Corpus of Electronic Texts Edition
Annals of Loch Cé A.D.1014-1590 (Author: [unknown])

Annal LC1245

LC1245.0


28] Kl. Enair for Domnach, & xxuiii. fuirre; quinto
29] anno cicli solaris; xi. anno decennouenalis cicli;


p.368


1] tertio indictionis; m.cc.xl.quinto.

LC1245.1

Conchobar ruadh,
2] mac Mhuircertaigh Muimnigh, mic Toirrdhelbaigh mhoir
3] onchobair, do mharbad dUa Thimaith, da mhaor
4] bhudhéin, do bhuille do sciain, tre iomagallam fhocail
5] tarla etorra a Purt na leice; & Gilla Crisd mac
6] Imhair h-I Birn do marbad in mháir iarsin; & Conchobar
7] ruad do breith co mainisdir na Búille, & a
8] éc innti don lot sin, & a adhlucad innte bhós ar buaidh
9] ongtha & aithrighe do Dhía.

LC1245.2

Caislen Sligigh do dhenam
10] le Mac Muiris Mic Gerailt, giúsdís na h-Erenn, &
11] le Síl Muireghaigh, uair a dúbradh re Fédhlim a dhenam
12] ar a phinginn fein, & clocha & aol tighe spidél na
13] Trinóide do tocbháil chuige, iar tabairt an ionaidh sin
14] reimhe don ghiusdís, .i. Muiris Mac Gerailt, do Chlarus
15] Mhág Mháilín, a nonoir na naomh Trinoide.

LC1245.3

Domnall
16] .H. Flannacán, ap Cunga, mortuus est.

LC1245.4

Sluaiged mór
17] la rí Sacsan a mBretnaib, conderna longport mór a
18] caistel Engannóc, & do cuired litri & legáide co
19] hErinn leo co Gallaib na h-Erenn, & go Fédhlim
20] mac Cathail Croib Derg, da radha riú dul a coinne an
21] righ a mBretnaibh, do ghabhail nert ar Bhretain.

LC1245.5

Do
22] chúaid trá an Giúsdís go nGallaib Erenn leis docum
23] an righ, & do cuaidh Fedhlim mac Cathail Croibh Derg
24] h-I Conchobair, & sochraide mhór do ghaoidhealaibh leis,
25] a bfurtacht an righ a mBreatnaibh; & ro millset
26] an crich co h-uilighe; & nir ghabhsat geill iná edire
27] don chur sin for Bhretnaibh; & ba h-onórach Fédhlim
28] ag an rígh don dol sin, & ba buidech Fedhlim ag
29] teacht on righ anoir.

LC1245.6

Caislén Atha an chip ar bru
30] Moige Nissi do denam do Mhilidh Mac Goisdelbh.

LC1245.7

Fiacra mac Dauid h-I Fhloinn, tigerna tShíl Maoilruain,
31] mortuus est in die natalis Domini.

LC1245.8

Cerbhall


p.370


1] buidhe, mac Taidhc, mic Aonghusa Finnabhrach h-I Dhálaigh,
2] mortuus est.

LC1245.9

Caislén Suicín do dhenam is in mbliadain
3] sin.

LC1245.10

Sneachta neime do chur oidhce fhéli sanct
4] Niocolás, & do bhenad a sála & a meoir don lucht
5] do imdhegh ann; & ní dhechaid an sneachta sin as
6] no co tanic Nodluic mór.

LC1245.11

Muirchertach, mac Muirghiusa,
7] mic cathal Mhic Diarmada, do mharbad do
8] Feruibh Breifni.

LC1245.12

Maighisder uero Iohannes, electus
9] in Elfenensem episcopum per Clarum áircidiaconum
10] eiusdem sedis, et per Malachiam decanum cathedralem,
11] et per Gelasium sacristam, perrexit ad
12] dominum papam usque ad Liuns sur Róna ubi fuit
13] in exilio a sede Romana, deiectus per Romanorum
14] imperatorem; et tantam gratiam habuit in oculis
15] domini pape et curie romane quod cassata electione
16] facta de Comarb Comán per iuniores Elifenensis
17] cori canonicos, electio de ipso facta per maiores
18] licet pauciores reuerenter obtinuit; et quod dominus
19] papa misit literas suas cum ipso ad tuamensem
20] archiepiscopum, ut in episcopum consecretur, in
21] nomine Domini Iesu Cristi consecratus est respondentibus
22] Cristi fidelibus et ueritatem seruare
23] cupientibus die consecrationis eius, Deo gratias.

LC1245.13

Raghnaill .H. Maoilmhiadhaigh do mharbadh la Connachtuibh
24] in hoc anno.

LC1245.14

Muircertach, mac Cathail, mic
25] Diarmada, mac Thaidhg h-I Mhaolruanaidh, do ghabháil
26] righe na Cairrge taréis Cormaic mic Thomaltaigh, &
27] a bheith bliadhuin & fiche co comlán a righe íarsin.

Annal LC1246

LC1246.0


28] Kl. Enair for Luan, .ix. fuirre; ui. anno cicli


p.372


1] solaris; xii.anno cicli decennouenalis; iiii. anno
2] indictionis; M.cc.xl ui.

LC1246.1

Mil mór do teacht a tír a
3] Cúil Irra a Cairpri Droma cliabh, co tuc sochma mhor
4] & soicheall isin tír uile.

LC1246.2

Espuc Oilefinn, .i. Eoin
5] .H. h-Ughróin, .i. mac comarba Mochúa, do h-éc a Ráith
6] Aodha mic Bric isin mbliadain sin.

LC1246.3

Druim lethain do
7] loscad in hoc anno.

LC1246.4

Maelsechlainn, mac Conchobair
8] ruaidh, mic Muircertaigh Mhuimnigh h-I Conchobair, do
9] marbad la Muirchertach .H. nDubhda isin bhliadain
10] sin. Muircertach .H. Dubhda do ionnarba tar muir ar
11] éis an mharbtha sin.

LC1246.5

Ioan mac Iaghfri do tocht na
12] ghiúsdís in Erinn, & Muiris Mac Gerailt do
13] aithrighad.

LC1246.6

Toirrdhelbach mac Aodha h-I Conchobair
14] do élúdh a crannóig Lacha Leisi isin fhaghamhar, & a
15] lucht coiméda do bhádhad dó, .i. Cormac mac Muireghaigh
16] & dá .H. Ainmirech, & a dhula féin as
17] iarsin.

LC1246.7

Creach mhór do dhenam do Mhuiris Mac
18] Gerailt ar thír Chonaill, & leth thire Conaill do
19] thabairt
dó do Chormac mac Diarmada mic Ruaidhri,
20] & braighdi h-I Domnaill do ghabhail dó ar an leith
21] aile; & na braighde do fhágbháil dó a caislén Sligigh.
22] H. Domnaill & maithi chénel Conaill maroen ris do
23] thoighecht lá Samhna co Sligech, & bádhun an bhaile
24] do loscad léo, & gan dul ar an caislen dóibh; &
25] ro crochsad na bharda braighde h-I Domnaill na fhiadhnuse
26] ar mullach in chaisléin, .i. O Mianain, oide h-I Domnaill,
27] & a comalta.

LC1246.8

Aodh mac Aodha h-I Conchobair do
28] ghabáil & do argain.

LC1246.9

Toirrdhealbach mac Aodha h-I


p.374


1] Conchobair do ghabáil arís, ar comairce espuic Chluana,
2] & a thabairt a laim ghall, & a chur a caislen
3] Atha Luain.

LC1246.10

Tomaltach .H. Conchobair do thogha do
4] cum espocóide Olefinn.

LC1246.11

Murchad .H. h-Anluain, ri
5] Oirrter, do mharbad tré eráil Bríain Uí Neill.

Annal LC1247

LC1247.0


6] Kl. Enair for mhairt, & fiched fuirre; septimo
7] anno cicli solaris: xiii. anno cicli decennouenalis;
8] quinto anno indictionis; M.cc.xl.uii.

LC1247.1

Gradha espuic an
9] Oilfinn do ghabháil do Tomaltach, mac Toirrdhelbaigh,
10] mic Mhaoilseclainn Uí Conchobair, in Domnach ria
11] Septuagheisima, a Tuaim dá ghualan.

LC1247.2

Benedictus Mhág Oirechtaigh, airchinnech Achaidh Fabhair Umaill, do
12] mharbad a bfheil na Croiche, an tress lá do tshamhrad,
13] do mac Conchobair ruaidh mic Mhuirchertaigh
14] Mhuimnigh, & do mac Maghnusa mic Mhuircertaigh
15] Mhuimnigh h-I Conchobair, a bfhill & a meabhail.

LC1247.3

Toirrdhelbach
16] do élúdh a caislén Atha Luain.

LC1247.4

Míligh mac Goisdelbh do ghabháil fhedha Conmaicne,
17] & Cathal Mhag
18] Rádhnuill do dhíchur asda dhó, & crannóc Chlaon
19] lacha do ghabháil dó, & lucht a gabhála do fhágbháil dó
20] innti dá mhuinnter féin. Cathal & Toirrdhelbach,
21] dá mac Aodha h-I Conchobair, do coimerghe le Mág
22] Raghnaill do dhíchur Mic Goisdelb a fidh Conmaicni,
23] gur ghabhadar an crannóc & an loch, & gur sgaoilsed
24] caislén Leice derge a satharn Domnaigh Chincíssi,
25] co tainic Toirrdhelbach ar Oilén na Trinóide ar cend
26] Chlarusa Mhég Mháilín in airchidechain, ar na
27] fheimghedh do na Gallaib teacht as an caislén imach no
28] co tiosdaois leis in airchidechain tar Sinainn anoir co
29] Tuaim mná; & tancadar leis, & do díchuired


p.376


1] Clainn Goisdelbh ar an tir amach.

LC1247.5

Slúaiged mór lá
2] Muiris Mac Gerailt, & lá Gallaib maille fris, co
3] riachtadar co Sligech ar tús, & assídhe co h-Ess
4] Ruaid mic Bhadhairn, isin Cedaoin iar bfheil Póil &
5] Petair; & do chuaidh Cormac mac Diarmada mic
6] Ruaidri h-I Chonchobair na thóir & na thinól annsidhe.

LC1247.6

Ro thinoil .H. Domnaill Cenél Conaill & Cenél Eogain
7] ar a chinn a mbeol Atha Senaigh, conár légsed Gall ina
8] Gaoidheal tar áth anunn re h-edh seachtmhuine ón
9] tráth gó aroile; conidh h-í comairle do ronsad iarsin
10] Cormac .H. Conchobair do dhul marcsluag mór ar
11] fud an mhoighe soir, & do innto ar fud an mhuighe
12] suas ar bord an mhointigh; & do ghabh annsidhé lámh
13] ris in abhainn soir co ranic Ath chúil uaine for Erne;
14] & nir airighset Cenél Conaill én ní co bhfacadar
15] chuca íad don leith da rabhadar fein don abhuinn. Ocus
16] mar adchonncodar Goill Cenél Conaill & a naire
17] imorro forsan marcshluag do bhí a leith a ndroma, ro
18] lingset fein int áth, co rabhadar Cenél Conaill etorra
19] díbhlínaibh.

LC1247.7

Ro sraoinedh ar .H. nDomhnaill cona shlúaigh,
20] & marbhthar ann Maoilsechlainn .H. Domnaill, rí
21] Ceneóil Conaill, annsin, & an Gilla muinélach .H.
22] Baoidhill, & Mac Somairle, ri Airir Gaoidel, &
23] maithi cheneóil Conaill áirchena; & ro báidhit morán
24] do shlúaig Mic Gerailt ag dul tar Finn budh thuaid, &
25] do marbad móran dont shluaig cedna a Termann
26] Dábheóoc a tóraighecht na gcreach, imá Uillíam Brit
27] .i. sirriam Connacht, & ridire óg airmech fa
28] brathair dhó. Cidh tra acht ro h-innred & ro


p.378


1] haircedh in tír uile leó iarsin, & do fhagaibset ríghe
2] Cheneóil Conaill ag Ruaidri .H. Chanannáin don chur
3] sin.

