Corpus of Electronic Texts Edition
Acallamh na Senórach I (Author: Unknown)

¶ 491


6601] Ocus ro thuit-sium ar in tulaig í roibe a nellaib & í támaib
6602] annsin, & ro bói teora lá & teora áidchi annsin gan tuailnges
6603] aistir na imthechta a h-aithle a choicle & a chomalta. IS annsin
6604] ro gabad longport ac ríg Connacht annsin, & do-rigned
6605] fothrucud accu do Cailti.

¶ 492


6606] Ocus tar a éis-sin tangadur in sluag reompo co rangadur
6607] Clúain na n-Dam, risa raiter Cluain Imdergtha issin tan-sa, &
6608] ro gabsat longport ann, & {SG page 218}ro bennaig Patraic in baile. Ocus
6609] ro fhíarfaig Connacht do Chailti: ‘crét 'ma tucad Cluain Dam
6610] ár in n-inat-so, & crét 'ma tucad Clúain Imdergtha ar in cluain-
6611] seo?’ Ocus ro fhrecrais Cailte sin .i. ‘turchairthe selga fuair
6612] Find annso, & tri catha na Féine .i. dam cacha deissi d' Fhiannaib
6613] Eirenn & tri daim d' Fhind, & is aire-sin tucad Cluain Dam
6614] ar in n-inad-sin. Ocus is uime thucad Cluain Imdergtha fair
6615] .i. in tan ro badur Clanna Morna ac foghail ar Fhind, nír'
6616] rathaigetar in t-inam ro badur ar a cuit & a comraind ina fiadnaissi
6617] co tangamar-ne tri catha na Féine cor' gabsamar um inn
6618] druim-sea umpu. Ocus adubairt Goll mac Morna:’ ‘is mor in
6619] t-imdergad’, ar se, ‘tucsat na fir duind.’ ‘Ocus cá ferr ainm
6620] da m-biad ar in n-inad-sa?’ ar Conan Mael mac Morna,
6621] ‘ina Cluain Imdergtha?’ ‘Conid de-sin tucad Cluain Imdergtha
6622] uirre. Ocus a maith ní dleghmait do cheilt ar Chlaind
6623] Morna
’, ar Cailte, ‘acht tangadur ina cipe throm trén-laidir
6624] trí lar catha na Feinde amach, & ní rainic fuiliugud na
6625] fordergud uainde orro, & ro t-shuidemar ac na teintib annsin,
6626] & tucad sithel ban-óir chum Find co n-uisci inti, & nighid a

p.184


6627] gnuis & a láma aisti, & cuirid a ordain fa dét fis, & ro faillsiged
6628] fírinde dó, & ro thairrnngair co ticfatais nóim & fireóin
6629] andso, & adubairt:’

    6630] Rann.
  1. Druim os loch bid ceall t-shidach
    cid port rigrad ar sodain,
    6631] cadus ar Cluain Imdergtha
    tiucfa re deired domain.

¶ 493


6632] Ocus tangadar rompo na sluaig iarum co Cluain Carpait
6633] siar a m-Breichthír, risa raiter Firchuing isin tan-so .i. carpat
6634] Pátraic ro moid ann, & ro t- shuid naem Patraic ar in firt fótbaig
6635] ar moidm na cuinge, & ní cían ro badur ann co facadur in
6636] carpat da n-indsaige, & gilla óc issin charpat, & ba comderg re
6637] corcair chaille cechtur a da gruad, ba comglas re bugha cechtar
6638] a da roscc, & ba geal cach ball aile ina cholaind, & ba comdub
6639] re gual in blai futairlli do bói fair, & tainic da n-indsaigid
6640] mar-sin. ‘Ra thoillfed ort, a fhir in charpait’, ar Beineon, ‘foirithin
6641] nóem Pátraic?’ ‘Cia siut amlaid?’ ar in gilla óc. ‘Patraic
6642] mac Alpraind siut’, ar Beineon, ‘.i. cenn irsi & crabaid fer
6643] n-Eirenn.’ Ocus ro eirig in gilla assin charpat, & tuc a chenn
6644] a n-ucht Pátraic & adubairt: ‘Ní maith in carpat ré roind’,
6645] ar se, ‘& in carpat uile do Pátraic.’ ‘Raith duit gan chomraind
6646] & dot mac & dot' úa’, ar Pátraic, ‘& cá
[...]
léo .i. thusa a
6647] maccáim?’ ar Pátraic. ‘Dub mac Muirgissa (meic) (Tomalt)aig
6648] misi’, ar se. ‘Is fír um’, ar Beineon, ‘is (rodub.)’ ‘Mo debroth
6649] um’, ar Pátraic, ‘bid h-Í Raduib cháidchi (festa dot shíl)
6650] {folio 141b1} & dot shémed tré t' umaloit.’ ‘Mo maicne-si duit-siu
6651] eter béo & marb’, ar in gilla. ‘Ac eter’, ar Pátraic‘.i. i cind
6652] cét bliadan oníu do béo & do marb dam-sa & do Dia co brath.’
6653] Ocus adubairt Pátraic:
    1. 6654] Radub caithfid mor do rath
      sochaide a t-shil o so amach,
      6655] uada in tres aicme co m-buaid
      i crich Connacht in mor-shluaig.
    2. 6656] Da rabat sunn h-aithle áir
      Clann Raduib co mét conaich,
      6657] acht adhlaicfer co bráth m-bán
      am Fhabhur is am Chruachan.
    3. 6658] Fácaim-si dóib na n- inadh
      búaid n-abbad is buaid filed,
      6659] buaid tighidhís orro de
      búaid céille is buaid comairle.
    4. 6660] Adeirim-si rib-si de
      bid fír dam ind fhaistine,
      6661] ragait a fir or and or
      iss ed geinfes ó Radub.

