Corpus of Electronic Texts Edition
The circuit of Ireland by Muircheartach mac Néill (Author: [unknown])

p.24

At-bath Aois Crist D.CCCC.XLUI.

  • 1] A Mhuircheartaigh, mhic Neill nair,
    2] ro ghabhais giallu Innsi Fail,
    3] dus-ratais uile i nd-Ailiuch,
    4] isin ghrianan ghall-groidheach.
  • 5] Deich g-ced laoch do-chodhais uain
    6] do Chenel Eóghain arm-ruaidh
    7] moirthimchell Ereann uile,
    8] a Mhuircheartaigh mhong-bhuidhe!

  • p.26

  • 9] Uair nach beo Cu Culainn cain,
    10] caomh-dhaltan coir Chonchobhair,
    11] as ort ata maisi a sceith,
    12] a mhic meic Aedha Fhinnleith!

  • p.28

  • 13] Diamadh beo Ferghus mac Roich,
    14] di d-tart Meadbh fiadh is onoir,
    15] ni bhiadh ar cind do chloidhimh
    16] a Mhuircheartaigh mhor-ghroidhigh!
  • 17] Diamadh beo Cu Roi na ramh,
    18] a mheic mhaith, a Mhuiriuccan,
    19] ro badh riarach deit co a toigh,
    20] Cu Raei mac Daire dorn-gloin.
  • 21] An la do-chodhais uain soir,
    22] i g-coigeadh coemh Conchobhair,
    23] rob iomdha der dar gruaidh n-grinn
    24] occ banntracht Oiligh fhoilt-fhinn.

  • p.30

  • 25] Adhaigh dhuin ag Oenach Cros—
    26] nirb oibhne bheith i Pardhos—
    27] rugsomar Loingseach Line
    28] do lár Thire Thairrngire.
  • 29] Adhaigh dhun ag Dun Eachdach,
    30] 'con cuire doid-gheal deabhthach,
    31] rugsomor righ Uladh lenn
    32] moirthimcheall uile Erend.
  • 33] Adhaigh dhuin im Muigh Rath redh,
    34] adhaigh i n-Glinn Righe rel,
    35] adhaigh ag Casan Linne,
    36] rop adhaigh dur degh-gille.

  • p.32

  • 37] Adhaigh acc Ath Gabhla glan,
    38] iarna bharach dar Breaghmhagh,
    39] fuaramor reodh for snechta
    40] for Magh álainn fhinn Ealta.
  • 41] Adhaigh dun acc Ath Cliath cain;
    42] nir uo deas ris na Gallaibh—
    43] ro baoi bean isin dun trom
    44] rop e mac Neill a h-anom:
    45] dutraccair co m-beith immuigh,
    46] ciar uo bioth-olc an adhaigh.
  • 47] Tuccadh tuilledh á lóin léir
    48] do Mhuircheartach, do mhac Neill,
    49] do shaill, do chruithneacht chain, chóir,
    50] for-rith fiach fola dearg-oir.

  • p.34

  • 51] Aisil ocus caisi cain
    52] ond rioghain ro-mhaith, ro-ghlain,
    53] ocus tuccadh ria cloisin
    54] brat datha cech oen-toisigh.
  • 55] Tucc-som linn Sitriucc na séd,
    56] riom ro h-erbadh a choimhéd;
    57] ocus ni thardadh air glas
    58] na geimheal aloinn amhnas.

  • p.36

  • 59] Bamar adhaigh occ Liamhain,
    60] nir b' uathadh boi ar ár n-iarair,
    61] Laighin i n-Glind Mama imuigh
    62] ocus Ui chaoimh Cheinnsealaigh.
  • 63] 'Gar g-coccur i n-Glind Mama
    64] do Laighnibh co ro-dhana,
    65] nin ro lamratur taebh frinn,
    66] o thánaic an la lain-fhind.
  • 67] Adhaigh dun i nd-Aillinn uair;
    68] tanaic an sneachta anairtuaidh;
    69] rob iat ar d-toighi cen roinn
    70] ar g-cochaill chorra chrocoinn.
  • 71] Lorcan, mac Breasail na m-bo

    p.38

    72] tuccsom lenn—ni h-iomargho—
    73] ro h-iadhadh geimiul garbh gel
    74] ar airdrigh lionmhar Laighen.
  • 75] Adhaigh i m-Belach Mughna;
    76] nir fhoilcsiom ar n-deagh-urla;
    77] ro bai sneachta dun ar lar,
    78] i m-Bealach glorach Ghabhran.
  • 79] Adhaigh dun 'con Fliodais find;
    80] fuaramor biadh ocus linn,
    81] don-ruachtar tuirc ar d-toighe
    82] o rioghraidhe fhel Osruighe.
  • 83] Tuccadh luach a bh-failte dhaibh,
    84] d' Osruighibh isin chomhdhail—
    85] ni dheachaidh fear diobh da thoigh,
    86] gan aisccedh n-aloinn n-erraidh.
  • 87] Adhaigh dhun i Muigh Airbh uair,

