Corpus of Electronic Texts Edition

Background details and bibliographic information

Aimirgin Glúngel tuir tend

Author: Gilla in Chomded Ua Cormaic

File Description

Electronic edition compiled by Donnchadh Ó Corráin

Funded by University College, Cork and
Professor Marianne McDonald via the CURIA Project.

2. Second draft.

Proof corrections by Donnchadh Ó Corráin

Extent of text: 2720 words

Publication

CELT: Corpus of Electronic Texts: a project of University College Cork
College Road, Cork, Ireland—http://www.ucc.ie/celt

(1996) (2010)

Distributed by CELT online at University College, Cork, Ireland.
Text ID Number: G100033

Availability [RESTRICTED]

Available with prior consent of the CELT programme for purposes of academic research and teaching only.


[RESTRICTED]

Hard-copy copyright: Brepols Publishers. The electronic edition was made available with the kind permission of the copyright holder.

Sources

    Manuscript sources
  1. Dublin, Royal Irish Academy, MS 1225, folios 142r–v (alias D ii 1, alias Book of Uí Maine, late 14th to early 15th century. Adam Cuisin copied this poem sometime between 1392 and 1407. R. A. S. Macalister (ed), The Book of Uí Maine, Facsimiles in Collotype of Irish Manuscripts IV (Dublin: Irish Manuscripts Commission 1942); Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, pp 3314–56).
  2. Dublin, National Library of Ireland, MS G 488, pages 21–28 (18th to 19th century. Scribe unknown. Nessa Ní Shéaghdha, Catalogue of Irish Manuscripts in the National Library of Ireland, fasc. 10 (Dublin: Institute for Advanced Studies 1987) 99–101).
  3. Dublin, King's Inns, MS 20, pages 187–91 (c. 1720. Scribe: Tadhg Ó Neachtain. Pádraig de Brún, Catalogue of Irish mansucripts in King's Inns library, Dublin (Dublin: Institute for Advanced Studies 1972).)
  4. Dublin, Royal Irish Academy, MS 775, page 57 (alias F v 4. Fragmentary: first two quatrains only).
  5. Dublin, Trinity College Library, 1318, columns 341–42, lower margin (alias H 2. 16 alias Yellow Book of Lecan. A copy of quatrain 25 only).
    Editions
  1. Liam Breatnach, Canon law and secular law in early Ireland: the significance of Bretha Nemed, Peritia 3 (1984) 439–59: 440–41 (edition of 6 quatrains of the poem).
  2. Peter Smith, Aimirgin Glúngel tuir tend: a Middle-Irish poem on the authors and laws of Ireland, Peritia 8 (1994) 120–50.
    Translation
  1. Liam Breatnach, Canon law and secular law in early Ireland: the significance of Bretha Nemed, Peritia 3 (1984) 439–59: 440–41 (translation of 6 quatrains of the poem).
  2. Peter Smith, Aimirgin Glúngel tuir tend: a Middle-Irish poem on the authors and laws of Ireland, Peritia 8 (1994) 120–50.
    Sources, comment on the text, and secondary literature
  1. Liam Breatnach, Canon law and secular law in early Ireland: the significance of Bretha Nemed, Peritia 3 (1984) 439–59: 440–41.
  2. Peter Smith, Aimirgin Glúngel tuir tend: a Middle-Irish poem on the authors and laws of Ireland, Peritia 8 (1994) 120–50.
    The edition used in the digital edition
  1. Peter Smith, Aimirgin Glúngel tuir tend: a Middle-Irish poem on the authors and laws of Ireland in Peritia, Ed. Donnchadh Ó Corráin. volume 8 (1994) pages 120–150

Encoding

Project Description

CELT: Corpus of Electronic Texts

Sampling Declaration

The electronic edition covers pages 125–134 of the article. All editorial introduction, translation, and textual notes, appendix and indexes have been omitted. The variants recorded by the editor on page 134 have not been reproduced.

Editorial Declaration

Correction

Text has been thoroughly checked, proof-read and parsed using NSGMLS.

Normalization

The electronic text represents the edited text. M-dashes have been replaced by commas. Compound words have, however, been hyphenated after CELT practice.

Quotation

The quotation marks in the hard-copy edition have not been retained.

Hyphenation

CELT practice.

Segmentation

div0=the whole volume. Metrical lines and quatrains are marked and numbered; page-breaks are marked.

