Corpus of Electronic Texts Edition
Acallamh na Senórach I (Author: Unknown)
¶ 451
6104]
IS annsin adubairt in flaith Find riu: In fetabair-si cid
6105]
'má tucad sib dom accallaim-si? ar Find. Ní fetamur, ar na
6106]
h-ócláig. Ní tairissi lé fiannaib Eirenn sib-si, ar Find, forna
6107]
h-eladhnaib do-nithi accu, & is áil léo a fhocra dáib-si imthecht
6108]
imslán & bur tuarustal do tabairt duib. Cá h-olcc do-rindsemar,
6109]
ar na h-ócláig, ind uair fhócarthar imthecht duind? Ní fhetamur,
6110]
ar in Fhiann, bur n-olcc, acht abhaissi accaib nach faccamar- ne
p.169
6111]
& nach cualamur do denam do dáinib reomaib riam .i.
6112]
múr tened umaib cach n-áidchi, & nach áil lib nech da bur
6113]
faicsin ó thic ind adhaig chucaib, & curthái in múr tened-sin
6114]
umaib. Ocus cid in t-olc duib- si sin do denam duind, a
6115]
Fhind? bar na h-ócláig, uair ní h-oraib-si traiscermid, cach maith
6116]
do-génam is lib-si h-í. IS annsin adubairt in flaith Find: Glor
6117]
dáinead so-chinelach sin, ar se, ar tabairt fhala nó achmusain
6118]
dam-sa dáib na do neoch d' Fhiannaib Eirenn ni recha do ló na
6119]
d' áidchi, & ní rob ail lium-sa d' fhiar- faige díb, ar Find. Da raib
6120]
a fhis accaind, ar na h-óclaig, indestar duit-siu h-é. Cá h-anmanna
6121]
atá oraib-si? ar Find. Atá Dub orum-sa, ar in t-óclach
6122]
do-nith in leighes. Atá Ágh orum-sa, ar in t-óclach medhónach.
6123]
Atá Ilar orum-sa, ar in t- óclach aile. Ocus adubairt Cailte
6124]
ac tabairt tuaruscbala na fer-sin & na con:
- 6125] Dub ocus Agh is Ilar
inmain triar fá cáem inad,
6126] ocus Fermac, maith in cú
bidh a medhón eturrú.
- 6127] Longphort ar leith accu amach
o longport na Fiann fuilech,
6128] connach aithned nech ille
in cethrur án oirdnnighe.
- 6129] cethrar tangadur í cein
ní ro aithnestar Find féin,
6130] 's nír' ro aithin nech don t-shluag
in cethrur álaind adh-fhúar.
- 6131] INadh ar leith accu amach
o longport na n-Eirennach,
6132] conna taidhled nech a tech
mina thaidhlid meraig- thech.
- 6133] Múr teined umpu, mo nuar
bith 'na uisci cach ré n-uair,
6134] connach téiged nech amach
co trath éirge arnamairech.
- 6135] Nochur' loited aen-fher riam
do muintir Fhind flaith na Fhiann,
6136] ní raibe a n-gabad na a n-gub
na slanaigfe fos in Dub.
6137] Dub.
¶ 452
6138]
Ocus imthighid da bur tigh, ar Find, & in comfhat bias duine
6139]
am degaid-si bíthí-si & in muinterus na fuarabair do-gébthai
6140]
bodesta. Ocus is uime-sin, ar Cailte, tucad Daire in Chocair
6141]
ar in daire-seo do fhiarfaigis dim, a rí.¶ 453
6142]
Ad-rae buaid & bennacht, ar Eogan Leith- derg rí Muman
6143]
re Cailte, is maith d' fhuasclais in dana cheist-sin; & atá in tres
6144]
ceist acut gan fhuaslucud .i. cret 'ma tucad Raithin na Sénaigechta
6145]
ar in raithin-seo? ar in rí.¶ 454
6146]
Laithe n-aen da raibe Find annso ina t- shuidhe & tri catha na
p.170
6147]
Féinde, ar Cailte, & at-conncamar triar scoloc mael-ruad dar
6148]
n-indsaighid, {folio 139b1} & tri coin ruada ina lamaib, & tri slega
6149]
accu' & neim ara n-armaib & neim ara n- étach & neim ara
6150]
lámaib & neim ara cossaib & neim ris cach ní risa m-bendais.
6151]
Canas tangabair, a fhiru? ar Find, & cuich sibh féin? tri
6152]
meic Uair meic Indaist sind, ar siat, do Thúaith Dé Danann,
6153]
& óclach dot muintir-si do marb ar n-athair i cath Túaithe Dé
6154]
Danann i Sliab h-Én tair, risa n-abur Sliab Aighi meic Iughaine,
6155]
& tangamar d' iarraid eirice ar n-athar ort-su, a Fhind, ar siat.
6156]
Fata co tangabair da h-iarraid, ar Find. Ní fhetamar, ar siat,
6157]
nach iat meic Midhir do chuir in cath-sin nó co tangais-si co
6158]
feis na Temrach, & co fetadar fir Eirenn conid tusa ro gab
6159]
braigde Túaithe Dé Danann do macaib Midhir issin cathsin.
