Corpus of Electronic Texts Edition
Betha Phatraic (Author: Unknown)

p.2

Lebar Brecc p. 24,b ll. 1-29.

Populus qui sedebat in tenebris uidit lucem magnam. IN popul deisid i n-dorchuib at-connaircc sollsi moir. Et sedentibus in regione et in umbra mortis lux orta est eis. IN foirenn ro batar h-i ferund & i fhoscad bais. Fuaratar sollsi dia tanic a n-inorchugud.

IN spirut noem in spirut is uaisliu inas cech spirut. In spirut do-rinfid ind eclas cechtarda fetarlacthi & nua-fiadnaise o rath ecna & fatsine. Is e in spirut-sin ro raid na briathra-sin tria gin in prím-fatha Ysaias mic Amois. De cuius laude dicitur quod non tam dicendus esset propheta quam euangelista. IS dia molad-side at-bert Cirine noem. Conid córu suiscelaig do-rada friss andas faith. Ara follsi & ara imchuibdhe fria nu-fiadnaise ro indis scela Crist. ITa enim uniuersa Christi ecclesieque misteria ad lucidum prosecutus est ut non eum putes de futuro uaticinari sed de praeterito historiam texere. Ar ro boi dia follsi ro indis uli ruine Crist & na h-eclasi noime. Conna bud doig la nech co m-bad taircetul raet todochaide itir do-gneth. Acht aisnes ræt reimtechtach chena iar forpthiugud an gníma.

Oen tra dia thaircetlaib fóllsib aní at-fiadar sund tria aisnes sechmadatai.

Populus qui sedebat in tenebris uidit lucem magnam. IN popul dessid i n-dorchuib it-connairc sollsi mair. Is e immurro leth a toibe ind aisneisea lasin fáith co dú i n-depert remi isin sceol cétna. Prímo tempore alleuata Zabulon et terra Neptalim. Tanic la h-athníugud n-amsire. Gloir mor & inocbail do threb Zabuloin & do threb Neptalim. Inde dicitur. Conid for slicht na m-briathar-sin at-berar. Populus qui sedebat in tenebris. IN popul deisid i n-dorchaib. Mad iar stair cipinnas. Popul Israel is é-sin


p.4

ro bói i n-dorchataid na daire la h-Asardu. At-connairc sóllsi a thaithcreca don daire-sin .i. Hestras & Nemías Iosuæ & Zorobel. Mad iar sians tra is e-sin popul at-berar sund. Popul na n-genti ro boi i n-dorchataid aneolais oc ádrad h-idal & arracht. Céin co ro artraig in fír-sóllsi .i. Isu Crist cona aspalu. Nox enim erat in mundo usque dum Christus qui sol iustitie est radios suos aspersit in mundum. Uair bói dorchotu mór & temel dar chroidib na n-génti. Céin co ro scáil grían na fírinde, Ísu Crist, a ruthni fó cethar aird in domain dia insorchugud.

Oen tra dona ruthnib ros-esreid grían na firinde isin domun .i. in ruithen & in lassar & in lia lógmar & in locharnd loinderdai ro in-sorchaig iarthar in betha .i. sanctus Patricius episcopus .i. Noem Pátraic ard-epscop iarthair betha. Athair baitsi & cretmi fer n-Erenn.

IS and tra innister & at-fiadar ní dá fertaib & dia mírbulib ocus dona tusmidib on genir. & dia bunad thalmanda intíí noem Patraic i n-eclasib na cristaide .i. x. ui. kl. apreil arai lathi mís gréne insin & rl.

Patraic dino. Do Bretnaib Ail Cluaide a cenél. Calpruind ainmm a athar. Uasal-sacart esside. Ótid ainm a senathar. Deochain ata-cómnac-side. Conchess immurro ainm a máthar. Ingen Ochbais do Francuib a cenél .i. síur do Martain h-í.

Patraic tra mac Calpruind mic Otide mic Ódissi mic Gorníuth mic Lubeniuth mic Mercuit mic Otta mic Muric mic Oricc mic Leo mic Maxim mic Ecreti mic Eresi mic Felesti mic Ferine mic Britti, dia tatt Bretnaig.

Batar .u. sethracha acca .i. Lupait. & Tigris. & Dar Ercca ocus Liamain. & Richell.

IN Nemthur tra ro genir, & in lecc forsan genair .i. cech oen do-gní luga n-eithig fothi do-fuissim usce amal bid oc cáined in gu fhórcill do-beth. Mad fír a luga tairisid in chloch ina aicniud choir.


p.6

O ro genir immurro intíí noem Patraic. Is e leth ruccad dia baitsed cusin mac dall clarenech, Gornías a ainm-sium. Acht ni rabi usce acca as a n-dérnad in bathis. Co tarut airdhi na crochi do láim na nóiden darsin talmain, co r-rímaid topur usci ass. Dos-rat Gornías in usce foa gnúis {MS page 25a} feisin & ros-ícc fo chétoir & ro thuicestar na littri céin co facca iat remi riam. Do-rigne Dia tra firt trédai sund fo chétoir ar Pátraic .i. in topur usci as in talmain & a rosc don mac dáll & eolas arlégind do urd na baiste cen aichne na litter remi riam. Ro baitsed dino Patraic iar sin.

Ro alt tra intíí noem Patraic in Nemtur co m-ba gilla & is lia turim & aisnés ara n-derna in Coimdiu fair do fertaib & mirbulib ina noidendacht & ina gilla(cht). Ár boi rath dé ina chomaitecht in cech áis. Ocus in cech ní do-gníd. Acht aisnédfim-ne uati do h-ilib díb.

Fecht and do-lluid tóla usci isin tech a m-bói Patraic co rus-báid in tenid uli. & co m-batar na lestair for snám. Luid Patraic iar sin co port tirimm boi isin tig. Cor' thúmm a .u. méra isin usce. & roptar óible tened na .u. banni silset estib. Co ro h-adannad in teni-sin isin tig & ni ros-artraig in t-usce fo chétoir. Ro morad ainm De & nóem Patraic and triasin fhirt-sin.

Fect aile dos-bert Patraic utlach do bissib óigrid co nus-léic for lár i fiadnaise a muime. ‘Ba mou rancumar a less brosna crínaig dún for tenid’, ol a mumi. Conid andsin tuc Pátraic in óigriud forsin tenid & dos-rat a anáil fói & lassais amal crínach. Ro mórad tra ainm Dé & Patraic de-sin.

Fecht aile do-lluid cú allaid co r-ruc chairig leis o Patraic don tréot dia m-boi oc ingaire choerech. & rot-cairig a mumi h-é co mór for essbuid na coerech. Dia m-bói immurro Patraic isin inud cétna iarnabaruch tanic in cú allaid co ro thaisselb in cáirig sláin ina fiadnaise. Ár nir bo gnáth aissec uad conice sin. Ro morad ainm De ocus Patraic insin.

