Corpus of Electronic Texts Edition
Background details and bibliographic information
Aimirgin Glúngel tuir tend
Author: Gilla in Chomded Ua Cormaic
File Description
Electronic edition compiled by Donnchadh Ó Corráin
Funded by University College, Cork and
Professor Marianne McDonald via the CURIA Project.
2. Second draft.
Proof corrections by Donnchadh Ó Corráin
Extent of text: 2720 words
Publication
CELT: Corpus of Electronic Texts: a project of University College Cork
College Road, Cork, Irelandhttp://www.ucc.ie/celt (1996) (2010) Distributed by CELT online at University College, Cork, Ireland.
Text ID Number: G100033
Availability [RESTRICTED]
Available with prior consent of the CELT programme for purposes of academic research and teaching only.
[RESTRICTED]
Hard-copy copyright: Brepols Publishers. The electronic edition was made available with the kind permission of the copyright holder.
Sources
Manuscript sources- Dublin, Royal Irish Academy, MS 1225, folios 142rv (alias D ii 1, alias Book of Uí Maine, late 14th to early 15th century. Adam Cuisin copied this poem sometime between 1392 and 1407. R. A. S. Macalister (ed), The Book of Uí Maine, Facsimiles in Collotype of Irish Manuscripts IV (Dublin: Irish Manuscripts Commission 1942); Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, pp 331456).
- Dublin, National Library of Ireland, MS G 488, pages 2128 (18th to 19th century. Scribe unknown. Nessa Ní Shéaghdha, Catalogue of Irish Manuscripts in the National Library of Ireland, fasc. 10 (Dublin: Institute for Advanced Studies 1987) 99101).
- Dublin, King's Inns, MS 20, pages 18791 (c. 1720. Scribe: Tadhg Ó Neachtain. Pádraig de Brún, Catalogue of Irish mansucripts in King's Inns library, Dublin (Dublin: Institute for Advanced Studies 1972).)
- Dublin, Royal Irish Academy, MS 775, page 57 (alias F v 4. Fragmentary: first two quatrains only).
- Dublin, Trinity College Library, 1318, columns 34142, lower margin (alias H 2. 16 alias Yellow Book of Lecan. A copy of quatrain 25 only).
Editions- Liam Breatnach, Canon law and secular law in early Ireland: the significance of Bretha Nemed, Peritia 3 (1984) 43959: 44041 (edition of 6 quatrains of the poem).
- Peter Smith, Aimirgin Glúngel tuir tend: a Middle-Irish poem on the authors and laws of Ireland, Peritia 8 (1994) 12050.
Translation- Liam Breatnach, Canon law and secular law in early Ireland: the significance of Bretha Nemed, Peritia 3 (1984) 43959: 44041 (translation of 6 quatrains of the poem).
- Peter Smith, Aimirgin Glúngel tuir tend: a Middle-Irish poem on the authors and laws of Ireland, Peritia 8 (1994) 12050.
Sources, comment on the text, and secondary literature- Liam Breatnach, Canon law and secular law in early Ireland: the significance of Bretha Nemed, Peritia 3 (1984) 43959: 44041.
- Peter Smith, Aimirgin Glúngel tuir tend: a Middle-Irish poem on the authors and laws of Ireland, Peritia 8 (1994) 12050.
The edition used in the digital edition- Peter Smith, Aimirgin Glúngel tuir tend: a Middle-Irish poem on the authors and laws of Ireland in Peritia, Ed. Donnchadh Ó Corráin. volume 8 (1994) pages 120150
Encoding
Project Description
CELT: Corpus of Electronic Texts
Sampling Declaration
The electronic edition covers pages 125134 of the article. All editorial introduction, translation, and textual notes, appendix and indexes have been omitted. The variants recorded by the editor on page 134 have not been reproduced.
Editorial Declaration
Correction
Text has been thoroughly checked, proof-read and parsed using NSGMLS.
Normalization
The electronic text represents the edited text. M-dashes have been replaced by commas. Compound words have, however, been hyphenated after CELT practice.
Quotation
The quotation marks in the hard-copy edition have not been retained.
Hyphenation
CELT practice.
Segmentation
div0=the whole volume. Metrical lines and quatrains are marked and numbered; page-breaks are marked.
