Corpus of Electronic Texts Edition
Annals of Loch Cé A.D.1014-1590 (Author: [unknown])

Annal LC1205

LC1205.0


5] Kl. Enair .uii. f.; L. uii.; u. bliadna ar dhá ced, ar mile,
6] aois in Tigerna.

LC1205.1

Uilliam Burc, milltigheoir Erenn uile
7] duasle & do chendus fedhna, mortuus est.

LC1205.2

Lochlainn,
8] mac Domhnaill mic Fergail h-I Ruairc, do mharbadh do
9] muinter Peodhacháin.

LC1205.3

Sic mór & snechta ó Kl. Enair
10] co féil Patraic is in m-bliadain si.

LC1205.4

Gilla Crist .H. Moeil
11] Miadhaigh, tússech muintire h-Eoluis, do marbad do
12] Connachtuibh.

LC1205.5

Longus la h-Eoan na Cuirte a h-Innsibh
13] Gall, do chosnum Ulad re macaibh Uga dé Laci, & re
14] Galloib na Midhe; acht chena nír fháss tarbha don
15] longas sin acht in tír do mhilled & darcuin; &
16] imthecht dóíbh iarsin gan nert do ghabháil.

LC1205.6

Do rone
17] Eoan a choraidh & a mhuinterus re .H. Neill & re
18] Cenel Eogain.

Annal LC1206

LC1206.0


19] Kl. Enair for dhomnach, & ochtmadh .x. fuirre.;
20] ui. bliadna ar dhá ced, ar mile, ais in Tigerna. Ab
21] Incarnatione Domini nostri Ihesu Cristi secudum
22] Dionisium, m.cc.ui.; secundum autem Bedam, m.c.xcix.;
23] ab Incarnatione secundum Ebreos, m.cccc.lix.; ab
24] initio mundi secundum Ebreos ú.cccc.x.; ab initio
25] mundi secundum .lxx. Interpretes, ú.dc.luii.

LC1206.1

Muirghess
26] .H. h-Enna, airdespuc Muman, & légaid comarba
27] Petair fri re fhoda, quieuit, Murchad .H. hOedha,
28] espuc Corcaige, quieuit.

LC1206.2

Domnall mac Mhég Carrthaigh,


p.236


1] ri Des Mhuman, mortuus est.

LC1206.3

Andiles mhág Finnbhairr
2] mortuus est.

LC1206.4

Donat .H. Becdha, espuc .H. n-Amalgaid,
3] quieuit.

LC1206.5

Maol Petair .H. Calmáin, comarba Cainnigh,
4] tuir crabadh & einigh thuaiscert Erenn, in pace
5] quieuit.

LC1206.6

Díth mhór ar dhaoinibh & ar innilibh is in
6] m-bliadain si.

LC1206.7

Comarba Patraic do dhul co tech ri
7] Saxsan do throchrad cheall Erenn, & do chossaoid ar
8] ghalloib.

Annal LC1207

LC1207.0


9] Kl. Enair for Luan, iii.f.; L. xx.; seact m-bliadna
10] ar dha ced, ar mile, ais in Tigerna.

LC1207.1

Tomaltach na
11] Cairrge, mac Conchobhair, mic Diarmada, mic Taidhg h-I
12] Maoil Ruanaidh, rí muighe Luirg, mortuus est.

LC1207.2

Ruaidhri
13] .H. Gádhra, ri shleibhe Lugha, mortuus est.

LC1207.3

Cathal, mac
14] Diarmada, mic Taidhc h-I Mail Ruanaidh, do ghabháil righe
15] Mhuighe Luirg is in bhliadain si.

LC1207.4

Creach la h-Eicneachán
16] .H. n-Domhnaill a b-Fearaibh Manach; & rucsat Fir
17] Manach forra lín bhudh aidhbhle ináit féin, & ro marbad
18] .H. Domhnaill, rí thire Conaill, ann, tuir engnuma,
19] & einigh, & calmatais tuaisceirt Erenn go sin;
20] & do thuit ann dream dá dhegh dhaoinibh bhudhéin maille
21] fris, .i. an gilla riabhach mac Ceallaigh h-I Baoighill, Mathghamhain
22] mac Domhnaill mhidhich h-I Concobhair, Donnchadh
23] Conallach mac Conchobhair Moen Muidhe h-I Concobhair, et
24] alii multi nobiles et ignobiles cum eis occisi sunt.

LC1207.5


25] Mac Még Mathghamhna, & Fir Manach, & Airghialla
26] uictores fuerunt.

LC1207.6

Amhlaibh .H. Ferghail, rí thuisseach
27] muinntire h-Anghaile, quieuit.

LC1207.7

Caislén Atha an urchair
28] do ghabháil do Baldar de Lací & dá bhrathair, .i. do
29] Uga de Lací.


p.238

Annal LC1208

LC1208.0


1] Kl. Enair for mhairt, L.x. Ocht mbliadna ar dha ced
2] ar mile ais in Tigerna.

LC1208.1

Cathal mac Diarmada mic
3] Taidhg h-I Maoil Ruanaidh, ri Muighe Luirc, do ghabháil la
4] Cathal Croib Dearc, dar sarughadh na n-espuc do bhadar
5] a slánoigheacht etorra, .i. Ardghal .H. Conchobair, &
6] Muiredhach .H. Dubh Thaigh, & Cleiment .H. Sniadhaigh.
7] Fuaslucadh de a cinn shealait tré shlánoighecht na n-espuc
8] sin, gan ghiall gan eidire. Dul dó as in tír amach
9] iarsin, & creach mhór do dhénamh dhó, & a breith leis
10] co ránic Loch Mic Nén. Toigeacht dó do-ridhis a cinn
11] sheachtmhuine ar creich a Tír n-Oiliolla, & a breith lais
12] is in g-Coirr Sliabh, & tar Corr Sliabh a Magh Luirc.
13] Socraide mór do bhreith fair annsin, .i. Diarmaid,
14] mac Maghnusa, mic Toirrdhealbhaigh h-I Conchobhair, &
15] Maghnus, mac Muirceartaigh, mic Toirrdhealbhaigh h-I
16] Conchobhair, & Cormac mac Tomaltaigh na cairrci,
17] & Muiredach mac Tomaltaigh na carrci, &
18] Donn Sléibhe mac Ruaidhri h-I Gadhra, rí sleibhe Lugha, &
19] Flaithbhertach .H. Flannacán, tuisseach cloinne Cathail,
20] & Gilla na Nech .H. Mannachain, rí .H. m-Briuin na
21] Sinna. Od chonncadar na sersenaigh Breiffnecha in t-socraide
22] ro mhór ar m-breith forra, ó rancodar dar Leic
23] n-Damhaighe anonn ro theichset. Or nach raibhe, imorro,
24] acht a mhuinnter féin a b-fharradh mic Diarmada, ro
25] linged fair & ro marbad a mac, .i. Muirghes, &
26] ro marbhait daoine eli da muinntir, & ro gabad é
27] féin fa dheóigh.