6160]
Ocus cá h-óclach dom muintir-si, ar Find, ara cuirthai-si, ar
6161]
Find, marbad bar n-athar? Ar Cailti mac Rónain, ar siat.
6162]
Dar mo breithir ám, ar Find, is sé in seissed fer ro bói am
6163]
fharrud-sa ann, & cá h-anmanna fuil oraib-si? ar Find. Ainhgel
6164]
& Dighbail & Espaid a n-anmanna, bar iat-som, & cá fregra
6165]
do-beire-si foraind, a Fhind? ní thuc duine reomum-sa éiric án
6166]
duine do muirfíde a cath, & ní mó do-bér-sa, ar Find. Do- génam-ne
6167]
foghail & díberg fort, ar iat-som. Cá fogail-sin?
6168]
ar Find. Atámaid triur brathar, ar siat-som, & do-genam foghal
6169]
ar leith cach fir uaind. Do-gén-sa tra, ar Aincel, in triar no
6170]
in dias nó in cethrar don Fheind teicemus dam, gebat a cossa
6171]
& a l-lama uili riu. Do-gen-sa dono, ar Dighbail, ní rech-sa lá
6172]
uaib gan esbaid chon nó gilla nó óclaig d' Fhiannaib Eirenn. Ní
6173]
rech-sa uaib dono, ar in tres fer .i. Espaid, gan esbaid droinge
6174]
nó daime nó choissi nó laime nó leth- tshula oraib. Acht muna
6175]
fhaghbam ní dar cobair orro-sin, ar Cailte, ní bia duine a m-bethaid
6176]
a cind bliadna acaind.¶ 455
6177]
IS annsin adubairt in flaith Find: Maith, a Fhianna Eirenn,
6178]
ar se, dentar dúnad & degh-baile accaib anso i fail i
6179]
tardhadur síut mé, uair ní bíu-sa reompo sechnoin Eirenn & iat-
6180]
sum am deghaid nocho findam cia uaind bus treissi. Ocus ro
p.171
6181]
eirgedur ind Fhiann annsin, & do-rinde cach taissech Féine raithin
6182]
& dúnad uime féin & uma foirind óta foradh-mullach t-Shleibe
6183]
Mis aníar conice seo, ar Cailte. Is dóig lind, ar rí Muman,
6184]
is uime tucad Raithin na n-Othrus ar na raithinib- seo. IS
6185]
uime, ar Cailte, uair mí & raithe & bliadain ro ansat annso,
6186]
& in triar-sin ac denam cach ain- cissi & cacha h-urbada rissin
6187]
Féin, ar Cailte. Ocus is annso do- nithea an othrus na Féine
6188]
ó na lotuib rissin.¶ 456
6189]
IS sí-sin áes & uair do-chuadur tri meic rig na h-Iruaidhe
6190]
ro bói a comaitecht Fhind da accallaim in lá-sin, & rucsat leo
6191]
h-é ar fót scrutan gaisse fo leith, & adubradur ris: Maith, a
6192]
m' anam, a Fhind, ar siat, in cú atá acainde is áil lind a tabairt
6193]
duit-si a timcheall .i. fecht fa thri cacha tratha, & cid sochaide
6194]
bias ar tí th' uilcc-si do denam nó fhoghla ort nocho ria léo ón
6195]
trath co cheile acht na raib teine nó arm nó cú a n-aen-tigh
6196]
ria uair geis di ní dib-sin a n- aen-tigh ria. Ni bia immorro, ar
6197]
Find, ní díb-sin a n-aen-tigh ria, & ro sia immorro slán in cú
6198]
chucaib-si. Ocus is amlaid ro léicthea cacha tratha in chú chuind
6199]
Find, & a slabrad druimnech derg- óir imma braigit i r-rabadur
6200]
.l. conchlann d' or forloiscthe, & ticed in cú fecht fa thrí fan
6201]
cuma-sin a timchell Fhind & do-beread a tengaid fa thri fair.
6202]
Ocus in drém ba nessa dó andar léo ba dab- hach medha 'arna
6203]
h-imscagad ro bói ann don boltunud ticed di, & dar leisin n-droing
6204]
aile ba baladh abhall-guirt chubra in boltunudh ticed di in trath
6205]
ticed istech cum Find. Ocus do-rindset in triur-sin, ar Cailte,
6206]
foghla mora (ar in) Féin rissin m- bliadain-sin, & cach othrus
6207]
& cach olcc do-nith Ainchél risin Féin re bliadain do chuired
6208]
Dub mac ríg na h-Iruaithe (a lus) & a leighis rís, comba slán
6209]
iat arnamairech, & in tí risa n- (dénad) Espaid & Dighbail olcc
6210]
do-níth Ágh & Ilar a furtacht & a f(orithin).¶ 457
6211]
IS ann (at-clo)s do Chormac h- úa Cuind, ar Cailte, na
6212]
náimdi-sin ic denam uilcc ar Fhind, & is uathaib-sin, ar Cailte,
6213] {folio 139b2}
atait na sen-fhocail urdraice .i. intí risa m-benad urbaid
6214]
nó espaid iss ed is gnath-fhocul ann tarraid Ainhcél tú, & is
p.172
6215]
gnath-fhocal fós tarraid Dighbail & Espaid tú, intí risa m-benad
6216]
dighbail nó espaid.¶ 458
6217]
IS annsin, arsi Cailte, do-rigned tinol & toichestal ac Cormac
6218]
h-úa Chuind, ac ríg Eirenn. Ocht catha fichet & deich
6219]
cét ar fichit cét cacha catha conice in tulaig-seo do chungnum
6220]
lé Find & re Fiannaib Eirenn. Ocus ferais Find faeilte
6221]
re Cormac & re maithib fer n-Eirenn archena, & ro indis Find
6222]
in mor-éicin-sin i r-raibe & na Fianna rissin m-bliadain-sin, acht
6223]
muna beitis tri meic rig na h-Iruaithe ic ár cabair 'na n- agaidh.
