Corpus of Electronic Texts Edition
A Ghearóid, déana mo dháil (Author: Gofraidh Fionn Ó Dálaigh)
p.201
GOFRAIDH FIONN Ó DÁLAIGH cct.
- 1] A Ghearóid, déana mo dháil;
2] dá ndearna déana i gcéadáir;
3] tug, a óigleanaibh, th'úidh ruinn,
4] a úir dhóidleabhair dhearccuirr.
- 5] Dídin mé, a mheic an Iarla,
6] ar fheirg flatha finnLiamhna
7] gidh bé fachain feirge fuair
8] t'athair a mheirge an mhórshluaigh.
p.202
- 9] Is ort iarraim gidh óg thú
10] síodh na bhfréamh asad fionnchrú;
11] ód thromaicme a-tú fa choill;
12] dar gcomairce is tú as tualaing.
- 13] Mairg file re bhfuil a móid
14] aicme Ghearailt, a Ghearóid;
15] is fachain dá gcar um cheann
16] dá rabh th'athair dom imdeall.
- 17] Níor chleacht sinn siobhal oidhche
18] ná imirt arm bhfaobhairthe;
19] ní poinnidhe ar ngníomh le ga;
20] coillidhe dhíom níor dhéanta.
- 21] Fóir mo ghuasacht, a Ghearóid,
22] tair romhuinn don ríphealóid;
23] ar th'eineach dhamh diall oirn-ne
24] gabh, a chiall, mo chomairghe.
- 25] Inneosad uirsgéal cumtha
26] dhuit im dháil mo chobhurtha;
27] a-déar mar dhleaghar a rádh
28] sgéal ar leanabh do leanbhán.
- 29] Táinig lá ar Leic na dToradh
30] Fionntan is é ar n-arsoghadh
31] dá bhfuair naoidhin n-óig th'aithghin
32] 'n-a aoighigh fhóid anaithnidh.
- 33] Iongnadh leis a leithéid sin
34] re taobh na haille d'fhaicsin;
35] rug an naoidhin n-óig ón aill,
36] tug póig don aoighidh áluinn.
- 37] Mar thug an príomhóglách
póig
38] don naoidhin áluinn fhíoróig
39] téid dealbh a aighthe i n-óige
40] ón leanbh d'aithle éanphóige.
- 41] Beiris leis an leanbh síthe
42] gus an mnaoi nglic nglóirbhíthe;
43] ní thug dá mhnaoi a fhios re headh
44] 's do bhaoi 'n-a chrios an céidsheal.
- 45] Fionntan ar bhfios a fréimhe
46] beannuighis dá bhainchéile;
47] freagrais a bhean go ngné ghil
48] hé agus gidh eadh níor aithin.
p.203
- 49] Ar bean Fhionntain dá aithle:
50] "cia thú tú do mhearaithne,
51] a ghil bhláith dhódghlacshaoir dhuinn,
52] a ógmhacaoimh áith éadtruim."
- 53] "Gidh cúich mé, a bhean, beanfad daoibh
54] madh áil leat leannán macaoimh;
55] ní hamhdháigh sinn cneas re cneas
56] deas linn t'fhaghbháil i n-uaigneas."
- 57] "Sguir, a mhacaoimh óig, t'ábhacht,
58] cian óm leithéid leannánacht;
59] nocha gaol ábhachta inn,
60] a chraobh árrachta fhoiltfhinn."
- 61] "Fearr dhuit céile séitreach slán,
62] a bhean mhaith" ar an macámh
63] "ó taoi ag seanóir seachain soin;
64] re beathaidh ndearóil dealuigh."
- 65] "Ní aontóch ó nach óg
mé
66] níor aontuigheas as mh'óige
67] fear gémadh céim deaghshóigh dhamh
68] acht mo sheanóir féin Fionntan."
- 69] "Dod bhréagadh ní bhia sinne
70] ó fuaras fhios th'intinne;
71] ó nach éidear é d'fholach
72] mé do chéidfhear carthannach."
- 73] "Ná habair sin" ar si-se
74] "seanóir críon mo chéilei-se
75] sé go neimhsheadhmhar a-nocht
76] ar gceileabhradh dá chalmacht."
- 77] "Mei-se seanóir sluaigh Ealga
78] ar ndol i ndeilbh naoidheanda,
79] a bhean" ar sé "nám seachain;
80] is mé t'fhear i n-óigbheathaidh."
- 81] "Dá dteaghmhadh gomadh tu-sa
82] an céidfhear do charas-sa
83] nocha bia, a Fhionntain, im fhail
84] go bhfionntair cia rod chruthaigh."
- 85] "A ríoghan a Ros Greadha,
86] gheas airrdheanna
87] gach fód go naoidhe ón naoidhin;
88] naoidhe óg rom athnaoidhigh."
p.204
- 89] Innisis Fionntan mar fuair
90] an leanbh ar an leic dtaobhfhuair
91] cóir a n-innisin uadha
92] innisidh a iolbhuadha.
- 93] An leanbh óg 'n-a hucht féin
94] gabhais bean Fhionntain ainn-séin;
95] re haghaidh an uair do ghabh
96] fuair cabhair mar fuair Fionntan.
- 97] Ní taosga ar n-a thabhairt dí
98] ráinig a anál impe
99] ná do sgar sí re seandacht
100] 's do ghabh ní dá naoidheandacht.
- 101] Gá dú, achd do bhí siad mar sin
102] seal buan oile dá n-aimsir
103] is do bhí 'n-a láimh re linn
104] gach ní do b'áil le a n-intinn.