LC1208.2

Iar scoeiled na sochraide moire sin issí
28] comairle do ronsat clann Tomaltaigh na cairrce mac
29] Diarmada do dhallad.

LC1208.3

Ro dallad, imorro, aca h-é,
30] & ro madhmaighedh a muinntir.

LC1208.4

Cogadh mór etir
31] Ghallaibh Erenn is in m-bliadain si, .i. etir macuibh Uga
32] de Lací, & Moeil Fer, & Seffraidh Maréis.


p.240

LC1208.5


1] Creach shluaighedh mór la h-Oedh .H. Néill a n-Inis Eoghain;
2] & ruc .H. Domhnaill, .i. Domhnall Mór forra, co tucadh
3] maidhm etorra in ro marbad ár díairmhidhe do-eini ar
4] gach leth; uail in ro fagbad Domhnall mac Murchaidh,
5] co nár adhbhal d' Eoghanchaibh maille fris, & Ferghal
6] .H. Bóighill, & Cormac .H. Domhnaill, & Dabhid
7] O Dochartaigh, & dream do mhaithibh Chenel Conaill
8] maille riu.

LC1208.6

Cath tucsat mic Raghnaill mhic Somhairle
9] for Feraibh Sciadh, du in ro marbad ár diairmhidhe.

Annal LC1209

LC1209.0


10] Kl. Enáir for Cedaoin, L. xxi. Naoi m-bliadna ar
11] dhá ced ar mile ais in Tigerna.

LC1209.1

Ri Saxsan do thoighecht
12] a n-Erinn co loingess n-adhbhal lais.

LC1209.2

Gilla Crist .H.
13] Cernaigh, comarba Condere, in bona penitentia quieuit.

LC1209.3

Dauid, espuc Locha Garman, do marbad d' U Foelán na
14] n-Déissi Muman.

LC1209.4

Cath etir Conallaibh & Eoghanchaibh,
15] ubi interfecti sunt multi de utroque exercitu.

LC1209.5

Finghin,
16] mac Diarmada, mic Cormaic Mheg Carrthaigh, ri Des
17] Muman, interfectus est a suis.

LC1209.6

Ualgharc .H. Ruairc
18] do athríghad, & Art mac Domhnaill mic Fergail h-I
19] Ruairc do rigad na ionad.

Annal LC1210

LC1210.0


20] Kl. Enair for dhardaoin; L. ii.; x. m-bliadna ar dhá
21] ced ar mile ais in Tigerna.

LC1210.1

Art mac Domhnaill mic
22] Fergail I Ruairc, rí Breiffne, do marbad tria
23] mheabhuil la Cormac mac Airt h-I Maoil Sechlainn.

LC1210.2


24] Céle .H. Dubthaigh, espuc Moighe h-Eó, quieuit.

LC1210.3

Flaithbhertach
25] .H. Floinn, comarba Dachonna Essa mic n-Eirc,
26] in Cristo quieuit.

LC1210.4


27] Iohannes mac Mic na Pereisi, ri Sacsan, do theacht


p.242


1] co h-Erinn, cobhlach mór, is in m-bliadain si.

LC1210.5

Iar
2] torrachtain dó ro fhógair sloighed mór for feraibh
3] Erenn i n-Ulltaibh, do ghabail Uga dé Lací, nó da dhíchur a
4] h-Erinn, & do ghabhail Chairce Fergusa.

LC1210.6

Ro fháguibh Uga
5] Erinn, & in lucht ro bádar ac coiméd na Cairrce ro
6] fhagaibhset h-í, & tancodar d' innsoiged in rí; & do
7] cuir in rí doeine dá mhuinntir féin innti.

LC1210.7

Do chuir
8] iarsin cobhlach da mhuinntir a Manainn, gur aircset,
9] & ro mharbhsat a daine.

LC1210.8


10] Cathal Croibh Derc .H. Conchobhair, rí Connacht, &
11] Connachta ar an sluaighedh sin.

LC1210.9

Ar torrachtain dóib
12] atuaidh adubairt rí Saxan re rí Connacht dul a g-cinn
13] choeicthise dá innsoiged.

LC1210.10

Adubairtsium co rachad, &
14] gomberadh a mac lais, .i. Oedh mac Cathail Croibh Derc;
15] & ní h-e in rí do boi ag á iarrad. Tabhair, ar an rí,
16] no co b-fhagha cairt ar trian Connacht.

LC1210.11

O ranic .H.
17] Conchobhair ina ionadh féin, issí comairle do roine féin
18] & a bhen & a mhuinntir, gan an mac do bhreth a
19] g-cenn an rí, ger bhí sin comairle ba messa. Acht
20] chena, ó ranic .H. Conchobhair dochum rí Saxan, & nach
21] ruc a mac leis, ro gabad le rí Saxan Diarmaid mac
22] Conchobhair mic Diarmada, rí Mhuighe Luirg, &
23] Conchobar .H. h-Eghra, rí Luighne Connacht, & Find .H.
24] Carmacan, fer grádha d' U Conchobhair, & Toirberd
25] mac Gall Ghoeidhil, reachtaire do reachtairibh h-I Conchobhair.

