Corpus of Electronic Texts Edition
The bardic poems of Tadhg Dall Ó Huiginn (Author: Tadhg Dall Ó Huiginn)

section 11

INIS CEITHLEANN

  1. Mairg féagas ar Inis Ceithleann
    na gcuan n-éadrocht' na n-eas mbinn;
    guais dúinn, 'snách féadair a fágbháil,
    féagain an mhúir fádbháin finn.
  2. I bhfad riamh suil ráinig mise
    múr taoibhgheal na dtulach ngorm,
    dá roicheadh leam triall don teaghsoin —
    dar leam ní bhiadh easbhaidh orm.
  3. Do-chuala mé — mairg do-chualaidh —
    do chlú ar síothbhrugh na séad mbuadh,
    mo bhréagadh mar do bhí i gcinneadh,
    ní as nár féadadh m'flleadh uadh.
  4. Teaghdhais lonnrach leóghain Éirne —
    dob é riomsa rádh gach fir —
    nocha bhfaca fear san Bhanbha
    teagh a maca samhla sin.

  5. p.74

  6. Adeirdis bhós gi bé ad-chífeadh
    an choill lúbtha nó an learg thais,
    an trácht réidh nó an t-achadh uaine
    nách rachadh céim uaidhe ar ais.
  7. Fios a theasda an tráth fa n-uaras,
    tar éis gcodail go ceann trill
    ní faca ní oile d'aisling
    acht lí an toighe fairsing finn.
  8. Gluaisim romham, ránag ainnséin
    Inis Ceithleann fa gclaon dair;
    tre chlár bhfionn na bhfeirfleasg dtaraidh
    fa neimhleasg liom aghaidh air.
  9. Suil tánag re taobh an bhaile
    do bhiodhg mé le a méad do gháir;
    nuall a gcon meardha 'sa míolchon,
    ag cor ealbha a díothrobh dháibh.
  10. Do bhí an trácht re taobh na cúirte,
    fa chuan síthe na sruth mbalbh—
    gur foiligh a trágh 'sa tonna —
    lán do dhoiribh corra carbh.
  11. Do-chím láimh risin lios gcéadna
    clár aoibhinn dob órtha lí,
    faithche bharrthais an dúin daithghil,
    úir Pharthais nó a haithghin í.

  12. p.75

  13. Amhlaidh fuaras aithche an dúnaidh —
    druim ar ais ó ingnibh greagh;
    ní fás luibh a húir fan orluinn
    ó lúidh sguir ag comhruinn chean.
  14. Eich an dúin ag dol i gcoimhling,
    do-chiú arís a rioth fa seach,
    gur ceileadh leó tolcha an talaimh —
    gan cheó ortha acht aghaidh each.
  15. Do-ním romham san raon díreach
    ar dhún gcúplach craoibhe Liag;
    a rabha rem ucht san fionnbhragh
    mar lucht mbragha is iongnadh iad.
  16. Fuaras maithe mhaicne Cholla
    san chúirt daoinigh ag dáil séad,
    lucht foilgheasa sgéal do sgaoileadh
    fréamh gcoibhneasa Ghaoidheal nGréag.
  17. Fuaras fós ar feadh an longphuirt
    a lán d'éigsibh is d'aos fuinn,
    ón tslios gheal fonnbhán go 'roile —
    mo chean orlár toighe i dtuill.
  18. Fuaras a lán san leith oile
    d'ainnribh béaltana brat sróil,
    i múr chonchair na gcon bhfionnbhláith
    ag cor chorthair iongnáith óir.

  19. p.76

  20. A lán féinneadh feadh an tighe,
    tríd siar ar na sleasaibh taoibh,
    airm chorra ag na hamhsaibh uaisdibh —
    gasraidh Droma cnuaisdigh Caoin.
  21. Buidhean mhór do mhacraidh síthe,
    ó Síth Bhuidhbh nó ó Bhruidhin Lir;
    nár lámh súil le a n-áille d'féagain,
    ar tháille an mhúir ghéagaigh gil.
  22. Buidhean cheard ag ceangal bhleidheadh,
    buidhean ghaibhneadh ag gléas arm;
    buidhean saor nách d'éanfonn uirre —
    néamhonn chaomh na mbuinne mbalbh.
  23. Bruit dá gcorcradh, cuilg dá ngormadh,
    gaoi dá n-ionnsma, eich dá ngníomh;
    bráighde i ngioll, comha dá gcuma,
    sgola os cionn an rulla ríogh.
  24. Géill dá ngabháil, géill dá léigean;
    laoich dá leigheas, laoich dá nguin;
    seóid dá síorchur inn is uadha —
    an síothbhrugh slim cuanna cuir.
  25. Do-bheireadh siad seal don lósoin
    ar luadh n-éacht, ar iomrádh ngleóidh;
    do-beirthe seal ag slógh Uisnigh
    ar ól bhfleadh ar chluinsin gceóil.