LC1247.8

Cocad mór do dhenum do Thoirrdhelbach mac
4] Aodha h-I Conchobair, & do Dhonnchad, mac
5] Anmchada, mic Donnchada Mic Gillaphádraic
6] d'Osraigib, for ghallaib Connacht, gur thinóil Toirrdhelbach
7] dhelbach mic righ Connacht chuige co riachtadar Fidh
8] .H. nDiarmada & Muinter Fhathaidh, & ro
9] marbhsat daoine imdha inntibh; & rancadar assidhé
10] co caislén Bona Gaillmhe, & ro loiscset an baile
11] & an caislén, & ro marbad & ro millid daoine
12] imdha ann; & do marbad mac Elghéid, .i. senscál
13] Connacht, la mac Anmchada h-I Ghillaphádraic
14] dOsraigib; & ro lensat Goill íad, & tucsad
15] tachur dóibh, & ro marbad drong do ghalloibh annsin,
16] & do imghedar uatha dá naimdheóin; & do chuadar
17] a Cera iarsin. Ro thinoil, dana, Siurtán de Exetar &
18] Clann Adám & Goill Chera, & do innsoighedar
19] Toirrdhelbach, & ro fhágaibh Toirrdhelbach an
20] crích dhóibh o nach raibhe lín tegmhála friú.

LC1247.9

Buirghéis
21] Chinn tráchta do loscad do Tadhc mac Conchobair
22] ruaid, & do Tadhc mac Tuathail mic Mhuircertaig
23] Mhuimnigh.

LC1247.10

Ni h-edh amháin, acht ni bfhuaradar Gaill
24] Connacht re cian daimsir roimesin mac samhla an
25] cocaid do ronsad na mic rig sin forra isin mbliadain
26] sin, uair nir fhágaibhset tuath na tricha ced do crích
27] Chonnacht dá raibh ag Galloibh gan chrechargain.

LC1247.11

Finnghuala, ingen Ruaidhri h-I Chonchobair, do éc a Cunga
28] Fhechín in hoc anno.

LC1247.12

Ros Chomán & Ard charna
29] do loscad do ghalloib in hoc anno.

LC1247.13

Loinges mór do
30] theacht dUa Dhubhda & dUa Bháighill do argain


p.380


1] Chairpri, & lucht luingi dhíbh do bhádhad ag Innsi
2] Tuathfrais fa Mhaghnus h-Ua mBaighill.

LC1247.14

Conchobar
3] .H. Muireghaigh, espuc .H. bFhiacrach Aighne, do ég a
4] mBristoma.

LC1247.15

Tadhc mac Conchobair ruaid do loscad
5] Innsi móire Chlaon locha, & ochtar ar fhichit do
6] Ghallaibh do loscad innti.

Annal LC1248

LC1248.0


7] Kl. Enair fer Cedáoin, & prim fuirre; octauo
8] anno cicli solaris; xiiii. cicli decennouenalis; ui. anno
9] indictionis; M.cc.xluiii.

LC1248.1

Diarmaid .H. Cuanna, sacart
10] mor Oilefinn, do h-éc, & a adhlucad a Cill mhoir.

LC1248.2

Mac h-I Sechnusaigh do mharbad la Galloib.

LC1248.3

Oipecin Guér do marbad do Ghillamochoinne .H. Cathail in hoc
11] anno.

LC1248.4

Coimerghe do dhenum do macaib Maghnusa &
12] do macaib Conchobair ruaidh, & impódh dhoibh ar
13] Ghalloib, & caislén mic Enri do loscad dhóibh, & a
14] chonsdápla do ghabhail, & creacha thuaiscert Umhaill
15] do breith leo ar Innsibh Modh.

LC1248.5

Ro thinóil, dana, Siurtán
16] dExetar & Seon Buitilér & Roibín Laighleis,
17] & daoine imdha maille friú, & tancodar co Baile
18] thopair Padraic, & assidhe co h-Achad Fabhair, &
19] ro airgset Umall uile thuaidh & tess ar na bhárach.

LC1248.6

Tanic mac Enrí dana sluag mór leis a nUmhall, uair
20] fá leis fein h-í, & ro bhói innti na comnaide. Do
21] róine din mac Enrí síth re Domnall mac Maghnusa
22] tar cend a thíre, & ro geall Domnall co tíbhredh
23] socraide & arrtraighe docum a brathar.

LC1248.7

Dala mac
24] Conchobair, imorro, do bhadar ar Innsibh Modh, & do
25] hinnissed doibh socraide do dhul o mac Enrí ar cénd
26] arrtroighe dochom Domhnaill. Do chuadar som ar cinn
27] an bhuidhne sin, & ro marbhadar O Uain mac na


p.382


1] gaillsidhe, & Seon mac an ghall shacairt; & do
2] marbad la Diarmaid mac Maghnuis ar an comasc
3] sin Senóid Guér & cethrar día muintir maille fris.
4] Acht chena fa h-é sin int áithes go nanáithes, óir ro
5] marbad in cuingidh calma & in tairsigh irgaile, .i.
6] Diarmaid mac Maghnusa, ar an lathair sin.

LC1248.8

Tadhg mac Conchobair ruaidh do mharbad la Galloibh isin
7] mbliadain sin. Ba mor tra egla & adhfhuath in mic
8] sin for Galloib & Gaoidelaib bhitís ina aghaid, co
9] bfuair a oiged fa dheoidh.

LC1248.9

Sloiged la Muiris Figheróid
10] a Tir Chonaill. Creacha móra & urtha do dhenum
11] leis innti, & .H. Canannan do innarbad asin tír
12] amach i nucht h-I Néill & Cheneóil Eogain, & righe
13] Cheneóil Conaill d'fhágbáil ag Goffraigh mac Domnaill
14] mhóir h-I Dhomnaill.

LC1248.10

Sluaiged la Cenél Eogain &
15] la .H. Canannán a Tir Conaill doridhis, & tucsat
16] cath dá cheli annsin, & ro marbad .H. Canannán ann,
17] & morán do daoinibh maithe maille fris, la Cenél
18] Conaill, & la Goffraigh mac Domnaill h-I Dhomnaill;
19] & do ghabh fein righe Thire Chonaill iarsin.

LC1248.11

Sluaiged eli la Giúsdís na h-Erenn a Cenél Eogain do chum h-I
20] Neill, & issi comairle do rónsad Cenél Eogain, o
21] dho bhái nert Gall for Ghaoideluibh Erenn, braighde do
22] thabhairt do Ghalloibh, & sith do dhenum friú tar cenn
23] a tíre. Conmaicne Mara uile do argain do Galloibh.
24] Goill do dhul ar sluaigedh dochum h-I Fhlaithbhertaigh,
25] & maidhm do thabairt dó forra, & morán do
26] marbad dhó díbh.

LC1248.12

Muircertach .H. Dubhda .i. an
27] t-aithchleirech
, do marbad la mac Fédhlim I Chonchobair.
28] Uilliam Burc do ég a Saxuibh, & a corp do tabairt


p.384


1] i nErinn, & a adhlucad in Ath issiol.

LC1248.13

Rí Franc do
2] dhul co h-Iarusalém do chosnum na Críosdaighechta
3] isin mbliadain sin.

LC1248.14

Comarba Padraic do theacht in
4] Erinn, .i. penetincier in papa.

LC1248.15

Ióan Tirel do marbad
5] don Gilla na naom .H. Fergail.

LC1248.16

Fedhlim mac Cathail
6] Croib Derg do thabairt Ratha na Románach do chanánchaib
7] Chille móire, & cantarchaptha do sróll isin ló
8] cedna, tre fhuráilem & tre impide Thaidhc h-I
9] Mandacháin, an onóir Muire & Abhghusdín, a bfhiadhnuise
10] mhórain do mhaithibh Connacht.

LC1248.17

Amhláibh mac
11] Cathail riabaigh h-I Ruairc do marbad do Chonchobar
12] charrach mac Donnchada, per dolum.

LC1248.18

Faghartach .H.
13] Dobhailén, rí an Choruinn, quieuit.

LC1248.19

Maighisdir
14] Gillepert .H. Cerbhuill quieuit in Cristo.

Annal LC1249

LC1249.0


15] Kl. Enair for Aoine, acus aile dhéc furre; nono
16] anno cicli solaris; xu. anno decennouenalis cicli;
17] uii. anno indictionis; M.cc.xl. nono.

LC1249.1

Slúaiged mór
18] la Giúsdís na h-Erenn a Laighnibh do innsoiged na mac
19] righ no bhídís ag lót & ag lán mhilledh Gall; & ni
20] tucsad na mic righ Laighnecha taobh fris in nGiúsdís don
21] chur sin, & ó nach tucadar tucsom laimh tarsan
22] tír, & do lomairged co leir lais h-í.

LC1249.2

Cogad mór
23] & uilc imdha do dhenum do Fhinghin Mhág Carrthaigh
24] ar Ghalloibh Desmhuman in hoc anno.

LC1249.3

Addám Minatúr
25] do mharbhadh do Mac Gillamochoinne .H. Chathail, &
26] mórán aile maille fris.

LC1249.4

Piarus Puér, .i. mac Enri,
27] & Dauid Triú & marcslúaig do ghillaigib óga
28] maroen riú, do thoighecht roim Mic Fheoruis a Connachtuíbh,
29] co caislén Slicigh; & adcuas do mac
30] Fedhlim h-I Conchobair an ní sin; & ód chualaidh
31] tuc airrcheisd forra; & do marbad annsin Piarrus
32] Puér & Dauid Triú, & cóiger do ghillaigibh óga


p.386


1] maráon rú; & rucadh na fir sin ina corpaib co
2] hEss dara dia nadhlucadh.

LC1249.5

Imthusa mic Fhedhlim, tánic
3] remhe a Tír Fhiachrach iarsin, & ar fud criche Mic
4] Fheoruis, & do lommairg h-í ó Mhuaidh co Traigh
5] nEothoile soir; & ro len Geróidín Mac Feoruis iad,
6] & ruc sé ar Dhonnchadh mac Maghnusa, & ro
7] loitedh lais h-é & ro gabadh taréis a loit, & ruc
8] leis co Dun Contreat h-é iar sin.

LC1249.6

Ro len mac Fédhlim
9] íad iar sin, & ro bhen mac Maghnusa dhíbh, & ro
10] marbad Geróidin per dolum; & testa Donnchad
11] mac Maghnusa don lot sin; & bá mor in esbadh
12] do ghalloib & do ghaoidhelaib dibhlínbh.

LC1249.7

Ro thinóil
13] Mac Muiris iarsin, & tanic roime i Connachtaibh,
14] & do ben do mac Fédhlim an mhéid ar a ruc aige
15] dona crechaib sin.

LC1249.8

Od chuala Fedlim mac Cathail
16] Croib Derg Gaill do bheith tinoilti na chomf&, taréis
17] na nolc mór sin do dhenum dá mac orra, issí comairle,
18] do róine a imercecha do chur tar Sionuinn
19] soir isin mBreifne, & a tuaiscert Erenn.

LC1249.9

Ro thinoil
20] din an Giuisdís Gaill Midhe & Laigen, & tánic
21] slúaig mór reme tar Ath Luain, & assidhé a Síl
22] Muireghaigh, & Mac Muiris don leith eli, &
23] Gaill Mhuman & Chonnacht mároen fris; &
24] tancotar in dá tshluag sin co h-Oilfinn iar milled Shíl
25] Muiredhaigh rompu conuige sin; & tucsat Toirrdhelbach
26] mac Oedha mic Cathail Croibh Derg chuca, &
27] do righsat an inad Fedhlim mic Cathail Croibh Derg h-é;
28] & ro airgset crich Bréifne iar sin, & do-rónsat
29] uilc imdha innti in gach aird, & tucsat a creacha leo
30] íarsin, & ro bhádar fiche oidhche imlán a Siol Muireghaigh
31] ag á milled, & ro airgset Loch Cé cona


p.388


1] oilénaibh, & in Chairrig cona h-imlibh.

LC1249.10

Do chúaid,
2] dana, in Giúsdís isin Midhe iarsin, & do chúaid
3] Mac Muiris co Sligech, & ro fhágaibhsiot Toirrdhelbach
4] mac Aodha ag coimét shíl Muireghaigh.

LC1249.11

Sloiged
5] eli la macaibh righ Connacht co h-Ath na righ, dá loscad
6] & da lomargain, fo fheil Muire & iommedhóin
7] fóghmhair.

LC1249.12

Sluagh mór eli fa Thoirrdhelbach mac
8] Oedha, & fa Aodh óg mac Aodha, & do bhí sirriam
9] Connacht ar a cinn isin mbaile, & Goill imdha faris,
10] & ro iarrsat na Goill cairde an lái sin a nonóir
11] Muire isa h-uaisle boi fair, & ni tucsat na mic righ
12] an cairde sin uathaib a nonoir Muire ná na Croiche
13] naim; acht chena ro innsoighset in baile co dássachtach
14] do nemthoil Toirrdhelbaigh.