LC1210.12

Do chuaidh rí Saxan tairis iarsin, & ruc
26] lais na maithi sin a Saxanaibh. Ro fhágaibh cendus
27] Erenn ag an n-gaill espuc, & adubairt fris trí


p.244


1] caisléin do dhenam a Connachtaibh.

LC1210.13

Ro orduig an Gaill
2] espuc sluaighedh d' innsoiged Connacht, .i. sé fein &
3] sochraidi na Midhe & Laighen, co h-Áth Luain, co n-dernadh
4] droichet tar Áth Luain lais, & caislén a n-ionad
5] caisléin i Conchobhair.

LC1210.14


6] Donnchadh Cairprech .H. Briain cona shochraidi, &
7] Seffraidh Maireis cona sochraitti do Ghallaibh Muman,
8] & Oedh mac Ruaidhri I Conchobair & mac h-I
9] Flaithbertaigh mar oen friú, I Connachtuibh co rancodar
10] Tuaim Dá Ghualann, & do ronsat crecha mora assin
11] co Loch na n-Airne I Ciarraighe, & do ronsad crecha
12] mora annsin; & do bhadar co-ecidhis, no fichid oidhche
13] acht bec, i Ciarraighe, & Connachta re n-agaid.

LC1210.15

Do
14] ronsat síth iarsin, .i. .H. Conchobhair & Donnchadh
15] Cairprech & Seffraidh Máreis.

LC1210.16

Issí síth do ronsat,
16] .i. slighe do lecud dhoibhsium co h-Ath Luain d' innsoiged
17] an ghaill espuic, & siadsum do dhenam sídha etir .H.
18] Conchobhair & in Gaill espuc.

LC1210.17

Do-rónsat síth etorra;
19] & issí sith do ronsat, .i. Toirrdhelbhach mac Cathail
20] Croibh Derc, & mac degh dhuine eli do Connachtuibh,
21] do tabairt i laimh in ghaill espuic.

Annal LC1211

LC1211.0


22] Kl. Enair for shatharn, L. xiii.; en bliadain déc
23] ar dhá ced ar mile ais in Tigerna.

LC1211.1

Toirrdhelbhach mac
24] Ruaidhri do dhenum crechi a Magh Luirc, co ruc is in
25] Seghuis h-í docum Diarmada, .i. a bhrathar; & do
26] len Oedh mác Cathail h-é co n-dechaid is in tuaiscert
27] ar a theiched.

LC1211.2

H. Dobh Ailén, espuc Cenannsa, quieuit.

LC1211.3

Galo mac Mancháin, aird ecnaidh Erenn uile, occisus
28] est.

LC1211.4

Ricord de Diuid do marbad do chloich i n-Ath


p.246


1] Luain.

LC1211.5

Braighde Connacht do toighecht i n-Erinn, .i.
2] Diarmaid mac Conchobhair mhic Diarmada, rí Muighe
3] Luirg, & Conchobhar .H. h-Eghra, rí Luighni, & Find
4] .H. Carmacán, & Toirberd mac Gall Ghaoideil.

LC1211.6


5] Airechtach mac Duinn Chathaigh occisus est.

LC1211.7

Tomas
6] mac Uchtraigh, co macuibh Raghnuill mhic Somairlich, do
7] toighiecht co Doiri Coluim Cille co secht longa
8] seachtmhodat, & in baile do milled doibh co mór.

LC1211.8


9] H. Domhnaill & iadféin do dul aroen a n-Inis
10] Eogain, & an tír do mhilledh co h-uilidhe.

Annal LC1212

LC1212.0


11] Kl. Enair for dhomnach; da bliadain deg ar dha ced,
12] ar mile, ais in Tigerna.

LC1212.1

Sluaighedh la Connachta tré
13] thoghairm in ghaill espuic & Gilli Bert mic Goisdelb,
14] co h-Ess Ruaidh, co n-dernad Caisslen Cháil Usce leó.

LC1212.2


15] Sluaighedh eli la Gallaibh Erenn & las an n-gaill
16] espuc cedna, do gabháil tuaiscirt Erenn, co n-dernsat
17] caisslén Cluana h-Eois; & tucsad Fir Manach &
18] mac Meg Mathghamhna ár mór forra don leith atuaid do
19] Chluain Eois.

LC1212.3

Maidhm mór ar Eoan de Ghréi, .i. iúsdís
20] na h-Erenn, la mac Airt h-I Maoil Sechlainn, cur fháguibh
21] a innmhus uile ann.

LC1212.4

Imar .H. Ferghail, dux muintire
22] h-Angaile, occisus est a fratre suo.

LC1212.5

Gilla Crist mac
23] Diarmada do mharbad la Murchadh Carrach .H. b-Fergail.

LC1212.6


24] Creach do denam don Ghilla Fhiaclach .H. Bóighill, & do
25] dreim do Chenel Conaill, for Cenel Eogain, & iad ar
26] comairce h-I Taircert.

LC1212.7

Ruc O Taircert forra, &
27] feraidh deabaid friú.

LC1212.8

Marbtar, umorro, in Gilla
28] Riabhach O Taircert, .i. rí thoissech Cloinni Sneidhghile &


p.248


1] Cloinne Finghin, ic cosnum a oinigh.

LC1212.9

Druim Choein cona
2] templuib do loscad do Cenel Eogain, can cead d' Ua
3] Neill.

LC1212.10

Fergal .H. Cathain, .i. rí Ciannachta, & Fer na
4] Craoibhe, do mharbadh do Ghallaibh.

LC1212.11

Domhnall O Dáimhín do
5] marbad do mac Mhég Lachlainn a n-dorus reclesa Coluim
6] Cille.

Annal LC1213

LC1213.0


7] Kl. Enair for Mairt, L. u. Trí bliadna deg ar da
8] ced, ar mile, ais in Tigherna.

LC1213.1

Caislén Cluana Eois do
9] milled la .H. Neill.

LC1213.2

Gilli Bert mac Goisdelb do
10] marbad a Caisslen Coeil Usce, & in caisslen fein
11] do loscad.

LC1213.3

Donnchadh .H. Eidhin do dhallad la h-Oedh
12] mac Cathail Croibh Derc.

