Comraicfid anál ind Ethiopácdai frisin
Tragecdai, co mbiat cend ar díb cendaib. Bid tnúthach
ind imthúarcain dogénat na hailithir, in Persicda a haerthiur
in betha & in Macedónda asa íarthar. Bá dirsan nád bói
910] miltengaid dognéth córai fri Grécu, co tintáis asin mhaigin hi
táat.’


Tánic in sluag colléicc hi purt na Trói, céin robatarsom
for na briathraibsea. Rolínsat in n-airer do longaib & libarnaib.
Rogab chenai [Hechtoir] ind airer fu co tánic Achíl, dia n-érbrad
915] is totum exercitum euertit. Fóitir in fer cetna do fordécsain
& do chor shula taírsiu, & dochuáidside & atchondairc rémend na
mbuiden & na cath, cech cath & cech slúag immá ríg & immá
tóisech, oc escomlód asa longaib.


Atchúaid íarum do Priaim cruth & delb & écosc cach ríg
920] & cech tóisig, cech óclaig & cech míled do Gcaib.
Esbaid so ar in laebar.
{MS page 149a} . . . ic tafond Alaxander, co tárat Áenías scíath dara ési
& corodíarsinsáer di lámaib Menelai. Dochuaid Alaxander dochum
na cathrach post. Nóx praelium dirimit.


925] [Dares c. 21.] Dollotar trenfhir Eórpa & na nGc arnabárach
arcind chatha na Troiannae. Huathmar, thra, indas na luinde
& na barainde & ind nítha tucsat léo isin chath, Achil & Díomid
in-airiniuch catha na n-Gc; Hechtoir immorro & Áeneas
in n-airinuch catha na Troiannae. IS ed immorro tucsat tóisig
930] na nGc léo fordinge Hechtoir diafét[at]áis. Acher, trá, in gres
roláset. Robúirset cotnúthach isin cathsin damrad rochalma
Asía & Éorpa. Dochótar ann na mílid rotna darcend cumaing
inn-agaid a námat. Grandi na hárdi robátar ann .i. laindrech
na claideb & a n-áeblig oc túarcain na scíath, findnéll na cailce,


p.31


935] comtuarcain na claideb & na ngai & na saiget frisna lúirechaib
& frisna cathbarraib, briscbruar dano & beimnech na mbocóti
iarná trúast[r]ad dona claidbib & do[na] brathlecaib bodba & dona
laighnib lethanglasaibh a lámaib na láech lanchalma. Robrecad
in t-áer úasa cind do dibraicthib na n-arm n-écsamail. Ro-batar,
940] t, táesca fola codíarmidi ic snigi a ballaib & a haltaib
& a hágibh na láoch, co rolín etrigeda & cobána ind ármaige.
Gand combach rofersat in ceth[r]ar rigmíled .i. Achíl & Díomid,
Hechtoir & Áeneas. {MS page 149b} Roslaidsetar na slúagu etarru.
Robái Achíl & Díomid oc fortbiu na Troianda a airiniuch catha
945] na nGc. Robói immurro Hechtoir & Áeneas oc fortbiu na
nGc a haireniuch chatha na Tróianda. Roimbretar íat for[s]na
sluagaib co torchratar ilchéta do cechtar in dá ergal. Bá méte
nobeth i scélaib & airisnibh co lá mbrátha a ndoróni Hechtoir
nammá isin lathisea do mórgnímaib.


950] IS ádbal, trá, fri turim cid an-rotrascair do rigaib & do
thigernaib & do thrénferaib, cenmóthá a ndorochair día láim
do drabarshlúag & do dáiscardáinib is diármide side. Batir
cda, trá, a gluind, ic dul cohadhuathmar tría thuru a námat
co farcaib martlaige dona collaib arbélaib na nGc. Doróni
955] chró mbodba do chollaib a námat imbi immácuáirt, cor'bó múr
rodaingen dó fri hucht na nGc. Robái Achíl dano don leith
aili oc slaide na slúag, ic marbad na mbuiden, co torchratar
sochaide móra do sháeraib na Troiannae lais. Romarbsat dano
Áeneas & Diomid ili rochalma do cechtar in dá leith.


960] IS andsin dorala Arcomenus, rígmilid side do Gcaib, al-loss
claidib fri Hechtoir, co torracht a luinde léomain co Hectoir,
co tarat bulle {MS page 150a} do chlaidib dó, co ndernai dá gabait
de. Ó'tchonnairc immurro Palamón aní sin .i. Arcomenus do
thuitim do gnìmaib Hectoir, doroich cobruthmar bághach indegaid
965] Hectoir. Sóidh Hectoir fris & beirid rúathar n-adúathmar
adócum, co torchair Palamon leis isin magin sin. Dorúacht
íartain Pistrópus do chomruc fri Hectoir, co torat erchor do
manáis lethanglais for Hectoir, co rochuir Hectoir secha anísin.
Rocertaig íarum in gai chucaiseom, co tarla, na scíath, co ndechaid


p.32


970] trít fein íar tregtad in scéith ó ichtur co úach[t]ur, co
n-erbailt Pistropus desin fochetóir.
Dochuaid dano Scedíus arcind Hectoir do chuinchid a erdarcusa.
Derb leis ropad lán in domun día anmum día tochrad
dó Hectoir do thuitim leis. Tánic immorro Hectoir cohuathmar
975] áigthidi araamus conos-fargaib cen anmain. Tánic Cliofinor do
chomrac fris co ngáirside gairm nemnech [nduabais] fair. ‘Fer’,
ar sé, ‘théte ardochind innosse not-mairbfe & etarscarfaid t'anmain
frit chorp. Bíat fáilid in dithrubhaig & ethate ind aéuir dit.’
‘Frit fein impaifes sin ule’, ar Hectoir, la tócbáil in gai bái
980] ina laim, co tabairt forgaba for Cliophinor, co rabi 'na crois
triit, co torchair dochum thalman. Reithid Hectoir chucai co
ruc a fodb & a chend leis. Don-ánic fáisin Dorcus. ‘Ní béra
cen {MS page 150b} debaid’, ar sé, ‘ind fadbsin. Ní ba hinund duit &
na láich rofhersat gléo frit cos'tráthsa.’ ‘Bád íarum nomáide’,
985] ar Echtoir. ‘Día fis tiagmait’, ol se. Cotrecat íarum. Dorochair
Dorcus annsin la Hechtoir íarná chrechtnugud coádbhal.


Rofúabair Polixenus íarum comruc fri Hectoir darési in
lochta sin, co torchair la Hectoir. Tánic Idumeus fón cuma
cétna: ni roscar Hectoir fri side co rós-marb.


990] Ochtur, trá, do rígaib rothrénaib do ghlangassraid na Gréci
romarb Hectoir in láa sin ar galaib óinfher, cenmóthá an-romarb
do míledaib calmaib asa hainm docheil clú & erdarcus. Días
rigmíled roth[r]ascair Áeneas mac Anachís ar galaib óenfher isin
lathi cétna .i. Amphimáchus & Nereus a n-anmann, cenmóthá
995] an-romarb do doescarslúag. Tri tóisigh immurro do Troiannaib
romarb Achíl in-n[e]urt gaile .i. Seufremus & Ypotemus &
Astríus. Ropo adúathmar, trá, a delb Achíl in laasin. Cathbarr
círach immá chend, día sceindís gái & chlaidib & chlochai.
Lúirech threbraid trédúalach treinglommach, nos-dítned ó hó co
1000] hescait. Claideb mór míleta 'na laim, frisna gabtís lúirecha &
cathbairr, ara géri & ara áthi & ara ailtnidecht. Cromscíath
caladgér for a chlíu, i tallfad torc trebliadan no lanamain i cosair.
Bá lán [immorro] o or co hor de delbaib dracon ndodeilb {MS page 151a}
& do delbaib bíast & bledmíl n-ingantach in betha, do ildelbaib


p.33


1005] torothor[th]aib in talman. Robói danoos i n-indscribiund in
scéith delb nime & talman & iffirn, mara & aeóir & etheoír,
gréne & ésca & na rend archena rethit i n-ethéor. Ní raba
isin domon catherriud catha no comhraic no comlaind amal in
n-erriudsa Achíl. Fóbíth is hé Ulcáin goba Iffirn doróni in
1010] n-armgaisced sin Aichíl, íar mbrith a airm féin do Phathrocail
reime do chomhrac fri Echtoir, co ros-marb Hectoir ir-riucht
Achíl, & co ros-fodbaig im étach Aichíl, conid íarsin doróni Ulcáin
in n-arm nemnechsa do Achíl artí gona Hechtoir.


Bá cróda, thrá, in mesc[ad] dorat Achíl for na slúagaib. Mór
1015] ríg, mór rurech, mór rúanaid, mór tríath, mór tigerna, mór
trénfher robátar íarná fortbiu isin berna miled ruc Achíl i cath
na Troiannae. Romarb dano Díomid sochaide dona slúagaib
la díis do rígmíledaib na Troiannae domarbad dó [.i. Nestius
& Nestrisca.]


1020] INtan immorro atchonnairc Agmemnón ríg na nGc &
tóisigh imda día muintir do marbad & ár a shlúaig do chor,
roherfhuácradh día muintir tiach[t]ain for cúla & scor na hergaile.
Doníther ón dano. Lotar na Troiannai día cathraig
co mbúaid & choscor. IMthusa immorro Agmemnóin, rotóchuiret
1025] chuci sidé rig & airigh na nGc, & rogab ocá {MS page 151b} nertad co
nábtís tercmenmnaig cía dorochratar sochaide úadib; ar donicfaitís
slóig & sochaide móra aran-ammus a Moysia isinlau íarnábárach.

[Dares c. 22.] ÍARnabárach immorro tic Agmemnón co nGrécaib
1030] co mbátar for láthir na debtha, & rogab ic nertad na
láech & na ríg co tístáis cona n-uilib míledaib & óclách[aib]
dochum in chatha in laa sin.


Lotar na Troiannai don leith aile. Ferthar cath fergach
and di cech aird. Mór, trá, buáine in cathaigthi fri ré. lxxx. laa,
1035] cen tairisimh, cen úarad, cen óithigud, acht cách oc túarcain
a chéli díb. Dorochratar, thra, ilmíli do laéchraid Assiae &
Éorpa isin chathugud sin. Cencobeth d'esbaid for in tshlúag
cechtarda acht an-romarbadh frisin ré sin, ba mór esbaid. Mad


p.34


a ndoróni Hechtair frisin ré sin do deggaisciud bá lóor d'airscélaib
1040] do feraib in betha día festa colléir.


a ndoróni Hechtair frisin ré sin do deggaisciud bá lóor d'airscélaib
1040] do feraib in betha día festa colléir.


