Corpus of Electronic Texts Edition
Betha Meic Creiche (Author: Unknown)

chapter 10

21

Is annsin tra dolottar tri meic Cremhthainn meic Cobhthaigh andes ar creich co Rinn Ruis Altraighe Chind Bera, & go ruccsat duine-ghabháil do dhaoinibh & do cethraibh im trí macaibh Meallain meic Maoile Dóid meic Scellain d'Alltraighe Chind Bhera. Docúas o Chiarraighe a n-diaigh na creiche, & ruccadh soiscéla Mheic Creiche & in Findfaidech ann, dus gomadh feirde an uradhall. Ocus ni frith uradhall maith ann on righ gusa rangus budhdhes. Iompaid na techta andes, & ní fhuaratar fregra maith. ‘Cidh tucc sibh libh do lesaib?’ ar Mac Creiche. ‘Ni thuccsam linn acht roinn ar n-innile arar m-belaibh, & cuibhrech ar n-daoine.’ ‘In tucc sibh derbh n-aithiscc libh?’ ar Mac Creiche. ‘Tuccsam,’ ar na teachta. ‘Madh áil fuasccladh na f-fer ruccadh budhdes, ise aithesc deidhenach tuccsam linn, bó gacha scciatraighi h-i c-Ciarraighe, & uinge gacha mná, & bith-ghíall coimhidechta dogrés.’

22

Is annsin dolotar Ciarraighe i n-iomaccallaimh, & asedh tuccsat asa n-iomaccallaimh, a m-bennachta do thabhairt fora n-gar-mac .i. for Mhac Creiche, uar ba h-e a mac gar é. Ocus dano ro bái imadhall dó ann .i. an trath tainicc in crech, ba h-and ro bói-siumh ara cind is Tír dá Madh Neimhedh. ‘Ragat ar bhar m-bennachtain-si ann,’ ar Mac Creiche, ‘gibé ní chinnes Día dhe.’ Luidh Mac Creiche a n-diaidh na creiche co h-Aiced n-Aiscinn, & co Lios n-Airthir; & ro bhatar Eoganacht uile ara chinn and im Criomthann mac Cobhthaigh cona macaibh.

23

Luidh Mac Creiche ina chairríne co lár an oirechtais, &

p.20

bennaighis dona h-ógaibh, & iomchomhaircis doibh an fath fa t-tainicc. ‘Créd an fath?’ ar íadsan. ‘Tanacc sa a n-diaidh na gabhala & na creiche, & d'iarmhoirecht mh'imdercctha & mo náire chugaib, & is am adlobar & is am truagh; & bidh ferr daoibhsi mo bhennachtain d'faghbáil, ina an chaingen chuingim do chongmháil accaibh.’ Ocus ba fír dósomh sin, uair naoi fichit bliadhan a aois an tan dochuaidh dochum nimhe; & ba taichil mi-lethair do chongbhadh a charpat iochtarach o'raile, an tan no biodh ag ceileabhradh, nó ag agallaimh dhuine. Secht fichit bliadhan immorro ba slan dó, an tan doluidh d'accallaimh Criomhtain meic Cobhthaigh .i. rí Eoghanachta Locha Lein.

24

Ocus do ráidh Mac Creiche: ‘Masa maith let, a Criomhtain, as mithigh aithescc do thabairt dhúinn immon ní 'ma t-tangamar.’ ‘As mor mo dhoimhenma {folio 90r} friot, a cleirigh,’ ar Criomhtann, ‘.i. athchuinghidh form in aésa élódha ro bhatar ag foghail ar m-ferann.’ Asbert an clerech: ‘Ní mór, uair as ar Dhía condeghar.’ Ba h-ann asbert Aodh Damhain: ‘Ní ba becc lasna h-ogaibh enfher don ghabhail duitsi .’ ‘Cia asbert so?’ ol Mac Creiche. ‘Aodh Damhain,’ ar Mainchin. Asbert Mac Creiche: ‘Asedh on rod bia somh o Día, an ní ro miodair dhamhsa .i. enfher.’ Ro fergaighedh Aodh Damhain lasodhain, & ro ladh a socht.

25

Ba h-ann asbert Aodh Furarain: ‘Ní furail don cleriuch leth na gabhala, oir as ar Dhía chuinges.’ ‘Cia asbert so?’ ol Mac Creiche. ‘Aodh Fururain,’ for a dhalta. ‘Ron-bia-somh uaimsi dano & o Dhía leth feibhe & airmide na tire-si, & na tuaithe, gidh imresnach doib.’ Is airesin immorro ro cheis menma Criomhthainn do Aodh Bennáin, ar ba dili lais na gach mac ele. Atracht Aodh Bennáin 'na shesamh, & asbert: ‘Madh co réir in cléirigh, a ócca,’ ar se, ‘tabhraidh dó in ghabhail uile fuil accaibh.’ ‘Cia asbert so?’ ar Mac Creiche. ‘Aodh Bennáin,’ ar Mainchín. ‘As cian co tainic an mac sin,’ ar Mac Creiche. ‘Ron-bia-somh uaimsi & o Dhía lan-fhebhus & airmhittin in tíre-si , & na tuaithe dogres, & dá mhac & dá úa.’