Interpretation
Names of persons (given names), groups, and places are tagged. Terms for cultural and social roles are tagged.
Canonical References
The n attribute of each text in this corpus carries a unique identifying number for the whole text.
The title of the text is held as the first head element within each text.
div0 is reserved for the text (whether in one volume or many).
The numbered quatrains provide a canonical reference.
Profile Description
Created: By Gilla in Chomded Ua Cormaic, a monastic scholar of Tulach Léis.
Date range: c. 11001160.
Use of language
Language: [GA] The text is in Middle Irish.
Language: [EN] The witness list is in English.
Revision History
Corpus of Electronic Texts Edition: G100033
Aimirgin Glúngel tuir tend: Author: Gilla in Chomded Ua Cormaic
List of witnesses
- M: Dublin, Royal Irish Academy, 1225, folio 142rv (Book of Uí Maine).
- G: Dublin, National Library of Ireland, G 488, pages 2128.
- K: Dublin, King's Inns, 20, pages 18791.
p.125
- 1] Aimirgein Glúngel tuir tend,
2] cét-ugdar amra Éirend,
3] ba breithem, ba coimgnid cain,
4] ba file, ba fír-senchaid.
- 5] I n-aimsir meic Leite lóir
6] Fergusa ruibnig ríg-móir
7] in darna fer gláime glé
8] Sen mac Áige é-side.
- 9] Bríg Ambáe ben Blaí Briugad
10] in tres saí, bid sír-chuman;
11] in cethramad saí srethach
12] Connla Connacht caín-brethach.
- 13] Is é in Connla cétna cóir
14] co n-nirt Spirit Naím
nert-móir
15] ro-lá conflicht ro-s-conaig
16] risna druídib díthoraid.
- 17] At-bertatar na drúide
18] athesc n-étig n-imthnúide,
19] conid íat ro gní nime
20] is talam co tromthige.
- 21] At-bert Connla co céill n-glicc:
22] dénaid dúind is creitfimit
23] coro taitne in grían atúaid
24] dar lind lera lethan-rúaid.
p.126
- 25] Ór ná cumgaid, ar Connla,
26] for gním n-ard co n-imdolma,
27] is ferr dúind táeb risin fer
28] do-rigne im cach náem núa-nem.
- 29] Cid ima n-geibthe in bur leith
30] gníma Meic Dé? Ní deig-breith,
31] ní re fertaib ro fallta,
32] ór ná techtaid cumachta.
- 33] Ba h-é in cúiced
sáer-chaín súad
34] Sencha mac Cáelchlaín ón chúan;
35] ba hé in sessed garta glain
36] a mac Fachtna féthamail.
- 37] Sencha mac Oilella ard,
38] ba hé in sechtmad saí sáer-garg;
39] in t-ochtmad, comall caín cas,
40] mac Maín, Morand mór-amnas.
- 41] In nómad, ní fíam
follaig,
42] Neire mac fíal Findchollaig;
43] in dechmad ba nertmar nath
44] in Find Fechtnach Feradach.
- 45] In t-áenmad fer déc
ba-déin
46] ba h-é Fíthal co
fír-chéill
47] tarraid ré Láegaire ar leirg
48] ó ré Chormaic cloidim-deirg.
- 49] Sencha mac Cáelchlaín cen chol
50] athair Fachtna, in fer fír-dron;
51] Fachtna, fer co líthaib Dé,
52] athair Fíthail, finnid-se.
p.127
- 53] Cét-ugdair Éirend uile,
54] fesa Fótla
folt-buide
55] tucsat críchad ar gaís n-gil
56] ó Fíthal co
h-Aimirgein.Aimirgein.
- 57] Ro deilig Día dígrais dron
58] do cach fir díb-sin sainmod
59] co m-bered breith taitnim tricc
60] rachta aicnid amnas-glicc.
- 61] Aimirgein Glúngel ba gáeth
62] ní bered bretha co báeth;
63] fesa Féine leis tar ler
64] roscada féige filed.
- 65] Mac Áige dá m-bered bréic
66] ástais bolga arin m-bláith-géic,
67] dá ráided fír rib arís
68] bolga-sin no sergatis.
