Corpus of Electronic Texts Edition
The Book of Magauran (Author: [unknown])

section 4

IV

Tadhg Mór Ó hUiginn .cc.

    1. A fhir táinig re tásg mBriain,
      440] tugais mhise fa mhóirchiaigh;
      mh'ucht ó sgeol an táisg is teinn
      mo dheor do fháisg óm incheinn.
    2. Aithne ar a thásg tug mise
      agud re n-a innise,
      445] fáth mo bhas dteinn is sé sin,
      do sgeinn mé as got fhaisgin.
    3. A fhir tug damh damhna déar
      sgaoileas tásg Briain ní baidhbhsgéal,
      freagair cách créad a oighidh,
      450] ní gnáth éag gan fhiarfoighidh.
    4. Mar do fhiarfoigh fheacht oile
      Mac Liag tásg Briain Bhóruimhe,
      cneadh neimhe niamh an fhuighill,
      Brian eile is eadh fhiarfuighim.
    5. 455] Don ghlór a-deire, a dhuine,
      foirbthéachtaid na fásuighe;
      biaidh finneisgir n-a feor bhug
      don sgeol innisdir agud.

    6. p.33

    7. An sgéal deimhnighe dhamhsa
      460] olc a fhulang agamsa;
      iomdha déar gon sgoil don sgeol,
      ar an sgéal ní fhoil áithcheodh.
    8. Adhbhur sgeanma na sgéala
      tugais lat—lór d'aithmhéala;
      465] rom ghabh meisge don mheadhur,
      meisde dhamh a ndeimhneaghudh.
    9. Is d'iongantaibh Innse Fáil
      Brian mar innise d'agháil;
      is truagh 's is doiligh a dhul
      470] gan shluagh d'oighidh n-a fharrudh.
    10. Muna fríoth gá chosnumh cath
      créad tárraidh Teallach n-Eachach ?
      Brian mhac Donnchaidh díon na gceall,
      cá líon torchair n-a thimcheall ?
    11. 475] Cáit an adhaighsin an uilc
      i raibhe lucht an longphuirt?
      an mórshlógh do-ním gach neach
      do-chínn man slóghmhór soichleach.
    12. Nír leigthe don mhuintir mhóir
      480] dá dtabhradh uaisle is onóir
      seabhac fionnMhuighe Fabhair
      gan ionghuire éanadhaigh.
    13. Ní léamhadh biodhbha buain ris
      mar do bhádar dá mbeidis
      485] cách dá gach leith do fhlaith Bhreagh;
      nír bhreith nar mhaith a mhuintear.
    14. Longphort í Eachach Uisnigh
      —líonmhar éacht an adhuighsin—
      rob amhdháigh an lios ar luigh
      490] dh'fhaghbháil gan fhios i n-asguidh.

    15. p.35

    16. Cách is eadh fa-deara dháibh
      an t-olc fhuaradar dh'agháil
      sa bhaile re hucht an uilc
      ní raibhe lucht an longphuirt.
    17. 495] Ní chadladh gan chéad n-a thigh
      nó ní badh mhó do mhuintir
      airgneach ruaigdheas Beann mBoirche
      gor mheall uaigneas aonoidhche.
    18. Ag biudh ná ag digh tar an dáil
      500] nír chleacht dó uaingheas d'fhagháil;
      ag sduaigh Dhuibhe re n-a dhul
      nochon uair duine diultudh.
    19. A dhílsiughudh ná a dheithbhir
      nír chomhain re choimhighthibh;
      505] nír dhílsigh dáil dámh ndeoradh
      gach dál dáibh ro dhílseoghadh.
    20. Brian, a dheoradha an domhain,
      dainimh dá bhar ndeorodhaibh
      seoladh sluaigh do theacht fo theagh;
      510] tearc uaibh deoradh do dhlighfeadh.
    21. Táinig doineann n-a dheaghaidh
      do-chuaidh iasg a hinbhearaibh;
      léir gach laoi ar an samhradh sin,
      do bhaoi adhbhar gon aimsir.
    22. 515] Fada gach lá geimhridh gear
      dá mhuintir ó nach maireann;
      is faide dhamhsa ná dhóibh
      nírbh fhallsa aige m'onóir.
    23. Anaoibhinn damh fo-dheachta
      520] i n-éagmhais m'fhir aoinleabtha;
      gairid liom lámh re hó Cuinn
      's a lámh fam chionn n-a cearchuill.

