Corpus of Electronic Texts Edition
The Battle of Carnn Chonaill (Author: [unknown])

p.204

{facs. page 115b}

Diarmait mac Aeda Sláne, Sinech Cró rodn-alt. No bertis Connachtai a bú-si, co tarat-si imchosait móir eter Diarmait & Guaire Aidne. Is and asbert-si:

    1. A Diarmait, a mallchobair | úamun Gúare fón-fodair,
      ar it anmand cluithe cath | tair chucund a dunebath.
      Leic do Díarmait na raid fris | in cath ni h-éol ní firdis ,
      dénid cóir dó mar atá | foid chuci dotathlebá .
      Rúanaid atberthe cosse | fris-seom ar met a náne ,
      indiu is lobrán im-Mide | Diarmait mac Aeda Sláne.
      Tricha tinne, tricha bó | furec ceneóil Fergusso,
      ícdai dartaid h-i cind gait | inna forreith do Diarmait.(A).
    2. Beit fir móra ar macáin bic | co tí ar cobair co Grip ,
      bit daim ríata láig ar m-bó | co tí cobair Diarmato.
    3. A Diarmait.


p.206

Ro ícc ní di-ssi immorro in cossait sin. 1 Ro thinoil Diarmait slúagu & sochaide leis do inriud Connacht.

ISs ed iarom ludi Diarmait oc techt h-i Connachta co Cluain maic Nóis. Dorigensat íarom samud Cíaran cona n-abaid .i. Áedlug mac Commain, etla fri Dia fair co tísad slán d'inchaib a coraigechta-som. Ro idbair in ri iarom Tóim n-Eirc cona fodlaib feraind .i. Líath Manchan, amal fód for altóir do Dia & do Chíaran. & dobert teora trísti for ríg Midi dia cathed nech dia muntir {facs. page 116a} Mac da certa cecinit

    1. Gort maic Cu-cirb cruth rod-gab | ni adas nach Mumanchlár,
      Ni fil Galand ro sói dath | dirsan son ar Talomnach.
      Rí da Choncend, rí dá Chí | docher h-ir-rói Cendfotai,
      Atá a lecht isind fan | inti mac Conaill Chuan.
cid dig n-usci n-and. Conid de-sin na laim rí Midi a ascin & na laim nech dia muntir a bíad do chathim.

IS de sin dano doráegart Díarmait a adnacul h-i Cluain maic Nois, conid iarom ro adnacht inti.

Dorat Diarmait laim dar Connachta remi co ránic Aidni. Ro thinol Gúairi firu Muman dia saigid. Roptar iat-so rig tancatár h-i forithin Gúari .i. Cuan mac Ennai ri Muman & Cuan mac Conaill rí H-úa Fidgente, & Tolomnach rí H-úa Líathan. Doratad iarom cath Chairnd Chonaill etorro il-lo cengiges, co ráemid for Gúari, corro lad ar cend and, im Chuan mac Énnai, ríg Muman & im Cuan mac Conaill, ríg H-úa Conaill & im Tholomnach rig H-úa Líathán.2


p.208

Cammini Insi Celtra iss é dorat brethir for Gúari con ná gébad fri ócu . Ar ro bói Cámmini trí trath oc troscud fair im slanaigect h-i tarat hé, ar ro sáraig Gúari hé.

‘Mad cóir la Dia’, ar Cámmine, ‘in fer fil h-i comthairisim frimm-sa ní ro-thairise fri námtiu’ Conid ann atbert in t-aingel re Caimin inso, co n-debuirtt

    1. IN cath i n-Inis Celtra | feras lobur (.i. fri Camin) fri nerta (.i. fri Guaire)
      is e in lobur bus tren | is e in tren bus techta

Do tháet Guaire do aurgairi Chammini, & sléchtaid dó.

‘Doreilced didu t'irchor-sa’ or Cámmine: ‘ni chomraim a ostud. Comluath sin, dano’, for Cammine, ‘& dobérat do réir duit in lucht máidfit maidm fort .i. dobérat do réir duit fochetóir .’