Interpretation

Names of persons (given names), groups, and places are tagged. Terms for cultural and social roles are tagged.

Canonical References

The n attribute of each text in this corpus carries a unique identifying number for the whole text.

The title of the text is held as the first head element within each text.

div0 is reserved for the text (whether in one volume or many).

The numbered quatrains provide a canonical reference.

Profile Description

Created: By Gilla in Chomded Ua Cormaic, a monastic scholar of Tulach Léis. Date range: c. 1100–1160.

Use of language

Language: [GA] The text is in Middle Irish.
Language: [EN] The witness list is in English.

Revision History


Corpus of Electronic Texts Edition: G100033

Aimirgin Glúngel tuir tend: Author: Gilla in Chomded Ua Cormaic

List of witnesses


p.125

  1. 1] Aimirgein Glúngel tuir tend,
    2] cét-ugdar amra Éirend,
    3] ba breithem, ba coimgnid cain,
    4] ba file, ba fír-senchaid.
  2. 5] I n-aimsir meic Leite lóir
    6] Fergusa ruibnig ríg-móir
    7] in darna fer gláime glé
    8] Sen mac Áige é-side.
  3. 9] Bríg Ambáe ben Blaí Briugad
    10] in tres saí, bid sír-chuman;
    11] in cethramad saí srethach
    12] Connla Connacht caín-brethach.
  4. 13] Is é in Connla cétna cóir
    14] co n-nirt Spirit Naím nert-móir
    15] ro-lá conflicht ro-s-conaig
    16] risna druídib díthoraid.
  5. 17] At-bertatar na drúide
    18] athesc n-étig n-imthnúide,
    19] conid íat ro gní nime
    20] is talam co tromthige.
  6. 21] At-bert Connla co céill n-glicc:
    22] dénaid dúind is creitfimit
    23] coro taitne in grían atúaid
    24] dar lind lera lethan-rúaid.

  7. p.126

  8. 25] Ór ná cumgaid, ar Connla,
    26] for gním n-ard co n-imdolma,
    27] is ferr dúind táeb risin fer
    28] do-rigne im cach náem núa-nem.
  9. 29] Cid ima n-geibthe in bur leith
    30] gníma Meic Dé? Ní deig-breith,
    31] ní re fertaib ro fallta,
    32] ór ná techtaid cumachta.
  10. 33] Ba h-é in cúiced sáer-chaín súad
    34] Sencha mac Cáelchlaín ón chúan;
    35] ba hé in sessed garta glain
    36] a mac Fachtna féthamail.
  11. 37] Sencha mac Oilella ard,
    38] ba hé in sechtmad saí sáer-garg;
    39] in t-ochtmad, comall caín cas,
    40] mac Maín, Morand mór-amnas.
  12. 41] In nómad, ní fíam follaig,
    42] Neire mac fíal Findchollaig;
    43] in dechmad ba nertmar nath
    44] in Find Fechtnach Feradach.
  13. 45] In t-áenmad fer déc ba-déin
    46] ba h-é Fíthal co fír-chéill
    47] tarraid ré Láegaire ar leirg
    48] ó ré Chormaic cloidim-deirg.
  14. 49] Sencha mac Cáelchlaín cen chol
    50] athair Fachtna, in fer fír-dron;
    51] Fachtna, fer co líthaib Dé,
    52] athair Fíthail, finnid-se.

  15. p.127

  16. 53] Cét-ugdair Éirend uile,
    54] fesa Fótla folt-buide—
    55] tucsat críchad ar gaís n-gil
    56] ó Fíthal co h-Aimirgein.

    Aimirgein.

  17. 57] Ro deilig Día dígrais dron
    58] do cach fir díb-sin sainmod
    59] co m-bered breith taitnim tricc
    60] rachta aicnid amnas-glicc.
  18. 61] Aimirgein Glúngel ba gáeth
    62] ní bered bretha co báeth;
    63] fesa Féine leis tar ler
    64] roscada féige filed.
  19. 65] Mac Áige dá m-bered bréic
    66] ástais bolga arin m-bláith-géic,
    67] dá ráided fír rib arís
    68] bolga-sin no sergatis.
  20. 69] Ro thidnaic Día, deilm cen gáe,
    70] gaís aicnid do Bríg Ambáe
    71] coná bered, ba mín mod,
    72] acht breith fír ro fosugad.
  21. 73] Connla caín-brethach ba caín,
    74] lán do rath in Spirit Naím
    75] coná ruc bréic ó ro baí
    76] ná ainbreth ná imargaí.
  22. 77] Sencha mac Cáelchlaín calma,
    78] ba h-í a aiste adamra
    79] ná bered breith, foirbthe fair,
    80] cen oidche re h-urscrútain.