Amal atchonnairc immorro Agmemnón ilmíli do thuitim
día muintir cech lái, & o'tchonnairc in fordingi móir dorat
Hectoir forru, & amal atchonnairc na maige lána dona collaib
& dona hapaigib & dona cnámhaib, co nábo inimthechta in magh
1045] mór ótha múru na Trói corici scuru na nGc, la himbed na
coland & lá slaimred na fola. Mád ind Assia bec immorro
nir'bó inatrebtha ule óthá tairr mara Point atuáid corici Eifis
fades, la drochthuth na fola & na coland ic lobad & la dethaig
{MS page 152a} na n-apaige 'cá loscud isna híltentib, co rogaib ág &
1050] accais & aingces in tir uile de, co rocuired an ár do doinibh &
cethraib & biastaib [& énaib]. Amal atchonnairc íarum Agmemnón
na huile sea, rofóidi dá tóisech dia muinntir fri techtairecht co
Troiannu .i. Ulíx & Díomid, do chuinchid ossaid teóra mbliadan.
Tan, trá, dochúatar na techta isin chathraig rochomraicset
1055] fri hócu do Throiannaib. Roiarfaigsetside scéla dóib. Atbertatar
na techta ‘fri aithesc ossaid’, ar íat, ‘dodechamar co
Priaim.’ Ó rancatar iarum co rígpheláit Príaim, atfíadat a scéla .i. a
tíachtain do chuinchid osaid ó Gcaib, fri cóiniud a coem & a
carat & fri hádnacul a marb, fri híc a n-othrach, fri daingnigud
1060] a long, fri tercomrac a slúag, fri lessugud na longphort. O ro-
chúala Paim íarum in athesc hísin rotóchuiret dia insaighid
a slóigh & a sochaide, & roinnis dóib aní frisi-tancatar techta
na nGc .i. do chuinchid osaid téora mbliadan. Nírbó maith
immorro la Hectoir in t-ossad do thabairt. Tamen dorat a
1065] himpide ríg na Tróianda, ar robo maith leosíde daingnigud na
múr, ádhnacul a carat.


Roleth, tra, clu & erdercus Hectoir mic Priaim sechnón na
huile Assia & na huile Éorpa. Ba cocur cecha deisse {MS page 152b}
etir primcathracha in domain. Óenchathmílidh co n-úath, con-erud,
1070] co luinde leoman, co crúas choradh, co mbuille míled, co
n-ainbthinche onchon, oc cathugud & oc comérge & oc comersclaig[i],


p.35


co n-uathiud a c[h]athrach fri láechu athlama ána íarthair
in betha.
IS amlaid so immorro nóinnistea in scél sin.


1075] Atá fer mór úathmar ic cathugud icon Trói: romarb trían
na slóg a áenur, & roth[r]ascair na trénmíledu, & roling darna
laechu, & rochroith na hergala: rochursach na curada' roding
na rígu, roloisc na longa. Dorochratar al-laith ghaile & a clíath-
bernaide chét & a n-arsídhe urgaile & a n-onchoin échtacha oc
1080] cathugud fris. Rolín na maige do chollaib arbélaib na Trói.
Robói dano óengáir guil & éighme for fut na Gce tría ágh
ind fir chétna, ar dorochratar a mic & a n-ue & a ndaltae tré
ag láma Hechtoir. Mád insi mara Toirrén is mór in gair gubai
robái inntib. Robái gol cecha cléithe léo óthá trethan rinde
1088] Pilóir co Pucén & Bosfoir. Batir áildi na hingena macdacht[a]
nobítís ic ámrán & ic dúchund, nógebed do leith dóib dano
imrádud anma Hectoir mále fría cáomaib & chairtib dorochratar
día láim seom. IS sí a mét, trá, roraith clú & erdarcus Hectoir
etir pmranna in domain co ros-carsatar banchuiri & bandála
1090] & ócmná rebecha in domain {MS page 153a} ara herscélaib, co
tocraitís asa tíribh do décsain & do tháidbriud crotha Hectoir
mani gabtáis na mórchoicthi díib. Mad immorro mic rig &
ócthigern na Gci dochótar corici Thrói óentoisc do décain
Hectoir condringitís for foradhaib & for lesaib do décain Hectoir
1095] dar formnu na fer. INtan nóbíth fo lántrela[m] gaiscid
& chongrami ní [fh]etatar na Gréic cidh dogéntáis ar uaman
Hectoir. Ni fetatar cindas noregadáis ara marbad. Ni raibe
do dóinib domain ceped febas a n-engnama & a n[d]ibricthe
lucht conístáis ermaisi Hectoir ar febas na hersclaige & na
1100] himdíten. Nocor-[fh]etsatar éim Gréic triasna .uii. mbliadna
techt airi .i. ó asgaid iar, ce dóróscaigset side do dáinib
domhain, ar ecna & ar éolas, ar gáis & gaisced.


[Dares c. 23.] Táníc iarum cend in mithisi. Dolluid Hectoir
& Troil ría sluagud na Troianna arcind na nGc. Roferad
1105] gléo fercach feochair fáebrach leo isind ármaigh. Rofuabair


p.36


Hectoir cath na nGc co torchair leis Pilippus isin cétna ergail.
Dorat cummasc forru [uili] & marbais ilmíli diib. Dorochair leis
dano Antipus, toisech síde ámra do Grecaib. Tánic dano Achíl
a le[i]th na nGc, & dorat athcuma forsna Troiannu, co torchratar
1110] ilchéta díib lais. Romarb dano dá ánrad & dá ardfhen[n]idh
na Troiannae .i. Licónius & Eofronius. Ni rabi, trá, cumsanad
for in cathugud {MS page 153b} cech n-óen lái co cend .xxx. laithe.
Robói, trá, lechtlaige & carnail mór do chollaib dóine eter in
cathraig & na scuru frisin résin.


1115] INtan íarum atchonnairc Príaim slógu díármide do thuitim
día muintir lásin fortallín tánic asin Gréic & asin Moysía,
dochúas úad do íarraidh osaid [co cend] shé mís. Dorat dano
Agmemnon anísin a comairle maithe na nGréc.


Tánic aimser in chatha. Ferthar cuimleng cróda and dishiu
1120] & anall. Dorochratar iltóisigh rothréna di cechtar na dá shlóg:
rocrechtnaigthe sóchaide. Rob imda ilach im chend curad and.
Ní roanadh and, tra, icon cathugud frí ré dá lá ndéc.


IARsin, trá, dochúas ó Agmemnón do chuinchid mithisi
.xxx. laa. Dorat Priaim anísin a comairle na Troiannae & a
1125] comairle Hechtoir mic Paim.


[Dares c. 24.] INtan dano thánic aimser in chatha and, dorala
do Andromacha, do mnái Hectoir, aslinge dúaigh dúabais do
ascain imdála a fir. Robo hé in t-aslinge. Delb mór robói
do Hectoir isin stuagdorus robo leis don chathraig, a delb
1130] som fadesin and dano, & delb a eich fói. Atchonnairc íarum
Andromach a cend do thuitim don deilbsin. Rochuir a socht
aní Andromach íar n-éirge asa súan, adfét do Hectoir in n-aslinge,
& rogab ocá thairmesc imbi thecht isin cath [in la-sin].
Ó'tchuala Hectoir anísin asbert nar'bó degcomairle, & rogab ic
1135] cursachad {MS page 154a} a mná cogér [& isbert]: ‘ní thibersa etir mo
gaisced no m'engnum’, ar sé, ‘ar comairle mná’.


Tan íarum rogab Hectoir a catheirriud catha imbi & ro-
fhúabair techt dochum na hergaile, is and [sin] dorat Andromacha
a tríi fáidi úas áird, co ragaib gin & ecla lucht na Trói [uile] di


p.37


1140] shein; & tánic rempi co Príaim, & roinnis dó side a haslinge, &
atbert fris ara n-astád Hectoir in laa sin cen dul isin chath.
IS annsin, trá, tucad a mac bec arbélaib in cathmíled conid ed
rodn-ast. O rofastad iarum Hectoir rofhúabair Priaim for slúaghaib
na cathrach co tistáis cogúr dochum in catha. Donither
1145] ón.


IMthúsa immorro Agmemnoin & Achíl & Diómid & Áiaic
Locreta: o'tchonncatar cen Hechtair do thíachtain isin chath
dorónsat nephní dona slúagaib. Rodechrad impu ic slaide na
slúagh, & ní thallsat a lámha diib coros-timairgsetar isin chathraig
1150] for a cúla & coros-iadsat forru.


INtan trá atchuala in béist lánámhnas & in tendál thaibsenach
día rolas airthiur in betha .i. Hechtoir, séiselbe romóir
na nGc & in gabud mór ir-rabatar na Tróiannai, berid báre
mbruthmar mbéoda dochum na debtha, co torchratar sochaide
1155] do láechaib na nGréc leis. Dorochair ém leis Idumius isin cétna
erga[i]l. Romarb dano Piclum láechmílid do Gcaib. Marbais
Leuntium béus don ruáthar cétnai. {MS page 154b} Rogon dano Stenelaum
'na shlíasait. Rogab, thra, fón slúagh fón innas[s]in cor'
imbir a búrach forru amal dam ndamgaire. Ní roan, trá, Hectoir
1160] diib fón inna[s]sin corbó lán do chollaib & do chennaib
on beind díaraile don c[h]ath. IMthá samlaid connach lía punnand
chorcai i fogomor déis mórmethle, no bomand ega fó
chosaib grega rigraide i n áth etir díb cocríchaib, andáit cind
& chossa & cholla & medóin íarná timdíbe d'fáibur a chlaidib
1165] do rinn gái & íarna tescad dona claidbínib & dona gáib robatar
for innell asa lúrigh feisin & a lúirechaib a echraide.