LC1213.4

Maidhm Coille na g-Crann la
13] Cormac mac Airt h-I Maoil Sechloinn for Ghallaibh, du a
14] torchair sochaidhe mhór do Ghallaibh imó Peirris Messát,
15] & imó Ualdar Dunél.

LC1213.5

Domnall mac Domnaill
16] bhrecaig h-I Maoil Sechlainn do marbad do Ghallaibh.

LC1213.6

Tomas mac Uchtraigh & Ruaidhri mac Raghnaill
17] do arcuin Doire Coluim Cille, & do bhreth shéd
18] muinntire Doire & tuaiscert Erenn dóib airchéna,
19] do lár tempail moir in reclesa amach.

LC1213.7

H. Cathan &
20] Fir na Craibhi do thecht co Doire do ghabáil tighe ar
21] macaibh Mhég Lachlainn, gu ro mharbhsat ceallóir mhór
22] reclésa Doire etorra.

LC1213.8

Do roine Dia & Colum
23] Cille, tra, mirbuil mhór annsin, .i. fear tinóil in
24] toicestuil sin, Mathgamain mag Aithne, do marbad é
25] a noinech Coluim Cille a n-dorus dhuibh recléssa Coluim
26] Cille fein.

LC1213.9

Caislén Cula Rathain do dhenum do Tomass


p.250


1] mac Uchtraigh, & le Gallaibh Ulad; & ro sgáilset
2] reilge & clochana & cumdaighe in baile uile,
3] cénmothá in tempall imháin, docum in caislein sin.

LC1213.10


4] Ri Alban do éc, .i. Uilliam Garm.

LC1213.11

Oedh O Neill do
5] tabairt mhadhma for Ghallaibh, & derc ár Gall do
6] chur ann, & an Carrlongphort do loscad is in ló
7] cédna, etir dhainibh & innile.

Annal LC1214

LC1214.0


8] Kl. Enair for Cédain; xui. fuirre.

LC1214.1

Caislen Chluana
9] Mic Nóir & Caislen Durmhaighe do denum do
10] Ghallaibh.

LC1214.2

Dichur mic Airt a Dealbhna do Ghallaibh
11] & do ghoidealaibh Erenn uile.

LC1214.3

Cormac mac Airt do
12] dhul a n-Delbhna arís, & fuadach bó do breith da
13] mhuinntir ó chaisslen Chluana, & maidhm do thabairt
14] doib ar Ghallaibh in chaissléin.

LC1214.4

Imhar mac Garrghamhna
15] do marbad do Gallaib Maoil Ir.

LC1214.5

Mac Airt do dhul co
16] caisslen Átha Buidhe a Feraibh Ceall, & a bódhun do
17] loscad, & ochtar da dhoeinibh do mharbad, & innile
18] iomdha do bhreith leis.

LC1214.6

Ualgharc .H. Ruairc, rí Breiffni,
19] do dul ar creic a feronn Pilip mic Goisdelbh, & ba
20] imdha do thabhairt do lais, & a toigheacht slán.

LC1214.7

Cormac
21] mac Airt do theacht aris a n-Dealbhna, & creach dhíghla
22] do dhenum dhó ar Moeilsechlainn m-Bec .H. Moeil Sechlaínn,
23] & a arguin uile, & a chur a Delbhna; & mac
24] Uilliam Muilind do marbad; & Moel Sechluinn óg
25] do dhul ass a torad a retha. Cormac mac Airt do
26] dhul co caisslén m-Birra, & a bodun do loscad, &
27] in cheall uile do loscad, & a biadh do breith este co
28] léir, ar daigh na fuighdis Goill in caisléin biadh inti.


p.252

LC1214.8


1] Gilla na Naemh .H. Ruadhán, espuc Lughni, in Cristo
2] quieuit.

LC1214.9

O Muiricen, espuc Cluana Mic Nois, in
3] Cristo quieuit
.

LC1214.10

Muircertach mac Briain do
4] mharbad do Ghallaibh.

LC1214.11

Is in m-bliadain si, umorro,
5] do boi an t-Aodh breici friss araitti in cabhortach.

LC1214.12

Creach do dhenum d' Aodh mac Maoil Sechluinn Mhég
6] Lachlainn for comarba Coluim Cille, & Oedh féin
7] do marbad do Ghallaibh, is in m-bliadain cedna, tria
8] mhírbuil Coluim Cille.

LC1214.13

Benmhidhe ingen h-I Eicnich, .i.
9] ben Oedha h-I Néill, .i. rí Oiligh, in bona penitentia
10] quieuit.

LC1214.14

Sluaighedh la h-Oedh .H. Neill a n-Ulltaibh,
11] & tuc maidhm mór ar Ghallaibh.

LC1214.15

Alaxandair mac
12] Uilliam Garm do righadh for Albain.

Annal LC1215

LC1215.0


13] Kl. Enáir for Dardain, & a seachtmad .xx. fuirre.
14] Coig bhliadna dhég ar dá ched, ar mile, ais in Tigerna.

LC1215.1


15] Bliadain deridh noidecda, & si na bliadain contrardha.

LC1215.2


16] Ardghal .H. Conchobhair, espuc Soil Muireghaigh,
17] in pace quieuit.

LC1215.3

Int espuc .H. Ceallaigh Rathain
18] in Cristo quieuit.

LC1215.4

Comhdhál espuc na Cristaighechta co
19] Róim a n-amsir Innocint papa tertii.

LC1215.5

Is si so umir
20] na n-espuc badar ann, cccc.xu., inter quos fuerunt tam
21] primates quam archiepiscopi .lxxi.; numerus abbatum
22] et priorum, dccc.; a fhéil Martain do shunnrad.

LC1215.6

Cuig
23] giurneisi déc da gac leth do trághad do mhuir Torrian
24] isin m-bliadain si.

LC1215.7

Cathal mac Diarmada mic Taidhg
25] h-I Maoil Ruanaidh, rí Muighe Luirg, in Cristo quieuit.

LC1215.8


26] Trad .H. Moel Fhabhuill, tóissech Cheneóil Ferghusa, co nár


p.254


1] mór dia braitribh maille ris, do marbad do Muiredhach
2] mac mor-Mhair Lemhna.

