Corpus of Electronic Texts Edition
The Tribes and Customs of Hy-Many, commonly called O'Kelly's Country (Author: Unknown)

section 2

Nosa Ua Maine

Is iad so lucht cóimíicca144 Chlainni Ceallaig:145 h-I Duibgind,146 ocus h-I Geibendaig,147 ocus Mé Cathail,148 ocus Meg Floind,149 ocus Muinter Murchadan;150 ocus Cland Aedagáan,151 no cur druideadur re h-Ollamnacht an aird-righ.152

Trian cuigid153 a n-duthaid co bráth do bunad. Ocus trian cacha taisceada talman, dá fhuigter154


p.64

a falach, no fudomain do na fianaib sin; ocus trian érca155 cach éin fhir d'a muintir, da faicfigther d'aicmi in aird-rig.

Trian cach turchairthi da ticfad a cuanaib Connacht156 do'n chlainn maicni sin.


p.66

Marasgalacht a shluaig ag na saer-clannaib o Charaid co Luimnech,157 a Laignib, ocus a laech Mhumhain.

Sluaiged Erraig ocus Fodmair158 d'anacal ar na h-aicmedaib sin, can comus a n-iarrata d'á n-aindeoin.

Ni fiada fear do'n chuiged159 ar na fineadaib, acht mad Maineach eli d'á fhiadnugadh.

Mad faidi na caecais ar mís sluaiged Connacht,160 comas teachta d'á tig ag na Mainechaib.

Gid mór líte do líter161 do lucht gaidi orra, ni dlegaid acht aen fer, na ain-testa d'a shéna, no d'a suigiugadh.

Cach sochar162 dá suidhighid leabair d'Airgiallaib, a leithéid d' O'Cellaig o Chonnachta.

Is iad so .vii. n-oirrigi163 O Máine, .i. O Conaill,164 ocus is inand dúchi do ocus do MáCnáimhíin165 ocus d' O Duburrla;166 orriga na n-Anmchadach,167


p.68

.i. Muintir Madadan:168 Riga Maenmaigi,169 .i. Muintir Nechtain,170 ocus h-I Mailalaid.171 Ocus ata tuarusdal o ri Erenn, gid ingnad, do rigaib O Fiachrach Finn172 sech rigaib O Maine.


p.70

Na sé Sogain173 co n-a trícha, ge bé aicmi acu d'á faemaid tigernus, as orrig re fead a thigernuis h-e, .i. Cinel Rechta, ocus Cenel


p.72

Trena, ocus Cenel Luchta, ocus Cenel Fergna, ocus Cenel n-Domangein, ocus Cenel n-Geigill: trí h-orra ar Sil Crimthainn Cháil,174 dá orrig d'á shíl féin, ocus orrig do Shil Muireadaig.175 Is iad so an triur sin, .i. h-I Mailruanaid,176 ocus h-I Muroin,177 ocus h-I Chathail.178


p.74

Rig an Chalaid,179 o'n Móin Inraidech180 co Cluain Tuaiscirt na Sinda,181 .i. mac Gilliduib;182 h-Ua Laegachain, no Laegog,183 flaith na find tricha sin.

Seacht flaithi O Máine,184 .i. Mac Eidigan,185 flaith Clainni Diarmada; ocus Mac Gilli-Enan,186 flaith Clainni Flaithemail, ocus


p.76

Muindtir Chinaith,187 ocus Flaith Clainni Breasail .i. Muinnter Domnallan,188 ocus Flaith Clainni Duibgind,189 .i. O Duibgind, ocus Ó Gabrán190 ar Dail n-Druithni, ocus Ó Docomlan191 ar Rinn na h-Eignidi ocus Ó Donnchada ar Aib Cormaic Maenmuigi;192 O Mailbrigdi,193 .i. flaith na Bredcha, an tuath as uaisli a n-Ib Maine.

Seacht prim-chomarbada194 O Maine, .i. Comarba Cluana Ferta,195


p.78

ocus Comarba Cilli Mian,196 ocus Comarba Cilli Tulach,197 Comarba Cilli Cumadan,198 ocus Comarba Camcha Brigdi,199 mar a m-baister popal O Maine ocus Comarba Cluana Tuaiscirt na Sinda,200 d'ár ab dual rigad Sil Cellaig,201 ocus Comarba Cluana Cain Cairill.202

Baisded Sil Maine do Brigid,203 ocus gen co beirter an baisded and, comus phingni baisdi da thabach ag a comarb o na h-aicmeadaib sin; ocus a roinn ar tri a muig: a trian di féin, ocus a trian do Druim Drestan,204 ocus a trian do Cluain Emain.205


p.80

An sgreaball ongtha206 o gach Maineach do Cromthar Aed Anmchadach.207

Adlucad Sil Cairpri Cruim208 do Chluain mic Nois, ocus do Chiaran; A chain do Chiaran, 'na (no d'á) chenn sin. Seacht m-baili deg d'fhearand t-saer a n-Ib Maine aigi.209

Sgreball caethrech210 uatha do Grellan, edir mnai ocus fir, o h-Sil Maine.

A ceannus catha ag Grellan, .i. an Bachall Greallain, no a h-innsamail, a m-brataig rig O Maine.211


p.82

Seacht m-bruit ó'n banrigain do Cairig Deargan212 cacha bliadna, ocus pinginn o gach ingin Mainig, re cois cána Ciarain.