INtan, trá, atchonnairc Achíl rind n-imgona na Gci uile
do thuitim la Hectoir & in chummasc dorát Hectoir forsna slúagaib,
imroráid 'ná ménmain cindas nofhúaberad marbhad Hectoir,
1170] ár ní raibe ic Gcaib láech a dingbala acht Achíles a
óenúr. Derb leis mani thóithsad Hectoir coluath ni thernábad
nech úad dona nói rígaib cethrachat dodechatar Gic in sluagadsa,
& dobérad scandir for in slúagh archena conná ternáifed


p.38


béo díb úad. Céin dano robái Achíl icond imrádudsa is andsin
175] dorat cathmílid calma do Grécaib (.i. Polibetes) sciath fri scíath
do Hectoir. Nírbo fhota rofulaing do Hectoir co torchair lais.
Rochuir i socht na Gcu, a thrice romarbad in laech 'na fiad-
naise. IS and sin rofuabretar na Gic comairle mbrécaig n-intledaig
íarna chúl, intan ná rofétsat ní dó araagaid {MS page 155a} ar
1180] thairisem ngaiscid. Rob í in chomairle: roláset a n-étaige diib &
dorónsat dumai dib arambélaib, & rosuidiged Achíl co ngai 'na láim
im-medon in dumai. Rointamlaigset teched iarum. Roraith in
cathmílid .i. Hectoir, innandaeghaid, & rogab ic airliuch & ic athchumai
na míled & ic slaide ind áir, & rogab for fodbugud Idumíí
1185] íarná marbad. Tic Achíl chuci fóisin. INtan atchonncatar in
tslóigh anísin roláset óengáir estib, etir Gcu & Troiannu & lucht
na cathrach armedón, acht ba co n-innithim écsamail. Rob í innithim
na Troianna iarum, do fhúacra na ceilge do Hectoir. Innithim
immorro na nGc gáir fói na clósed, IS andsin robidg Hectoir
1190] & rothintái fri hAchíl, & dorat forgab do gai fair co tarla 'na
shlíasait, & rothindscan techt i n-ucht a muintere feisin. Rolen
de in caur húathmar as tresam robói i n-íarthur in betha .i.
Achíl, o roling gal & bruth & ferg indálta ind, co tarat buille
do gái mór robái 'na láim 'na druim co robris chnáim
1195] a dromma, ríasíu thísad i n-ucht a muintere. Donarthetar slúaigh
na nGc, co roíadsat imbi. Rofóid, thra, Hectoir a spirut fon
innassin. Rochuirset Gic gáir choscair & commaidme fo chend
Hectoir pmhgaiscedaig in talman.


O roforb, thrá, Achíl in ngnímsa, roding na Troiandu remi
1200] dochum a chathrach {MS page 155b} & focheird a n-ár corici na doirse.
Áráide dorat Memnón dub déchomrac dhó, & tarrasair fri[s], cíarbó
chomlond dolig, conid hi ind adhaigh roetarscar a comlond.
Tintáid Achíl, íar forba in lái, fuilech, créchtach, clinnech,
día scoraib iar mbuaid & choscor.


1205] TRóg, trá, in golmairc & in núalguba robái isin Trói ind
n-aidchisin. Robái mór mbróin & dubai & toirse & lamchomart


p.39


inti, fóbíth testa úadib a ndegthóisech engnama & a cnú cridhi
& dos a ndíten & a cliathchomlai chatha & a scíath imdhegla
& a saph cocrichi fria naimte. Ba cathir cen immi a cathair
1210] día éis. Ba costud im ríg costud imbi. Ba coméirghe im chóraid
coméirge imbi. Doróscaigi do láechradaib domain uile ar
ánius & ar athlaimi, ar gáis & ar gaisced, ar ordan & ar imbad.
Ba éolach in-cech eladain. Doróscaigi do láthaib gaile in betha
oc imbert gai & chlaidib. Roderscaig dano d'feraib in talman
1215] ic brissiud catha & chomlaind. Doróisci dano ar áni & ar athlaimi,
ar lúas & leimnige, di ócaib in talman. Roaccainset
cid sochaide móra dona Gcaib ara airscélaib. Roaccainset
immorro comór na maccoemi & in t-aes ócc óetedhach thancatar
a crichaib comaithchib día déc[h]ain.


1220] Mor immorro ind[fh]áelte robái i ndúnadh na nGc in
n-aithchisin, cona tuilset in Gic {MS page 156a} in n-áidchisin a slanchotlud.
Rochuirset a n-imecla dhíb. Rodhíghailsetar a n-osnada.
Roláset a scís díib iar t[r]ascrad in mórmíled rothairbir
a n-ánradu, ro[fh]ording a láechu.


1225] [Dares c. 25.] Céin, trá, robói Memnón arnabárach oc tinól
in chatha do Gcaib, rofhóid Aigmemnón techt[a] co Paim do
chuinchid ossaid co caenn dá mís fri hadhnacul a marb, fri othur
a créchtnaigthe. IAR comarlécud do Priaimh in mithisi rohadnacht
leis Hectoir fíad doírsib na cathrach, & dorónta cluiche
1230] chointe dó amal robái i smachtaib & besaib na Troiandae.


Céin robátar na hossoda robái Palamides oc accáini comór
do ríge oc Agmemnón. INtan dino rochúala Agmemnón anísin
atrubairt nóscérad fa ríge díamad maith ri cách. Arabárach
lai íarum congairther in popul do imacallaim. IS and asbert
1235] Agmemnón nírbó santach immon ríge: fói leis cía nobeth inti:
fói leis cenco beith. Léor leis namá co nderntá enech na
Tróianda. INtan, trá, robái Palámid oc máidem asa ecna & asa
éolus, asa gaisced & asa fhlaithemnas, roordnigset na Gic íarsin
do ardríg forru uile. Rogab iartain Palámid in rige, & roatlaigestar


p.40


1240] buidi do Grécaib. Rop olc immorro la Achíl clóechlódh
ríge do dénamh dóibh.


[Dares c. 26.] Rogab immorro Palámid for {MS page 156b} daingnigud
na scor, for métgud na murchlodh. Rogreis dano na míledu
co tístáis cogúr do chathugud fri Troiandu & fri Diophoeb mac
1245] Príaim. Condrecat, trá, na Troiandai & na Gic for láthir
debtha arnabárach. IS andsin, trá, robris Sarpedon Licius (Troiandae)
for Grécu, & rolá ár mór forru. Feraid Telepolemus
Rodius (Gréc) comrac feochair fri Sarpedón (Troiandae). O't-
chonnairc dino Feres mac Admeist, rígthóisech do Grécaib, Telepolémus
1250] do thuitim la Sarpedon, tic cofercach & co feramail
adochum co mbátar sist fota ic imthúarcain. Dofuit [dano] Feres
(Gréc) íar créchtaib imdaib la Sarpedón. Rothaithchuir dino
Sarpedón fuilech créchtach día thig.


Céin, trá, robátar oc cathugud dorochratar iltóisigh do
1255] chechtar in dá lethe, acht is lía dorochair do Tróiandaib, do
trénfheraib & churadaib. Tan iarum robo trom for Troiannaib
dochúas uadib do chuinchid mithisi. Céin, trá, robatar na osada
roadnaicset a marbu, rohothratar a n-athgóite.


Ba hinill dano do Troiandaib imthecht i scoraib na nGc
1260] céin nóbítis na hossada ar cóir, [&] ba hinill do Gcaib techt
isin Trói.


IS andsin rotóchuired Agmemnon & Demepons i tech n-imacallma
co Palamid, co rig na nGc, co ndechsaitís in Moysiam
do thabhairt chís chruthnecht[a] ó Thelip mac Ercoil, ó rechtaire
1265] Moysiae. {MS page 157a} ‘IS dóigh chena’, ol Palámid, ‘bid emeilt
la hAgmemnón iar mbeith ir-rígi a fhóidhiud fri techtairecht.’
‘Ní ba hemi[l]t immorro’, ol Agmemnón, ‘lem techt lat fhorchongrasa.’



IMthusa immorro Palamid, rodaingnigh na scuru & doróni
1270] thuru roarda immacúaird, 'na timchaell. Machtad immorro lásna
Tróianda, cidh fótera do Gcaib, frecor céill na scor & athnugud
na múr & tórmach na rath & na fál & fúr cech réta.


p.41


[Dares c. 27.] INtan, trá, robo lán a bliadan Hectoir i n-adnacul,
dollotar asa cathraig sechtair .i. Andromacha a ben
1275] Hectoir & Pría[i]m mac Lamedoin & Écuba ben Priaim & Poliuxína
ingen Priaim & Alaxander mac Priaim & Troil mac Príaim
& Diophoeb mac Priaim & slóigh & sochaide málle fu, do
dénum chluiche chainte do Hectoir. IS andsin dorala Achil i
ndorus na cathrac[h] aracind. Amal atchonnaircside fochétóir
in mnái rochóem .i. inní Poliuxína, dorat grádh & seirc & inmaini
1280] di. Rothinscan bith indes cen cathugud oc fritháilim
ernadma na mná dó.


Ba trom dano leis Agmemnón do chor asa ríge & Palámid
do rígad, fobíth ní rabe ní na dénad Agmemnón airiseom.


Fóidis íarum Achíl techtaire .i. seruus troianus, do acallaim
1285] Ecuba .i. co tuctha dó Poliuxína, & nóregad dochum a thíre
cona Mirmedondaib málle fris, & atbert día ndechsadsom noregad
cech rígh & cech tóisech di Gcaib ule día thig. Atrubairt
{MS page 157b} Ecuba robo maith lea anísin dia mbad máith la
Paim. Rofhíarfaig se do Priaim in bá maith leis. ‘Ní chumangar
1290] anísin’, ol Priaim, ‘acht chæna ni comad olc d'íarmairt,
ár cía nódíghedsom cona Mirmedónaib día thigh ní regtáis
tóisigh na nGc olchæna.’ Bá holc leis dano a inghen do
thabhairt do óegid anachnidh nóregad dochum a chríche & a
fherainn fóchétóir. IS annsin rofóidh Achíl in mog cétna día
1295] íarfaighid do Écuba cidh chomhairle doróne & Paim. Adfét
Écub[a] dó comairle Príaim.


IN tan íarum roinnis in techtaire do Achíl a scéla & a imthecht[a],
robái oc gerán & ic accaini móir sechnón in dúnaid co
n-érbairt: ‘Mór in burba’, ol sé ‘donither sund .i. cathmílid
1300] chalma & curaid chróda na hAisía & na hEórpa do chomthinól
co mbátar oc slaide & oc míairlech a chéile tria fhochund óenmná.’
Trom leis dano clanda na rígh & na tóisech & na n-octhigern
do díbudh & do erchru triasi[n] fothasin,& athigh & doeraicme


p.42


do móradh díanéis. Ba ferr síth & cararad & cháinchomrac
1305] [do beith] ann, & cách do dola día thír feisin.


[Dares c. 28.] IArsindí, tra, roscachetar na ossadha. Tánic
Palámid cona shluagaib & cona shochaide sechtair na scoraib co
mbátir for láthur dæbtha. Tancatar immorro na Troiandai
don leith aile im Diofoeb mac Príaim. Ni thánic immorro
1310] Achíl in lasin isin cath ar fheírg & luinde. {MS page 158a} Móite dano
bruth & anbthine Palámid di sein. Roben berna cét isin c[h]ath
co riacht dú i mbái Diofóeb mac Priaim, co roben a chend
dar sciath de.


