Corpus of Electronic Texts Edition
Cathréim Cellacháin Caisil (Author: Unknown)

p.1

{folio L 148a1}

Section 1

Airdri oirrdhirc airdmhenmnach ro ghabhustar flaithius & forlamus for dhá coiged Muman dar ainm Airtri mac Cathail meic Finguine. Is re linn ro gabatar Lochlannaig nert ar tus for Eirinn. Acht ro fhuaradar catha & coinblichta o aimsir Airtri gu caem-aimsir Cheallachain. Ocus ba h-iat-so na righa ro bhatar for Chaisiul frisin re sin & fad a bh-flaithiusa & na h-oigeda ruc iat.

Section 2

  1. Airtri mac Cathail .XX. bliadain. & ecc at-bath.
  2. Feidlimid mac Crimthain VII. m-bliadhna XX. for Mhumain & for Eirinn & d' éc do chuaidh tre escaine Chiarain Moir meic in t-Saeir.
  3. Olchobar mac Cinaedha IIII bliadhna. IS e ro bris cath Sceith Nechtain ar Ghallaibh inar marbad da C. X. dhibh um Thómar Iarla & d' ecc dho chuaidh.
  4. Maol Guala mac Dunghaile VII m-bliadhna & Goill do mharbh h-e.
  5. Ceann Faeladh mac Mochtigirn VII m-bliadhna. & d' eg do chuaidh.
  6. Donnchadh mac Duibh Dha Boirenn ceathra bliadhna. & d' ecc do chuaidh a Caiseal.
  7. Dublachta mac Mhaeil Guala VII m-bliadhna & a ecc da thamh ina choirmthigh.
  8. Finguine mac Laeguire VII m-bliadhna & a braithre fein da mharbadh tre leath-ol fleghi.
  9. Cormac mac Cuilennain VII m-bliadhna & Laigin da mharbadh a cath Leithlinde.
  10. Flaithbertach mac Inmainein VII m-bliadhna. XXX. & d' ec do chuaidh.
  11. Lorcan mac Coinnligain bliadhain gu leith & d' ec do chuaidh.

Section 3

Ba h-iat-so cisa & cana na n-Gall n-grandba o mhiledaibh Muman .i. ri ar gach tricha & taisech ar gach tuaith. ab ar gach cill. maer ar gach m-baili suaitreach gacha tighe. Gan coibeis line ein-chirce ag duine da biadh fein na da digh gan brat gan blaithedach um righ na um ro-mnai


p.2

acht ath-brait & aith-eduighi na n-Danar & na n-daer-Lochlannach gan sruithe gan saeir-cleirig gan leabhair gan lain-minna {folio L 148a2}ar eclais na a mur na a muintir. acht Danair ina templuibh & ina ceallaibh & ina caemh-dhuintibh. gan feallsaim gan filid gan oirfidigh ag leanmhain dlighidh na duthchusa a n-deigh-righ tar grain na n-garbh-Lochlannach. gan ingin righ na ro-fhlatha na thaisigh dho lamhachtain druine na dhilsi na dhegh-lamhda. Gan mac righ na taisigh do lamhachtain luith na lamhachtain na lan-ghaisced do dhenam na dh' fhoglaim. Gan flegha gan sein-leanna do lamhachtain do Mhuimhnechaib do thabhairt da cing na dha comharsoin acht muna bheith tar fuigheall na fir-anflatha sin fria re aein-bliadhna dec & VII. XX. bliadhna doibh amlaid sin .i. on naemad bliadhain do fhlaithius Airtri meic Cathail cu h-aimsir Lorcain meic Conligain.

Section 4

IS annsin do eirig in caemh-ri curata cathbuadach cosantach do dichur na docraiti-sin & do chosnamh na crich re cathaibh Lochlannach .i. Ceallachan mac Buadachain meic Lachtna meic Artghaile meic Shnedhgusa meic Donnghaile meic Fhaelghusa meic Nath Fraeich meic Cholgan meic Failbhe meic Aedha Duib meic Creamthaind meic Feilimidh meic Aengusa meic Nat Fraeich meic Chuirc meic Luigdech meic Oiliolla Flann Bic meic Fiachaig Muilleathain meic Eogain Moir meic Oiliolla Oluim. Doigh o Airtri gu h-aird-Bhriain nír saerait cuirid nait cricha na Muman do reir scriptra na scelaige. acht a n-derna in colg-laemdha Ceallachan da cosnamh. Ór as e an fer-sin do bhi bliadhain co leith ag iaraidh na Muman idir choill & chnoc & caeim-ghlenn. Idir linn & loch & lan-abhuinn idir chuan & chaemh-thraigh & caladphort. idir lis & laech-dhun & lethan-tuaith gach Lochlannaig ag iaraid dhérce in gach dun & caisced in gach cathraig cu bocht ara bhinn-cleircheacht & a thiagh brec ima bragait ag brath gacha baili & ag deigh-iaraid gacha duin innus gu m-beith eolus a h-iath & a h-es & a h-ur-choilltedh aigi in uair do-bered air a crich do chosnamh co nar fhagaibh aen-bhaili brugaid na biattaigh an da coiced Muman gan tadall gu m-beith ainm gacha baili {folio L 148b1}& gacha tuaithe & fis gacha flatha feruinn aige. Ocus tainic ar n-iaraid na crich gu Caisiul or is ann do bhi a mathair & ba ben do comarba Caisil in