  26. p.77

  27. Rugsam as go haimsir gcaithmhe,
    car an chaomhlaoi do chaith sinn.
    san mhúr gheal féaruaine fásaigh,
    feadh éanuaire an lásoin linn.
  28. Gabhaid cách 'ga gcur 'na suidhe
    ar sleasaibh míne an mhúir ghil;
    tearc i mbruidhin a séad samhla —
    méad an mhuirir tarla astigh.
  29. Cú Chonnacht Óg mhac Con Chonnacht,
    cneas leabhar dá leanann dé —
    ar suidhe dá mbíodh 'na bhruidhin
    'na suidhe ríogh suidhidh sé.
  30. Suidhimse ar deis dreagain Teamhrach,
    go dtairnig dhúin dáil na gcorn:
    gé tharla a díol uirre d'uaislibh
    uille an ríogh níor uaisligh orm.
  31. I gcionn aimsire an uair táinig>
    tráth luighe do lucht an dúin,
    roighne an tslóigh mhóirfeithmhigh mhúinte —
    cóirighthir dhóibh cúilte clúimh.
  32. Suil rug an lá ar lucht na bruidhne
    buidhean aca ag ionnsma sleagh;
    craoithe astigh dá gcur re camháir,
    fir ag dul do ghabháil ghreagh.

  33. p.78

  34. Aimsir aithghearr tar éis gcodail
    do-chiú um seabhac Síthe Truim
    forgla cáich 'na dtrealmhuibh tachair,
    san ráith neamhdhuibh chlachaigh cuir.
  35. Gluaisid uainn ré n-éirghe mhaidne
    macraidh chródha chúirte an ríogh;
    'na mbróin mhóir leabhairthigh laighnigh;
    neamhaithnidh dóibh snaidhmidh síodh.
  36. Gearr arís go rugsad oruinn
    aicme Cholla na gcuach n-óir;
    ar gcur gach tíre ar feadh fúthaibh;
    mo chean ríghe is dúthaigh dhóibh.
  37. Dob iomdha an láso um Loch nÉirne
    aoighe mná nách mair a fear;
    's dob iomdha aighthe giall ngonta
    d'aithle ghliadh ag tochta asteagh.
  38. Seóid bhuadha do bhí san toighsin
    i dtús an laoi nár leó féin;
    's do bhí cradh do chóir an bhaile
    i ngar dóibh nách raibhe aréir.
  39. Éigse an dúin do díoladh ainnséin
    le hua nEachach nár ob gleó,
    beag an díoth daoire na n-éigseadh,
    fríoth maoine nár léigsean leó.

  40. p.79

  41. Ar Mhág Uidhir d'iarraidh ceada
    do-chuaidh mise ameasg na sgol;
    ó ráith aird an eagair núidhe
    mairg do cheadaigh dhúinne dol.
  42. Ag deadhail riom do ráidh seision,
    ag snighe déar re a dhreich nduinn,
    dá mbeith nár ghar mé don mhílidh,
    nár sgar sé dá ríribh ruinn.
  43. Cumhain leam an lá do chuireas
    cúl re teaghlach thighe an ríogh,
    gur luigh do cheas ortha uile
    nárbh feas orchra dhuine dhíobh.
  44. Ní fearr dhamhsa i ndiaidh an teaghlaigh
    truagh nár chaitheas ceann mo ré
    suil bhus saoghlach inn dá aithle:
    baoghlach linn go mairfe mé.
  45. Ní chuala comhmaith an teaghlaigh.
    atá san dún — dia do bhail —
    fa neach dár chin ó na Collaibh,
    ag sin breath gach ollaimh air.

  46. p.80

  47. Baile Lithbhir na learg núidhe—
    neach uaidhe ní fill dá thail;
    fear gach aird don bhaile ó bhréagas,
    baile 'gar mairg féagas air.

    MAIRG FÉAGAS


  48. p.81