LC1249.13

Od chonnairc Siurtán
15] & na Goill sin, tancadar as an mbaile amach acoinne
16] na mac righ sin, & do rone Muire mírbaile follusa
17] annsin; óir ód conncodar na mic righ cona muintir an
18] marcsluag adhuathmhar éidighthi chuca as an mbaile amach,
19] ro ghabh gráin & egla adhbail iad agá bfhaicsin, &
20] ro mheabad dhíbh, & ro marbad Aodh mac Aodha h-I
21] Chonchobair annsin, & Diarmaid ruad mac Cormaic
22] h-I Mhóilseclainn, & dá mac h-I Cheallaig, &
23] Brian in doire mac Maghnassa, & Carrach int
24] shibhail mac Neill h-I Conchobair, & Baothghalach Mac
25] Aodhagáin, & mac Diarmada bachlaigh h-I Conchobair,
26] .i. Mathghamain mac mic Taidhc, & dá mac Lochlainn h-I
27] Conchobair, & Domnall Mac Cormaic Mic Diarmada,
28] & an Finnanach Mac Branáin, & Cumhuman
29] Mac Casurlaigh, & daoine imdha eli maille friu.

LC1249.14

Donnchad, mac Anmchada, mic Donnchada h-I Ghillaphadraic,
30] .i. ant aon chend fedhna dob ferr enech &


p.390


1] engnum tánic dOssraigib ó Cholmáin mac Bicne chaoich
2] & o Scanlán mac Cinnfhaolad anuas, do marbhadh do
3] Galloib isin mbliadain sin; & do ba cumaoin do
4] ghalloibh sin dáigh is mór ro marbh, & ro creach, &
5] ro loisc dhíbh riam conuice sin; uair issé Donnchad
6] an tress, Gaoidel do erigh a naghaid ghall iar ngabáil
7] Erenn dóibh, .i. Conchobar h-Ua Maoilseclain, &
8] Conchobar na gcaislén Mag Cochlán, & mac Anmchada;
9] uair téighedh mac Anmchada fein do brath
10] na mbailti margad a richt dhuine bhoicht, nó tshaoir,
11] no thornóra, no ealádhna eigin uile, ut dicitur:—
    1. 12] Bídh na tshoer bídh na thornóir
      13] Bídh mo laogh na leabhróir
      14] Bídh sé ag reic fhiona is craicend,
      15] Mur abfhaicend in sermóin, rt.

LC1249.15

Tadhg .H. Mannacháin, rí .H. mBriuin na Sinna, do
16] éc in octabho idus Iunii, & a adhlucad a Cill mhóir na
17] Sinna iarsin.

LC1249.16

Conn .H. Flannacan, prióir Cille móire
18] na Sinna, do ég in .uii. Kl. Maii.

LC1249.17

Maolmuire .H.
19] Lachtnáin, maighistir a canóin, & falmuire srotha
20] Eórthanáin, & airdespuc Tuama dhá ghualann &
21] Connacht uile, dhéc isin ngeimredh, & gairid beg
22] ria Nodlaic.

LC1249.18

Ainidrías Mac Gilleghéir, comarba
23] Feichín, mortuus est.

LC1249.19

Maolciaráin .H. Lénacháin,
24] uasal shacart mór Thuama mná, fer cleirech &
25] aosa gráidh do congmáil ina thigh féin, & fer tighe


p.392


1] aoidhed coitchinn do chliaraibh ocus do comaighthibh, do
2] ég ar sliged ag dul co hArd Charna, do ésdecht,
3] shenmora, isin Aoíne ria Lughnassad; ocus a adhlucad
4] co huassal onorach an Oilén na Trinóide for Loch Cé.

LC1249.20


5] Mor ingen Donnchadha h-I Dubhda, ben in ghilla mhuinélaigh
6] h-I Bhaoighill, mortua est. Dún mór do loscad
7] dona macaibh righ in hoc anno. Da bhlíadhain dhéc ocus
8] seacht ced blíadan o dho chuaid Colum Chille co h-I gus
9] an mblíadain si.

Annal LC1250

LC1250.0


10] Kl. Enair for Shathorn, ocus tress fichid fuirre;
11] x. anno cicli solaris; xvi. anno decennouenalis cicli;
12] uiii. anno indictionis.

LC1250.1


13] M.cc.l. Fedhlim .h. Conchobair
14] do theacht as in tuaiscert, ocus socraide mhór leis a
15] Cenél Eogain, d'innsoiged na Breiffne, ocus asidhé is
16] na Tuathaib, ocus Conchobar mac Tigernáin maróen
17] ris, ocus asidhé a Thír Mhaine, gur dhíchuirsed Toirrdhelbach
18] a Connachtaibh amach, condeachaid in ucht
19] Ghall arís, gur thinóil Fedhlim imeircech Connacht leis
20] tar Slíbh Seghsa sís, gur chuirset Goill teachta 'na
21] dheghaid, condernadar [sidh] fris, ocus aisech a righe
22] féin dó doridhis. Braighde Connacht do dhallad in Ath
23] Luain do Ghall[oibh], ocus do Thoirrdhelbach mac Aodha.
24] Creach mhór do dhenum do Fhedhlim ar Chathal .H.
25] Conchobair, ocus a chur ar innarba a Connachtuibh
26] amach dhó.

LC1250.2

Espuc Imlich Ibhair do héc in hoc anno.

LC1250.3


27] Tomás .h. Meallaigh, espuc Enaigh Dhúin, quieuit in
28] Cristo.

LC1250.4

Cairbre hUa Maoilsechlainn do mharbad a
29] fill a Dauid Róidsi.

LC1250.5

Toirrdhelbach mac Muircertaig


p.394


1] Muimnig h-I Conchobair, prióir reglesa Petair &
2] Póil, do ég.

LC1250.6

Diarmaid .H. h-Eghra, ri Lúighne, do ég
3] a prisún ag Mac Gerailt.

LC1250.7

Sloiged mór la Muiris
4] Mac Gerailt, & la Cathal Ua Raighilligh, & lá
5] Cúconnacht .H. Raighilligh, & maithi .H. mBriuin uile
6] maille riú, a Cenél Eogain, co rabhadar tri h-oidhche a
7] Tolaigh óg, & fuaradar morán dulc, & nír ghabhsat
8] géill ina edire ar .H. Neill don chur sin.

LC1250.8

Iar na
9] bfhilledh tar a nais a Cenél Conaill, h-Ua Canannán, rí
10] Cheneóil Conaill, do ghabáil do Muiris Mac Gerailt,
11] ar comairce in espuic h-I Cerbhalláin, & a mharbad
12] doibh iarsin, & sé ag triall dula ass ar éigin uatha.

LC1250.9

Canánaigh fhinna in uird Premonstra, gairid ria
13] Nodluic, do bhreith do Chlárus Mhág Mhoilín leis ó
14] Ailén na Trinóide ar Loch Cé co h-Ailén na Trinóide
15] ar Loch Uachtair isin mBreifni, & ro ordaig ann
16] canánaigh in uird tre chedugad Cathail i Raighillig tuc
17] amach h-i in puram et perpetuam elemosinam in honore
18] Sanctae Trinitatis; et idcirco Clarus hoc fecit in
19] Domino quia Premonstratenses gaudeant consimili
20] priuilegio cum monacis ita quod ad ullam aliam
21] religionem postea transire possent.

LC1250.10

Conghalach Mac
22] Idhneoil, espuc na Bréifne, quieuit in Cristo.

LC1250.11

Flórint
23] Mac Floinn do thoghadh dochum espocoide Tuama dá
24] ghualann, & a grádha do thabairt fair lá Nodlac a
25] Tuaim, & ro bo dingmhála cuige h-é ar mhéd a egna,
26] & a eoluis an dliged.

Annal LC1251

LC1251.0


27] Kl. Enáir for Domnach, & cethri uathad fuirre;
28] xi. anno cicli solaris; xuii. anno decennouenalis cicli;
29] ix. anno indictionis. M.cc.l.primo.

LC1251.1

Clárus Mhág


p.396


1] Mhaoilin, aircidiaconus Oilefinensis, uir prouidus
2] et discretus, qui carnem suam ieiuniis et orationibus
3] macerabat, qui pauperes et orfannos defendebat,
4] qui patientiam et coronam obseruabat, qui
5] persecutionem a multis propter iustitiam patiebatur,
6] uenerabilis fundator monasteriorum Sancte
7] Trinitatis per totam Hiberniam, et specialiter
8] fundator monasterii Sancte Trinitatis apud Loch Cé,
9] ubi locum sibi sepulture elegit, ibidem in Cristo
10] quieuit sapato Dominice Pentecostes, cuius anime propitietur
11] Deus Omnipotens in celo cui ipse seruiuit
12] in seculo, in cuius honore ecclesiam de Rinn duin et
13] monasterium sancte Trinitatis apud Loch Uachtair,
14] ecclesiam sancte Trinitatis apud Ath mhoighe, ecclesiam
15] sancte Trinitatis apud Cill Rais edificauit.

LC1251.2

Gillamochoinne, mac Gillamochoinne .H. Chathail, do
16] mharbad la Conchobar mac Aodha mic Cathail croibderg.
17]

LC1251.3

Tadhg, mac Tuathail, mic Muircertaig Muimnig
18] h-I Conchobair, do marbad do Galloib isin mbliadain
19] sin.

LC1251.4

Gilla Crist .H. Lachtnán, ab na Trinóide a
20] Tuaim, do bhádhad ar muir Erenn.

LC1251.5

Conchobar mac
21] Cormaic mic Thomaltaigh, sói enigh & engnuma a
22] aimseri, in Cristo quieuit.

LC1251.6

Geralt sucach mortuus
23] est.

LC1251.7

Flaithbertach .H. Cerbaill, toissech Callraighe,
24] do mharbad la h-Art mac Airt h-I Ruairc.

LC1251.8

Muiredhach
25] .H. Taidhg mortuus est.

LC1251.9

Toirnech & tentecha
26] do teacht a samhrad na bliadna si, gur marbad daoine
27] & indile imdha in Erinn.

LC1251.10

Cith mór do ferthain lá
28] fheli Poil & Petair, gur imthigh ethar mortimcheal in


p.398


1] bhaile uile a Cill mhóir na Sinna, & co melfedh
2] muilionn ar an sruth do bhí on sduaidh co h-Ath na faithche,
3] fri re na h-espartan do radha, a tempal Fidhnacha isin
4] ló cedna.

LC1251.11

Tuimmilin Cairdín do dhalladh & a thenga
5] do bhein ass.

LC1251.12

Sic mór isin ced ghemreth gur théachtsat na
6] locha, & na móinte, & na h-uiscedha uile.

LC1251.13

Senadh mór
7] do dhenum do chleirchibh Erenn a Tuaim.

LC1251.14

Ardghal .H.
8] Laithbertaigh, righdhamhna Oiligh, coinnel ghaiscid & enigh
9] tuaiscert Erenn, mortuus est.

LC1251.15

Gilla Crist .H. Breisslen,
10] tóisech Fánad, & brathair dho, dó mharbadh la
11] Ceallach mbalbh .H. mBaíghill.

LC1251.16

Donnchadh mac Cathmhaoil,
12] tóisech Cheneóil bFeradaigh, do mharbad dOirghiallaib.

Annal LC1252

LC1252.0


13] Kl. Enáir for Luan, & cuiced dhec fuirre; xii.
14] anno cicli solaris; xuiii. anno decennouenalis cicli;
15] x. anno indictioinis. M.cc.l.ii.

LC1252.1

Monadh nua dordugad
16] do righ Saxan do dhenum an Erinn, & trécedh an
17] airgid do bhí roime air sin.

LC1252.2

Gaoth mhór do thocht in
18] octaidh na h-epifania, gur trascair tighe & templa
19] imdha in Erinn uile.

LC1252.3

Caislén Caoil uisci do dhenum la
20] Mac Muiris.

LC1252.4

Caislen Mhuige Cobha do denum leis
21] bheos.

LC1252.5

Moelmaodhoc .H. Beolláin, comarba Coluim
22] Cille a nDruimh clíab, .i. an fer ba mó rath & conách
23] & cádhus, & ba mó almsa & enech, & onoir
24] na aimser fein in Erinn, do h-éc iar mbuaidh náirmhe
25] & naitrighe.