Fecht ele do-lluid Pátraic immaille fria aide i n-dáil m-Bretan. O rancatar cusin dáil at-bath in t-aide do dian bás. O ro sairig tra Patraic


p.8

bás a aide, at-bert friss: ‘Erig & tiagum di ar tig.’ At-rácht fo chétoir in t-aide a bás la brethir Patraic.

Fecht ba dímdach a mumi de-sium. Arna tabrad mil dá miltenaib amal do-bertís meic becca in baile dia máthrechuib. Línaid Pátraic lestar as in sruth ba n-essu dó & ros-bennach in usce co ro soud immil & tucc dia mumi co m-boi dochretraib aicci co n-íccad cech téidm ocus cech galar.

Fecht ann at-bath mac aroli mná no chungnad fria mumi-sium oc blegun a bó. At-bert tra mummi Pátraic: ‘Tuc latt do mac isin airge indíu fein do-berthea cech lái’, & do-rónad amlaid. Dia m-batar tra na mná oc blegun & in mac marb for lár na buailed. Do-bert a mummi lemnacht do Pátraic & at-bert fris: ‘Gair chucat th' fer cúmtha co nas-ebi cumaid aræn fritt.’ At-bert Pátraic: ‘Tair a fhir chumtha co nus-ebem cumaid,’, & at-racht fo chétóir in mac a bás fri gairm Pátraic co ras-ebatar cumaid iarum an dís.

Fecht ele do Pátraic & dia shiair .i. Lupait oc ingaire choerech. Co tancotar na h-uain co h-opund dochumm a máthar amal ba bés dóib. O 't-connairc Pátraic & a siur inní-sin. Ro rithset co dian dia terpúd na n-úan. Dorchuir in ingen co ras-ben a cend fo chloich cu m-ba comfocus bás di. Tanic Patraic chucci cen fuirech. & do-rat ardhe na crochi darsin crécht co ro slánaig cennach galar de.

Fecht and luid a mummi Pátraic do blegan bó. Luid-sium do h-ól dige lemnachta. Dastar imon m-boin isin buale .i. demun tanic innte co rus-marb .u. bú aile. Bói torsi mor for a mummi do mandar na m-bó. Co nd-epert frisium toduscad na m-bó. Ro dusaig iar sin na bú & h-i c-caid in m-boin dasachtaig.

Fecht ele fororcongair rechtaire in ríg for mummi Patraic glanad tellaig in rígthige in Ail c-Cluade. Tanic tra Patraic cona mummi for sét do-glanad in tellaig. Is annsin tanic in t-aingel co Patraic co nd-epert friss: ‘Dena airnaigthe & ni ba h-écen duitt in gním-sa.’ Dos-gní tra Patraic


p.10

airnaigthe & ros-glan in t-aingel in tellach in óidche-sin. At-bert Pátraic iarnabárach cia no loiscthe connud Brettan uli forsin tellach na bud écen a glanad co bráth. Amal comaillter sin beos.

{MS page 25b}Fecht ele do-lluid rechtaire in ríg do chunchid grotha & imme co mummi Pátraic & ni roibe ecci ní do-berad isin cís. Conid annsin do-rigne Patraic in gruth & in n-imm don shnechta co r-ructha uad don rig. O ro taisselbad tra don rig-sin ro scáig i n-anaicned fén. Ros-maith iar sin in rig in cís do Pátraic do grés. Ro morad tra ainm Dé & Patraic triasin fhirt-sin.

An do-rigne tra Patraic do fertaib & da damruib ina noidendacht isna tírib-sin ni h-etir fria nech a tuirem nách anaisnés.

Is h-e seo dino tuirthíud tidechta Patraic docum n-Erenn, .uii. meic Sechtmaid .i. uii. meic rig Bretan batar for longais. Do-ronsat orcuin i tír m-Bretan & batar Ulaid immalle friu. Co tucsat Patraic leo h-i m-broit dochumm n-Erenn & a dí siair .i. Tigris & Lupait, co nus-rensat Pátraic fria Míliucc moccu Buain .i. fri rig Dal Araide & fria thriar m-bráthar. & rensat a dí shiair i Conaille Múirthemni & ni ma fitir doib & nicon fitir nech díb cia tír in ro reccad aroile.

Do fhognad tra Patraic don rig & dia triur bráthar. Conid aire sin tuccad fair in n-ainm is Cothraige .i. mog cethrair. Batar dino .ííiíí. h-anmand fair .i. Succait a ainmm o thustidib. Cothraige dia m-boi oc fognum don cethrur. Magonius .i. magis agens a ainm ic German. Patricius .i. pater ciuium .i. athair na catharda a ainm ic comorba Petair .i. Celistinus.

O 't-connairc tra Míliucc cor' ba mog iresach Pátraic ro chennaig on triur aile co ro fhognad dó a oenur & ro fhogain dó co cend secht m-bliadan fo bés na n-Ebraide. & ised ro h-erbad do ingaire mucc i n-dithrebu Slebi Miss.

Ticced immurro Uictor aingel dia acallaim & dia forcetul im chrabud do dénum .i. cét slechtain cech láithi & cét cech n-oidche do-gnid.


p.12

O ro boi tra Pátraic .uíí. m-bliadna oc fognum fo bés na n-Ébraide, at-bert in t-aingel friss h-i fhís: ‘Bene oras & bene ieiunas cito iturus eris ad patriam tuam’ .i. ‘is maith do-gní ernaigthe, is maith do-gní aine. Raga co luath co t' athardai fodein.’

Ro chomfocsig tra aimser thuaslaicthe Patraic a dóire ar no chlechtatis na genti særad a mogad isin sechtmad bliadain. O ná imraided immurro Miliucc indus no astfad intii Patraic ro chendaig cumail co rus-naisc do Patraic h-i. O ro cuirtha h-i tech fo leth aidche na baindsi is andsin pritchais Patraic don chumail co ro thochathitis in n-uli n-aidche oc ernaigthe. ISin matain iarnabaruch at-connairc Patraic in gelchrecht h-i n-dreich na cumaile & ro iarfaig di fochann in chrechtai. At-bert in chumal: ‘In tan basa in Nemthur i m-Bretnaib, da rochar co rus-ben mo chend fri cloich cu m-ba focus bas dam. O 't-connairc mo bráthair .i. Succet in crecht, do-rat ardhe crochi Crist tairis co m-ba h-ógshlan fo chétoir.’ ISed at-bert Patraic: ‘Messi fén do brathair & is me rot-ícc.’ Gníset insin atlugud do Dia & tiagait isin dithreb.

