Corpus of Electronic Texts Edition
Acallamh na Senórach I (Author: Unknown)

¶ 361


5055] ‘INa degaid-sin’, ar Cailte, ‘tangamur annsa síd solus-mor
5056] anunn in seisir sciath-armach sin ro bamar .i. Find mac Cumaill
5057] & mé féin & Diarmait ó Duibne & Oissin & Oscur & Mac
5058] Lugach
; & ro t-shuidhimar ar colba chíuil issin t-shíd, & tainic
5059] ingen min macdachta mong-buide d' umal-fhossaic duind’, ar Cailte,
5060] ‘& tuc in ingen sind a cathair gleorda glainide ar laechlár in
5061] t-shída, & tucad sen cach lenna duind & nua gacha bíd. Ocus ind
5062] uair tairnic ar n-áithgéire & ar n- ítu do choscc, is ann ro fhiarfaig
5063] in flaith Find:’ ‘Cia accaib da fiarfochum scela?’ bar eissium.
5064] ‘Fiarfiag don tí dár b'ail let féin’, ar in t-óclach ba mó díb.
5065] ‘Ocus cia thusa, a m' anum, a óclaig?’ ar Find, ‘uair ní fhetar
5066] in comlín-so do dáinib a n-Eirinn gan a n-aithne accaind.’

¶ 362


5067] ‘IN t-ochtur ar .xx. oclach út at- chí-siu issin t-shíd, inann
5068] mathair & athair dóib, & cland do Midhir Mongbuidhe mac in
5069] Daghda iat’, ar in t-óclach, & Findchaem ingen rig t-Shidha
5070] Monaid
anair ar mathair, ‘& do-rigned tinol & toichestal ac
5071] Tuathaib Dé Danann{SG page 198} deich m-bliadna .xx. gusin lá amairech’,
5072] ar in t-óclach, ‘ac tabairt rígi Tuath Dé Danann do Bodb Derg
5073] mac in Dagda icin Brug braenach brecsholus thuaid, & ro bói
5074] ac cuingid bráiget orainde in lín brathar so atámait, & adubramar
5075] nó co tucdais Tuatha Dé Danann braigde dó nach
5076] tiurmais féin.’

p.139

¶ 363


5077] IS annsin adubairt Bodb Derg mac in Dagda re Midhir
5078] .i. ré 'r n-athair-ne: ‘muna chuire do clann uait’, ar se, ‘múirfemait
5079] do t-shid ort.’ ‘Ocus tangamar-ne amach’, ar in t- óclach, ‘in
5080] t-ochtur ar .xx. brathar-so d' iarraid inaid t-shída, & ro t-shiremar
5081] Eirinn nó co fuaramur in n-inad n-diamair n-derraid-sea, & atámait
5082] ann ó sin ille’, ar Donn mac Midhir, ‘& ochtur ar .xx.
5083] derbrathar atam sunn, & deich cét óclach re cach n-aen-fer uaind,
5084] & ro dibaigthea uile sin acht in t-ochtur ar fichit sea atamaid
5085] do chlaind aen-athar & aen-mathar.’ ‘Ocus cindus dibaigter
5086] sib?’ ar Find. ‘Tuatha Dé Danann do thiachtain fa thri cach
5087] bliadain do thabairt chatha ar in faithche feraig sea amuich
5088] duind.’ ‘Ocus cia in fert fata núa at-chonncamar ar in faithche
5089] amuig?
’ ar Find. ‘Fert Diangalaig drái sin’, ar in t- óclach,
5090] ‘.i. drái maith do bói ac Tuaith Dé Danann, & in tres eas- baid
5091] as mó thucad ar Tuaith Dé Danann’, ar Donn mac Midhir,
5092] ‘is sí-sin h-í’ {folio 134b2}. ‘Ocus cia ro marb h-é?’ ar Find. ‘Missi’,
5093] ar Donn, ‘do marb h-é.’ ‘Ocus caide ind espaid aile?’ ar Find.
5094] ‘Indeossat duit’, ar Dond, ‘.i. in neoch ro bói do t-shetaib & do
5095] mainib & d' indmusaib, eter chorrnaib & chuachaib & chopanaib
5096] & bleidedaib buis & bán-óir, ac Tuaith Dé Danann tucsamar
5097] lind a n-aen-fhecht uaithib iat.’ ‘Ocus caide in tres espaid?’ ar
5098] Find ‘.i. Fethnaid ingen Fhidhaid, ban-airfitech Tuaithe Dé Danann’,
5099] ar Dond mac Midir ‘.i. a céol & a n-indtlas menman uili sin.
5100] Ocus atá a n-dail sunn amairech do thabairt catha duinde, & ni
5101] fhuilmíd-ne do lín catha acht in t-ochtar ar .xx. derbrathar atamait
5102] ina n-aghaid-sin, & ro rathaigemar ar m-beith a m-baegal
5103] ina n-aghaid-sin, & ro chuirsemar in ingin Máil út ar do
5104] chenn-sa co Toraig thuaiscirt Eirenn, a r-richt baeth-láig allaid,
5105] & ro lensabair-si h-é co rangabair in síd- sa, & in maccaem út
5106] at-chithi & in brat uaine aen-datha uimpi ac in dáil, is sí-sin h-í’,
5107] ar Donn. ‘Ocus in leth falum at-chisi don t- shid’, ar Donn, ‘inad
5108] in t-shluaig ro marb Tuath Dé Danann sin.’

