Corpus of Electronic Texts Edition
Táin Bó Cúalnge from the Book of Leinster (Author: Unknown)

Text 31

IS and sain ra ráidset fir Hérend ri Mac Roth risin prímechlaig
3610] techta d'foraire & do freccomét dóib go Slíab Fúait arná tíastais Ulaid gen robud gen rathugud dá saigid. Tánaic Mac Roth reme 'no go Slíab Fúait. Nírbo chían do Mac Roth dia mbaí and co n-facca ní in óencharptech i Slíab Fúait atúaid cach ndíriuch dá saigid. Fer díscir derglomnocht isin charput dá saigid gan nach
3615] n-arm gan nach n-étgud itir acht bir iairn ina láim. Is cumma congonad a araid & a eocho. Acus indar leis ní hé rafársed na slúago 'na mbethaid itir. Acus tánic Mac Roth co n-innisin in sceóil sin go airm i mbáe Ailill & Medb & Fergus & mathe fer nHérend. Atfócht Ailill scéla de ar rochtain. ‘Maith a Meic Roth,’ bar Ailill, ‘in
3620] faccasa nech d'Ultaib ar slicht in tslúaig seo indiu?’ ‘Nád fetar-sa ém,’ ar Mac Roth, ‘acht atchonnac ní óencharptech dar slíab Fúait cach ndíriuch. Fer díscir derglomnocht isin charput gan nach n-arm gan nach n-étgud itir acht bir iairn ina láim. Is cumma congonand a araid & a eocho. Dar leis ní hé dafársed in slúag sa
3625] 'na mbethaid itir.’


p.101

‘Cia bad dóig lat-su and sút, a Ferguis?’ bar Ailill. ‘Is dóig lim-sa ém,’ bar Fergus, ‘combad é Cethern mac Fintain darossed and.’ Bá fír ám d'Fergus aní sin gombad é Cethern mac Fintain darossed and. Acus doríacht Cethern mac Fintain dá saigid 'no.
3630] Acus focress in dúnad & in longphort foraib & no ngonand cách imme do cach aird & do cach airchind. Ra ngontar-som dano do cech aird & do cech airchind. Ocus tánic úadib assa aithle, a fobach & a inathar fair anechtair, go hairm i mbaí Cú Chulaind dá ícc & dá leges, & conattacht liaig bar Coin Culaind, dá ícc & dá leges. ‘
3635] Maith a phopa Laíg’, bar Cú Chulaind, ‘dó dait-siu i ndúnad & longphort fer nHérend & ráid {folio 89b} ri legib techt ass do legess Chethirn meic Fintain. Natiur-sa bréthir manu thísat gid fó thalmain beit nó i tig fo íadad, is missi conáirgeba bás & éc & aided forro sul bus trásta imbárach manu thísat.’ Tánic Lág reme i ndúnad
3640] & i longphort fer nHérend & ra ráid ri legib fer nHérend tíachtain ass do legess Chethirn meic Fintain. Nírbo réid ám la legib fer nHérend aní sin, techta do leges a mbidbad & a námat & a n-echtrand. Acht atráigsetar Coin Culaind d'imbirt báis & éca & aideda forro monu thíastaís. Dotháegat-som dano.
3645] Cach fer díb mar dosroched barasfénad Cethern mac Fintain a chneda & a chréchta, a álta & a fuli dó Cach fer díb atdered: ‘Níba beo. Níba hindlega,’ da benad Cethern mac Fintain béim dá durn dess i tulchlár a étain dó go tabrad a inchind dar senistrib a chlúas & dar comfúammannaib a chind dó Cid trá acht
3650] marbais Cethern mac Fintain go ráncatar cóic lega déc leis do legib fer nHérend, & gid in cóiced líaig déc iss ind mbémmi ris ránic, acht dorala-sain marb di múaid móir eter collaib na lega aile ri ré cían & ri remes fata. Íthall líaig Ailella & Medba ba sed a chomainm.


3655] And sain conattacht Cethern mac Fintain liaig aile bar Coin Culaind dá ícc & dá leges. ‘Maith a phopa Laíg,’ bar Cú Chulaind, ‘dó dam-sa go Fíngin fáthlíaig, go Ferta Fíngin go Leccain Slébe Fúait, co líaig Conchobuir. Ticed ass do leiges Chethirn meic Fintain.’ Tánic Láeg reme go Fíngin fáthlíaig go Ferta Fíngin
3660] go Lecain Sléibi Fúait go líaig Conchobuir. Acus ra ráid ris taidecht do leiges Chethirn meic Fintain. Tánic dano Fíngin fáthlíaig. Acus and úair doríacht, barasfén Cethern mac Fintain a chneda & a chréchta, a álta & a fule dó.