O ro bói tra Patraic isin dithrub it-chuala guth ind aingil at-bered friss: ‘IS fairithe in long co n-deca-su innte co h-Etáil do fogluim na screpttra.’ At-bert Patraic: ‘Nim-tha lóg do ór dom thigernai & ni chomarlecfi chena dam.’ At-bert in t-aingel fris-sium: ‘Feith in tret indiu & at-ciera-su torcc ic claide in talman & dos-bera maiss n-oir ass ocus tabair dot chind dot tigerna & imthig as in tír-sea do fogluim ecnai & crabuid.’ Ros-comet-sum in torcc & fuair in maiss do or & dos-rat dara chend da thigerna & ros-comairlec a lécud uad ar ba failid frisin ór.

Luid Patraic iar sin for fecht. & fuair luing cona foirind do gentib & fuair fáilte accu. & rucsat leo h-é dar muir. Ba h-aithrech tra fria a thigerna .i. fri Miliuc a lecud ass. Do-chuaid ina diaid & ni tharraig h-e & ni ros-car in t-ór iar sin.

Ro ergabad dino h-i creich intíí Patraic for a sét co raba accu fri re da mis. Dos-gní Patraic ernaigthi & ro shær Dia h-e co rocht slan co a thustidib. Ro atachsat a thustide h-e co ro thairis accu o sin amach


p.14

do grés. Sed tamen tanic in t-aingel chuice ina chotlud co n-epistlib immdaib leis tria Goedeilg. & in tan bói-sium occa n-airlegend at-chuala gair mor do nóidenu a m-bronnaib a maithrech h-i críchaib Connacht. IN macrad-sin {MS page 26a} a Caille Fochlad conid ed-so at-bertis: ‘Ueni sancte Patrici saluos nos facere’.

IS andsin do-chuaid Patraic do fogluim ecna & crabuid in oirtherdescirt Etaile co German escop. & tarrustar accu .xxx. bliadan oc fogluimm na screptra nóibe & ica comallad co h-umal inisel. Ocus .xxx. aile aæs in tan tanic co German, .xxx. bliadan do ica foglaim, .lx. ic procept in Eirinn.

Celebrais do German. & dos-ber German bendachtu lais. & teit uasal-sacart leis dia forcill cu comorba Petair im cech n-grad .i. Signetius cruimther a ainm side.

Luid Patraic iar sin for muir Thorrén. Is annsin do-rala a n-inis do. Co n-acca in tech nua & lanomain ócc ann & it-connairc sen-chaillig crín in doras in tige. ‘Cid das in chaillech?’ ol Patraic. ‘INgen ingine dam-sa sin’, ar in t-oclach ‘& is marb a máthair do chríne.’ ‘Cid fodera sin?’ ol Patraic. ‘Crist do-rala chucaind dia m-bói itir dóinib ar in t-óclach. Co n-dernsumar-ni fleid dó. Bennachais ar tégdais & sind fén. Ocus ni tharaill in bennachtu ar clannu & ro tharngir duin co tistasu chucáind & for-acaib a bachaill accaind dia tabairt det-siu.’ ‘Ni geb-sa’, ol Patraic ‘co tarda fén dam.’

Taraill iar sin co araile n-uasal-epscop co tarut grad n-escuip fair. Do-chuaid-sium iar sin do Roim & fuair onoir & oirmitin ic rómanchaib & ic on abbaid .i. Celestinus a ainm-sium.

Is esside ro fhaid fer dia muntir docum n-Erenn do shilad cretmi & irse do feraib Erenn .i. Palladius a ainm, co n-díb feraib .x. do procept do Goedelaib, ar is la comorba Petair lesugud na h-Eorpa uli & a cendus. O da-ruacht Palladius h-i Crích Laigen frithorissair do Nahíi mac Garrchon meic Fothaid meic Echach Laimderg meic Mesincorb & ro indarb uadae. Araide ro baist uati ann & rofhothaig tri


p.16

cella ann .i. Cellfine h-i farcaib a liubra co taissib Poil & Petair ocus Tech na Róman & Domnach Airte. & co n-erbailt-sium a n-inis Bretan oc dul sair. Conid andsin ro ordaigset Patraic uadib ina apstal docúm n-Erenn. & at-bertsat aingil fris-sium tidecht co solam docúm n-Erenn. At-bert-sum na ticfad co ros-aicilled fén in Coimdiu. Iar sin ro fucc in t-aingel in Arboric Letha cusin cathraig dianad ainm Capua i Sléib Armóin super ripam maris Tyrreni. Co ros-acaill in Coimdid isin luc-sin amal ros-acaill Moysi i Sleib Sína & co n-depert friss techt do procept do Goedelu & co tarut bachaill Ísu dó ind. Conid do reir shenaid na Róma & in aingil & in Choimded tanic Patraic docúm n-Erenn.

Tanic iar sin for conair .xx. iiii. fer a lín & fuair noei for a chind in erlaime h-i trácht mara Bretan. In tan tra tanic Patraic isin curach is ann bói clam oc cuinchid inaid fair & ni ro bi inad fás itir ann. Co ro lasum remi amach inim altoir clochi forsan denad oifrend cech læi. Sed tamen do-rigne Dia firt mor and .i. ni dechaid in cloch a n-ichtar & ni tharasar dia n-essi acht ro snai imon curach ba cuairt cu toracht in Eirinn.

IS and-sin it-connairc Patraic circull trom do démnaib timchell Erenn .i. uide .uí. laa uathi for cech leth.

O dha-ruacht Patraic co h-Inber n-Dea h-i crích Laigen & co aroile fích comfocus ní fuair failte inntib. & mallachais Patraic an inber-sin conid etoirthech o sin ille h-e. & co tanic muir darsin tír-sin. Nathíi mac Garrchon tra is e ro diult fri Patraic.

Teit Patraic iarum tar muir co h-Ulltu do saigid Mílicc rig Dal Araide do precept anma Dé, ar is accu ros-boi a n-dóire ar tús comad dó tóisech no pritchad, comad chomlan in fognam dia churp & da anmain. Sed tamen tanic Miliuc ina agaid cu slogu moraib do géntib. co ná ro léced h-e fo thír. Uair ro forcongart Loegaire for firu Erenn co na ro slectis Patraic fo thír, uair ro thirchansatar a drúide do Loegaire


p.18

tidecht Patraic docum n-Erenn .u. bliadna remi feisin .i. Lochra ocus Lothrach & Lucat Moel & Renell a n-anmunna & ba h-ed-so at-bertis:
    1. Ticfai taillcend tar muir meircend
      a bratt toillcend, a crand crom-cend
      a mias a n-airthiur a thige
      friscerut a munter uli amen amen.
Ocus traigfid cech flaithius & cech adrad & cech cumachta na ba h-umal dó. & is as a flaithius fén for bia co bráth.