- 69] Ro thidnaic Día, deilm cen gáe,
70] gaís aicnid do Bríg Ambáe
71] coná bered, ba mín mod,
72] acht breith fír ro fosugad.
- 73] Connla caín-brethach ba caín,
74] lán do rath in Spirit Naím
75] coná ruc bréic ó ro baí
76] ná ainbreth ná imargaí.
- 77] Sencha mac Cáelchlaín calma,
78] ba h-í a aiste adamra
79] ná bered breith, foirbthe fair,
80] cen oidche re h-urscrútain.
p.128
- 81] Acus a mac Fachtna find,
82] dá m-bered bréic, bad derb lim,
83] tuited mes cach muine mín
84] uile uile in n-aidche-sin.
- 85] Mad i n-aimsir blechta báin
86] no h-indised í i n-irdáil
87] no séntais baí láega lis
88] riu táeba ní tobraitis.
- 89] Nó dá n-impód fri breith fír
90] ba h-óg arís in mes mín
91] scardais fri sáetha laíg lis,
92] baí báetha ro bligitis.
- 93] Sencha mac Oilella úaig
94] trí ailche leis ri breith m-búain.
95] Ní bered breith saír suba
96] cen trí ailche astuda.
- 97] Fíthal mac Fachtna ba flaith;
98] fír n-aicnid leis ba lán-maith,
99] coná bered breith m-berta
100] résin n-intlecht n-aicenta.
- 101] Cid Morand, do chreit do Día,
102] ba breithem rán, ba
ríg-nía;
103] móite ro fúaig 'ma rig rath
104] ó fúair in n-id n-ilbúadach.
- 105] Ugdair na gaíse glaine
106] cen béim baíse báeglaige,
107] tucsat mór do díamair dam;
108] cen dán íarraith ní annam.Aimirgein.
p.129
- 109] Finntar fégtar na filid,
110] daíne deiligthe in dligid;
111] do-fégthar cumma cumtaig
112] don Gaídilc at glan-ugdair.
- 113] Ba file díb Fergus fíal.
114] Fergus Fíannaind, gleórda in grían,
115] i n-inis Fíannaind, ferr de,
116] rop é in chíall-find Cíarraige.
- 117] Feircheirtne file, deilm n-dil,
118] úa-side Dedad meic Ssin;
119] Néide fúair comamra aíb
120] ard-mac Adna meic Uithir.
- 121] Athairne amnas ba h-áith.
122] Ro lín a chlú clúasa cáich;
123] ocus a mac Fergna fíal,
124] ropo dalta co n-daig-míad.
- 125] Cét-chuit chumtaig ar gaís n-glic
126] cech ugdair díb-sin sloindmit
127] fond Senchais Móir, lorg lethach,
128] fúair mac Áige il-brethach.
- 129] Imthórmach Senchasa sain
130] ri Dubthach mac úa Lugair
131] ocus fri Fergus filid;
132] ra-n-dedlus ra dáer-finib.
- 133] Imart n-Áirechta cen acht
134] ugdaras Connla Connacht;
135] cuit Fíthil fúair deg-dath
n-dron
136] Aí Emnach cen imreson.
p.130
- 137] Tailbretha Fachtna, is cert caín,
138] meic Sencha meic Cáelchlaín;
139] athair dó in Sencha senna,
140] ní Sencha mac Oilella.
- 141] Airig Moraind delbaim dóib:
142] Cóir Féine Bic ocus Móir,
143] Midba Breth ocus Caire Breth;
144] Morand ros-lá ima sech.
- 145] Formna Senchasa Móir
146] nónbar ro chumtaig co cóir;
147] Náefis, canóin cáemda cain
148] re fesaib náemda in nónbair.
- 149] Pátraic, Beinén, Cairnech cain,
150] Láegaire mac Néill nertmair,
151] Fergus file, gáire glan,
152] ocus Dáire rí Ulad.
- 153] Ocus rí Muman cen meirg
154] Corc mac Luigdech co láim deirg;
155] Dubthach úa Lugair don lind,
156] saí in Bérla Rus mac Trichim.
- 157] Náe suíde sin nír sáeb snas,
158] ríaglaigset co sáer senchas
159] íarna thúr dóib tre gaís n-gil
160] as cach aís ó Aimirgein.Aimirgein.