Atreacht íarsin comrac rothrén roamnas and. Ba fe ille
1315] & innund in comracsin. Dorochratar ilmíle do chechtar in dá
lethe, co mbó forderg in talam fo cossaib la slaimred na fola.
IS annsin, tra, tháinic Sarpedón Licius com-mórbruth & com-mórfheirg
do chathugud fri Palámid. Ros-fritháil Palámid co
torchair leis Sarpedon Licius. O doróni, tra, Palámid na gnima
1320] sa, robái cofáilid arbélaib na hurgaile. Intan, trá, robái 'cá
maidhem dá rígchathmilid na Troiandai do thuitim da laim,
rothrochlastair Alaxander a fhidboc & rolá [for] Palamíd erchor
do saegit co ndechaid ind. O'tchonncatar na Troiandai aní-
sin focherdat ule a ngai fair co nderna criathar focha de.
1325] Dorochair Palámid [i]sin maigin sin. IAr tuitim dino rig na
nGrec doratad tafond forru corici na scuru co ndechatar 'na medon
for techedh. IAdait na Tróiandai imon ndún do t[h]oghail
na scor, & loiscit na longa. INdistir do Achil innísin. ‘Ni fír
sin’, ar Achil, ‘brissid forsin righ nua & a thuitim lá naimtib!’
1330] fochuitbiud leossun in nísin. Rogab, tra, Aiac mac Telamoin
dareisi in t[sh]luaigh & dorat cathughud cruaid do Troiandaib,
conid hi in adaig roetarscar a cathughud. Co ndechaid cach
dib dia daingin la {MS page 158b} dead lai. Rochóinset, trá, na Gic inní
Palámid in n-aidchisin .i. ar fhæbas a chrotha & a dénma & a
1335] dælba, ar mét a ecna & a éolais & a fhessa, ar met a gharta & a
gníma & a gaiscid. Roaccáinset dano na Troiandai Sarpedón
& Diofóeb a rígthoisig & a primchathmílid.


p.43


[Dares c. 29.] Rothinólastar, trá, Nestoir na rígu & na tóisechu
i n-oendáil in n-naidchi sin do chomairli co rogaibtís óen
1340] rig forru, & issed ronert íarum co mbadh Agmemnón intshainrudh
nogabhtáis, fóbíth robái mórshónmighe & sochonáich don tslúagh
ann céin robo rí doib Agmemnón.


ISin matain árnábárach iarum dollotar na Troiandai don
chath. Is bec na rodásedh & ná rodechrad impu, & rochrothset
1345] in talmain lá mét in lúthbása & la fichiudh na férgi rucsat
na láe[i]ch leo isin cath. Dolluidh dano Agmemnón don leith
aile co cath na nGc imbi. Bá cróda, thrá, in cath rofherset
na mílidh. Robái ancridhe ic cách díb díaraile. Rosantaigset
todáil na fola cen imneghad. Ba róen ille & innund in comracsin.


1350]


INtan, tra, donn-ánic medhónlái doroacht Troilus arammus
na herghaile, & ruc báre nachar 'nágthidhe sech ánradu na Troiandae,
cor-raibi etarru & a naimte, co ragaib oc fortbe na curad,
oc brecad na mbudhen, oc slaidhe na slógh, a ucht a chatha
1355] fadheisin. Ocus dorat torannglés forru, & ros-timmairg remi
dochum na scor, amal timairces séigh mintu. Ocus ní roan diib
{MS page 159a} co torchratar ilmíli díib leis ríasíu nóíadaitís dóirsi na
scor díanéis. IS do díármidib, t, in sceoilsi ana torchratar
do láechaib na Gci sund do garbchluchi Throil.


1360] ARnabárach immorro, im-mocha lái, tancatar Troiandai asa
cathraig sechtair don chath. Tic dano Agmemnón don leith
aili, co láechraid na nGc imbi. Ferthar gléo fuilech, fergach,
níthach, neimhnech, nualghubach ann di cech in dá irgal. Ro-laadh,
tra, ár dermar di cechtar in dá leithe. Robriste and
1365] láith gaile Éorpa & Assiae. Conácbad and cath cdha cumnart
créchtnaighthech and. Roptar imdha srotha fola dar cnesaib
m[o]ethóclách ic techt i ngábudh darcend cumaing. Robo imda
laech 'na ligu iarna lúathletrad & íarna lúathtimdíbé do bágaid
bidbad. Robo imda scíath íarna dlugha ó or co hur. Robo
1370] imda claideb íarna chathim corici a dornchur 'conn-imbualad.


p.44


Robo imda gái & foga íarna [m]brisiud sechnón na láthrech. Robtar
imda fadba cen oógud. Robtar lána, thrá, glenda & állta &
inbera ind ármaighe in laasin dona srothaib fola robátar ann oc
snighe a corpaib láech lánchalma. Cen co turmide, t, do gnimaib
1375] ind lathise acht cech a torchair do láim Troil ósair
chlainne Príaim — sinsir immorro fer ndomhain o turcbáil co
funed arai n-enigh & engnama & gaiscid — cen co turmidhe dino
acht sin, ba léor do scélaibh gaiscid & d'esbaidh día naimtib. Ar
cen co fagbaitís Gic doimniudh in tslúaghaidhsin acht cech a
1380] torchair dia tóisechaib trenaib in laa-sin la Troil, ba mór dh'ulc,
cenmóthá, a forlaig din tslúagh olchena: is lía turim són.


IArsin, trá, robátar oc cathugud cech áen lái co cenn sechtmaine.
{MS page 159b} Docuas ó Agmemnón do chuinchid mithisi co
cend dá mís. Roadhnacht, tra, cách a charait & a choem & a
1385] chocéle. Dorónsát [dano] Gic im Agmemnón cluiche chainte
cohergna & cohonórach do Palámid día ríg.


[Dares c. 30.] Céin, thrá, robátar na mithisi, rofóidi Agmemnón
techta do thóchuiriud Achíl isin chath. Batir hé na techta
hísin .i. Ulix & Nestoir & Diomíd. Ní roétad étir o Achíl aní-sin,
1390] fobíth aneich dorairngert Écuba dó, ar rop hé mét seirce
Poliúxina leis conárb, áil dó etir cathugud fri Troiandu. Ro-fhergaig
immorro comór frisna techta ar thiachtain etir adóchum.
Et dixit fríu Rop fherr síth & caratradh & cáinchomrac do dénum
etir na dá thír indás eisidh & escaratradh & láich na dá tíre
1395] do thuitim.


INtan atcúas do Agmemnón tennopad in chathaigthe do
Achíl rotóchuirit dó ind uile thóisigh archena do comairle cidh
dogéntáis, in badh hé an ní atrubair[t] Achíl .i. síth & caratrad,
no inbad chocad & debech amal rothinscansatar. Roíarfaig
1400] dóib isin dáil ced rothogh menma cech áin uadib. IS and sin,
thrá, roattaig Menelaus a bráthair co mbad comnertad na miledh
don chathugud doneth & na bad déirge na Ti. Atrubairt
dano náchar fhécen úath na herud don chathraig, ar ní raibe
láech mar Hectoir 'cá dítin annsin amal robái reime.


p.45


1405] IS andsin asbert Ulix & Diómid narbad treisse Hectoir indás
Troil i ngnimaib gaiscid & engnama. ‘Ní d'opa[d] chena
in cathaigthe atberam sin’, ar íat. IS ann asbert Calchas
fríu, a fástine Apaill, arna deirgitís ferand na Trói, ar rop fhocsi
{MS page 160a} acách dóib tuitim na Trói.


1410] [Dares c. 31.] O thánic, trá, cend in mithisi dolluidh Agmemnón
& Menel[a]us & Diómid, Ulix & Áiaic dochum in chatha. Dollotar
dano na Troiandai don leith aile im Throil im Áeneas, im Helin,
&c. Rofhúachtnaighsetar na dá ergail cotrén & cotnúthach. IMthusa
immorro Throil, tánic reme co cath na nGc. Rofúabair gleo
1415] n-amhnas n-agthidhe d'ferthain forsna slúagu. Roathchummai
Menelaum isin chétna ergail. Dorat íartain tafhonn ndermáir
forsna slúaghu co rangatar na scuru. ÍSind lathi árnabárach
dolluidh Troilus & Alaxander ría slúag na Troiandae. Tic immorro
Agmemnón & Diómid & Ulix & Nestoir & Áiáx mac
1420] Telamoin & Menelaus ria cathaib na nGc. ISin fhechtain
íarum má rofhácaibhset nech isnaib scoraib acht Achíl cona
muintir & cona slúag. Achar, thrá, indas na hesorgne rofersat
díblínaib. Ní rodomair nech ann cert díaraile. Rodechradh ann
im Throil & noberedh báre cósna Gcu, co mbiid im-medhón
1425] in tslúaigh. Noléicthe láthir láich dó for lár in chatha co
mbid rót n-urchura úad cen nech día naimtib fair. Nirbo lenbháidhi
in t-amus dó ferann claidib & búali bodba & cathmúr
do chollaib do dénum imbi 'mácúairt im-medon a námhat, co
mbá híat a namait nobítís eturru & a muintir fadheisin. IS annsin
1430] rofúabair drong na míledh co rubái Diómid etarru & dorat
tafhonn forro. Rofuabair íartain drong na rigraidhe co n-Agmemnón:
dorat breisim forru co romarb ríg etarru. Dásthir
imbi íarum, & rodn-imbeir forru amal fóelaid {MS page 160b} etir cháircha,
coros-timairc remi corici na scura. Robátar, thrá, fon innus sin
1435] i cathugud fri ré .xxx. laa. Mor trichat, mór cethrachat, mór
cóicat, mór cét, mor míle dorocratar díb frisin ré sin.


INtan dino atchonnairc Agmemnón in slúag romór do
thuit[im] día muintir, & ní raibi do shlúagh ádhbur cathaighthe


p.46


fri Troiandu íar ndíth a muintire, dochúas úad do chuinchid
1440] ossaid for Príaim co cend shé mís. Rothóchuirthe, thrá, co
Priaim a huile thóisigh, & roinnis dóib tíachtain ó Gcaib do
chuinchidh ossaid lethbliadne. Ní roétadh immorro o Throiandaib
& o Throil anísin co héscaid, acht aráidhe doratsat a
himpidhe Paim. Tancatar íarsin a techta na nGc dochum
1445] na scor. Íar tabairt ind ossaid roadnacht cách a charait & a
chocéle, & ro othroit dano in lucht athgóite la hAgmemnón .i.
Diómid & Menelaus. Dorónsat dano in Troiandai a cétna .i.
roadnaicset a marbhu, rolegesaighset a cchtnaigthiu.