p.3

caeim-righan & tar a chenn do-ronad Ceallachan. Ocus an bliagain cu leith do bhi Ceallachan ag cuartugad na crich do bhi sisi ac tinol airm & eidid & innmais & ag fosdad ceithearn & caeimh-theglach. Ocus as e lin do bhi luingthi lan-cengailti aici V .C. fer n-armach.

Section 5

IN la do riacht Ceallachan cu Caisil ar bh-faghail na socraiti-sin do. as e-sin la do bi mor-shocraite dha choiced Muman a n-Glenndamhuin Chaisil ag togha righ & dar leo rob e Ceindeidig mac Lorcain do righfaitis. Or is e ordugad airdrighi do bhi idir Clainn Eogain Mhoir & clainn Cormaic Cais . an fer ba sine dona saer-clannaib in righi dho. Damad do Clainn Eogain in t-airdri in tanaistecht do clainn Cormaic Cais. Ocus damad do clainn Cormaic in caem-ri in tanaistecht do Clainn Eogain Mhoir. Gan righi do neoch dibh acht min bhudh e bhudh fhearr fis & fir-leigenn & flaith-einech dona fial-churadaibh. Ocus do batar in la-sin ag togha righ & do raidh a mhathair re Ceallachan. rochtain da n-indsoigid & cu rachaid fein roime & gu n-indeosad do Ceindeidig & do caem-Donnchad a scela-sum & in tan do bhédis maithe Muman na suidi. e-sium cona muinntir do techt fo ghléri arm & eidid & gheill & aideri dh' iarraid orro & a radh re Ceinneidigh in cert do chuimuigud.

Section 6

Taínic an righan roimpi gu Glennamuin & ar rochtain di and adubairt re maithibh Muman. Cuimnigidh an comordugad do rinne Cormac Cas & Fiacha Muilleathan idir a mor-clannaibh. Ocus ata do Clainn Eogain fear as sine dh' aeis & dh' fis ina thusa a Cheinnédig & is ri ar deilbh & ar denam h-e. Ro fiafraig Ceinneidig cuich e. adubairt an rigan gur bo mac do Buadachan h-e & do rinne in laidh.

    1. 1] Cuimnigh a Ceinneidig chais.
      2] dail Fhiachach is Cormaic Chais
      3] gur fhacsat Mhuman do roinn
      4] gu cert idir a caem-chloinn

      & rl.

O 't-chualatar miledha Muman na moir-briathra-sin & aithesc na h-ingine adubratar {folio L 148b2} Clann Eogain in t-oigrí do tabhairt cuca gu righdais h-e. Facbhais Ceinneidig in chomhdhal or nír mhiadh & nír mhaisi leis in


p.4

righi d' airimh dh' fhir ele uadha fein. Ocus dono nir mhiadh leis a bhrathairsi do bhriseadh. Ocus facbhais Donnchad in duma o' t-connaic taisigh na tuath ic togha Ceallachain. IS ed do raidset nach troitfidis fris uair nach cis na cain na caen-tabhuch fo-gebhudh nech dhibh aisdi. acht a lan-mhaithius do Lochlannachaib. & do chosnaidis fein h-i & do falmhaiged mar sin.

Section 7

IS andsin ro eirghedar na VII. tuatha déc gu des-urrlamh do coimrigad Cheallachain. & tucsad a ghairm righ & ro altaigset don fhír-Dhia fhurorda a fhaghail. IS iat ba ferr dona flaithib sin.

  1. in seingmhilla Suilleaban re g-Cenel bh-fleagach bh-Fingin.
  2. Ocus in reabach Ribhordan re Clainn data Donnghaili.
  3. Ocus in crodha Caellaidi.
  4. Ocus in laech-milid Laindacan.
  5. Ocus in dedla Duineachaidh.
  6. Ocus in calma Cuilen.
  7. Ocus in t-adhmhar Eigertach.
  8. Ocus in lainn-ghnimach Lighan.
Rancatar na maithi-sin gu Ceallachan & tucsat a lamh ana laim & ro ghabhsat a mhind righ uma cenn & ro mheduighset a mhenmanna ica mhoir-fheghadh air ba ri ar ro-dheilbh h-e & ba breithium ar binn-briathraibh & ba sennchaidh ar fhis & ba leoman ar loind-ghnimhuibh.