    5. 6662]

      Radub


p.185

¶ 494


6663] ‘Ocus is cet lem’, ar Pátraic, ‘grindiugud cacha dala &
6664] cacha caingne risa racha fer do t-shil do dénam dó, acht corub
6665] cóir. Uair is co grind tucais in carpat dam.’

¶ 495


6666] Ocus ní cian ro badur ann co facadur in carpat aile da
6667] n-indsaigid, & da ech chutruma chom-méite fáe, & ben chro-derg
6668] issin charpat-sin, & brat cro-derg uimpi, & delg óir issin brut,
6669] & lann d' ór buidhe re h-étan. Ro thairl- ing assin charpat, &
6670] tuc a cenn a n-ucht Pátraic, & ro slecht lb dó. ‘Cia tusa, a
6671] ingen?’ ar Patraic. ‘Aiffi Derg, ingen Chonaill Chostadaig,
6672] ingen rig Connacht mé’, ar si, ‘& mathus mainech mor-adhbul
6673] fuil acum’, ar in ingen, ‘& da chomairli riut-sa thanac cá fer
6674] risa fáeiub, uair is tú aen-duine is ferr a n-Eirind.’ ‘Ac sin
6675] accut’, ar Patraic ‘ar do leth-laim h-é.’ ‘Cia seo amlaid?’
6676] ar in ingen. ‘Dub mac Raduib meic Muirgissa meic Thomaltaig’,
6677] ar Pátraic. ‘Ca tindscra ocus ca tirfhocraic fuil aici
6678] dam-sa?’ ar in ingen. ‘Ca tindscra chuinghi ar in maccáem?’
6679] ar Patraic. ‘Mo beith d' aen-mnái ac in fhir do-béra mé’, ar in
6680] ingen, ‘uair ní h-oirches lem mo léicen dó.’ ‘In fáeme-si siut, a
6681] maccáim?’ ar Pátraic. ‘Fáemaim’, ar in maccáem, ‘cach ní
6682] adera-su rium do dénum.’ ‘Máss ed, fáe leissin ingin’, ar Pátraic,
6683] ‘& corob ria raib do clann & t' aicme, & tabair in
6684] comaid út di.’ Ocus ro fháei-sium lé amlaid-sin tre comairli
6685] naem Pátraic. ‘ócus gan in ferann bodesta’, bar inn ingen,
6686] ‘iss ed is doilig ann.’ ‘ócus cáit a fuil Connacht?’ ar Pátraic.
6687] ‘Sunna, a náem-chleirig’, ar in . ‘Ferann do thabairt
6688] dam don dis-seo’, ar Pátraic, ‘neoch tuc a comairle dam-sa.’
6689] ‘Rachaid um’, ar in , ‘in tricha cét is dual dó féin do fhleisc
6690] lama do beith occa araen.’ Ocus ro scarsat ris amlaid-sin.

¶ 496


6691] IS annsin tangadur in sluag siar rompo co Bernnaid na
6692] Con
ind aidchi-sin, & iss é ba ar in tír annsin, Tigernach
6693] mac Cuind Chumachtaig. Ocus at-chuala in sluag- sin da indsaighe,
6694] & ro gab doichell & díbé h- é, & ro fhácaib a thír & a thalmain,
6695] & do-chuaid ar theiched ríg Connacht & Patraic. Ocus ro chuala
6696] Patraic sin & adubairt: ‘M' itgé-si ré Dia’, ar Pátraic, ‘corub

p.186


6697] forlamus airechta aile bias foraib tré bithu.’ Ocus ro t-shuidhestar
6698] in sluag for da raith ro bói ann, & leth in t- shluaig im cech
6699] raith dib.