Bái comhairli íarum lasna rígaib Gcdaib dús cindus do-bérdís
1450] for Achíl techt isin chath, fóbíth ní fríth léo láech
tairismhe Troil acht eiseom; co roaslaighset for Agmemónn feisin
techt do thóchuiriudh Achíl. IS annsin, trá, roattaigh Achíl
inní Agmemnón connábád cocad doneth, acht commad síth: ‘ar
is ferr síth sochocad. Mad cathugud immorro dognéthí cuirfitsa
1455] mo muintir do chongnum frib, arná digese fo uile éra.’
Téit Agmemnón día thig budhech forfáilid.


[Dares c. 32.] O thánic, thrá, aimser an catha rochoraigset
Troiandai a slógh. Roecratar dano Gic a cath don leith aile.
IS annsin roghab Achíl for gresacht na Mirmedonda colléir, &
1460] ros-faide 'na snadmaimm {MS page 161a} chatha do chathugud fri Troiandu
& fri Troil, & atrubairt fu dano ara tuctáis cend Troil
dósum léo. Ásaidh comrac úathmar anachnidh etir dá n-indna
na cath. Rodásed imna Mirmedóndaib; is bec na romid an
talam fo cosssib la fichud na feirge bái 'na mbruinnib. Ba
1465] méte léo ná fagebtáis a ndoithin debtha & urgaile co forcenn
mbetha. Ba méite léo cech beim dobertáis nothascertáis na
firu co talmain. Ba méte dano léo nothaféntais na Troiándu
corice a cathraig. Ba méite dano béus leo nóráinfidís & nobrufitís
múru na Trói. Manbad nert na fer doralatar fr[i]ú aráidhe
1470] ní fáilsaitís mani chobhrad Troil.


INTan dino atchonnairc Troil in dechradh romór & in
luthbás & in búrach rofersat na Mirm[id]ónda, & antan rotheilcset
a ngái fair feisin, ros-lín bruth & ferg, & atraracht an lon
láich asa éton combó comfhota frisin sróin, & dodechatar a dí


p.47


1475] shúil asa chind combat sith[ith]ir artemh fria chenn anechtair.
Ropo cumma a fholt & cróebred sciád. Rofhóbair an cruthsin
na slógu, amal léoman léir lán luind letarthaigh reithes do
thruchu torcraide. Romharb, thrá, trí cóicthu láth ngaile do
Gcaib & Mirmedóndaib lásin cétrúathar míled ron-úc aranammus.
1480] Ataig cummasc íarsin forna slúagu uile & romill na
Gcu & romarbh na Mirm[ed]ónda corici beolu na scor. Ocus
rolá ár na slógh, & is do díármidhib na Togla an-romarb Tróil
in lássin nammá dona Gcaib. Ocus is cuit péne má roéla
nech don tslúagh uile úad nád bád baccach no dall no bodhar
1485] no cérr íarna {MS page 161b} thescad & íarna timdibe d'fhorgab a gái,
do ghin a chlaidhibh, do bil a scéith, do ind a duirn, do bacc
a uille, do remor a glúini, conad immále noimbredh forru báirne
na cloch, creta na carpat, cunga na ndam, cécht na n-arathar.
Nógebed dano na scíathu & na claidbe & na sunnu & na homnada,
1490] cona bitís 'na láim acht a terúarsena íarna mbrisiud
oc slaide a námat. IS sí a mét, trá, dochótar for techedh conidh
isin fechtain tárrasair Áiaic mac Telamóin daran-éise. Rothintái
Troil cona Throiandaib com-mórbúaidh & com-morchoscur fó
tth fescoir día cathraig. Bái brón mór in n-aidchi sin i
1495] ndúnadh na nGréc tría ágh láma Troil. Tarthut léo a óete in
mic & a laghad nofulngaitís forgla trenfher & fheinedh íarthair
in betha imbúaladh fris. Asbert cách uadhib fria chéle, díambád
lán a fiche bliadan nomairbhfed in slógh ule & ní rised fer
innisi scéoil diib úad co tír na Gci forcúlu. Diamad fher i
1500] formna a áise, nobíad ós churada & trénfheraib in talman ó
turcbáil ngréne coa funedh, & nolínfadh in domhun dia ailgib
& día gaiscedhaib & dia mórglonnaib, & doróscaighfedh ced do
Ercoil ar neurt & chalmatus. Día sirtha fair combad tríchtach
a ríghe na Troiandae nofhollomnaigfedh for fhiru talman, othá
1505] crícha Iuenes co hinnsi na mBretan fri domun aníarthúaid.
Robad óenrí, thrá, fó chetheora árda an domhuin. si. r.


Issin matain arnabárach dolluid Agmemnón cona shlogh.
{MS page 162a} Dollotar dano uli thóisigh na Mirmedonda cobághach
bruthmar cech ndíriuch arcind Throil. Ó rochomraicset immorro


p.48


1510] na dá chath, rofiged gléo garb ann. Dorochratar sochaide do
cechtar in dá lethe. Robátar sist in cruth sin oc cathugud
cech lái. Nos-fúabred Troil cach día, & focéirdedh an ár corici
na scuru. Ocus rogab eill dona Mírmedondaib sechch, conascirredh
láma díb co teigtís 'na les co Achíl.


1515] INtan íarum atchonnairc Agmemnón na hilmíle do thotim
día muintir & in fordinge dorat Troil forru, doch[ú]as uad co
Paim do chuinchidh ossaid, trichat laa fri adhnacul a marb,
fri híc á crechtnaigthe. Dorat Paim in n-ossad sin fóbíth a
cétna do dénum.


1520] [Dares c. 33.] O thánic, trá, aimser in chatha tecait na Troiandai
am-mach asa cathraig. Tinólait na Gic don leith aile.
Tic dano Troil fóisin dochum na herghaili. Roimmáig na Gcu.
Rothafonn na Mirmedónda remi dochum na scor for techedh.
Iarsin, trá, rogab ferg & luinde a[n]ní Achil oc décain an madma
1525] cech lái ara ammus. Garb leis in glés nógebedh Troil cech lái
for a muintir. Ingir dano leis a déghmuinter & a degóes imgona,
a chóemh & a charait, do thuitim isinn ármáigh arabélaib.
Mebol leis dano in moethgilla amulach doná roás finna nó ulcha
do beith i[c] cummai & oc letrad trénfher íarthair in betha doná
1530] raibi cudrumus do shíl n-Ádhaim coséin. IS and sin dochúaid
fadheisin isin chath, & ised dochuaid cech ndíriuch {MS page 162b} arcind
Troil. Ó'tchonnairc Troil anísin ros-fritháil. Condrecat íarum
comrac déssi diblínaib. Fócherd Troil fair erchor do gai mór
co rodn-gon. IS for fheraib, thrá, rucad úad día scoraib intí
1535] Achíl. Robátar, trá, fón innas sin in tslúaigh oc thúarcain co
cend sechtmaine. Sochaide immorro dorochratar etarru frisin
ré sin.


ISin tsesed lau immorro íar crechtnughudh Achíl dodechaid
isin chath arídhisi, & rogab a[c] gresacht na Mírm[ed]onda
1540] co robristís for Troiándaib. INtan robói in grían oc fresgabáil
hi clethe nime & doratni fri glennaib & fhánaib, tánic Troil
dochum in catha. Fóchérdat Gic gáir mór estib ic aiscin
Troil. Tecait na Mirmedonda arachind & fillit fair, fóbíth is
for eoch robái, Do ségdaibh an domain ana nderna do clesaib
1545] gaiscidh arambelaibh .i. febas in dibraicthe, glice na hersclaige,


p.49


trici na trénbéimend. Roimir a búrach & a baraind for martad
na mbuden, for marbad na míledh, for slaide na slógh.
IS do dírimib na Togla an-romarb Troil & a ech do Gcaib
isind lathisin nammá. Ó'tchonncatar íarum na Gic sochaide
1550] móra do marbad do Throil, doratsat uile a menmain fri tetarracht
a marbtha. Tan dino robái Tróil ocond imguin fócherdar
erchor forsin n-ech bái fói, coruc arrinde thriit, & co rolá an
t-ech trí bidgu i n-árde, & co torchair dochum thalman, ocus
rola Troi forsin leth aile 'na lighu. Ríasíu atrésedh súas tic
1555] Achíl cotric & co-{MS page 163a}tinnendsach ar a ammus, & dobeir forgab
do gái mór fair, co ríacht co talmain triit, co n-erbailt
Tróil de. Tan íarum dorat ammus for breith leis an chuirp
dia scoraib, is ann tanic Memnón dub adochum, & roben uad
in corp arécin & rogon Achil feisin. Téit Achil iarna guin dia
1560] scoruib. Tainic Memnon 'na degaid docum na scor cona sluagaib
imbe. INtan íarum atchonnairc in caur úathmar as tresi
robói do síl Ádhaim .i. Achíl, ni rodam dó cen tinntud fri
Memnon. Condráncatar iarum comrac déisi iar cathugud dóib
fri hed ciana. Dorochair Memnon iar fuirmed ilchrecht fair,
1565] & rocrechtnaiged ced Achil, & dochoid dia scoruib co mórbuaid
& morcoscar, & robáss ica othrus intib cofata. Ond uair iarum
dorochair Troil & Memnon romebaid forsna Troiándu docum
a cathrach, co farcsat ár mór do degdóinib, & roiatta na doirrsi
colleir. O tainic iarum ind adaig, dochotar Greic dia scoruibh
1570] co mbúaid & coscar.


Docúas arnabarach o Priam do cuinchid osuid co cenn
trichat lathi. Rofhoemsat Greic indnisin. Rohadnacit iarum la
Priam Troil & Memnon & sochaidi aile archena. Mad in coiniud
immorro roferad for Troil & Memnon is diaisneti amal
1575] doronad. Ár robatar sluáig Asiae etir fer & mnái, etir macu &
ingina, et reliqua sen & occ, oc lámchomart & occ nualguba i n-oenfecht
& i n-oenuair. Rothelcset frosa dér ndichra. Robensat
a fulta dia cenduib, & roruamnai[g]set a n-aigthi la tiachra ín


p.50


gnima. Fobíth is é insin lathi i torchair airther in betha .i.
1580] ardtoisech na huili Asiae móre .i. rí na Pers & ind Egept do
tuitim ann .i. Memnon. Mad immorro caur & {MS page 163b} cathmilid
& cliathcomla cathu fher mbetha & in macoem án aurdairc
imma n-ergidis macrada na Troiandae fri cluchib & chetib do
thutim and, ba moresbaid don Assía ule. Ba sí so, tra, cétorgain
1585] na Trói. Ba húath lasna míleduib techt i cath daréis
Tróil, ar ba comnart leo a menma o nabiid Tróil rempau, ár
nochanos-gebed uath na oman imi in cech cath & in cech cathroi
i tegedh. Deithbir ón dano, ar cia ro[b] maccaom som
arái n-aisi, robo cathmilid arai n-engnama, robo gart arái n-enig.