  23. p.128

  24. 81] Acus a mac Fachtna find,
    82] dá m-bered bréic, bad derb lim,
    83] tuited mes cach muine mín
    84] uile uile in n-aidche-sin.
  25. 85] Mad i n-aimsir blechta báin
    86] no h-indised í i n-irdáil
    87] no séntais baí láega lis
    88] riu táeba ní tobraitis.
  26. 89] Nó dá n-impód fri breith fír
    90] ba h-óg arís in mes mín
    91] scardais fri sáetha laíg lis,
    92] baí báetha ro bligitis.
  27. 93] Sencha mac Oilella úaig
    94] trí ailche leis ri breith m-búain.
    95] Ní bered breith saír suba
    96] cen trí ailche astuda.
  28. 97] Fíthal mac Fachtna ba flaith;
    98] fír n-aicnid leis ba lán-maith,
    99] coná bered breith m-berta
    100] résin n-intlecht n-aicenta.
  29. 101] Cid Morand, do chreit do Día,
    102] ba breithem rán, ba ríg-nía;
    103] móite ro fúaig 'ma rig rath
    104] ó fúair in n-id n-ilbúadach.
  30. 105] Ugdair na gaíse glaine
    106] cen béim baíse báeglaige,
    107] tucsat mór do díamair dam;
    108] cen dán íarraith ní annam.

    Aimirgein.


  31. p.129

  32. 109] Finntar fégtar na filid,
    110] daíne deiligthe in dligid;
    111] do-fégthar cumma cumtaig
    112] don Gaídilc at glan-ugdair.
  33. 113] Ba file díb Fergus fíal.
    114] Fergus Fíannaind, gleórda in grían,
    115] i n-inis Fíannaind, ferr de,
    116] rop é in chíall-find Cíarraige.
  34. 117] Feircheirtne file, deilm n-dil,
    118] úa-side Dedad meic Ssin;
    119] Néide fúair comamra aíb
    120] ard-mac Adna meic Uithir.
  35. 121] Athairne amnas ba h-áith.
    122] Ro lín a chlú clúasa cáich;
    123] ocus a mac Fergna fíal,
    124] ropo dalta co n-daig-míad.
  36. 125] Cét-chuit chumtaig ar gaís n-glic
    126] cech ugdair díb-sin sloindmit
    127] fond Senchais Móir, lorg lethach,
    128] fúair mac Áige il-brethach.
  37. 129] Imthórmach Senchasa sain
    130] ri Dubthach mac úa Lugair
    131] ocus fri Fergus filid;
    132] ra-n-dedlus ra dáer-finib.
  38. 133] Imart n-Áirechta cen acht
    134] ugdaras Connla Connacht;
    135] cuit Fíthil fúair deg-dath n-dron
    136] Aí Emnach cen imreson.

  39. p.130

  40. 137] Tailbretha Fachtna, is cert caín,
    138] meic Sencha meic Cáelchlaín;
    139] athair dó in Sencha senna,
    140] ní Sencha mac Oilella.
  41. 141] Airig Moraind delbaim dóib:
    142] Cóir Féine Bic ocus Móir,
    143] Midba Breth ocus Caire Breth;
    144] Morand ros-lá ima sech.
  42. 145] Formna Senchasa Móir
    146] nónbar ro chumtaig co cóir;
    147] Náefis, canóin cáemda cain
    148] re fesaib náemda in nónbair.
  43. 149] Pátraic, Beinén, Cairnech cain,
    150] Láegaire mac Néill nertmair,
    151] Fergus file, gáire glan,
    152] ocus Dáire Ulad.
  44. 153] Ocus Muman cen meirg
    154] Corc mac Luigdech co láim deirg;
    155] Dubthach úa Lugair don lind,
    156] saí in Bérla Rus mac Trichim.
  45. 157] Náe suíde sin nír sáeb snas,
    158] ríaglaigset co sáer senchas
    159] íarna thúr dóib tre gaís n-gil
    160] as cach aís ó Aimirgein.

    Aimirgein.