LC1215.9

Donnchadh O Duibh Dirma,
3] tóissech na Brédca, do h-éc a n-duibh reclés Coluim Cille
4] i n-Doire.

LC1215.10

Murchadh mac Cathmháil, ri thoisech Cenel
5] b-Feradhaigh, dhéc tre mirbail Coluim Cille.

LC1215.11

Ruaidhri
6] .H. Flainn, rí Durluis, dhéc.

Annal LC1216

LC1216.0


7] Kl. Enair for Oeine, & .ix. uathad fuirre.
8] Bliadain tossach noidecda, & sí na bliadain bhisigh.
9] Sé bliadna dhéc ar dhá ced, ar mile, ais in Tigerna.

LC1216.1


10] Gilla Crist .H. Mannachain dhég is in Roim in bliadain-si.

LC1216.2


11] Senad chleirech in domuin uile is in Roim in bliadain
12] si, icc Laterum imon papa Innocentius, & a h-aithle
13] int shenaidh sin Innocentius papa quieuit in Cristo.

LC1216.3


14] Seoan, rí Saxsan, ar na aithrighadh do shaxsanchaibh is in
15] bliadain si, & a h-ég do reacht.

LC1216.4

Mac righ Franc do
16] ghabháil righe Saxsan, & d' fhaghail a braghat.

LC1216.5

Gilla
17] Croice Fraich mac Carrghamhna dhég, & in sacart .H.
18] Celli mortuus est, ar na crossadh aroen, & ar ná
19] chinnedh dhoibh dul dont sruth.

LC1216.6

Int ap .H. Lotan, sói
20] crabadh & leighinn, in pace quieuit.

LC1216.7

Grighair mac
21] Gilla na n-Angeal, ar manach Erenn, in pace quieuit is
22] in domun toir, ar na innorbad do mhanchaibh Droichid
23] Atha, ar thnúth & fhormad.

LC1216.8

Primáith Erenn, .i. Mac
24] Gilla Uidhir, do éc is in Roim iar senaid clerech Erenn
25] dó, & do níter ferta fiadhnacha trid isin Roim.

LC1216.9


26] In t-aird-espuc .H. Ruanadha do ghabáil do Connachtaib &
27] do Moeil Isa .H. Conchobhair co docrach, & co foreignech,
28] & a chur a n-glasuibh, in ní nach cualamar riamh roime,
29] .i. airdespuc do gheimhlechad.

LC1216.10

Annadh .H. Muireghaigh,


p.256


1] espuc Ardachaid, quieuit.

LC1216.11

Patricius, espuc Cnuic
2] Muaidhe, quieuit.

LC1216.12

Mathghamhain .H. Laitbertaigh, rí
3] Chloinni Domhnaill, dhég.

Annal LC1217

LC1217.0


4] Kl. Enair for Domhnach, L. xx; bliadain bissech.
5] Seacht m-bliadna deg ar dha ched, ar mile, ais in Tigerna.

LC1217.1


6] Oissin, ap cananach Mainisdrech Derc, quieuit.

LC1217.2

Scathánaigh
7] Erenn ule o Purt Lairce iness, & o Loch
8] Carman, co Doire Coluim Cille fothúaid, do dhul co
9] Manainn do iascairecht. Ecen do denum doibh inti,
10] & a marbad uli a n-íc a n-eicin a Manuind.

LC1217.3

Apaidh
11] Erenn ule do dul tairis soir ar an caipitil coitchinn
12] is in m-bliadain si, & a n-gille do dhíscailed, &
13] a forcla do marbad a Saxanuibh, & a apdhaine do
14] bhuain do apaidh Droichid Átha ar an caipitil sin.

LC1217.4

A
15] lán toradh for cach crann dár dhú mess fair isin
16] m-bliadain si.

LC1217.5

Crechsluiaghedh do Ghallaibh Ulad do dhul
17] go h-Ard Macha, & a h-arcain ule doibh, & .H.
18] Fothuelán ro sdiurastar íad, uair ro gheallastar,
19] do mhuinntir Arda Macha nach airgfidís Goill iad
20] an g-cein do bhíadhsum ag Gallaibh.

LC1217.6

A cinn seachtmhuine
21] iarsin tanic .H. Néll Ruadh & mac Meg
22] Mathghamhna, & do ronsat creich mhóir ar Gallaib
23] .i. dá ched & mile bó. Tancotar Goill & .H.
24] Fothuelán na n-diaidh.

LC1217.7

Ro impadar Eoganaigh friu,
25] & ro mharbhsat ceithri Goill .x. fa raibhe luirecha,
26] im có n-sdápla n-Dealgan, & ro marbad .H. Fothuelán
27] a n-enech Padhraic.

LC1217.8

Gilla Tigernaigh mac Gilla Ronáin,
28] espuc Airghíall & cenn cananach Erenn, in bona
29] penitentia quieuit.


p.258

Annal LC1218

LC1218.0


1] Kl. Enair for Luan; L. i; bliadain tanaise fuirre.
2] Ocht m-bliadna dég ar dhá chéd, ar mile, ais in Tigerna.

LC1218.1

Gill Aernáin .H. Martain, ollamh Erenn, & sói
3] il-dánachta, iar cinnedh a bhetha ag na manchaibh, in pace
4] quieuit.

LC1218.2

In Fer Dána .H. Máil Ríoc, sói a dhána fein o
5] h-Ib Dalaigh síos, mortuus est.

LC1218.3

Tadhc .H. Ferghail, dux
6] muinntire h-Angaile, do marbad do Murchad Charrach
7] .H. Fergail.

LC1218.4

Diarmaid, mac Conchobhair mic Diarmada,
8] rí Mhoighe Luirc, dhég is in m-bliadain si, & Cormac mac
9] Tomaltaigh na Cairrge, mic Conchobhair, do ghabháil
10] righe Deis Diarmada.

LC1218.5

Donnchad .H. Maoil Bhrenuinn
11] do ég in hoc anno.