6224]
Cid, ar Cormac, in lucht ica fuilet na h-eladhna-sin nach
6225]
fuighbitis do t-shén nó do t-sholad nó d' eladhain ní do-bérad a
6226]
h-Eirinn iat-som? Ocus is annsin adubairt Cormac rium-sa,
6227]
ar Cailte, dul ar cenn tri mac rig na h-Iruaithe. Do-chuadhus
6228]
& tucus lim iat d' indsaigi Chormaic & Fhind & maithe fer
6229]
n-Eirenn, & at-chonnairc Cormac iat. Álaind na fir, arsi Cormac,
6230]
& maith a n-delb & a tuaruscbail. Ocus maith, a maccu,
6231]
ar Cormac, in fuighbed sib sén na solad ro díchuirfed na trí
6232]
náimde út a h-Eirinn neoch ata ac milled Fhiann Eirenn? Da
6233]
faghmais iat, ar na h-óclaig, a comfhocus duind ní ris a fuaicérmais
6234]
doib imthecht, ro dingébmais d' feraib Eirenn iat. Ocus
6235]
cait a fuil Agh mac ríg na h-Iruaithe? ar Find. Sunna, ar
6236]
in t-óclach. Cáid a fuilet na tri naimhde ut millis Eirinn?
6237]
Ataid i Carnn Daire sunn a cind in longpuirt, ar Ágh. Ocus
6238]
cait a fuil Garbchronan & Saltrán Salfhata? ar Find. Sund,
6239]
a ríg- fhéinnid, ar na gilli. Eirgid ara cend sút & apraid ríu
6240]
do-ber-sa breth rig Eirenn doib ina n-athair. Ocus tangadur
6241]
na gilli reompo ara cend conici sin, & ro indissidur sin doib, &
6242]
tangadur-sum d' indsaighid Chormaic & Fhind leis na techtairib-
6243]
sin, & ro t-shuidhedar in triur-sin ar clad na ratha-sa, & ro bói Cormac
6244]
ann ocht catha fichet, & ro bamar- ne tri catha na Féine, ar Cailte.¶ 459
6245]
Iss annsin adubairt Cormac: Eirig, a Duib meic ríg na
6246]
h-Iruaithe, & fuacair dóib siut re sén & re solad Éire d' fhagbail.
6247]
Ocus ro eirig Dub & adubairt: Eirgid a nert in t-shéin-seo & in
6248]
t-sholaid, a tri náimhde tuath- chaecha les-baccacha leis-bréna, leth- tshúilecha
6249]
p.173
leith-cherra, do t-shil uilcc ingnathaig a grian- broghaib
6250]
ifirn anís & do t-shil Buadnaite ingine Irhuaith .i. ingen ind fhir
6251]
ro gabustar & ro thidnaic in fir-Dia for-órda & tigerna na n-uile
6252]
dáine i l-lámaib na n-Íubal n-amirsech. Ocus eirgid ar in sáile
6253]
serb-domain amach, & gabad cach uaib do claidim i cend- mullach
6254]
a chéile bar triur brathar. Uair is leór a fhat atathi ac
6255]
fogail & ac díbeirg ar in ríg-fheindid forglidhe fír-brethach .i.
6256]
ar Fhind mac Cumaill. Ocus imthighid dochum bar m-bunad-chineoil
6257]
athar & mathar & sen-athar .i. grian-bruignib ifirn sís,
6258]
& co ro loisce teine sib ann!¶ 460
6259]
IS annsin ro thócaib in cú a láe & tucastar gáith fuithib
6260]
anís dóib, & tangadur rompo amach ar in muir torthaig taeb-úaine,
6261]
& do gab cach díb da claidmib a cend araile co fuaradur
6262]
bas amlaid-sin a triur brathar & co n-eachadur a n-ifirrn.
6263] Cailte cecinit:
- 6264] Do-chuadur siat uaind amach
ar in muir fa mor- thonnach,
6265] cor' marb cach dib a chéile
cid ed ba mor conféire.
- 6266] Aincel, Dighbail is Espaid
fuaradur bás anbfhassaig,
6267] ro báid muir is ro loit arm
in triar imaincel acgarb.