¶ 364


5109] Ocus do badur-sum ac ól & ac aibnius ind áidchi-sin, &
5110] mar do eirgedur arnamairech adubairt Dond mac Midhir re

p.140


5111] Find: ‘Tairsi lem-sa amach ar in faithche co faicce tú in bail
5112] a cuirmid-ne cath & Tuath Dé Danann cacha bliadne.’ ‘Ocus
5113] tangadur amach, & ro badur ac {SG page 199} fégad na fert & na lecht. Ocus
5114] conice seo atá dáil Tuaithe Dé Danann chuccainde.’

¶ 365


5115] ‘Cia dib’, arsi Find, ‘asa dáil atá chuccaib?’ ‘Bodb Derg
5116] cona .uii. macaib, & Aengus Óc mac in Dagda, cona .uii.
5117] macaib, & Findbarr Meda Siuil cona .uii. macaib déc, & Lir
5118] Sída Findachaid cona .uii. macaib .xx. & cona chlann-maicne
5119] archena. Tadg mac Nuadhat a Síd álaind Almaine. Donn
5120] Ailein & Dond Dumaigi, & in da Glas a Sidh Glais a crich
5121] Osraige. Ocus Dobran Duthaire a Síd Liamna Lennchaime
5122] annso a cuiced Laighen. Ocus Aed Aileain a Rachruind
5123] atuaid, & Fer Ái mac Eogamail, & Aillean mac Eogabail, & Líí
5124] mac Eogabail, & Faindli mac Eogabail a Mumain aniar, a Síd
5125] Eogabail
, & Cian & Cobhan & Conn, tri meic rig t-Shida Monaid
5126] anall a h-Albain, & Aed Minbrecc Essa Ruaid cona .uii. macaib
5127] a Sídh Essa Ruaid, & clann na Morrigna ingine Ernnmais, cona
5128] seisser ar .xx. ban-gaiscedach, & cona seisser ar .xx. fer-gaiscedach,
5129] & in da Luath a Lifenmaig a Maig Life, & Brattan & Ballgeal &
5130] Ubhalroiscc a Síd Ochta Cleitig a Bregmaig, & Cathal & Caithri &
5131] Catharnnach a Síd Droma Deirg a crichaib Chineil Chonaill atuaid.
5132] Derg & Dregan a Síd Beinde h-Etair anair. Sanb cona secht mnaib
5133] a crichaib na n-Déisi Muman andes
. Bodb Derg fein
5134] cona mor-theglach .i. deich fir &h fichit & deich cét ba h-é-
5135] sin a lín. Conid iat-sin na triatha & na tigernada feraind do
5136] Thuaith Dé Danann tic do thochailt ar sída oraind cacha
5137] bliadne.’

¶ 366


5138] Ocus tangadur anunn assa h-aithle-sin issin síd, & ro indis
5139] Find da muintir sin. ‘Ocus a aes cumtha’, arsi Find, ‘is mor
5140] éicen & soithfir na muintire aca fuilmíd, & do-rala i mor-éicin
5141] sib-si,’ {folio 135a1} ar se, ‘& muna derntái maith ica bhur cosnum
5142] is contabairt daib nech dabur feind ná dabur foirind d' fhaicsin.’
5143] ‘Cait a faccais, a m' anum, a Fhind’, ar Diarmait h-úa Duibne,
5144] ‘ar n-droch-engnum-ne in trath atái ac tabairt robaid duind?’
5145] ‘Do-berim-si mo breithir’, ar Find, ‘da sirind-sea in domun uile
5146] nach biad omun na ecla orum & in comlín-so d' Fhiannaib

p.141


5147] Eirenn im fhar- rud.’ Ocus ro badur ann co trath eirgi do ló
5148] arnamairech.