Section 8

Cid tra acht ro agaill Ceallachan Clainn Eogain & adubairt friu cogad calma do dhenamh leis & adubratar gu n-dingnidis. Ocus ad-bertsat innsaigid co Luimnech da loscad X. C. fer a lín & o rangadar do chuirset fis uathaibh co laech-Amhlaibh Luimnig & gu clannaibh Connra .i. gu Morann & gu Maghnus & gu mor-Lochlainn da radh riu Luimnech do luath-fhacbail no braighdi do thabairt doibh-sium.

O ro siachtadar na techta cu laechrad Luimnig ro ghabsad ag fochuitbed & is ed ro shailedar nach coisenta Muma na Luimnech amhain friu gu brach. Ocus adubratar no bhertais in cath.

Section 9

O at-chualatar Clanna Eogain sin ro agaill in saer-shluagach Suilleban iat & adubairt friu calma & cruaid-irghal do denum {folio L 149a1} re Loclannchaibh & a righ do ro-coimhet isin ruathar-sin & adubairt re h-uaislib na n-Eoganacht: Na cluinet Clann Cormaic Cais comthaighi an bhar comhraidhtib & na cluinet Clann Eachach anfainne an bar n-airecaibh & coiminnsaighidh in chaith-irghal & tabhraidh


p.5

bur céd-chath gu calma ag cosnum bur tire duthaig re Danaraibh. Madh romuibh bhus raen & bhus ruathar catha arna curadhuibh budh libh fein bhar lesa & bar litha & bar laithraca. biaidh Luimnech an bhar laim & Caisiul an bar comorbus & Muma 'ga bar maithibh mad lib coscur in catha-so aniugh & min bhadh libh ni fhaicim-si iath na inad arais ica bhur maithibh madh maidm ar bar miledaibh & madh leonad ar bhar laechraid isin laithi-so inniugh. IS uime-sin is coir dhaibh-si cosnum & curutacht fria laecraid Lochlainn. Ocus do-ronad in laidh ica n-greassacht.

Section 10

  1. 1] Ticidh cu Luimnech na long.
    2] a Clainn Eogain na n-ardglonn.
    3] a timceall Cheallachain cain.
    4] gu Luimnech na cloch cengail.
  2. 1] Cosnaidh bhur crich dileas dil.
    2] a Clainn Oiliolla inmuin
    3] ag cath Luimnig na long luath.
    4] saeraid Mhumain na mor-thuath.
  3. 1] Cosnaidh Ceallachan gu cruaidh.
    2] ri bar tire saer bhar sluaig.
    3] na leicidh tosach catha.
    4] do a n-agaid na h-anflatha.
  4. 1] Ticedh Ribordan reachach.
    2] romuinn san chath chomhramhach.
    3] ticedh Caellaidi crodha.
    4] ticeadh Lighanlain-bheodha.
  5. 1] Ticedh Duinechaid dathach.
    2] is Fogartach arm-dhathach.
    3] ticedh Lainneachan na leas.
    4] romuinn san chath cruaidh choimhdheas.
  6. 1] Ticedh Donnchad ruadhas rann.
    2] romainn cu laecraid Lochlann.
    3] ocus Cuilen na cath cruaid
    4] ua Eoghain bereas blath-bhuaigh.

  7. p.6

  8. 1] Aedh mac Cuill cara na cliar
    2] ticedh romhuinn re n-guin gliagh.
    3] is Aedh mac Ailghinain fhinn.
    4] ticedh in ri reidh romhuind.
  9. 1] Raghat fein tri coecait colg.
    2] romhaibh gu Morand mor-borb.
    3] is muirbfet daibh laech na land
    4] ua righ fleagach Fuarlochlann.
  10. 1] Eirghidh a dream data dhes.
    2] dan dual Muma na moir-leas
    3] cosnaidh Caisiul gu n-dene.
    4] re sluagh Lochlann lainn-gheire.
  11. 1] Na cluinedh Ceinneidig cas.
    2] mac {folio L 149a2} Lorcain na lann nua-ghlas.
    3] bur n-irghala gu tlaith tim.
    4] a shluagh Caisil cleath-aluind.
  12. 1] Na cluineadh Donnchad 'ga thoigh.
    2] mac caeimh h-i Caeim comhramhoigh.
    3] sraeinedh catha gu claen cam
    4] orainn o laechraid Lochlann.
  13. 1] Secht tuatha dec desa dhuid.
    2] a mheic Buadachain blath-bhuig.
    3] trein-fer gach tuaithe tinne.
    4] do Clainn Eogain again-ne.
  14. 1] Cuirther libh in cath gu cruaidh.
    2] a fhiann Muman gu mor-uail.
    3] bentar libh bur n-iath a braid.
    4] a fhian Mhuman as dibh thic.

    Ticidh gu Luimnech na long.