Corpus of Electronic Texts Edition
The Annals in Cotton MS. Titus A. XXV (Author: Unknown)

p.302

Pre-Christian

{RC Vol 41}

[H1] {MS folio 2a}K 7.

Kal. Enair iii.

K 18.

Kal. Enair vi.

K 18.

Kal. Enair ii.

K 18.

Kal. Enair v.

K 18.

Kal. Enair vi.

K 18. Hoc anno natus est Enos. Ab Adam usque ad Enos anni cccxxxv.

Kal. Enair iii.

K 37.

Kal. Enair ii.

K 18. clxx.i ix. Hoc anno natus est Cainan. Enos enim xc annorum genuit Cainan. Ab Adam usque ad Cainan ccccxxv.

K 2.

Kal. Enair vii. feria.

K 18.

Ab Adam cccclxxvi.

Kal Enair iii. feria.

K 18. Kal. Enair v. feria.

K 18. Malalel hoc anno natus est. Ab Adam usque ad Malalél anni ccccxcv.

K 7. Kal. Enair i. f.

K 18.

Kal. Enair iiii.

K 18.

Kal. Enair vii.a

K 18. Anni ab initio mundi dlx.


p.303

K 10. Hoc anno natus est Iareth. Ab Adam usque ad Iareth anni dlix.

K 9.

Kal. Enair. v.

K 18.

K 19. dxcix.

{MS folio 2b} K 19. dcxviii.

K 19. dcxxvii.

K 19. dclvi.

K 19. dclxxv.

K 19. dcxciiii.

K 19 dccxiii.

K 20. Enoc hoc anno natus. Ab Adam usque ad Enoc anni dccxxii.

K 19.

K 19.

K 19. Hoc anno natus est Mathusalem. Ab Adam usque ad Mathusalem anni dcclxxxvii.

K. dcclxxxix.

K 19. dcccviii.

K 19. dcccxxvii.

K 19. dcccxlvi.

K 19.kk dccclxv.

K 19. dccclxxxiiii.

K 19. dcccciii.

K 19. dccccxxii.

K 19. Adam hoc anno mortuus est secundum lxx interpretes et Methodium et Iosephum qui computant c annos luctus Adam et mortuus est. dccccxxx.dccxli

K 19. dcccclii.

{MS folio 3a} K 15. Hoc anno Lamech natus est. Ab Adam usque ad Lamech anni dcccclxxiiii.

K 5. dcccclxxx.

K 18. dccccxcviii.

K 19. Mille xiii.

K 14. Hoc anno Adam mortuus est secundum Ebreos sed hoc falsum est.

K 5. Mxxxvi.

K 19. Mlv.

K 19. Mlxxiii.

K 18k. Mlxxiiii.

K 19. Mxciii.

K 19. Mcxii.

K 19. Mcxxxi.

K 19. Mcl.

K 9. Hoc anno natus est Noe. Ab Adam usque ad Noe mille clviii.

K 10. Mclxxix.

K 19. Mclxxxviii.

K 19. Mccvii.

K 19. Mccxxvi.

K. Mccxxvi.
[...]
cxlv

K. Mcclxxxiii.

K. Mccxlv.

K. Mcclxiiii.

K. Mcccxxi.

K. Mcccxl.

K. Mccclix.

K. Mccclxxviii.

K. Mcccxcix.

K. Mccccxvi.

K. Mccccliiii.

K. Mcccclxxiii.

K. Mccccxcii.

K. Mdxi.

K. Mdxxx.

K. dxlix.

K. dlxviii.

K. Mdlxxxvii.

K. dcvi.

K. Mdc. Annales monasterij de Buellie in Hibernia

{MS folio 3b} K. Mdcxliiii.

K. 12. Hoc tempore nati sunt Sem Cham et


p.304

Iafeth. Adam post dcccxxx annos in Ierusalem obíít. In loco Caluarie sepultus. Aliquandiu requieuit deinde in Ebron translatus in terram de qua assumptus est redíít. Abel filius Ade xxx annorum apud Damascum occiditur a fratre. Seth moritur. Gigantes orti sunt in terra quorum statura erat xv aut xx cubitorum.

