Corpus of Electronic Texts Edition
The Irish version of the Historia Britonum of Nennius (Author: [unknown])

Historia 18

Iar na maireach ro tinolit in sluaig coro marbtha in mac, & tugad co sin rig in mac, & adbert fris in rig, ‘cid ar nam tugad-sa cucaib’, ar sé? Ro raid in rig ‘do'd marbud-sa,’ ar sé, ‘& do'd coscrad, & do cosergud in duin sea do'd fhuil.’ Adbert in mac ‘cia ro h-incoisc duid-siu sin?’ ‘Mo draidhe,’ ar in ri. ‘Gairter alle,’ ol in mac, & tangadar na druidhi. Atbert in mac riu, ‘Cia ro raid ribsi na cumdaiger in dun so no co coiseacarta do m'fhuil-sea ar tus?’ & ni ro freagradar. ‘Do eadar-sa,’ ol se, ‘in ti do'm radsa cucaib dar bar n-aiceodh is e do rad foraib-si in bréag do cantain.’ ‘Acht ceana, a rig,’ ol sé, ‘foillsigfead-sa fírinde duid-siu, & fiarfaigim du'd draithib ar tús, cid ata a folach fo'n n-úrlár so in ar fiadhnaisi.’ Ro raidsead na druidi ‘noch n-eadamar’ ar siad. ‘Ro eadar-sa’ ol sé: ‘atá loch uisce ann; féachar & claeter.’ Ro claeded & frith in loch and. ‘A fhate ind rig,’ ar in mac, ‘abraídh cid ata im medon in locha?’ ‘Ni fheademar,’ ol siad. ‘Ro featar-sa,’ ol sé, ‘atáit dá clar cisdi mora ann in n-agaid a n-agaid, & tucthar as iat;& feagtar & tucadh as; & ‘a druidhe,’ ar in mac, ‘abraídh cid ata etir na clar leastraibh ud?’ ‘ni eademar,’ ar siad. ‘Ro feadar-sa,’


p.96

ar sé, ‘áta seol brat and;’ & tuctar as, & frith in seol timmarcté etir na da clar cisdi. ‘Abraíd, a eolcha’, ar in mac, ‘cid ata a meadon in n-éadaig ud?’ & ni ro freagradar, ar ni ro thucsatar. ‘Atait dha cruim ann,’ ol sé, ‘.i. cruim dearg & cruim geal; scailtear in t-eadach.’ Ro scailead in seol brat, & ro badar na da cruim na codlad ann. Ro raidh in mac ‘feachaidh-se a n-dingnaid anosa na biasda.’ Adrucht cach dib co araile co raibe cechtar de ic srainead a ceile, & co robatar ic imleadrad, & ic imithe, & no h-innarbthad in cruim dib araile co meadon in t-siuil, & in feacht aile cho imell. Do ronsat fa trí fon n-indus-sin. In cruim ruaid tra ba fand ar tus, & ro h-innarbtad co h-imeal in n-eadaid; in cruim taitneamach imorro ba fann fo deoig, & ro teich is in loch, & ro sineasdair in seol fo cedoir. Ro h-iarfaid in mac do na draidhib; ‘innisidh’ ar se, ‘cid faillsigis in t-ingnad sa?’ ‘Ni eadamar,’ ar siad. ‘Do géan-sa’ ar in mac ‘a fhaillsiugad do'n rig. Is é an loch flaithius in domain uile, & isé in seol do flaithius-siu a rig. Isiat na da cruim imorro na da neart .i. do neart so co m-Breathnaib, & neart Saxan In cruim ruad, is i do h-indarbad ar tús do'n flaithius do neart-so; neart Saxan imorro in cruim gel ro gab in seol uile acht beag, .i. ro gab inis Breatan acht beag, co ro h-indarbsatar neart Breatan fo deoig. Tusa imorro, a rig Breatan, eirig as in dun so, ar ní caemais a cumdach, & sír inis Breatan, & fo geba do dún féin.’ Ro raid in rig, ‘caide do comainm-siu a mic,’ ol se; ro freagair in gilla, ‘Ambros,’

p.98

ol she, ‘m'ainm-se’ (is é sin in Embros Gleutic rig Breatan,) ‘Can do cenel?’ ar in rig. ‘Consul Romanach,’ ol se, ‘m'athair-se, & bid e seo mo dun.’ Ro leig tra Gortigernd in dun do Ambros, & rige iartair Breatan uile, & tainic co n-a draidhib co tuaisceart insi Breatan, .i. gus an fearann dianad ainm Gunnis, & ro cumdaig dun ann, .i. Caer Gortigernd a h-ainm.