¶ 367


5149] Is annsin do eirgedur lucht in t-shída uile amach & Find
5150] seissir óclach máraen ríu. ‘Maith m' anam, a Duind’, arsi
5151] Find, ‘in a ló nó a n- áidchi tecait Tuath Dé Danann chuccaib- si?’
5152] ‘I comdáil na h-aídchi’, ar Donn mac Midhir, ‘comad
5153] truimi-te ind fhogal do-gendais.’

¶ 368


5154] Ocus ro badur ann co táinic ind adhaig, & adubairt Find:
5155] ‘Imthighed nech accaib’, ar Find, ‘ar in faithche amach, &
5156] denaid foraire & forcoimét duind nach tissad Tuath Dé Danann
5157] chuccaind gan fhis & gan forchloistin duind.’ Ocus ní h-imcian {SG page 200}
5158] ro bói fer na foraire ann co faccaid na .u. catha croda cutruma
5159] coirigthi da indsaige. ‘Dar lium’, arsi fer na foraire, ‘is imda
5160] curaid & cath-milid im Fert in Druad innoss, & is comlann curad
5161] atrasta iat.’ Ocus adubairt Find:
    1. 5162] Comlond laech im Fhert in Druad
      co n-ilar sleg rind-gér ruad,
      5163] erctha ruibhe rádam-ne
      fuil i tosaig na buidne.
    2. 5164] IMthiged Diarmaid amach
      is Oissin tend tairismech,
      5165] Mac Lugach re gnim n-glan n- gle
      is Osccur re h-ursclide.
    3. 5166] Ro linsat sluaig in raith bán
      rachat-sa is Cailte ina n-dail,
      5167] ocus rachmaid uili amach
      sinde araen isin teghlach.
    4. 5168] Na tri caecait co ba thri
      do laechraid is calma a cli,
      5169] dingébat dib cach re fer
      do t-shluag is chalma com-mer.
    5. 5170] Adeirim-se rib-si de
      bid fír ina raidim-ne,
      5171] da rús in cath croda crom
      mébaid reomum in comlonn.

    6. 5172]

      Comlann.

¶ 369


5173] ‘Cait a fuil Oscur anossa?’ ar Find. ‘Sunn, a m' anum’,
5174] ar Osccur. ‘Den maith anossa í cath Thuaith Dé Danann, &
5175] denad Diarmait & Mac Lugach. Missi & Cailti & Oissin as
5176] sine accaib’, ar Find, ‘& léicid deirid in chatha duind. Dala
5177] mac Midhir, aincid-si duind iat issin chath-sa Túaithe Dé Danann
5178] & uathad bratha atait, & feall ar einech & ar inchaib duinde
5179] olcc d' fhagbail dóib, & ar tiachtain chucca.’

¶ 370


5180] ‘IS ann do-ratsamar-ne in cath’, ar Cailte, ‘ó fhuined néll
5181] nona co crichaib na maitne muiche arnamairech acht aen-ní

p.142


5182] chena ro báe esbaid Tuaithe Dé Danann issin cath-sin .i. deich
5183] fir & deich fichit & deich cét.’ IS annsin adubairt Bodb Derg
5184] & Midir & Findbarr: ‘Cindus is ail lib do denam risin n-ár so?’
5185] ar siat. ‘Tabrad Lir t-Shída Findachaid comairle duind, uair iss é
5186] is sine do Thúaith Dé Danann.’ ‘Do-bér-sa’, ar Lir, ‘comairle
5187] duib .i. beirit cach a carait & a comaltada & a meicc & a
5188] braithre leo da sídaib, & tabar múr tened don darna taeb uaind,
5189] & tabar múr uisci don taeb aile.’ Ocus ina degaid-sin ro
5190] thócbadur Túath Dé Danann léo in lecht-lighi-sin, & nir' fhacbadur
5191] in ní ara tairissed in bran-én ar in fhaithchi don ár-sin
5192] tucsat lucht in t-shida orro.