K. 8.

K. Mdcci.

K. Mdccxx.

K. Mdccxxxix.

K. 19. Hoc anno ante diluuium uenit Chesar ingen Betha meic Noe in Hiberniam cum cl uirginibus ac tribus uiris ubi apud Cul in diluuio perierunt. In hoc anno uenit diluuium dc uite Noe. Sem c annorum erat quando genuit Arfaxat biennio post diluuium. Mdcclvii.

K. Mdcclvii.

K 19. Mdcccxxvii

K 19. Mdcccxciii.

K. dccclxcvi.

K 2. Mdcccliii.

K. Hoc anno natus Falech. Mdccclxxii.

K. Mdccclxxvii.

K. Hoc anno natus Reu.

K. Mdcccxc.

K. Mdccccxxix.

K. Mdcccxlviii.

K. Hoc anno natus est Nachor.

K. Hoc anno natus est Thare. Mdcccclxxxvi.

K. Mdcccc.

K 22. Finit secunda etas.

K. Hoc anno natus est Abraham in terra Caldeorum.

K. 6. Hoc anno[gap: erasure/extent: 4 or 5 letters]cein corgab Dauid inflaith fedil. xl di bliadnaib ix. c. coniddemin
[...]
dule. nocha ní aisc nuíde, ocht cet cruth dorime. di mile mor mile.
Noé emi{MS folio 4a}sit spiritum. Cuius tempore extitit diluuium. Huius tempore primitus uisa est yris et pluuia et hominibus ussus carnium concessus est. Babilonia conditur. Hec secunda etas continet annos ccxcii a diluuio usque ad Abraham. Iuxta Ebraicam ueritatem generationes x. Secunda etate apud Babel primus regnauit Nemroth gigas cui successit filius eius Assur a quo Asirii. Huius filius Bel qui et Belus regnauit. Belo primo sacrificia facta sunt. Huius filius Ninus. Hic condidit Ninuen. Huius tempore inuenta est magica ars. Tempore Nini natus Abraham. Abraham duodecimus a Noe.

K. Hoc anno lx.e etatis Abraham tenuit Partholon mac Sera meic Essru Hiberniam qui primus regnauit ibidem.


p.305

K 32. Hoc anno c etatis sue Abraham genuit Ysaac.

K 4.

Kal. i.a. f. lxx.

K 33. Isaac anno etatis sue lx genuit Esau et Iacob patriarcas post quorum ortum uixit annis cix.

K 4.

K. Hoc anno Abraham mortuus est. Huic primo repromisus est Christus et huic primitus data est circumcisio. Hic inuenit Ebreas litteras et docuit Caldeos astronomiam et Egiptios geomettriam. Huius tempore v ciuitates Sodomorum et Gomorreorum cum aliis submerse sunt. Hic accepit uictoriam de v regibus secum tulit Loth et omnem substantiam eius. Cui obuianti de prelio Melcisedech rex Salem obtulit ei panem et uinum et ministrauit exenia .i. fercula et super epulas benedixit Dominum qui Abrahe subdiderat mongach musga
[gap: extent: 1 word]
{MS folio 4b}inimicos. Erat enim sacerdos Dei altisimi. Cui Abraham decimas dedit de omnibus spoliis. Et tunc primum decime leguntur date. Primitie uero Abel.

K. Melchisedech l anno Iacob moritur et Sem filius Noe eodem anno mortuus est.

K 21. Ioseph uenditur a fratribus anno xvi. Sciendum quod ante mortem Ysaác xii annis uenditus est Ioseph. Post uenditionem Ioseph uenerunt xi ut lenirent patris dolorem. qui noluit eos audire sed dicebat. Descendam lugens ad filium meum ad infernum. Tunc in inferno enim erat quidam locus beatorum longe semotus a locis penalibus qui ob quietem et separationem ab aliis. sinus dicebatur, sicut sinum maris dicimus. et dictus est etiam sinus Abrahe. quia etiam Abraham ibi erat in sustentationem usque ad mortem Christi. et locus ille in limbo positus erat inferni.

K 13. Isaac moritur anno lxxx. etatis sue et sepelierunt eum filii sui in Ebron in spelunca duplici.

K 8. Iacob anno cxxx. etatis sue descendit in Egiptum.

