Corpus of Electronic Texts Edition
An Irish Astronomical Tract (Author: [unknown])

Caibidil 32

catuor

Dico quod Saturnus per etcetera..

.i. Aderim mar atait ceithre gluasachta ag Sadurn co fuilit ceithre speiri aige a n-gluaisinn se .i. an ced gluasacht dib, an speir lanmor o oirrcer co h-iartar an domain. An dara gluasacht, a gluasacht nadurtha fein o iartar co h-oirrcer an domhain. An treas gluasacht .i. gluasacht na speiri na fuil fein daingin & a siblaighinn co direc no tar a ais co luath no co h-amluath. An cethramad gluasacht .i. gluasacht na speiri sa seantrom ata leth amuith da seantrom na talman & as ar in speir sin toctar gac plained gac fad fedtar suas on talmain & licter sis gach foicsi fedtar don


p.126

talmain. Et is iat so na ceithre gluasachta ata ag na plainedaibh uili a n-egmus na greine ag a fuil da speir & da gluasacht.

Et scribocad aris na ceithre speiri sin maille re na n-gluasachtaib fein & dagen ar tosac fidair na speiri moiri & fidhair na talman ar a lar & cuirfed A 'na h-oircher & B 'na h-uachtar & C 'na iartar & D 'na h-ichtar & is amlaid ata gluasacht na speiri moiri ó A co B & o B co C & o C go D & o D go h-A.

Et dagen fidair an dara speir noch gluaiseas o iarthur co h-oirrcear an domain noch ata fan speir moir & ata sa line direach fan Stodiaca & is amlaidh ata Stodiaca gu claen & an speir lan mor go direach os ar cinn oir mar adubrumar as fada a poil & a ludrach o cheile.

to face p. 126 (1)

Et dagen fidair an treas speir sa seantrom ata don taib amuit da t-seantrom na talman don taibh astig don da speir roimhe & as e inadh a fuil seantrom na speiri so a n-deiscert seantroim na talman da ceim co leth da rer thomhais lethni na speiri & ata ar na roinn a fiche & a ced cuid, & ata an speir so a fogas don talmain da taibh de & a fad uada da taib ele.

Et dagen fidair an cethramad speir noch connmas corp an plaineid innti co dangin dan taib astid do na tri speirib ele. Et as amlaid ata seantrom na retlainne sin mar ata seantrom na speiri a na fuil & as amlaid gluaises o iartar co h-oirrcer an domain & a mullach na speiri sa seantrom ata leat amuigh da seantrom na talman ata seantrom na plained sin mar tairngi daingin dogluaisti a speir & ni cursa direach mar soigit ata ag na plainedaibh ac cursa cruinn nadurtha mar roth cartach a sibul o iartar co h-oircer an domain.

to face p. 126 (2)

Agus da m-beth tairngi a lethimill uachtarach na cartac dagenadh sibal o iartar co h-oircer an domain a dul sis cumh na talman ni gluaisfeadh siar na soir & in trat da roithfeadh an talam dogenad a cursa da


p.128

claenadh o oirrcer co h-iartar & in trat d'eireochad o talmain suas ni gluaisfedh siar no soir. Et mar da suigeadh an mullach uachtarach da gluaisfed annsin soir . Et as i so an cuis dabeir ar na plainedaib sibal direc uair & sibal tar ais uair ele & sibal digair uair & sibal mall uair ele da genamh.