- 105] Éanmhac airdríogh na Sorcha
106] fríoth ann aisgidh chobhartha
107] folt i n-a óiridhibh air
108] ar dtocht d'fhóiridhin Fhionntain.
- 109] Go tráigh nDúna Tolcha Thé
110] do chur Fhionntain i n-óige
111] tar an moir sriobmall srothach
112] a-droigh Iollann Iolchrothach.
- 113] Tú, a Ghearóid, a ghein shochair,
114] leithéid Iollainn Iolchrothaigh;
115] go bhfionnam, a chnú cridhe,
116] an tú Iollann th'aimsire.
- 117] Anál Iollainn, a ucht glan,
118] tug fóiridhin ar Fionntan;
119] cuir mar thúis anáil th'ochta
120] fam ghnúis d'fhagháil fhurtochta.
- 121] Tair ar chuairt sonn, suidh im ucht,
122] fionnam feabhas do chumhacht,
123] tabhair póig i n-a dhiaidh dhamh,
124] cabhair ciaigh mo chóig gcéadfadh.
- 125] Ar Mhuiris gCliach 'gar chleachtas
126] athnuaidhigh ar n-aitheantas;
127] san chruth i mbínn roimhe a-rís
128] ag rígh Broine go mbeimís.
p.205
- 129] Saor mhé ar oirbhire th'athar
130] go mbeinn agad bheannachadh;
131] ar gcomairghei-ne is doirbh dhi
132] tromoirbhire oirn aige.
- 133] Tairre led bhriathraibh binne
134] d'aithearrach a intinne;
135] fill tar ais fheirgh an Iarla,
136] a dheirg chais fhinn fhuiltniamhdha.
- 137] Mo theagasg, a Ghearóid, gabh:
138] "feirrde macámh a mhúnadh";
139] dá dtugthar éara oirn-ne
140] déana mar a-déaraim-ne.
- 141] Nó go raibh sinn síodhach ris
142] ná héirgheadh fúd muirn Mhuiris;
143] rí Áine ná han re a phóig;
144] gabh ar do gháire, a Ghearóid.
- 145] 'N-a ucht ar chrodh ná ar chomhaidh
146] is a fhearg ret ollamhain,
147] a anam, ná haontaidh dol
148] go bhfagham aontaidh t'athar.
- 149] Ná cealgadh cleas dá áille
150] thú, a mheic marcaigh fhionnÁine;
151] braithtear fraoch ar th'aghaidh n-óig;
152] labhair go gaoth, a Ghearóid.
- 153] Dá ndearna tú is tuar deighshídh
154] mar deir mé, a mheic Aibhilín;
155] th'éara dot athair ní háil,
156] rachaidh séala ar an síothcháin.
- 157] Biad agad im fhior ghrádha
158] budh hé séala ar
síothchána;
159] rinn th'aoibhe, a Ghearóid, do-ghéabh,
160] a naoidhe gealfhóid Gaoidheal.
- 161] A ubhall abhla cumhra
162] as uaisle náid órubhla,
163] a bhláth niamhdha, a chnú cheiníl
164] do chrú an Iarla is Aibhilín.
- 165] A leinbh a Lunnainn na ríogh,
166] fóirfidh t'urlabhra mh'imshníomh,
167] innsgne bhinn do bheoil chorcra
168] i n-a rinn ceoil codalta.
p.206
- 169] A Mhuiris, maoluigh do mhóid;
170] déana mar a-deir Gearóid;
171] dá ngada dhíom ní dhlighe
172] síodh ar aba th'oirbhire.
- 173] Flaitheas nach gabhaid Gaoidhil
174] geallmaoid dóibh i nduanlaoidhibh;
175] a ráthughadh dhúibh níor dhluigh,
176] gnáthughadh dhúinn a dhéanaimh.
- 177] Dá chineadh dá gcumthar dán
178] i gcrích Éireann na n-uarán
179] na Gaoidhil-se ag boing re bladh
180] is Goill bhraoininse Breatan.
- 181] I ndán na nGall gealltar linn
182] Gaoidhil d'ionnarba a hÉirinn;
183] Goill do shraoineadh tar sál sair
184] i ndán na nGaoidheal gealltair.
- 185] Na Goill is Gaoidhil Bhanbha
186] fa seach re hucht th'agallmha;
187] is tú ceann an dá chineadh,
188] geall red chlú ní cuirfidhear.
- 189] Do sgar mé red mhúr bhfleadhach,
190] a chinn an dá chinneadhach;
191] muirn t'ardphuirt-se agus t'fhíon glan
192] rom líon d'antuigse is d'uabhar.
- 193] Dol ar deabhaidh ód dhreich mhoill
194] ní thug achd uabhar oruinn;
195] logh an chuairt-se do-chuamar;
196] dol uait-se do b'anuabhar.
- 197] An t-aingeal do b'áille ar nimh
198] do ionnarb Dia 'mun gcúis-sin;
199] nochar bheag d'fhior a fheitheamh
200] an cion do leag Lúisifear.
- 201] Do thonn fheirge gé do fhás
202] rinn, a Mhuiris mheic Thomás,
203] díon, a Mhuiris-se, ar do mhóid
204] bríogh na guidhei-se Gearóid.A Ghear.
- 205] Ar measrughadh maidne an Luain,
206] a Míchíl, is mór m'anbhuain;
207] tú ar sgiath, a mheic, ar maidean,
208] a fhiach dheit go ndearlaigear.A Gh.