K 16. Iacob moritur anno cxlvi etatis sue. Cumque uideret obitus sui imminere diem; uocauit Ioseph. et fecit ut poneret manum suam sub femore suo. et iurauit quod sepeliret


p.306

eum in sepulcro maiorum suorum quod Abramium dicitur. Cura fuit sanctis sepeliri in terra; in qua sciebant Christum resurrecturum; ut cum eo resurgerent. Distat enim Abramium a Caluaria fere xxx miliaribus. Cognouit autem se Iacob moriturum conuocauit filios suos {MS folio 5a} et ait. Congregamini ut annuntiem uobis in diebus nouissimis. Ad literam de divisione terre et statu tribuum futuro prophetauit. Aptissime uero de utroque Christi aduentu. Nunc tangit Ruben. Ruben primogenitus meus. fortitudo mea. principium doloris mei .i. sollicitudinis meae circa filios. Esse debueras prior in donis. major imperio. suple 1. Effussus es sicut aqua. .i. in uilem libidinem. non crescas quia ascendisti cubile patris tui. Sufficiat enim tibi pro crimine tuo parem te esse ceteris. Modo redit ad Simeon et Leui. Simeon et Leui uassa iniquitatis. In consilio eorum non ueniat anima mea. De Simeone enim scribae. de Leui sacerdotes. quorum consilio Christus occisus est. Balaam qui et Héliu in libro Iob dicitur sub quo locuta est asina.

K 12. iiM.cccxlvi.

K 3. Ioseph moritur in Egipto anno cx. etatis sue.

K 20. Hoc tempore rogabsatar fir bolc H-erind.

K 23. Aaron hoc anno natus est.

K Moyses natus est. De plagis. Et ait Moyses. In hoc scies quia Dominus sum. percutiam uirga aquam fluminis et uertetur in sanguinem pisces morientur. et ita factum est. iiM.cccclxix.

K 10. Hoc tempore acceperunt tuatha de danand fortitudinem et potestatem for feraib bolc.

K 4. Meic Miled in Hiberniam hoc tempore uenerunt. iiM.dliii.

K 4. Aaron hoc anno mortuus.

K 2. Moyses mor{MS folio 5b}tuus est anno cxx etatis sue in terra Moab Domino iubente. Et sepeliuit eum Dominus


p.307

in ualle terre Moab et non cognouit homo sepulcrum eius in hodiernam diem. Quod ideo factum autumant Ebrei ne impii Moysen pro Deo colerent. qui proni erant ad idolatriam. Et cum esset tante etatis nec caligauerat occulus eius nec dentes eius moti sunt. Et fleuerunt eum filii Israel xxx diebus et non surrexit ultra propheta in Israel sicut Moyses quem Dominus noscet facie ad faciem.

K. Iosue filius Nún rexit populum.

K 13. iiM.dxciiii.

K. Iosue filius Nún rexit populum Israel xxvii annis secundum Iosephum. Secundum uero Ebreos xxvi.

K 26. Iosue filius Naue uel Nún mortuus est cum esset cix annorum. xliiii erat annorum cum accesit ad Moysen et xl annis ei seruiuit in deserto. ex quo colligitur quod xxvi annis rexit populum trans Iordanen et sepelierunt eum in Tamnazare que sita est in monte Effraim. Eleazar quoque mortuus est et sepelierunt eum in Gaas Finéés et filii eius que data est ei in monte Effraim. Qui Finéés successit patri in sacerdotium. Caleph creditur prefuisse populo sed pro modicitate temporis nec rectoribus nec iudicibus annumeratus est. Si queritur quare Moyses et Iosue inter iudices non annumerantur. dicimus quod non solum iudicauerunt populum sed rexerunt. Ceteri uero nihil iuris in populo habue(ella ella hisl)
[gap: erasure]
{MS folio 6a}runt nisi quod in tribulationibus suis consilio et prudentia eorum populus utebatur.

K. 11. iiM.dcxxxii.

K 13. Hoc tempore Helena ab Alexandro Priami filio rapta est et Troia a Grecis petita est.

K 3. Hector interfectus est ab Achille in expeditione Troie.

K 2. Achilles ab Alexandro Priami filio occisus est in expeditione. Hoc tempore obsessa est Troia. Ex parte Grecorum occisa sunt dccclxxxvii. Ex parte uero Troianorum dclxxxv.


p.308

K 9. iiM.dcccxcviii.