Do-chuaid Patraic iarum ina churach co h-Inber Sláni. & tanic ina agaid Díchú mac Trechim co ro greis ina aghaid coin ró-géir bói occa, sed tamen do-rát Patraic ardhe na crochi Coimdeta ina h-agaid. & ro gab in fers fhathacda: Ne tradás domine bestiis animas confitentium tibi. Ocus tarrusar in cú isin inad-sin & for-femid cor de. IS annsin ro nochtustar Díchu a cloidem & teit do marbad Patraic. Dos-ber Patraic arde crochi Crist ina agaid cor' fémid cor do chois no do laim de. Iar sin dos-gní Díchu aithrige & slechtais i fiadnaise Patraic co tarut a ógreir do & ro creit in n-oen-Dia & ro baitsed co slogu mora immaille friss & do-rat in feronn-sin do Dia & do Patraic. Ro chumtaig Patraic eclas isin inud-sin dianid ainm Saball Patraic indíu & ro tharngir do Díchoin is ann no ragad dochum nime & do-rat bennachtain moir do Díchoin & dia clannaib, ut dixit Patraic insin:

    1. Bendacht Dé do Díchoin rom-fóir imon saball
      ron-bia-sum dia éssi in noem-tech n-glesed n-glanoll.
      Bendacht Dé for Díchoin Díchu dilcend cró
      ni ba h-ifornach buan bann cland na cined dó.

Luid Patraic iarum do forcetul Míliuc amal ro triallustar. O ros-cuala Míliuc Patraic for sét chuca, iadais a tech fair fén ocus fora uli indmas, & dos-ber tenid fair índ co ro loisced-sum co n-auli árilliud ar na ro chreted do Patraic. Ro airis Patraic oc fégad na teined. & issed at-bert:

    1. IN fer a saerbaid airi siut
      na ro creted dam-sa & don Choimdiu

      p.20

      ni bia rige na oirechus uad co bráth
      & a animm a n-iffrind tria bithu.
& o 't-rubairt Patraic na briathra-sa ro impó dessel ina frith lorg doridisi i tír n-Ulad co toracht Mag n-Inis co Díchoin mac Trechim. Ocus roan and fri ré cian.

Teit iarum Patraic co Saball fo dess co pritchad do Rús mac Trechim. Is isede bói in Derlus fri Dún Lethglasi indess. Ata cathair becc and indíu & Brectain a h-ainm sium, dú h-itá escop Loairnd.

Dia m-boi Patraic tra iarna sét co n-acca in moethoclach oc ingaire mucc. Mo Choa a ainm-sium. Pritchais Patraic dó & ro baist & ro berr & do-rat soscéla & menistir dó & do-rat dó tra tan aile bachaill tucad doib o Dia, a cend i n-ucht Patraic & a coss i n-ucht Mo Choe. Isí-sin tra in deittech Mo Choe Noendromæ. & do ordaig muicc m-berrtha cecha bliadna do Patraic & do-berar fous.

Celebrais Patraic do Díchoin & triallaid do acallam Loegaire co Témraig iarfairgi co Mag m-Breg. & fuair failte moir isin inad-sin oc aroli fir uasal. & ro chreit cona muntir dó & róbaitsed conid acca for-acaib a churach.

Mac becc boi isin tig do-rat seircc do Patraic & gebis a chois oc dul dó isin carpat & dilsigit amúnter do Patraic h-e & nos-beir Patraic leis conid h-e-sin Binén gilla Patraic.

IS andsin ro écnaig aroli drui éccraibtech .i. Mántais a ainm do Patraic. Fergaither Patraic fris. & do-beir amus do bachaill Ísu fair co torchair i fiadnaise na slóg & co ro sluic talum h-e, conid de-sin ata: Noconuil amáin Mántais.

Teit Patraic iar sin cu Ferta Fer Féicc. Adhanntar tenid occa isin inud-sin i fescor na Cásc. Fergaither Loegaire o 't-chí in tenid ar ba h-i-sin geis Temrach oc Goedeluib & ni lamad nech tenid d' fhatód in Eirinn isind lou-sin, nó cu n-adantá h-i Temraig ar tús isin sollamain. Ocus


p.22

at-bertsatar {MS page 27a} na druide: ‘Mine báiter ria n-oidche anocht in tene ut bid laisintíí is a tene síut flaith Erenn co bráth.’

Tunc dixit rex: ‘Nib amlaid bess acht bid sinde nos-ricfa-sum ocus nós-muirbfe.’ At-raig in rig cona slogu do saigid Patraic dia marbad. Ni rancatar immurro ria n-deriud óidche. O ro-siacht tra in rig comfocus at-bert a drúid friss: ‘Na h-eirc-siu chuice-sium o leat na rup comartha onora dó. Acht corap eisium tíí cucat-su.& na h-erced nech remi.’ Da-ronad amlaid. O 't-connairc Patraic na h-eich & na carpait is andsin ro chan in fersa-sa: ‘h-Íí in curribus & h-ii in equis, nos hautem in nomine domini dei nostri magni’. Acht nama ó thanic Patraic isin oirecht, at-racht remi mac Dega .i. epscop Ercc fil ic Slani.

IS andsin tanic co h-esamain & co fergach in agaid Patraic oen dona draidib .i. Lochru & ros-écnaig don iris cristaide. Tunc sanctusPatricius dixit: ‘A mo Choimdiu, is tú connicc in uli. Isat chumachtu attát. Is tú ron-fáid i l-leth-sa. Malartar nunc in t-écraibdech-sa fil oc écnach th' anma-su i fiadnaise cháich.’

Déniurad la bréthir Patraic tuarcaibset démnu isind æor in drúid & ros-lécset uadib fri lár co ro ben a chend fri cloich & co n-derna men ocus luaith de i fiadnaise cháich, co rus-gab crith & uamun dofulachta na sluaig batar and.

Ro fergaiged tra Loegaire fri Patraic & toet dia marbad. O 't-connairc Patraic tiduapairt na n-génti ina agaid is andsin at-bert o guth mór: ‘Exurgat Deus et disipinitur inimici eius.’ Tanic talamchumscugud mór & torand and & goeth co ro scáil na cairpthiu & na gregu co fata for cech leth, co r-rancatar co Bríg Graide & co Sliab Moenuirnd, & co m-bói cách dib a n-ár a chele tria mallachtain Patraic, co nar facbad i fail in rig acht oen-chethrur isin inud-sin .i. h-e fén & a setig & dias dia æs gradai.

O rus-gab uamun in rigan do-dechaid co Patraic & at-bert friss: ‘A duine fíreoin & a duine cumachtaig, ni ros-marba in rig, vair sléchtfaid duitt & do-béra do riar fén duit.’ Tánic in rig & do-rat-som a reir do Patraic o beolu & ni tharut o chridiu. & at-bert fri Patraic dul ina dhiaid co Témraig co tartad a riar do h-i fiadnaise fer n-Erenn. Ni h-ed-sin tra


p.24

boi ina menmain. Acht marbad Patraic vair for-áccaib etarnaide cech belaig for a chind otá sin co Temraig.