1590] IS iat sin, tra, scela & imthechta & aided in coiced tréncathmiled
sil Adaim ule .i. Troil.


[Dares c. 34.] IS annsin, tra, doroni Ecuba ben Priaim comarli
cealcaig n-indtledaig. Olc lea a dá mac lancalma do marbad
da Achil cen a digail fair. Rotocured iarum Alaxander dia
1595] hindsaigid co roindled etarnada for Achil. Fobíth nofaidfeth
si techta co hAchil dia tiachtain co tempull n-Apuill do naidm
Poliuxina ingeni Priaim dó, & do dénam sitha fri Priaim.
Rogell Alaxander co forbthechfed andisin dia tísad Achil isin
coindi. ISind aidchisin iarum fadeisin dor[o]ega Alaxander
1600] mileda rochalma rotestamla na Troiándae, & ros-tinoil co hídhaltech
Apaill Timbrecda. O thárnecatar, tra, na hisea rofoidi
Ecuba techtairi do togairm Achíl. Ro-indis in techtairi do
Achíl indi 'ma rofoided. Robo failid ri hAchil annisin & ba
fota les cid co matain, ar serc na hingine. Doluid dino arnabarach
Achil & Antiloicius mac Nestoir a comalta malle friss
1605] docum an ídaltighe amal asbert ín techtairi friu. Atraigh
iarum Alaxander cona-muinntir asa n-etarnaidi & rogab oc
gresacht na mileadh. {MS page 164a} INtan íarum atchondcatar Achíl
& Antiloic anísin roláset a n-étaige diib for a láim clí & doroslaigset
a claidbiu. Rodásed íarsin im Achíl, & roimbir forsna
1610] slúagu a bruth & a baraind, & ros-fúabair cofergach & coferamhail
& dorochratar ilmíle díb leis, conid do dírimib na Togla
ana torchair leis an lásin don gérrchlaideb bái 'na láim. Conostoracht
Alaxander íar márbhad Antiloic, co tarat ilcrechta for


p.51


Achíl. Rodn-gonsat dano na Troiándai adíu & análl, co torchair
1615] fodéoidh la hAlaxander íar mbeith fota oc debhaidh & ic imthúarcain.
Ro[fh]orchongair íarsin Alaxander corp Achíl do
chor fó chonaib & énaib & alltaib. Dogéntá dano anísin mani
thairmescad Elena. Tucad íarum corp Achíl do Gcaib. Mór,
thrá, in brón & in cóiniud robói ind n-aidchi sin i ndúnadh
1620] na nGc. Nír'bó brón cen fhátha doibsium ón anísin, fobíth
dorochair a cathmílid calma & a cléth bága fa naimtiu, & intí
rodhingaib Hectoir & Troil diib & na tóisiuchu Troiandu olchenai
dorascratar ilmíl[i] día slógaib. Rodn-gab athrechus do
thecht an tslúagaid etir, ar dorochratar a tóisigh & a trénfhir
1625] & ar-rig. Annso cech ní léo dano Achíl do marbhadh, ar día
mbeth Achíl rempu nofhailsaitís cech docair chatha & comraic &
achomlaind donicfad.


[Dares c. 35.] Bai comairle in aidchisin la rígaibh na nGc
dús cía dia tibértáis comarbus n-Acíl. Ba sí a comairle, a
1630] thabairt do {MS page 164b} Aiaix mac Telémoin, ar is hé ba foicsi
carotrad dóa. IS and asbert Aiáx mac Telemoin ba córai dóib
techt úadib arcenn Pirr (piroc [pyrrós] interpretatur rufus) a
mec fadheisin robói i n-inis Scir la Licoméid, lia senathair .i.
lá athair a mháthar. Ba tol do Gcaib uile anísin. Ocus
1635] rofhóidhset Menelaum forsin techtairecht sin arcend Phirr. Roléic
íarum Licomeid leosum Pirr do gabáil gaiscid a athar.


O thánic, tra, cend na mithisi, rochóraig Agmemnon a chath,
& rogreisi na míledu. Tecait dano Troiándai don leith aile:
ferthar cath cróda and, & dofuitet ilmíli don tslúagh cechtarda.
1640] Roláadh gáir móir and disíu & análl. IS annsin robói Aiáx
lomthornacht isind hirgail. Robái dano Alaxander ic saigted
na slógh a hucht chatha, & doroscair sochaidhe móra do Gcaib.
Rolá íarum erchor do saighit for Aiaic, o robói lomthornocht
isin chath, co ndechaid 'na thóeb. O dodechaid íarum
1645] bruth & ferg na gona innsidhe rofhúabair tasin cath co hAlaxander,
& ní thall láim de corus-marb & corus-mudhaig. Dochuaid
immorro Aiáx mac Telemoin dia scoraib & tall a saigit
ass & atbath iarum focétóir. Berair dano corp Alaxandir don
chathraig. IS and, trá, robris Diómid forsn[a] Troiándu iar tuitim


p.52


1650] Alaxandir, & rolá a n-ár corice doirse na cathrach. Cénco
beith, tra, doimniudh na Troiandae acht an búrach rofher Diómid
forru isin lathisin, ba léor do ár & do mortlaid: ár ní rabe ní
bad gránche oldás in luathletrad & in luaththinme dorat forru
fri doirse na cathrach. Dochúaidh Agmemnon {MS page 165a} íarsin co
1655] nGrécaib imbi, co ndeisidh im-medón-cathraig & co ndernai frithairi
impi corice in findmatin arnámhárach, ar ní rabe isin Trói
nech dobérad dorair doib daréisi a ndeghthóisigh .i. Alaxander.


Mór, thrá, in brón & in dubha robái in n-aidhchisin hi cathraig
na Troiandae do díth a ndegrígh. Tróg an golgaire
1660] rofhersat and fir & mná, etir áis & óitid. IS annsin dororchair
in cing & in cathmilid dédhenach rochongaib ócu airthir in
betha. Robadh ingir éim la feraib in talman, o turcbáil co
funedh, timdíbe a chuirp seom dis n-aichintigtís a ecosc som:
fobíth ní raibi deilb amal deilb Alaxandir etir méit & maissi
1665] & mórordun, etir chruth & chéil & chomlabra, etir détgen &
dénum & deichelt, etir fholt & ulchai & aghaidh, etir gnáis &
gáis & gaiscedh. Ba tairmesc do airbrib na nGréc din chathu-
gud taidbriudh a chrotha. Ba techta dar tíre cíana día décsain.
Bantrochta immorro na Gci nodercdís fair ic breith na mbuaid
1670] i n-oenuch Elédem ní bá fíu léo asscin a fer feisin íarná aiscin
seomh 'na thimthuch óenaigh. Roleth, thra, allud & ánius
& urdarcus Alaxandir fon Assía & fon Éoraip ule sícc. Doratsat
émh na Tróianda dímhicin for a cathraig, fóbíth atbath a fréscisiu
& a ndúal tesaircne & a lennán uile etir fhiru & mnaa. Ar
1675] intan nothéged i cathugud noíadaitís fir & mnaa láma fair ná
díchsed i n-eslind etir. Dég aurachille lá techt ananat (sic) uadhibh.
{MS page 165b} Ní raibe día bráthribh domna rígh bád ferr oldáas,
etir chruth & chéil & chóir ngaiscidh.


ISsin matin arnábárach immorro dollotar do adhnacul chuirp
1680] Alaxandir .i. Priaimh & Ecubu & Elenae, ar ná miscnighed na
Troiándu & na carad na Gcu, do díth a fir.


[Dares c. 36.] ISind lathi sin immorro rothinóil Agmemnón
na Gcu do doirsib na cathrach, & robói ic grennugud na Troiánda
co tístáis asa cathraigh do cath frisom. Rofhorchongair
1685] immorro Priaim for a munntir frithairisem cocalma & gabáil


p.53


na cathrach co tísadh Pentisilia ríghan na cíchloiscthe cona
slógaib do chongnum & do chobair dóibh. O thánic immorro
Pentisilia roshern arnábárach in cath inaghaidh Aghmemnoin.
Húathmar, tra, an choimleng, cdho in claidbed & in coscrad
1690] tuc cách arachéile isin maighinsin. Ba tnúthach rofherset na
mná armachai an choimleng. Nobristís na hergala for fhíana
rochalma fher n-Éorpa. Noléced ferscál annsin a bernai chatha
do banscáil. IS and sin condriced Pentisilia frisna trénfiru commarbad
cech fer aruáir díb. Beg nár-bud rescidir fri banna
1695] d'fordorus i n-aimsir foilc cathmílidh chróda iarna tuitim docum
thalman tré ágh a comlaind ar galaib deisi. Ni fóelangatar
iarum cathmilide na nGc an luthfás romór & an dechradh
rofhersat na banfhénidi forru. Rotheichset íarum corice
na scuru. {MS page 166a} Rochuir Pentisilia cona bantrocht ár mór
1700] díb co ndechatar ísna scoraib. Roshreth íarum an banmílid a
slóg imna scuru 'mácúairt. Roloiscthe léa drécht mór dona
longaib. Dobered cath cach lái dóib fón-innas[s]in, & nóbrised
forru co teigtís im-medón na scor for techedh & isin fechtain
nothairised Diómíd a oénur fesi, fóbíth batir athlamiu na mná
1705] andáti na fir. Ar intan dourgabtáis na Gréic a láma fri tabairt
béime no forcaib, nothócobtáis na mná a scíathu immátimchæll
dond ersclaige: intan immorro immarchúiritís na Gic
a scíathu & a mboccóti fri ersclaige & fri himditin, in leth día
nochtatáis íarum nocriathraitís ona mnáibh. INtan iarum na
1710] fhoelangtar na Gréic ted[fh]úaparta na mban lánchalma dona fríth
sét na samail do mnaib domhain, dochótar 'na scoraib & roíadsat
na doirse coléir. Ocus ní rol ic Agmemnon dóib dul
ammach asin dún co tísad Meneluas asin Gic. Tanic dano
fóisin Meneluas & Pirr co dúnad na nGréc, & tucad arm a athar
1715] do Phirr, & doróni cói & lamchomart fora lighe, ocus nír-bó
gan fhotha dhó.