K. Samson de tribú Dán iudicauit Israel ix annis.

K. Mortuus est Samson ex dolo uxoris sue Dalidae.

K 4. Heliú sacerdos iudicauit populum xii annis sed non hic debuit scribi sed ante scilicet post Samsonem. Samuel xl annis iudicauit Israel.

K 15. ii M.dccccxc. Saul primus rex Ebreorum regnauit xx siue xl annis. Huius tempore Dauid occidit Goliam gigantem. Dictum est quod filius unius anni erat Saul cum regnare cepisset et duobus regnauit in Israel. Unius anni dicitur .i. humilis tanquam paruulus. Duobus autem annis regit .i. iusté rexit populum. In reliquis uero annis regni quasi tirannus fuit et non rex. Mortuus est Saul .i. occisus fuit a Philisteis in monte Gelboe et percussi sunt iii filii eius cum eo .i. Ionathas. Aminadab Melchisua. Ysboseth autem domi erat. Quidam O Abraham co Dauid. is derb cenosriagla. da bliadain dafichet ar .dcccc. bliadna O Adam coragbadh Dauid inarige. is xc. debliadnaib ocht cet is dimile. {MS folio 6b} autem adolescens de prelio uenit ad Dauid et nuntiauit ei cuncta que acciderant. Aiunt hEbrei hunc fuise filium Doéc Ydumei. Cui pater priusquam irrueret super gladium suum tradidit insignia regis que custodiebat ut ferens ea ad Dauid redderet eum sibi placabilem. Sed Dauid e conuerso post paululum iusit occidi eum. Finit tertia etas que continet annos ab initio mundi iiiiM. cxxiiii usque ad Dauid.

Kal. Enair ii f.a. lxvi.a. Quarta etate rex Dauid regnauit in Ierusalem xl annis et erat de tribu Iude et durauit regnum eius usque ad trans.

K. ab initio mundi iiiiM.cxxvii.

K 4.O Dauid coruccad. in popul doére. lxx. tri bliadna cethri chet cen tshóebe O Adam corderach. don popul atire. iii bliadna lx. ccc. is tri mile. Mortuus est Dauid rex in ciuitate sua et sepultus est in Ierusalem cum regnasset xl annis. Circa tumulum cuius fecit Salamon viii loculos thesaurorum. quorum unum post iM.ccc annos aperuit Hircanus pontifex et alium Herodes.


p.309

In diebus Dauid Kartago condita est. Tempore Dauid hominibus claruit Nathan et Gaad prophete et Asaph. In principio regni sui occidit Salamon fratrem suum et Ioab et Semei. Salamon filius Dauid regnauit xl annis. Hic fecit primum templum in Ierusalem.

K 19. Salamon filius Dauid rex Israel moritur. qui amauit mulieres alienigenas contra legem. et posuit maculam in gloria sua et scisma in genere suo. Fueruntque ei uxores. quasi regine. dcc. Iosephus tamen dicit {MS folio 7a} lxxx. et concubine ccc. que auerterunt cor eius; cum iam senex esset et sucutus est deos alienos ne delicias .i. mulierculas contristaret. et edificauit in excelsis circa Ierusalem tria fána ydulorum. unum Azathé. deae Sidoniorum que Iuno dicitur. Secundum; Chamós ydolo Moabitarum. Tertium; Moloch. ydolo Amonitarum; cuius fanum statuit in monte Oliueti; e regione templi quod plurimum Deo displicuit. et locus ille locus offensionis. Et ex illa die scidit Deus regnum eius a filíís eius. et decem tribus dedit Ierobuoam et unam tribum preter tribum Iuda dedit filio Salamonis.

Post mortem Salamonis successit ei Roboam filius eius super Iudam et Beniamin et sunt cum eis Leuite usque in hodiernam diem prope templum quod erat in Ierusalem et tunc separata est monarchia regni Hebreorum in duo regna. nec amplius redíít ad unitatem. Et dictum est regnum x tribuum; regnum Israel pro multitudine sui. Nomen Iacob patris sui sibi reseruans. qui constituerunt super se regem Ieroboam de tribu Effraim filium Nabath. qui primus imperauit. quasi tunc primum impleta esset benedictio super Effrain. Alterum uero regnum; dictum est regnum Iuda ob dignitatem tribus regie.

K 16. Roboam filius Salamonis moritur qui regnauit super Iudam et Beniamin xvii annis. Huius tempore regnum Israel oritur. Abia incipit {MS folio 7b} regnum.


p.310

K 3. Moritur Abia et regnat Assa per xl annos uno.