LC1252.6

Cúconnacht mac Consnama, tóisech
26] Mhuinteri Cinaith, mortuus est.

LC1252.7

Gilla Issa .H. Cerbhaill,
27] tóisech Callraighe Droma cliabh,mortuus est.

LC1252.8

Maghnus Mac Gilladhuibh, toissech Tellaig Ghairbheth,
28] quieuit.

LC1252.9

Tesbach mór & tirmach i samrad na bliadna
29] sin, co teighdís tar Sinuinn gen fhliuchad a cos, & an


p.400

LC1252.0


1] cruithnecht ag á buain fiche oidhche ria lughnassad, &
2] ant arbar uile ag á bhuain in tan sin; & na croinn
3] ag a loscad ag an ngréin.

LC1252.10

Sloiged mór la Galloib
4] Erenn i nUlltoib, dá tarla imresain fhoslongpuirt
5] idir in rúta Midhech & in rutta Muimnech, gur
6] marbad sochaide don rútai Muimnech annsin a nDún
7] Dealgan.

LC1252.11

Murchad .H. Fallamain, ard chonsdápla do
8] Connachtaibh, do marbad do Feruibh Breiffni, per
9] dolum, a bFhidhnacha Mhoighe Réin.

LC1252.12

Orlaith, inghen
10] Taichlig Mic Diarmada, mortua est.

LC1252.13

Conchobar
11] Mac Cathmhaoil, ri thoísech Cheneóil bFeradaig
12] & thuath nimdha eli, & fer síthe Conallach &
13] Eoganach & Oirgíalla, do mharbad la rútaib Bríain
14] h-I Neill, & sé ag cosnum comairce fríu, & é
15] féin ar slanacus h-I Ghairmleghaigh & h-I Chatháin.

LC1252.14

Conchobar .H. Dochartaigh, rí thaissech Arda Midhair,
16] & tress rí thaissech na h-Erenn, tuir einigh &
17] enguma in tuaiscert, dfagail bháis an bhliadhain sin.

Annal LC1253

LC1253.0


18] Kl. Enáir for Cedaoin, & seisedh fiched fuirre;
19] xiii. anno cicli solaris; xix. anno decennouenalis cicli;
20] xi. anno indictionis. M.cc.l.tertio.

LC1253.1

Sloiged mór la
21] Galloibh Erenn fá Mac Muiris, i Cénel Eogain, dinnsoiged
22] i Neill, & ní ro ghabhsat geíll iná edire don
23] dula sin a Cénel Eogain, & tucadh ár díairmhe forra.
24]

LC1253.2

Dáuid mac Ceallaig .H. Ghillaphadraic, airdespuc
25] Cluana mic Nois, quieuit.

LC1253.3

Eogan .H. h-Edhin, rí .H.
26] bFhiacrach, mortuus est.

LC1253.4

Gilla Ceallaigh .H. R/'uaidhin,
27] espuc h-Ui bFhiacrach, mortuus est.

LC1253.5

Macraith, mac
28] Gillachálma .H. Chónnachtaigh, do marbad la mac Ua
29] Galonn.

LC1253.6

Inghen in iarla Ulltaigh, .i. ben Mhílid Mic


p.402


1]
2] Goisdelbh, do ég, et sepulta est a manistir na
3] Buille.

LC1253.7

Manistir do dhenum, & relic do choisergad,
4] dona braithribh preiciúr a Sligech.

LC1253.8

Manistir oile
5] do thósainnodh dona braithribh ag ath lethan a luighni.
6] Cogad mós do dhennm do Bríain .H. Neill, do righ
7] Cheneóil Eogain, ar Ghallaib, & caisléna imdha do
8] scaoiled dhó, & sráid bhailedha do loscad, &
9] Machaire Ulad uile do fholmhugad dhó.

LC1253.9

Espucoide Chille h-Alaidh do ghabháil do Shean .H. Láidigh, .i.
10] brathair preciúr, & a gradha espuic do thabairt a
11] Tuaim, dhá ghualann an dara Domnach don ghemchorghus.

LC1253.10

Espucodi Chluana mic Nois do ghabháil do Thomas .H.
12] Chuinn, .i. brathair minúr,.& a grádha do thabairt a
13] cúirt in Phápa.

LC1253.11

Sluaiged do dhenum do Domnall .H.
14] Raighilligh, & don chaoch .H. Raighilligh, & do
15] Chathal .H. Conchobair, & do Ghilla na naom .H.
16] Ferghuil, a Muintir Eoluis dinnsoiged Chathail Mhég
17] Raghnuill, gur airgsed in tir uile; & do bhadar dá
18] oidhche a Tolaig Alainn a bfhoslongport, & an
19] tress oidhche ag Enach dhuibh, & do dheligh Gilla na
20] naom .H. Ferguil friu annsin, & do chuadar Muin-
21] ter Raighilligh & Cathal .H. Conchobair co Cluain
22] Conmaicne, & do bhadar aghaid a longport innti.
23] Od chuala, imorro, Aodh mac Fedhlim anní sin, do róine
24] tinol co tinnesnach, & ro len sé Muinter Raighilligh
25] & Cathal Ua Conchobair go Cluain Conmaicne,
26] & tuc breasmhaidhm forra, gur marbad ann Donnchad,
27] mac Gilla Isa mic Donnchada I Raighilligh,
28] & Mac Gilla Thaodóc, & .H. Bibhsaigh, et alii
29] multi.

LC1253.12

Bliadain is ferr tanic riam in bhliadain sin
30] etir mes & torad talman & eallaigh, & fidhbaide,
31] & luibe.

LC1253.13

Ailín .H. Súillebhán, espuc Lessa


p.404


1] móir, quieuit.

LC1253.14

Cuirt do dhenum do Tomaltach .H.
2] Conchobair, espuc Olefinn, a Cill tSheisin in hoc anno.

Annal LC1254

LC1254.0


3] Kl. Enáir for dhardaoin, & seachtmad h-uathad
4] fuirre; xiiii. annus cicli solaris; primus
5] annus decennouenalis cicli; xii. annus indictionis;
6] M.cc.l.quarto.

LC1254.1

Piarrus Pramister, tigerna Conmaicni
7] Dhúna móir, mortuus est.

LC1254.2

Murchad .H.
8] Maoilsechlainn do mharbad do Domnall mac ant Shinnaigh
9] h-I Chatharnaigh isin bliadain sin.

LC1254.3

Iusdís na
10] hErenn do dhul a Saxanaibh.

LC1254.4

Manistir in mBrathar
11] preiciur ag Ath Lethan a Luighne do loscad uile.

LC1254.5

Piarrus Ristubhard, tigerna tShíl Maolrúain, &
12] barún uasal, do marbad la Murchad .H. Maoilsechlainn
13] ar Loch Ribh.

LC1254.6

Sitriuc Mhág Shenlaich do ghabháil
14] do Fhédhlim mac Cathail Croib Derg, & an sen shuilech
15] Mhág Shenlaoich do dhallad dho ar los aimhlessa, .i.
16] aradh ris gur fheallsat fair.

LC1254.7

Rí Saxain do dhul isin
17] Sbáin ar sluaiged in hoc anno.

LC1254.8

Maolbríghde mac in
18] espuic .H. Maoilfhághmhair mortuus est.

LC1254.9

Maolfinnén
19] .H. Beolláin, comarba Droma clíab, mortuus est.

LC1254.10

Donnchadh, mac Donnchadha mic Thomaltaigh, &
20] Amhláibh .H. Bibhsaigh do mharbad a Cluain Conmaicne
21] la Connachtuibh.

LC1254.11

Maghnus .H. Gadra do mharbad tre
22] anfhochain do muinter mic Fedhlim h-I Chonchobair.

LC1254.12

Ri Franc do thoighecht tar ais ó nIarusolem isin
23] Frainc, iar ndenam sidha tri mbliadan idir na Crisdaigib
24] & na Sairisdínibh.

LC1254.13

Bliadain ro mhaith in
25] bliadain sin, co nimad dairmhessa & co nimad
26] lachta, & gach maithesai airchena.

LC1254.14

Ar mór do


p.406


1] thabairt ar macaibh Mic Carrgamna, & ar Mhuinter
2] ter Maoilshinna, do Muinter Ghillcan & do Ghalloibh.

Annal LC1255

LC1255.0


3] Kl. Enair for Aine, & ochtmad dhéc fuirre; xu.
4] annus cicli solaris; secundus annus decennouenalis
5] cicli; xiii. annus indictionis; M.cc.l.quinto.

LC1255.1

Innocentius
6] papa quieuit in Cristo.

LC1255.2

Tomas mac Diarmada,
7] airchidiaconus Olefinn, in Cristo quieuit.

LC1255.3

Aodh mac
8] Fédhlim h-I Chonchobair do dhul a Tír Eogain, & síth do
9] dhenum dhó etir a athair fein & tuaiscert Erenn,
10] & araibhe dho Chonnachtaibh ar eisíth a tuaiscert
11] Erenn ó na athair do thabairt leis do atuaidh, cona
12] nimirghibh, tre lár a derg namad, .i. mec Ruaidri I
13] Chonchobair & Gaill, & ni lamhdhaois in naimde
14] sin acht faircsin int shluaig & na nimircid laimh
15] riú.

LC1255.4

Airdespucoide Chaissil Mhuman do ghabháil do
16] Mac Cerbhaill.

LC1255.5

Teachta Fedhlim h-I Conchobair do
17] dhul dochum ri Sacsan.

LC1255.6

Mathghamain .H. Mannachán do
18] mharbadh ag Buimlinn.

LC1255.7

Airdespuc Tuama, .i.
19] Floirens Mhág Floinn, do dhul tairis soir dagallam
20] righ Saxan.

LC1255.8

Muiris Mac Gerailt do dul tairis a cend
21] righ Sacsan.

LC1255.9

Diarmaid .H. Chuinn & Amhláib a
22] mac do mharbad, & maithi Mhuinteri Gillcan maille
23] friú do mharbad ag Faradhan Mhuighe Tregha, do
24] Ghilla na naom .H. Fergail, per dolum; & a
25] nargain dó iarsin.

LC1255.10

Airdespuc Tuama do teacht in
26] Erinn on rí, & gach ní dar íar dfaghail dó.

LC1255.11

Teachta
27] Fédhlim do theacht in Erind on rí mur an cedna.

LC1255.12

Oirchidechain Enaigh dhúin, .i. .H. Láidigh, quieuit in
28] Cristo.

LC1255.13

Creach mhór do dhenam do Ghalloib ar .H.
29] bFhloinn.

LC1255.14

Conne mhór etir .H. Conchobair & Mac
30] Uilliam Búrc ag tochar Mhónadh Coinneadha, &
31] sith do dhénum dhóibh annsin, & gach dáil imá raibhe


p.408


1] .H. Conchobair do legad leis.

LC1255.15

Iuliana, inghen chomarba
2] Chaillín, & Gilla na noem, mac in chomarba,
3] mortui sunt.

LC1255.16

Brían .H. Neill & tuaiscert Erenn
4] do thoighecht slóiged mór ar Chathal .H. Raighilligh,
5] & docum Chonconnacht h-I Raighilligh, & do
6] impáisiot gan nert gan ghialla do ridis.

LC1255.17

Raghnailt,
7] inghen h-I Fhergail, do éc i ndabaigh fhotraicthi in hoc
8] anno.

Annal LC1256

LC1256.0


9] Kl. Enair for Satharn, & .ix. fiched fuirre; xui.
10] anno cicli solaris; tertius annus decennouenalis
11] cicli; xiiii.anno indictionis; M.cc.l.sexto.

LC1256.1

Flann Mac
12] Floinn, airdespuc Tuama, do h-éc a mBriostoma.

LC1256.2

Ardespuc Bhaile Atha Clíath do h-éc in bhliadain cedna.

LC1256.3

Ruaidri .H. Gádra, righ Slebhe Lugha, do mharbadh dá
13] chairdes Crist fein, .i. Dauid mac Ricaird Cuisín, a
14] fhill & a mebhuil, & a chaislen do brissed in tan
15] sin dó.

