Corpus of Electronic Texts Edition
An Irish Astronomical Tract (Author: [unknown])

Caibidil 16

Qui perfecte circulos liniasque etcetera.

Gibe neach da ticfad co foirfi cercalla & linedha & puinc na firmaminti da thicfad gan cunntabart naduir na firmaminti co h-uili, & is amlaid is coir a ticsin, a h-imaidh & cruth mar ata si innte fein da smuaintiugad & da cuma ad resun & at intinn co grinn dan taib astigh. Et as amlaid ata suigiugad ced cercaille na firmaminti, on ponc oircercach conuic an ponc medonac uachtarach as cinn talman & as sin co roith an ponc iartharach & as sin co nuic an ponc medonac ichtarach fo talamh & as sin aris conuic an ponc


p.78

oircearrach or tinnscain si ar tus & as e ainm na cercailli sin .i. orientalis & occidentalis .i. an cercaill oirrcerac no an cercall iartarach & ainm eli daberar uirre .i. cercall an line diridh, oir in trat teit an grian sa line n-direc sin, bith la & aithi comtrom a cricaibh an domain uili. Agus is ann suigiter an dara cercall, o ponc poil Airtic co ponc uachtairaid na firmaminti & as sin co ponc poil Antartic & as sin co ponc medon ichtair na firmaminti fa thalmain & as sin co ponc poil Artic as ar tinnscainn roimhe. Et ataid tri h-anmanna ele daberid na feallsamain ar in cercall so .i. Septrintrionalis , Auustralis & Meridionalis .i. an cercall tuaiscertac non cercall deiscertac no cercall an medon lae. Et as e suidiugadh an tres cercaill, o ponc oirrcerach na firmaminti co ponc poil Antairtic & as sin co ponc iartair na firmaminti & as sin co ponc poil Artic & as sin co ponc oirrcir na firmaminti. Et is e as ainm don cercall so, circalus termenorum no circalus signorum .i. cercall na termine no cercall na comartadh .

Et is e so suigiugad an ced line da tri linadhaib na firmaminti o ponc oircerach na firmaminte tri ponc medhonach na talman co ponc iartarach na firmaminti. An dara line o ponc mhedon uachtair na firmaminti as cinn na talman tri ponc mhedonac na talman co ponc medon ichtair na firmaminti fo talmain . An treas line o pol Airtic tri ponc medonac na talman co ponc poil Intartic.

Et is iat so secht puinc na firmaminti, a se dib isna se h-inadhaibh a tiagait na tri cercalla adubrumar tar a ceili & a na fuilit se cinn na tri linadh adubrumar. Et an seachtmad ponc .i. seantrom na talman noch ala 'na sentrom ag an doman uili.

Ee is e inadh a na fuil an ced ponc dib sin, a n-oirrcer


p.80

na firmaminti isin inadh a teit circalus terminorum & circalus orientalis no occidentalis tar a ceili. An dara ponc a medon uachtair na firmaminti as cinn talman insan inad a tet circalus orientalis no occidentalis & circalus Septrimtrionalis no Australis tar a ceili. An treas ponc a n-iartar na firmaminti isin inadh a teit circalus orientalis no occidentalis & circalus terminorum tar a ceili. An ceathramad ponc a medon ichtar na firmaminti fai talmain as in inadh a teit circalus Septremtrionalis no Australis no circulus orientalis no occidentalis tar a ceili. An cuigmed ponc a tuaiscert na firmaminti is in inadh a teit circalus septremtrionalis no Australis & circalus terminorum tar a celi. An seiseadh ponc, a n-deiscert na firmaminti isin inadh a teit circalus terminorum & circalus septremtrionalis no Australis tar a celi. An sechtmad ponc mar adubrumar seantrom na talman noch ata 'na seantrom ag an doman uili a na tiagait na tri linadha adubrumar trit a ceili & is e sin suighiugad & tuarascbail na tri cercall & na tri linadh & na secht ponc, noc adubrumar tuas. Gibe neach da ticfad iat co forfi co tuicfead se naduir na firmaminti uili.