Do-chuaid Patraic iar sin ochtur mor la gilla .i. Binén sech in uli etarnaide h-i r-richt ocht n-oige n-alltai & en-loeg allaid ina n-diaid, ocus én find for a gualaind .i. Binen sin & polire Patraic for a muin, co n-dechaid iar sin doirrsib foriattaib isin Témraig co l-lár in rig-thaigi. Is andsin boi in rig oc fledugud co rigraid Erenn imi ar in sollamain-se .i. vair ba h-í-sin feis Temra.

Ní erracht nech ria Patraic i Temraig acht fili in rig .i. Dubthach moccu Lugair & ro chreit & ro baist & dos-beir Patraic bennachtu dó.

Gairmther insin Patraic docum leptha in rig co ros-thoimled biad. Ni ro h-obb immurro Patraic inní-sin. Do-rat tra in drúid Lucat Mæl banni do neim i n-érdig Patraic & dos-rat i l-laim Patraic. Ro bennaig immurro Patraic in érdig & ros-impoi in lestar & at-rochair ass ind neim & ni torchair a becc don línd & att-ib Patraic in lind iarum.

IS andsin at-bert in rig fria gilla .i. fri Crund Mæl: ‘Eirg immach for clochán na Temrach & not-léic féin fair & coimlet toes cumasctha fuil imot chend & abrat is tutim do-rochar forsna clochaib co n-erbaltais & at-bér-sa frisin clerech techt dot todúscad & ci at-béra-som frit-sa ergi na h-erig.’ Do-rónad ámlaid. O 't-connairc tra Patraic in corp ro follsig Dia dó co robréc tuccad imme conid aire sin at-bert-som:

    1. A mo Chrund Mæl, A mo gill mæl, A mo gerat,
      ge ro thiacht ní cen co ro-siacht, ni rot-éracht,
      ge do-rochar, cen co torchar forsna clocha comul cricha
      ge rot-siacht ní cen co tiacht, ní rot-ichthar.
IS derb dino nocho r' h-íccad la brethir Patraic Crund Mæl & ni eracht itir o sin ille.

Do-chotar iar sin na sloig as in Temraig immach. Is andsin at-bert in druid Denumm com-ferta co fessamar cia uaind bus calma.


p.26

‘Dentar amlaid’, ol Patraic. Is andsin do-rat in drui {MS page 27b} snechta darsin mag co rocht formna fer. Dixit Patricius fris: ‘Díchuir fodechta, si potes.’ Dixit magus: ‘Ni chumcaim cusin trath cétna imbárach.’ ‘Dar mo Dé broth’ .i. dar mo Dia m-brátha, ol Patraic ‘isin ulcc attá do cumachtu & ni fil itir a maith.’ Sénais Patraic in mag co ro leag in snechta fo chétoir.

Do-rogart in draí demnu co tuc dorchai sholamachtaige darsin mag co ros-gab crith & uamun cach. Dixit Patricius: ‘Beir ass in dorchatu, si potes.’ At-bert in draí: ‘Ní chumcaim cusin trath cétna imbarach.’ Senais Patraic in mag & tiagat assna dorchatu fo chétoir co ro lass in grian (ataiblebech). Ros-gniset in uli batar and atlugud do Dia & Patraic.

Tunc dixit rex: ‘Curid bar libra in usce & cibe uaib is a libair élait do-genum-ne adrad dó.’ ‘Isamerlum-sa dó-sin’, ol Patraic. At-bert in drai: ‘Dia usce ádras in fer-sa & ni rag-sa im oen-fuigell fris.’ Rath na baitsi sin ro airig-sium oc Patraic.

At-bert in rig: ‘Curid bar libra i tenid.’ ‘Is am erlum-sa dó-sin’, ol Patraic. ‘Ní dingen amlaid’, ol in draí, ‘vair Dia tened adras in fer-sa cech da bliadain’, .i. rath in Spirta Nóib ror-athaig oc Patraic indsin. Conid andsin frith aroli comarli ann .i. tech do dénum isin vair-sin a leth úr & aroli crín & in draí do chur isin leth úr & étach Patraic imme. Gilla Patraic .i. Binén do thabairt isin leth crín & tonach in drvad imme.

IS andsin tancatar co Patraic teora maccoemu batar a n-eterius oc Loegaire. Cíit fri Patraic. Ro iarfaig Patraic: ‘Cid sin a macu?’. ‘Fír flatha areat do-brissed h-i prím-cathraig na n-Goedel indíu.’ ‘Cáit ón’, ol Patraic. ‘In tech gníther don draí & dot gilla-su is amlaid gníther .i. leth de úr & leth crín .i. in leth úr don drai & in crín dot gilla-sa.’

Tuc Patraic a mér for gruad n-deis cech meic dib & tuc dér tar gruaid deis cech meic for á dernaind clíí. Tuc a anail fothib co n-derna teora gemma díb. ‘Slucid’ ol Patraic ‘na gemma.’ ‘Slucfemit’, areat.


p.28

‘Maith tra’, ol Patraic genfedit teora gemma uaisle oirmitnecha vaib .i. Colomb Cille & Comgall Bennchuir & Finden Maige Bile.

Do-ronad tra amal at-bertsat na maccóim & tucad teni isin tech & loiscther in leth úr & in drái ind & ni ro loisced etach Patraic boi imme. Ni roloisced tra in leth crín nach i n-gilla & roloisced tonach in druad boi immi.

O claichther in rig do marbad in druad & triallaid marbad Patraic. Tanic dino ferg Dé frisin popul n-écraibdech co n-epil sochaide díb. xii. millia.

Ro gab uaman iarum Loegaire co ro slecht do Patraic & ro creit do Dia ob eolu namá & ni ocride glan. Cretit in uli archena ocus ro baitsit.

At-bert Patraic fri Loegaire: ‘Vair ro creti-siu do Dia do-bérthar fot sægail duit h-i r-rigi. I l-lóg immurro t' anumla anallana & vair na ro gabais in m-bathis o dúthracht, cia ro cretis ó beolu rot-bia iffernd, & nis-bia rigi no airechus ot chiniud co bráth.’

Ro guid tra in rigan intíí Patraic na ro mallachad in gein boi ina broind .i. Lugaid mac Loegairi. At-bert Patraic: ‘Ni maillechub co tíí frium.’ Ro gab immurro Lugaid flaith Erenn & tanic iar sin co h-Achad Fhorcha & is andsin at-bert: ‘Nach h-í siut cell in clerig at-rubairt nach biad rig no rigdamna diar sil-ne co bráth.’ Deníurad tarlaiced forcha tened fo chétoir ina chend-sum co rus-marb. Conid de-sin ata Áchad Forcha i n-Úib Cremthainde.