LC1256.4

Sloiged adhbhal mhór do denum la Uáter mac
16] Ricaird mic Uilliam Búrc, docum Fedhlim mic Cathail
17] Croib Derg, & docom a mic, .i. Aodh mac Fédhlim, &
18] co mic Tigernáin i Ruairc; & is imchian roime sin
19] ro tinóladh a comlínmhar int slúaig sin an Erinn, oir
20] isedh ro h-airmedh annsin .i. fiche míle ar áiremh
21] aoinfhir; & tangadar na sluag lánmhóra sin go
22] Magh nEó na Sasanach, & assidhe go Balla, &
23] assidhe ar fud Luighne, & ro airgsed Luighne ar gach
24] leith ina timchell; & tancodar co h-Achad Conaire,
25] & do chuirset teachta assin uathaib dinnsoiged
26] Mhuinnteri Raighilligh, & adubhradar riú tocht na
27] coinne go crois Doire chaoin for cinn airtherach Braitshlebhe
28] a Tír Thuathail; & tangadar Muinter
29] Raigilligh co Clachan mucadha for Sleibh an iarain,


p.410


1] & ro impadar Muinter Raigilligh annsin gan
2] choinne d'fhagail ó Ghalloib; & tancotar assin co
3] Soilten ngasán; gurab isin lo cedna sin. .i. dia h-Aoine
4] do shunnradh, & lá fhéle crois tar gach lá, ro thinóil
5] Concobar mac Tigernáin i Ruairc fir Bhreifne &
6] Conmaicne, & an mheid ro fhéd maille friú, fa Aodh
7] hUa Conchobair & maithi Connacht & tshíl
8] Muireghaigh áirchena; & issiad ba ferr ar an
9] slóiged sin, .i. Conchobar mac Tigernáin i Ruairc, .i.
10] ri .H. mBriúin & Conmaicni, & Cathal .H. Flaithbertaigh,
11] & Murchad finn .H. Fergail, & Ruadh
12] in fhedha .H. Floinn, & Flann Mhág Oirechtaigh, &
13] Donn óg Mhág Oirechtaigh, & cuid mhór do tshíl
14] Ceallaig; & tri mic Mic Diarmada, & Diarmaid
15] .H. Flannagáin, & Cathail mac Duarcáin I Eghra,
16] & dá mac Tigernáin I Conchobair, & Gilla na
17] naom h-Ua Taidhg. Rob imdha trá dhógbaid Chonnacht
18] ann ósin amach. Ocus is ann ruc tosach int shlúaig
19] sin for Mhuinter Raighilligh ag Soilten ngasán, &
20] ro lensat iad co h-Alt tighe Mhég Cuirrín. Is annsin
21] ro impadar glasláith Mhuintire Raighilligh frisin
22] slúaig cechtarrdha sin, & tucsat tri madhmanna
23] forra. Is annsin rucsad in sluag mór forra iar
24] marbadh choda día muinter, im Dhiarmaid .H. bFhlannagain,
25] & im Mac Maonaigh, & imm Choicle .H.
26] Choicle, & im shochaide aile, & tancadar uile na
27] sluag chechtarrdha sin go h-Alt na h-élti, & go Doirín
28] cranncha idir Ath na beithighe & Bél in bhealaig,
29] & Coill essa, & Coill airrter for Sleibh in
30] iaruinn; & is annsin ro impádar Muinter Raighilligh
31] go dúr & go dichra, dassáchtach, dicheillid,
32] dosmachtaighthi, anaghaid mic Fheidhlim & inam bói

p.412


1] do Chonnachtuibh maille fris, do dhíghuil a négcórach
2] & a nanbfhorrain forra; & ro ghreis cách dhíbh a
3] muinter a cend a celi, .i. cath .H. mBriúin & Connachtaigh.
4] Is annsin ro erghedair Connachtuigh don
5] leith araill don chath, & rob iadsin an drong dhánata,
6] dhaghthapaid, dhíscir, dhenmnedach; & ro chóirghedar
7] ina laom loindrech, lasamail, lamthapaid iad, &
8] ina cipthi chomhdhluth, chobhsaigh, chenguilti, fan óigri
9] nurrúnta narm laidir, .i. fa Aodh mac Fedhlim mic
10] Cathail Croib Derg. Acht chena bá fergbruth flatha,
11] & ba cobhsaighecht churadh, & ba laochdacht
12] leoman la mac an airdrígh isin lá sin; & ro feradh
13] cath crodha coscorach curata do dhíbh leithibh etorra isin
14] úair sin; ro marbhait & ro gonait sochaide anunn
15] & anall cechtar do dhíbh leithibh. Acht chena ro
16] fágbad ann Concobar mac Tigernáin, ri Breifne,
17] & Murchad finn .H. Fergail, & Aodh .H. Fergail,
18] & Maolruanaidh Mac Donnchada, & daoine
19] imdha eli do lot ar an láthair sin, & drem díbh
20] do dhul dhéc dá ngonaibh ina tighibh, má Murchad
21] fhinn .H. Ferghail, & fá Fhlann Mhág Oirechtaigh,
22] ro marbadh a frithghuin in chatha sin, &
23] sochaide eli maille fris. Acht chena, isedh aderid
24] lucht eoluis an mhor chatha sin, conár fhédsat lathgaile
25] na gassraighe sin, iná milidh in mhór madhma, fechain
26] in aghaid in ard fhlatha, uair do bhádar da rí choinnil
27] ro mhóra ruisclethna ar lassad & ar luamain ina
28] chinn; & ba h-adhfhuath la cách comrádh fris in tan sin,
29] uair do bhai uidhe iomagallmha rias na sluagaibh ag dul
30] a gcend chatha .H. mBriuin, & ro léic a fhochann
31] airdrigh & a ghréch curad óss aird a medhón an mhór
32] chatha, & nir an don reim & don ruathar sin gur

p.414


1] mheabad do cat .H. mBriuin. Cidh tra acht ro marbad
2] ar an lathair sin Cathal .H. Raighilligh, ri Mhuintire
3] Maoilmhórdha & chatha Aodha Finn, & a dhá
4] mac maille fris, .i. Domnall ruadh & Niall, &
5] a derbrathair, .i. Cuconnacht, & tri mic Cathail
6] duibh h-I Raigilligh, .i. Goffraigh, & Fergal, &
7] Domnall; & Annadh mac Domnaill I Raigilligh do
8] marbad lá Conchobar mac Tigernain, & an caoc
9] .H. Raigilligh, .i. Niall, & Tigernán Mag Bhrádaigh,
10] & Gilla Michil Mac Taichligh, & Donnchadh .H.
11] Bibhsaigh, & Maghnus mac Gilladhuibh, & tuilledh
12] ar tri fichtibh do mhaithib a muinntire maroen riú;
13] & ro marbad sé fir dhég dIbh Raigilligh ann bheos.
14] Cath Mhoighe Slecht ar brú Atha derg, ag Allt na
15] hellti, ós Bhealaigh na beithighe, ainm in catha sin.

LC1256.5

Mor sluaigedh eli la Fedhlim .H. Conchobair & la
16] a mac, .i. Aodh na nGall, & Connachta maille friú,
17] & Conn mac Tigernain & fir Breifne maroen
18] fris, taréis in chatha sin; & rangadar imorro an
19] dá shlúag sin co Loch an tréin, & tiaghuid fo cheallaib
20] na Bréifne acht Fidhnacha namá, & do chlóiset tar
21] a nais día tighibh go mbraighdibh fer mBreiffne leó, .i.
22] Méic Fhiachrach & Meic Thigernain, & Méig
23] Shamradáin, & meic Airt I Ruairc; & tucadh na
24] braighde sin a laim i Ruairc, .i. clann na taoisech h-í sin;
25] & tuc Mág Shamhradhain & mac Airt h-I Rúairc
26] a mbraighde féin dOedh na nGall. Téid uathad
27] marcslúaig, & begán coisigib & sersenach do
28] Mhuinter I Ruairc do chuartugad feruinn Mhuintire
29] Mailmhórdha, oir do h-innisedh dO Ruairc daine broghda
30] Mhuinteri Raighilligh do timrugad a bfhuaradar do shocraide
31] shersénach Ghall & Ghaoidel an aoin ionadh;


p.416


1] & a teacht do chuartochad Muinteri Mhaolmhórdha,
2] & dochum Mheic Fhiacrach ar creich. Dála Muinnteri
3] Raigilligh, imorro, do rala da chéli iad & muinter
4] h-I Ruairc a bFarrnacht, & ód conncodar aighthi a
5] cheli do mheabad do Muinter Raigilligh & siad tri
6] cóirighthi commóra. Ni h-edh amháin, acht ro marbadh se
7] fir dhéc ar fhichid dibh ar an láthair sin, & ochtar
8] díbh sidhéin ar araibh slonnadh Muintire Raigilligh, fo
9] Amhláib .H. Raighilligh, & fo Aodh mac Cathail h-I
10] Raigilligh, & tancodar muinter h-I Ruairc dia
11] tighibh co subach somenmnach, gan brón gan breisium.
12] Conchobar mac Tigernáin h-I Ruairc, ri Breifne, &
13] Gilla na noem Mhag Shamradháin, & Macraith mac
14] Tigernáin Mic Conbuidhe, & Mac ina h-oidhche Mhág
15] Dhorchaidh, & Cathal Mhág Rághnaill, & mic
16] sigh & tuissech .H. mBriuin cona socraide, do teacht
17] go Fídhnacha a coinne Domnaill h-I Raigilligh, & ro
18] lensat é ass an gcoinne sin, & ro mharbhsat a mac
19] gradhach, .i. Annadh .H. Raighilligh, & Gilla Isa mac
20] an Crottaigh, & sochaide maille friú; & tucsat
21] chreich mhóir o Cruachan O Cúbhrán ar ná bhárach .i. la
22] fhéli Brenainn, & ro airgset an tir rompu alle go
23] Fidhnacha Moighe Réin. Acht chena fa bainne ría
24] bfrais do Muinter Raighilligh an lá sin, oir ro fáss
25] annsidhé tosach imnidh & uilc mhóir orra osin amach,
26] oir ro chuirsiot teachta dinnsoiged Gall in tan sin, .i.
27] dochum Mic Uilliam Búrc & Mic Goisdelb, do mhilled
28] Connacht & na Bréifne. Dála Ghall, imorro, ro

p.418


1] tinoilset slúag ro mhór, & tancadar co Céis
2] Chorainn, & ro ghabhsat longport ann, & ro
3] bhadar forgla sechtmhuine annsin, & ro aircsiot
4] cealla an Chorainn uile. Dala Muintire Raighilligh,
5] tancodar rempa co Loch Aillinne go port na h-innsi
6] darab ainm an Fhuarchossach ar Loch Aillinne; &
7] ni thangadar Gaill isin ionadh choinne sin ar egla Aodha
8] h-I Conchobair, do bhí an tansin a Cill tShéisin an
9] Uachtar thíre, ag ésdecht ris na sluagaibh sin anoir
10] & aniar, & ag á fhechain cia dhíbh ara tibhredh ammus.
11] Dála Aedh h-I Conchobair, ód chuala Muinter Raighilligh
12] do theacht annsin, issí comairle do róine sé féin, &
13] .H. Ruairc maille fris intan sin, .i. a neich & a
14] néidigh d'fhágbháil a Cill tShéisin, & dul dóibh pfein
15] dia cois tar Sínuinn soir, do thabairt ammuis ar
16] Muinter Raighilligh; & do chuadar is na h-enghaib,
17] & ro leigsiot rutada & sersénaigh rempu do
18] bhreith ar Muinter Raghilligh, ut supradiximus. Ro
19] impádas Gaill día tighibh iarsin, & ro baoi int espuc
20] .H. Maicín ag bádhad a conneall im nóna comdhorcha
21] fér re fidhbad. Aghaid fheile Crois, immorro, ro
22] madhmaighed Muinter Raigillig, & is annsan
23] ionadh a tucadh an tachor sin do bhái Aodh .H.
24] Conchobair an oidhche sin, & ro díchendadh Muinnter
25] Raigilligh ar na bhárach lais isin ionadh sin, & tuc
26] a cinna docum Fedhlim co Dún Aille iar mBádhna.

LC1256.6

Iusdís do thoighecht an Erinn ó ri Saxan do-certugad
27] ferainn na bErenn edir bharúnaibh & rideribh na


p.420


1] hErenn. Conne do dhenum don Ghiúsdís & dAodh
2] .H. Conchobair ag Rinn dúin, & síth do dhénum re
3] cheli, & gan laghdugad criche na ferainn do dhenum
4] ar .H. Conchobair in fad budh giúsdís eisiom in Erinn.
5] Aodh mac Fedhlim i Conchobair dargain ferainn mic
6] Ricaird Cuissín a ndíghailt h-I Ghadra do marbad
7] dhósam; & ro scoeil a chaislén iarsin, & ro marbh
8] araibhe do dhaoinibh ann, & ro ghabhustar Loch Techet uile.
9] Raghnall mac Branáin, dux Corcc Achlann, mortuus
10] est.