    p.40

    88] ag Tiobrattaibh Briotain buain;
    89] adhaigh ag Clar Doire Mhóir,
    90] fo-fuaramor ar n-onoir.
  • 91] Tairgetar coindmheadh is cuairt,
    92] co forfhaoilidh, co fior-shuairc,
    93] Deisi, fir Mumhan maithe;
    94] don-ruachtur a n-deagh-fhlaithe.
  • 95] Adhaigh dhun i Mhuigh Feimin,
    96] co dearbh ocus co deimhin,
    97] adhaigh h-i Caisiul Mumhan;
    98] ann ro maoite an mor-phúdhar.
  • 99] Tuarccabtha tri cath crodha,
    100] diana, dearcca, dimora,

    p.42

    101] co n-aca cach aroile,
    102] ar cheart-lar an mhor-mhoighe.
  • 103] Ro laiseam ar g-cochla dinn,
    104] mar no ladh muintiur deigh-righ;
    105] ro baoi Muircheartach glan gle,
    106] oc imbirt a fidhchille.
  • 107] At-rubart Ceallachan cruaidh—
    108] ocus ro badh dún a bhuaidh—
    109] a fhiora Mumhan co m-bladh,
    110] na ettruiccidh Clann Eoghoin.
  • 111] Assa meisi do dhul leo,
    112] indas ar g-cor uile i n-gleo;
    113] muirbhfitt duine ceach fir,
    114] muinter miadhach Muircheartaigh.
  • 115] Tuccsom linn Ceallachan coir,
    116] fo-uarastar a onoir,

    p.44

    117] fail coig n-ungae n-decc fo laimh,
    118] idh iairn 'ma chois chomhlain.
  • 119] Adhaigh dun uile 'moalle
    120] i machaire O g-Cairpre;
    121] robe ar g-clithar, robe ar g-coill
    122] ar g-cochaill corra crocoinn.
  • 123] Ceol agoinn i moigh 'sa toigh,
    124] coistecht ris in g-caissearnaigh—
    125] andar lenn, ba torann trom
    126] ic sithladh na g-cruadh-chocholl.
  • 127] Adhaigh i g-Cill Da Lua luim;
    128] tugsom aghaidh fri Leth Cuinn;

    p.46

    129] adhaigh i Cinn Choraidh chass,
    130] adhaigh i Luimneach lionn-ghlas.
  • 131] Adhaigh dun icc Ath Caille,
    132] for ceart-bhru na Sionainne;
    133] ni fuarus, ar d-techt ó m' thoigh,
    134] conair mar an g-Cretshalaigh.
  • 135] Adhaigh acc Slebh Suidhe an Riogh
    136] ro laiseam din uile ar sníomh;
    137] ni fhuaramur ar n-goradh
    138] i Muigh aloinn uar Adhar.
  • 139] Adhaigh dun ic Loch Riach reil,
    140] do Mhuircheartach, do mhac Neill,

    p.48

    141] adhaigh i Meádha Seola,
    142] do Mhuirchheartach bhith-bheódha.
  • 143] Fuaromor ic Ath Mac Cing
    144] rioghraidhe Chonnacht ar ar g-cinn;
    145] do-ratadh arccat is ór
    146] don chuire bhuiligh bhreac-mhor.
  • 147] Conchobar, mac Taidhg tarbhdha,
    148] airdri Connacht comchalma,
    149] tanaic lenn gan gheimeal ghloin,
    150] i n-Grianan uaine Oiligh.
  • 151] Adhaigh i Muigh Ai uaine;
    152] adhaigh oile i Raith Guaire;
    153] aibind ind adhaigh, ní chél,
    154] bamar ic Srath an Fhiren.

  • p.50

  • 155] Adhaigh dun ic Suil Daimh dein,
    156] do Mhuircheartach, do Mac Neill;
    157] ocus ni ro trasccair oirn,
    158] ar bh-feabhus imon g-comloinn.
  • 159] Adhaigh dun icc Ath Seanaigh,
    160] cen mheing ocus cen mheabhail;
    161] proind cétt cech fichet ria roinn
    162] o Chenel g-calma g-Conoill.
  • 163] Adhaigh dhun i m-Bearnus buan,
    164] ocus rop aibhind diar sluagh:
    165] adhaigh dún, ria d-techt diar d-tigh,
    166] occ Licc ingheine Laoidhigh.
  • 167] Adhaigh dun i Muigh Glas gorm;
    168] arna bharach d' ól na g-corn;
    169] ro bhai glór, cen bhron, co m-blaidh,
    170] it' toigh moir, a Mhuircheartoigh!
  • 171] O Lochan uane na n-Each
    172] ro las giolla co h-Oileach,
    173] dia radh ri Dubh n-Daire n-dail,

    p.52

    174] mná do chur isin luachair.
  • Gilla

    1. 175] Eirigh suas, a Dhubh Doire,
      176] damh sonn dochum do thoighe,
      177] friothail cech n-duine dibh
      178] mar do friothailte airdrigh.