Teit Patraic insin co h-ænach Taillten co macu Neill. Ro creit Maine do & ro baist iarum. Tanic tra ina agaid Coirpre mac Néill conid h-e ainm tucc Patraic fair-sium, inimicus Dei & at-bert Patraic: ‘Is do clannaib a brathar fó-gnifitis a chland-sum co brath & ní genfitis rig no escuip no ecnaide vad & ropad becc a ferond.’ & ropad essith amlaid.

Ro cretistar tra Conall .i. Cremtan mac Neill & ro baitsed & tuc an inad a robi do Patraic & ro cumdaiged eclas and di an ainm Domnach Patraic & tuc bennachtain do. & ro thoraind ráith in airthiur


p.30

doruis na cille. & ro tharrngir co n-genfitís ríg immda vad for Eirinn ocus ordnige læch & clerech cu mor. Conid da sil Clann Colmáin & Síl Aeda Sláine. & ro bennachai ænach Taillten co na biad marb fair co bráth & co na biad acht æn-marb h-i r-Raith Airrthir & for-áccaib a immaltoir h-i n-Domnach Patraic & luid Patraic assin h-i Crích h-Ua Méith i m-Mendoit Tire & ni taraill in Ard Macha {MS page 28a} don chur-sin, & for-acaib sruthi noeba dia muntir i Tig Thalan.

IS andsin tallsat triar doéb mid Mendoit Tíre in dara bocc no bíd oc tabairt usci do Patraic. & tancatar dia luga in éthiuch. Béccis as a m-bronnaib a triur. ‘Mo Dé broth’, ol Patraic ‘ni díchlend in bocc fén baile h-itá.’

Luid iarum co Firu Breg. & pritchustar bréthir n-dé doib cu mór. & ro baist & ro bennach.

Taraill leiss Ath Cliath & fuair fáilte moir and. & at-bert Patraic: ‘Nos-biad ordan & oirechus isin inud-sin feib co mallfither sin beos.’

Ro lá Patraic cuairt Laigen & pritchaid bréthir n-Dé doib, ocus ro baitsi & ros-bennach & ro creitset meic Dúnlaing tra don Chóimdid & do Patraic cu slogaib mora. & do-ratsat a riar dó, conid leo in flaithius ó sin co bráth.

Drichú ba rí h-Ua n-Garrchon for cind Patraic & ingen Loegairi meic Neill do mnái occa. Diultaid fri Patraic oc Raith Inbir ar maith fri Loegaire. Do-rat-sam immurro Cillíne fáilte dó & ro marb a æn-boin dó Patraic & do-rat aird(ig) dó tucad dó a tig in rig. Tunc dixit Patricius frisin mnai fuine:

    1. A ben talaig do maccán
      do-toet torcc mór do orccan
      is do áibill fás as breo
      bid beo bid slan do maccán.
    2. IN arbor
      asdech do lossaib talman
      is Marcan mac Cilline
      is dech bias do h-Íb Garrchon.


p.32

Luid iarum Patraic i n-Osraigib & fothaigis cella & congbala intib. & dixit no betís ordnige læch & clerech díb & ni biad furail nách cóicid forru céin no betís do réir Patraic.

Celebrais Patraic iarum do Osraigib i m-Belach Gábrán. & for-áccaib Mártin sruthi occú & drém di a múntir dú h-ita Martharthech indíu a Muig Ráigne.

Luid Patraic iarum for Belach n-Gabran i Crích Muman. & pritcais dona tuathaib & dona cellaib co ro cretset & ro baitsi & ros bennach. Ocus for-áccaib oes n-gráid occu oc forcetul & occ rabud.

O ro-siacht Mag Femin do cuirither do Aengus mac Nat Fraich .i. ri Muman. ferais Aengus failte moir friss, & nos-beir leis dia thig conice Caissel. Pritcais Patraic dó. Teit erlund na bachla tria na chois co ro crechtnaig co mor h-i. As-bert Patraic: ‘Cid ro m-ba cen timditen?’ ‘An dar lium’, ar Aengus ‘rope cóir na cretmi.’ At-bert Patraic: ‘Ní telcfider fuil isin inud-sa ondíu co bráth & ní gonfaither acht oen-rí do neoch gebus t' inud.’

Baistither Aengus cu slogu mora immalle friss. Bennachais Patraic Aengus for Leicc cathraigi fora n-ordnigtea na rig i c-Caissel.

Bennachais Patraic do Eoganacht & teitt h-i n-Urmumain. Pritchais Patraic doib & nos-baist & for-áccaib bennachtain & sobarthain occu. Timcellaid Mumain uli & pritchais doib & ron-baist & ros-bennach ocus facbuid cella & clerchiu occu. Celebrais Patraic & dos-beir bennachtu dichra dóib ut dixit:

    1. Bennacht Dé for Mumain, feraib macaib mnaib,
      bennacht for in talmain do-beir tarad daib.
      Bennacht for cech n-indbas gignes for a m-brugaib,
      cennach fore cobair bennacht Dé for Mumain.
    2. Bennacht for a m-benda, for a lecca lomma,
      bennacht for a n-glenda, bennacht for a n-dromma.

      p.34

      Gainem lir fo longaib ropat lín a tellaig,
      i fánaib i r-redib i slebtib i m-bendaib.

      b. d.

Tanic Patraic iar sin do Ard Macha la bréthir in angil. & do-rocht co Raith Dári .i. fer soimm oirmitnech bói in Oirtheraib .i. Dáre mac Findchada meic Eogain meic Níallain. Do-rat-sum inad ard eclaise dó Patraic bale h-ita in Ferta indíu.

O tharnic in récles dochumtach & ro fhas a fér cu mor rucc gilla Dáre a ech maith isin recles dóchum ind feoir díguind. Ro thoccraid sin cu mor do Patraic & tanic in gilla iarnabarach isin matain, & fuair a ech marb isin recles. Do-chuaid tra in gilla ass cu toirsech, & ro indis do Dáre a ech do marbad don chlerech. Dixit Dáre, in clerech fen do marbad índ. At-bail Dáre fo chétoir lasin m-bréthir-sin. Dixit setig Dáre: ‘Is e fo chund in bais-sea in t-ancride do-rigne frisin clerech. Tiagar co luath & tabar a riar dó.’ Do-cótar na techta co Patraic & at-chotar dó inní for-coemnacair ind. Senais Patraic usce & dos-beir darsin ech & darsin fer & at-regut díblinib a bas.