LC1256.7

Creach mhor la Mac Uilliam Búrc ar Ruaidri
11] .H. bFhlaithbertaigh, gur airgesdair Gno mhór, & Gnó
12] bheg, & gur ghabhustar Loch Oirbsion uili iarsin.
13] Conne mhór ag Aodh .H. Chonchobair & ag Ióan de
14] Uerdún, ag Ath Líag na Sinna, in hoc anno. Sitreac
15] Mhág Shenlaoich do éludh, & a dhul co mainisdir
16] na Búille ar comairce an uird.

LC1256.8

Donncathaigh Mhág
17] Shenloich do ég a mainisdir na Búille in hoc anno.

LC1256.9

Ath Luain & Dúin Daighre do loscad an aon lo isin
18] mbliadhain sin.

LC1256.10

Gilla an choimdedh .H. Cinnfhaoladh, .i.
19] ab Enaigh dhúin, quieuit.

LC1256.11

Ab na Trinoide a Tuaim, .i.
20] .H. Giollaráin, quieuit.

LC1256.12

Cogad mór do eirghe edir
21] Aodh .H. Conchobair & Conn mac Tigernáin h-I
22] Ruairc, ger maith, a cumann conuige sin.

LC1256.13

H. Ruairc
23] do dhul a gcend Ghall, & síth ar leith do dhenum dhó
24] féin gan ched d'Fheidhlim .H. Conchobair na dhá mac.
25] Creach mhor do dhenum do Aodh .H. Conchobair ar .H.
26] Ruairc an chédaoin ria Nodluic mór, & do-rónsat
27] síth iarsin.

Annal LC1257

LC1257.0


28] Kl. Enair for Luan, & .x. uathad fuirre; xuii.
29] anno cicli solaris; quarto anno decennouenalis cicli;
30] xu. indictionis; M.cc.l.uii.

LC1257.1

Conn mac Tigernáin h-I


p.422


1] Ruairc do dhul a tech h-I Conchobair & a mic,
2] & síth dhenum dho friú; & a mbreth fein
3] do thabairt dóibh dferann na Breiffne, & Cloch
4] Innsi na torc ar Loch Finnmhuighe do thabairt dhóib
5] dhó, & lucht coiméta do chur innti dAodh mac
6] Feidhlim mic Cathail Croibh Derg.

LC1257.2

Cathal cuirrcech,
7] mac Aodha, mic Cathail Croibh Derg, & Aodh mac
8] Conchobair mic Aodha mic Cathail Croib Derg, do
9] dhalladh le h-Aodh mac Fedhlim mic Cathail croibderg
10] abfhioll, dar sárugad laoch & chleirech &
11] mhionn Connacht, tre thnúdh & formad, in hoc
12] anno.

LC1257.3

Conn mac Cathail h-I Raighilligh, táissech
13] Mhuinntire Maoilmhórdha, do ég.

LC1257.4

Cloch Innsi na
14] torc ar Loch Finnmhaighe do loscad dUa Ruairc, &
15] lucht a coiméta do leigen ar a breithir aisde dhó.

LC1257.5

Sitrec mac Ualghairg h-I Ruairc do righad do Aodh
16] .H. Conchobair, a gcend Conchobair mic Tigernáin h-I
17] Ruaircc, & Sitriuc mac Ualghairg do mharbad do
18] Dhomhnall mac Conchobair mic Thigernain h-I Ruairc
19] goirid íar ná ríghad.

LC1257.6

Muiris Mac Gerailt mortuus
20] est in hoc anno.

LC1257.7

Coinne do dhenum re Giúsdís na
21] hErenn & re Mac Uilliam Búrc, & re maithibh
22] Gall Erenn áirchena, in Ath Luain, do Fhedhlim mac
23] Cathail Croib Derg, & síth do dhenum dhóibh díbhlínaibh.

LC1257.8

Crech mhór do dhenum dhAodh .H. Conchobair ar .H.
24] Ruairc fá cháisc. Maolpádraic Mac h-Eli, airchindech
25] Chille h-Alaidh, do mharbadh. Caisléin Chaoil uisci do
26] legadh la Goffraidh .H. nDomhnaill & la Cenél
27] Conaill; & lucht a coiméta do mharbadh. Ua
28] Domnaill & Cenél Conaill do theacht go Sligech,
29] & morán do Ghalloibh in bhaile do mharbad dhóibh, &
30] an srátbhaile do losgud leó, & crecha móra do
31] bhreith dhoibh a Cairbre; & na Gaill dia lenmain


p.424


1] go Credrán Choluim Chille ar Ros Géidhe a crích
2] Chairbri; & maidhm do tabairt ar na Galloibh
3] annsin; & .H. Domhnaill do ghuin ann; & acht
4] muna ghabhdaois a ghona greim dUa Dhomnaill do biadh
5] maidhm forra go Muaidh; & do iompúdhsad día tighibh
6] iarsin ar aba ghona h-I Dhomnaill.

LC1257.9

Mainisdir Mhuire
7] i Ros Chomáin do choisecrad do Thomaltach .H. Conchobair
8] dona Braithribh preiciur.

LC1257.10

Cairt do thabairt o
9] righ Saxan do Fhedhlim .H. Conchobair ar chóig triúcha
10] an righ.

LC1257.11

Cocad mór edir Conchobar .H. m-Bríain &
11] Gaill na Muman, & ár mór do thabairt dUa Bríain
12] for na Galloibh, & creach mhór do dhenum do Thadhg
13] .H. Bhriain orra bheoss. Mac Domnaill Connachtaigh
14] h-I Briain do mharbadh la Galloibh bheos. Ar mór do
15] thabairt ar Ghalloib Ulad do Mac Duinnslebe.

LC1257.12

Conchobar
16] mac Tigernain h-I Ruairc, ri Bréifne, do
17] mharbad ag Ath na failme do Ghilla Bheruigh .H. Lamhdhuibh,
18] do óglaoch dia mhuinter bhudhéin, & do mhuinnter
19] Mhatha h-I Raighilligh, a bfheall.

LC1257.13

Cathal .H. Mandacháin
20] mortuus est a.ui. challaind Decimbir.

LC1257.14

Fidhnacha do
21] shárugad do Aodh miac Feidhlim h-I Conchobair im a
22] crodh, .i. ced bó.

LC1257.15

Muiredhach mac Maoilbhrighde h-I
23] Fhaircheallaigh, comarba Maodóic, quieuit.

LC1257.16

Creach
24] mhór do dhenum ar Mhág Shamhradhain do mhuinnter
25] Aodha mic Feidhlim h-I Conchobair.

LC1257.17

Tomass .H. Maoilchíarain,
26] saoi Erenn, quieuit.

LC1257.18

Raghnailt, ingen h-I
27] Ferghail, quieuit.

LC1257.19

Gillapadraic Mhág Fhiacrach do
28] dhallad la Matha .H. Raighilligh in hoc anno.


p.426

Annal LC1258

LC1258.0


1] Kl. Enáir for mhairt acus .xxi. fuirre; xuiii. anno
2] cicli, solaris; quinto anno decennoueenalis cicli;
3] primus annus indictioinis; M.cc.l.octauo.

LC1258.1

Uátér dé
4] Sálerna, .i. airdespuc Túama, & decánach mór
5] Lundainne, do ég a Saxanaibh isin mbliadain sin; &
6] an bliadain remhe sin do toghad lá righ Saxan h-é.

LC1258.2

Tomaltach .H. Conchobair, .i. espuc Oilefinn, do thogha
7] na airdespuc a Tuaim in hoc anno.

LC1258.3

Goffraidh .H.
8] Domnaill, righ Thíre Conaill, .i. lochrann adhanta
9] einigh & engnuma, chogaid & chosnuma an chúigidh
10] uile eisidhéin, d'fhagail bháis do gháibh chró chath Credráin;
11] & nir bhó bas íar mílaochus acht ég iar mbuaidh for
12] a bhidhbaduibh. Domnall .H. Domnaill do righad na
13] ionadh; & tucsat Cenél Conaill uile braighde &
14] tigerntus dó.

LC1258.4

Domnall mac Conchobair mic Tigernáin
15] i Ruairc, do bhoi a mbraighdenus tar cend a athar
16] ag Feidhlim h-Ua Conchobair & agá mac, do légadh
17] amach dhoibh, & righe na Breiffne do thabairt dó a
18] ninad a athar.

LC1258.5

Loinges mór do thocht a h-Innsibh
19] Gall la Mac Somairle, & do ghabhsat timcheall
20] Erenn thíar a Conmaicne Mara, & do shlatsat long
21] chendaighe annsin fa na h-uile mhaithessaibh, edir fhion
22] & édach, & umha & iarunn. Sirriam Connacht,
23] .i. Siúrtán dEissétar, do dhul coblach mór do Ghalloib
24] for muir andeoidh Mic Somairle & na loingsi do
25] roine slat na luinge cennaigh. Is annsin do bhói Mac
26] Somairle ar oilén mara, & a longa a tir aca ann;
27] & ód conncodar cobhlach ant shirriam chuca, téid
28] Mac Somairle na éidedh & ina chulaid chatha &
29] comlainn, & do chúaid a mhuinter maille fris ina
30] néidedh an tain sin. Dala int sirriam, imorro, o ranic
31] ant oilén do chuaidh a tír co h-ullam, & an mheid fá


p.428


1] hullam leis dona Galloib. Cidh tra acht, ro freasladh
2] & ro fritháiledh ain sirriam la Mac Somairle cona
3] mhuinnter. Ro marbad an sirriam annsin fo cedóir,
4] & Piarrus Accabard maille fris, .i. ridire ro
5] maith día mhuinnter, & daoine maithe eli maille friú.

LC1258.6

Ro impó cabhlach na nGall iar sin, iar marbadh an neoch
6] dobb ferr acu, & do imthigh Mac Somairle co h-aithessech,
7] édalach, iar mbuaidh gcoscair, dia thír féin íar
8] sin.

LC1258.7

Coinne mhór ag Aodh .H. Conchobair, .i. mac Fédhlim
9] mic Cathail Croibh Derg, & ag Tadhg .H. Bríain maille
10] fris, a Caol uisce, re Brian .H. Néill, & sith do
11] dhenum dhoibh re chele, & righe do thabairt do Briain
12] .H. Neill for Ghaoidelaibh Erenn; & tuc mac Fédhlim
13] braighde do Briain .H. Neill, & braighdi Mhuinteri
14] Raighilligh & .H. mBriuin uile, ó Chenannus go Druim
15] chliabh, dAodh .H. Chonchobair annsin.

LC1258.8

Matha mac Gilla-ruaidh
16] h-I Radhuibh, .i. an máighisdir, do ég isin mbliadain
17] sin.

LC1258.9

Macraith Mhág Tigernáin, dux Teallaigh Dunchada,
18] do mharbadh la Domnall mac Conchobair mic
19] Tigernain h-I Ruairc. Is annsin ro bhensad fir
20] Breifne & Connachta uile a righe don Domnall sin
21] mac Conchobair, & ro mharbhsat Teallach Dunchada
22] a derbrathair, .i. Cathal mac Conchobair mic Thigernain
23] h-I Ruairc, & tucsat fir Breiffne & Connacht
24] righe .H. mBriuin do Art mac Cathail riabhaigh
25] i Ruairc.

LC1258.10

In manach .H. Cuirnín, .i. sói crabadh, quieuit.

LC1258.11


26] Brian Mhág Shámhradáin, dux Theallaigh Eachach, do
27] mharbad la Connachtaibh.

LC1258.12

Cocad mór idir Ghalloib &
28] Conchobar .H. Briain, dar loisced Ard Rathain &
29] Cill Cholgan, & sraid bhailte & arbanna imdha
30] ar gach leth.

LC1258.13

Tomás .H. Birn mortuus est.

LC1258.14

Coinne
31] mhór edir Ghalloib & Ghaoidelaibh Erenn a négmuis
32] Fheidlim h-I Conchobair, a Mullach Laighide, & sith


p.430


1] do dhenum etorra.