    24. p.37

    25. Ro badh gairid liomsa is leis
      aonúir taram is tareis;
      525] truagh, a Dhé, 's gan a dhul uaim
      gan mo chur is é i n-aonuaigh.
    26. Dursan gan mo losgudh lais
      an oighidh fuair go bhfaghmais;
      truagh nach rabha tall as-tigh
      530] 's a chara ann n-a éigin.
    27. An adhaighsin n-a fharradh
      fa-ríor nocho rabhamar;
      do loisg soin mhé thiar gom thigh
      Brian thoir agus é i n-éigin.
    28. 535] An t-olc fhuair re n-a agháil
      ní thug air a iomghabháil;
      do fhéadfadh Brian gan bhreith air,
      do leith na diagh ní dheachaidh.
    29. Usu leis, gér dhocra dhó
      540] ná a dteicheadh— 's nir theich rompo—
      a bhfuair do sbairn eile ann,
      an teine is na hairm d'fhulang.
    30. Nír marbhadh d'arm Ghaoidheal ngeal
      go bás Briain is nir báidheadh,
      545] nír loisg teine riamh roimhe
      Brian eile badh easbhoighe.
    31. Díol Briain nó oighidh nar fhearr
      fuair a lán d'uaislibh Éireann;
      fios gliadh na saoirríogh gar slógh
      550] Brian ar aoindíol 's a n-urmhór.
    32. Do marbhadh Chobhthach Caol Breagh
      do loisgeadh i dtigh theineadh,
      marbhadh Cobhthaigh ro bo creach
      torchair re Labhradh Loingseach.

    33. p.39

    34. 555] Eochaidh Oireamh uair n-a thaigh
      ba shlogh Mhórmhaoil mheic Mhongaigh

      [...]
      a thruaill go tuinn
      man losgadh fuair i bhFréamhuinn.
    35. Conuire i mbruidhin Dá Bhearg
      560] do thoit re hAingceal n-airmdhearg;
      do briseadh geis bhruidhean mBreagh,
      an bhruidhean leis do loisgeadh.
    36. Airc bhruidhne ar mbrisiudh a geas
      do fhuair Cormac Con-loingeas;
      565] an bhruidhean nír bhán a dath
      far cuireadh ár na n-Ultach.
    37. Do ghabh Éilim gan fhalaidh
      teach ar Fiacha Fionnalaidh;
      dá adhbhar gon ghaoith fa ghul
      570] marbhadh an laoich 's a losgudh.
    38. Mac Earca an earrla leabhair
      Muircheartach mhac Muireadhaigh
      an teine más fhíor do fhuair
      'n-a dhá dhíol eile i n-éanuair.
    39. 575] Diarmaid mhac Cearbhaill na gcath
      do thoit le hAodh nDubh ndíomsach;
      do marbhadh tuir thighe Breagh
      ar Muigh Line, 's do loisgeadh.
    40. Brian mhac Móire mór an gníomh
      580] do fhuair oighidh na n-airdríogh;
      teine n-a gharrdha do ghabh,
      eire anma na n-easbhadh.
    41. Do laisg an lucht do loisg teach
      air an t-eangnamh 's an t-eineach;
      585] tuir Bhanbha mar do bhaoi is-tigh
      damhna guil is chaoi a chluinsin.

    42. p.41

    43. Is beag orainn n-a fharradh
      na huilc eile fhuaramar;
      gach easbhaidh dar bhean riamh rinn
      590] go Brian nochan eadh áirmhim.
    44. Acht muna fhuil ag Dia dhamh
      éirghe n-a dhiaidh do dhéanamh
      ní éir mé do eadar as,
      leagadh mar é ní fhuaras.
    45. 595] Tar gach tuisleadh tugadh damh
      gus a-niugh do-nínn reabhradh;
      díol Briain ósa lánolc leam
      ábhocht n-a dhiaidh ní dhingneam.
    46. Ní rach d'iarraidh neich a-nois
      600] a Choimdhe—créad ma rachmois?
      seoid na sluaghsa gá dám dáibh
      a slán uamsa dá n-éadáil.
    47. Ní bheinn gan éadáil d'agháil
      dá maireadh Mág Amhradháin;
      605] ceannsa Dhé go bhfagha an fear,
      cara mar é ní fhuigheabh.
    48. Ar éis díola mo dhána
      is orduighthe m'éadála
      ionmhain cách do chanadh ruinn
      610] ag sgaradh cá tráth tiocfuinn.
    49. Nír éar duine re n-a dhul,
      docraide a dhul don tsaoghul;
      dámadh eadh ro badh buan Brian
      an fear man-uar nírbh ainfhial.
    50. 615] Teach Briain do bhris mo chroidhe,
      teach mar theach mBriain Bhóraimhe,
      teach n-ar ghairid samhlá sin
      nach mairid ramhná is raifhir.
    51. A fhir.


p.43