Dixit Dáre fri díis {MS page 28b} día muntir: ‘Berid mo chori h-umai don clerech.’ At-bert Patraic iar torachtu in chori dó: ‘Graticum’, .i. deo gratias ago. Iarfaigis Dáre dia thimtherib cid at-bert in clerech. ‘Gratiam’, ol na timtherig. ‘Is maith in luach cori umai-sin’, ol Dáre. ‘Ercid ocus tabraid vad for cúla.’ Do-berár in cori for cula o Patraic. ‘Gratiam’, ol Patraic. Iarfaigis Dáre dona timtherib: ‘Cid at-rubairt Patraic ic athabairt vad?’ ‘In gratiam cétna’, ol siat. ‘Is ní maith aca-sum in briathar-sin’, ol Dáre: ‘In gratiam oc a breith vad, in gratiam oc a thabairt dó.’

Teit Dare fén lasin cori & do-rat a rér do Patraic conid andsin tucc dó an inud h-itá Ard Macha indiú. Ard Sailech tra a ainm có-sin. & téit Dáre iarum timchell in feraind.

Isin óidche iar sin at-connairc Patraic h-i fhís .i. Uictor aingel do thidecht chuice co sruthi Erenn maroen ris, cu ras-toraind in cathraig in a fiadnaise & inad in tempuil & na cuicni & in tige aiged. & tete dessel na ráthai & Patraic ina diaid cona bachaill Ísu na láim & sruthi Erenn oc classcetul imbe.

Ros-cúmtaig iarum Patraic in cathraig fo n-indus sin amal tarfas dó. & at-bert in t-aingeal ris: ‘Bid imda rath Dé isin inud-sa & for cech oen


p.36

do-géna maith and.’ At-bert in t-aingel fri Patraic: ‘h-Iccfa Dia erut-sa .xii. cecha sathairnd sund & mor-fessiur cecha dardáin cein maras ires forpthi na n-dóine.’

IS lia tuirem & aisnés cech a n-derna Patraic do fertaib & do mirbulib imon Macha má cuairt.

Tanic Patraic iar sin do Róim in tres fecht co tucc tassi Póil ocus Petair & Zepáin & Laurint & martirech immda archena, & minda ocus libra & anart co fuil Crist fair. & ro cumtaigtea oc Patraic i foss .i. is crín Poil & Petair.

Luid Patraic iar sin in dithrub .i. h-i Cruachan Oigle. fo indsamail Moysi & Helii & Crist, co ro áin .xl. lathi & .xl. aidche isin lucc-sin ocus .iiii. clocha imbe & cloich foi, amal ro áin Moysi i Sleib Sina oc tidnocul dó in rechta. Vair roptar cosmaile h-ó ilmodaib .i. Moysi & Patraic. c. xx. m-bliadan an æs diblinib. Toisech popuil cechtar de. Ro ainset .xl. n-aidche i slebtib. At indreba & anadnocuil diblinib.

O ro-siacht tra comfocus sollamain na casc ro linad in sliab fair do demnaib in delbaib en dub. Canaid Patraic psalmu escaine forru. & ciid & benaid a chlocc co r-remuid bernd ind. Ut dixit Patricius:

    1. h-I tagar dul i cruaich cuirr
      druing cen crabuid ar mo chind
      rom-gab ecla re sét sell.
      .x. c. cend ic taccra frimm.

Techit na demnu fa chétoir ead radaircc forsin faírgi. & nos-baidet fen isin inud-sin. & ni taraill demun tir n-Erenn o sin co cend .uii. lathi & .uii. mís & .uii. m-bliadan.

Tanic iarum slog mor do ainglib i r-rechtu en n-gel. Cor chansat ceol n-uasal don Chomdid do chomdidnad Patraic. At-berat fairend comad in comlin-sin no berad-som lais docum nime.

IS andsin at-bert Uictor aingel fris-sium: ‘Erig cot muntir ar Sollamain na cásc.’ Dixit Patricius: ‘Ni rág o rum-craidet co rum-digtider


p.38

& co tartar dam .uii. nidche on Chomdid .i. cipe do feraib Erenn do-gne aithrigi re m-bas, cid fri re envaire na ro h-iatta iffernd fair i m-brath ocus co na ro aittrebat echtraind in indsi, & co ti muir tarsi .uii. m-bliadna ria m-brath. & co ra særur-sa mor-fessiur cecha dardain & .xii. cecha sathairnd ar phianuib iffirnd. & cipe gebus m' imund h-i l-lou a etsechta co rub nemidach amal do-rarngert-sa do sechnall. & co tucar-sa a pianaib iffirnd i l-lou bratha mor-fessiur cecha brodhirne dom chassul do neoch no do n-aidlife & corup me fen bus brithem i m-brath do feraib Erenn.’ ‘Do-bertar duit indsin uli’, ar in t-aingel, ‘vair rot-guidestar munter nime uli erut.’ ‘Bennacht for in rig’, ol Patraic ‘& for in muntir.’

Benais Patraic a chlocc co cualatar fir Erenn itir biu & marbu. Bennachais iar sin firu Erenn as in cruaich. & ordaigid mor-fessiur dia muntir {MS page 29a} i m-bethaid i coimet fer n-Erenn .i. fer i Cruachan Ailge & fer i m-Beind Gulban & fer i Sliab Bethad & fer i Sliab Chua ocus in lanomain i Cluain h-Iraird & Domangort Slebi Slángai.

Do-toet don cruaich iar sin & celebrais in cháisc oc Achad Fobair.

Luid Patraic & Brigit i maille friss do Ess Ruaid & ad-cobair eclais and & congbail du h-ita Disiurt Patraic indíu. Diultais Carpre mac Neill friss & ro fáid dís dia muntir do gabail a láma .i. Carbacc & Cuangus a n-anmunna. ‘Ni maith an do-gní’, ol Patraic. ‘Dia léicthea dam-sa congbail sund ro bad tánaise Róma Letha cona Tibir tréthi, mo cathair-si co n-Aess Ruaid trén a lár. & ro bad do clanna-su betís comorbada innte.’ Ro h-op immorro Cairpre sin. For Síth Aeda tra ro bennach Patraic Conall mac Néill. Is andsin do-futitís láma Patraic


p.40

for cenn Fergusa & ba machtad la Conall inni-sin. Ut dixit Patricius:
    1. Genfid macán dia fine,
      bid súi, bid fáid, bid file,
      inmain lespaire glan gle,
      nad ebérai immarbe.
ar Brigit—:
    1. Maccan Ethni toeb-gile,
      sech is bal is blathugud,
      Colomb Cille can cenon
      nir' bo rom a ráthugud.

Iar sin tra ro bennach Patraic Conall mac Néill. & do-rarngert rigi for Eirinn vad. & ordnige loech & clerech & for-áccaib bennachtu for a dáiniu & for a inberu. & tanic iarum h-i Tír n-Eogain conid annsin ro gell Patraic & Sechnall a log fri Muiredach mac Eogain dia n-airaled for a athair cretem do Dia. Cia lóg ar Muiredech. Bid vait rigi co bráth ar Sechnall. Do-gen amlaid ar Muiredach. Do-ronad amlaid & ro creit Eogan do Dia & do Patraic.