LC1258.15

Gillacrisd .H. Carmacán, degánach
2] Oilefinn, quieuit.

LC1258.16

Ardghal .H. Conchobair, .i. mac Comarba
3] Comáin, quieuit.

LC1258.17

Cuirt in espuic a nOilfinn,
4] & cúirt Chille Séisin, do sgaoiledh do Aodh .H. Conchobair
5] in hoc anno.

LC1258.18

Amhlaoibh mac Airt h-I Ruairc,
6] .i. rí Breiffne o shliabh síar, do ég in hoc anno.

Annal LC1259

LC1259.0


7] Kl. Enáir for Cedaoin, & aile uathad fuirre; xix.
8] anno cicli solaris; ui. anno Deconnouenalis cicli;
9] secundo anno indictionis; M.cc.l.ix.

LC1259.1

Tomaltach, mac
10] Toirrdhealbaigh, mic Maoilsechlainn h-I Conchobair, do
11] thoighecht óin Róimh an bhliadain sin, iar tabairt gráidh aird
12] espuic fair a cúirt an phapa, & paillium do thabairt
13] lais cuige fein, & sochair imdha don egluis áirchena.

LC1259.2

Cormac .H. Luimlin, espuc Chluana ferta Brénainn,
14] & aird egnaidh na h-Erenn, & senoir naom, quieuit.

LC1259.3

Aodh .H. Conchobair do thabairt ionaidh Amláimh do
15] Art bheg mac Airt h-I Ruairc. Art mac Cathail
16] riabhaig I Ruairc do ghabáil dAodh .H. Conchobair. Aodh
17] .H. Conchobair do dhul go Doire Choluim Chille do
18] thabairt inghene Dubhghaill Mic Somairle, & ocht
19] fichit óglaoch máraon ría, & Ailín Mac Somairle
20] maille friú. Cathal Mac Conshnama, taoisech Mhuinntire
21] Cináith, do dhalladh la h-Aodh .H. Conchobair, &
22] braighde Domnaill I Ruairc do dhalladh leis, .i. Niall
23] mac Donnchadha & Brian mac Neill, isin bliadain
24] cedna. Coinne etir Aodh .H. Conchobair & Brian
25] .H. Neill ag Daiminis for Loch Eirne, & síth Domnaill
26] h-I Ruairc do dhenum re h-Aodh .H. Conchobair, &
27] sighe na Breiffne do tabairt dó.

LC1259.4

Taichlech Mac
28] Diarmada mortuus est.

LC1259.5

Milidh Mac Goisdelbh mortuus


p.432


1] est.

LC1259.6

Gillebert Mac Goisdelbh do ghábail la h-Aodh
2] .H. Conchobair, & Sliabh Lugha do arguin dó uile.
3] Leigter amach é iar sin, & gabhthar a tri mic a
4] mbraighdenus tar a chend.

LC1259.7

Flann ruadh .H. Floinn
5] taoisech Shil Mhaolruain, & Donnchadh .H. Floinn
6] do ghabháil dAodh .H. Conchobair, & Síl Mhaolruain
7] do arguin dó uile.

LC1259.8

Sidhraidh .H. Baighill, .i. taoisech na
8] Tri Túath, fer beodha deigh einigh, do mharbadh dia
9] braithribh fein a bfhioll in hoc anno.

LC1259.9

Tadhg .H. Briain, .i.
10] adhbar righ Muman, mortuus est.

LC1259.10

In Gilla cam Mac
11] Gillacharán
, sái indána & léighinn, in Cristo
12] quieuit.

Annal LC1260

LC1260.0


13] Kl. Enair for dhardaoin, treas dec fuirre; xx. anno
14] cicli solaris; uii. anno Decennouenalis cicli; iii. anno
15] indictionis. M.cc.lx.

LC1260.1

Aodh .H. Conchobair do dhul isin
16] tuaiscert docum Briain h-I Neill, & morán do
17] mhaithibh Connacht maille fris. Ua Neill & Cenél
18] Eogain & Aod .H. Conchobair dho dul dibhlínaibh go
19] Dún dá lethghlas, a coinne Ghall. Maidhm adhbail do
20] thabairt do Ghalloibh Dúin forra, & Brían .H. Neill,
21] .i. rí Gaoidel Erenn, do mharbad a gcath Druma
22] derg ag Dún dá lethghlas. Ro marbadh ann Domnall
23] .H. Cairre, & Diarmaid Mag Lachlainn, & Maghnus
24] .H. Cathán, & Cian .H. h-Ineirghe, & Donnsleibhe
25] Mhág Cána, & Aodh .H. Cathán, & Muircertach
26] .H. Cathán, & Conchobar .H. Duibhdhirma, & Aodh
27] .H. Duibhdhírma a mac, & Amlaim .H. Gairmleghaigh,
28] & Cú Uladh .H. h-Anluain, & Niall .H. h-Anluain.
29] Acht atá ní chena, ro marbadh .u. fhir dhéc do mhaithibh
30] Muinnteri Cathán ar an láthair sin. Ro marbad dono
31] do Connachtaibh isin cath láthair cedna sin Gilla Crist,
32] mac Concobair, mic Cormaic, mic Tomaltaig mic
33] Diarmada, & Cathal mac Tigernáin h-I Conchobair,
34] & Maolruanaidh Mac Donnchada, & Cathal
35] mac Donnchada mic Mhuircertaigh, & Aodh mac


p.434


1] Muircertaig fhinn, & Tadhc mac Cathail mic Briain
2] HI Maoilruanaidh, & Diarmait mac Taidhg mic
3] Mhuiredhaigh mic Thomaltaigh h-I Mháilruanaidh,
4] & Conchobar Mac Gilla Erráith, & Tadhg mac Cein
5] h-I Ghadra, & Gilla Beraigh .H. Cuinn, & Carrthalus
6] mac an espuic h-I Mhuiredhaigh, et alii multi nobiles
7] et ignobiles.

LC1260.2

Sluaiged la Mac Uillliam Búrc docum
8] Fheidhlim h-I Conchobair, go tánic go Ros Chommán,
9] & do leig creach a gCrúmhthonn, gur airg Clann
10] Aodhagáin; & do leig crech eli a Tír Mhaine, gur
11] airg morán do mhuinnter an espuic, oir ro bhador ag
12] Purt Airenach in tan sin. Ro airgset Ros Comán, &
13] ro mhillsiot a h-arbar; gidhedh nir lamhsat dul sech Ros
14] Comáin sios don dul sin, óir do bhói Feidhlimh .H. Conchobair
15] & a mac, .i. Aodh na nGall, is na Tuathaib, &
16] ba Connacht ar a cul isin díthruibh; conidh h-í comairle
17] do ronsat díbhlinaibh sith do dhénum re roile, & Mac
18] Uilliam do fhilledh dia thigh íarsin.

LC1260.3

Sluaiged mór la
19] Mac Muiris a Tuadhmhumain docum Conchobair h-I
20] Bhríain, go tarla .H. Briain ar a gcinn ag Coill Berráin,
21] & do erghedar Túadhmhumha dhaibh dá gach leith isin
22] choilligh, & ro madhmaighed na Gaill annsin, & ro
23] marbad ann Dauid Prindercás, .i. ridire ro uassal,
24] & do marbad an Failgech & persún Arda
25] rathain, & Tomáss Báróid, et alii multi.

LC1260.4

Aluxandair
26] pápa quieuit in Cristo.

LC1260.5

Aprahám .H. Conalláin,
27] espuc Arda Macha, quieuit.

LC1260.6

Robín Laighleis do ég
28] Domnach cásc an bhliadain sin.

LC1260.7

Maghnus Mac Oirechtaigh
29] do mharbad do Domnall .H. Fhlaithim in hoc anno.

LC1260.8

Loclainn mac Amhláibh mhic Airt h-I Rúairc, &


p.436


1] Tigernan a derbrathair maille fris, do mharbad la
2] hAodh .H. Conchobair, iar ná tinnlucad do Domnall
3] mac Neill mic Chonghalaigh h-I Ruairc. Domnall, mac
4] Conchobair, mic Tigernáin h-I Ruairc, .i. rí Breifne,
5] do mharbad la Teallach nDúnchada per dolum, &
6] Muircertach, mac Conchabair, a derbrathair eli, do
7] marbad lá h-Aodh .H. Conchobair iarsin. Art beg mac
8] Airt h-I Ruairc do marbadh la h-Aodh .H. Conchobair mar
9] an cedna. Tadhg dubh, mac Neill mic Conghalaigh, do
10] mharbadh la Maoilsechlainn mac Amhláib mic Airt.
11] Crech mhór la h-Aodh .H. Conchobair ar Thuath Rátha,
12] dár marbadh Conchobar mac Branáin, dux Corc Achlann,
13] & Muirchertach .H. Maonaigh, & mac Briain
14] h-I Fhallamain, et alii multi.

LC1260.9

Crech mhór do dhenum
15] do Mac Muiris ar .H. nDomnaill, & drem do
16] mhuinnter h-I Domnaill do bhreith forra a mBendán
17] Brechmhuighe, & dream do loscad dhibh annsin, &
18] drem eli dho mharbad. Longport Conchobair h-I Cheallaigh
19] do loscad do dhreim do muinter Aodha h-I Conchobair.

LC1260.10

Cinaoth .H. Birn, .i. prióir Chille móir, quieuit.

LC1260.11

Crech
20] mhór do dhenum dUa Domnaill ar Mac Muiris, gur
21] airgesdar Cairpri uile.

LC1260.12

Grádha espuic do thabairt do
22] chomharba Pádraic ar Maoilseachlainn .H. Conchobair,
23] ag Dún Dealgain.

LC1260.13

Sitrec Mhág Sheanláich do
24] marbadh an Ath Luain do Dhonncatha Mac Oirechtaigh,
25] & do Thomaltach Mac Oirechtaigh.

LC1260.14

Eóan dé
26] Uerdún do thocht an Erinn in hoc anno.

LC1260.15

Maolfinnén
27] .H. Mithighén quieuit.

Annal LC1261

LC1261.0


28] Kl. Enair for shatharn, & cethar fiched fuirre;
29] anno Domini M.cc.lx.primo; xx.i.anno cicli solaris;
30] octauo anno cicli lunaris; quarto aiino indictionis.

LC1261.1

Sé cleirigh dhéc do mhaithibh chleirech Chenél Conaill fá


p.438


1] Chonchobar .H. bFergail, do mharbadh la Conchobar
2] .H. Neill & la Cenel nEogain, a nDoire Choluim
3] Chille.

LC1261.2

Conchobar .H. Neill do marbad fo cedóir, tre
4] fhirtaib Coluim Chilledh, la Domnall .H. mBreisléin,
5] taoisech Fánad.

LC1261.3

Aodh mac Maoilsechlainn h-I Conchobair
6] chobair do marbadh do Mhaolfhabhaill .H. Eidhin.

LC1261.4

Cocad
7] mór & uilc iomdha do dhenum do Fhínghin mac Domnaill
8] Mhég Carrthaigh, & dá braithribh, ar Ghalloib
9] isin mbliadain sin.

LC1261.5

Sloiged mór la Clainn Gerailt a
10] nDesmhumain, dinnsoiged Mhég Carrthaigh, & do
11] innsoigh Mág Carrthaigh iadsum, & tuc maidhm
12] forra; & do marbhadh ann mac Tomás, Eoan proprium
13] nomen, & a mac, & cóig ridire dhéc
14] maille friú annsin, & ocht mbarúin mhaithi maille
15] riú, & gillaidh óga imdha, & sersénaigh dhíáirmhidhthi
16] osin amach; & ro marbad an Barrach mór ann
17] bheós. Finghin Mhág Carrthaigh do mharbhadh lá Galloibh
18] iar sin, & ríghe Dessmhuman do ghabháil dá dherbráthair,
19] .i. don aithchleirech Mhágh Carrthaigh, dia éis.

LC1261.6

Airt mac Cathail riabaigh h-I Ruairc dó éludh o Aodh
20] .H. Conchobair, & taoissigh na Breifne & Conmaicne
21] do thabairt righe na Breiffne dhó.

LC1261.7

Mac Fheoruis
22] do shárugad tempail mhóir Fheichin an Es dara, gur
23] marbh cóiger do Luighnibh ann, im Cathal .H. nEghra.
24] Crech la Domnall .H. nEaghra for Chlainn Fheoruis na
25] éruic sidhein, gur marbh Seiffín Mac Fheoruis, &
26] an tatcluig tuc sé a tempall Essa dara issé ro bhói
27] imó chend ag á marbadh.