LC1218.6

Mor, inghen Domnaill h-I Briain,
12] ben Cathail Croibh Derc h-I Conchobhair, oen righan Connacht,
13] do ec in bliadain si.

LC1218.7

Sradbhaile Átha Luain do loscad
14] do leith na Midhi.

LC1218.8

H. Níoc, ab Chille Becan, do ég iar
15] m-buaidh manchíne & g-crabhadh.

LC1218.9

Domnall .H. Gadhra
16] mortuus est.

LC1218.10

Muircertach .H. Floinn, rí .H. Tuirtri,
17] do marbad do Ghallaibh.

LC1218.11

Conghalach .H. Cuinn, coinniul
18] ghaiscedh & engnuma thuaiscirt Erenn, ríthoisech
19] Muidhe Lughad & t-shíol Cathusaigh ule, do mharbad isin
20] ló cédna.

LC1218.12

Mail Isa .H. Daighri, airchinnech Doire Coluim
21] Cille, in bono fine quieuit in pace.

Annal LC1219

LC1219.0


22] Kl. Enair for Mairt, & ali.x. fuirre, & in
23] tres bliadain fuirhí; erat pluuia per totum annum
24] paucis diebus exceptis.

LC1219.1

Noi m-bliadna .x. ar dhá ced,
25] ar mile, ais in Tigerna.

LC1219.2

Comarba Feichin Fobair


p.260


1] mortuus est.

LC1219.3

Murchad Carrach .H. Fergail do dhul ar
2] creich a Connachtuibh, & a n-eirghe dhó, & sochaidi do
3] Connachtaibh do marbad ann; & maidhm ar Murchad
4] Carrach, & drém mhór dhá muinntir do mharbad ann,
5] & a theacht fein ar eicin ass.

LC1219.4

Cluain Corpthi do
6] loscad, cona tighibh & cona tempall, is in bhliadain
7] si, & Drochet Atha do dhul re sruth.

LC1219.5

Clemens, espuc
8] Luighni, in Cristo quieuit.

LC1219.6

Fonachdan .H. Brónan, comorba
9] Coluim Cille, in pace quieuit.

LC1219.7

Flann .H. Brolchan do
10] oirdned ina ionadh.

Annal LC1220

LC1220.0


11] Kl. Enair for Cedáin, & treass .xx. fuirre;
12] & bliadain bisexsa h-í, & in coiced bliadain
13] don naiecdha, & taisci in .lxx. indás fiche bliadan
14] ar da chéd, ar mile, ais in Tigerna.

LC1220.1

Dub Dara mac
15] Muiredhaigh h-I Maille do marbad a congair lá Cathal
16] Croibh Derc ina longphort fein, dar sárugad Connacht
17] uile; & ba truagh an gniom sin, gidh iad a mhíghnimrada
18] fein tánic fris.

LC1220.2

Coisecrad thempuil mainisdrech
19] na Buille a Connachtaibh in bhliadain si.

LC1220.3

Oed .H.
20] Maoil Eoin, espuc Chluana, do bhathad.

LC1220.4

Moeil Sechluinn,
21] mac Concobhair Maen Mhuighe, mortuus est.

LC1220.5

Gilla Crist
22] mhác Gormán, sagart mór thighe Sinchi, in senoir is mo
23] deirc & crábad & egna, leighind & scribhinn,
24] & tacthair gach neich rancus a les do dhoeinibh &
25] do leabhruibh isin egluis, iar mbuaidh g-crabad &
26] ailitri, in neimedh Innsi Clothrann quieuit in Cristo.

LC1220.6

Ualdra dé Lací do theacht i n-Erinn, & sluaiged mór
27] do dhenumh dhó docum crandoige .H. Raighilligh. A dul


p.262


1] uirre, & braighde do ghabhail dó, & neart mór.

LC1220.7


2] Creach mhór do denum do Murchad Charrach .H. Fergail
3] ar muinntir Geradhain, & Tadhc do .H. Conaith do
4] marbad; & Maghnus mac Toirrdhealbhaigh .H. Conchobhair,
5] & Ioan Maissín do dhenum creach sluaiged
6] docum Murchaid ina diaidh.

LC1220.8

Moel Michíl .H. Tomaidh,
7] aird airchindech tighe Sinche, & Gilla in Coimdhedh mac
8] Fer Domuin, quieuerunt in Cristo.

LC1220.9

Lúcass de Letreuille
9] do teacht i n-Erinn, & primáitecht Erenn uile do
10] tabairt do lais; & is h-é sin ced ghall ro gabh
11] primáitecht Erenn ar tús.

Annal LC1221

LC1221.0


12] Kl. Enair for Aine, & cetramadh uathadh fuirre.
13] Bliadain ar fhichit ar dhá ced, ar mile, ais in Tigerna.

LC1221.1


14] In Cairnech Riabhac mhág Flannchaid do mharbad d' Oedh,
15] mac Domnaill, mic Ferghail .H. Ruairc.

LC1221.2

Gilla na
16] Noemh mac Conmedha, dux muinntire Laodhacháin, do
17] marbad den urchur shaighde do macaib .H. Flannacán
18] doirrter Theffa, ac teacht ón caislén núa.

LC1221.3

Moeil Sechluinn
19] Óc O Moeil Sechluinn do bhádhad, & mac Conmedha,
20] .i. mac Ugholóid mec Conmedha.

LC1221.4

Caislen Atha
21] Liag do fhuabairt do dhenum do Ualdra de Lací & do
22] sluagh na Midhe ule.

LC1221.5

Od chualadar imorro Connachta
23] sin, tancodar tairis i níar co rancodar tri lár muinntire
24] h-Angole, & a Magh m-Breaghmuide, gur loiscedar
25] daingen h-I Cuinn, & go n-dechadar tremit siar is in
26] calaid, cur facbad dhóibh in caislen ar éicin, & tre
27] cóir sitha.

LC1221.6


28] Iacóp Penciail do theacht i n-Erinn mar legáid ó Róimh,
29] do rédugad & dordugad dhál eglasdacdha, & eiregha


p.264


1] na nech d' ór & d' airged do thimsughadh dhó ó chleirchibh
2] Erenn tre shímóntacht, & imtheacht dó a h-Erinn is in
3] m-bliadain cédna.