Luid Patraic as sin co h-Ailech na Ríg, co nus-bennach & for-ácaib a leicc and. & do-rarnger rigi & ordan for Eirinn a h-Ailech & do-rat bennachtu gaiscid for Eogan cona maccu. Ut dixit friu:

    1. Bendacht forsna tuatha
      do-biur o Belach Ratha
      ro bet do chiniud Eogain
      deoraid co la m-brátha.
    2. Cein bess macha fo thoraib
      bvaid catha la feraib
      cend sluaig fer fáil dia magin
      saigid daib for cech tellaig.
    3. Síl Eogain maic Neill
      sin a Brigit ban
      acht co n-dernat maith
      flaith uadib co brath.

Ut dixit Brigit:

    1. Ar m-bennacht ar n-dis
      for Eogan mac Néill
      for cach geinfess vad
      acht corup vaig diar reir.


p.42

Luid Patraic iar sin h-i Crich Ulad co Mag Inis. Conid indsin do-rala do Patraic duine angbuid no bid oc slat & oc marbad na cuitechtad .i. Mac Cuill a ainm. Ut dixit fria muntir: ‘Is e seo in tailcend. Tiagum co tardum amus fair, dus in furtacht faidea a Dea dó.’ Tucsat iarum fer dia muntir for fúat amal marb dia todhuscad do Patraic. Garbán dino ainm in fhir-sin. ‘Icc dúin’, ol iat fri Patraic ‘in fer-sa diar muntir.’ Ut dixit Patricius:

    1. Bratt Garbán
      sed bias for co laind marbán
      acht at-fessar duib in mo
      is e Garbán bias fó.

Ro laiset a munter indsin in bratt do agaid Garbán conid amlaid fvarutar h-e marb. Ro cretset tra na genti & ro baitsit & ro todus cit Garbán a bás tri a bréthir Patraic.

IT lia tra tuream & aisnés a n-do-rigne Dia do fhertaib & mirbulib for intíí noem Patraic, vair .uii. libair .lx. ro scribat dib & cided on nidat uli.

Ro samlad tra. Patraic fri h-uasal-athrachaib .i. fir oilithrech cétus amal Abraham. Cendais dilgudach amal Moysi. Salmcetlaid molta de h-e amal Dabid mac Iese. Istud ecnai amal Solmuin. Lestar togaide fri foccra firinde amal Pol n-aspal. Fer lán do rath & do deolaidecht in spirta nóib amal Eoin mac Zepideii. Leo ar nertmaire & calmatus frit abairt co rad & ec craibdech in t-sægail documm n-irse & cretim. Nathir ar thuailchi & trebairi fri fomtin cecha h-amuis. Colum, cendais ailgen o duthracht cride & o bréthir forpthi & o gnim fíren. Mog sæthrach don duilemain iar crabud & umaloit & forcetail cecha maithius feib innises sochaide.

Ba h-i seo immurro riagol a chrábuid .i. no gebed inuli salmu cona n-imnaib & cantacib & abcolips cc. & ernaigthi aile cech lai. No baitsed, no phritchad, no chelebrad na tratha iarna corus. No {MS page 29b} h-ídbrad corp Crist & a fuil. Do-bered sigen na crochi dar a agaid co bá cét on trath co raile. ISin cétna frithaire na h-ódchi no chanad cét salm & do-gníd .cc. slechtain. Isin frithaire


p.44

tánaise in usci uar. Isin tress frithaire i teoír. In cethrumad for úir luimm & cloch fó chind & culchi fliuch imbi. No ordned, no cosmad, no coisrecad, no bennachad, no h-iccad clamu ocus dallu & baccachu & bodra & amlabru & áes cecha tédma archena. No indarbud demnu no tódúscad marbu.

O thanic tra cusna de denchu do Patraic dia m-boi oc Sabull h-i Mag Inis h-i Crich Ulad. Tic forconair do Ard Macha co m-bad ind at-belad. At-chí in munní for lassad ar a chínd & ni loisced in teni in muine, ocus Uictor aingel ica acallaim-sium ass. Ut dixit friss:

    1. Ni dechais do Ard Macha
      vair do-rarngertais
      do maccu Trechim
      co m-bad accu th' esergi.
Tunc dixit Patricius:
    1. Maíd sund bes m' esergi
      Ard Macha mo chell
      nilem comus mo sáire
      is i in dáire choitchend.
Dixit Patricius:
    1. Ard Macha no charaind-si
      inmain treb inmain tulach
      dú cus-tathig m' anim-si,
      bid fás Emain na curad.
Dixit angelus:
    1. Uair is sunna th' esergi
      rot-bia ni bus ferr
      Eriu uli o ind co fond
      Ard Macha do chell.
.i. ‘do rath & t' ordan & t' oirechus i n-Ard Macha’, ol in t-aingel, ‘cid súnd bess t' esergi.’

Ro faíd Patraic a spirut iar sin & ro gab comaind & sacarbaic do laim Tassaig escuip, iar m-breith bvada & coscair lais do domun ocus demun & dualchib. & ro fáid a spirut cusin Coimdid dia n-dernai fognam & míltnidecht isna talmantaib.

Toet slóg mór do aingliu nime dia frestul co sollsi mair, conid iat-sin ro chometsat in corp isin oidche-sin. Co cualatar sruthi Erenn clascetul na n-aingel isin oidche-sin. Tancatar sruthi Erenn .xíí. aidchi co salmu & imannaib, & ni thesta forru in t-sollsi nach in bolad angelacda. Acht bói isin tír uli co cend m-bliadne.

Ro as cosnam mor etir Airgiallu & Ulltu imon corp, co n-eracht gabul fairrge etarru co na marba cach dib a cele. At-conaicset


p.46

indsin airrthiur da dam allaid rempu co fhen etarru & in corp and. Tancatar rempu co Ard Machai & roptar budig do Dia.

Ro adnacht tra Patraic co n-anoir & ormitin, co fhertaib & mirbuli cecha lathidib h-i Dun Lethglassi.

Ocus cid mor a anoir co léicc fia dóinib, bid mou a anoir i n-dail brátha, du i m-bia amal cech prím-aspol oc brethemnacht for firu Erenn dia ro phritchustar conid andsin tatnigfess amal gréin, i n-oentaid noem & noem-og in domain. I n-oentaid uasal-athrach & fatha. I n-oentaid aspol & descipul Ísu Crist meic Dé bii. I n-oentaid .ix. n-grad nime na tarmdechutar. I n-oentaid doenachta Meic De. Isin oentaid is uaisle andas cech oentu. I n-oentaid na noem-trínoti vaisle oirmitnigi, Athair & Mac & Spirut Nóeb.

Alim trócaire n-Dé tria impide Patraic. Ro issam uli i n-oentaid-sin, ro sairillem, ro saitreuam.

In saecula saeculorum. Amen.