IMthusa immorro Pentisilia, tánic isin cath amal dogníth
cach lái, & dothét do dóirsib na scor. Córaigid Pirr dano, rí
na Mirmedón[d]a, a chath don leith aile. Srethais dano Agmemnon


p.54


1720] slogu na nGc archena. Doroichet diblínaib arcind Pentisiliae.
IS and sin roslaidh Pirr ár dérmár {MS page 166b} dona cíchlois[c]tib,
& robris forru co táníc Pentisilia. O thánic-sidhe íarum
condric comhrac ndéssi fri Pirr. Robatar, thrá, co dead lái
cach díb oc tuarcain a scéith for araile, & ní ruc nechtar forgab
1725] for toind arachéile. Robo chródha, thrá, in comlonn banscáile
rofhóbair Pentisiliae andsin .i. comrac frisin láech is
treisiu robái i n-airther in betha, & romarbh sochaide móra
dona sluagaib.


Laa n-and dorat Pentisiliae forgab for Phirr coros-loit
1730] cogarbh. Dochuaidh íarum ferg & bruth na gona hi Pirr, co ná
fitir úath ná herod ic indsaigid Pentisilíae. Fegait comlann
ndéise. Ropo ferda, thrá, an comracsa, aráide ba forthreise
gaisced Pirr. Dorochair Pentisiliae a comrac déisse.


ÍAr tuitim immorro na rígna romemaidh for na cíchlois[c]tib
1735] & for na Tróiandaib, & rolá Pirr & Díomid ár mór díb,
co riachtatar dóirsi na cathrach. Iadait íarsuide na Gic immon
cathraig, & ferthar in cath impe 'mácúairt.


[Dares c. 37.] INtan íarum atchonnairc ríg & tóisigh na
Troiandae ná slúaghu sechtair & a mbeith immon cathraig,
1740] dochótar do acallaim Príaim. Bátir hé na tóisigh tháncatar
and .i. Antinóir & Polidamas & Áenéas. Do chomhairli dano
thancatar dús cid dogentáis frisna mórshlúaghaib rogabsat forru.
Rotóchuirit a uile thóisigh do Príaim, & roíarfaigh dóib ced
rop a[d]láic léo [do] dénamh. IS andsin asbert fu Antenor.
1745] ‘IS cuitbiudh dúib’, ol sé, ‘cathugud fri Gcu, ar atbathatar
{MS page 167a} for mílidh, rotascrait for láich, dorochratar for tóisigh,
romarbthá maicc Príaim & cech óen dodechadar asna hailithírib
do fortacht dúib. Marait immorro tóisigh na nGréc .i. Menelaus
& Pirr mac Achíl, nád étrese oldáas a athair, & Diómid
1750] & Aiáx Locrus & Nestor & Ulíx. Dobar-timairced íarum isin
chathraig & rodúnta dóirse na cathrach forib. ‘ISs ed as
maith duíb íarum’, ol sé, ‘berar úaib Helena do Gcaib & in
brat olchena tuc Alaxander ó inis Citherea. Raghdait íarum


p.55


Gic día tigh co sith & cháinchomrac.’ Ó robátar síst oc
1755] trial dénma in tsíd, atraacht Amfimacrus mac Priaim isind
airecht. Moethóclach rotrén insin, & rorádi briathra and fri
Antinóir & frisna hí robátar 'na óentaid .i. ‘Bá córu duib’,
ol se, ‘commad gressacht in tslúaig dognéth sib & techt rempa
do chauthugud friár náimtib tarcend far tíre & for n-athardai
1760] & for cathrach.’ ÍArsindí, trá, roforb Antinóir na briathrasa
atraracht Aéneas mac Anacís co n-érbairt aithesc n-álghen fri
hAmfimacrus. ‘A maic’, ar sé, ‘bá férr síth & cháinchomhracc
oldáas eisíth & debach.’’


[Dares c. 38.] Asraract dano Príaim fadeisin co ndérbairt
1765] ‘Cía beithisi émh’, ar sé, ‘a[c] cuinchidh shítha & chóru? Is
triuib tháníc cech n-olc dorónad sund. Bátir sibh tóisig rofhóidius[s]a
co Gcu. Rofhóidusa émh indarade do chuinchid mo
shethar dam o rígaib na nGc. {MS page 167b} Intan íarum dodechaid
fo mélacht & fo éra, ó ulib rígaib na nGc robái ic aslach &
1770] ic tabairt immón airtabarta catha do Gcaib. A chéli, dano,
is hé roairg inis Citherea, maille fri hAlaxander, & tuc esti
Helenam & in mbrait olchénai. IS airi sin íarum ní híarata cid
dúibsi in síth. Bid far menmai fris immorro corbat erlamha
intan seinnfider in stocc oc techt dochum na ndorus do thabairt
1775] chatha caid codait do Gcaib, do brisiud dúib for far
naimtib nó for mbás fadeissin.’


O roscáich íarum rád na mbriatharsa dochóid cách día
thig. Dochoaid íarum Príaim isin rígthech & rogaired a mac
chuici .i. Amf[im]acrus, ocus roráidh fris ‘Atágur’, ar sé, ‘in
1780] lucht atáat ic eráil an tshídha do brath na cathrach conid-ed
is cóir deisidhe a marbad ria síu chinnit in chomhairle sin.’
Derb leis mani mairntae in chathir robad cathbúadach fora naimtib
& nobrisfedh forru. IS ed comairle doróni Priaim. Rotinolait
leis a mílid rochalmai do dénum ind échta ríasíu noforbaitáis
1785] lucht na comairle brath na cathrach. Rogell dó iarum Amfimacrus
dogénad aní roforchongair Paim fair. ‘Déntar cobled
mor lend’, ol sé, ‘& gairter na toisigh do chathim na fleidhe.
Tinólfatsa míledu do chumsanad forru.’


[Dares c. 39.] IMthuasa immorro na tóisech .i. Antinoir
1790] & Polidamas {MS page 168a} & Aucligón & Amfidamas, o roscáilset asin
dáil lotar co mbátar i n-óenimacallaim & roairchis cách úadib
a imnedh fria chéile. Ba trom léo aní roráidhi Priaim, ar bá
ferr leis a dílgend féin & dílgend na cathrach & a athardai
oldáas síth fri Gcu. IS and asbert Antinóir ‘Bái comairle
1795] lemsa duib’, ol sé, ‘& ticfad far less di, man bamm imeclach
dia rád.’ ‘Apair-seo éimh’, ar na tóisigh aile, ‘& ní ricfa
cænn scéoil úainne tar tech, & ceped comairle dobéra dogénamne
airiut.’ ‘Tiagar úain’, ar Antinóir, ‘artúus co hÁenéas,
co raib acaind isin-comairle.’ Tánic dano Áeneas andóchum, &
1800] rofhíarfaig díib ‘cidh comairle is áil dúib do dénum?’ ol Áeneas.
‘IS hí dano ar comairle’, ar Antinóir, ‘mádat óentadachsu
frinn. Nech úainn do thecht co Gcaib do acallaim Agmemnoin
& mathe na nGc archenai, co tartar glinne & enighe
frinn im anacul ógh ar muinteri darcend bratha na cathrach
1805] & dílsighthe ar n-atharda & tréoraigthe éolais doib co rígphelait
Paimh.’ Romol cách an comairle sin. Rocuiredh dano
Polidamas úadhib do acallaim Agmemnóin, dég bá hé bá lughu
cin fri Gcu, ocus roinnis do Agmemnón a thechtairecht do-
léir. Rotóchuirit íarum ríg na nGc i n-óendáil co hAgmemnón,
1810] & atfet dóib aní frisa-tánic Polidaim .i. do brath na Trói
darcend síth & charatraidh dóib féisin.


[Dares c. 40.] IArsin, trá, {MS page 168b} roíarfaigh Agmemnón dona
ríghaib dús cedh dogentáis frisna bráthemhnaib, in tibértáis
rátha fríu fó ná tibhértáis? Atrubairt Ulix & Nestor, nír'bó
1815] fír etir do Polidaim, acht as for ceilg thánic. Mádh Pirr immorro,
ní thorlaicside chucai etir scél Polidaim. O rodheimhnighestar
dóib íarum Polidámas, nách fri scél mbréci thánic,
rochuinchidar Gic comhartha chucai. Atrubhairt Polidaim
‘cidh isind úairse ría techt damsa dechastái dochum na Trói
1820] oslecfaid Áenæs & Antinóir dóirse na cathrach reimhib.’ Atbertatar
íarum tóisigh na nGc día fegatáis in comhartha .i.
caindle adhanta do thaspénad dóib, & día cloistís guth Áeniasa


p.57


& Antinóir nofhirfaitís al-luga frisna brathemno .i. Antenóir &
Aucoligon & Ippitamas & Aenáes & Anachis do anacul cona
1825] mnáibh & maccaib & inghenaibh, cona mbráthrib & chobnestaib
& chocélib & cona fhochráibib archaenai.


[Dares c. 41.] O rogléset íarum a córu rogab Polidamas tús
rempu dochum na cathrach .i. cosin dorus díanid ainm Scea.
Fúaratar íarum comartha día comarthaib and .i. cend eich fhind
1830] i n-imdénam uas an dorus.