Cach cis do bo dual do na cineadaib si do thabairt do Padraig, asa beith o Glun Padraig213 co Glaisi Uair,214 ag Cairill, ocus asin sair co Sinaind215 ag Greallan ocus ag Padraig.

Dear-thuatha O Máine re forgnam,216 .i. Dealbna217 o Ath Liac co Succa,218 mar a m-bruchtann as a tobar ag Sliabh Formaili.219 Catraig Suca, o Thuaim Catraig220 uachtarach co Portaib Fidigi,221


p.84

da cac taib do'n t-Suca; ocus Corco Moncho,222 ocus Dal n-Druithni,223 ocus fir Muigi Sein-chineol,224 no cor' shuigigid saer-clanda225 ina n-inadaib d'a n-eisi; ocus Muintir Milcon;226 ocus do fhedfaidís aird-riga O Maine meadugad císa ar na clann-maicnib sin; Muintir I Mailfhinnain227 tré na n-deoraigecht; ocus ataid bailti228 nár

p.86

airmimar d'Feraib Bolc is na crichaib sin re fognam do na flaithib, ocus fa lucht freasdail ocus fir duchais do rigaib O Maine. Cadanaig na Fead229 co n-a fineadaib, ocus iarsma Fear m-Bolg aes fedma duchusa O Maine.

An marasgalacht sluaig230 d'O Conaill231 ocus do Mac Eidigain.232 An taisigecht scuir233 ag h-Ib Fiacrach Find, ocus ag Sil Sogain.234

Cuid h-I Cheallaig do dóirrseoracht rig Connacht d'Ib Fiachrach Find.235

Taisigecht allaid236 h-I Conchobair a h-ucht h-I Chellaig ag Dail n-Druithni.237

Roind an aird-rig can uireasbaid ag Ua Urain238 Cluana Ruis.239


p.88

A thaisigecht com-óil ag Ib Lomain.240

An cul-choimed241 ag Clann Indrechtaig242 ocus ag Sil m-Brain ocus Aililla243 co n-a n-aicmedaib.

An taisigeacht eallaig244 co n-a cornaib ocus co n-a fithchellaib, ocus co n-a failgib, co n-a h-ór ocus co n-a h-airged ag Clannaib Flaitheamhla.245

Na h-airm ocus na h-eidig ag Clannaib Bresail,246 ocus is leo comrag coitchend do fhregra tar cend O'Maine, re cach coiccrich coimigthig.

Tigernus cacha droingi bias ag digail easonorach h-Ua Maine do Sil Crimthain Cail, .i. do Crumthann, ocus do Clann Aedagan;247 ocus as leo comus na cath do corugud, ocus dul a n-inad aird-rig is animreasain. Is a timcheall Shogain thimsaigid cach uili co h-imreasain, uair is iad as corp lathair catha do chach.

Re h-Aes m-Brengair248 rachtus249 an aird-rig, ocus le h-Aib Draignen250 Aird na Cno251 coir na Clann-Maicne.


p.90

Na conarta ag Crumthann. Cuid h-Ui Ceallaig do conartaib h-Ui Conchobair ag Ib Teimnein Muilind Glaisni.252 A iarann for Aib Tuathaig253 Eachdroma,254 ocus for Aib Baedain Badna.255

Doirrseoracht an aird-rig ag Clannaib Indrechtaig ocus is le h-Aib Brain a bunadus.

A rigad ocus a aith-rigad a h-ucht h-Ua Maine ag Clannaib Diarmada, ocus ag Ib Cormaic Maenmuigi, ocus ag Muintir Mithigen256 .i. ocus comarbad Chluana Tuaiscirt.

A thaisigecht scuir ag Sogan. Le Cenel Aeda257 oilemain a each. Le deiscert Echtgi258 oilemain a chon. Le Dail n-Druithne imarchur a fhina o chaladaib an iarthair co h-isdagaib an aird-rig. Le h-Aib Docomlain259 denam a forgneama, iter tigib ocus taeb-chomach, a tri h-isdagaib uachtaracha an aird-rig. Le Bolg-Thuathaib Bagna denam a isdad is na portaib ichtaracha. Le trichaid ced an Chalaid a maeraigecht, edir chis ocus tabach.

A uagra catha ar Crumthann. A coindobrain, ocus a iascairecht


p.92

do'n taib thuaid do Fhid Mónach.260 Biathad a graidi ocus a comed ar Bolg-Thuath Echthgi. Gach uili opair rigus a leas ocus tidlaicfis beos a gabail o Cathraigi,261 acht na curter as a tigernus iad.

A cro catha, ocus tairisi a taisceda ocus coimead a giall is in Bretaig.262

A cruitiredha, .i. h-Ui Longargain263 o Baile na Banabai,264 ocus a chornaireada o Lis na Cornairega,265 .i. h-Ui Sídhachain.266

A chongmhail 'na inad rig, ocus a chomairci for ri Caisil, uair is i slánaighecht rig Caisil congbus ri h-Ua Maine ó Shil Muireadaig.267 Conad airi sin is geis do ri h-Ua Maine fogra catha ar Eoganacht.268

Tuarustal rig Connacht re comháiremh do ri h-Ua Maine (uair is beg theid d'á chís ar chomhadhaibh), amhail adh rubhradh ann so:

    1. Dligid ri h-Ua Maine, an mal,
      Dech n-eich tar saebh srothaib sál,
      Dech n-goili re gnimh fergi ag fuin,
      Dech meirgi ocus .x. matail. Finit.


p.25

Account of Hy-Many