- 161] Tríar nár geibed Banba bras
162] i n-airde is i n-airechas
163] mar fácbait 'ca reic man-roind
164] ria Cáin Pátraic meic Calproind:
p.131
- 165] In cét-fer, fer coimgne cain
166] re scélaigecht do Scotaib;
167] fer cerda, ní monar mall,
168] áer is molad na mór-rann.
- 169] Breithem re breithemnas m-bil
170] a fesaib a fásaigib
171] rigit roscada filed,
172] má do-fégthar fír-dliged.
- 173] Ó tháinic Pátraic, mod mas,
174] tucsat don fir airechas,
175] d' fir in Bérlai Báin, ferr de,
176] do chind cháid na canóine.
- 177] Ó ruc Aimirgein gáeth grind
178] cét-breith ar tús i n-Éirind,
179] ba la fileda ná-ma
180] bretha sáerda senchasa.
- 181] Cosin n-imacallaim áin
182] Feircheirtne is Néide nem-náir,
183] ní damthea do neoch dliged
184] acht a brethaib
bard-filed.
- 185] Cach flaith cundail ro-chúala
186] dub-labra na Dá Thúara.
187] Rucsat, ar síat, ar sligid
188] úaind in fecht-sa fis filid.
- 189] As-bert Concobar cen chol:
190] léicid as bar n-imreson;
191] cách in fecht-sa arin bith bras
192] úaib co bráth fon m-breithemnas.
p.132
- 193] Geibed cách a dréchta de
194] is ed téchta in túaslaicthe.
195] Ná berat foscad filid
196] acht a roscad rodligid'.
- 197] Ó sin 'le ní rucsat breith
198] filid a l-labrad ar leith,
199] acht a cuit and amar cách
200] in tan ná fégtha in fír-fáth.
- 201] Amail ro gabsat, búan blad,
202] Bretha Fachtna meic Senchad,
203] Bretha Moraind, mitte fíach,
204] is Gúbretha Caratníad.
- 205] Bretha Echach meic Luchta,
206] Bretha Bríge réill-rachta,
207] Breth Doet Neimtheine íar n-alt,
208] Bretha Eógain meic Durrthacht.
- 209] Bretha Dían Cécht ó leigib.
210] Cuit cáich i m- Brethaib Neimid
211] acht ba fer cerda, guth glan
212] Indse Elga
ard-ollam.
- 213] Persanda na m- Breth Nemed
214] ótá tosach co dered:
215] Athairne, ba comall n-glan,
216] Dagda, Morand, Morrígan.
- 217] Neire mac Findchollaig fíal,
218] mac Adna Néide, ba níam,
219] Senbec sídech saí senma,
220] Cend Fáelad mac Oilella.
p.133
- 221] Derg Scaleda, mind meda,
222] ocus in Find Scaleda;
223] ba días báige i n-gaís cen gus,
224] dá mac dáime Ír mór-gus.
- 225] Senchán Toirpéist ba rind ráid.
226] Báethgalach húa Búirecháin,
227] Forannán, Máel Tuile tair
228] bráithre buile Báethgalaig.
- 229] Cináeth úa Con Mind cen chol
230] is é ro theip in tre-focol
231] ri srethaib co gríanna glan
232] a Brethaib níamda Nemed.
- 233] Auraicept na
n-Éices n-ard
234] ro chum Feircheirtne fíam-garg
235] i n-Emain Macha co m-blaid
236] i r-ré in fír-chaím Conchobair.
- 237] Ro-n-athnaig, ba rith renna,
238] Cend Fáelad mac Oilella;
239] i n-Daire Luráin ro-lá
240] i r-ré Domnaill meic Áeda.
- 241] Fénius Farsaid, céim co cloth,
242] h-é ro ben in m-bobeloth
243] cen lúad ar laic-litir lé,
244] aipgitir na Gaídilce.
- 245] Ogma mac in Dagda duinn
246] ro ben beitheluis n-ogaim.
247] Do-rala na secht m-beithe
248] do Lugaid na láech-breithe.
p.134
- 249] Úa Cormaic trén ó Thulaig
250] ar túr eólais imchubaid,
251] ríaglas runna íar lurg lir
252] do cach urd íar n-Aimirgein.Aimirgein Glúngel.