LC1221.7

Diarmaid, mac Ruaidhri, mic Thoirrdhealbhaigh
4] Mhóir h-I Conchobhair, do mharbad do Tomáss macc
5] Uchtraidh ag teacht a h-Innsibh Gall, & é ag tinol chabhlaigh
6] do ghabhail righe Connacht; & ba mór in scél sin,
7] .i. adhbhar righ Erenn do thuitim amluid sin ar belaibh a
8] inmhe.

LC1221.8

Maol Ruanaidh .H. Dubh Da, rí .H. n-Amalgaidh, do
9] adhad ac tinól in cabhlaigh cedna.

LC1221.9

Diarmaid .H. Cu Lecháin,
10] sói senchusa & scribhinn, do éc is in bhliadain
11] sin, .i. fer fa mó sgreaptra & eolus tanic na aimsir
12] fein; & issé ro sgriobh leabar oiffrinn in chnuic,
13] & leabhar oiffrinn eli a dhingmhála do Diarmaid mac
14] Oiroachtaigh, dá oide, & do Ghilla Padraic da comdhalta,
15] do comarbuibh Achadh Fabair diaidh a n-diaidh.

LC1221.10

Mac
16] Uga dé Lací do thoidhecht i n-Erinn do n-emthoil rí Saxan, co
17] tanic co h-Oedh .H. Neill, co tancodar aroen i n-aghaidh
18] ghall Erenn, & gur millset morán a Midhe, & a
19] Laighnibh, & a n-Ulltaibh; gurrusscaoilset caislén
20] Cula Rathain, & co ro tinoilsed Goill Eirend co
21] Dealgain cethri catha .xx., gut-tainic Aod O Neill &
22] mac Uga de Laci cethri catha na n-aghaidh, go tugsad Gaill
23] a breth fein d' Ua Neill annsidhe.

Annal LC1222

LC1222.0


24] Kl. Enair for shatharn, & cuicedh .x. fuirre;
25] M.cc.xxii.

LC1222.1

Int ab Mac Suala in pace quieuit.

LC1222.2


26] Gilla Mo Choinne .H. Cathail, rí Ceneoíl Aoda tiar & toir,
27] do marbhadh do Shechnasach mac Gilla na Naom .H. Shechnasaigh,
28] iar na brath da mhuinntir fein.

LC1222.3

Gaoth mor,
29] trés ar milled dénta, & cumdaige, & longa in
30] bliadain sin.

LC1222.4

Mor, inghion h-I Baoidhill, ben Amlaoibh
31] h-I Beollain, mortua est.

LC1222.5

Niall O Neill do sharugad


p.266


1] Doire im ingen h-I Chatháin, & táinic do mirbhuilaibh
2] Dé & Coluim Cille gur bo gearrshaoghlach Niall iarsin.

LC1222.6

Tadhg O Baoidhill, sonus & saidhbhreas tuaiscirt
3] Eirend, fer scaoilte séd & maoine do lucht gacha
4] ceirde, mortuus est.

Annal LC1223

LC1223.0


5] Kl. Enáir for Domnach, & .ui.xx. fuirre.
6] M.cc.xxiii.

LC1223.1

Alpín .H. Maol Mhuaidh, easbog Ferna, in
7] Cristo quieuit.

LC1223.2

Int easpog Mag Gealain, espog Cille
8] Dara, eodem anno quieuit.

LC1223.3

Clúain Mic Nois do
9] loscudh, & seóid imdha, mar aen re da temroll, in
10] bliadain sin.

LC1223.4

Uilliam de Laci do thecht i n-Eirinn, &
11] crannog Innsi Laodachain do dhénum dó; & Connachtaigh
12] do techt uirre ar eigin, & na daine do bi innte
13] do legadh amach ar bhreithir.

LC1223.5

Se traigthe .xx. do cur ar
14] tempul tighe Sinche do shagart in baile, .i. Mael Mag
15] Gormain.

LC1223.6

Gaoth mor is in lo iar b-feil Matha, gurro
16] roisistair coirce Erenn uile do neoch tarruidh ar lár dhe.

LC1223.7


17] Murchad Carrach .H. Ferguil do marbad dhén urchur
18] soighde ac gabáil greisi ar Aodh mac Amlaibh I Ferguil.

LC1223.8


19] Sechnusach mac Gilla na Naomh .H. Shechnusaigh do marbad
20] do Cloinn Cuilein, & sarachad na bacla more Mic
21] Duach imme, & a mac cleirech do marbad.

LC1223.9

Maol Ísu
22] mac Toirrdhealbhaigh .H. Concubhair do éc a n-Inis Medhóin.

LC1223.10


23] Dubhthach .H. Dubthaigh, ab Cunga, quieuit in hoc anno.

LC1223.11


24] Finn .H. Carmacain, fer fedma & ferannuis moir
25] do righ Connacht, moritur.


p.268

Annal LC1224

LC1224.0


1] Kl. Enáir for Luan, & .uii. uathad fuirri.
2] M.cc.xxiiii.

LC1224.1

Cith ro ferasdair a n-inaduibh a g-Connachtuibh,
3] .i. at-tír Maine, & a Soghain, & a n-Uib Diarmada,
4] & a Clainn Taidhg, dar fhás teidhm mor ar bhúaib iar
5] g-caithemh feoir & duillebhair, & na daoine do
6] caithedh allacht & a b-feoil do nídh gallra examla
7] dhoibh.

LC1224.2

Cathal Croibh Dercc .H. Concobair, rí Connacht, &
8] rí Goeidhel Eirenn iar tothacht, d' fagáil bais a mainistir
9] Cnuic Muaidhe, a cuiccedh callainn Iúin; ant oen ghaeidel
10] as ferr tanaic o Brian Boraime anuas, ar uaisli
11] & ar onoir; toccbalach tresaghmar totachtach na
12] tuath; sobartan saidhber soinemhail na sithcana; doigh
13] is ré reimhios do gabadh dechmadh ar tus a n-iath Eirenn;
14] colamhuin connail craibhdech creidmhe & Cristaigheachta;
15] certtoigtheoir na cintach & na coibhdenach;
16] mudhaigteoir na merlech & na malortach; coimheuttaid
17] coittcend catbuadhach an reachta riogh, da tucc Dia
18] degh onoir a talmain, & an flaitheas nemda thall,
19] ar n-eucc a n-aibid mhanaigh dó, ar m-breith buadha o
20] doman & o deaman do.