Is de asbert Cammin:

    1. I m-bíat fáebra fri fáebra | ocus findne fri findne,
      bidat aithrech, a Guairi | cléirchin fris' tarlais tinne.
    2. IAR réir doarbart Mac De | fri athlad na óenúaire
      cride Guaire fo chiunu | inna triunu fo Gúairiu .


p.210

‘Troisc lim-sa dano’, for Gúaire fri Cammin, ‘fri Dia co tarda itchi dam.’

Lotár iarom a triur isin n-eclais .i. Cammini & Guairi & Cummini Fota. Eclas mór dorónad la Cámmin, is intí bátar. Batar iarom na clérig oc tabairt a chobsena for Gúari.

‘Maith, a Guairi’, ar iat, ‘cid bad maith lat do linad na ecailsi-sea h-i tám?’

3‘Ropad maith lim al-lan di or & d'argut, & ni ar {facs. page 116b} saint in t-sáegail, acht dia thindnacul ar m'anmain do náemaib & ecailsib & bochtaib in domain.’

‘Dorata Dia fortacht duit, a Gúaire!’ ar iat. ‘Dobérthar in talam duit doidnais ar t'anmain, & bát nimidech.’

‘Is bude lend’, or Guaire. ‘Ocus túsu, a Chammini’, or Gúare, ‘cid bad maith lat día linad?’

‘Ropad maith lim a linad do sáeth & galur & cech aingcis bad messo do duini, co m-bad for mo chorp dobertais uli.’

‘Ocus tussu, a Chummine’, or Guaire, ‘cid bad maith lat día línad?’

‘Ropad maith lim al-lán di lebraib .i. dia tudecht do áes légind, & do silad brethre De h-i clúasaib cach duine dia thabairt a lurg Díabail dochum nimi.’

Ro fírtha tra uli a n-imráti dóib. Doratad in talam do Gúaire. Doratad ecna do Chummin. Dorata sóetha & galra for Cammine con na d-eochaid cnaim de fri araile h-i talam, acht ro legai & ro lobai ri aingces cech galair & cach threblaiti.

Co n-deochatar ule dochum nimi lía n-imratib.


p.212

Techid tra Gúaire assin cath for leith & a gilla irraith. Ro gab in gilla bratan ríamnaige, ro fon & dorat do Gúari. Conid and asbert Gúari:

    1. Atlochur do Dia i n-étad | innocht dom feis óenféccad:
      rom-bui-se adaig aile | dombert secht m-bú Mac Maire.

Dolluid-seom tra do gíallad fri claideb do Diarmait intí Gúari.

‘Maith’, or Diarmait, ‘cid ara n-déni Guairi in féli ucut? .i. inn ar Dia fá inn ar daini ? Mád ar Día dobéra ní innossa. Mad ar dáine ni thibre, ol ata co feirg & londus mór.

Do tháet chucu . ‘Ni dam! a Gúaire’, ol in druth. Cingthe secha. ‘Ni dam-sa, a Gúaire!’ or in clam. ‘Rot-bia’, or Guaire. Focheird a goo dó. ‘Ní dam-sa!’ or a chéli. Focheird a scíath dó. ‘Ní dam-sa!’ or a chéli aile. Focheird a brat & a delg & a cris dó.

‘Nit-ain’, or Diarmait. ‘Tair fón claideb.’

‘Ní dam-sa, a Gúaire!’ for in céli Dé. ‘An bic, a Diarmait’, or Guaire, ‘co tallur mo lene dím don chéle Dé.’

‘Maith’, or Diarmait, ‘ro giallaisiu do ríg aile .i. do Mac Dé. As-so mo giall-sa duit-siu immorro.’

Slechtaid {facs. page 117a} dano Diarmait fo thrí do Gúari. ‘Níp anchobrai trá’, or Diarmait, ‘co n-digis ar mo chend-sa do


p.214

áenuch Tallten, co n-datragbat fir H-erenn do chomarlid' & do chind athchomairc dóib.’