¶ 497


6700] IS annsin ro fhiarfaig Connacht do Cailti: ‘crét in da
6701] raith-seo ar atámait?’ ‘Da óclach grada d' Fhind mac Cumaill
6702] ro badur intib-sin .i. Conall Coscurach & Cobthach Cas, da
6703] mac rig Cheinéil Chonaill atuaid .i. da churaid & da chath-milid
6704] & da chliath berrnaig chét iat. Ocus ro badur bidbaid bunaid accu-
6705] sin a n-Eirinn .i. Clanna Morna, & rob é adhbur a m-bidbanais
6706] .i. selg t-Shleibe Gam do-rigned ac Find & ac Fiannaib Eirenn,
6707] & is annsin do-rala Conan Mael mac Morna ar aen-sheilg risna
6708] feraib in la-sin .i. mell-galach muintire eissium, & trotach
6709] (airecht)a & deabthach laithrech, & nir' t-shir cóir ar duine (riam,
6710] & tuc) a mallacht don duine do-berad cóir dó, & tri mallachtain
6711] Chonain Mail fuaradar Clann Morna uile bas & aided. Ocus
6712] {folio 141b2} ro duisced dam im-discir alltaide doib annsin, & ro
6713] diubraic Conan a t-shleg dó, & ro diubraigedar da mac rig Chineil
6714] Chonaill
a dá sleig dó, co tarladur ina crois trít, & adubairt
6715] Conan:’ ‘Léicid uaib in fiad, a fhiru’, ol se. ‘Ní léicfium’, ol na
6716] fir. ‘Ní mó ro marbuir-si h-é’, ar Conan, ‘annu-ssa, & is mé ro
6717] cét-goin h-é.’ ‘Dar ar m-breithir ám’, ar na firu, ‘acht gé ro loitis
6718] ní leicfither duit, & do-béram breth Find duit’, ar siat. Ocus
6719] ro frecair Conan co h-esccainti sin: ‘Mallacht ar in tí do-ber cóir
6720] dam’, ar se, ‘& ní thiber féin do neoch h-í.’ Ocus tócbais
6721] Conall in laim, & tuc buille dó do crann na sleighe bói ina
6722] láim do Chonan, gur fhacaib com-remur craind na sleige do chnoc
6723] & do chomarta fair. Ocus tangadur tiugh na Féinde eturru, &
6724] do-rigned etrain eturru mar sin.

¶ 498


6725] Cid tra acht fala na achmusan ní thuc Conan de-sin nó co
6726] n-deachadur Clann Morna ar foghail & ar dibeirg ar Fhind, & ro
6727] badur meic Morna ac marbad a dalta & aessa grada Find, &
6728] tangadur, ar Cailte co Forba na Fer, risa raiter Lenna in Baili
6729] isin tan-so.

¶ 499


6730] Is annsin adubairt Conan re Goll: ‘in fetrais, a ríg- fhéindid,

p.187


6731] a Guill, builli do chrann t-shleige do thabairt do mac rig Chineil
6732] Chonaill
dam-sa ac seilg th-Shleibe Gam, & is áil lem-sa dul
6733] da dighail-sin orro anocht.’ ‘Dar ar m-breithir ám’, ar Goll,
6734] ‘ní h-é ar cara budh ail lind do thachar riu, uair is grithugud
6735] áil aen-muice leo.’ ‘Rachat-sa ceithri cét óclach da n-indsaigid’,
6736] ar Conan. Ocus do eirgedar da mac brathar dó leis, Taman &
6737] Tren a n-anmanna, & do-riachtadur na ceithri cét óclach sin
6738] d' indsaighid in baile-sea i m-medon láe do ló. ‘Ocus do eirgedur-
6739] som ceithri cét aile da n- indsaighi’, ar Cailte, ‘& atorchair Trén
6740] & Taman lé da mac rig Cheneil Chonaill fa chétóir. Cid tra
6741] acht fer indisti scél na thuillti tuarustail ní thernó assin acht
6742] Conan 'na aenur, & iris a sceith imma braigit, & rainic reime
6743] conici in n-inad i r-rabadar a braithri.’

¶ 500


6744] ‘Olc in turus-sin, a Chonain’, ar na braithri-so. ‘Ro
6745] thuitsemar-ne treomut-sa’, ar siat, ‘& ro thuit- setar da mac ar
6746] m-brathar & na ceithri cét fer do-chuaid let.’ ‘Ocus ro cuired
6747] na h-ocht cét óclach sin’, ar Cailte, ‘fo thalmain annso, & ro
6748] tócbad a lia ossa lighi, & ro scríbadh a n-ainm oghaim ind.’
6749] Ocus adubairt Cailte:
    1. 6750] Raith Conaill is Chobthaig Chais
      atait fan tulaig tonn-glais,
      6751] atáit ann o sin ille
      isin Chnuc 'na com- naide.
    2. 6752] Fertan Ailbi ocus Etain
      i cind Atha Imeacail,
      6753] fuaradur bás leor truaige
      do galur uilc aen- uaire.
    3. 6754] Mor cath, mor congal, mor tres
      mor sluag do-rignes d' aimles,
      6755] as bristi mo chraide am chlí
      ac faicsin na ratha at-chí.
    4. Raith.