    Dub Daire

    1. 179] Abair frim cia damh ticc ann,
      180] i nd-Oileach ruirech Righreann?
      181] innis dam a ghille ghil,
      182] co n-dearnar i friothailimh.

    Gilla

    1. 183] Rioghraidhe Ereann i n-geimhlibh
      184] maille re mac Neill neimhnigh,
      185] deich ced laech i n-gaisccedh ghrinn,
      186] do Chenel Eoghain egh-fhind.

    Dub Daire

    1. 187] Ro ba buidheach Mac De dhein
      188] do Mhuircheartach, do mac Neill;
      189] rob cian i treisi Banba,
      190] d' ua Neill Frossaigh ro-chalma.
  • 191] Ro friothailti an rioghraidh reil,
    192] ionus rop ail do Chloinn Neill,
    193] cen bron, cen dubha 'san tigh,

    p.54

    194] immar no bheittís cleirigh.
  • 195] Deich bh-fichit muc— monar n-glan,
    196] deich bh-fichit bo, da ched damh,
    197] ro tuairccthi i nd-Oiliuch eidhneach,
    198] do Mhuircheartach mhoir-gheimhleach.
  • 199] Tri fichit dabhach do ghruidh,
    200] sochaidhe dar scaoilseat gruig,
    201] co bh-fhurthain do mhiodh mheadhrach,
    202] do Mhuircheartach mhoir-mheanmnach.
  • 203] Da dhabhaigh dhecc do mhiodh mheann
    204] tuccadh do rioghraidhe Ereann,
    205] proind ced di cech biadh co m-blaidh,
    206] i nd-ardharc doiph on rioghain.
  • 207] Sadbh Bealaigh Gabhrain na n-gleann
    208] ro deledh do mhnaib Ereann,
    209] im gheanus, im chell gan chol,
    210] im thabhairt, im thiodhnucol.
  • 211] Beandacht cech fir co d-teangaidh
    212] for inghin maith mhoir-Cheallaigh,
    213] ocus beandacht Christ ghloin ghle
    214] for inghin righ Osraige.
  • 215] Nocha n-fhaca theas no thuaidh,
    216] uile fon Erinn arm-ruaidh,

    p.56

    217] nocha n-fhuarus, thiar no thoir,
    218] bean mar do mhnaoi, a Mhuircheartaigh.
  • 219] Cén ro baoi an rioghraidh na n-dreann
    220] i nd-Ailiuch ruireach Frighreann,
    221] gan choindmeadh for neach oile
    222] acht for Dubh n-dail n-dagh-Doire.
  • 223] Dubh Doire nochan fearr
    224] occlach oile buidheach;
    225] Dia is duine asa toigh
    226] Dubh Doire ua Tighearnoigh.
  • 227] Tucctha logh a leanna lain
    228] do Dhubh Doire dil dreach-nair,
    229] do chreich Dal Araidhe uair,
    230] d' ór, do dhamhaib, do dheagh-bhuaibh.
  • 231] Fiche bo ind cech m-boin co m-bladh,
    232] fiche damh ind ceach aen-damh,
    233] fiche muc cech muic, ba rath,
    234] do Dubh Doire o Mhuircheartach.
  • 235] I g-cind choicc mios—monar n-glan,
    236] ro leiccthi an rioghraidh for magh,
    237] dia m-brith do Donnchadh mac Floinn,
    238] do righ Midhe mor-aloinn.
  • 239] Assut duit an rioghraidh reil,
    240] ar Muircheartach, ar mac Nell,
    241] oir as tu, a Dhonnchaidh, dearbh leam,
    242] duine as fhearr d' fearaibh Ereann.

  • p.58

  • 243] As fearr tusa anu-sa, a ri,
    244] riot nocha gebh neach i g-cri,
    245] as tu tug an rioghraidh reil,
    246] a Mhuircheartaigh mhic mhoir-Neill.
  • 247] As fearr thusa, a Dhonnchaid dail,
    248] indas duine 'n-ár d-talmhain;
    249] gipe bess h-i d-Teamraigh teinn,
    250] as é as airdrigh for Erinn.
  • 251] Beir mo bheandachtain co m-bloidh,
    252] a mheic Nell Ghlunduibh ghle-ghloin,
    253] corop uait gabhthar Teamhair,
    254] a fhlaith Locha finn-Feabhail.
  • 255] Corop lat' chinel Magh m-Breagh,
    256] gurab leu Teamhair thaoibh-gheal,
    257] co m-bett geill Gaeidheal it' toigh,
    258] a mhic mhaith, a Mhuircheartaigh.

    A MHUIRCHEARTAIGH.