‘Féga latt dam in fuil se, a mmo phopa Fíngin.’ Fégais


p.102


3665] Fíngin in fuil sin. ‘Fingal étrom indúthrachtach and so ale,’ bar in líaig, ‘& nít bérad i mmucha.’ ‘Is fír ám ale,’ bar Cethern. ‘Domríacht-sa óenfer and. Tuidmaíle fair. Bratt gorm i filliud imme. Delg n-argit isin brutt ása bruinne. Crommscíath go fáebur chondúalach fair. Sleg chúicrind inna láim. Faga faegablaige
3670] 'na farrad. Dobert in fuil sain. Ruc-som fuil mbic úaim-se 'no.’ ‘Ratafetammar in fer sain ale,’ bar Cú Chulaind. ‘Illand Ilarchless mac Fergusa sain, & níba dúthracht leis do thuttim-siu dá láim. Acht rabert in ngúfargam sain fort arná hapraitis fir Hérend rapa dá mbrath nó dá trécun muni thardad.’


3675] Féga latt dam in fuil seo dano, a mmo phopa Fíngin,’ bar Cethern. Féchais Fíngin in fuil sin. ‘Bangala banúallach and so ale,’ bar in líaig. ‘Is fír ám ale,’ bar Cethern. ‘Domríacht-sa óenben and. Ben chaín bánainech leccanfata mór. Mong órbuide furri. Bratt corcra gen daithi impi. {folio 90a} Eó óir isin brutt ósa brunni. Sleg díriuch
3680] drumnech ar derglassad 'na láim. Rabert in fuil sin form-sa. Ruc-si fuil mbic úaim-se 'nó’ ‘Ratafetammar in mnaí sin ale,’ bar Cú Chulaind. ‘Medb ingen Echach Feidlig, ingen ardríg Hérend, as í danríacht fán congraimmim sin. Bá búaid & choscor & commaídium lé gia dofaítheste-su dá lámaib.’


3685] Fécha latt dam in fuil se 'no, a mo phopa Fíngen,’ bar Cethern. Féchais Fíngin in fuil sein. ‘Galach dá fénned and so ale,’ bar in líaig. ‘Is fír ám,’ bar Cethern. ‘Damríachtatar-sa días and. Dá thodmaíle foraib. Dá bratt gorma i filliud impu. Delgi argait isna brattaib ósa mbrunnib. Munchobrach argit óengil im brágit
3690] chechtar n-aí díb.’ ‘Rodafetammar in dís sein ale,’ bar Cú Chulaind. ‘Oll & Othine sain do sainmuntir Ailella & Medba. Ní thecat-sain i nnóenden acht ra hirdalta gona duine do grés. Ba búaid & coscur & commaídium leó géa dofáethaisté-su dá lámaib.’

‘Fécha latt dam in fuil seo 'no, a mo phopa Fíngin,’ for Cethern.
3695] Féchais Fíngin in fuil sain. ‘Domríachtatar-sa días óac féinne and. Congraim n-án ferdaide forro. Cumaing bir innium-sa cechtar n-aí díb. Cumang-sa in mbir sa trisin dara n-aí díb-sium.’ Féchais Fíngin in fuil sin. ‘Dub ule in fuil seo ale,’ ar in líaig. ‘Trít chride dochúatar dait co nderna chrois díb trít chride, & ní
3700] furchanaim-sea ícc and so. Acht dogébaind-se dait-seo do lossaib ícci & slánsén ní nachat bertais i mmucha.’ ‘Ratafetammar in dís sain ale,’ bar Cú Chulaind. ‘Bun & Mecconn sain do sainmuntir Ailella & Medba. Ba dúthracht leó géa dofáethaiste-su dá lámaib.’