  46. 161] Tríar nár geibed Banba bras
    162] i n-airde is i n-airechas
    163] mar fácbait 'ca reic man-roind
    164] ria Cáin Pátraic meic Calproind:

  47. p.131

  48. 165] In cét-fer, fer coimgne cain
    166] re scélaigecht do Scotaib;
    167] fer cerda, ní monar mall,
    168] áer is molad na mór-rann.
  49. 169] Breithem re breithemnas m-bil
    170] a fesaib a fásaigib
    171] rigit roscada filed,
    172] má do-fégthar fír-dliged.
  50. 173] Ó tháinic Pátraic, mod mas,
    174] tucsat don fir airechas,
    175] d' fir in Bérlai Báin, ferr de,
    176] do chind cháid na canóine.
  51. 177] Ó ruc Aimirgein gáeth grind
    178] cét-breith ar tús i n-Éirind,
    179] ba la fileda ná-ma
    180] bretha sáerda senchasa.
  52. 181] Cosin n-imacallaim áin
    182] Feircheirtne is Néide nem-náir,
    183] ní damthea do neoch dliged
    184] acht a brethaib bard-filed.
  53. 185] Cach flaith cundail ro-chúala
    186] dub-labra na Dá Thúara.
    187] Rucsat, ar síat, ar sligid
    188] úaind in fecht-sa fis filid.
  54. 189] As-bert Concobar cen chol:
    190] léicid as bar n-imreson;
    191] cách in fecht-sa arin bith bras
    192] úaib co bráth fon m-breithemnas.

  55. p.132

  56. 193] Geibed cách a dréchta de
    194] —is ed téchta in túaslaicthe.
    195] Ná berat foscad filid
    196] acht a roscad rodligid'.
  57. 197] Ó sin 'le ní rucsat breith
    198] filid a l-labrad ar leith,
    199] acht a cuit and amar cách
    200] in tan ná fégtha in fír-fáth.
  58. 201] Amail ro gabsat, búan blad,
    202] Bretha Fachtna meic Senchad,
    203] Bretha Moraind, mitte fíach,
    204] is Gúbretha Caratníad.
  59. 205] Bretha Echach meic Luchta,
    206] Bretha Bríge réill-rachta,
    207] Breth Doet Neimtheine íar n-alt,
    208] Bretha Eógain meic Durrthacht.
  60. 209] Bretha Dían Cécht ó leigib.
    210] Cuit cáich i m- Brethaib Neimid
    211] acht ba fer cerda, guth glan
    212] Indse Elga ard-ollam.
  61. 213] Persanda na m- Breth Nemed
    214] ótá tosach co dered:
    215] Athairne, ba comall n-glan,
    216] Dagda, Morand, Morrígan.
  62. 217] Neire mac Findchollaig fíal,
    218] mac Adna Néide, ba níam,
    219] Senbec sídech saí senma,
    220] Cend Fáelad mac Oilella.

  63. p.133

  64. 221] Derg Scaleda, mind meda,
    222] ocus in Find Scaleda;
    223] ba días báige i n-gaís cen gus,
    224] dá mac dáime Ír mór-gus.
  65. 225] Senchán Toirpéist ba rind ráid.
    226] Báethgalach húa Búirecháin,
    227] Forannán, Máel Tuile tair
    228] bráithre buile Báethgalaig.
  66. 229] Cináeth úa Con Mind cen chol
    230] is é ro theip in tre-focol
    231] ri srethaib co gríanna glan
    232] a Brethaib níamda Nemed.
  67. 233] Auraicept na n-Éices n-ard
    234] ro chum Feircheirtne fíam-garg
    235] i n-Emain Macha co m-blaid
    236] i r-ré in fír-chaím Conchobair.
  68. 237] Ro-n-athnaig, ba rith renna,
    238] Cend Fáelad mac Oilella;
    239] i n-Daire Luráin ro-lá
    240] i r-ré Domnaill meic Áeda.
  69. 241] Fénius Farsaid, céim co cloth,
    242] h-é ro ben in m-bobeloth
    243] cen lúad ar laic-litir lé,
    244] aipgitir na Gaídilce.
  70. 245] Ogma mac in Dagda duinn
    246] ro ben beitheluis n-ogaim.
    247] Do-rala na secht m-beithe
    248] do Lugaid na láech-breithe.

  71. p.134

  72. 249] Úa Cormaic trén ó Thulaig
    250] ar túr eólais imchubaid,
    251] ríaglas runna íar lurg lir
    252] do cach urd íar n-Aimirgein.

    Aimirgein Glúngel.