LC1224.3

Aod O Concobair, a mac
21] fein, do gabail rige Connacht le a shén & le a sholaid
22] dar a éise; uair ba ri ar tothacht re laimh a athor reimhe;
23] & do badar braigde Connacht na urláimh; & is e
24] Dia ro chedaigh in ríghe dosum amluid sin, uair ni
25] dernad dulc a g-Connachtuib re faobhar gabala rige
26] dosumh achtmadh aon shlad ar sligedh na Crúaiche, & ro
27] benuid a lámha & a chosa don tí do roine, & aon
28] ben do shárachad do mac h-I Mannachain; & ro dallad


p.270


1] na chinuidh é.

LC1224.4

Muirges cananach, mac Ruaidhri .H. Conchobhair,
2] duine is comdeisi tainic do Gaoidealaibh riam
3] il-leigend & i cantairecht, & h-i uers dénmhuidhecht,
4] do ég is in bliadain si, & a adhlucadh a Cunga Feichin
5] iar m-buaidh ongta & aitrighe.

LC1224.5

Domnall O Cellaigh, rí
6] .H. Maine, do ég in hoc anno.

LC1224.6

Cú Cenann .H. Con Cenuinn
7] do ég in bliadain sin.

LC1224.7

Matgamuin .H. Ceirín, rí Ciarraighe
8] Locha na n-Airne, do ég.

LC1224.8

Mael Isu mac in espuic
9] i Maeil Fhagmair, persún .H. Fiachrach & .H. n-Amhalgaidh,
10] & adbar espuic, do marbad do mac Donnchada
11] i Dub Da, ar g-caithemh a bidh & a theinidh na thigh fein.

LC1224.9

Aedh mac Concubair Moenmhuighe do ég ag toigect ont
12] sruth & o Ierusalem in bliadain si.

LC1224.10

Mac in Uga
13] do teachtt a n-Eirinn daindeoin righ Saxan, &
14] forbuise cocaidh & errain do fhás ettorrai &
15] Goill Eirenn, no gur eirgedar Goill Eirenn ina aghuidh,
16] & gur h-indarbuid i nucht Aoda i Neill, righ Ailigh,
17] & gur tinoiledar Gaill & Gaoidel Eirenn da
18] n-innsaigii, .i. Aod mac Cahail Croibh Derg, ri Connacht,
19] & Donnchad Cairprech .H. Briain, rí Muman, &
20] Diarmait Cluasach Mag Carthaigh, ri Deas Muman, &
21] maithe Erenn archena cenmotha Cenel Conuill &
22] Eoghain, co riachtadar Murtemne & Dun Delgan,
23] & gurap as ro iarsad gialla & etere o macuib
24] in Uga & o Aodh .H. Neill. Is annsin tainic .H. Neill
25] cona Ghallaibh & cona Gaoidheluibh, co ro roinnsit iad
26] ar slighthibh Slebe Fuaid, & ar doirsibh Emhna,
27] & ar Fidh Conaille, gur greannuigsim Gullu fa a
28] indsaiged is na inatuibh sin. Cidh tracht, od conncadar
29] Goill Eirenn gur urdhalta in imdeaguil sin d' faghbáil


p.272


1] doibh is i comairle do ronsat sith do denum re clandaibh
2] in Uga, & breth rig Saxan ris na síthuibh sin; &
3] ro scaoilsedar Goill Eirenn gan cís gan comha o Aodh
4] O Neill.

LC1224.11

Sluaighedh mór le h-Oedh mac Cathail Croibh Derg co
5] caislen Aird Abla i crich Bréfne, co n-dechatar ar
6] an g-caislen, cur loisceadar, & gur marbadar cach
7] oen fuarutar ann do Gallaib & do Gaoidhealaibh.

LC1224.12

Duarcan O h-Edhra, ri Luighne, mortuus est.

LC1224.13

Morsluaighedh
8] do dhénum do Aodh Ua Neill a g-Connachta,
9] la macca Ruaidri h-I Concubhair, & le togairm
10] t-Sil Muireduigh uile acht mac Diarmata amháin,
11] .i. Cormac mac Tomaltaigh, co n-deachaid ar fud Connacht
12] budh dhes co Fedhuibh Atha Lúain, co raibe da
13] oidhce ag Muillibh Uanach, & gur airgset Loch Nen,
14] & cot-tug seoid h-I Conchobhair as leis. Tánic na
15] diaidh co Carn Fraoich, & do airgestair Toirrdhealbhach
16] mac Rúaidhri ann, & do chuaid na luathcéim da tigh ar
17] gc-cloistin t-slóigh moir do Galloibh & do Muimnechaibh,
18] fá Donncchad Cairbrech .H. m-Briain, & f-fa Séfruidh
19] Maireis, ag Aod .H. Concobhair & ag mac Diarmata
20] cuige; & o nac rucsatar ar O Neill ro lensat
21] meic Ruaidhri, gur taifnedar a nucht I Neill iad arís.

LC1224.14


22] Ro marbsadar Muimhnigh don turus sin Echmarcach
23] mac Branain, taoisich Corca Eachlann, ag Cill Cellaigh,
24] ar n-díchur cloinne Ruaidhri a Cunnachta amach.

LC1224.15

Goill
25] & Muimhnigh do dol fa Termann Caoil Finn, & do
26] cuiredh ár na n-Gall tré fertuibh Cail Fhind.

LC1224.16

Ar mor
27] ar daoinibh an bliadain sin.

LC1224.17

Ant arbhar ga buain a


p.274


1] h-aithle na fele Brighde, & an treabhadh da denum an
2] áinecht.

LC1224.18

Tadhg O h-Edhra do ég in blíadain sin.