Corpus of Electronic Texts Edition
An Irish Astronomical Tract (Author: [unknown])

Caibidil 11

Luna uisbiliter in mare etcetera.

.i. Gnimhaidhi an re co follus is in fairrgi & is na neicibh fliucha ele, oir aderaid na feallsamain nach anann an fairrgi ac sirlinadh on trat bis an re a ponc oirrcher a cercaille conic an trat fa m-binn se a mullach a cercailli & nach anann aris as sin a sir tragadh no co m-bi ac dul fai a ponc iarthair a cercailli . Et nac anann as sin aris ac sirlinadh no


p.46

co m-bi an re a ponc medhonac a cercailli fo talmain. Et as sin aris nach anann ac sir tragadh no co m-bi a ponc oirrcerac a cercailli & tinnscnaidh annsin aris linad mar darinne roimhe.

Et mar sin da rer eirghi & dul fai an esga, ni anann an fhairgi co brac ac linadh & ac tragad & an trat bis an re a n-enceime ris in n-grein is annsin as mo & as tinne a solus .i. a tosac gacha mis & is annsin as ro mho tragad & linadh na fairrgi. An dara cuairt as mo tragad & linadh na fairgi .i. a medhon gacha mis an trat bis solus lan ac an re laca rinne , oir as annsin frithbuailter solus na greine anuas on re d'innsaighi na fairrgi & oibrigi sin tragadh & linadh na fairrgi.

Agus as mar sin foillsiges an re na gnimharta cedna a smir & a n-incinn & a fuil na n-daine oir medaigter & laidigtar na tri neici sin a tosac & a medon gacha mis da rer cursa an re . Et da rer sin ni tigid eslaini na droca fola mar atait neascoidi (?) & neici5 iomda eli ach a tosach & a medon gaca mis.

Et as follus aris gnimana an re da rer bisidh & dombisidh is na cucumeraib & is na cucurbitaibh & is gac en ni a tigernaiginn an flice da rer cursa an re. Et is si so a cuis nadurtha sin, oir ata tigernas ag an re ar na neicibh fliucha, & ar usci na fairgi co sunnradach, mar ata ag adhamas ar in iarann, oir mar tairrnges adhamas an t-iarann cuici as mar sin tairrnges an re uisci na fairrgi & is ris sin aderar linad na fairrgi. Et an trat scuires se don tarraing sin impaid an fairgi d'innsaighe a h-inaid fein aniar & is ris sin aderar tragad.

Et as folluse an tragad so & an linad a n-oircer an domain & na iartar na sa Muir Ruaidh no a Muir na


p.48

h-Africi no isna maraib eli tic on fairgi moir, oir is sibal direach ata ac blodh acu sin siar gaca dirga, & soir gaca dirgha linas blod eli acu tre brig oibrighthi an re ass a cinn. Et as uime sin nac follus an linad sin na'n tragad ar cladacaib na mara annsin.

Agus d'foillsiugad na n-oibrigthi sin an re a timcill traigti & linta an mara, dagen fidair iomitre annso tis & dagen ar dus fidair comcruinn na talman ar na roinn a ceithre rannaib comtroma & scribocad na ceithre litreaca so 'na n-inadaib fein a timcill na ceithre rann sin .i. A, B, C, D, litre & scribochad a timcill na talman samail cercaille an re & cuirfed E 'na h-oirrcer & F 'na medon mullaid & G 'na h-iartar & H 'na medon ictar & dubochad leth na fairrgi don talmain & faicfead an leth ele tirim, geal. Ma sed an trat bis an re a n-oircer a cercailli fein a ponc E co direc ar comar A, as annsin tinnscnas an fairgi linadh & ni anann ac sir linadh co soitinn an re a ponc F, ata ar comair B. Agus is annsin tinnscnus an muir tragadh & ni scuirinn ac sir tragadh no co roitinn an re ponc G ata ar comair C. Et bidh sin ac sir linad no co roitinn an re ponc H ar comair D & bidh aris ac sir tragad no co roitinn an re ar comair A.

to face p. 48