K 8. Assá moritur regni xli. anno et Iosapath filius eius regnare incipit. Helias propheta claruit huius tempore non pluit super terram per tres annos et vi menses. Hic primus mortuum suscitauit.

K 13. Iosaphat k. xxv. regnauit. Helias propheta in curru igneo et in equis igneis raptus fuit.

K 3. xxvii k. Iorám filius Iosapath in octauo anno regni sui moritur.

K. Azarias filius Ioram uno anno regnauit. Athalia eius mater vii annis regnauit.

K 6. Ioas filius Azarie incipit regnare. Zacharias filius Ioie delapidabatur.

K 21. Ioas regnauit xl annis. Amasias incipit regnare.

K 12. Amasias regnauit xxix annis.

K. Ozias regnat. Ysaias. Osse. Ioel. Amos. Abdias. Ionas. Micheas prophete claruerunt. Tunc regnum Assiriorum in Medos transfertur. quod stetit per annos ccclv.

K 15. Ozias regnauit lii. Acaz incipit regnare.

K 9. Romulus et Remus generantur.

K 7. Achaz regnauit xvi annis.

K 7. Roma conditur. Regnum Romanorum oritur.

K 17. Ezechias filius Acaz regnauit xxviii annis et dormiuit cum patribus suis et celebrauit exequias eius universus Iuda. et sepelierunt {MS folio 8a} eum super sepulcra filiorum Dauid. i. eminentius sepulcrum ceteris fecerunt ei causa pietatis qua Deum coluit. Ipse enim sic commendatur in libro Regum. non fuit similis ei neque ante eum neque post de cunctis regibus Iuda. In hoc excipitur Dauid. quia nondum erat sub eo tantum regnum tantum 2 Iuda. Si queritur de Osia; dicimus quod Iosias melior fuit eo. sed iste proponitur ei in hoc; quod magnificatus preclaris bellorum titulis et quod tria inaudita fecit Dominus pro eo. regressum solis. additionem annorum. stragem hostium per angelum. Romulus senatum constituit et annum k. Manases incipit regnare.


p.311

K 17. Manases moritur lv anno regni sui. Et fecit malum coram Domino. Et edificauit excelsa et erexit aras Baal et cetera. Insuper cum arguerent eum prophete misi a Domino; nemimi eorum parcebat. sed plateas Ierusalem sangine prophetarum purpurauit. Insuper aliorum sanguinem innoxium fudit multum nimis. donec impleret Ierusalem usque ad os. Ysaiam quoqueauum maternum. secundum Ebreos uel affinem suum. iectum extra Ierusalem circa piscinam Siloé. serra lignea per medium seccari fecit. Qui dum in principio sectionis angustiaretur. petiit sibi aquam dari ut biberet et cum nollent ei dare. Dominus de sublimi misit aquam in os eius. et expirauit. et non sepelierunt eum in sepulcro prophetarum. sed sub quercu Rogél. {MS folio 8b}Unde misit Dominus aduersus Manasen regem Babilonis qui depopulatus est in Iudeam et Manasen dolo captum traxit in Babilionem et pluribus afflixit tormentis et intelligens Manases hanc esse manum Domini. egit penitentiam et attente orauit ad Dominum. et misertus est Dominus; reduxit eum in regnum suum qui omnia bona fecit et sepultus est in orto suo.

K 4. Amon ii.bus regnauit.

K. Iosias incipit regnare. Octo annorum erat Iosias cum regnare cepisset et xxx et uno anno regnauit. in Ierusalem. Et perambulauit omnes uias patris sui Dauid non declinauit ad dexteram nec ad senistram sed omnem pietatem et iustitiam in se mirabilem demonstrabat. Nam populum iam reuocabat ab ydolatria. et opera praua uelet senior emendabat.

K 20. Iosias moritur. Ieremias propheta hoc tempore claruit. Hic est Ieremias qui templum euertendum prenoscens; arcam testamenti cum his que in ea erant tulit. et precibus suis eam absorberi fecit in petra. Iocaz filius Iosie tribus mensibus regnauit.

K 10. Eliacim eiusdem filius xi regnauit.