p.103

‘Fécha lat dam in fuil sea 'no, a mo phopa Fíngin,’ ar Cethern.
3705] Féchais Fíngin in fuil sain. ‘Dergrúathur dá mac ríg Caille and so ale,’ ar in líaig. ‘Is fír ám,’ bar Cethern. ‘Domríachtatar-sa dá óclách aigfinna abratgorma móra and go mindaib óir úasu. Dá bratt úane i forcipul impu. Dá chassán gelargit isna brattaib ása mbrunnib. Dá sleig cúicrinni inna lámaib.’ ‘It immaicsi na fuli
3710] dobertatar fort ale,’ bar in líaig. ‘It chráes dachúatar dait co comarnecgatar renna na ngae inniut, & ní hassu a ícc and so.’ ‘Ratafetammar in dís sain,’ bar Cú Chulaind. ‘Bróen & Brudni sain, meic theóra soillsi, dá mac ríg Caille. Bá búaid & choscur & chommaídib leó gia dofáethaiste-su leó’


3715] Fécha latt dam in fuil sea 'no, a mo phopa Fíngin,’ ar Cethern. Féchais Fíngin in fuil sain. ‘Congas dá mbráthar and so ale,’ ar in líaig. ‘Is fír ám,’ bar Cethern. ‘Domriachtatar-sa días cétríglach and. Fuilt buide forro. Bruitt dubglassa fá loss i forcipul impu. Delgi duillecha do findruinu isna brattaib ósa mbrunnib. Manaísi
3720] lethanglassa 'na lámaib.’ ‘Ratafetammar in dís sain ale,’ bar Cú Chulaind. ‘Cormac Coloma ríg sain & Cormac mac Maele Foga do sainmuntir Ailella & Medba. Ba dúthracht leó géa dofáethaiste-su dá lámaib.’

‘Fécha latt dam in fuil seo 'no, a mo phopa Fíngin,’ ar Cethern. {foilio 90b}
3725] Féchais Fíngin in fuil sain. ‘Attach dá nderbráthar and so ale,’ ar ín liaig. ‘Is fír ám ale,’ ar Cethern. ‘Domríachtatar-sa días máethóclách and it íat comchosmaile díb línaib. Folt cassdond bar indara n-aí díb. Folt cassbuide bar aile. Dá bratt úanide i forcipul impu. Dá chassán gelargit isna brattaib ása mbrunnib.
3730] Dá léni di slemainsíta buide fria cnessaib. Claidbi gelduirn ara cressaib. Dá gelscíath co túagmílaib argit findi foraib. Dá sleig cúicrind go féthanaib argit óengil ina lámaib.’ ‘Ratafetammar in dís sain ale,’ bar Cú Chulaind. ‘Mane Máthremail sain & Mane Athremail, dá mac Ailella is Medba, & ba búaid & coscur & commaídium
3735] leó gá rofáethaiste-su dá lámaib.’

‘Fécha lat dam in fuil sea, a mo phopa Fíngin,’ bar Cethern. ‘Domriachtatar días óac féinne and. Congraim n-écside forro, it é erarda ferdaide. Étaige allmarda ingantacha impo. Cumaing bir innium-sa cechtar n-aí díb. Cumang-sa trí chechtar n-aí
3740] díb-sium.’ Féchais Fíngin in fuil sain. ‘At amainsi na fuili rabertatar fort ale,’ ar in líaig, ‘go ndarubdatar féithe do chride inniut conda n-imbir do chride it chlíab immar ubull i fabull ná


p.104

mar chertli i fásbulg, connach fail féith itir icá immulung, & ní dergenaim-se ícc and so.’ ‘Ratafetamar in dís sain ale,’ bar Cú
3745] Chulaind. ‘Días sain de fénnedaib na hIrúade forróeglass d'óentoisc ó Ailill & ó Meidb ar dáig do gona-su, dáig ní comtig beó dá mbágaib do grés. Dáig ba dúthracht leó gé dofáethaiste-su dá lámaib.’

‘Fécha latt dam in fuil se 'no, a mo phopa Fíngin,’ bar Cethern. ‘
3750] Féchais Fíngin in fuil sain 'no.’ ‘Imrubad meic & athar and so ale,’ ar in líaig. ‘Is fír ám,’ bar Cethern. ‘Domríachtatar-sa dá fer móra gaindelderca and go mindaib óir órlasraig úasu. Erriud rígdaidi impu. Claidbi órduirn intlassi bara cressaib go ferbolgaib argit óengil go frithathartaib óir bricc friu anechtair.’ ‘Ratafetamar
3755] in dís sain ale,’ bar Cú Chulaind. ‘Ailill & a mac sain, Mane Condasgeib Ule. Ba búaid & coscur & commaídium leó géa rofáethaiste-su dia lámaib.’

Fuli Tána connici sein.