LC1261.8

Brian ruadh .H. Briain do
28] loscud, & do scaoiledh chaissléin h-I Chonaing, &


p.440


1] do marbhadh a raibhe do dháinibh ann.

LC1261.9

Caisslen do
2] tóirinnedh ag Eóan dé Uerdún a Moigh Duma a
3] Muinntir Ghillgán in hoc anno.

LC1261.10

Longport Aodha h-I
4] Conchobair ag Snám in redaigh do loscud dona Breiffnechaibh.
5]

LC1261.11

Loscud Chluana suilinn, .i. longpurt Fedhlim
6] h-I Conchobair.

LC1261.12

Mac Aodha h-I Chonchobair do thabairt
7] ar altrom dArt .H. Ruairc.

LC1261.13

Creach mhor lá h-Aodh
8] .H. Conchobair isin mBreifne go rainic Druim lethan,
9] & córtus madhma do thabhairt ar bhlaidh dia rútadhaib,
10] gur marbadh sochaide gan bheith suaichnidh dhíbh.

LC1261.14

Gilla
11] Crist mac Edna h-I Maoilchiaráin, taoisech Mhuinteri
12] Mhaoilchiarain & Theallaigh Chonghusa, mortuus
13] est.

LC1261.15

Aodh buidhe .H. Neill expulsus est, & Niall
14] cúlánach .H. Neill do rigad na ionad.

LC1261.16

Niall .H. Gairmleghaigh,
15] taoisech Chenél Móáin, mortuus est.

Annal LC1262

LC1262.0


16] Kl^ Enáir for Domnach, & cúiged uathad fuirre;
17] anno Domini M.cc.lxii; xx.ii.anno cicli solaris; nono
18] anno cicli lunaris; u. anno indictionis.

LC1262.1

Maoilsechlainn
19] mac Taidhg h-I Conchobair, espuc Shíl Muiredhaigh,
20] mortuus est.

LC1262.2

Slóiged adhbail la Galloibh Erenn
21] docum Fheidhlim mic Cathail Croib Derg, & dochum a
22] mic, .i. Aodh na nGall, gur chuir .H. Conchobair urmhor bhó
23] Connacht a Tír Conaill ar teiched na nGall; & do
24] bhí sé fein an Inis Saimhér ar cúl a bhó & a mhuinnteri.
25] Dála Gall, imorro, tánic Mac Uilliam Burc tar tochur
26] Mhónaidh Coinnedha aníar, & sluag mór maille
27] fris, go h-Oilfinn, & Giúsdís na h-Erenn & Eóan
28] de Uerdúin tar Ath Luain anoir go Ros Comán; &
29] do leigedar creacha móra amach a gCenél Dobhtha
30] mic Aonghusa, gur airgedar an mhéid ro an tar éis


p.442


1] h-I Conchobair a Connachta don duladh sin; & do
2] thoirnedar inad caisslein a Ross Comáin don toisc sin.
3] Dala Aodha h-I Conchobair, imorro, ro tinoil sídhein slúag
4] mór, & ro airgesdar Gaill iarthar Connacht uile,
5] ó Mhuigh Eó na Saxanach & ó Bhalla aníar, &
6] ro loisc a mbailti & a narbhanna osin go Sliabh Lugha,
7] & ro marbhusdar daoine imdha etorra sin. A h-aithle
8] na gcreach mór sin do dhenum dhó, do chuir a mic righ &
9] táissich uadh an uachtar Connacht, gur loiscset &
10] gur airgset ó Thuaim dhá ghualann co h-Ath luain, &
11] ro marbhadar ina bfhuaradar do dhaoinibh etorra sin
12] uile.

LC1262.3

Domnall .H. Mannacháin do marbadh do macaibh
13] Ruaidhri & Taidhg h-I Conchobair.

LC1262.4

Dála Gall,
14] imorro, do chuiredar techta uatha dochum h-I Conchobair
15] & a mic, do thaircsin tshidha dhóibh. Tanic imorro Aodh
16] .H. Conchobair a coinne Ghall íarsin co h-Ath dhoire
17] Chuirc, & do-rónsat síth annsin, & do chúaid an
18] oidhche sin a tech Gall gan braighe gan edire tar éisi;
19] & do bhi an aon ionadh & an aon leabaid re Mac
20] Uilliam Burc an oidhche sin go subach somenmnach;
21] & do imthighset Gaill ar a bhárach tar éis ant shídha
22] sin do dhenum dhóibh.

LC1262.5

Crech mhór do dhenum do Ghalloibh
23] na Midhe ar Ghilla na naom .H. Fergail, ar thaoisech na
24] hAnghaile, & a oirecht fein do dhul uadh anucht Ghall,
25] & athtaoisech do dhenum dhoibh dhe, & taoisech do
26] dhenum do mac Murchada charraigh h-I Fergail ina
27] chend. Uilc iomdha do creachaib & do greassaib,
28] dúrrthaib & dairgnibh, & do mharbhthaib, do dhenum
29] do Gilla na naom .H. Fergail ar Ghalloib an bhliadain
30] sin, & a thaoisighecht & a thigerntus fein do
31] chosnum ar égin dó, & mac Murchada charraigh do
32] dhíchur ar in tír amach dhó.

LC1262.6

Sloiged la Mac Uilliam
33] Búrc & la Galloibh Erenn a nDesmumain, dinnsoiged


p.444


1] Mhég Cárrthaigh, go rangadar an Mhangartach Locha
2] Léin, & ro marbad Geralt Róitsi annsin lá Mág
3] Carrthaigh; & a dúbhrad gur bhé sin an treass barún
4] is ferr do bhí an Erinn. Ocus dobé sin ant áithes co
5] nanaithes do Dhessmhumain, oir ro marbad mac Domnaill
6] ghuit Meg Carrthaigh isin lá cedna sin, .i. Cormac
7] mac Domhnaill, & rob esbhadach Gaill & Gáidhel
8] an lá sin fon Mangartach.

LC1262.7

Comarba Patraic do
9] theacht an erinn in hoc anno.

Annal LC1263

LC1263.0


10] Kl. Enáir for Luan, & seisedh dhéc fuirre; anno
11] Domini M.cc.lxiii.; xxiii. anno cicli solaris; x. anno
12] cicli lunaris; ui.anno cicli Indictionis.

LC1263.1

Donn
13] .H. Breisléin do marbadh la Domnall .H. nDomnaill
14] a gcúirt an espuic a Raith Bhoth, a bfheall.

LC1263.2

Sluaiged
15] la Mac Uilliam Búrc dinnsoiged Fheidhlim h-I Conchobair,
16] & dinnsaiged a mic, go rangadar Ross
17] Comán, & ro theichset Siol Muireghaigh rompu a
18] tuaiscert Connacht, & ní bfuaradar Gaill crecha
19] na edáil don dul sin. Donnchad .H. Floinn &
20] Tadhg a mac dinnsoiged droinge dont shlúaigh sin, &
21] do marbad ced díbhsin edir mhaith & saith, fo Aidín
22] Ruitsél & a mac, & fo .u. macaibh Chonconnacht
23] hI Conchobair, et alii multi; & an sluag do impó
24] fó mhéla dia tighibh iarsin.

LC1263.3

Tomás .H. Ceallaigh, espuc
25] Chluana ferta Brénainn, quieuit in Cristo.

LC1263.4

Ebhdhonn,
26] rí Lochlann
, do ég a nInnsibh Orc ar sliged ag teacht
27] an Erinn.

LC1263.5

Dáuith .H. Finn, ab mainistrech na Búille,
28] quieuit.

LC1263.6

Diarmaid clerech, mac Cormaic Mic
29] Dhiarmada, mortuus est.

LC1263.7

Andíles Mhág Fhinnbharr,
30] dux Muinnteri Geradhain, obiit.

LC1263.8

Gillapatraic


p.446


1] mac Gilla na nguissén, prióir Doirén, sái einigh &
2] crábaidh, quieuit.

LC1263.9

Maolfabhaill .H. h-Eidhin do marbadh
3] la Galloib.

LC1263.10

Maolciarán .H. Maoileoin, ab Chluana
4] mic Nóis, quieuit.

LC1263.11

Cocad mór edir chomarba Patraic
5] & espuc na Midhe in hoc anno.

LC1263.12

Caisslen do dhenum
6] do Mac Uillíam Burc ag Ath in gail isin Chorann.

LC1263.13

Meachair .H. Ruadhán do marbadh lá Galloib abfhell, a
7] ndorus thempail Chille Seiscnén, in hoc anno.

LC1263.14

Etaoin
8] ingen h-I Fhlannacáin mortua est.

LC1263.15

Samrad ro the
9] isin mbliadain sin.

Annal LC1264

LC1264.0


10] Kl. Enair for mhairt, & seacht fiched fuirre;
11] anno Domini M.cc.lx.quarto; xxiiii.anno cicli solaris;
12] xi. anno cicli lunaris; uii.anno cicli indictionis.

LC1264.1

Cocad mór do dhenum dArt .H. Mhaoilsechlainn for
13] Ghalloib na Midhe, & ár mor do thabairt dó forra
14] imón mBrosnach, & an neoch nach ar mharbhait díbh
15] ro báidhit iad. Muircertach, mac Domnaill h-I Airt,
16] do marbadh, & a mhuinnter do loscud, lá Donn
17] Mhág Uidhir in hoc annon>.

LC1264.2

Cocad mór do eirghe edir
18] ri Saxan & rí Breatan, & iarladha Saxan do
19] eirghe do Edbhard & dá mac, & cath do chur
20] etorra díbhlinaibh, & Edbhard rí Saxain & a mac
21] do ghabáil ann, & Ioan dé Uerdún, & ár díáirmhidhe
22] maille friú sin do thabairt etorra.

LC1264.3

Aonghus .H. Clúmháin,
23] espuc Luighne, do ég a mainistir na Búille, iar
24] cur a espucóide dhe fada dhaimsir reimhi sin.

LC1264.4

Crech
25] mhór do dhenum do Dhealbhnaibh ar Shiol nAnmchada,
26] & coig mic h-I Mhadadháin do mharbadh ann bheós.

LC1264.5

Coinne mhór etir Ghalloib Erenn, im ghiusdís na
27] hErenn, & im Iarla Ulad, & im Mac Gerailt,


p.448


1] & im mhaithibh Gall Erenn osin amach, re Feidhlim
2] .H. Conchobair, & re h-Aodh .H. Conchobair a mac,
3] in Ath Luain. Eagla mhór & anbháthad do ghabáil
4] na nGall od chonncodar ant shocraide dhíáirmhidhe ro
5] bhoi .H. Conchobair & a mac, conid h-í comairle do
6] rónsat Gaill annsin síth do dhenum re .H. Conchobair
7] & re na mac; & do rinnedar ass a h-aithle.

LC1264.6

Cocad mor do erghe etir Mac Uilliam Burc, .i. Iarla
8] Ulad, & Mac Gerailt isin mbliadain sin, gur
9] milled urmhor na h-Erenn etorra, gur ghabh ant Iarla
10] a raibhi do chaislénaib a Connachta ag Mac Gerailt,
11] & gur loisc a mhainéra uile, & gur airg a
12] muinntera uile don chocad sin. Art .H. Maoilsechlainn
13] do loscad araibhe do chaislénaibh & do srádbhailtibh
14] a nDealbhna & a mBreghmhuine, & a Callruidhe,
15] & ro dhíchuir na Gaill eisdibh uile, & ro ghabhustar
16] braighde thaoisech an tíre uile iarsin; & Loch Luatha
17] do loscud dó bheós. Giúsdís na h-Erenn, & Seoan
18] Gogán, & Teapóid Buitiléir, do ghabhail do Mac
19] Gerailt a tempall choisrectha. Caisslén Locha Mesca
20] & caissléin Arda rathain do ghabhail do Mac Uillíam
21] ina laim pféin in hoc anno. Domnall .H. h-Eghra, rí
22] Luighne, do mharbadh do Ghalloibh.

LC1264.7

Cúmhuighe O Catháin,
23] ri Cíanachta, captus est per Aodh buidhe.

LC1264.8

Braitri
24] Minúra do thabairt go h-Ard Macha leisin airdespuc,
25] .i. le Moelpadraic O Scannail, & an fer cedna, .i.
26] Maolpadraic, do dhenum díge atimchell Aird Macha an
27] bhliadain sin.