‘Dogéntar’, or Gúaire.

Is andsin ro chan Sinech in molad-sa do Diarmait:

    1. Cach mac tigirn timcraidi | tathut airle lim-sa de,
      dothe desell in brogo | leis fudell mo rúanado .
    2. Ní for brágtib dam na bó | clóthir colg mo ruanado,
      is for rigaib focheird feit | indiu dubchend la Diarmeit. 4
        1. Ní for bhraighaibh damh na bó | promhthar colg mo ruanadhó
          for bhraighdibh riogh focheard feid | a níth a duibhgeann ag Diarmaid.
    3. {facs. page 117a}
      1. Gúaire mac Colmain in ri | ro chacc for craibu Adní,
        ro lá búalta méit cind bó | ar óman mo ruanadó.
      2. O ro breca bróenán cró | léni n-dendguirm n-Díarmató,
        erred fir cluas catha | ni comtig cen ildatha.
      3. O ro breca bróenán cró | brunni gabra Diarma,
        usce asa n-egar Grip | ni lusta fri sacarbaic,
      4. O doleicter immasech | cranna fianna for cach leth,
        ní po decmaic casal cró | for crand a duirnd Diarma.

      5. p.216

      6. O do sernatár gai bic | h-i tossuch an imairic,
        is í dias cíta ric | a gabair ocus Diarmait.
Ar Guairi:
    1. Adnuu ón, adnuu
      da reis Sinich co cruu,
      nocos-faicéb la biu
      ata-biu com luu.
Or si:5
    1. Adnuu | ní ric Sinech co cruu,
      ni fil occu 'cá imfho-chaid | cid nácid-fitir nuu.
    2. 6 Diarmait rúanaid, maith in ri | forbrid ar cách tria lunni,
      forbrid ar cach n-óen co gnáth | in rí co cuir broén ar cách.
    3. Cách.

Luid-seom iarom inti Gúairi do áenuch Talten arcend Diarmata, & míach árgit leis día thabairt do feraib H-erenn.

‘Maith’, or Diarmait, ‘in fer dotháet chucaib atethaid a innili oc a thig. Is sárugud dam-sa trúag trén isind óenuch do chuingid neich cuci.’

Luid-seom didu co m-bói for láim Diarmata for foradaib bith isind óenuch. In la sin, tra, ni chuinnig nech ní cucai som. Bá machdad leiseom aní-sin.

(Medón lái arnabarach,) ‘Maith, a Diarmait’, or Guare, ‘epscop do gairm cucum-sa co tard-sa mo choibsena dó.’ & co rom-ongthar'


p.218

‘Cid so?’ or Diarmait.

‘Cid nách mana éca let-so dam-sa, a Diarmait, áit h-i tát fir H-erénd, eter truag & tren, nach cuinnig nech díb ní chucum-sa.’

‘Ní rogebthar fort’, or Diarmait, {facs. page 117b} ‘miach argait duit sunn út.’

‘Atá airget immorro lim-sa’, ol Gúairi.

Atraracht immorro Gúairi, & nos-tairbir assa díb lamaib, & asberat-som ba lethfota a lám ónd úair sin oc rochtain na céli n-Dé.

Dogniat iarom ógsid .i. Diarmait & Guaire, & ro gabsat fir h-Erenn intí Gúairi do chomarlid & do chind athchomairc 7 dóib ond uair sin tria bithu cein ro bo béo.

Bá maith iarom intí Guairi: is dó doratad tria ráth féli in bó co n-aib ítha & inna sméra 'sind fulliuch.

IS é doróni in firt n-amra h-i Cluain maic Nóis dia rucad-som dia adnacol di.

Tánic in drúth dia saigid, & ro gab algais de im athchuingid fair. Dorat-som a laim darsin forbaid immach, & ro gab lán a duirnd don ganium, & ro dibairc i n-ucht in druad, co n-dernad bruth óir dé. Conid hé sin enech dedenach Guairi.

Conid Cath Diarmata & Guairi Adni a scel sin anúas.