26

Is annsin dochuaidh Criomthann mac Cobhthaigh &

p.21

a mheic i n-iomaccallaimh .i. gan neach do ghairm chuca da t-tairisibh. ‘Cidh doghentáoi, a ócca,’ bhar Criomhthann, ‘frisan sruith-shenoir-si tainic chuccaibh? Acht ní thainic, & ní thiocfa fer a chomháosa do chuinghi chaingne for nech. Is airdhala do neoch frisa cinnenn ardaigh a áoisi namá. Dénaidh comhairle,’ a Criomtann, ‘& tabhraidh an t-oireacht uile chuccaibh,’ ol sé. Tuccadh chuca an t-oirecht uile.

27

‘Da n-derntaoi ormsa,’ ar Aodh Bennáin, ‘uair nach tosach flaithemhnais, & nach deiredh, díumusa, ní fethfed mallacht an t-srotha-shenorach úd libh, ardháigh na gabhala fuil accaibh sunn, uair mairidh, & icaidh fech, & fáccbaidh bennachtain; & ni fhuil muir ettrainn & an baile asa t-tuccadh an ghabhail-si; & da f-fesmáis, ní ricfeamais in m-baile i r-raibhe, dáigh ba sruith-neimhedh gibe h-ionadh i m-beith; & dano tangattar a sccéla asin tír i raibhe resíu tainicc chuccainn. Bermaid fein immorro breath forainn,’ for Aodh Bennáin, ‘& más do mhuinntir Dé dó, as lan-imderccadh don chléiriuch a ruccsam chuicce; uair ro fhedamar isin tír a n-dechamar a beith arar cinn ann. Ocus cidh a leith dáonnachta no beith, atád tri braithre a mathar aguibh sunn a c-cimidhecht, co na f-fuil do maith ar {folio 90v} talmain aca. Ocus dénaidh-si comairle maith a fecht so,’ ar Aodh Bennain.

28

‘Dogenmais’, ar Criomhthann, ‘muna beith do bron Aodha Damháin.’ ‘As olc mo mhenma’, a Aodh Damhain. ‘Ocus tabhraidh-si reir n-Dé, & mo réir-si,’ ar Mac Creiche, ‘rod-bia-som maith doridhisi.’ ‘As becc leis an t-aon-chomharba do thairngiri-si dó.’ ‘In edhón doghní diomdhach acuinn de?’ ar Mac Creche. ‘Isedh,’ ar Criomhtan. ‘Ron-biad-sa lána’, ar Mac Creiche, ‘foighéonaigh il-mhile dono accan áon-chomharba sin, & co m-bia format caich fris.’ Is annsin immorro do-radadh do Mac Creiche in ghabhail, eter dhuine & ceithre, go n-aisiocc iomlán, & cona bith-réir féin dó go bráth.

29

Is annsin ro ainmnighestair Criomhtan cona macaibh lógh a imdhergtha & a bhennachtan don cleiriuch .i. do Mac Creiche .i. gach ní do oirdeochad féin forra. ‘Berat amh’, for Mac Creiche. ‘Cáocca ionar lachtna, & caocca orc méith,

p.22

& cáocca samhascc fria bíath; & etghadh na sruithi gach ionbhaidh rachtair om chomharba sa got comharba sa.’ ‘Rot-bia-sa sin, & cidh ní budh mó do íarrtha ina sin do ghebhtha é, & inní do iarrais, do ghebhair th'oíghríar úainne uimi co brath,’ ar Criomhthan cona macaibh.‘Rot-bia-sa dano cot macaibh mo théora bennachtan sa .i. bennachta flaithemhnais gan díbhe; & bennacht inme gan urdiobhadh; & bennacht eccna co n-airmittin. Rot-bia-sa na teora bennachta sin tar cend beith do réir mo comharba sa tar m'éisi.’

30

Tuccadh ó Aódh Bennáin mac Criomhtain in n-gabhail. Tuccadh ó Máol Dúin mac Aodha Bennáin inn gabhail so. Tuccadh ó Fhoircheallach mac Aodha Foirinn in gabháil so fós. Tuccadh ó Chuimine mac Aodha Bennain in n-gabháil-si. Tuccadh o Chonghal mac Maoile Duin meic Aodha Bennain fós. Tuccadh ó Chairpre mac Condinisc meic Foircheallaigh meic Aodha in ghabhail so. Tuccadh o Aodh mac Conuing meic Cuimine in ghabhail so. Tuccadh o Aodh Alláin mac Cairpre do shiol Aodha Furinn in n-gabáil so fós. Tuccadh ó Maol Anfaidh mac Cuimine in gabhail-si. Tuccadh o Choin Fhoinghealta mac Cairpre do shiol Aodha Furinn in gabáil so. Tuccadh o Maol Dúin mac Aodha meic Conaing in cháin cédna sa fós. Da righ décc a h-Eoghanacht Locha Léin sin.