K 8. Ieconias mensibus tribus. Sedechias filius Iosie regnauit xi annis. Huius tempore destructa est Ierusalem a Babiloniis. Post hoc defecit regnum Iuda quod stetit per annos cccxlix.

K 4. Incipit captiuitas duarum tribuum anno tertio


p.312

Ia{MS folio 9a}acim. Nabugnoscor rex Babilonis capta Ierusalem et captis plurimis in quibus erat. Daniel. Ananias. Asarias. Misael. et partem uassorum templi Domini Babiloniam transtulit.

K 11. Tres pueri in caminum ignis.

K. Daniel in lacum leonum mittitur.

K 6. Ebreorum captiuitas in Babilonia annis lxx. Inter captiuitatem autem Samarie que fuit in Ninué et captiuitatem Ierusalem que fuit in Babilonia cxliiii anni sunt. Ezechiel propheta de terra Cysare fuit filius Buzi de genere sacerdotum. Hic in Babilonem ductus est cum rege Iochaim et matre eius cum Daniele et tribus pueris. Tantam autem auctoritatem prebuit Deus Ezechieli quod preostendit illi quasdam uisiones. similitudines scilicet hominis. leonis. uituli et aquile. Non solum ad prefigurandum euangelizas; sed ut ostenderet Deum Israel Dominum esse totius creature. Per hec digniora omnem intelligens creaturam. Homo enim preest ceteris animantibus. Aquila; rex auium. Leo; ferarum. Bos; iumentorum. et cetera.

K. De obitu Ieremie. Descendit Ieremias cum populo in Egiptum ibi sabbatizauit multis annis requieuit quia non colebat. Et factus est ibi sermo Domini ad Ieremiam dicens. 3 et cetera.

Quinta etas incipit. Hoc tempore ignis ab altari sublatus et in puteo absconditus post lxx annos uiuus in aqua inuentus est.

K. Cath Mona Trogaide.

K 5.

{MS folio 9b}K 19. Nabucodnosor moritur xxvi. anno post euersionem Ierusalem.

K. incipit regnum Persarum.

K. Persarum rex primus Cirus regnauit xxx annis. Hic laxauit captiuitatem populo. Hunc regina Amazonum scilicet Tammer in Scithia occidit. Cambises filius incipit regnare.


p.313

In historia uero Iudith uocatur filia Merarari filii Idox que occidit Olofernem et liberauit populum.

K 24. Ab ingressu Scotorum de Egipto. usque ad hunc annum xxx.um vi.um Darii regis Persarum iM anni sunt.

K 9. Alexander rexit Macidonios annis xlvi.

K 13. Socrates natus est. Ipocras medicus claruit.

K 35. Cath Odba ibi cecidit Cathir Find.

K 22. Ugane Mor mac Echach Buadaig incipit regnare.

K. Alaxander magnus filius Pilipi Alaxandriam condidit. et xii annis regnauit. Hic Tirum destruxit et mundum sibi subiugauit. Ueneno periit.

K 17. Cath Temrach la h-Oengus Turmech Temrach ubi cecidit Fergus la h-Oengus.

K 30. Incipit regnum {MS folio 10a}Romanorum. Iulius Cesar primus Romanorum singulare obtinuit imperium a quo Romanorum principes Cessares appelati sunt.

K 2. Cessar postquam orbem domuit et Pompeum uicit Romam rediit; ibi dum rei puplice statum contra exempla maiorum clementer instaurat auctoribus Bruto et Casio occisus.

K 31. Anni ab initio secundum Dionisium vM. clxxxviii. Maria mater Domini hoc anno nata est.

K 11. Hic est annus primus noni cicli magni pascalis. qui habet iiii concurrentes bisextiles. et tertius est indictionis annus. Precursor Domini oritur hoc anno. Exurgens enim Maria abiit in montana et cetera. Postea transiuit ad opidum in quo dicunt Zachariam habitasse. iiii. miliario a Ierusalem et ibi natum Iohannem dicunt. Mansit autem Maria ibi mensibus tribus ministrans cognate donec pareret et tunc rediit in domum suam. Et legitur in libro iustorum quod beata Uirgo primo eum leuauit a terra. Octauo die uenerunt circumcidere puerum et postulans pater pugillarem scripsit. Iohannes est nomen eius. Est autem pugillaris; uel tabula que potest pugno includi uel calamus scriptoris.