Tancatar íarum lucht in bráith .i. Áenaes mac Anachis &
Antinóir i conde na nGc. IMthusa immorro Paim, robói
cech rét i fúr & i n-erlamha aici do marbad lochta an braith
& do chathugud darcend na cathrach. Rothinolset íarum tóisigh
1835] in braith a muntera & a coemu & a cartiu dochum an doruis
hi tardsat comartha {MS page 169a} do Grécaib conid and bátar immon
dorus adíu & anall. Tancatar Gic fóisin dochum an dorais
díanid ainm Scéa. Lucht in braith rooslaicset in dorus &
rofhursainset caindle fri haigthe a carad & a cocéle, & roléicset
1840] chuca isin cathraig. IS síad so immorro na tóisigh roléigset
chuca .i. Pirr mac Achíl hi tosuch & Diómid & Menelaus mac
Átir & araile toísigh archenai Pirr, immorro, is é robói ic
anacul a muinntire uile in lochta romairnset an cathraig. Rogab,
thrá, Antinóir tóisech ria mbuidnibh & slógad na nGc
1845] dochum denna & rigimscingi & rígpheláti Príaim, dú ir-rabatar
forgla thóisech na Tróianda uile. Indarlat dofóethsad an talam
fó cossaib ar threise na toilge ron-ucsat & ar mét na feirgi.
IS ann sin, trá, roimbir Pirr mac Achíl a bruth & a baraind &
a bidbanais forsna Troiandu. Dorochratar sochaide díb in
1850] n-áidchisin día láim. Dorochair and íarum Pontius mac Ephrói,
primerlabraid na Tróiandai ule indegaid Antenoir. Dorochair
and dano Coréb céle Casandra ingene Paim. Maccóem insin
& ánrad & rind n-ága airthirthúascirt in betha. Ní moo andá
sechtmain o thánic an chath ... co ronasced dó Casandra. Ní
1855] roaccobáir immorro etir Casandra a héilniud, acht rop[fh]err
léa a feidligud i n-ógi & i ngænus. IS andsin, thra, tárrasair Pirr


p.58


mac Achíl in cathmilid i ndorus denna Paim, & túag dé[fh]áebrach
'na láimh, & rogab dono dorus as cáinemh {MS page 169b} & is
áillem robói isin bith do rindaigecht écsamail cacha tíre co
1860] n-imdénum di ór & argut & lííg lóghmair. Roraindset íarum
na mílidh robátar i peláit Príaim íat feisin. Tucsat drem úadhib
in dorus ind lis. Rogabsat side ic frithgabáil fri Pirr &
frisna láechaib archenai. In fairend aile immorro dochótar
side for sonnachaib & dumaib & chnoccaib togla an denna, corgabsat
1865] ic tréndíbricud na slógh, conid immaille notheilgidís forru
na gae & na claidbe & na sciathu & na saigte & bairne na
cloch fo chossa & sailge & cláradu & dromclai & ochtaige na
nganán & na taige cláraidh. Robrissiset dano benna na stúagdorus,
& rochuirset i cenn na nGc, co rothascairset ilmíli dona
1870] slúagaib fón innas[s]in. Atreachtatar íarum lucht na cathrach
cohúathmar & cohimeclach, codremon & codéinmnetach. Ní,
tráth, conair theichidh acu, ar rolínsat Gréic sráti & ch[l]ochána
& belata na cathrach. Robái, t, óengáir forfut na Trói.
IS cumai nógairtís na mílid & nóeightís na curaid, nobuirtís
1875] na buirb, nóiaechtaitís na mná, nóscréchaitís na lelaip. Dála
immorro denna Príaim, rogabsat láich lánchalmai na Troiánda
íca dín & icá anacul. Fóbíth is ann robói an-roba dech d'ór &
d'argut, do sétaibh {MS page 170a} & máinibh na Tróianda. Rogab immorro
Pirr mac Achíl ic tescad & ic timdíbe na comlad co
1880] ríacht féin cona sciath tríana lár. Dorat íarsin tafhonn forsna
Troiandu robátar ic daingnighud a ndorais. Deithbir ón fóbíth
rop hé cend gaiscid fer mbetha daréise an lochta lánchalma
dorochratar ann foran togailsea antí Pirr mac Achíl díatá
furaithmet sunn. IAr mbrised do Phirr ind imdorais, & íar
1885] tafhonn na cumétaide robátar isin dorus, dochúaid isin rígthech
co romarbh a mac arbélaib Príaim. Roléci Príam erchor do
gái fairseom co ndechaid sechai, fóbíth robo senóir díblide hé
ann. Rolá Pirr erchor for Príaim co ndechaid inn & co ro[s]sreng
archind isind imdai, & tall a cend de ic altóir Menerbe.
1890] IN-óen chonair immorro dochúaid Écuba & Poliuxina. Raráith
íarum Áenaes arcend Poliuxína. Dorat immorro Écubu lándílsi
na hinghine dó darcend a anaicthe. Rofolaigh íarsin Áenáes

p.59


Poliuxinam fó chóim a athar Anáchis. Andromacho immórro,
ben Hechtoir, & Casandra ingen Príaim dochótar co rolaigset
1895] for altóir Menerbe. Ní rabi cumsanadh ann, tra, co find na
matne for indriud & orcain na cathrach. Roloisced an chathir
coraibe tría chorthair tenedh & fo smúit dethcha. Robúrestar
& robécestar {MS page 170b} Badb úasu. R[o]gáirset demna aéoir úasu
chind, ar rop aitt léo martad mar sin do thabhairt for shíl
1900] n-Ádhaim, fobíth rop fórmach muinntire dóib sin. Mór, trá, an
t-anfhéth & in míchostadh robói 'sin Trói in n-aidchi sin. Robói
crith ar détaib na lobar. Rotódáiled fuil nam- míled: roíachtset
na senóre: roscretsat na nóidein: roéighset na hingena
macdacht. Romiimrit, trá, sochaide do mnáib sáeru socheníul
1905] andsin ocus rothaithmigit trílse na fedb, & romarbait na slúaigh.
Rohinred & rohaircedh & rodéláraighed an chathir.


[Dares c. 42.] O thánic iarum soillse lái arnabárach condrancatar
ríg na nGréc i n-oenchomairle, & dorónsat altugud
buide día ndéibh & día n-arrachtaib. Romol Agmemnon na
1910] slúaghu, & roheschongrad úad íarsin crod na cathrach uile do
thabairt co hóenbaile, & rorand cert fodla dona sluagaib íarná
céimennaib & íarna ngdaib córaib. Robai comairle íarum
icna rígaibh dus ced dogentáis fri lucht an braith, in tibertha
sóire dóib fó na tibertha. Rodíucarsat na slóig ule, & ised
1915] roráidset: sóire & córai do thabairt don lucht rothréicset a
n-atharda & a cathraig. Cech ní, thrá, rogab in slógh día
ndóinib & innilib, dia sétaib & máinib, doratad dóib ule, & doratad
anacul dóib cona cairdib & chocélib & chomaltaib & cósna
huil[i]b rótechtsat. {MS page 171a} IS annsin, tra, roattaig Antenóir inní
1920] Agmemnon, co roleicthe dó bec mbriathar do rádh fris. Rochétaig
Agmemnon dósum. Rotheraind Antenoir for a glúinib & rofhill
fothrí íat i fiadnaisi Agmemnoin, & atbert fris: ‘Helena &
Casandra’ ar sé, ‘atat i ngábud & i ngúasacht ar imeclai. Cid
is coir libse do dénum fríu? Ba cóir chenai duibsi anacul dóib
1925] ar in degimpidhe & ar in degfhastine dogniid Casandra duib &
ar in n-aslach doróne Helena im thidnacul chuirp Achíl día


p.60


adhnacul isna scoraib dar sár Alaxandir.’ Dorat íarum Agmemnon
sóire don díis sin .i. do Chasandra & do Helena. IS and
sin, trá, rogaid Casandra itghe darcend a mathar .i. Écuba, &
1930] darcenn mná Hectoir mac Priaim .i. Andromacho, & roinnis do
Agmemnon amal rod-carsat in días sin commór, & doberdís
degtheist fair 'na écmais. Rochomarlecestar Agmemnon anísin
frisna rígaib. ISs ed deissidh léo a soire don díis sin. Ana
fríth and íarum do dóinibh cenmóthá sin & do indmassaib forodáil
1935] Agmemnon don tslúag. Rugéne dano Agmemnon atlugud
búdi dona déib. ISsin choicatmadh lau íarum rothinolsat in
tslúaig uile i n-oendáil día chinniud ced lathe nógluaisfitís dochum
a tíre & a feraind fadeisin.


1940] [Dares c. 43.] Túarcabset anbtine fu co nár' bó inimrama
dóib in muir. Roansat dino isin cathraigh ta illathibh.
IS andsin rofrecáir Calchas nábtar buidig na déi díb. IS andsin
{MS page 171b} dodechaid im-menmain Phirr
chuinchid Poliuxina fo
1945] ía na fochonn romarbha
ingnad leis íarum nach
isin rigthaigh. Téit d
chid co hAgmemnon Tiagar
for a iarair sethnoin nac
1950] O na fuair docuas uadh
Antinoir. O taínic side
al-laim Aigmemnoin, adrubair
co rocuinched dó Poliuxina
& co tucad il-lamaib Pirr maic
1955] Dochuáid-side do acallaim Aen
innisin dó. Agme[m]non i cúinchid P
écin ois. dorat Áenáes
inní Poliuxina ar-ropo ecail l
robái do thabairt fo r
1960] & fó ghin chlaidhib. Ocus dos-r
il-láim Agmemnon. Co tarat sid
Phirr. Rogab-side íarum


p.61


eb dí for ligu a athar
Ba fercach íarum Agmemnon fri h
1965] Poliuxina. Ocus ised atrubairt fri
bad tír na Troiandae & ara
for longais. al-loss an gn
dó Dochuaidh íarsin
for longais cosin lín rolae
1970] longaib a ndechaid Alaxa
hinis Citherea. día tu
Helind ut ante dictum. Robói
.uii. mbliadna for nuachommad
fut mara Torrén. ut in
1975] O rochomlói, tra, Áenæ
ais dochóidh Agmemnon di
cathbúadach cathch
mórshlúagh & cona buidhnib
{MS page 172a} iar ndíghail a chneite
1980] ide for fhiru Assia íar
& íar milliudh & iar slaitt
[i]mna sétaib & imna máinib
na Troianda féisin a forneurt
aib cíana comaitche fo
1985] ib in betha. Mór mbróin
bái for gnuis Helena do
frisin Trói. Ba móo co
duba-sin oldáas an duba ro
ri ic scaradh fri hinis Cith
1990] Helenus immorro & Casandra inghen
Andromacha ben Hectoir &
[Ecub]u ben Priaim. ised rogabsat do
dá cét ar sé mílebh. al-lín
Antenóir cona fairaind hi
1995] Troiandae cóic cét. ar dib mílibh
é lín rolen Áenáes cethri
óra mílib. IS hé lín dano do
do Grécaib la Troiandu, amal

p.62


[Da]réit. sé míle ar ochtmogait
ocht cétaib míle. IS hé
2000] [do]rochair o Throiandaib la Gcu ria mbr
[ca]thrach .i. sé mile décc ar thrí
cetaib mile. Cét ar shecht
is hé lín dorochair do Gcaib
Hechtoir a oenur. It íat
2005] toisigh ll Diomenus
Carpedon Lepodum
for meis ll
Amentius ll
Cleofinor
2010] righ [...] Arcomenus
[...]
[...]
[...]
{MS page 172b} Pullixinus, Minon, Antipus, Leontem, Polibétes, Clopenór.


Dá ardtóisech domarbh Áenæs .i. Anfimacrus, Neríus.


2015] IT hé tóisigh domarb Alaxander mac Priaim: Achíl, Palámid,
Antilocus, Aíax Locrus, Aiax mac Telamoin, comthuitim do
sede & do Alaxander.